Atoombom gevallen
Eeuwfeest van „De Tijd"
glansrijk gevierd
SJAHRIR ONTVOERD EN
WEER BEVRIJD
Soekarno wenschtalle macht
„Proefkonynvloot" bij Bikini
niet vernietigd
Plechtige zitting in Amstelhotel
Tot hoofd en hart
KRITIEKE WEEK
VOOR GROOTE VIER
Radio-toespraak van
Prins Bernhard
69ste JAARGANG No. 23583
o
MAANDAG 1 JULI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543
Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Van Mook treedt
niet af
Molotof de veto-specialist
Toscanini heeft concert
te Londen afgezegd
„Een krachtig geluid"
Luchtstrijdkrachten wordëft
samengevoegd
Het weer
Te Lunteren werd door de Kath. Jeugdbeweging de „Kampoelan
1946" gehouden. Z. K. H. Prins Bemhard gaf blijk van zijn be
langstelling. De Prins volgt de spelen. Naast hem Z. H. Exc. Mgr.
J. W. N. Baeten, Bisschop van Breda
Geen springvloed
PAUSELIJKE DECORATIES
VERLEERD
Mgr. J. P. Huibers tijdens zijn
redevoering
Atoombom gedoopt
Hooge gasten op
Koempoelan
Groote dag voor de
katholieke verkennerij
Tot de Nederlandsche
padvinders
AARDAPPELRANTSOEN
VERHOOGD
NIEUWE PETROLEUMBON
Nieuwe uitvoering der
sehoenenbonnen
Schnelboothaven wordt
opgeblazen
Glip over niets, wat u in het
leven overkomt heen, want
vaak bepalen kleine nietige
oorzaken den levensloop der
V menschen.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Radio-Djokjakarta heeft Zaterdag medegedeeld, dat een gewapende
groep Sjahrir uit zijn hotel te Soerakarta heeft ontvoerd, evenals
Santoso, „minister" van Sociale Zaken, generaal-majcor Soedibio, lid
van den generalen staf van 't „Repiublikeinsche leger" en vier andere
„ministers" uit het „kabinet". Hedenmorgen vernam A.N.P.Ane'a uit
goede bron, dat Sjahrir, Darmawan, Soemitro en Soedibio Maandag
ochtend vroeg door een kleine eenheid van de TR.I, te Soerakarta
zgn bevrijd.
De Regeeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede:
Naar aanleiding van een in die
pers verschenen mededeeling, dat
dr. Van Mook binnenkort op eigen
verzoek als Luitienant-G.-G. zou
aftreden, wordit medegedeeld, dat
dit bericht onjuist is.
Het valt te betreuren, dat voor
noemd bericht, met de Malino-con-
ferentie en andere belangrijke ont
wikkelingen in zicht, slechts onnoo-
diige onzekerheid wekt, die eiken
grond mist.
Zooals Zaterdag reeds gemeld, had
Soekarno tevoren reeds den staat van
beleg voor geheel Indonesië afgekon
digd. Het decreet, waarbij hij de macht
in handen neemt, luidt als volgt:
„Met het oog op de gebeurte
nissen in het land, welke het wel
zijn en de onafhankelijkheid In
gevaar brengen, heb Ik, president
van de republiek, In overleg met
het kabinet, op den 23sten Juni
besloten, persoonlijk alle macht In
handen te nemen totdat ln het
land weer normale toestanden
heerschen en het kabinet en de
andere bestuursinstellingen weer
normaal kunnen werken."
Soekarno heeft ln een radiorede
voor den zender van Djokjakarta de
vijfde colonne van de ontvoering be
schuldigd. II1J verklaarde voorts, dat
er geen wijziging zal komen ln de
evacuatie der Nederlanders, die thans
per trein en door de lucht wordt uit
gevoerd.
De Groote Vier gaan een kri
tieke week ln, omdat de defini
tieve beslissingen zuilen moeten
worden genomen 4>ver den datum
van de Vredesconferentie en de
kwestie Triest, terwijl tevens de
Duitsche vraagstukken in behan
deling komen.
