Speer wilde Hitier vergassen
DE NOOD BENEDEN DEN
MOERDIJK
Haringprijs blijft 8 cents
ATOOM OP DE
WAAGSCHAAL
Moerdijkbrug rust op
haar pijlers
Geen distributie
van fruit
Mislukte apotheose van
12-jarige dictatuur
Nederlanders fungeeren
als Duitschers
Koningin reikt
decoraties uit
Boek over Vaticaanstad
In Zuid-Nederland heerschen toestanden
waar men in Holland niet van droomt
V olksgezondheid
bedreigd
Als kleinhandel onwillig is: distributie
VRIJDAG 21 JUNI 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
Men betale niet te
hooge prijzen
PROCES-NEURENBERG
Jubileum St. Vincentius-
vereeniging
Dep. v. Volksgezondheid
bepleit
(Van onzen specialen
verslaggever)
De nood in de geteisterde ge
bieden is zoo langzamerhand
een aangelegenheid geworden,
pijnlijk om over te praten, goed
om over te zwijgen, wil men zijn
krant voor de meeste lezers niet
vervelend doen zijn. Toch zijn
wij op uitnoodiging van Volks
herstel weer meegetrokken op
een excursie door Oost-Brabant
en Noord-Limburg om te zien
hoe de toestand is. In de meeste
plaatsjes, die wij doorkwamen,
stonden de vroede vaderen
klaar, soms in een gespaard ge
meentehuis, soms in een naar
stig dichtgespijkerd cafétje,
maar altijd vol enthousiasme en
verwachting om te vertellen van
Mn moeilijkheden, en als
illustratie van het betoog wa
ren er altijd weer de krotjes van
woningen waarin zoovele kin
derrijke Brabantsphe en Lim-
burgsche gezinnen leven.
H. M. de Koningin heeft onder
scheidingen der militaire Wil
lemsorde uitgereikt aan hen, die
zich tijdens de Meidagen van
1940 en in het verzet tegen den
Duitschen overweldiger onder
scheiden hebben. De vorstin
verricht den symbolischen rid
derslag bij Z. K. H. Prins Bern
hard tijdens de plechtigheid,
welke op het vliegveld Soester-
berg plaats vond
Geslaagd
Relletje rond Louis
Sportsnippers
Men kan de conferenties die tot
nu toe gehouden werden in
zekeren zin onschuldig noe
men. Ze betreffen den aard
der samenleving, hun uitslag be
perkt zich tot organisatie en machts
verhouding. De U.N.O. echter voert
de laatste dagen een ander soort be-
sprckinKGHi die dc &toomboin tot
onderwerp hebben, en daarmee niet
alleen over de structuur der wereld
maar tevens het bestaan zelf van de
mensphheid handelen.
Men heeft het atoomgeheim nu
eenmaal ontsluierd, en de verworven
kennis weer vernietigen is niet moge
lijk. In handen van één of enkele re
geeringen kan dit wapen de ver
schrikkelijkste bedreiging van den
wereldvrede, ja van de wereld zijn,
die op dit oogenblik kan worden ge
dacht. Er moet derhalve een regeling
geschapen worden die de gansche
bevolking der aarde in staat stelt,
over de toepassing van het geheim
voortdurend controle en macht uit
te oefenen. De U.N.O., vertegenwoor
diging van de geheele beschaving, is
daartoe het aangewezen lichaam.
Haar roeping is het, te bewerken
dat atoom-energie slechts voor vreed
zame doeleinden zal worden gebruikt.
Dat voor zulke doeleinden de gewel
dige krachten inderdaad kunnen
worden benut, zeggen ons berichten
uit Oakridge (Tennessee), waar men
reeds aanzienlijke vorderingen op dit
punt heeft gemaakt.
