Naar „Vereenigde Staten
van Indonesië'?
Seyss-Inquart een willig
werktuig der nazi's
Opening van Noord-Boulevard
in Noordwijk
„Staten zullen bestaan uit
„autonome" gebieden
President van Bolivia
vermoord
Vele kinderen gewond
bij trambotsing
Nijmegens opbouw
Kath. Arbeiderspartij in
Polen practisch verboden
Opheffing der politieke partijen was
goed recht" van bezetter
SPAAK FORMATEUR
V.S. leenen aan Ned.-lndië
100.000.000
Het weer
Curacao tweede centrum
van Ned. luchtvaart
Twintig jaar voor
prof. Schrieke
Troostelooze woestenij herschapen
in een moderne avenue
Staten-Generaal
gesloten
Mengelberg niet naar
Nederland
Tot hoofd en hart
Vnemen' J
69ste JAARGANG No. 23601
MAANDAG 22 JULI 1946
Bureaux Sraedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Dr. Beel heeft de zitting van de
Kamers der Staten-Generaal
officieel gesloten. Minister Beel
leest de sluitingsrede voor
Christ. Volkspartij blijft
in oppositie
GREISER OPGEHANGEN
Geen gratieverzoek van
het Vaticaan
Nieuwe regeering
gevormd?
PRINS BERNHARD
naar Schotland
Millioenen-plan
LIMBURGSCHE DAG
bij den K.R.O
Valt u een goede gedachte in.
deel deze dan mede aan
ieder, met toien gij in aan
raking komt. Goede gedach
ten, in practijk gebracht,
voorden goede daden. Ook wij
willen van uw gedachten voor
dit rubriekje gaarne kennis
O
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Tijdens de Zondag te Malino gehouden bijeenkomst heeft dr. Van
Mook voorgesteld, Indië voortaan „De Vereenigde Staten van Indonesië"
te noemen. De samenstellende deeler. sullen dan worden aangeduid
als „Staten*', die weer zullen bestaan uit „autonome gebieden". Van
Mook legde er den nadruk op, dat de meerderheid zich eens had ver
klaard met de verdeeling van het geheel in vier Staten, t.w. Java,
Sumatra, Borneo en. de Groote Oost, waarvan de laatste twee op de
conferentie zijn vertegenwoordigd.
De kleine Soenda-eilanden, die
nog afzonderlijk overleg met Van
Mook hebben gepleegd, hebben er
in toegestemd hun voorstel, dat
ieder hunner een afzonderlijke
staat zou worden, te laten vallen
en „autonome gebieden" van den
„Staat der Groote Oost" te wor
den. Met dit land zijn zij thans
economisch en ook anderszins ver
bonden.
Op de conferentie werd verder
besloten een laatste gemeenschap
pelijke conferentie voor Borneo en
de Groote Oost bijeen te roepen om
voor die gebieden een constitutie te
maken. Zij zou zich tevens bezig
houden met verdere verbeteringen
in het kiesstelsel van de afgevaar
digden, die hoofdzakelijk gericht
zijn op eenvormigheid van verkie
zing in alle gebiedsdeelen. Deze
verbeteringen dienen zoo spoedig
mogelijk te worden voorbereid.
De vertegenwoordiger van B'ali,
Soekawatl. verklaarde, dat er in
praktijk weinig verschil zal be
staan tusschen een Indonesië
dat met Nederland door een
bondgenootschap is verbonden,
zodals voorgesteld door de min
derheid, en 'een Zelfstandig In
donesië binnen het Koninkrijk
der Nederlanden, zooals de meer
derheid voorstaat.
Soekawatl zeide de voorkeur te
geven aan het laatste, omdat een
bondgenootschap de mogelijkheid
voor buitenlandsche inmenging
biedt. Hij wees er op, dat ook t.a.v.
de federatieve structuur van Indo
nesië overeenstemming bestaat, ter
wijl hil als derde punt van over
eenstemming noemde den wensch,
dat het verlangen naar zelfbestuur
spoedig zou worden bevredigd. In
dit. verband verwees hij naar een
motie, die naar aanleiding van een
vroeger gedaan voorstel was aan
genomen.
