Ned. gezag hersteld op
Borneo, Bankaen Billiton
Amerika leent 10 milliard
aan Engeland
Britsche troepen nog op Java,
Sumatra en Riouw-archipel
Noord-boulevard te Noordwijk
gereedgekomen
Reizen voor haiven
prijs
nieuwe meubelprijzen
Groot-Brittannië zal imperiale voorkeur
moeten opgeven en vrijhandel bevorderen
Tot hoofd en hart
69ste JAARGANG No. 23595
o
MAANDAG 15 JULI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
GROOTE OOST WEER NEDERLANDSCH
Ned. Spoorwegen voeren
vastrechtkaarten in
Oude schoenenbonnen
t/m 27 Juli geldig
SS-ers worden in Britsche
zone vrijgelaten
Java en Sumatra
Wedcropbouwdienst heeft
prachtig werk verricht
Het weer
Groote Markt gedeeltelijk
gesloten
ZUSTER A. KOOPMAN
VERONGELUKT
Van schuldeischer tot
schuldenaar
VIJF PAKHUIZEN VOL
TEXTIELWAREN
Reddingsbrigade weer
in functie
Rake klappen van den
tuchtrechter
Middensluis te IJmuiden
zwaar beschadigd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
De Groote Oost, Borneo, Banka en Billiton staan niet meer onder
commando van de S.E.A.C. De Nederlandsche autoriteiten zijn
verantwoordelijk voor handhaving; van rust en orde in deze gebieden,
aldus het hoofdkwartier van de geallieerde strijdkrachten in Ned.-
ïndië. De Britsche en Britsch-Indische troepen worden terugge
trokken uit die deelen van Ned.-Indië, „waar zij hun militaire taak
hebben volvoerd, derhalve het geheele grondgebied, met uitzondering
van Java, Sumatra en den Riouw-Archipel." Dr. Van Mook heeft
Zondagochtend de bestuursgebieden te Makassar officieel overgenomen.
Tijdens de overname te Makassar
heeft dr. Van Mook een rede gehou
den, waarin hij o.m. aeide: ,,De ge
allieerden hebben de verantwoorde
lijkheid voor het grootste deel van
Borneo, Banka en Billiton aan de
Nederlandsch-lndische regeering' over
gedragen. ik aanvaard dit gaarne,
doch slechts ten einde de iterant-
woordelijkheid tezamen met u te
dragen en om van de reconstructie
Iets te maken, dat het werk en het
bezit van ons allen zal zijn.
Als eerste maatrege» wordt
vandaag de staat van beleg voor
het geheele gebied, waar het bur-
gvrlfik bestuur weer wordt inge
steld, opgeheven, zoo noodig zal
de staat van beleg In heel enkele
gebieden voortduren ~YBali en
enkele deelen van Borneo). Dit
Is slechts een gevolg' van de nog
steeds bestaande bedreiging met
gewelf en die staat zal slechts
gehandhaafd biyven zoolang zulk
een bedreiging nog niet is uitge
schakeld of onschadelijk gemaakt
door een krachtig verzet van liet
betrokken gebied.
In aansluiting op het bericht
waarbij de wederinvoering van
het algemeen spoorwegabonne
ment werd gemeld, deelt de pers
dienst van de Ned. Spoorwegen
mede, dat eerlang ook de invoe
ring van een z.g. vastrechtkaart
kan worden verwacht.
Er zijn tal van zakenmenschen die
veel reizen, doch niet voldoende om
er de kosten van een algemeen
spoorwegabonnement uit te halen.
Teneinde ook deze reizigers tegemoet
te komen, zullen zoo spoedig moge
lijk na de invoering van de algemee-
ne abonnementskaarten vastrecht-
kaarten worden ingevoerd, die f 35.
per maand voor de -tweede klasse
en f 24.per maand voor de derde
klasse zullen kosten.
De houders van deze kaarten zul
len het recht hebben op vertoon
daarvan te reizen tegen het halve
enkele-reis-tarief in de betrokken
klas. Evenals voor de algemeene
abonnementskaarten is ook voor de
vastrechtkaarten een pasfoto ver-
eischt.