Tijdens de openingszitting van de
U.N.O.-commissie voor Atoomener
gie heeft de Amerikaan M. Baruch
enkele dagen geleden voorgesteld,
een lichaam in het leven te roepen
dat volledige zeggenschap over alle
onderzoek, productie en aanwending
van atoomkrachten zal bezitten: de
A.D.A., Atomic Development Autho
rity. Deze instantie zou worden sa
mengesteld uit deskundige vertegen
woordigers van de volkeren der we
reld, onder auspiciën van de U.N.O.,
maar los van den Veiligheidsraad.
Zij zou in alle landen inspecteurs
moeten stationneeren, die zouden
controleeren of en waar men atoom
energie benutte en fabriceerde, waar
toe men dit deed, en in welke mate.
Want de A.D.A. zou nauwkeurig aan
de staten voorschrijven wat hun ten
aanzien van de atoomkracht is toe
gestaan. Een land dat hierin te ver
ging zou moeten worden gestraft,
desnoods met atoom-bommen, die in
het bezit der A.D.A. zouden zijn. De
leden der Atomic Development Au
thority zouden tezamen de atoom-
rantsoenen vaststellen en tezamen
tot bestraffing besluiten .als ergens
clandestien werd geproduceerd. Geen
lid zou, zooals in den Veiligheids
raad, recht van veto hebben, omdat
het zich zelf of een bevriend lid door
veto aan de bepalingen der A.D.A.
zou kunnen onttrekken. Namens
Amerika bood Baruch aan, de atoom
bom-fabricatie stop te zetten, indien
een goed functionneerend interna
tionaal lichaam tot stand zou komen,
en bommenvoorraad en geheim
aan dit lichaam uit te leveren als
(door de praktijk van jaren) zou
vaststaan dat beide niet voor een
oorlog zouden worden gebruikt.
Enkele punten zijn hierin essen
tieel: 1. internationale gewapende
controle; 2. onderwerping van alle
staten (ook Rusland, ook Spanje) aan
de beslissingen van den gemeen-
echappelijken Raad; 3. Amerika blijft
voorloopig heer en meester van het
atoom, tezamen met Engeland en
Canada. Terwijl de rechtvaardigheid
van de eerste twee punten zonder
meer duidelijk is, nauw als immers
de gansche menschheld by het ge
bruik der nieuwe krachten is be
trokken, kan men de juistheid van
de derde grondbepdling begrijpen,
als men in de overweging Amerika's
verlangen betrekt, niet met zijn
eigen huidig bezit door anderen,
wier bedoelingen een agressief ka
rakter kunnen aannemen, te worden
aangevallen; het staat bommen en
recept pas af als tegen 'zulk een
aanval internationale waarborgen
zijn geschapen.
Baruch's voorstel vormde slechts
een springplank voor gedachtenwls-
seling. De voornaamste andere, Rus
land, bleek inderdaad heel andere
gedachten te wisselen te hebben.
Het was een machtig schouw
spel, toen gistermorgen de drie
geweldige bokken Ajax, Heracles
en Condor, resp. met een capa
citeit van 350, 250 en 200 ton,
hun reis aanvaardden met de
tweede en tevens laatste over
spanning van de spoorbrug, die
Dordrecht met Zwijndrecht ver
bindt.
Getrokken door een drietal sleep-
booten, werd de circa 300 meter
lange reis naar de spoorbrug aan
vaard. Langzaam werd het gevaarte
tusschen de beide pijlers gemanoeu
vreerd, manoeuvres die zeer eenvou
dig leken, doch ongetwijfeld getuig
den van vakmanschap. Om 10-35 uur,
in minder dan twee uur, gerekend
van het tijdstip af waarop men met
de optakeiing begonnen was, rustte
de tweede overspanning op haar pij-
Iers, daarmede de mogelijkheid schep
pend, dat inderdaad, zooals in het
voornemen ligt, 15 Juli weer de eer
ste trein zal rollen tusschen Zwijn
drecht en Dordrecht.