Van Mook wees er met nadruk op,
dat voor Java en Sumatra zetels
dienden te worden gereserveerd
Mocht immers Inmiddels In prin
cipe met Java en Sumatra overeen
stemming worden bereikt, dan zou
den vertegenwoordigers van die ge
bieden aan de komende „constl-
tueerende vergadering" kunnen
deelnemen.
Van Mook zelde tenslotte, dat een
overgangsperiode van 5 of 10 Jaar
eerder te kort dan te lang was,
maar dat de directp maximum
krachtsinspanning voor wederop-
houw en reorganisatie het voor
naamste is.
De Katholieke Arbeiderspartij
in Polen heeft haar politieke
activiteit voor onbepaalden tijd
„opgeschort", nadat haar voor
zitter. Karol Poplel, had mede
gedeeld, dat de regeering haar
vrijheid van handelen, voorzien
in de overeenkomsten van Pots
dam en Jalta, had geweigerd.
Zeven leden van de Partij, die zit
ting hadden in het parlement, heb
ben hun zetels ter beschikking ge
steld als protest tegen het verbieden
van het partijcongres, dat Zaterdag
aou plaas vinden.
De 59-jarige Popiel deelde mede,
dat de prijs, welken de premier van
de Katholieke Arbeiderspartij eisebte
voor het voortzetten van haar acti
viteit, was, dat zij zich voor de ko
mende verkiezing zou aansluiten bij
het voorgestelde eenheidsbloc, dat
onder de auspiciën van communis
ten en socialisten staat.
Door het besluit van de arbeiders
partijen krijgen de partijen van het
regeeringsblok althans tijdelijk
vrij spel, ais men afziet van'de Pool-
sche Boerenpartij van Mikolojcayk,
welke bij stukken en brokken schijnt
te worden ontbonden. De veiligheids
politie arresteerde namelijk leden,
van wie wordt beweerd, dat zij anti
democratisch, fascistisch of verwant
met terroristische benden zijn (A.P
De Nederlandsche schepen de
„Both", „Bontekoe" en „Van Out-
hoorn", die uit de haven van Bris
bane zijn ontsnapt, hebben zonder
haperingen kolen ingenomen van
Moretonbaai.Ctllp "Stagen" ln de
fn
In het tweede deel van zijn plei
dooi voor Seyss-Inquart las dr.
Steinbauer Maandag een brief voor
van een Duitschen rechter, die een
van Seyss' medewerkers in Neder
land geweest is, die hem nog meer
een „slachtoffer" dan een willig
werktuig der nazi's noemde.
Steinbauer betoogde, dat Seyss bij
zijn bestuur van het standpunt was
uitgegaan, dat het Haagsche land
oorlogsreglement door ontwikkeling
van den totalen oorlog onbruikbaar
was geworden en dat deze ontwikke
ling moest toelaten, dat potentieel
van bezette landen tot aan door de
menschelijkhetd gestelde grenzen
mocht worden ingeschakeld.
Voorts had de ontwikkeling van
het ondergrondsche verzet geleid tot
de strengste preventieve maatregelen.
Seyss had het tot zijn plicht gere
kend. de aanwijzingen van de opper
ste leiding van het Duitsche rijk
hierin te volgen.
Opheffing der politieke partijen
was volgens spr. het „goed recht"
van den bezetter geweest, daar de
partijen zich tegen hem keerden.
Daar stelde hij tegenover, dat Seyss
de vorming van eens N.S.B.-regee-
rlng consequent zou hebben afge
wezen.
Ten aanzien van de te werk stel
ling in het buitenland beweerde pi.
dat Seyss in dezen steeds matigend
was opgetreden tegenover SauckeI's
eischen. Een argument voor wegvoe
ren van materialen zocht spr. weer
in de eischen van den totalen oor
log. Op de vaststelling der bezet-
tingskosten zou Seyss geenerlei in
vloed gehad hebben.
Nadat het gerecht voor de zoo-
veelste maal de machtsursurpatie
van Himmler's politie had vernomen,
besprak Steinbauer Seyss' houding
in de Jodenvervolging.' Hij maakte
daarbij de wel wat overbodig lijken-
Nu Van Aclcer geweigerd heeft
zich opnieuw te belasten met de
vorming van een kabinet, lieeft
de regent, prins Karei, Paul Hen
ri Spaak verzocht onderhande
lingen te voeren met de politieke
leiders. Zaterdagavond verklaar
de Spaak aan A.P., dat lijj Hier
mede niet vóór hedenmorgen zou
beginnen.
