Het kousenprobleem
Voorloopig geen verbetering
De besprekingen met
West-lndië
De Pers over de Troonrede
Tweede dag van de
Vierdaagsche
Slag in de Javazee
Pater De Lange benoemd
tot Apostolisch Prefect
Sit-downstaking bij
Wilton-Fyenoord
Groote productiviteit
van onze wolindustrie
Maritieme week
Ingekrompen
Nederland-Luxemburg
Tour de France
WOENSDAG 24 JULI 1946
PAGINA 3
Laatste speurtocht naar
overlevenden
Nylon-garens gevraagd
Feest te IJmuiden
H.AJI.K.-WERK WORDT
Goede voornemens
Lintworm
Na woorden dadendrang
Een lang leven noodig
Geen strakke lijn
Voorbehoud gerecht
vaardigd
Geen bezielende foon
Reactionnair karakter
Laatste dag Kaagweek
Kampioenschappen
Noord-Holland
H.P.C.—R.Z.C.
DAMPROBLEEM
Vraag aan tien vrouwen, welke
artikelen haar grootste belang
stelling trekken; negen zullen
zeker 'zij het in verschillende
rangorde de kous noemen.
Een bezoek aan de grootste van
de drie fabrieken hier te lande
waar dameskousen worden ver
vaardigd, heeft ons de overtui
ging geschonken, dat voorloopig
nog geen verandering in het
kousentekort zal komen. Het ziet
er niet naar uit dat onze dames
haar geslonken en tot in den
treure gestopten kousenvoorraad
spoedig zullen kunnen aanvul
len.
Velerlei oorzaken zijn daarvoor
aan te wijzen. Be onderhavige fa
briek heeft zes weken midden in
de gevechtslinie gestaan, een deel
van de gebouwen werd verwoest en
in de overige bleef geen ruit heel,
zoodat regen en wind vrij spel had
den. Meer dan één Jaar zijn circa
duizend menschen, o- w. honderd
vaste monteurs wier gereedschap
volkomen was weggeroofd bezig
geweest, om alles op te knappen,
waarbij de meeste machines volko
men 'gedemonteerd, roestvrij ge.
maakt en vervolgens weer in el
kaar gezet moesten worden. Zoo
doende kon eerst in Januari j.l. de
productie op geringe schaal worden
hervat; sindsdien is zij gestaag op
gevoerd.
Wat de grondstoffen betreft, d®
Nederlandsche kunstzijde-industrie
levert voldoende garens, maar de
katoenen versterkingsgarens een
Importproduct ontbreken zoodat
het nog niet mogelijk is kousen
met versterkten hiel en teenen te
vervaardigen. Het bestellen van
dringend benoodigde machines
In een officieel communiqué
over de besprekingen met de West-
Indische delegatie deelt de R. V. D.
mede, dat de besprekingen zich be
paalden tot die voorloopige voorzie
ningen, waarvan verwezenlijking
binnen het bestaande grondwette
lijke verband mogelijk is. In de
uitwerking hiervan zal voorts reke
ning gehouden kunnen worden met
sociologische en andere verschillen,
die de gebiedsdeelen Suriname en
Curacao kenmerken. Alle onderwer
pen, welke de rijksstructuur raken,
bleven voorbehouden voor bespre
kingen op de a.s. Rijksconferentie.
Aan de hand van de bij de pe
tities beboorende memoranda werd
een agenda gevolgd, in hoofdzaak
bestaande uit de volgende punten;
1. Decentralisatie van bestuur en
wetgeving (voor wat Curasao be.
treft inzonderheid de autonomie der
eilanden). 2. De samenstelling van
de volksvertegenwoordiging. 3. Kies
recht. 4. Samenstelling en werk
wijze van bestuur (verantwoordelijk
bestuur). 5. Staatsrechtelijke posi
tie van den gouverneur. 6. Wetge
ving en begrooting. 7. Voorziening
ingeval van meeningsverschil tUs-
schen bestuur en Staten omtrent
Wetgeving en begrooting. 8. Be
voegdheden van het bestuur in ab
normale omstandigheden. 9. Eenige
speciale onderwerpen.
