Slotzitting der Groote Vier
Bij
Haarlemsche Meesters
op bezoek
De nieuwe
Senaat
Tot hoofd en hart
Tijdbom onder een
café-tafeltje
Kath. Gedeputeerden
bedanken
BevinWij zullen elkaar op de
vredesconferentie terugzien*
Feesttentoonstelling in het
Frans-Halsmuseum
69ste JAARGANG No. 23594
ZATERDAG 13 JULI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Britsche koningspaar
naar ons land
Raadsverkiezing te
Nijmegen uitgesteld?
Nieuwe aardappelhonnen
mmm
OOK NEDERLAND STRAKS
AANWEZIG?
E HAARLEMSCHE COURANT
Geruischloos, zonder ook maar
eenige deining onder 't groo-
te publiek te veroorzaken, is
gisteren de Eerste Kamer tot stand
gekomen, waardoor onze Staten-
Generaal weer compleet zijn. Ver
wonderlijk is dit niet, want in te
genstelling tot de Tweede Kamer,
die direct door het volk wordt ge
kozen. geschiedt de samenstelling
der Eerste Kamer trapsgewijs, om
dat zij door de leden der Prov-
Staten wordt gekozen. Het is dus
logisch, dat dit deel onzer volks
vertegenwoordiging vrijwel steeds
een getrouwe afschaduwing is van
den uitslag der Prov. Staten-ver-
kiezingen, al is het mogelijk, dat
door onderlinge ruiling van stem
men een enkele kleine verrassing
uit de bus komt. Vergeleken met
de oude Kamer heeft de Katholie
ke Volkspartij een zetel gewonnen,
de Chr. Historische Unie een ver
loren. Wat de meest extremistische
groep betreft, is er eigenlijk ook
niet zoo heel veel veranderd in den
nieuwen Senaat: vier communis
ten hebben de plaatsen ingenomen
van de vier NSB.'ers, die in onze
oude, gekozen, Eerste Kamer het
onrustige element vormden. Hodie
mihi, eras tibi: ieder op zijn beurt.
Verder loopen de verhoudingen
tusschen de partijen parallel: K.
V. P. en P. v- d. A. hebben in de
Tweede Kamer 61 zetels, terwijl zij
in de Eerste Kamer over 31 ze
tels beschikken. Het kabinet steunt
dus in beide Kamers op een naar
verhouding bijna zelfde meerder
heid.
Het geeft een rustig gevoel, dat
nu eindelijk een geheel nieuw ge
kozen Staten-Generaal. een volks
vertegenwoordiging dus, die weer
geeft, wat thans in ons volk leeft
en daarnaar zal hebben te hande
len, is tot stand gekomen. Wan
neer wij de namen van de nieuw-
gekozenen voor de Eerste Kamer
nagaan, dan verheugen wij ons,
hieronder vele deskundigen op
het uitgebreide terrein van ons
staatkundig leven aan te treffen
Het aristocratisch karakter moge
er de laatste decennia voor een
groot deel aan zijn ontnomen, in
aristocratie van geest treedt zij
duidelijk op den voorgrond. Kroon
en volk zullen hiervan, juist in
deze voor ons land allermoeilijk
ste periode, waarin zelfs,- de een
heid van het Rijk gevaar loopt,
hopenlijk vele vruchten plukken.
Hoewel in vroeger jaren in ons
land meermalen is gepoogd
de Eerste Kamer te laten ver
dwijnen hoe hebben in Frankrijk
de communisten onlangs nog niet
geageerd om haar daar voorgoed
uit te schakelen uit het politieke
leven, tevergeefs overigens is
vooral haar taak in zulke woelige
tijden, als wij thans beleven, van
onschatbare waarde. Immers haar
historisch gegroeide taak is nog
steeds, naast die van toetsing der
wetsvoorstellen aan het landsbe
lang, vooral te waken voor moge
lijk overijlde besluiten in de Twee
de Kamer. De passieve rol, die ze
over het algemeen vervult, kan dus
op bepaalde momenten een zeer
actieve worden, in de politieke ge
schiedenis van ons land is dit
meermalen gebeurd en het zou ons
niet verwonderen als dit ook in de
komende periode het geval zou zijn.
Dinsdag 33 Juli as. zullen de
Staten-Generaal plechtig worden
geopend en zullen zij hun taak be
ginnen. in het staatsbestel beklee-
den zij de voorname plaats van
pleitbezorgers van de rechten en
vrijheden des volks. Na een jaren
lange bezetting zijn wij ons de
waarde van die rechten en vrijhe
den meer dan ooit bewust gewor
den. Mogen regeering en volksver
tegenwoordiging c- een juist ge
bruik van maken tot heil van ons
dierbaar vaderland.
