BIKINI-LAGUNE
Indonesiërs staken op Java
evacuatie
de
l:
Hel van stoom en vlammen
Slagschip „Arkansas"gezonken
Noodweer in Brabant
CIJFER 8
Uitvinder van den „atoomauto"
veroordeeld
Onze uitslagendienst
Tot hoofd en hart
J
69ste JAARGANG No. 23604
DONDERDAG 25 JULI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weelc
Vijfde atoombom
ontploft
Waterkolom van
2500 meter
Britsch hoofdkwartier
gelast onderzoek
Telefoonnet gestoord
voor nieuwe schoenen
Luchtlijn Amsterdam
Glasgow
De vrijlating der
geïnterneerden
Nieuwe plannen
voorgelegd
Geïnterneerde nat.-soc.
uit West-Indië
Het weer.
Helpt het Roode
Kruis
Landelijke collecte
K.V.P. Heemstede
De Haarlemsche
feesten
Trein-, tram- en bus
verbindingen
„R.K. Volkstooneel"
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Admiraal Blandy, die belast is met
ne leidlil"' van de atoonibomproeven
by Bikini, beeft, medegedeeld, dat de
atoombom onder water precies op
den vaat gestelden tijd tot ontpiof-
ling is gebracht.
Onmiddellijk na de ontploffing
was over de Amerlkaansche radio een
ontvettend lawaai te hooiren, aar
dertig seconden aanhield.
De hoogte van de waterkolom,
welke bij de Ontploffing opspoot,
schat men op anderhalven K.M.,
de wolk van gas en stoom op on
geveer 2.7 k.M. De waterkolom
was aan de basis meer dan een
halve K M. breed en aan den top
belangrijk breeder. Het effect
van de ontploffing bleef strikt
benerkt tot de onmiddellijke om
geving.
De fantastische kracht en hitie
Van de vijfde atoombom, maakte van
de Bikini-lagune een heksenketel
Van vlammen, rook en stoom.
Tien minuten na de ontzaglijke
Ontploffing was de lagune volkomen
gehuld in 'n ondoordringbare dichte
wolk.
Voordat het gordijn van rook en
stoom over de vloot hing, kon de
speciale verslaggever van A. P. de
silhouette van een slagschip waarne
men, die er uit zag als de „Nevada".
De l)om bracht het slagschip
„Arkansas" van 26.100 ton, een
transportschip en een sloep tot
zinken en beschadigde het vlieg-
tulgmoederschlp „Saratoga" en
liet slagschip „New York".
Volgens latere berichten be
vindt de „Saratoga" zich ln
langzaam zinkenden toestand en
zal verloren gaan indien het niet
naar ondieper water versleept
kan worden.
,,Er is geen reden om aan het
effect van de bom te twijfelen"
merkte' Admiraal Blandy op. Hij
deelde verder mee, dat op de
kust van een eiland nabij Bikini
een vloedgolf van twee a drie
meter hoogte was waargenomen
niet op Bikini zelf.
Schepen zullen niet zoo spoedig
het strandmeer van Bikini kunnen
binnenvaren als na de eerste atoom-
bomproef. Blandy's vaartuig' bevond
zich bij het opmaken van dit rap
port op ongeveer 3 K M. afstand van
de Lagune.
Daar uitgebreide voorzorgsmaat
regelen waren genomen, zijn geen
menschenlevens te betreuren. Op
het water drijft een groote olievlek,
kennelijk van de gezonken „Arkan
sas'' afkomstig'.
Vaartuigen, welke radiografisch
bestuurd worden. zei admiraal
Biandy verder, hebben al verken
ningstochten tusschen de schepen,
die als doelwit dienden, volbracht
en brengen monsters water mee te
rug. Tenslotte verklaarde Blandy
nog, dat men het verloop der ge
beurtenissen met aandacht blijft
gadeslaan en met behulp van radio
apparatuur het oogenblik zal vast
stellen, dat men zich zonder gevaar
op het strandmeer kan begeven.
Sir John Anderson, die tijdens den
oorlog een leidende rol heeft ge
speeld bij de ontwikkeling van de
atoombom heeft verklaard, dat door
de chemische en biologische weten
schap reeds erger wapens dan de
atoombom zijn uitgevonden.
De Indonesische republikei
nen hebben vanochtend elke
evacuatie uit het binnenland
„tot nadere aankondiging" ge
staakt.