De oude brug was reeds 20 Sep
tember 1944 in het ongereede ge
raakt, toen n.l. de eerste boog, waar
schijnlijk bij het aanleggen van
springlading, in de lucht vloog. De
grootste verwoesting werd evenwel
aangericht 27 Maart 1945, toen de
tweede en derde boog werden opge
blazen.
Hoewel de fruitteelt zich in het
algemeen nog niet volledig van de
tijdens den oorlog door inundaties
en gevechtshandelingen geleden
verliezen heeft hersteld, zijn de ver
wachtingen voor den oogst van dit
jaar niet ongunstig.
Door de groote vraag naar fruit,
zoowel van de zijde der consumen
ten als van de verwerkende in
dustrie, zal het evenveel niet mo
gelijk zijn dezen zomer volledig in
de behoeften aan fruit te voorzien.
De belangrijke vooroorlogsche in
voer van buitenlandsch fruit, zoo
als Amerlkaansche appelen, sinaas
appelen en bananen, kan door onze
précaire deviezenpositie nog niet
worden hervat.
Ook zal het herstel van onzen
vroegeren export zooveel mogelijk
bevorderd moeten worden.
Een distributie van versch
zacht fruit heeft groote bezwa
ren. Nu de handel in groenten
is vrijgegeven en het apparaat
van deze distributie is opgehe
ven, levert een aparte distribu
tie op bon van fruit ernstige
moeilijkheden op, waartoe ook
de aard van het product bij
draagt.
Om de vorming van te hooge
prijzen te voorkomen, dient het pu
bliek een meer afwachtende houding
aan te nemen en geen genoegen tg
nemen met abnormale prijzen. Een
dergelijke houding van het publiek
zou ongetwijfeld eën redelijke prij-
zen-ontwikkeling bevorderen.
Albert Speer heeft Donderdag bii
kijn verhoor in Neurenberg ver
klaard, dat hü 2 maanden vóór het
einde van den oorlog Hitler in zijn
schuilkelder te Beriyn met een
nieuw soort gifgas om het leven
heeft willen brengen. HU vertelde
hoe zijn pogingen faalden, omdat
het moeilijk was gas in den kelder te
laten, zonder door de SS-wachten
onderzocht te worden. „Ik wist, al
dus Speer, dat, indien het gifgas in
de luchtververschlngsinstallatle werd
gebracht, het spoedig over den ge-
heelen kelder verspreid zou worden."
Plan mislukte door verschil
lende moeilijkheden. Toen Speer deze
wetweh»t0t H het vermoorden van
Hitier bekend maakte, zaten Goerina
en de andere beklaagden uitdruk
kingloos te kijken.
Volgens door Speer overgelegde do
cumenten, scheen Hitier er in Ja
nuari 1945 van overtuig^ te zijn, dat
de oorlog voor Duitschland verloren
was. Hitier moet toen het duivel-
sche plan hebben gehad om Duitsch
land met den grond gelijk te maken..
Zoo gaf hij op 19 Maart aan de weer
macht de opdracht de politiek van
de verschroeide aarde toe te passen.
J ,?'peer ze'de hij, dat het nood
zakelijk was allen bestaansgrond van
de Duitschers weg te vagen, omdat
het Duitsche volk te zwak was ge
bleken en de toekomst uitsluitend
toebehoorde „aan een machtiger na
tie in het Oosten''. Speer verzette
zich. Hij heeft voor radio-Hamburg
een beroep gedaan om de tactiek der
vernietiging te staken, de geïnter
neerden vrll te laten en met elke
terroristische actie achter de geal
lieerde linies op te houden. Het
schijnt wel vast te staan, dat Speer
er in zekeren zin in geslaagd is de
algeheele vernietiging van Duitsch
land de apotheose van Hitler's
twaalfjarige dictatuur te voor
komen.
