Dr. BEEL VORMT NIEUW KABINET
Team zonder
kracht
Zes nieuwe bewindslieden
doen hun intrede
Sjahrir over zijn
ontvoering
Molotovgaataccoord
met plan-Bidault
Tot hoofd en hart
SCHERMERHORN
Regeeringsverklaring
Het weer
69ste JAARGANG No. 23584
o
DINSDAG 2 JULI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Internationalisatie van
Triest voor 10 jaar
De taal getuigt,v.an het ge
moed. Al wat in de ziel
woelt, vloeit over de tong
weg. Waar het hart vol van
^is, loopt de mond van over^
Commissaris-generaal
voor Nederl.-Indië?
DE WIJZIGING IN DE
DEPARTEMENTEN
Binnenkort ministerie
van Marine
BUITENGEWESTEN ONDER
NED. OPPERBEVEL?
Stap in overeenstemming
met MaMno-conferentie
Voor het eerst sedert honderden
jaren werd in Engeland een bur
gemeester in het openbaar tot
ridder geslagenDit geschiedde
tijdens het bezoek van den En
gelschen koning aan Edinburgh,
toen de burgemeester, John I.
Falconertraditiegetrouw de
sleutels der Schotsche hoofdstgd
aan den vorst overhandigde
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
BATAVIA, 2 Juli (ANP-Aneta).
In een beschrijving van zijn ontvoe
ring heeft Sjahrir verklaard, dat da
namen van de schuldigen bekend
zijn, doch dat deze niet zullen wor
den gepubliceerd, omdat de politie
de zaak nog onderzoekt. De ontvoe
ring zelf werd verricht door jonge
soldaten, behoorend tot een groep,
,,dle voor, tijdens en na den oorlog
slechts gedacht heeft aan eigen
winstbejag," aldus verklaarde hij.
SJahrlr's voUedig dossier be
treffende de onderhandelingen
met dr. Van Mook is tijdens de
ontvoering gestolen en tot dus
ver is er nog geen spoor van ge
vonden.
Morgen zal Sjahrir naar het bin
nenland terugkeeren om „het nemen
van scherpe maatregelen tegen da
extremisten" te bespreken.
Sjahrir zeide: „Ik ben zeer inge
nomen met de vejrklarrng van Van
Mook. Wij hebben elkaar leeren
waardeereri."
Sjahrir is 70 kilometer buiten Solo
in het bergland vastgehouden. Da
jongelieden, die hem hadden gevan
gen genomen, verzetten zich niet
tegen zijn invrijheidstelling, toen
zij hem tenslotte hadden herkend.
In verband hiermede verklaarde
Sjahrir, dat zoowel Tan Malaka ala
Soebardjo, voor hij werd ontvoerd,
buiten zijn voorkennis in vrijheid
waren gesteld.
Molotof is accoord gegaan met do
voorstellen van Bidault over een tien
jarige internationaliseering van Triest
onder gemengd toezicht als basis voof
verdere onderhandelingen, zij het datt
voorzien van een Russisch amende
ment. Besloten werd de kwestie ver
der te bestudeeren en er Dinsdagmid
dag om twee uur verder over te be
raadslagen.
De Italiaansche koloniën, de Vredes
conferentie en Duitschland staan neg
steeds op de agenda. De Gasperi, pre
mier van Italië heeft verzocht, ge
hoord te worden, voordat een besluit
over Triëst wordt genomen. Het voor
stel van Bidault heeft in Italiaansche
kringen veel verbittering veroorzaakt.
De Tsjechoslowaaksche afgevaardig
de Jan Masaryk hééft de Hongaarscha
regeering bij de vier ministers be
schuldigd van weigering om de af
spraak over de uitwisseling van Tsje
chen en Hongaren na té komen.
Byrnes ontving vandaag generaal
Lucius Clay, plaatsvervangend be
stuurder van de Amerikaansche be
zettingszone en diens politieken advi
seur Robert Murphy, teneinde hen ta
raadplegen voor het begin der bespre
kingen over Duitschland.
Ook de Grieksche premier Tsaldarls
werd door Byrnes ontvangen De^e
bracht Griekschen dank voor de be
slissing over den dodecanessos over en
verduidelijkte het Grieksche stand
punt over economische problemen»
waarvoor Tsaldaris zich vermoedelijk
naar de Ver. Staten zal begeven.
