Wat gebeurt er in Iran?
Prijs der Kamer
zetels
Iraansche troepen zouden den aanval
op Azerbeidsjan hebben ingezet
Kard. E. Gasparrit
Valsche stembiljetten
in Tilburg
Het weer
Nieuwe bespreking
Van Mook-Sjahrir
Ontploffing te
Lunteren
Jongetje overreden en
gedood
Tot hoofd en hart
69ste JAARGANG No. 23549
MAANDAG 20 MEI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weelc
Gevaarlijk karwei te
Coventry
Prinselijk Paar in
Zwitserland
Iran en den Veilig
heidsraad
De hertogin van Barcelona, echtgenoate van Don Juan, den hui
dige,n Spaanschen troonpretendent, maakte met haar blinde
dochter een pelgrimstocht naar Fatima tijdens de groote plech
tigheden die aldaar op 13 Mei plaats vonden en waarbij een half
millioen menschen samengestroomd waren
Door aanhangers van
Am. Meyer verspreid
Congres der Katholieke
Artsenvereeniging
Kard. de Jong dankt voor
de principeele houding
AUTO VAN VIER METER
HOOGTE NEERGESTORT
Herriot, eertijds premier van Frankrijk, getuigt in de rechtszit
ting tegen Angelie, prefect van Lyon tijdens de Vichy-regcering
Toestand op Sumatra
ter sprake gekomen
Batavia verrast
Driejarig meisje gedood
Hulprechercheur in arrest
Het moge dan waar zijn, dat
een mensch niet in staat is
zijn eigen lot in handen
te nemen of altijd zijn hart
openendicht te sluiten
wanneer hij dat wil, toch zijn
we wel degelijk baas over
onze eigen daden.
I
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Radio Tebris meldde Zondag
avond, dat traansche troepen
Azerbeidsjan hebben aangevallen.
De aanval werd ingezet vanuit het
Zuid-Westen, uit de streek der
Koerden rondom het meer van
Oermia. In Tebris is de staat van
beleg afgekondigd. Er is len mi
litaire regeering gevormd en elk
een die zich na 11 uur des avonds
op straat vertoont wordt neerge
schoten.
Het ..nationale leger van Azerbeids
jan" had reeds bevel ontvangen om
te vechten indien het werd aange
vallen. De oorlog dreigde reeds, toen
de onderhandelingen in Teheran met
den „minister-president" van Azer
beldsjan over den status van deze
provincie binnen het Iraansche rijU,
mislukten. In een radio-rede had
Pisjevarl reeds het voornemen van
Azerbeidsjan versterkt om zich met
geweld te vernetten tegen elke po
ging der centrale regeering de pro
vincie binnen te trekken.
De Iraansche regeering heeft reeds
wekenlang troepen samengetrokken
langs de geheele grens van Azerbeids
jan van Irak tot de Kaspische Zee.
Volgens waarnemers in Teheran kan
het Iraansche leger in het Noord-Wes
ten op zijn hoogst 10.000 man sterk
fijn. Azerbeidsjan daarentegen zal
Waarschijnlijk een veel grooter strijd
macht ter been kunnen brengen.
Tebris zelf biedt, volgens een cor
respondent van de Times, den aan
blik van een versterkt kamp. Op Iedere
twee mannen loopt er op zijn minst
één met een geweer over den schou
der. Patrouilles, met mitrailleurs be
wapend, kruisen door de voornaamste
Enrico kardinaal Gasparri is,
naar Associated Press uit Rome
bericht, aldaar in den leeftijd van
ruim 74 jaar overleden. De kardi
naal was een neef van den overle
den kardinaal-staatssecretaris Hetro
Gasparri.
Kardinaal Gasparri was in 1871
te Ussiata geboren. Na een carrière
In verschillende nuntiaturen werd
hij in 1925 tot kardinaal benoemd.