In Warley, in Essex, wordt geduren
de 4 avonden een z.g. „Victory-tattoo"
gehouden, een militaire demonstratie
van bet eerste lnfanterie-trainings-
corps aldaar. Deze „tattoo" wordt elk
jaar gehouden en de bedoeling is gel
den in te zamelen voor een fonds, dat
aan nagelaten betrekkingen van ge
sneuvelde militairen ten goede komt
In verband met de Victory-viering
heeft de „tattoo" dit jaar een min
of meer feestelijk karakter.
Een kleine 400 Nederlandsche mili
tairen, die aldaar eveneens gelegerd
zijn, zullen aan de „tattoo" deelnemen
en als vijand, d.w.z. als.... Duitschers
fungeeren.
Donderdag heeft H. M. de
Koningin op het vliegveld Soes-
terberg dertig helden van de
fronten en van het verzet gede
coreerd. Daarbij waren o.a. te
genwoordig H. K. H. Prinses Ju
liana met de kleine Prinsesjes,
alle opper- en vele hoofdofficie
ren van de verschillende onder
deden van zee-, lucht- en land
macht, de ministers Sehermer-
liorn, Meynen en De Booy en
verschillende buiitenlandsclie mi
litaire attache's.
Onder degenen, die de decoraties
ontvingen, waren generaal H. G. Win
kelman, die het Grootkruis in de
orde van den Nederlandschen Leeuw
ontving, en Z. K. H. Prins Bernhard,
wien het Commandeurskruis der Mi
litaire Willemsorde werd overhan
digd.
De Koningin heeft een toespraak
gehouden, waarin zij den gedecoreer
den hulde bracht voor de daden van
moed, beleid en trouw en de aan
getreden manschappen aanspoorde de
groote daden van de gedecoreerden
als lichtend voorbeeld voor oogen te
houden.
„Ik ben er ten volle van overtuigd,
aldus H. M. de Koningin, dat gij op
dezelfde wijze uw plicht zult doen
als uw thans onderscheiden wapen
broeders, wanneer zulks van u ge
vraagd mocht worden.
Moge de herinnering aan het voor
beeld, gegeven door zooveel flinke
mannen in de afgeloopen jaren in
een ongelijk lijkenden strijd, u hij-
blijven, u sterken en u het nood
zakelijke zelfvertrouwen geven."
Aan het groote troepen-défilé na
men meer dan 7000 man van alle
onderdeeien van onze Nederlandsche
weermacht, ook de marine en lucht
vaarttroepen deel. Vijf muziekkorp
sen luisterden de parade op, o.a. de
Kbn. Militaire Kapel en de Mariniers
kapel.
De Italiaansche uitgeversfirma Sa-
nasoni zal een 900 pagina's tellend
boekwerk uitgeven over Vaticaan
stad, voorzien van 50 illustraties,
die nog nooit tevoren zijn gepubli
ceerd. Het boek zaleen reeks op
stellen bevatten over allerlei onder
werpen, geschiedkundige en politieke
zoowel als kunsthistorische. Mgr.
Giovanni Montini, plaatsvervangend
staatssecretaris van het Vaticaan
zal een inleiding schrijven, terwijl
de Vaticaansche jurisprudentie zal
worden behandeld door prins Pacelli,
een neef van paus Plus (XÏI. Tot
de bekende auteurs die aan het
boek meewerken, behooren: vincenzo
Ussani, Giuseppe Lugli, Antonilio
Munoz, Enrico Josi, Gustavo Gian-
noni, Silvio Negro, Paolo Delia Torrë,
Valerio Mariani, Luigi Huetter en
Ennio Francia.
Volgens een officieel bericht uit
Rome heeft Z. H. de Paus bij ge
legenheid van de a.s. viering van het
Eeuwfeest der St. Vincentlusvereeni-
ging in Nederland 24 en 25 Juli a.s.
aan den president van den hoofdraad
een persoonlijk schryven gezonden,
waarin Z. H. zyn groote waardeering
uitspreekt over den zegenrijken ar
beid der vereenlglng in de afgeloo
pen 100 jaren en den leden, weldoe
ners en bezochte gezinnen „zijn by-
zonderen apostolischen zegen
schenkt".