Zoo is dan eindelijk de katho
lieke formateur dr. Beel na
vijf weken van ingespannen
arbeid er in geslaagd een ka
binet samen te stellen, dat beant
woordt aan de hem door H. M. de
Koningin gegeven opdracht: de vor
ming van een kabinet, dat geacht
mag worden het vertrouwen van de
Tweede Kamer te genieten. De vijf
weken, weike dr. Beel noodig gehad
heeft om deze opdracht uit te voe"
ren, bewijzen, dat de formateur niet
alleen uiterst degelijk en voorzich
tig is te werk gegaan. maar ook.
dat hij vele moeilijkheden heeft
moeten overwinnen om dit team
te kunnen samenstellen, dat, gelij
kelijk verdeeld;, vijf vertegenwoor
digers van de Katholieke Volkspartij
en vijf vertegenwoordigers vaij de
Partij van den Arbeid telt.
Van het begin af aan is het dui
delijk geweest dat dr. Beel op een
R'oomsch-roode coalitie aanstuurde
Wel heeft hij, naar wij uit het ver
loop der onderhandelingen meenen
te mogen opmaken, ook andere mo
gelijkheden en combinaties niet ge
heel willen uitsluiten, maar zijn
eerste doel heeft hij toch geen oogen-
blik uit het oog verloren. Dat hii
aanvankelijk op groote moeilijkheden
zou stuiten om de Partij van den
Arbeid voor zijn program 'te winnen,
was te verwachten; dat in de Partij
van den Arbeid heftige discussies
gevoerd zijn over de kwestie al of
niet in de oppositie, waarvoor de
uiterste linkervleugel nogal voelde,
behoefde eveneens niet te verwon
deren. De spanningen zijn duidelijk
genoeg naar buiten getreden na het
échec, dat de Partij van den Arbeid,
bij de verkiezingen voor de Tweede
Kamer en de Provinciale Staten, had
geleden. De leidende politici van de
Partij van den Arbeid bleken eohter
voldoende realistischen kijk op de
verhoudingen te hebben om te be
grijpen. dat het nu eenmaal onmoge
lijk was de eerste vlooi te blijven
spelen. De voorzitter van de Kamer
fractie van de Partij van den Ar
beid, mr. v. d. Goes van Natcrs.
had het zelf vóór de verkiezingen
vrij openhartig gezegd: wie de min
ste vinst behaalt, zal het meeste
moeten rekenen met het program van
den ander." Dit is geschied en de
Partij van den Arbeid, welke aan
vankelijk,. nog onwennig de tweede
plaats iri te moeten 'nemen, zeer
hooge eischen stelde, zoo bijvoorbeeld
dat. Schermerhorn opnieuw premier
behoorde te worden, heeft haar wen-
schen moeten matigen. Berst toén
was er een basis waarop samenwer
king mogelijk was. Beide partijen
hebben immers een vooruitstrevend
program, dat op vele punten paral
lel loopt. Voor de katholieken was
het zaak zich af te vragen, op welke
wijze zij den nieuwen koers het
meest in christelijke richting kon
den. stuwen, zonder evenwel de oogen
?e. ,sll.'i,ten voor hun verantwoorde
lijkheid voor andere bevolkings
groepen. De katholieke politici had
den wel degelijk de consequenties
te overwegen, welke zouden voort-
v vloeien uit de uitsluiting van het
socialistische volksdeel uit de re
geering, waardoor het met de com
munisten in de oppositie zou wor
den gedrongen.
Het was bekend, dat de opvattin
gen van Dr. Beel inderdaad in de
richting gingen te streven naar een
goede samenwerking met - de Partij
?6? Arbeid. Zijn standpunt was,
dat het eerste eisch is, dat wij een
sterke progressieve politiek voeren,
omdat wij ander3 onzen tijd zouden
missen en onze roeping als' Christe
nen niet zouden kunnen volbren
gen. Op Dr. Beel's program hebben
katholieken en de Partij van den
Arbeid elkaar ten slotte gevonden en
is dit tweede kabinet na de bevrij
ding dan ook tot stand gekomen.
Bil de bestudeering van de mi-
nisterlijst valt het in de eerste
plaats op, da.t de heeren Scher
merhorn en Logemann niet
meer in het nieuwe kabinet zijn op
genomen en Ir Vos verhuisd is vaa
het ministerie van Handel en Nij
verheid naar Verkeer. Het was op
dit driemanschap van de Partij van
den Arbeid in het vorig kabinet, dat
zich de meeste critiek gericht heeft-,
omdat hun politiek volkomen was
dood geloopen. Schermerhom en
Logemann wat Iïidië betreft, en Vos
met z;jn bedrijfsorganisatie.