In 1933 werd hij bisschop van Vel-
letrl. Onder zijn vele functies be
hoorde die van Prefect van de
Supreme, Tribunaio della Signatura
Apostolica.
Mot den dood van kardinaal
Gasparri is het aantal kardinalen
teruggeloopen tot 66. Na het laatste
consistorie zijn overleden kard.
Boetta van Genua, kard. Glennon
van St. Louis en kard. Von Galen
Van Münster.
De Engelsche stad Coventry heeft
Zaterdag j.l. de uitvoering van een
gevaarlijk karwei beleefd. Een herin
nering aan de Duitsche luchtaanval
len van 194041. Nadat namelijk een
niet-ontplofte bom, welke bij de gas
fabriek was Ingeslagen, uit zijn kuil
Jvas verwijderd, begon, het detonatie-
uurwerk in het vernietigingsapparaat
te tikken. In verband met de aan
wezigheid van vele gasleidingen in
den grond ter plaatse leek het onver
antwoord de bom aldaar tot ont
ploffing te brengen. De tikkende
bom werd dus op een vrachtwagen
geladen en door de straten van de
stad vervoerd naar een drie kilometer
verder gelegen plek. Een politie
auto met luidspeker ging het ge
vaat lijk e vrachtje vooruit om waar-
achuwlngen te doen hooren en het
drukke spits-uur-verkeer op een af
stand te houden. Ter bestemder
plaatse werd de bom op' deskundige
wijze tot ontploffing gebracht, het
geen echter niet zonder glasschade
•voor nabijgelegen huizen kon ge
schieden, aldus meldt de „Daily Te
legraph".
Prinses Juliana en Prins Bernhard
zyu Maandag per vliegtuig te Ge
neve gearriveerd voor een semi-offi-
van drie dagen, waarbij
het Zwitsersche volk den dank
overbrengen van ons land,
voor de hulp van Zwitsersche zijde
ontvangen. Het prinselijk paar ver
liet het vliegveld per auto. Het eer
ste reisdoel is Bern, waar de bezoe
kers door de Zwitsersche regeering
officieel zullen wore n ontvangen.
(A.P.)
Sinds de bevrijd! - van België zijn
88 personen, die gein d hebben met
nazi's doodgeschoten.
r .ft h^gsnblik wachten in ver
schillende gevangenissen in België
nog 897 personen op hun executie.
Terwijl er meer dan 2254 personen
bij verstek ter dood veroordeeld ztju.
straten. Gisteren werd, tijdens een
parade, het standbeeld van den Shah
Reza vervangen door dat van den
Azerbeidsjaanschen revolutionnair,
Skatter Khan.
Zondagavond werd medegedeeld,
dat de Iraansche kwestie weer op
de agenda van den Veiligheids
raad der V.N. zal voorkomen in
de zitting die Woensdagmiddag
a.s. zal beginnen.
De eerste minister van Iran heeft
Trygve Lie, den secretaris-generaal der
V.N., in een telegram meegedeeld, dat
de Iraansche regeering niet in staat
zal zijn overeenkomstig het 8 Mei
door den Veiligheidsraad genomen be
sluit, 20 Mei aan deze Instantie ge
detailleerde inlichtingen te verschaffen
over de terugtrekking der Sovjet-troe
pen uit Noord-Iran, maar dat de
Iraansche autoriteiten „zoodra' zij
daartoe in de gelegenheid zijn", aan
den Veiligheidsraad rapport zullen
uitbrengen.
Het was de Tilburgsche recherche
ter oore gekomen, dat bij de stem
ming voor de Tweede Kamer te Til
burg frauduleus stembiljetten onder
de burgerij in omloop waren gebracht
en in de stembus gedeponeerd. In
verband hiermede zette de recherche
de omgeving van de Enschotsche-
straat af voor een controle. Zij trof
omstreeks half twee in den namid
dag een auto aan, waarin zich aan
hangers van den heer Meyer bevon
den: het waren de heeren C. C. A.
en A. M. J. A., beiden uit Tilburg.