Gedurende het weekeinde herleef
de de hoop, dat de vier ministers
over Triest een compromis konden
bereiken op basis van het laatste
plan van Bldault. Dat houdt in, dat
Triëst en omgeving tot autonoom
gebied voor een periode van tien
Jaar zou verklaard worden onder
supervisie van zes naties: de Groote
Vier. Italië en Joego-Slavië. De
gouverneur van het gebied zou ge
meenschappelijk door Italië en Joe
go-Slavië benoemd worden. Een ac-
coord werd evenwel niet bereikt.
Intusschen Is nog geen beslissing
genomen over de convocatie voor de
algemeene vredesconferentie.
Byrnes had Zaterdag voorgesteld
de conferentie 20 Juli as. te Pa
rijs bijeen te roepen. Bevin en
Bidault stemden toe, maar Mo-
lotov zei: „Neen". Byrnes zou
toen opgemerkt hebben, dat de
wereld nu weet, waar het veto
vandaan komt.
Molotov antwoordde, volgens
Amerikaansche zegslieden, dat hij
wellicht in staat zal zijn binnen
twee of drie dagen zijn beslissing
te laten weten voor wat de Vredes
conferentie betreft.
Zaterdag heeft Toscanlnl telegra
fisch aan Londen medegedeeld, datnij
het concert, dat hij op 8 Juli te Lon
den zou dirigeeren, heeft afgezegd,
daar hij te zeer teleurgesteld was over
de rol van Engeland bij de behande
ling van Italië op de Parijsche con
ferentie. Tevoren had hij ook Parijs
afgezegd. In Parijs kregen 2000 bezoe
kers hun entréegelden terug. Voor het
concert te Londen waren ruim 100.000
aanvragen.
Air-marshal sir Sholto Douglas, de
commandant van ae Britsche zone in
Duitschland, heeft gewaarschuwd,
dat hij krachtige maatregelen zal
nemen indien de demonstraties, wel
ke Donderdag in Hamburg plaats
vonden, zich zouden herhalen.
Sir Sholto richtte de" volgende
boodschap tot het militair bestuur
in Hamburg: „Ge zult er den burge
meester van verwittigen, dat de op
perbevelhebber ontevreden is over het
gedrag van zekere deelen der bevol
king. De burgers moeten gewaar
schuwd worden dat ongeregeldheden
van dezen aard niet getolereerd zul
len worden. Indien op deze waarschu
wing geen acht wordt geslagen zul
len er krachtige maatregelen worden
genomen".
Volgens -TT.P.-correspondent ls dit
de scherpste nota die tot dusverre
tot de Dultschers gericht is.
Zaterdag zijn 280 arbeiders van de
Pletterij Nederhorst, die werkzaam
zijn bij den bouw van het C P.I.M.-
uprp te Juliahadorp (Curacaoin sta
king Begaan.
Automobilisten en motorrijders, die
naar België willen gaan. kunnen bij
de vereenlging, waar zij hun grens-
documenten ontvingen, benzinebons
voor Juli aanvragen,
De luchtstrijdkrachten van het Nc
derlandsche leger en het Kon. Ned.
Indische leger zullen samengevoegd
worden tot één rijks-leger-luchtmacht.
In luchtvaartkringen wordt de hoop
uitgesproken, dat de in den oorlog
opgedane ervaringen ten volle zullen
worden gebruikt bij het vaststellen
van de sterkte en organisatie van het
luchtwapen en dat de nieuwe Neder
landsche luchtmacht thans zooals
overal elders ter wereld. op gelijke
basis met leger en marine de plaats
zal worden toegewezen, waarop zij
aanspraak kan maken.
Verwaohtlng tot Dinsdag
avond
In 't Zuiden van het land meest
zwakke Wind uit Zuidelijke rlch_
ting., vrj) warm, zonnig .weer. In
het Noorden van het kind zwakke
tot matige wind, tusschen Zuid
en Zuid-vest. Aanvankelijk be
wolkte lucht, doch geen regen
van beteekenis. Later zonne
schijn.