Het Australische oorlogsschip „Mac-
quarrie" heeft Tandjong Priok verla
ten, ten einde een laatsten speurtocht
te ondernemen naar eventueele over
levenden van het Australische oorlogs
schip „Perth", dat tijdens den slag in
de Javazee in 1942 tot zinken werd
gebracht.
Het gerucht wil namelijk, dat een
klein aantal leden van de bemanning
zich nog in levende lijve op „Prinsen
eiland" en „Dwars in den weg" twee
eilandjes in Straat Soenda, zou be
vinden.
Ofschoon men in officieele kringen
niet de minste hoop koestert, heeft de
„Macquarrie" deze reis ondernomen
terwille van familieleden van diegenen,
omtrent wier lot men na het zinken
van de „Perth" niets meer heeft ver
nomen. Nederlandsche waarnemers
zullen de reis meemaken.
Z. H. de Paus heeft benoemd tot
Apostolisch Prefect van Teffé (Bra
zilië) pater J de Lange, van de Con
gregatie van den H. Geest, missio
naris in Angola (West-Afrika). Mgr.
de Lange werd geboren 5 Maart 1906
te St. Nicolaasga (Fr.). 25 Juli 1933
te Gemert priester gewijd, vertrok
"U ta 1934 naar Angola, waar hij
sindsdien onafgebroken werkzaam
is geweest.
Arbeiders van de werf Wilton-
Fyenoord te Rotterdam zijn giste
ren in een sit-downstaking ge
gaan. De directie heeft n.l. een va-
cantietoeslag van één week salaris
toegezegd, doch gisterenmorgen
werd bekend dat het College van
Rijksbemiddelaars hieraan geen
goedkeuring hecht. De arbeiders
zijn niet van het terrein gegaan,
vanmorgen zijn zij ook weer op tijd
naar de werf gekomen, zonder dat
evenwel het werk hervat werd.
in Amerika is uiterst bezwaarlijk,
daar men geld vooraf of zekerheid
stelling eischt.
Een tweede struikelblok is de per-
soneelvoorziening. Op het, oogenblik
zoo vertelde ons de directie
komen wij 250 meisj'es tekort en
wat wij ook hebben geprobeerd, ze
zijn niet te krijgen. Bovendien duurt
het twee Jaar aleer een nieuwe
kracht voldoende is opgeleid. Voor
de mannelijke arbeiders, die de
uiterst 'ingewikkelde breimachines
bedienen, neemt de opleiding zelfs
vijf Jaar in beslag.
Er is in ons land altijd een aan
zienlijke invoer van dameskousen,
vooral uit Duitschlanq en Tsjecho-
Siowakije, geweest. Zoolang deze
import wegens gebrek aan devie
zen niet op eenigszins beduidende
schaal kan worden hervat, zal er
hier gebrek blijven, want de
Nederlandsche Industrie kan op
haar huidige capaciteit en die
zal binnen afzienbaren tyd wel
niet veel groeien nauwelijks
voor elke vrouw enkele paren kou
sen per Jaar maken, gesteld dat
het aantal gegadigden drie mil-
lioen bedraagt. Met een geringen
import welke er reeds is zal
dit echter kunnen worden bereikt.
Laat de regeermg zoo meenden
onze zegslieden voor dameskousen
een soortgelijke regeling treffen als
voor schoenen. Dat zou voor velen,
die nu nergens aan kunnen komen,
ten minste eenige verbetering betee-
kenen en allerlei bevoorrechting uit
sluiten.
Het wooru nylon heeft langzamer
hand voor vele vrouwenooren een
magischen klank gekregen. De be
treffende fabrikant bepleitte dan ook
het verschaffen van nylon-garens
aan de Nederlandsche kousenindus
trie. Wanneer de eigen industrie deze
garens niet kan fabriceeren, zou het
dan geen aanbeveling verdienen
zop luidde de vraag te trachten
deze te importeeren, vooral daar ze
een aanzienlijk sterker product
met circa tienvoudigen levensduur
van kunstzijde opleveren?