Arthur Greiser, de vroegere Gouw
leider van Westpolen, is in tegen
woordigheid van 15-000 toeschouwers
opgehangen.
Een gezaghebbende bron ln Vati
caanstad ontkende, volgens A. P.,
Zaterdagavond de berichten uit War
schau dat z. H. Paus Pius XII be
middeld zou hebben bij pogingen om
de terechtstelling van Arthur Greiser
te voorkomen. Volgens deze bron be
stond er „geen manier", waarop het
Vaticaan zou kunnen bemiddelen.
De Ver. staten hebben aan Ned.-
lndië een crediet toegekend van
100.000.000 voor den aankoop van
Amerikaansche surplusgoederen van
leger en vloot.
Ned.-lndië heeft reeds 75.000 000
van de leening verbruikt bij den
aankoop van surplusgoederen van
leger en vloot voor burgerlijk ge
bruik. Wapens en munitie zijn hier
bij niet Inbegrepen.
de opmerking, dat de Nederlanders
de Jodenster niet als een vernederend
teeken beschouwden. Na Seyss eigen
getuigenis nog eens te hebben sa
mengevat zeide Steinbauer. dat de
kardinale vraag in de aanklacht te
gen dezen beschuldigde is, of hij het
lot van de ontvoerde Joden gekend
heeft en het niet heeft verhinderd.
Ook tegenover zijn verdediger bleek
Seyss „op overtuigende wijze" be
toogd te hebbene van de vernieti
gingskampen niets geweten te heb
ben. De wijze, waarop Himmler zijn
politiek geheim hield, was volgens
Steinbauer een voldoende bewijs om
te gelooven, dat Seyss inderdaad on
wetend is gebleven. Himmler was
zoo ver gegaan, dat hij van Seyss 400
mark eischte voor lederen weggevoer
den Joodschen Nederlander, als bij
drage in de vestigingskosten ln Po
len. Dit behoorde tot de camoufla
ge, zelde pi.
Steinbauer heeft voorts de
hongercatastrophe in Nederland
voorgesteld als een door de sta
king ontstallen noodtoestand, die
den aangeklaagde niet als een
misdaad mocht worden aangere
kend.
Over Nederlands verzet zeide pl.
„Hier in dit proces hebben wij ge
leerd, dat van alle bezettende lan
den Nederland den hardnekkigsten
en taaisten politieken en een steeds
effectiever daadwerkelijken tegen
stand heeft geboden en dat dit volk
door alle jaren heen nooit de hoop
opgaf, dat de dag der vrijheid weer
eenmaal komen zou".
Steinbauer's bespreking van Seyss
in Oostenrijk was een dramatisch
opgestelde schildering van het lot,
dat Oostenrijk getroffen heeft.
Steinbauer erkende in zijn plei
dooi eerst, dat op het Duitsche volk
de collectieve smaad rust van mis
daden van de vreeselijkste soort. Hij
erkende, dat dingen zijn onthuld,
die zoo gruwelijk zijn, dat normale
hersens niet aan de mogelijkheid
van een dergelijk verval gelooven
willen.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Meest zwaar bewolkte lucht
met plaatselijk lichte regen 11
motregen, voornamelijk in den
nacht en vroegen ochtend. Eenige
stijging van temperatuur. Matige
Zuid-Westelijke wind.
Zon onder 20.46.
15.33. Zon op 4.47.
Maan 0.22
De radio van de universiteit
van La Paz heeft Zondag' be
kend gemaakt, dat de president
van Bolivia Giialberto Villarroel,
tijdens de revolutie door het
vólk is gedood.
In de uitzending werd beweerd,
dat er een nieuwe regeering Is ge
vormd, bestaande uit den deken van
het Hoog© Hof van het district La
Paz, een vertegenwoordiger van de
universiteit en een van den boud
van leeraren, en drie andere verte
genwoordigers.
