„NOG HARDER TOESLAAN"
Bolsjewieken
in eigen huis
De verkiezingen van 1946
WEINIG VERRASSING VOOR DE
HAARLEMMERS
Russisch parool in Hongarije
Kardinaal Mindzenty eischt een
objectief onderzoek
Tot hoofd en hart
RUSSISCH PROTEST
TE WEENEN
69ste JAARGANG No. 23606
ZATERDAG 27 JULI 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Bij onze verkiezingskrant
VREDESCONFERENTIE
BEGINT MAANDAG
Vele menschen beseffen pas
i hoeveel kracht zij hebben
I geput uit elkanders nabij-
I heid, als het leven of de dood
hen gaat scheiden. j
16 Juni 1946 werd op het erf van de Engelsche kerk te Batavia
een gedenkteeken ter nagedachtenis van de in den strijd op Ne-
derlandsch-Indisch grondgebied gesneuvelde Britten onthuld.
Een Hollandsche marinier legt na de onthulling een krans bij
het gedenkteeken
Nu beginnen moeilijkheden pas
Het weer
Anti-katholieke
actie der Russen
STORM VAK PROTEST
IN ROEDAPEST
Onteigeningsactie in
auoz aqasissny
Tegen nationalisatie van
Duitschbezit
Heemstede en Bloemendaal
DISPENSATIE IN
ONTHOUDINGSWET
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Nieuwe tendenzen van beteeke-
nis zijn bij deze gemeente
raadsverkiezingen nauwelijks
aan den dag getreden, be
halve deze twee: dat de afbrok
keling van de Partij van den Arbeid
tot staan schijnt te zijn gekomen, en
dat de Communisten niet meer over
vrijwel de geheele linie met sprongen
omhoog zijn gegaan, doch integen
deel ln gebieden van belang als ae
mijnstreek, Den Bosch en Tilburg
ten daar niet alleen) met een
diepen duik onder hun vorig
stemmentotaal door moeten. Een
val van 1000 stemmen op een
totaal van 2700, en zelfs een
reduc Ue van 300 op een cijfer van
ruim 1300, dat zijn flinke duike
lingen. Het zou ons niet verbazen,
Indien deze in het Katholieke Zui
den blijkbaar terugkeerende bezin
ning een gevolg was van de tenslotte
met welslagen bekroonde kabinets
formatie door den heer Beel.
Maar hoezeer dan op tal van
plaatsen achteruitgegaan hetgeen
mede moet worden toegeschreven
aan de slechte opkomst, die vermoe
delijk, behalve aan het heete weer,
ook aan verkiezingenbeuheid moet
worden toegeschreven de Commu
nisten, behalve dat zij in sommige
plaatsen ook nog wel winst boekeii,
hebben zich nu definitief genesteld
over het geheele land. Er zijn weinig
plaatsen van eenige beteekenis,
waar niet een, twee, drie of meer
en veel meer communisten hun ui
trede doen in den gemeenteraad.
Dit feit. ixeze bolsjewistische nes
teling in alle deelen des lands
als vlooien in een pels kon me-
nigen niet-communistischen kiezer
en menige niet-communistische kie-
zeres, die het er echter uit baloorig-
heid maar eens met de communis
tische lijst op gewaagd hebben, ach
teraf wel eens niet, zoo aangenaam
viijn. Bij de verkiezingen voor de
Kamers en de Staten was de roode
aanwas voor het overgroote deel dei-
kiezers weinie meer dan een cijfer.
Den Haag is ver weg, de^Provinciaie
Staten vergaderen maar tweemaal
per Jaar en van Gedeputeerden hoort
de gewone burger het heele jaar
niet. Maar met de gemeenteraden is
het anders. Dat is het eigen huis.
En met deze gemeenteraadsverkie
zingen is het in Nederland een feit
geworden, dat bolsjewieken in het
eigen huig der gemeentenaren hun
plaats Innemen aan de vergadertafel
der vroede vaderen, om mee te be
slissen over de belangen der burge
rij. De menschen hebben als het
ware roode inkwartiering gekregen.
Zal dit bezinning brengen en be
rouw? Wjj hopen het van harte.