Het heeft heel wat voeten in de
aarde gehad eer de Partij van den
Arbeid de heeren Schermerhorn en
Logemann losliet. Tot op het laatste
moment heeft men getracht Scher
merhorn in het nieuwe kabinet te
doen opnemen en al is dit dan ook
niet gelukt, als Juist is. wat Ass.
Press bericht, dat men overweegt
den vorigen premier tot commissaris-
generaal van Ned.-Indië te benoe
men, heeft men toch zijn zin, mis
schien zelfs meer- dan dat. Wij zou
den het zeer betreuren, indien Dr.
Beel in deze voor den druk van de
Partij van den Arbeid enmis
schien ook van Engelsche zijde
wij herinneren nog eens aan de
merkwaardige verklaring van den
Engelschen minister van Staat, Noel
Baker zou zijn gezwicht.
Niemand zal op het oogenbllk
den nieuwen minister voor
Overzeesche gebiedsdeelen,
Mr. Jonkman, om zijn taak.
benijden. Juist de gebeurtenissen der
laatste dagen hebben de wereld la
ten zien, welk een wanorde en ge,
zagsloosheid er in Indië heerschen.
De ontvoering van Sjahrir c.s. en
zijn bevrijding, hetgeen wonderlijk
samenviel met het optreden van den
collaborateur Soekairno, den presi
dent van de „republiek", die thans
alle macht aan zich getrokken heeft,
is wel het duidelijkste bewijs van
den chaotischen toestand, welke er
momenteel heerscht. Dat het voor
onze regeering een schier bovenmen-
schelijke taak zal zijn .hier in korten
tijd eenige orde te scheppen en het
gezag te doen terugkeeren, zal nie
mand durven te ontkennen. Maar
wil er iets bereikt worden, dan is
een homogeen optreden vati ons
kabinet noödig. En wel in het bij
zonder van de ministers van Over
zeesche Gebiedsdeelen, Buitenland-
sche Zaken en den vertegenwoordiger
bij de U.N.O. en Veiligheidsraad. Wij
zullen moeten afwachten of- hier een
politiek van goede samenwerking
mogelijk zal zijn. Wanneer 'n Scher
merhorn bijv. als commissaris-gene
raal (wat is men toch vindingrijk in
het scheppen van belangrijke func
ties!) hier tusschendoor sook weer
een eigen Indië-politiek gaat voe
ren, zal dit de samenwerking o.i.
zeker niet bevorderen.
Het „Vrije Volk" schrijft, dat de
figuur van commissaris-generaal in
Indië niet nieuw is. Dat is luist. In
1816 waren er zelfs drie (nog een
kans voor Logemann?), die de lei
ding overnamen na het inter
regnum van de Engelschen -van
de nogal tegenstrevende Britten
Raffles en Fendall. Deze commissa
rissen-generaal bleken echter tegen
de Engelschen opgewassen
Wanneer wij ons oordeel over dit
nieuwe kabinet moeten uitspreken,
dan ls dit niet vrij van een zekere
teleurstelling. Weliswaar heeft -Dr.
Beel aan de hem verstrekte opdracht
in letterlijken zinvoldaan, zoodat hi1
or> een behoorlijke meerderheid in de
Kamer zal kunnen steunen, het ge
mis der aanwezigheid van andere
oartilen dan K.V.P. en P v. d. A.
heeft de basis van dit kabinet niet
zoo breed gemaakt als de uitspraak
Van links naar rechts, bovenste rij: dr. J. L. M. Beel,
minister-president, Einnenlandsche Zaken; prof. mr.
P. Lieftinck, Financiën; W. Drees, Sociale Zaken;
ir. H. Vos, Verkeer en Scheepvaart; mr. J. R. Jonk
man, Overz. Gebiedsdeelen; mr. W. C. G. H. ba
ron Van Boetzelaer van Oosterhout, Buitenlandsche
JCaken; onderste rij va/i links naar rechts: mr. J. li,
van Maarseveen, Justitie; dr. G. W. M. Huysmans,
Handel en Nijverheid; dr. J. J. Gielen, Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen; It. kolonel A. H. J. L.
Fiévez, Oorlog en ad interim Marine; ir. J. A. Rin
gers, Openbare .Werken en Wederopbouw: S. L.
Mansholt, Landbouw, Visscherij en Voedselvoorzie
ning; mr. E. N. van Kleffens, minister zonder portef.
H. M. de Koningin heeft heden het K. B. geteekend volgens
hetwelk het nieuwe kabinet is samengesteld als volgt:
Minister-president en minister van Einnenlandsche Zaken: dr. L.
J. M. Beel.
Buitenlandache Zken: mr. C. G. W. H. baron van Boetzelaer van
Oosterhout, hoofd van de directie politieke zaken van het departement
van Buitenlandsche token.