Juist daardoor zou men met de be
trekkelijk beperkte binnenlandsche
capaciteit er toch in kunnen slagen,
een groot gedeelte van de behoeften
te dekken en wellicht zou zelfs ex
port mogelijk zijn. Onze Nederland
sche kousehindustrie is zeker in
staat, als zij over de grondstoffen be
schikt, een' kous te vervaardigen,
welke het beste buitenlandsche pro
duct evenaart, zoo niet overtreft.
De productiviteit in de Nederland
sche wolindustrie is over het algemeen
ten opzichte van het jaar 1938 bevre
digend te noemen. Verwacht wordt, dat
deze in dit jaar tot 133 pet. zal stij
gen. Niettegenstaande deze gunstige cij-
fers zal het nog vele jaren duren, al
vorens het Nederlandsche volk weder
om eenigszins behoorlijk van kleeding
en dekking zal zijn voorzien. Met de
beschikbare outillage zou het b.v. 12
jaren duren alvorens men in Neder
land wederom behoorlijk .onder de
wol" zou kunnen kruipen, m.a.w. vol
doende van wollen dekens zal zijn
voorzien.
In de omgeving van Markelo is thans de rogge-oogst in vollen
gang. Door gebrek aan werkkrachten gaan vele boeren er toe
overom de grasmachine te laten inrichten voor het maaien
van koren
Vandaag is de maritieme week,
die van 24 t.m. 31 Juli ter gelegen
heid van de openstelling der Noor-
dersluis en het 70-jarige bestaan
van het Noordzeekanaal in IJmui
den gehouden wordt, begonnen. In
verband hiermede heeft de Marine
voor belangstellenden de mogelijk
heid opengesteld een twintigtal in
de haven gemeerde mijnenvegers
te bezichtigen en wel .Zaterdag 27,
Zondag 28 Juli van 10 tot 12 uur
en van 3 tot 5 uur, alsmede Maan
dag 29 Juli van 4 tot 7 uur. Toe
gangskaarten hiervoor zijn tot en
met Zaterdag verkrijgbaar aan de
propagandatent van Comité „Onze
Marine" op het terrein van de
„Stormvogels". Iedere 200ste be
zoeker tot een maximum van
twintig zal in de gelegenheid
gesteld worden Maandag 29 Juli
een tocht met een mijnenveger
mede te maken. Rondom de pro
pagandatent van „Onze Marine"
op het Stormvogelsterrein is ook
een Lunapark verrezen. Een deel
van de opbrengst van deze kermis
zal ten goede komen aan de Ma
rine, terwijl deze de gelden weer
zal gebruiken voor een maritieme
tentoonstelling. Het Lunapark biedt
vermakelijkheden ten overvloede.
Tusschen de zuur- en zuurstokken-
kramen, zweef- en draaimolens,
staat een circus, dat hoewel klein,
toch binneft zijn tentzeil o.a. een
prachtige paardendressuur laat zien.
Vanzelfsprekend 'ontbreken de
„scooter"-baan, het spookhuis, het
vlooientheater, de cakewalks e.d.,
ook niet. De meeste belangstelling
gaat echter uit naar den zgn. motor-
steilwand. In deze houten kooi, die
een middellijn heeft van 9 meter
en 7 meter hoog is, rijden de 28-
jarige Top Stolte en de 23-jarige
Miss Norma hand in hand met een
vaart van 40 K.M. per uur tegen
den wand op. Ongeveer 30 maal
per dag rijden beiden 40 ronden
met motoren van 150 K.G., die op
den wand een druk uitoefenen van
1500 K.G. „Ongelukken komen van
zelfsprekend wel eens voor," zoo
verklaarde Top Stolte, „doch In
de 10 jaar dat wij deze sensatio-
neele toeren doen, heb ik pas twee
maal beide armen en éénmaal drie
ribben gebroken; wij voelen ons op
een rijdenden motor in de kooi even
veilig als op den beganen grond".
Ook op de kermis, die tijdens de
feestweek in Haarlem wordt ge
houden, zullen deze „motorvirtu
ozen" verschijnen, zoodat niet al
leen de IJmuidenaren, doch ook de
Haarlemmers dit sensatie-program
te zien krijgen.