Ons Katholiek kiezerskorps heeft
zich gehandhaafd als tweemaal te
voren, althans in het uitbrengen van
zijn stemmen op Katholieke Candida-
ten, overeenkomstig „het parool van
Utrecht". Weer echter, en sterker
dan te voren, heeft de splijtzwam
zich doen gelden. Verdeeling der
Katholieke stemmen over twee en
zelfs over drie lijsten in één ge
meente iR nauwelijks meer een uit
zondering te noemen. Nogmaals spre
ken wij hierover onze bezorgdheid
uit. Het verschijnsel wijst op zwak
heid van organisatie, op onvoldoend
bezielende, althans onvoldoend over
tuigende leiding. Aan dit ontbin
dingsverschijnsel kan de generale staf
van ons electoraal leger moeilijk aan
dacht en zorg genoeg besteden. An
ders kunnen er bij de voor ons veel
moeilijker wordende! verkiezingen
over weinige Jaren leelijke stukken
komen.
/n verband met de gisteren ge
houden gemeenteraadsverkie
zingen verschijnt ons blad
heden als ochtendblad en wel
met 8 pagina's. Vanavond even-,
wel zal de krant NIET uitkomen.
De vier pagina's, die daardoor vrij
kwamen, besteedden wij om in dit
nummer een zoo gedetailleerd
mogelijke berichtgeving omtrent
de jongste stembusresultaten te
kunnen geven.
Maandagmiddag zal te Parijs ln
het Palais du Luxembourg de Vre
desconferentie, waarbij 21 naties
zullen zijn vertegenwoordigd, ge
opend worden. Het Fransche mi
nisterie van Bultenlandsche Zaken
heeft reeds bekend gemaakt dat de
conferentie zal worden geopend met
een rede van den Franschen minis-
ter-president Georges Bidault.
De plaatsvervangers der ministers
van Bultenlandsche Zaken zullen
Maandagmorgen bijeenkomen om de
laatste hand te leggen aan de stuk
ken die ter tafel zullen komen
De totaaluitslag van de groote gemeenten in vergelijking met de
Tweede Kamer en de Prov. Staten luidt:
Party v. d. Arbeid
T. P.
Ge.meenteraden
737.437
K.V.P. - 647.S05
A.R. 255.501
C.H.U. 167.886
Party v. d. Vryheid 147.108
Communisten 393.293
Resten 41.682
Totaal
2.390.772
Partij v. 'd. Arbeid
K.V.P.
A.R.
C.H.U.
Partij v. d. Vrij he jd
Communisten
Re3ten
Tweede Kamer
839.793
665.289
289.340
143.393
177.786
392.325
61.313
Totaal 2.569.239
Prov, Staten
Partij v. d. Arbeid
K.V.P.
A.R.
C.H.U.
Partij v. d. Vrüheid
Communisten
Resten
Totaal
763.449
668.144
279.985
182.420
164.623
417.377
43.864
2.519.862
100.—
perc.
32.69
25.89
11.26
5.58
6.92
15.27
2.39
100.—
perc.
30.30
26.51
11.11
7.24
6.53
16.56
1.75
100.—
Bij deze verkiezingen werden gecombineerde lijsten van A.R. en C.H.
naar verhouding van vorige verkiezingen gesplitst, terwyi in het Zuiden
gesplitste lustén van dg K.V.P. gecombineerd werden.
In Haarlem is er stabiel ge
stemd. Na de verkiezingen van de
Tweede Kamer op 17 Mei j.l. be
rekenden wij de samenstelling
van den gemeenteraad, indien
daarvoor gestemd ware. De uit
slag van gisteren is precies het
zelfde, 15 P. v. d. Arb.; 12 K.V.P.;
3 A.-R.2 P. v. d. V.; 6 C.P.N.;
1 Chr. Hist. Unie. De Staatkundig
Ger. Partij en die zich Gemeente
belangen noemende hebben ieder
slechts 200 stemmen opgeleverd,
zoodat men ze niet eenls als ver
loren beschouwen mag. Dergelijke
experimenten behoeft men in on
ze stad niet meer uit te halen.
Werden er voor de Tweede Ka
mer 82.879 stemmen uitgebracht,
voor de Provinciale Staten 81.965,
thans waren het er slechts 77.002.