In verband hiermede heeft een
Britsche officieele woordvoerder ver
klaard, dat het vliegtuig van gis
teren niet naar Soerakarta is ge
vlogen, omdat het hoofdkwartier
van de republikeinen bericht had
gekregen, dat het vervoer van eva-
cué's naar het vliegveld van Soe
rakarta wegens transportmoeilijk
heden niet kon geschieden.
Donderdag, in den vroegen och
tend, toen het R.A.F.-vliegtuig op
het vliegveld van Kemajoran ge
reed stond voor zijn tocht naar
Soerakarta, bereikte een tweede be
richt het Britsche hoofdkwartier,
n.l. dat de evacuatie „tot nader
order" was opgeschort. Voor deze
opschorting werden geen redenen
opgegeven. Het Britsche hoofdkwar
tier heeft een onmiddellijk onder
zoek gelast.
Gisteren heeft de kolonel van
de Ned.-Indische luchtmacht D.
Asjes, tijdens een Interview voor
de radio, een voorstel om de
Ned.-Indische en de Nederland-
sche luchtmacht samen te voe
gen en onder één opperbevel te
brengen, uiteengezet. Dit voor
stel is aan den opperbevelhebber
van de Nederl.-Indische strljd-
In den afgeloopen nacht woedde
van half twee tot twee uur een
noodweer boven Eindhoven van haast
ongekende lievigheid. Er woedde een
orkaanachtige wind. en de bliksem
was niet van de lucht. Hagelsteenen
vernielden vele ruiten; in vele huizen
werd schade aan het meubilair aan
gericht.
Het bovengrondsche telefoonnet in
Oost-Brabant werd gestoord, zoodat
er van Eindhoven uit met verschil
lende plaatsen, o.a. Den Bosch, geen
verbinding te krijgen was. Op een
radiografischen oproep van de brand
weer van Eindhoven meldden
Venlo, Bergen-op-Zoom, Breda, Den
Bosch en Tilburg eveneens nachtelijk
noodweer, zonder ernstige ongeval
len.
krachten voorgelegd. De slotbe-
sprekingen worden 1 Augustus
in Nederland gehouden.
De nieuwe rijksleger-luchtmacht
zal, wat operaties betreft, voorloopig
onder den bevelhebber van het Ned.-
Indische leger ressorteeren en t.a.v.
administratie onder den chef-rijks-
leger-luchtmacht. Drie stafofficie
ren van den chef-rijksleger-lucht-
macht zullen de luchtvaart, admi
nistratieve en technische aangelegen
heden verzorgen. De afzonderlijke af-
deeling „operaties" zal ten deele on
der den chef van den generalen staf
en gedeeltelijk onder den chef-rijks-
leger-luchtmacht ressorteeren.
Kolonel Asjes zelde, dat de grond
slag van dit systeem ontleend was
aan de methoden, die de R-A.F. en
de luchtmacht van de V.S. gebrui
ken.
Een van de eerste maatregelen van het dept. van Onderwijs te
Soerabaja was het openstellen der lagere scholen voor zoover de
omstandigheden dit toelieten. Bovenstaande foto toont een reken
les in de 4de klasse van een lagere school, welke gevestigd is in
een huis aan de Sumatrastraat te Soerabaja
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat in den loop van
Augustus voor een schoenenbon in
aanmerking komen zij, wier stam
kaartnummer eindigt op het cijfer
8, voor zoover zij sedert Janu
ari 1945 nog geen bon voor gewone
of beroepsschoenen hebben ont
vangen.
De plaatselijke distributiedien
sten zullen na 1 Augustus bekend
maken, op welke dagen onder over
legging van stamkaart met bijtoe-
hoorend inlegvel men de bonnen
kan afhalen.
Maandag 29 Juli 14.30 uur zal het
eerste toestel van den nieuwen
K.L.M-dienst AmsterdamGlasgow
v.v., uit Glasgow komend, op Schip
hol landen.
De bemanning van dit vliegtuig
zal Schotsche nationale producten
als geschenk voor den wnd. burge
meester van Amsterdam meebrengen.
Het dagelijksch bestuur van de
Stichting Toezicht Politieke Delin
quenten deelt hét volgende mede;
Onder de bestaande verhoudingen
kau van een invrijheidstelling van
40.000 politieke delinquenten vóór
I October a.s. geen sprake zijn. I)e
Stichting heest aan den minister
van Justitie plannen voorgelegd, bij
aanvaarding waarvan het aantal ge
detineerde politieke delinquenten op
korten termijn op verantwoorde wijze
teruggebracht kan worden tot dat
van ae waarlijk zware gevallen.