Het Lunapark in IJmuiden zal
geopend zijn eiken dag van des
middags Z uur tot des avonds 12
urn. Tijdens de maritieme week
zullen huis aan huis brochures ver
spreid worden, om aan de werk
zaamheden van de Marine meer
bekendheid te geven.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Geleidelijk zal het H.A.R.K.-werk
in de komende maanden gaan in
krimpen. De ergste nood is, dank
zij de krachtige hulp van het bui
tenland, voor het grootste gedeelte
verholpen. Nadat eenige weken ge
leden het hoofdmagazijn te Roosen
daal is opgeheven, is thans ook het
groote magazijn te Amsterdam over
gedragen aan het landelijk magazijn
te Rotterdam. D» H.A.R.K. liqui
deert dus niet, doch neemt maatre
gelen, dat de organisatie niet top
zwaar wordt. Met de tot nu toe ge
schonken 12.500.000 stuks goederen
heeft het buitenland een zwaren
last van onze schouders afgenomen.
„De Maasbode" (R.K.) merkt op,
dat men bij het lezen van de Troon
rede respect krijgt voor den omvang
der goede voornemens van deze re
geering. Wanneer al deze plannen
voortgang vinden, zoo zegt het ka
tholieke orgaan, zal de regeering ons
land en ons volk een goed stuk dich
ter hebben gebracht bij de idealen
van christelijke verdieping en sociale
gerechtigheid.
Den aanhef in de Troonrede, dat
thans eerst recht alle krach
ten gericht kunnen worden op het
leggen van een deugdelijken grond
slag voor een geleidelijken weder
opbouw van onze geestelijke en stof
felijke welvaart, vindt hét blad bij
zonder belangwekkend. De strijd
voor het al of niet terugkeeren tot
de oude groepeeringen is thans voor
bij, zoo besluit het blad, maar de
koninklijke woorden bevatten een
aansporing om in de laren, die thans
komen gaan, niet langer aandacht en
energie te besteden aan de dingen
die verdeelen, doch den vollen na
druk te leggen op het doel dat allen
vereent: voor de breede lagen van
ons volk den weg tot welvaart ba
nen.
„De Volkskrant" (R.K.) bespreekt
eenige paragraphen van de Troon
rede, welke rede zij „een lintworm"
noemt. Het blad vindt de rede een
„sterk stuk", omdat het de proble
men concreet aanpakt en omdat deze
concrete aanpakking ondernomen
wordt op den grondslag van chris
telijke beginselen en gericht ls op
een reëeler beleving van het chris
tendom in de alledag-practijk van
het leven.
„Trouw" (anti-rev.) constateert,
dat Indië terecht voorop staat. „Op
vallend is het optimisme. Ten aan
zien van de buitengewesten begrijpe
lijk en geargumenteerd. Ten aan
zien van Java en Sumatra bemin
nelijk, doch ongeargumenteerd."
„Het zal zaak zijn," zoo besluit het
bla<3 zijn beschouwing over dit deel
der Troonrede, „de feitelijke ontwik
keling af te wachten en den heer
Van Mook die te Malino lange rede
voeringen houdt in de eaten te hou
den."
Het orgaan gaat een aantal para
grafen in de Troonrede na en be
sluit aldus:
„Na den woordenstroom goede
woorden en vage woorden, ook wel
woorden, waarbij wij vraagteekens
plaatsen kome nu de dadendrang.
Het Kabinet heeft a fair chance.
Het is door allen op wie het een be
roep deed, welwillend tegemoet ge
treden."
Ook het „Alg. Handelsblad" (P. v.
d. V.) merkt allereerst op, dat Indië
en de buitenlandsche politiek voorop
staan. De plaats van Nederland wordt
daarmede bepaald In het ruimere ver
band van het rijk (op welks eenheid
een veel krachtiger accent valt dan
wij van de vorige regeering gewend
waren), en ln de internationale we
reld. Het blad gaat vervolgens uit
voerig een aantal punten, in de
Troonrede aangegeven, na en zegt,
dat het 't meest getroffen is door het
fermer geluid over Indië. Trouwens,
zoo besluit het orgaan, door de heele
Troonrede valt een positieve visie
waar te nemen. Wij waardeeren dat,
zelfs op punten waar wij andere op
vattingen huldigen. Hier ligt een
plan, dat ernstige overweging ten
volle waard lijkt. Wij zullen bi] de
nadere concretiseering ervan nog veel
hebben op te merken en te critisee-
ren. Maar het Plan is belangwek
kend, en het verdient in grooten stijl
te worden behandeld. De regeeririg
zal echter een lang leven noodig
hebben om het te verwezenlijken.