Sehcenenbonnen van het oude
model (dit zijn de bonnen uitgereikt
Vóór 1 juii 194.Q) blijven tot en met
J7 Juli a.s. geldig. Deze bonnen moe
ten dus vóór 28 Juli a,s. worden be
steed, aangezien na 27' Juli de oude
schoenenbonnen waardeloos zijn.
Ruiling van deze bonnen tegen bon
nen van het nieuwe model is niet
mogelijk. De aap gerepatrieerden uit
Nd.-indië uitgereikte schoenenbon-
nen „een rantsoen artikel K" blij
ven geldig.
In de komende weken zullen in de
RDtsche zone van Duitschland vele
uuizenden leden van de SS en SA,
a'.sook andere Duitsche gevangenen,
de „automatische" interneering
worden vrijgelaten. Zij, die verdacht
worden van oorlogsmisdaden, worden
niet uit de interneeringskampen ont
slagen.
Met ingang van Maandag 22 Juli
treedt de nieuwe prijzenbeschikking
meubelen 1946 in werking: In deze
beschikking is er naar gestreefd de
pnjzen van meubelen vast te leg
gen, zoodat een betere contrölemo-
gelijkheid voor den consument aan
wezig is. Zoo zjjn dan de meubelen,
voornamelijk huis- en slaapkamer
ameublementen, ingedeeld in vier
klassen.
Reeds wordt veel goed werk gedaan
voor het herstel van het leven dei-
gemeenschap. De conferentie te Ma-
lino zal een eerste stap naar een
wijder perspectief beteekeraen. Uit de
groote lijn, van wat wij hier zullen
bereiken, aal blijken, dat het kolo
niale tijdperk werkelijk tot het ver
leden behoort en dat het nog' steeds
bestaande wantrouwen jegens de be
doeling van de Nederlanders om In
donesië te helpen bij de evolutie
van een vrij gemeenebëst ongegrond
is
Het is vanzelfsprekend, dat de on
derhandelingen over belangrijke ge-
biedsdeelen, zooals Java en Sumatra,
voor het geheele land van het groot
ste belang aijn. Van 't eerste begin af
heeft vastgestaan, dat ieder deel van
Indonesië de gelegenheid zcu krijgen,
zijn meening te uiten over de
plaats, die het in het geheel zou wil
len innemen en over de vobrwaar-
den, waaróp het die plaats zou wil
len bezetten. Hef zou een ieder, die
met de feiten bekend is, duidelijk
moeten zijn, dat handhaving van den
politieken samenhang van Indonesië
voor dit land en zijn bewoners van
het grdótste belang is, wil het zijn
plaats als een krachtige en econo
misch sterke natie kunnen innemen.
Er zijn grenzen, door overschrijding
waarvan deze eenheid zielve in ge
vaar wordt gebracht of zelfs een
dwangbuis zou kunnen worden. Ik
ben er van overtuigd, dat, indien de
hertstochten bekoelen en de rede
zich doet g'elden, de mogelijkheden
voor een overeenkomst duidelijk
zichtbaar zullen worden, waardoor
een blijvende structuur, die nie
mand aal dwingen tegen zijn over
tuiging te handelen, van zelf te voor
schijn zal komen".
Indonesische republikeinen
hebben aan generaal Mansergh
een formeel protest overhandigd
in verband met het herstel van
het Nederlandsche gezag over
die g'ebieden, waaruit de Brit
sche en Britsch-Indische troepen
zullen worden teruggetrokken.
Reuter meldt, dat, indien de hui
dige voortgang kan worden gehand
haafd, de taak der Britten op Java
waarschijnlijk binnen twee maanden
haar voltooiing zal hebben bereikt.