In den wagen werden 127 stembil
jetten aangetroffen voor stemming
der verkiezing der Tweede Kamer
kieskring Den Bosch. Zij droegen aan
de achterzijde de handteekening in
druk van den burgemeester van Den
Bosch mr. Loeff, en zouden gedrukt
zijn door de Kon. drukkerijen Teu-
lings te 's-Hertogenbosch. Auto en
stembiljetten werden ln beslag ge
nomen en de verdachten ter beschik
king gesteld van den commissaris van
politie.
Volgens verklaring van ver
dachten werden de stembiljetten
door aanhangers van AVnold
Meyer verspreid onder „ver
trouwde" personen van de Til
burgsche burgerij, waarbij deze
opgewekt werden de biljetten in
de stembus te deponeeren. Deze
waren reeds van te voren van
een rood stempelhokje voorzien,
en op verschillende candidaten
en partijen uitgebracht.
Nader vernemen wij, dat een der
verdachten verklaard zou hebben,
dat een en ander geschiedde ln ver
band met het feit, dat de berech
ting van Arnold Meyer niet volgens
belofte vóór de verkiezing plaats
vond. Een onderzofflc'te 's-Hertogen
bosch, bij genoemde drukkerij inge
steld, wees uit, dat bij vergelijking
met de goede stembiljetten de ln be
slag genomen exemplaren valsch wa
ren.
Verwachting tot Dinsdagavond;
Tamelijk heldere nacht. Over
dag gedeeltelijk bewolkt. Kant
op een enkele verspreide onweers
bui. vrU warm. Strakke wind.
Zon onder 20.33. Maan 0.50
8.25. Zon op 4.39.
De groote spoorwegstaking In de
V.S. is voor den duur van vijf dagen
opgeschort. Dit werd bekend ge
maakt een half uur voordat de sta
king uit moest breken. De onder
handelingen worden voortgezet tus-
schen Steelman, vertegenwoordiger
van Truman, en Lewis.
(Van onzen Utrechtschen
correspondent)
Voor het eerst na de bevrijding
kwam de Katholieke Artsenvereeni
ging byeen in een tweedaagsch con-
fres te Utrecht. Tijdens de eerste
ijeenkomst sprak Z. Em. Joh. Kar
dinaal de Jong de aanwezigen toe.
Z. Eïn. bracht den artsen dank voor
het vele goede, dat uit hun prln-
cipieele houding tegenover de Duit
sche nazi-overheersching was gebo
ren. Tegen het gevaar van nazi-in-
flltreering hebben de artsen zich
schrap gezet en namen zy een be
wonderenswaardige houding aan. De
Katholieke Artsen-Vereeniging ging
eervol ten onder, om den strijd te
gen den bezetter ondergronds voort
te zetten met de niet-katholieke col
lega's ln het Medisch Contact. De
Kardinaal sprak in dit verband woor
den van bijzondere hulde aan den
geestelijken adviseur van de Kath.
Artsen-Vereeniging, mgr. P. van der
Loo. Men kan thans echter niet op
deze lauweren blijven rusten, zoo
vervolgde de Kardinaal, want er
valt nog zéér veel te doen. De art
sen moeten medewerken aan meer
deren eerbied voor het gezinéleven,
voor het huwelijksleven, voor red
ding van de volksgezondheid, van
de christelijke moraal en van de
volkszeden.
Een Canadeesche auto, komende
uit de richting Grave, is te Nijmegen
door de leuning gereden van een
brug over de spoorhjn. Van vier
meter hoogte stortte de wagen neer
op de rails. Twee Canadeesche sol
daten werden op slag gedood en
twee andere zwaar gewond
Dr. Van Mook heeft gisteren
eeu ontmoeting gehad met SJaU-
rir. De toestand op Sumatra,
over welk gebied de Indonesiërs
zeggenschap zouden opeischen,
is het onderwerp van besprekin
gen geweest.