Zon onder 21.04. Maan 8.06
23.42. Zon op 4.24.
„Houdt u gereed voor het af
werpen van de atoombom" werd
Zondagavond even voor elf uur
Anisterdamschen tijd door de
luidsprekers van het waarne
mersschip „Appalachian" gezegd.
De „Dave's dream", de B-29,
welke de bom zou afwerpen,
vloog op dat moment snel naar
de lagune bi) Bikini.
Om 11 uur precies wierp majoor
Harold Woed, na ontvangst van net
bevel „Bomb away", de bom uit het
vliegtuig en twee minuten later
werd de lagune met een dikke laag
rook bedekt. Een vlam en een rook
zuil, met aanvankelijk ln het midden
een kern van oranje en geel licht,
steeg, op tot een hoogte van 15 K M.
De slag van de ontploffing bereikte
2V2 minuut later de op een afstand
van 29 K.M. liggende „Appalachian".
Een korte, vinnige schok volgde,
maar het explosiegeluld was niet zoo
hard als men verwacht had.
De bom barstte naast de „Nevada"
uiteen, waardoor het schip bescha
digd werd. verschillende schepen
van de „proefkonHjnvloot" werden
beschadigd. Eenlge sloegen om, an
dere vlogen in brand. De „Appala-
De zon, die Vrijdagavond door
brak bij de plechtige onthulling
van het grafmonument voor Mgr.
Smits op St. Barbara te Amster
dam, gaf ook Zaterdag, op Petrus
en Paulus, een feestelijken glans
aan het hoogtj] der eeuwfeestvie
ring van „De Tijd". De deuren
van het Kasteel bleven dien mor
gen gesloten; de groote schare van
zijn werkers, plechtig en feestelijk
gestemd, richtte haar schreden
naar het Waterlooplein, waar ln de
kerk van den H. Antonlus, de Mo-
zes en Aftron, die zelf op meer dan
houderd jaar geschiedenis kan
terugzien, het H. Offer van dank
baarheid zou worden opgedragen.
Voor in de kerk namen, met direc
tie, hoofdredactie en commissarissen,
de officieele genoodigden plaats,
vooraanstaanden uit stad en land,
priesters en leeken, onder wie Z. D.
H- Mgr. D. Huurdeman, vicaris-gene
raal van den Aartsbisschop, Mgr. F.
v. d. Loo, officiaal van het Aarts
bisdom, Mgr. J. G. van Schaik,
proost van het Metropolitaan Kapit
tel, Mgr. dr. J. Witlox, hoofdredac
teur van de Maasbode, de hoogeerw.
Pater dr. S. Makaay, Provinciaal van
de Paters Augustijnen, dr. G. Bee
kenkamp, voorzitter van den Pers-
raad, vertegenwoordiger van de Re
geering, wethoude mr. F. van Wyck,
namens de Gemeente Amsterdam,
Pater J. Gall S.J. van den Persraad,
J. Veenhoven, 'secretaris en Mr. A.
Steketee. adj-.secretaris van- de Ver.
Nederlandsche Dagbladpers 1945, de
oud-hoof dredacteureri Alph. Laudy
en dr. C. R. de Klerk en de compo
nist Hendrik Andriessen.
De Hoogeerw. heer J. C. W. v. d.
Wiel. deken van Haarlem, droeg het
H. Misoffer op. geassisteerd door den
pastoor van de Mozes, R. Hazebroek
O.F.M. als presbyter-assistens, Rector
J. J. Henneman, diaken, Pater J.
Ruysenaars, sub-diaken,- Pater H.
Sutorius, ceremoniari'us en Pater E.
Kamrebeek en Pater C. Korstjes,
cantores. Gezongen werd de Mïssa
Solemnis voor achtstemmig dubbel-
koor, voor deze gelegenheid gecom
poneerd door Hendrik Andriessen en
uigevoerd door het versterkte koor
van het Missiehuis Driehuis onder
leiding van Jan Mul. Albert de Klerk
bespeelde het orgel.