Een overzicht van de gereedgekomen spoorbrug te Dordrecht,
welke heden officieel in gebruik is genomen
Eindelijk is het dan zoo ver. De
herstelwerkzaamheden aan den
deerlijk gehavenden Noord-Boule
vard te Noordwijk aan Zee, waar
aan maandenlang hard is ge
werkt, zijn afgeloopen. Naast het
gemeentebestuur, dat zijn volle
medewerking heeft gegeven en dait
al zijn invloed bij den dienst voor
den wederopbouw heeft aangewend,
komt het plaatselijk bureau van
dezen dienst alle lof toe voor de
snelle en actieve wijze waarop het
dit moeilijke onderdeel van het
wederopbouwplan ten uitvoer heeft
gebracht.
De opening van dezen boulevard
Zaterdag 20 Juli draagt een offi
cieel karakter en een feestelijk
tintje. Uit het da^elijksch bestuur
van V. V. V. en eenige leden van
de Succes-H. P. Club is een co
mité gevormd, dat met de leiding
van het geheel zal zijn belast. De
minister voor den Wederopbouw,
ir. Ringers, zal de opening ver
richten; deze officieels plechtigheid
zal des middags half vier geschie
den. Na afloop zullen de genoodig-
den bijeenkomen in Restaurant „De
Landbouw" en het „Huis ter Duin".
Onder de vele genoodigden, die
toegezegd hebben bij de opening
aanwezig te zijn, behoort o.a. de
Commissaris der Koningin in de
provincie Zuid-Holland, alsmede
vertegenwoordigers van de Alg.
Vereen, voor Vreemdelingenverkeer,
Verwachting tot Dinsdagavond:
Wisselende bewolking met wind
uit Westelijke richtingen. Plaat
selijk nog regenbuien, hier en
daar met onweer Zelfde tempe
ratuur.
Zon onder 20.51 maan 22.31
6.23. zon op 4.38.
de Stichting Zuid-Holland van
V. V. V., de K. N. A. C. en de
A. N. W. B.
Deze opening valt samen met
den eersten dag van de internatio
nale tenniswedstrijden op de Ca-
sinobanen, zoodat Noordwijk de
komende week in de volle belang
stelling zal staan.
In verband met den bouw van
de tribune voor de festiviteiten ter
gelegenheid van het 700-jarig be
staan van Haarlem als stad zal de
Groote Markt van morgenochtend
7 uur af tot na de feestweek ge
deeltelijk afgesloten worden. Het
verkeer van de Barteljorisstraat
naar de Koningsstraat en van de
Groote Houtstraat naar de Jans
straat kan op gewone wijze door
gaan. Het verkeer van de Zijl
straat naar de Jansstraat v. v. zal
stilgelegd worden. De Smedestraat
zal gedurende dezen tijd voor het
verkeer in beide richtingen worden
opengesteld.
Gisteren is in Bloemendaal de
-wijkverpleegster van het Witte
Kruis, zuster A. Koopman, die in
deze gemenete een geziene figuur
was, tengevolge van een ongeval
om het leven gekomen. Bij het ver
laten van de autobus, die vlak bij
haar woning stopte, viel zuster
Koopman met haar hoofd tegen
den trottoirband, waardoor zij
ernstige verwondingen opliep.
Ijlings werd zij overgebracht
naar de Mariastichting, doch en
kele oogenblikken daarna is zij aan
de verwondingen overleden.
Na ruim dertig jaren te hebben
bestaan, heeft de Nederlandsche
Werkloösheidsraad onlangs besloten
aich zelf op te heffen.
Aan de goedkeuring van de
Amerikaansche leening aan En
geland ls een debat van vier
avonden vooraf gegaan. Vooral
Zaterdagavond heeft de oppositie
Zich geweerd om door middel van
alle mogelijke argumenten en
amendementen de leening on
mogelijk dan wel onaanvaard baai-
voor Groot-Brittannië te maken.
Nadat echter alle ingediende
amendementen onder de tafel
gestemd waren, werd het lee-
ningsvoorstel van 10 milliard gul
den aan Engeland met een meer
derheid van 64 stemmen aan
genomen, 219 afgevaardigden
stemden voor en 155 tegen.