Men verwacht, dat Sjahrir zoo
spoedig mogelijk naar het nationa
listisch hoofdkwartier zal vertrek
ken en dat te Djokjakarta waar-
schynlijk een „kabinets"-zitting zal
worden gehouden. Reuter verneemt
nog. dat de Nederlanders voorne
mens zyn orde en rust op geheel
Sumatra te herstellen en een volks
stemming te houden, teneinde daar
uit de wenschen van de bevolking
te leeren kennen.
Voor het Nederlandsche consulaat
in Bombay is, volgens U.P., een ster
ke politiemacht geplaatst, nadat dp
besprekingen tusschen de leiders van
400 Javaansche zeelieden en den Ne-
derlandschen consul inzake de re-
patrieering dezer zeelieden mislukt
zyn.
Een speciale trein met 21 wagons
heeft de laatste groep Nederlandsche
vluchtelingen, wier aantal 643 be
draagt, onder wie 18 invaliden, uit
hun kamo te Kandy (Ceylon) naar
Colombo 'gebracht, alwaar zy zullen
worden Ingescheept.
De officleele reactie op de verkie
zingsuitslagen in Nederland beperkt
zich te Batavia ln alle kringen tot
uitingen van verrassing over het feit,
dat de Partij van den Arbeid zich niet
als de grootste partij heeft kunnen
handhaven. Zulks tengevolge van 'c
verlies van zetels, dat zy. naar men
geleden. Met betrekking tot de ver
kiezingen en haar gevolgen voor de
oplossing van de Indonesische kwes-
meent. aan de communisten heeft
tie geven vehantwoordelijke kringen
over het algemeen er de voorkeur
aan, af te wachten en te zien of de
politiek van de huidige regeering zal
worden gehandhaafd door de benoe
ming van prof. Schermerhorn als mi
nister-president. Naar aanleiding van
de stemming over de motie-Van Poll
neemt men te Batavia algemeen aan,
dat de coalitie tusschen de Katho
lieken en de Partij van den Arbeid
een groote kans heeft te worden
verwezenlijkt.
Een driejarig meisje om het leven
gekomen, haar twee zusjes zwaar ge
wond: dit waren de gevolgen van een
I ontploffing in den tuin van de fami
lie de B. te Lunteren. De vader, die
in zijn tuin wat afval verbrandde,
had zich juist even in huis bege
ven, toen een lulde knal weerklonk.
Hy haastte zich naar buiten, waar
hij zijn drie dochtertjes, die met
andere kinderen bij het vuurtje had
den staan kijken, met bloedende
verwondingen op den grond zag lig
gen. De kinderen werden overge
bracht naar het Gemeenteziekenhuis
te Arnhem, waar de driejarige Ma-
rietje spoedig overleed. Voor haar
beide zwaargewonde zusjes bestaat
nog kans op behoud. De andere kin
deren werden slechts licht gewond.
De aard van het voorwerp, dat de
ontploffing veroorzaakte, is niet be
kend.
Bij een aandachtige beschouwing
van het aantal stemmen, dat by d®
jongste Kamerverkiezingen op de
politieke partyen werd uitgebracht
en van het aantal zetels, dat elk
dier partijen in de Tweede Kamer
verwierf, ervaart men, dat de prijs-,
die voor lederen zetel betaald moest
worden, nogal varieert. Drie partijen,
hebben zelfs een zeer hoogen prija
moeten betalen. Deelt men immers
het aantal verworven Kamerzetels
op de door Iedere partij behaald®
stemmen, dan blijkt, dat bij een
kiesdeeler van 47.602 de Kath.
Volkspartij 45.823, de Party V. d. Ar
beid 46.471, de Christ. Hist. Unia
46.648, de Anti-Rev. partij 47.244,
de Communistische Party 50.293, de
Staatk. Ger. party 50.866 en de Par
ty van de Vrijheid 50.867 stemmen
per zetel betaalde. De laatste dria
partijen zyn dus wel zeer duur uit
geweest.
