Attlee vergevingsgezind
Van hospitaalschip tot
mailstoomer
Byrnes vermaant: „Maakt geen
jacht op de volmaaktheid"
DE NED. KATHOLIEKE SPORTBOND
Prov. Staten van Noord-Holland
TURKSCHE
MANIEREN
De „Oranje" vaart vandaag weer
uit naar Indië
Enkele commissies benoemd
WOENSDAG 31 JULI 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
PARIJSCHE CONFERENTIE
Reizen naar Duitschland
niet mogelijk
Uiteenzetting van den
dioc. sportadviseur
Kampeeren alleen onder
toezicht
R.K. Korfbal voor dames
Hospitaalschip af
Sportsnippers
Prijs van bokking en
versche haring
Petroleum voor kook-
doeleinden
Examens
T enniskampioenschappen
Tweede dag
Onder de landen die nog op
weg zijn naar een democrati-
schen regeeringsvorm, tellen
wij Turkije. Sinds Kemal
Pasja Ataturk werd het semi dicta
toriaal geregeerd, daardoor opstaand
uit een toestand die In sociaal en
economisch opzicht verre ten achter
was bij het Westen. Het is geen won
der dat, na een oorlog die de demo
cratische beginselen tot inzet had,
ook hier het verlangen naar grooter
zeggenschap van het volk gegroeid
is. Op 10 Mei van dit jaar kondigde
President Xsmet Inonoe dan ook in
grijpende wijzigingen in de binnen-
landsche politieke structuur aan,
waarvan de belangrijkste deze wa
ren dat, met behoud van zekere
restricties, partijen zouden zijn toe
gestaan, en dat er algemeene, di
recte, geheime verkiezingen zouden
worden gehouden.
Sinds een jaar of zeven voelt
Turkije zich onmiddellijk bedreigd,
eerst door Duitschland dat zich ahn
de grenzen nestelde, thans door Bus-
land, dat den waterweg door Bospo
rus en Dardanellen en de Turksche
Oostgrenzen onder zijn invloed wil
brengen en daartoe o.m. het onde
mocratisch karakter der binnenland-
sche verhoudingen critiseert. De
weigering der Sovjets, het vriend
schapsverdrag met Turkije te verlen
gen (Maart 1945) was van deze wrij
ving zoowel een sprekend bewijs als
een verontrustende toespitsing. De
regeering voelt zich genoodzaakt, een
leger van *1.000.000 man onder de
wapenen te houden, hetgeen haar
plaatst voor een uitgave van
95.000.000 p. st. per jaar, dat is de
helft van het nationale inkomen.
Uiteraard kan dit een groeiende op
positie verwekken, temeer nu het
Turksche afzetgebied (Midden Euro
pa, Duitschland) vrijwel gesloten is.
Om nu aan deze oppositie den wind
uit de zeilen te nemen door uit eigen
beweging toe te staan wat zij dwin
gend zou kunnen eischen. en om zijn
maatregelen tot die van het geheele
volk te maken door ze aan de volks
vertegenwoordiging ter goedkeuring
voor te leggen, zijn de verkiezingen
Ingesteld.
Van een zuivere democratie is
echter nog geen sprake. Bepalingen
in de grondwet verbieden het be
staan van een Communistische Partij
en hebben ook de Social islfen van de
liist doen verdwijnen.- Overgebleven
zijn slechts de Renublikeinsche
Volkspartij en de Democratische
Partij. Beide ontloopen elkaar niet
veel wat hun beginselen betreft, zij
verschillen slechts inzake hun op
vattingen over handel en nijverheid.
De Republikeinen willen deze onder
staatstoezicht laten, de Democraten
zijn voorstanders van vrije onderne
ming.