De Amerikaansche leening aan
Engeland is geen alleenstaand feit,
maar maakt deel uit van een over
eenkomst, waarbij Engeland zijn
heele handelsysteém op de Ameri
kaansche lijnen zal reorganiseèren.
met dien verstande, dat het de „im
periale voorkeur" zal moeten op
geven en den vrijen handel zal be
vorderen. De Engelsche financieele
structuur zal zich hebben te onder
werpen aan de financieele politiek
der Vereenigde Naties en daardoor
verplichtingen aangaan ten overspan
van het Internationaal Monetair
Fonds, de Internationale Bank voor
Wederopbouw en Ontwikkeling, en de
Internationale Handelsorganisatie.
Engeland heeft vele redenen om
afstand te doen van zijn internatio
nale'financieele en commercieele on
afhankelijkheid. Dit land -moet on
geveer twee-derde van zijn voedsel en
het grootste gedeelte van zijn grond
stoffen, behalve steenkool, importee
ren. Daar de Engelsche industrie af
gewerkte producten exporteert, is het
aangewezen op den aanvoer van al
deze grondstoffen, waarop dus niets
bezuinigd kan worden. De Engelsche
import wordt goed gemaakt door den
«xport. de verschepingen en door de
Engelsche buitenlandsche kapitaals-
investeeringen.
Op het oogenblik bereikt de En
gelsche export slechts een derde van
het voor-oorlogsche peil. De helft
van de handelsvloot werd door den
oorlog uitgeschakeld.
Engeland, dat eerst schuldeischer
was, is nu schuldenaar geworden.
De 4 billioen gulden, die het aan
andere landen verschuldigd was
in 1938. zijn nu aangegroeid tot
26 billioen gulden. Het Engelsch
inkomen van de buitenlandsche
beleggingen is tot minder dan de
helft sinds het uitbreken van
den oorlog gedaald.
Onze correspondent in Londen
meldt ons nader:
De stemming in Engeland is aller
minst jubilant, reeds 7 maanden ge
leden verzetten zich velen tegen de
gedachte van mogelijke financieels
hoorigheid van Engeland tea op
zichte van de V. s., en de stroomen
van bitterheid, beleedigingen, scheld
woorden en domme kritiek van Ame
rikaansche tegenstanders van de lee
ning hebben het crediet niet aan
trekkelijk gemaakt. Voorts bestaat bij
velen een zekere angst, dat het aan
vaarden van Bretton Woods practisch
een terugkeer beteekent naar den
gouden standaard met alle nare mo
gelijkheden daaraan verbonden. Ten
slotte is de waarde van het crediet
reeds met ongeveer 16% gedaald,
tengevolge van de stijging van het
prijspeil in de V. S.
Belangrijker dan het louter Engel
sche aspect van deze gebeurtenis is
evenwel het internationale aspect.
Ondanks veel inwendig verzet heeft
Amerika door het verleenen van dit
crediet zijn houding bepaald: inter
nationale politiek. In tegenstelling
met het extreme isolationisme na
den oorlog 191418 toont Amerika
nu, dat het eindelijk zijn internatio
nale vêfantwoordelijkhéid als leiden-
dende mogendheid beseft. De Ameri
kaansche welvaart was in het ver
leden de oorzaak van een zelfgenoeg
zaam provincialisme, dat, gepaard
gaande aan. een ontstellende onwe
tendheid, internationaal belang op
offerde aan binnenlandsche intriges
De debatten over de leening in de
Amerikaansche volksvertegenwoordi
ging geven een duidelijk inzicht in
de zich voltrekkende verandering.
Het kortzichtig verleden zong zijn
onwelluidenden zwanenzang in de
naïveteit, kwaden wil, vaak domheid
en onbenulligheid van de isolationis
tische Engeiandhaters. Een wijzer
heden zond zijn voorstanders van
het crediet, di'e vaak blijk gaven van
een verrassend helder inzicht in in
ternationale verhoudingen en econo
mische problemen. Men meene even
wel niet. dat alle voorstanders van de
leening vrienden van Engeland zijn.
De debatten toonen over het alge
meen weinig sentiment ten opzichte
van den vroegeren bondgenoot. Het
crediet is verleend op zakelijke gron
den. Amerika helpt zijn besten klant
niet uit medelijden, maar in de hoop
er zelf wel bü te varen.