Na afloop bood de directie aan het
geheele personeel een lunch aan ln
Krasnapolsky. Zoowel de heer J. JJ.
F. Möllmann, directie-secretaris, die
•3e leiding had bij de organisatie van
bet feest, als de directeur, de heer
J J. W. Boerrigter, spraken een kort
woord.
(Vervolg op pag. 2)
chlan» stoomde naar Bikini, en
spoedig zag men, dat de palmboomen
nog stonden en de stalen torens
voor radar etc. niet door de hitte
waren gesmolten.
De vuurbal, welke het hart van de
uitbarsting vormde, had volgens be-
ïekeningen een hitte van meer dan
100 millioen graden Fahrenheit.
De onbemande verkenningsvlieg
tuigen kwamen onbeschadigd uit de
rookmassa te voorschijn. Zij werden
door het „moedervliegtuig" veilig
naar hun basis teruggebracht. De
seismograaf van Hawaii toonde geen
zichtbare afwijkingen tijdens de ex
plosie. De instrumenten van Sydney
hebben niets geregistreerd. De inwo
ners van de stad waren uit vrees voor
een springvloed naar de omliggende
heuvels gevlucht.
Er 2iijn geen springvloeden voor
gekomen.
Geleerden en ingenieurs hebben
Zondag de atoombom „Gilda" ge
doopt en drie schilders hebben op
het projectiel een buitengewoon tref
fende gelijkenis van de filmactrice
Rita Hayworth aangebracht. Rita
Hayworth was zoo vereerd, dat zij
uren, nadat zij het gehoord had, nog
steeds in de wolken was.
.De knal van de ontploffing van
de eerste bom werd radiografisch uit
gezonden en werd in Amerika een
dag eerder gehoord, dan rondom Bi
kini zelf, daar de atoom-expeditie
zich n.l. aan den anderen kant van
de datumliin bevindt.
Volgens de laatste berichten ls de
door de explosie veroorzaakte schade
aan de vloot van 77 schepen als
volgt: gezonken zijn 't transportschip
Gilliam" en de „Carlisle", zwaar
beschadigd de „Independence", de
torpedojager „Lampson", het Japan-
sche slagschip „Nagato", de Japansche
kruiser „Sekawa", de kruiser „Pen-
sacola" en de onderzeeër Skate". In
brand gevlogen en licht beschadigd
het vliegdekschto ..Saratoga", de
slagschepen „Nevada" en „New
York", pe torpedojager" „Wilson" en
de transportschepen ..Briscoe". ..Nia
gara". „Bladen", „Banner", „Butte'
en „Cortland". De Duitsche zware
kruiser „Prins Eugen" is waar
schijnlijk niet ernstig getroffen.
De Sovjet-Russische waarnemer
Alexandrof verklaarde laconiek: „Ge
ringe resultaten, vrees ik. Op vier
of vijf mijl "fstand van het doelwit
zou het wellicht een grandioos ge
zicht geweest zijn, maar nu niet."
3500 leiders en leidsters van de
Nederlandsche katholieke verkenners
kwamen het afgeloopen weekend cp
het voormalig Hagespraakterrein van
Musserts trawanten te Lunteren,
ironie der geschiedenis, bijeen.
Studie van de drie hoofdpunten
van 't program dei Katholieke Actie,
tucht, zedigheid en stijl, was het
doel. Ernstige sprekers wezen de
hoorders op de waarde van elk der
punten voor het spel van verkennen.
Zondagmorgen droeg hoofdaalmoeze
nier A. J. L. Verhoeven de Hoog
mis op. gelijk met de 45 vande 85
aanwezige aalmoezeniers, voor wie
overal altaartenten waren gebouwd,
's Middags bezochten hooge gasten
het kamp. Mgr. J. W. M. Baeienr,
coadjutor van den bisschop van
Breda, werd met een donderend®
rally verwelkomd.
Opnieuw weerklonken de yells
toen Z. K. H. Prins Brnhard het
veld betrad, verwelkomd door den
algemeenen leider Baron van Voorst
tot voorst, pen plechtig Lof besloot
den Koempoelan.