Prins Bernhard is Zondag in zijn
eigen Dakota uit Den Haag op het
vliegveld Renfrew bij Glasgow geland,
om een inspectietocht te beginnen
langs de Nederlandsche troepen, die
in Schotland worden opgeleid.
Curagao belooft het tweede cen
trum van de Nederlandsche lucht
vaart te worden. Naar de directeur
der K.L.M., de heer A. Plesman aan
A. P. mededeelde, is het zijn plan
daar een dependance te stichten.
De plannen tot vestiging van de Ca
ribische afdeeling van de K.L.M. en
de uitbreiding van haar luchtlijnen
houden o.a. in het bouwen van wo
ningen voor de employées, die hier
bij betrokken zullen zijn. Met de
zen huizenbouw is een - bedrag van
f 2.000.000 gemoeid. Op het oogen-
blik is reeds 500 man personeel op
Curasao werkzaam.
De Bijzondere Raad van Cassatie,
arrest wijzend in de zaak tegen prof.
mr. J. J. Schrieke, die tijdens de
bezetting het ambt van secretaris
generaal van Justitie heeft hekleed,
en die door het Bijzonder Gerechts
hof te 's-Gravenhage werd veroor
deeld tot de doodstraf wegens het
opzettelijk in tijd van oorlog den
vijand hulp verleenen, heeft requi-
rant hedenmorgen veroordeeld tot
twintig Jaren gevangenisstraf.
Ter gelegenheid van de tweede
herdenking van den strijd om Am-
hem zullen leden en oud-leden
van de eerste Britsche Luchtlan
dingsdivisie, die daar in 1944 heb
ben gevochten, vergezeld van de
naaste bloedverwanten van hen
die er het leven hebben gelaten, in
September een bezoek aan Arnhem
brengen.
tt
Met de opening van den Noord-
Boulevard Zaterdag j.l., tot voor
kort nog een woestenij, heeft
Noordwijk, parel onder de bad
plaatsen aan de kust van de
Noordzee, weer een schrede ge
daan ln de richting van een nog
grootere en mooiere toekomst.
De boulevard was bij die gelegen
heid feestelijk versierd met vroolljk
in de warme oranjezon wapperende
vlaggetjes en wimpels. Ook de be
lendende villa's en restaurants met
hun terrassen hadden zich in feest
gewaad gestoken.
De plaatselijke dienst van den
wederopbouw heeft het bestaan in
luttele maanden tijds (begonnen
werd ln Februari 1946) den boule
vard te herscheppen in een „avenue"
welke een totale breedte heeft van
21 meter. Dit herinnert ons er
aan, dat voor enkele maanden
zulkt totaal onmogelijk geacht
werd, temeer daar het alom
bekende gebrek aan personeel en
materiaal schier niet te overwinnen
moeilijkheden vormden; het lied van
den arbeid heeft evenwel schoon ge-
klonkn en de behaalde resultaten
stemden daar volkomen mee in.
Na den heer Wenckebach, voorzit
ter van de V V.V. Noordwijk, vertolk
te de loco-burgemeester, mr. C. Punt,
den dank namens geheel Noordwijk.
De Commissaris der Koningin van
Zuid-Holland, mr. L. A. Kesper, hield
hierna een toespraak, waarin hij er
zijn vreugde over uitsprak, dat we
derom een deel van de wederopbouw
werkzaamheden in Nederland met
succes is bekroond.
Men denkt ln Nederland
soms wel eens, aldus spr., dat het
met den wederopbouw en het
herstel niet zóó vlot gaat, maar
bu nader inzien zal men toch
moeten toegeven, dat er sinds de
bevrijding zeer veel tot stand is
gekomen. Dit is ook de mcening
van vele buitenlandsche bezoe
kers.
Mevrouw Kesper knipte vervol
gens het lint door. Een luid applaus
steeg op en onder de schetterende
fanfare-tonen van de harmoniecorp
sen „Echo der duinen". Excelsior en
Crescend-o, wandelden de autoritei
ten en genoodigden den boulevard
op. De burgerij van Noordwijk en de
badgasten sloten den stoet, broeder
lijk gearmd en gekleed ln fleurige
zomercostum.es.