In samenwerking met ambtena
ren van den belastingdienst heeft
de Prijzenncontróle te Haarlem een
onderzoek ingesteld bij een hande
laar in tweedehandsch goederen.
Er werden 45 heele en gedeelten
van distributiekaarten, alsmede een
aantal losse bonnen in beslag ge
nomen en die goederen, waarmede
de prijsovertredingen waren begaan.
De belastingambtenaren hebben al
het overige t. w. 5 pakhuizen vol
goederen leeggehaald en wegens be
lastingschuld in beslag genomen. De
beide verdachten zijn aangehouden
en voor den Officier van Justitie ge
leid.
Voorts heeft de Prijzencontröle bij
een aantal maatkleedingbedrijven
met succes ingegrepen. Een winke
lier werd meegenomen naar het bu
reau. Na zijn verhoor zijn de amb
tenaren opnieuw naar den winkel
teruggekeerd, waar zij alles wat aan
textiel aanwezig was in beslag na
men.
Later bleek dat de mede-firmant
in den tijd, dat de ambtenaren
weg waren op bijna alle coupons;
welke of zwart waren gekocht of
ten verkoop tegen zwarte prijzen in
consignatie lagen, gefingeerde na
men had geplaatst. In deze zaalc
werden vijf personen aangehouden,
die aan beide firmanten coupons
zwart hadden verkocht of deze in
consignatie hadden gegeven. Een
van deze tusschenpersonen had zelfs
de op van Volksherstel gekregen
punten gekochte lappen stof weer
zwart verkocht.
Op het strand te Zandvoort
wordt weer gewaakt voor de vei
ligheid van de baders en zwem
mers. Burgemeester Van Alphen
heeft Zaterdagmiddag bij het be
gin van het tentenkamp Noord
den nieuwen pest van de Zand-
voortsche reddingsbrigade geopend.
De heer Van Alphen was vol lof
over den grooten ondernemings
geest van de leden der reddings
brigade, die thans over een wel
zeer goed gefundeerd gebouw be
schikt, dat namelijk is opgetrok
ken boven een bunker van den
Atlanticwal. De commandant van
de reddingsbrigade heeft ter ge
legenheid van de opening een toe
spraak gehouden, waarin hij
eenige interessante reddingsgeval-
len memoreerde.
De Tuchtrechter voor de Prijzen
te Haarlem, mr. Abbink Spaink,
heeft rake klappen uitgedeeld aan
degenen, die meenden dat zij hun
prijzen naar eigen goeddunken kon
den verhoogen.
De begrafenis-ondernemer L. J. Z.
kreeg een geldboete van 6500, op
dat hij op het niet goedgekeurde
tarief van een onderneming nog
eens 125 hadgelegd.
De ondernemer C. C. te Bloe
mendaal hooide zich een boete op
leggen van 10.000. Bovendien zal
hij gedurende 2 jaar zijn beroep
van begrafenis-ondernemer niet
mogen uitoefenen. C. C. is inmid
dels in hooger beroep gegaan.
De firmanten V. H. v. H. en W.
J v. H. kregen samen een boete
van 14.000. Zij hadden te hooge
prijzen berekend voor het was-
schen van goederen.
De radio-handelaar H. H. F. v.
R. kreeg een geldboete van ƒ1000
omdat hij toestellen,- die hij van
Philips ontving tegen te hooge prij
zen van de hand deed. Bovendien
zal hij 2 jaar lang zijn beroep niet
mogen uitoefenen.
Hedenmorgen heeft het ss- Al
bert Cuyp bij het verlaten van de
sluizen de middensluis aangevaren
en de boven-ebdeur zwaar bescha
digd. De oorzaak van de aanvaring
is het weigeren van de machine
om achteruit te draaien.
Uw wil kan door niemand
anders gevormd worden dan
door uzelf. Hoe minder dus
een van uio daden onder
vreemden invloed staat, hoe
volkomener een daad ont -
spruit uit vrije beslissing, des
te meer vermag zij tot vor
ming van uio wil.