De „N. Rott. C." (P. v. d. V.)
meent, dat men iets gunstigs mag
zien in de paragraaf over Indië en
vindt het dieptepunt gelegen in de
justitieele passages.
„Een grillige curve. Geen strakke
lijn. Dit is de indruk, welken de
Troonrede van het Kabinet-Beel
geeft. Het kon ook nauwelijks an
ders bij een Kabinet, welks homoge
niteit biet overduidelijk is. Men kan
nu nog hoop hebben op de daden.
Laat ons die afwachten."
„Het Vrije Volk" (P. v. d. A.) zegt,
dat het voornamelijk in de sociale,
economische en financieels paragra
fen is dat het blad vertrouwde woor
den in het oor klinken en het jaren
lang gekoesterde wenschen tot een
begin van vervulling ziet komen.
Ook dit blad wijdt lange heschou-i
wlngen aan een aantal paragrafen
in de Troonrede. Het concludeert ten
slotte, dat op menig gebied goed
werk op stapel staat, maar dat op
sommige punten voorloopig eenig
voorbehoud nog wel gerechtvaar
digd is.
„Klaarblijkelijk heeft de regeering
niet meer op stapel willen zetten
dan zij werkelijk ln de eerstvolgende
periode denkt te kunnen afwerken.
Thans komt het er op aan, hoe deze
voornemens zullen worden uitgevoerd
en ln welk tempo."
„Het Parool" (P. v. d. A.) is van
oordeel, dat de Troonrede te kort en
te ver schiet. Te kort, waar zij wel
iswaar telkens een brok van een
situatieschets bevat, maar zulk een
schets niet biedt. Te ver, waar zij
zich verdiept in zulke kleine zaken,
dat het behandelen er van in een
koninklijke rede wonderlijk aandoet.
Het blad vindt de. mededeelingen
over Indië, de socialisatie en be
drijfsorganisatie teleurstellend. Het
blad besluit:
De Troonrede-1946 bevat veel,
waar op zal moeten worden terug
gekomen. Helaas bevat zij niet dien
bezielenden toon, die grootheid van
stijl, die men in een Regeeringsver-
klaring even ongaarne als in een
Troonrede mist. Van zulk een rede
moet gelden: non multa sed mul-
tum, niet een veelheid van woor
den, maar een belangrijkheid van
inhoud. Onderschatten wij echter
vooral niet de enorme moeilijkheden,
waarvoor het kabinet staat en geven
wij het dus een voorzichtig crediet.
Dé concrete daden zullen ons om
trent zijn koers pas inlichten.
Evenals de bladen van andere rich
tingen wijst ook de communistische
„De Waarheid" op de ongewone leng
te van de Troonrede. Het blad be
spreekt voornamelijk de paragrafen
over de bedrijfsordening en Indië en
is over geen van beide tevreden.
„Deze twee punten," zoo wordt in
het artikel geconstateerd, „kenmer
ken het reactionnaire karakter van
de Troonrede. De rest is franje; ten
deele de prijs, dien de K.V.P. betaalt
voor den steun van de P. v. d. A
ten deele de bevrediging, die zij haar
eigen kiezers moet schenken."
De kunstturnwedstrijd Nederland
Luxemburg, die' 4 Augustus ter
gelegenheid van Haarlems 700-jarig
bestaan, op de Groote Markt zal
worden gehouden, is de eerste in»
ternationale landenwedstrijd op
gymnastiekgbied in Nederland na
de bevrijding. Overigens kwam
Luxemburg reeds verschillende m«s-
len tegen ons land uit, o.a. in in
ternationale turntoumooien en in
de Olympische Spelen 1928. Behalve
in de eerste ontmoeting te Lyon in
1926, die met groote meerderheid
door de Luxemburgers werd gewon
nen, was het verschil tusschen de
ploegen steeds klein. Van de zeven
tot dusver gehouden wedstrijden
won Luxemburg er vier, een presta
tie, die men van dit kleine land niet
zou verwachten.