Men ziet dus, dat de vacantietijd
ook in Haarlem zijn invloed heeft
doen gelden, want het aantal gel
dige stemmen daalde met bijna
5000. Wanneer men dit laatste ge-
tai gaat vergelijken met het aantal
minder uitgebrachte stemmen op de
K.V.P.dan ziet men een verschil
van 600 stemmen en voor de andere
groote partijen, de P. v. d. Arb. een
verschil van bijna 1300 en bij de
Communisten een verschil van
1100. Hulde aan onze katholieke
kiezers, die mede daardoor het
percentage, dat bij de Statenver
kiezingen alreeds verhoogd was van
27.96 tot 28.54, nu wisten te bren
gen op 29.60 pCt. Het percentage
van de Partij van den Arbeid steeg
van 35.62 tot 36.24 en dat van de
Communisten daalde van 16 47 tot'
16-10.
Men begint in onze'stad met
het opnemen van de stemmen
opzienbarende routine te krij
gen. Gisteravond kwam de
Verwachting tot Zaterdag
avond:
Plaatselijk nog een enkele bui,
wisselende bewolking, minder
warm dan gisteren, meest matige
wind tusschen West en Zuid.
Zon ander 20.39. Maan 4.17
21.11. Zondag zon 4.5420.37.
Maan 5.3821.41. Maandag zon
op 4.56.
Op de door de Amerikanen
gemaakte bezwaren tegen de
eenzijdige actie van de Sovjet-
Unie bij haar eisch inzake het
nemen van maatregelen tegen
de padvinders en godsdienstige
organisaties in Hongarije heb
ben de Russen gereageerd door
den betreffendcn autoriteiten
opdracht te geven „nog harder
toe te slaan". Intusschen zijn
in totaal ongeveer vierhonderd
katholieke jeugdorganisaties
ontbonden.
Dit heeft te Boedapest een
storm van protest ontketend,
waarop de voorloopige toezeg
ging werd verkregen, dat een
ongenoemd aantal katholieke
vereenigingen weer zou worden
toegelaten.
Namens de Hongaarsche Bis
schoppen heeft Zijne Eminentie
Kardinaal Mindzenty gerechtigheid
en een objectief onderzoek van de
antecedenten der organisaties ge-
eischt. In het parlement hebben
vele vertegenwoordigers van de par-
kosi gewend, die er na langdurige
besprekingen in toestemde, den
communistischen minister van
Binnenlandsche Zaken, Lazzlo
Rayk te adviseeren, sommige ver
eenigingen weer toe te laten. Dit
zou echter niet beteekenen, dat
Rayk hieraan zijn goedkeuring zal
geven.
Volgens een zegsman, aldus deelt
Ass. Press mede, zou het bevel,
nog harder toe te slaan, in naam
afkomstig zijn van generaal Sviri-
dov. In werkelijkheid echter zou de
order zijn opgesteld in het bureau
van den Russischen gezant,
tij der kleine boeren den premier,
Ference N'agy, verzocht, den katho
lieken organisaties te hulp te ko
men.
Nagy heeft zich daarop tot den
communistischen leider en plaats
vervangend premier, Matyas Ra-
De onteigening van voormalige
Nazi-industrieën in de Russische
zone van Duitschland, waarmede
de Russen in Neder-Saksen reeds
begonnen zijn, heeft zich thans
uitgebreid over Brandenburg en
Thüringen. In Saksen werd deze
actie aan een piebiscict onderwor
pen. Het resultaat hiervan was dat
77,7 procent voor nationalisatie
stemde, doch in Thüringen en Bran
denburg zal geen plebisciet gehou
den worden.
Het Oostenryksche parlement
heeft Vrydag: met algemeene
stemmen de nationalisatie der
sleutel-industrieën goedgekeurd.
Hieronder bevinden zich eenige
fabrieken die het Russische mili
taire bestuur voor de Sovjet-l'nie
heeft opgeëischt.
De Sovjet-Russische autoritei
ten hebben aan de Oostenrijksche
regeei-ing twee nota's aangeboden,
waarin een heftig protest wordt
uitgesproken tegen de nationali
satieplannen van de regeering, in
zooverre deze betrekking heb
ben op de thans door de Sovjet
overgenomen vroegere Duitsche
bezittingen in het Oostelijk deel
van Oostenrijk.