De ordelijke terugkeer van een zoo
groot aantal personen, in een korte
spanne tijds, is onder de huidige
omstandigheden volstrekt uitgeslo
ten, tenzij tot zeer vergaande tege
moetkomingen op sociaal gebied
zonder eenlg uitstel en in zeer snel
tempo wordt overgegaan.
De laatste dertien op Curacao ge
ïnterneerde Nederlandsche nationaal-
socialisten zijn met de „Boissevain"
uit Willemstad vertrokken. Het schip
had te Paramaribo reeds 135 natio-
naal-socialisten aan boord genomen.
Slechts dertig Duitsche geïnterneer
den blijven achter in het internee-
ringskamp op Bonaire.
De commandant van de Nederland
sche troepen op Morotai heeft mel
ding gemaakt van een hevigen asch-
regen. Deze is een gevolg van de
toegenomen activiteit van den vul
kaan Doekoma op het eiland Hal-
maheira.
Toen enkele maan- weegkracht. Deze ver- doch werkte met vlieg
den geleden be- brandingsmotor betee- tuigbenzine uit een
kend werd dat kenae een revolutie op verborgen reservoir.
John William Wilson dit gebied. Toen Wilson met
te Londen een auto De minister van zÜn idee voor den
had uitgevonden die Brandstof en Energie atoomauto voor den
op atoomenergie dreef, ziin raa(wvers wa- dag kwam, was hij
waren er maar weini- y achter.
ren echter
gen die daaraan geloof dochtig.
hechtten. De proeven
met de atoombom ver-
Wilson kreeg een
keerden nog in een te Oratorium,. een ma-
vroeg stadium dan dat
Auto werkte op
vliegtuig-benzine
een dergelijke snelle
ontwikkeling vertrou
wen kon wekken.
En de twijfelaars
zijn Vrijdag in het ge-
reeds driemaal veroor
deeld. In 1917 kreeg
hij te Portsmouth zes
maanden gevangenis
straf wegens valsche
voorspiegelingen. In
1932 kreeg hij te
Southend zes maan
den omdat hij een
crediet had opgeno
men zonder te waar
lijk gesteld. John Wil- chine en alle mogelijke schuwen dat hij fail-
liam Wilson hoorde faciliteiten van een liet was verklaard.
Vrijdag, aldus een ver- fabrieksdirecteur om in Portsmouth kreeg
slag van de Daily He- zijn onderzoekingen hij in 1934 weer zes
raid, 2'1 maanden ge- voort te zetten. Hij maanden wegens val-
vangenisstraf tegen kreeg zelfs radium uit sche voorspiegelingen,
zich uitspreken, daar het ziekenhuis van Gedurende den oorlog
hij onder valsche voor- Middlesex en men nam kreeg hij een baan als
spiegelingen 250 pond teekenaars in dienst ontvanger bij een
had gekregpn van een om zijn teekeningen mijnonderneming in
mineraalwater-fabri- te ontcijferen. Nadat Wales, doch werd we-
cant, welke hij noodjg hij door allerlei uit- gens het veroorzaken
bad voor zijn uitvin- vluchten het onder- van schade in dit be
ding, den „atoom- zoek acht weken had drijf in 1941 veroor-
auto". weten te rekken be- deeld. Totdat hij het
Deze auto werd vol- kende de kleine twee- idee van den atoom-
gens Wilson gedreven en-zeventigjarige man, auto heeft opgevat
door een apparaat dat dat zijn motor niet schijnt hij werkzaam
uranium en „zwaar werd voortbewogen geweest te zijn als
water" omzette in be- door atoomenergie, schoorsteenveger.
Verwachting tot Vrydagavond;
Bn den nacht plaatselijk mist
banken, morgen tijdelfjik zonnig
met sterke stijging van tempe
ratuur en later op den dag
weer kans op onweer. Verander
lijke wind.
Zon onder 20.42
19.32. zon op 4.51.
maan 2.05
Vrijdagavond, dien dag der
gemeenteraadsverkiezingen, zul
len wij aan onze bureaux in de
Smedestraat, aan het gebouw
van de Spaamestad op de Nas-
sauiaan en aan het gebouw van
den R. K. Landarbeidersband in
de Zaanenstraat, wederom de
binnenkomende verkiezingsuit
slagen publiceeren.
Voor de Heemstedenaren
wordt de uitslagendienst ver
zorgd aan ons agentschap, Bin
nenweg 31, en de Zand voor ters
kunnen het verloop volgen bij
de drukkerij Van Deursen, in
de Haltestraat.
De hulpverleening van het Ned.