De achtste ontmoeting is dus die
in Haarlem. Er wordt geturnd op
eên vlak voor het Stadhuis op te
stellen plankier, terwijl uiteraard
ook voor de toeschouwers van de
zen wedstrijd van de ln aanbouw
zijnde tribune gebruik zal worden
gemaakt.
(Van onzen sportredacteur)
NIJMEGEN, 24 Juli De tweed#
dag van de Vierdaagsche is de moeilijk
ste van dit heele wandelsportfeest. Wi#
dezen tweeden dag overleeft kan prac-
tisch ook zeker zijn van zijn succes
op den derden en laatsten dag. Maar
de nieuwelingen zullen nu ervaren, dat
een vierdaagsche nog wel even iets
anders is dan een parade van veel
volk en applaus, een fleurige start
met toejuichingen en een aankomst
met bloemen! Vandaag zijn de tortu
ren, als men ze zoo noemen mag, op
hun felst en zal het aantal uitval
lers, dat den eersten dag niet groot
was, belangrijk stijgen. Na het -sluiten
van de controle op den eersten dag
zijn 23 uitvallers geteld.
Het weer wordt steeds beter. Na het
wat sombere begin is het gisteren in
den loop van den dag uitstekend ge
worden; echt wandelweer. Vandaag ia
het veel warmer en gaan de jasje»
een paar uur vroeger uit dan op den
eersten dag, toen de zon zich beschei
den op den achtergrond heeft gehou
den. Maar nu heeft ook zij een vinger
in de pap en dat maakt er de kracht
proef niet gemakkelijker op.
(Van onzen correspondent).
LEIDEN, 23 Juli. Het besluit van
de Kaagweek ls werkelijk schitte
rend geweest. De Friezen waren ia
den laatsten Holland-Frleslandwed-
strijd weer op hun best. Zij behaal
den 33 pt. tegen Holland slechts
22,1, waardoor het eindresultaat
respectievelijk werd 88,1 en 76,2. Do
verdere eindstanden zijn45 m2 kl.
Benatl II, Vrijbuiterski. H. v. Essen,
12 m2 kl. Dudok v. Heel, 12 m2 kl.
B. Woelwater, Valkenkl.: P. v. Bu
ren, Drakenkl. L. P. Vollebregt, 16
m2 Eenheidski. A J. Roem Jr., B.
Endeavour, 16 m2, Toerkl. Roerdomp,
Pampuskl. met bijzeilen W. M. v.
Stavoren, zonder bijz. A. Volkers,
Regenboogkl. M. Hendriks, Olym,-
piajollen kl. A Daan Kagchelland,
B. Flossie, 12 Voetsjollenkl. A J. B.
Wielinga. B. M. A. de Ruyter, C.
Wervelwind.
De Italiaan Baito won de eerste
étappe van den kleinen Tour de Fran
ce. de Franschman Vietto eindigde
als tweede. De eerste Nederlander
die binnenkwam was Janssens; hij
ging als zestiende ln Digne over de
eindstreep.
Op 24 en 25 Augustus zullen op
de Sintelbaan van D E.M. op Adri-
chem te Veverwijk de athletiek-
kampioenschappen van Noord-
Holland worden gehouden.
In de zweminrichting Groenen-
daal wordt hedenavond half negen
de belangrijke waterpolo-wedstrijd
HPC—RZC gespeeld.
No. 1256 van P. J. Eype te Haarlem.
Wit speelt en wint; oplossingen
kunnen worden Ingezonden tot half
Augustus aan B. H. M. Stevens,
Eikenlaan 86, Heemstede
Oplossing No. 1251 van Joh.
v. d. Boogaard te Nuland. Wit speelt:
21, 21—27, 18, 30, 2, 4, Z36, 37, z41
of? 431, 37 enz. en wint Een niet
zoo bijzonder lastig, doch zeer fraai
probleem, waartoe ook de eindstand
niet weinig bijdraagt.