Justitie: mr. J. H. van Maarseveen, lid van de Tweede Kamer der
Staten - Generaal.
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen: dr. Jos. Gielen, hoofd
inspecteur van het lager onderwijs te Nijmegen.
Financiën: prof. mr. P. Lieftinck.
Oorlog en Marine a-i.: ïuitenant-kolonei A. H. J. L. Fievez, chef van
bureau II van het militaire kabinet van den minister van Oorlog.
Openbare werken en Wederopbouw: dr. mr. J. A. Ringers.
Verkeer: ir. H. Vos.
Economische Zaken: dr. G. W. M. Iïuysmans, directeur van de
maatschappij tot financiering van het Nationaal Herstel.
Landbouw, Visscherij en Voedselvoorziening: S. L. Mansholt.
Sociale Zaken: W. Drees.
Overzeesche Gebiedsdeelen: mr. J. A. Jcnkman, oud-voorzitter van
den Volksraad.
Minister zonder portefeuille: mr. E. N. van Kleffens.
De beëediging geschiedt morgen in paleis Soestdjjk om II uur.
Van gezaghebbende zjjile verneemt
Associated Press, dat de nieuwe Ne-
derlandsche regeering zich in haar
zitting van Woensdagochtend zal be
zig houden met het scheppen van de
functie van commissaris-generaal
van Ned.-Indië. Dit is een niet bui
tengewone macht bekïeede bestuurder
van Ned.-Indië, die boven de eigen
lijke regeering aldaar- voor het
oogenbllk dus boven Luitenant-Gou
verneur-Generaal dr. H. van Mook
geplaatst zal zijn. Sinds 1855 is voor
de nitvoelng van dezen maatregel
een bijzondere wet nóodlg.
Van dezelfde zijde werd Associated
Press verzekerd, dat het bericht, vol
gens hetwelk prof. Schermerhorn
voor de nieuwe functie in aanmerking
zou komen, gegrond geacht kan
worden.
De Tweede Kamer zal Vrijdag 5
Juli bijeenkomen. Het ligt in de be
doeling van den minister-president,
dr. Beel, dan een regeeringjsvarkla-
ring af te leggen. Over deze verkla
ring zal de Kamer discussieeren
Dinsdag 9 en Woensdag 10 Juli.
Zooals uit de lijst van nieuwe
ministers blijkt, is het dperatement
van Algemeene Oorlogvoering opge-,
heven, evenals het departement van
Scheepvaart. De economische aspec
ten van de scheepvaart zullen ko
men te ressorteeren onder het de
partement van Economische Zaken,
terwijl het zuivere verkeerselement
zal vqllen onder het door minister
Vos te beheeren departement van
Verkeer, waarvan de „Energie" wordt
ondergebracht hij Economische Za
ken, waartoe oók het mijnbedrijf
zal behooren,
Het beheer over fiet departement
van Marine zal ijdelljk worden waar
genomen door dén miniser van Oor
log. Het ligt in de bedoeling, dat
zeer binneiïkort zal worden overge
gaan tót de benoeming van een
minister van Marine.
Verwachting tot Woensdag,
avond
Zwakke tot matigen wind. aan
vankelijk nog uif Zuid-Oostelijke
richting, later oinloopenp naar
liet Zuid-Westen. on vele plaat
sen onweersbuien. Daarna koeler.
Zon onder 21.03, maan 9.27
0.02. zon op 4.25.
Het A.N.P. verneemt uit be
trouwbare bron, dat tussclien
Nederlanders en Engelschen be
sprekingen gevoerd worden, die
ten doel hebben een groot ge
deelte van de buitengewesten
van Ned.-Indië aan het geallieerd
opperbevel te onttrekken. Deze
stap zou ln overeenstemming zijn
met de Mallno-conferentie, die
in het midden van deze maand
begint. De gebieden zullen aan
het Nederlandsche opperbevel
worden teruggegeven.
der kiezers had mogen doen ver
onderstellen.
Het is niet onmogelijk, dat bij de
zware taak, welke op het nieuwe ka
binet rust, dit reeds spoedig zal blij
ken. Noemen wij slechts enkele
kwesties, welke dit' kabinet zal moe
ten behandelen: de a.s. Rijksconfe
rentie, de grondwetsherziening en
het Duitsche vraagstuk.
Van dit tweede kabinet na de be
vrijding wordt een krachtproef ge
vraagd, welke misschien bovenmen-
schelilk zal blijken te zijn. Is het
wonder, dat wij vreezen met groote
vreeze.