Prins Bernhard heeft gisteren de
tentoonstelling „Herrijzend Twente"
te Almelo geopend.
Het doet er niet toe hoe de
menschen ons vinden, wan
neer de ziel recht staat te-
genover God.
Wmm
De „Westerdam", het vlaggeschip van de Holland Amerika Lijn
is op zijn eerste reis van Rotterdam te New York aangekomen.
Het gepavoiseerde schip in de New Yorksche haven
Opnieuw loopen er hardnek
kige geruchten, die overigens
door mededeelingen, welke ons
uit doorgaans zeer goed geïnfor
meerde bron bereikten, worden
bevestigd, dat het Engelsche
Koningspaar eerlang een bezoek
zal brengen aan ons land. De
hoege gasten zouden in Amster
dam Hun verblijf betrekken.
Dezer dagen hebben onbekenden
een handkoffertje, waarin een tijd
bom zat, onder een tafeltje in een
bekend hotel te Valkenburg gezet.
Nadat de heeren hun consumptie
gebruikt hadden, vertrokken zij.
Even later volgde een geweldige
exploisie, die vrij veel schade aan
richtte. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor. Dit is de derde
bomaanslag op hetzelfde pand, dat
het eigendom is van een N.S.B.-er,
die thans weer in zijn rechten is
hersteld.
Tijdens een vergadering- van de
afd Nijmegen van de K.V.P. is de
hoon uitgesproken, dat de gemeen
teraadsverkiezingen te Nijmegen In
geen geval 28 Juli zullen worden
gehouden. De Partij van den Arbeid
heeft reeds den wensch uitgespro
ken. dat de verkiezingen worden
uitgesteld en wel tot September.
Aan prof. mr. C. P. M. Ronime, te
Overveen, is op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als lid van de inter
departementale commissie van over
leg voor de loon- en prijspolitiek.
Naar wij vernemen, hebben de in
de gisteren gehouden vergadering'
van de Prov. Staten van Noord-Hol
land gekozenen twee Katholieke ge-
deputeeren hun benoeming wederom
en thans definitief niet aanvaard.
Het gevolg daarvan ls dat de Prov.
Noord-Holland tn de zittingsperiode
van vier jaar een rood college van
gedeputeeren zal nebben. De twee
opengevallen zetels' zullen verdeeld
moeten worden tusschen den P. v.
d. Arbeid en Communisten, van wel
ke partijen er resp. drie en een lid
reeds zitting hebben. Door toe doen
van de P. v. d. A. Is een Gedepu
teerde uit de Christelijke partijen
afgestemd om een communist op het
kussen te helpen.
Gedurende de week van 14—20
Juli is op bon 386 aardappelen 3
kg. aardappelen en op bon 886
aardappelen 1 kg. aardappelen
verkrijgbaar.
Detailopname van het schilderij
„Het kleeden der weezen in het
Heilige Geesthuis te Haarlem",
een werk van Jan de Bray,
eigendom van het Frans Hals
museum
De zitting van den raad van mi
nisters van bultenlandsrhe zaken te
Parijs is Vrijdagavond besloten met
Bevin's woorden: „Wij zullen elkaar
op de vredesconferentie weerzien."
De ministers gingen uiteen zonder
tot overeenstemming over Duitsch-
land en Oostenrijk te zijn gekomen.
Zij besloten de ontwerpen der vijf
Europeesche vredesverdragen aan de
vredesconferentie over te dragen.
Tijdens de ochtendvergadering
herhaalde Bevin zijn waarschuwing
over de noodzaak van economische
samenwerking in Duitschland.
Molotof bestreed dit verzoek en
sprak een veto uit tegen een poging
om tot overeenstemming te komen
over een centraal bestuursapparaat
in Duitschland.
Hoewel men na de ochtendverga
dering van meening was, dat de
ministers bijna tot overeenstemming
gekomen waren over een verdrag
met Oostenrijk, werden hiertoe geen
voorbereidingen getroffen.
Bevin verklaarde, dat de Britsche
regeering een nauwgezette en snelle
studie zal maken van het aanbod
van Byrnes (Ver. Staten) om de
Amerikaansche bezettingszone eco
nomisch met andere zones te ver
smelten. In kringen van de Britsche
delegatie kwam dit aanbod als een
verrassing. Er was voordien niet over
gesproken.
De ministers hechtten Vrijdag hun
uiteindelijke goedkeuring aan den
ontwerptekst voor clausules in het
Italiaansche vredesverdrag ten aan
zien van de vroegere Italiaansche
bezittingen in 'frika, waarover bin
nen een jaar na het sluiten van dit
verdrag door de groote vier zal moe
ten worden beslist.