De verkiezingen hebben een over
weldigende meerderheid opgeleverd
voor de Republikeinen die sinds 1923
aan het roer staan en die partijgan
gers van Inonoe zijn. Zij behaalden
396 zetels tegen de Democraten 62
en hebben het dus nog volkomen al'
leen voor het zeggen. De stap voor
uit naar de democratie heeft dus
Bos geen ingrijpend» psactirehe af
wijking van de alleenheerschappij
gebracht. Het resultaat is voorloooig
slechts dat Inonoe een bevestiging
van zijn positie heeft ontvangen.
(Van onzen eigen correspondent)
Ook de tweede openbare zitting
der conferentie van Parijs heeft een
rirapeloos verloop gehad. Het viel op
dat Molotof afwezig was. In vol
maakte rust hebben de delegaties
geluisterd naar wat in dit stadium
der algemeene verklaringen Byrnes,
Attlee en de Chineesche minster
van Buitenlandsche Zaken Wang-
Tsji-Chi te zeggen hadden. De aan
dacht was het grootst voor de woor
den van Byrnes en Attlee, maar de
Chinees kreeg het meeste applaus.
Vermoedelijk houden vooral twee
vragen de 17 geïnviteerde naties bezig.
De eerste, hoe zwaar eventueele aan
bevelingen aan de Groote Vier zullen
wegen, ten tweede of er kans bestaat
te bereiken, dat de aanbevelingen der
conferentie op de weegschaal wor
den genomen, wanneer zij met abso
lute meerderheid van stemmen zijn
aangenomen, in plaats van door de
tweederde meerderheid waarvoor de
raad der vier ministers, op aandrin
gen van de Russische collega's, zich
heeft uitgesproken;1
Byrnes heeft gewezen op het nut
dat er voor ieder groot beraadsla
gend lichaam in is gelegen, de maat
regelen waarover het geroepen is z'ch
uit te spreken, netjes kant en klaar
voorgelegd te krijgen in een ontwerp,
dat is opgesteld met de bedoeling
tegemoet te komen aan de inzichten
van hen, op wier steun, het in wezen
aankomt.
Niettemin hoopte hij, dat de
gedelegeerden zich geheel vrij zul
len voelen om de inzichten der
staten, die zij vertegenwoordigen,
te uiten. Maar direct daarop kwam
de vermaning, dat „de naar vrede
snakkende wereld het ons niet zal
vergeven, indien wij door jacht te
maken op de volmaaktheid, zou
den falen in het bereiken van den
vrede."
De V.S. zullen opkomen voor de
overeenkomsten, welke zij in den
raad der vier ministers hebben aan
gegaan, maar indien de conferentie
met een twee derde meerderheid der
vertegenwoordigde regeeringen een
tegenstrijdig advies zou geven, da.i
zullen de V.S. hun invloed aanwen
den om die aanbeveling aangenomen
te doen krijgen door den raad. De
Naar aanleiding van geruchten
als zou het reizen naar Duitschland
voor particuliere doeleinden weer
mogelijk zijn, vestigt de British Mi
litary Mission er de aandacht op,
dat er geen mogelijkheid bestaat om
voor particuliere doeleinden een vi
sum voor Duitschland te verkrijgen
De Commissie voor Katholiek
Voetbal te Amsterdam heeft gister
avond in Huize De Liefdé een bij
eenkomst belegd, waarin tie dioce
saan sportadviseur, rector Th. v. d.
Lngt een uiteenzetting gaf over de
noodzakelijkheid van het bestaan
eener nationale R.K. sportorgani
satie. Door ziekte van den voorzit
ter Henri Putter, stond deze hit-
eenkomst onder leiding van dén
heer F. van Veen.
Rector Van der Lugt betoogde dat
de onlangs opgerichte Nederlandsche
Katholieke Sportbond een drieledig
doel heeft: 1. Het geven van princi-
pieele en ideëele leiding en behar
tiging van de katholieke belangen;
2 Waar noodig het geven van
sport-technische leiding; 3. Verte
genwoordiging van de R.K. sportbe-
weging in het neutrale verband.