Een en ander ls het gevolg van het
feit, dat by de eerste toewijzing niet
alle honderd, zetels konden worden
verdeeld. Deze toewijzing geschiedt
namelijk als volgt. Is het totaal aan
tal uitgebrachte geldige stemmen
bekend, dan wordt, daar er honderd
Kamerzetels te bezetten zyn, dit
totaal door honderd gedeeld. De dee-
lingsuitkomst is de kiesdeeler. All®
partijen, die dezen kiesdeeler niet
hebben behaald, doen aan de zetel-
toewijzing niet mee. De Prot. Unie,
de Bellamy-partii en de groep Lopes
werden dus terstond, uitgeschakeld.
Zoo dikwijls nu de kiesdeeler gaat op
het aantal op iedere party uitge
brachte stemmen, zooveel zetels
krygt elke partij toegewezen. Bij de
deeling konden in totaal 95 zetels
worden toegewezen; er bleven dus
nog vijf zetels ter verdeelmg over.
Deze vilf overschotzetels nu zyn over
de partijen verdeeld volgens het stel
sel der grootste gemiddelden, d.w.z.
men gaat na wat elke party voor een
zetel aan stemmen zou moeten be
talen, als die party eens één zetel
meer zou krijgen.
Een voorbeeld moge dit verduide
lijken. De Kath. Volkspartij had reeds
bij de eerste toewijzing, dus als uit
komst van de deeling van den kies
deeler 47.602 op het aantal behaald®
stemmen 1.466.510. dertig zetels ge
kregen. Om het gemiddelde voor d®
Kath. Volkspartij te vinden werd nu
het stemmentotaal gedeeld door 31.
Evenzoo handelde men met de ande
re partijen; men deelde dus het door
hen behaalde aantal stemmen door
het aantal toegewezen zetels 1»
Na deze bewerking bleek de Kath.
Volksparty met een gemiddelde van.
47.306 aan den kop te gaan. Deze
partij kreeg dus den eersten rest
zetel. Nu werd opnieuw het gemid
delde van de Kath. Volkspartij be
rekend; men deelde dus 1.466.510
door 32 (31 J- 1). De deeluitkomst
was 45.828. Het bleek, dat nu de
Anti Rev. partij met 47.244 aan den
kop stond, gevolgd door de Chr.
Hist. Unie met ,46.648 en de Party
van den Arbeid met 46.471.
Daarop volgde de Kath. Volkspartij
met het gemiddelde van 45.828. Door
de toewijzing van een zetel aan elk
van die partijen waren de vier overig®
restzetels bezet. Het getal 100 was
compleet. De Communistische partij
met een gemiddelde van 45.721 moest
het ïydelijk aanzien, dat de Kath,
Volkspartij met een gemiddelde van
slechts 107 stemmen hooger den laat-
sten hap van den koek nam.
Uit de opdeeling van de restzetels
blijkt duidelijk van hoeveel waard®
iedere stem is. Want indien het ge
middelde van de Kath. Volkspartij
slechts één stem hooger geweest zou
zijn dan dat van de Communistische
partij, dan nog zou de Kath. Volks
partij den laatsten restzetel gehad
hebben. Kiezers, denkt daaraan telkens
als gij ter stembus moet.
Een der betrokkenen bij den
overval op den heer Jansen te Til
burg, de hulprechercheur C. P. K.,
hulprechercheur bij de politieke re
cherche te Amsterdam, is in arrest
gesteld, verdacht van opzettelijke
wederrechtelijke vrijheidsberoovïng
te Tilburg gepleegd. Nog meer ar
restaties worden verwacht.
Te Oostzaan is een vierjarig jon
getje onder het achterwiel van een
achteruit rijdenden vischauto ge
raakt. In zorgwekkenden toestand
is 't knaapje naar het ziekenhuis
overgebracht; waar het aan de be
komen verwondingen is overleden.