De algemeene Ned. vereeniging
voor sociale geneeskunde heeft zich
tot minister Beel gewend met het
verzoek bij de kabinetsformatie don
reeds lang' bestaanden wensch tot in
richten van een afzonderlijk depar
tement voor Volksgezondheid onder
vakkundige leiding te vervullen.
Ons notitieboekje telt vele blad
zijden vol aanteekeningen en wij
zullen u besparen ze alle weer te
geven, maar het beeld van dezen
tocht blijft; in de geteisterde streken
wordt de volksgezondheid bedreigd en
gaat een brok cultuurleven verloren.
Oh, er is gewerkt en enthousiast ge
werkt. In overloon bouwde men een
heel complex noodwoningen, met
kerk, klooster en scholen. De banken
in de primitieve klassen timmerde
men van den-ouden kerkvloer, bij re
gen drupt 't water, by warmte de teer
naar binnen.
In Meyel, een dorpje, waar niet
veel hêel meer is, werd daags voor
Pinksteren de oogst, welke er voor
het eerst sinds jaren weer goed voor
stond, door ongeloofelijk zwaren hagel
totaal vernield. Boeren verzekeren,
dat de korrels als kippeneieren zoo
groot waren. De rog, de haver en
de aardappel zijn geheel neergesla
gen. Wat doet een kapot dorp met
deze extra schade van ruim een
half millioen.
In al de plaatsen klaagt men over
groote uitbreiding van het aantal
T.B.C.-gevallen en in de nauwe wo
ningen kan men de patiënten haast
niet isoleeren. Scabius-bestrijding is
haast niet mogelijk. Men slaapt in
vodden en menschen, die vandaag
behandeld worden, zijn morgen weer
besmet. Er is haast geen gezanshulp,
zelfs niet in gezinnen, waarin de
moeder ziek is; kraamverzorging
stuit op moeiiykheden, er is een
voudig geen geld om de verzorgsters
te betalen.
Fietsendistributie gaat zeer slecht,
boeren, die iederen dag 50 liter melk
moeten vervoeren over vele kilome
ters, krijgen geen rijwiel door do
stagnatie bij de rijksbureaux. Boven
alles culmineert de woningnood. Er
zijn vele goede noodwoningen ge
bouwd; wij zagen perfecte uitvoerin
gen, maar' voor vele gezinnen blijft
nog het kippenhok of het krot.
Zonder behoorlijk huis is geen ge
zinsleven mogelijk en dit blijft do
kern der maatschappij.
In de meeste plaatsen zal Zondag
de Sacramentsprocessie gehouden
worden. Tusschen de ruïnes van ver
scheidene kerken zagen wij een.
rustaltaar; geen harmonie of fanfare,
iets waar een Brabantsch of Lim
burgsen dorp haast nog minder bui
ten kan dan buiten het varken in 't
kot, zal 't feest opluisteren, want men
heeft geen enkel instrument meer.
Alles wat men aan plaatselijk chau
vinisme, energie, en cultuur bezit
is meestal In de harmonie verblazen,
Ook heeft men geen enkel patronaats-
of vereeniglngsgebouw meer.
Maar Nederland raakt gewend aan
de ellende en primitieve toestanden,
naarmate er meer over gesproken
wordt vervlakt het beeld, maar een
enkele tocht als deze brengt alles
weer eens sterk m het geheugen en.
men kan zich dan ook niet losmaken
van de gedachte, dat hier nog steeds
geholpen moet worden. De keuter
boertjes aan den rand van de Peel
en in Noord-Limburg zijn nooit rijk
geweest, maar nu is heel het leven
verpauperd en dat doodt het enthou
siasme en den lust om steeds weer
verder te gaan. Op allen rust hier
de plicht te helpen en de collecte
voor het Fonds noodgebieden en
Volksherstel kan dan ook niet genoeg
worden aanbevolen.