Rector Van der Lugt- wees er
voorts op dat juist bij de fusie
besprekingen van de laatste weken
gebleken is, hce dringend het on
derling contact noodig is. Pit kan
alleen bereikt worden door een lan
delijke organisatie. De N.K.S. zal
geen groot apparaat worden naast
liet bestaande, maar een organi
satie, waarin het bestaande zijn
plaats krijgt. Wat de kwestie van de
contributie betreft, deelde spr. mede,
dat het de bedoeling- is voor district,
diocees, landelijken bond en sport-
centrale één financleele bijdrage te
vragen en deze zou waarschijnlijk
niet zoo hoog zijn. Er wordt fen
inleggeld geheven voor de eerste on
kosten, waarna de vertegenwoordi
gers 'van de verschillende takken
van sport zélf over de jaarlijksche
financleele bijdrage zullen te bes os
sen hebben. Spr. gaf alle eer aan de
Commissie voor Katholiek Voetbal
te Amsterdam voor de behartiging
van de belangen der katholieke
clubs, maar ook hier was geen lan
delijk contact en juist dit contact
is dringend noodig om verwatering
tegen te gaan. Over de noodzakelijk
heid van een scheiding- der neu
trale en katholieke juniorencompe
titie, zeide rector Van der Lugt nog,
dat er in het eigen R.K. junioren
verband veel ls bereikt, wat anderen
niet bereikt hebben en dit is reden
genoeg om dit verband ln stand te
houden.
Er werd over de behandelde pun
ten nog uitvoerig gediscussieerd,
waarbij tot uiting kwam, dat de ge
volgde procedure bij de tot stand
koming- van den N.K.S. de algemeene
teleurstelling heeft gewekt. Anderen
hadden liever een commissie gezien
dan een kostbaar apparaat als deze
grootsch opgezette organisatie.
De aanwezigen uitten den wensch
een vergadering te beleggen, waarin
men zich over den vorm van de
overkoepelingsorganisatie en alles
wat daarmee verband houdt kan
uitspraken aleer verdere beslissingen
worden genomen.
V.S. gelooven dat diegenen den vrede
moeten maken, die in den oorlog
streden.
Even veel of even weinig belovend
heeft voor velen Attlee's verklaring
geklonken. Attlee herinnerde er aan,
dat aan de conferentie niet slechts
die punten worden voorgelegd, waar
over de raad van ministers tot over
eenstemming is geraakt, maar ook
de resteerende punten, waarover die
overeenstemming tusschen de Groote
Vier niet was bereikt.
De meer realistische inslag van
Byrne's verklaring, waarin vooral de
verzekering opviel, dat de V.S. in
geen geval zullen tci'ugkeeren tot
de politiek van isolationisme, stak
af tegen de rede van Attlee door een
toon van hoog gestemd idealisme.
Attlee was vervuld van vergevensge
zindheid Jegens de „vijf dwalende
leden, welke wij thans in de Euro-
peesche familie gaan terugbrengen".
„Wij moeten als onze taak voor
oogen houdenhet wegnemen uit
de harten van het eenvoudige volk
in alle landen van den dreigenden
angst voer een nieuwen oorlog".
Het vlaggeschip van de Maatschap
pij „Nederland", het m.s. „Oranje",
dat voor het eerst na ongeveer 7
jaren de thuishaven, Amsterdam,
bereikte, vaart vandaag weer uit
De legercommandant luit.-gen.
Spoor is uit Indië in Nederland
aangekomen tot het voeren van
besprekingen met de Nederland-
sche regeering. Luit.-gen. Spoor
begeeft zich naar een der
conferenties
naar Indië om evacué's naar Holland
te brengen.
De „Cranje" heeft, gelijk bekend,
tijdens de oorlogsjaren en eenigen
tijd daarna als hospitaalschip dienst
gedaan en als zoodanig heeft zij be
langrijke diensten bewezen aan de
Geallieerden. Natuurlijk moest hier
voor de passagiersaccommodatie,
zijoals die te voren was, aangepast
worden aan de vele eischen, die het
massavervoer van zieken en gewon
den stelt. En wel, daarvoor moest de
„Cranje" haar ijdelhïld op zij zetten.