Roode Kruis tijdens en na de be
zetting en bij de repatrieering van
onze landgenooten uit Indië heeft
de financiën van het Roode Kruis
uitgeput. In verband hiermede zal
17 Aug. een landelijke collecte ge
houden worden onder het motto:
voor een kwartje een gulden terug.
Voor 25 cent kan men bij de collec
tanten een echten chocolade-gulden
ontvangen, waarbij gratis een koop-
acte in den vorm van een speldje
wordt verstrekt, zoodat men den
chocolade-gulden niet behoeft te
bewaren om aan te toonen, dat
men reeds heeft bijgedragen.
Collectanten kunnen zich aanmel
den bij den administrateur van het
N.R.K. afd. Haarlem, Paviljoens
laan 3.
Een ledenwervingsactie wordt
15, 16 en 17 Aug. op touw gezet en
wel onder 't motto: hoeveel nieuwe
leden komen er in Aug. uit de bus?
Het ligt in de' bedoeling het leden
tal, dat thans 600.000 bedraagt, te
brengen op 1 millioen door een
wedstrijd uit te schrijven, waaraan
fraaie prijzen zijn verbonden, o.a.
reizen naar Zwitserland, Denemar
ken, Zweden. Engeland en België.
Elke reis zal één week duren.
Woensdagavond hield de Kath.
Volkspartij, afd. Heemstede, een ver
gadering in het R.K. Vereenigings-
gebouw waar als spreker optrad het
lid van de Tweede Kamer, de heer
Th. Hooy uit Haarlem, met het on
derwerp: „De Katholieken en de ge
meenteraad". Uitvoerig bewees hij
de absolute noodzakelijkheid van
deelname door de Katholieken aan
de gemeentepolitiek en wees op
verschillende desiderata.
De N.Z.H. heeft- er voor gezorgd,
dat de bezoekers aan de tooneel-
voorstellingen en aan het Open
luchtspel in staat zijn nog met
tram of bus na afloop huiswaarts
kunnen gaan. 27, 28. 29 en 30 Juli
a.s. loopt er: een extra tram naar
Zandvoort vanaf de Tempeliers
straat om 23.54; een extra tram
na afloop van de voorstelling van
af het Houtplein naar Heemstede;
bussen vanaf den Schouwburg naar
Bloemendaal en Overveen. Van 3
tot 11 Augustus loopt er: iedera
avond een tram om 23.50 van Hout
plein naar Leiden; de laatste tram
naar Zandvoort om 23.54. Op lijn 1
loopt omstreeks middernacht een
extra tram naar Heemstede. Verder
loopen de bussen A en B vanaf het
Station tot 23.50.
De Ned. Spoorwegen zullen voor
voldoende vervoergelegenheid zor
gen gedurende de feestelijkheden.
Bij druk vervoer zal extra worden
gereden tusschen Haarlem en Am
sterdam. In de richting Amsterdam
vertrekken de laatste treinen om
23.55 en 0.25, in de richting Leiden
om 23.23. Deze trein loopt door tot
Rotterdam.
De naderende voltooiing van de
voorbereiding der feestelijkheden
heeft het Uitvoerend Comité aange
toond, dat de kosten onvermijdelijk
de raming zullen overschrijden. De
gemeente Haarlem heeft een flinke
bijdrage voor de feestelijkheden be
schikbaar gesteld. Het Uitvoerend
Comité ziet zich echter genood
zaakt voor een zoo goed mogelijke
uitvoering van de grootsche plan
nen een beroep te doen op den
burgerzin van de Haarlemmers.
Bijdragen worden gaarne inge
wacht op het giro-nummer van den
penningmeester van het Uitvoerend
Comité voor de herdenking van
het 700-jarig bestaan van Haarlem
als Stad, no. 510051 of op de reke
ning van het Uitvoerend Comité bij
de Twentsche Bank.
Hier ter stede is opgericht
het „R. K. Volkstooneel", waarvan
de artistieke leiding berust bij den
heer Frans van Emmerik. Tot dit
beroepstooneelgezelschap behooren
Willy Kreeft, Willy Groenendal,
Lijn Zoetens, Dick van den Bos.
Het streven van dit gezelschap is,
het specifiek Katholieke tooneel
onder het volk te brengen. Tegen
half October zal worden opgevoerd
het stuk „De klokkengieter" van
Antoon Coolen.
De radiotelefonisclie verbinding
tusschen Indië en Nederland zal vol
gende week officieel worden her
opend.
Hij loopt het meest gevaar,
die zich het meest in veilig-
Jieid acht.