In den loop van den dag besprak
de raad de toewijzingen van Ita
liaansche oorlogsschepen aan Grie
kenland en Joego-Slavië. De minis
ters kwamen overeen, dat Joego
slavië 5.000 ton aan schepen van
deze vloot, waarvan tenminste 3000
ton oorlogsschepen, zal ontvangen.
Griekenland zal een middelzwaren
kruiser krijgen.
Voorts bracht Bevin de kwestie
van'de Donau-scheepvaart ter spra
ke, alsmede acht andere economische
kwesties van ondergeschikt belang.
Bevin verklaarde met nadruk, dat
zijn regeering geen vredesverdragen
zal teekenen, voordat deze vraag
stukken zijn opgelost.
Bidaiilt verklaarde, dat hij bij de
volgende bijeenkomst van den raad
van ministers, waarin de DuJtsclic
kwestie wordt behandeld, zal vragen
om toelating tot de besprekingen
van landen als Nederland, België,
Luxemburg en Joego-Slavië, die di
rect bij het Dultsehe vredesverdrag
betrokken zullen zijn, doeh Molotof
onthield zleh van commentaar.
Zooals u en ik onzen verjaar
dag vieren en onze familie een
gezelligen dag aanbieden, waar
gegeten en gedronken wordt,
zooals dat alléén maar op feest
dagen gebeurt, zoo viert onze
gemeenschap van Haarlemsche
burgers dezen zomer een feest,
zij het niet vanwege een verja
ring, maar om een vereeuwing,
en overeenkomstig daarmee niet
één dag, maar een heele week.
Eigenlijk zou het een heel jaar
moeten zijn, en dit zou zeker het
geval geweest zijn, wanneer we
weer in een gouden eeuw leefden.
Wij weten allen, dat dit niet het
geval is, maar daarom zullen we die
week feesten, dat de stukken er af
vliegen. Haarlem is 7 geworden, en
wij, daarbij vergeleken vlinders, die
maar één zomer in den kostelijken
tuin rondfladderen, vinden dat al
een heelen leeftijd.
Het stadsbestuur presenteert ons
een reeks van feesten, waaraan,
wat de voorbereiding betreft, reeds
maanden lang gewerkt wordt. We
zijn verrast, nu al uitgenoodigd te
worden om kenniste komen ma
ken met onze stadsfamilie uit den
tijd, dat Haarlem nog maar 7 was.
Op zoo'n verjaardag ontmoet je al
lerlei familie en kennissen, die je
anders nooit ziet, en omdat dit wel
gezellig is, hebben wij spontaan
deze uitnoodiging aanvaard en zijn
we bij elkaar gekomen in het
Frans Halsmuseum, waar" wij een
prettige sensatie beleefden.
In de hal hoorden we al het ge
roezemoes van veel vroolijke men
schen; af en toe klonk hier een
stem hoog boven uit en dan werd
er daverend gelachen. Wij gingen
de zaal binnen en daar vonden wij
jonge kerels en gezellige dikke tan
tes, en ook wel wat blozende knap
pe meisjes. Vlak bij de deur zat
een klein kereltje zoo maar op een
vat, dat wij tegenwoordig kennen
in wit emaille met een blauw
randje en één gelijk gekleurd oor.
Dat was wel even vreeind voor ons,
evenals him kleeding, die zij droe
gen, zooals dat in hun eeuw ge
bruikelijk was. De mannen rookten
uit lange steenen pijpen met heel
kleine kopjes, en wie niet rookte,
had zijn pijp tusschen het lint van
zijn hoed gestoken; dat ze hun
hoed zoo maar op hielden, vonden
we al niet eens onbeleefd meer. Wij
merkten, dat zij ons ook van kop
tot teen bekeken.
Wij vonden, dat zij er toch wel
erg mooi en smaakvol uit zagen,
maar of zjj van ons hetzelfde dach
ten, durf ik niet zeker te zeggen.
Hoe het zij, het ijs was spoedig
gebroken en we hebben ons koste
lijk geamuseerd met de familie
Hals, Brouwer, Ruysdael en de
heele familie Stein: en met nog vele
anderen, van wie wij nog nooit
hadden gehoord.
Zelden heb ik zulke charmante
en gulle menschen ontmoet de
3 eeuwen „beschaving" bleken al
thans onzerzijds niets uit te ma
ken. Ik hoop, dat zij ons niet min
der charmant gevonden zullen
hebben.
Ziet, waarde lezer, als u in deze
stemming ïvndwandelt, in het
Frans Halsmuseum, waar een
speciale feesttentoonstelling wordt
gehouden van de meesterwerken
van onze groote stadgenooten en
tijdgenooten van Frans Hals, dan
zult u van het groote feest, dat
over enkele weken gaat begin
nen, des te meer kunnen genie
ten, omdat u zich dan een bur
ger weet, niet van het Haarlem,
in het telefoonboek onder K 2500,
maar een burger van 7 eeuwen,
voor wien het woord „Haarlem"
een sfeer beteekent, die begint in
1245.