Prins Bernhard heeft Zondag een
radiorede gehouden voor de padvin
ders van Nederland, waarin hij er met
nadruk op wees, dat voor hen een
grootsche taak ls weggelegd.
Het goede voorbeeld, dat de- Neder
landsche padvinders hebben gegeven,
heeft tal van Jongens geïnspireerd en
doen besluiten ook padvinder te wor
den.
Op dit moment gaan onze ge
dachten in het bijzonder uit naar
onze broeder-padvinders in de
Overzeesche gebiedsdeelen. Even
als wij hebben zij, toen eenmaal
de lang verbeide vredesklok weer
over de wereld luidde, de hand
aan de ploeg geslagen om het
hunne bij te dragen tot herstel
van die hechte band van vriend
schap, die ons allen bindt. Zij
kunnen rekenen op onze warme
belangstelling.
Welpen, verkenners en voortrekkers
van Nederland, van Delfzijl tot
Zeeuwsch-Vlaanderen, van de Wadden
eilanden tot Maastricht, Nederland
sche padvinders in Oost en West en
in het buitenland, ik wensch jullie
allen een „goed pad en zonnig spoor",
aldus besloot Prins Bernhard zijn toe
spraak.
Deze week zal op de bonnen ,.253
aardappelen" twee kilogram aard
appelen verkrijgbaar zijnop de
bonnen „753 aardappelen" één
kilogram aardappelen. De geldig
heidsduur van de bonnen 251 en
751 aardappelen is verlengd tot 6
Juli. Oude aardappelen kunnen
van 1 Juli af zonder bon worden
verkocht.
Zij, die in het bezit zijn van een
petroleumkaart voor kookdoelein-
den of verlichting, kunnen op on
derstaande bonnen dezer kaarten
gedurende Juli de daarachter ver
melde hoeveelheid petroleum koo-
pen ton 41 t/m 44 der kaart UA
510 4 liter, bon 41 en 43 der kaart
Uö 510 4 liter, bon 71 der kaart
ÜC 510 4 liter, bon 126 der kaart
UD 510 2 liter.
Met ingang van 1 Juli worden
schoenenbonnen van een nieuw
model ingevoerd. De kleur dezer
bonnen is blauw met rood. De op
druk is in zwart uitgevoerd.
Voorts zullen binnenkort ook
voor werkschoenen nieuwe bonnen
in omloop komen. Deze zijn uitge
voerd in blauw en grijs met zwar
ten opdruk.
Woensdagavond 6 nur zal te
IJinniden een gedeelte van de
Sehnellboothafen, die den visschera-
teven overdekte, worden opgeblazen,
hetgeen met groote explosies ge
paard zal gaan.
Daar reeds bjj de kleine ontplof
fingen tallooze ruiten werden ver
nield en zelfs een ijsfabriek zooda
nig werd beschadigd, dat deze ge
stut moest worden, zijn thans uit
gebreide voorzorgsmaatregelen ge
nomen, om erger incidenten te voor
komen. In een straal van 500 meter
moeten alle woningen en gebouwen
worden ontruimd De Nederlandsche
commandant van den M M.O.D. heeft
er bij den Engelscöen commandant
op aangedrongen den grooten bunker
met kleine explosies te verwijderen,
doch hierop werd geantwoord, dat
dit niet mogelijk was. Wel werd hem
tegelijkertijd medegedeeld, dat bin
nenkort een nog grootere explosie
zou geschieden, waarbij men zich in
een straal van 1000 meter zal moe*en
verwijderen. Het tijdstip van laatst
genoemde ontploffing za! te zijner
tijd worden bekend gemaakt. De
dienst van openbare werken zal vóór
de explosie van Woensdagavond da
gebouwen, die aan zijn hoede zijn
toevertrouwd, inspecteeren en na ie
explosie de schade oonetnen, welke
hierdoor is aangericht.
Benoemd tot hulpaalmoezenier, ge
lijkgesteld met den rang van kapitein,
de weleerw. heer M. W. H. Martens.