Te Amerongen kwam hedenmor
gen een extra-tram met schoolkin
deren uit Utrecht in volle vaart in
botsing met de tram uit Rhenen. Er
is een enorme ravage aangericht.
Twee rijtuigen zijn vrijwel geheel
vernield. Voorloopig zijn er een
9-tal zwaargewonden, onder wie de
wagenbestuurders, welke naar het
ziekenhuis te Zeist zijn overge
bracht. Verder een 40-tal lichtge
wonden. Onder de schoolkinderen
zijn geen ernstige gewonden.
(Van onzen parementairen
redacteur)
Zaterdagmiddag heeft dr. L. Beel
de buitengewone zitting van de Sta
ten Generaal ln de vereenigde verga
dering der Kamers met het gebruike
lijke ceremonieel gesloten. Voor da
allerlaatste maal zag men Baron da
Vos van Steenwijk het voorzitters-
gestoelte beklimmen, voor de aller
laatste maal klonk de harde klop van
zijn hamer.
Dr. Beel sprak slechts weinige vol
zinnen uit, genoeg evenwel om de
Kamers nog eens te herinneren aan
het feit, hoezeer hij de welwillende
houding, welke de volksvertegen
woordiging tegenover het kabinet
aanneemt, op prijs stelt. Immers, hij
gewaagde van de voldoening, waar
mede hij terug ziet op de vruchtba
re gedachtenwisseling, welke onlangs
in de Tweede Kamer over de regee-
ringsverklaring gehouden is. Voorts
gaf hij uiting aan zijn verheugenis
hij de gedachte, dat wij thans staan
aan den vooravond van het volledig
herstel van de normale democrati
sche verhoudingen. Daarmede ver
klaarde de minister van Binnenland-
sche Zaken, in naam van H. M. de
Koningin, de buitengewone zitting
gesloten.
Voor de uitvoering van een op-
bouwplan voor Nijmegen en om
geving. heeft men naar schatting
een tijdperk van tien tot vijftien
Jaar noodig. De totale schade
bedraagt f 33.000.000. 28,4 pCt.
van de woningen is geheel ver
woest, 2.7 pCt. Is zwaar en 1.10
pCt. licht beschadigd.
In 1946 zal men voor ongeveer
f 3.360-000 kunnen bouwen. Voor de
komende Jaren rest dan nog
f. 29.640.000. Wanneer de stad ln 10
jaar wordt opgebouwd is dit dus
f 2.730.000 per Jaar. In vijftien jaar
tijds zullen in Nijmegen 11.048 wo
ningen moeten worden gebouwd.
Dit beteekent gedurende 15 jaar 738
woningen per jaar, waarbij reke
ning is gehouden met de toename
der behoefte.
Limburg was Jl. Zondag nauw ver
bonden met het vaderland. De K R O.
had namelijk zijn geheel dagprogram
ma gewijd aan het zonnige Zuiden
van het bronsgroen eikenhout. In
de St. Servaas te Maastricht werd de
Hoogmis uitgezonden: vader Bis
schop sprak een bemoedigend woord,
de Commissaris der Koningin deed
er het zijne bij, het carillon van de
O. L. Vrouwekerk speelde en de mu
zikaliteit uit het Limburgsche vier
de hoogtij.
In den avond waren de Limbur
gers in werkelijkheid bij den K.R O.»
toen honderden van hen in de groo
te studiozaal te Hilversum een bij
zonder ontspanningsprogramma mee
maakten. De uitvoerenden waren
allen Limburgers, die in zang en
gedicht, dialectisch vooral, de klein
kunst van hun gewest vertolkten.
Prof. dr. J. B. Kors, O. P., de voor
zitter van den K.R.O., maakte der
Limburgschen avond mee.
Naar de advocaat van Prof. Dr.
Willem Mengelberg mededeelt, zijn
de berichten, die de laatste weken
in verschillende couranten over
Willem Mengelberg verschenen, on
juist. Mengelberg heeft geen verlof
gevraagd om Nederland te mogen
bezoeken. Mengelberg die reeds meer
dan 15 Jaar in Zwitserland metter
woon ls gevestigd, ls tot nu toe niet
van plan geweest naar Nederland te
komen.