De eeuw van Frans Hals, de-gou
den eeuw is vóór noch nó dien tijd
geëvenaard, en daarom is het goed
dat wij, als wij prettige en mooie
dingen gaan herinneren, speciaal
deze eeuw onze aandacht schenken.
Als dit hoogtepunt in Haarlems
cultureele geschiedenis slechts mo
gelijk is geweest, doordat Haarlem
een aantrekkend en uitstralend,
geestelijk zoowel als maatschappe
lijk centrum vormde, dan moeten
de inwoners van nu toch minstens
waardeering en belangstelling op
brengen voor de uitingen van deze
roemrijke periode, welke voor ons,
met ons technisch raffinement voor
ons gevoel, nog in de verste vérta
niet te bereiken is. Ontzag is hier
een nog niet te sterk woord. Haar
lem neemt, door dezen bloeitijd, de
plaats in van gelijke der groote
cultuurcentra in het buitenland,
waarop de mensch van nu trotsch
is, deze bezocht te hebben. Als men,
hieruit de logische conclusie trek
kend, begint met eigen kunstbezit
te leeren kennen, moet men dan
door de zalen met deze in Haarlem
en uit stadgenooten geboren, we
reldvermaarde, onsterfelijke mees
terwerken rondbeenen met een
hooge borst en zelfvoldanen blik:
„Dit zijn wij!?" Of zullen wij be
schaamd- en slechts schuchter op-
blikkend langs de levende getui
genissen sluipen met een gesmoord,
verlegen gelispeld: „Dat ware»
wij. K-'"l
Ongeacht of uw trots, welke
zeker gerechtvaardigd is, en/of uw
bewustzijn van den overweldigen
den geestelijken rijkdom van die,
wereldgeneraties oververzadigende
17e-eeuwsche Haarlemsche burgers
tegenover de geestelijke armoede
van onzen tijd de overhand heeft,
laat het toch even tot u doordrin
gen, dat voortzetting van deze tra
ditie nog niet onmogelijk gewor
den is.
Ook nu, wie zal dit thans reeds
bepalen, kan een tijdperk aange
broken zijn, dat licht uitslingerfc
tot over verre eeuwen. Maar van
het klimaat, waarin de kunste-
naars-van-nu daartoe moeten le
ven, dient één der noodzakelijke
factoren gevormd, te worden door
hun publiek, en dit is: belangstel
ling, ongeacht of deze critisch
zij of waardeerend; maar in elk
geval: medeleven.
Ook de groote namen uit de
gouden eeuw zijn gewone men
schen geweest. En zij hadden ook
hun fouten en onhebbelijkheden,
zooals de schilder die bij u om
den hoek woont met zijn grooten
hoed op.
Blijheid, vroolijkheid, ontroering,
vervoering: het zijn de gevoelens"
van alle tijden, de klassieke ge
voelens,' die deze menschen-
onder-menschen hebben vastge
legd met een streek van hun pen
seel.
Och kom, waarde lezer, ga naar
de zalen als een waarlijk ontvan
kelijk mensch. en laat u niet uit
lachen door Jan Steen, maar lach
met hem mee in zijn vroolijk huis
houden. Baat ons in het gezelschap
van Ruysdael en Berckheide door
ons aller Haarlem wandelen. We
ontmoeten Frans Hals met een
kist verf onder den arm. Hij
neemt ons mee naar de regentes
sen, die hij gaat portretteeren. Bij
Adriaan Brouwer zuigen we een
pijp toeback en lachen na over de
grapjes, die Frans ons juist ver
telde over de St. Joris Doelen.
En als Saenredam zich bij ons
heeft gevoegd, en ons de kerken
heeft getoond, zooals wij ze nog
niet kenden, dan hebben we nog
menig schoon gezicht op ons ver
trouwde Haarlem. Op een van de
meest romantische plekjes ontmoe
ten we Van Ostade met zijn vriend
Wouwerman en met dat heele ge
zelschap trekken we naar Heda,
eten daar een knappende kadet
met pikante oude kaas of rosbief
wat wilt u? en maken zijn
vrouw complimenten over haar
prachtig helder linnen, haar tin
en kristal en haar kookkunst.
En bij het afscheid geeft ons
Jan de Bray een foto mee, die we u
hier toonen en zegt Jan Steen met
een ondeugend lachje:
„Zet uw open, dan hoort
ge: zoo de oude zongen, piepen
de jongen. En kom nog 'ns terug."
L. T.