Van bevoegde zyde verstrekt men
ons over den haringprijs de vólgen
de mededeelingen;
De consumentenprijs van 8 cent
per stuk is naar de berekening van
de directie voor de prijzen ruim vol
doende. De detailhandelaar betaalt
ongeveer 5 cent per stuk, zoodat hij
bij verkoop tegen 8 cent plus 2 cent
voor schoonmaken een vergoeding
van ongeveer 5 cent heeft, hetgeen
een zeer ruime marge is in vergelij
king tot de marges die kleinhande
laren in andere levensmiddelen mo
gen berekenen.
Dat de kleinhandel zich zoo heftig
tegen de vastgestelde prijzen heeft
verweerd, komt voort uit 't feit, dat
de kleinhandelaren in visch aan zeer
hooge verdiensten gewend zijn. Het is
niet verantwoord den detailhandel
iets extra's te geven alleen maar om
den lieven vrede te'bewaren, omdat
de winstmarge toch reeds naar ver
houding zeer hoog is en omdat in
dat geval andere kleinhandelsbedrij-
ven terecht eveneens een verhooging
van hun marges kunnen eischen.
Indien de kleinhandel weigert
tot verkoop van de haring tegen
de vastgestelde prijzen over te
gaan en Indien geconstateerd
wordt, dat men te hooge prijzen
berekent, dan zullen maatrege
len van de overheid niet uitblij
ven. Weigert men de aangevoerde
haring te koopen, dan zal de
overheid ook niet terugdeinzen
voor de laatste consequentie en
zelf de distributie ln handen ne
men.
Het is trouwens reeds meermalen
voorgekomen, dat gemeenten zelf
den verkoop van de visch ter hand
namen. Het is echter te hopen, dat
het zoover niet zal komen, want met
aller medewerking zal er voor ieder
een rijkelijk haring tegen lage prijzen
beschikbaar zijn
Voor het eindexamen onderwijzer
zijn aan de Rijkskweekschool te
Haarlem geslaagd mej. A. v. Gel
der, C. Klein, L. Koene, A. v. Ne«,
E. A. Visser.
In een telegram aan Edward E»gen,
voorzitter van de „New York State
Boxing Commission" heeft Donald
O'Toole, democratisch afgevaardigde,
verzocht, de uitbetaling van Joe
Louis en Billy Conn niet te doen
plaatsvinden totdat een onderzoek
was ingesteld inzake het titelgevecht,
aangezien dit niet regelmatig in zijn
werk zou zyn gegaan. De manager
van Louis heeft hierop schouder
ophalend geantwoord, dat O'Toole
hem vóór den wedstrijd "om vrykaar-
ten had gevraagd, die hfi niet heeft
gegeven.
Uitslagen zeskamp schaken Zaan
dam: v. d. Tolcortlever 01; Cort-
leverSzabo V&: Kottnauer—
Stoltz 1—0; v. d. TolSandlfort
1—0.
In de Dierentuinzaal te 's-Gra-
venhage won de wereldkampioen ta
feltennis wederom in de finale van
Carrington.
By in België gehouden wegwed
strijden werd Braspennincx vier
de en Sehulte vijfde, Lakeman zes
de, Van Schendel 9e en De' Roover
lie.
Op een dezer dagen te Londen ge
houden bijeenkomst van de Federa
tion Internationale de Natation
Amateur is de voorzitter van den
K.N.Z.B., de heer Jan de Vries uit
Amsterdam, gekozen tot bestuurslid
van de F.I.N.A. De heer De Vries is
tevens secretaris van de Europee-
sche Zwemliga en secretaris van de
Internationale Waterpolo commis
sie.