Strenge straffen worden in het
vooruitzicht gestéld, indien deze
eigendommen worden aangetast. De
beide nota's zijn heden in het par
lement door den Oostenrijkschen
bondskanselier Figl voorgelezen. De
eerste nota is onderteekend door ko
lonel-generaal Kurasof, den Sovjet-
Russischen bevelhebber in Oosten
rijk, de tweede door den politiekeu
vertegenwoordiger der Sovjet-Unie
in Oosténryk.
uitslag van het stembureau
Burgwal reeds om 17.37 uur
binnen en de laatste van
Spaarnwouderstraat 25 om 19.45
uur, zoodat wij reeds vóór acht
uur en dus vóór het uitbreken
van het onweer, het resultaat
en de zetelverdeeling op onze
borden konden publiceeren.
Er is door Katholiek Haarlem,
goed gestemd, voor een groot deel
zijn we daarvoor ook dankbaarheid
verschuldigd aan de propagandis
ten, die hun heil niet hebben ge
zocht in tamtam en lawaai, maar
in een doeltreffend huisbezoek. Al
mogen we om het resultaat juichen,
we moeten ons niet verhelen, dat
er groote moeilijkheden voor de
Katholieken op til zijn. De samen
stelling van den Raad is vergeleken
met die van 1939 radicaal gewij
zigd. De Partij van den Arbeid'
en de Communisten hebben samen
21 van de 39 zetels, en dus de
meerderheid. Daaruit volgt, dat het
nog lang niet zeker is, dat de
Katholieken een wethouderszetel
zullen bezetten. Bij de verkiezing
van Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland hebben we reeds on
dervonden, dat zij liever met uiterst
links dan met rechts samenwerken.
En daar de P. v. d. A. thans drie
van de vier wethouderszetels bezet
en die o zoo gaarne wenscht te
behouden, is het lang niet denk
beeldig, dat zij den vierden aan
de Communisten zal overlaten,
omdat dit de gemakkelijkste weg is.
Dan zou de K.V.F. in de oppositie
komen met de andere groepen, een
oppositie, die achttien leden zou
tellen. Het is nog niet zoover, maar
niemand kan ons euvel duiden, dat
wij gezien de ervaringen in da
Staten zeer huiverig zijn geworden.
In Heemstede heeft 10 pCt. van
de kiezers verstek laten gaan, da
K.V.P. heeft slechts 6 pCt. daar
van op haar rekening. Men boekte
in deze gemeenté een teruggang
van de Communisten van 626 op
510 en een vooiluitgiang vafti de
C.H.U. van 746 op 986. Onze partij
heeft de verwachte 7 zetels verkre
gen en is daardoor verreweg de
grootste partij in den raad. De
P. v. d. A. en de P. v. d. V. hebben
ieder 4 zetels, de" Communisten
deen met één vertegenwoordiger
hun intrede, evenals in Bloemen
daal. In deze gemeente zijn 1000
stemmen minder uitgebracht op
een totaal, dat thans 8317 be
draagt. De Katholieken hebben 227
stemmen minder uitgebracht, d»
P. v. d. A. ruim 400 en de P. v. d. V.
méér, precies 100. De Communisten
liepen terug van 496 tot 425. Het is
in deze gemeente -niet geloopen,
zooals men gehoopt had, daar da
K.V.P. haar vier zetels heeft be
houden, terwijl een vijfde berekend
was. De andere Christelijke par
tijen hadden vier zetels en moeten
het nu met drie zetels deen. Da
winst boekt de Partij van de Vrij
heid, die thans in Bloemendaal da
grootste partij vormt met vijf zo
tels. De Partij van den Arbeid
heeft hetzelfde aantal zetels be
houden als ze in den noo draad
had.
Indien straks de drie wethou
derszetels daar verdeeld moeten
worden, kan men nog eigenaardige
combinaties zien optreden, waarbij
de K.V.P. een sleutelpositie in
neemt.
Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem verleende bij schrijven
van 22 Juli j.l. goedgunstig dis
pensatie in de Onthoudingswet
aan allen, inwoners en vreem
delingen, die zich Vrijdag 9
Augustus binnen de grenzen
van de stad Haarlem bevin
den, opdat deze dag met alle
gepaste feestvreugde kan wor
den gevierd.
Deken J. C. W. v. d. WIEL.