Te Sydney, in Australië, had de
verbouwing plaats. Schotten tus
schen de hutten werden weggebro
ken en hierdoor ontstonden groo'e
ziekenzalen. Ook de deksalons 2de
klasse, de kinderkamers en de kin-
derdekken werden voor de zieken
ingericht. In de middenveranda en
elders werden medische afdeelingen
gecreëerd, die inderdaad aan de
meest moderne eischen voldeden
Ook „Oranje's" uiterlijk schoon werd
geschonden. Zoo wit als een ge
schrokken schimmel werd ze geverfd
met een groenen band op de bui
tenhuid, en waar maar eenigszins
een plaatsje gevonden kon worden
groote roode kruisen. In precies drie
maanden was het schip gereed en
op 30 Juni 1941 begon de „Oranje"
haar earriére als het eerste Neder-
landsche militaire hospitaalschip.
Het personeel, dat bestond uit een
Nederlandschen, een Australischen
en een Nieuw-Zeelandschen staf, tel
de 162 man, terwijl het scheepsper-
soneel 327 koppen bedroeg. Het to
taal aantal opvarenden was 489. Het
hospitaal was aanvankelijk ingericht
voor 650 patiënten, wat uitgebreid
kon worden tot 750.
De „Oranje" maakte als hospi
taalschip 41 reizen. Het schip legde
hierbij 400.000 mijlen (bijna 16 maal
de aarde rond) afen vervoerde
32461 patiënten. Tot zoover de cijfers.
In de gistermiddag voortgezette
vergadering van de Provinciale Sta
ten van Noord Holland kwam aan
de orde de benoeming van leden
van "den raad van toezicht op de
provinciale Bedrijven.
De heer Koejemans (C.P.N.) vroeg,
waarom op de lijst van aanbevelingen
geen bestuurders van vakvereenigin-
gen voorkwamen. De voorzitter ant
woordde, dat deskundigen uit groote
bedrijven buiten de provincie en
vakmenschen van naam in dez?
commissie zitting moeten hebben.
Gekozen werden: E. P. Clijnk, A
Sietsma, H. Brand, mr. A. Brvch.
P. B'laauboer, mr. A. de Roos, allen
lid van de Prov. Staten; verder dr.
J A. van Steijn. directeur van het
Staatsboschbebieer, jhr. J. P. V. van
Doorn, burgemeester van Heenretede.
ir C. Noome, directeur van de A N
1 E.M., prof. dr. P. Hennipman, hoog
leeraar te Amsterdam, en ir. P. M
van Doormaal, directeur Kon. Zwa-
velzuurfabriek.
Tot leden van bestuur voor de
Provinciale Ziekenhuizen werden
gekozen: B. S. Polak, te Amsterdam,
mevr. N. Korff-Zernike, te Amster
dam, mej. dr. M. Hillen, te Amster
dam, dr. Th. C. Gribling te Blari-
cum, A. W. Michels en C. A. Er-
brink, te Haarlem.
Voor de voorzitter de vergadering
sloot, wenschte de heer Baas (AR.)
nog eens terug te komen op de ver
klaring van den heer Bouwman.
Men mag daaruit niet den indruk
meenemen, dat de protestantsch-
christelijke groepen geen zetel in het
college van Ged. staten willen heb
ben, zij meenden echjer, dat dit
met ten koste van de K.V.P. mocht
gaan. die recht had op twee aetels
Mr. de Roos voegde er aan toe,
dat hij van het begin der onder
handelingen af. niet den indruk
heeft gehad, van wat de K.V.P
thans zegt te hebben gewild.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Naar wij vernemen zijn overheids
maatregelen in voorbereiding om
aan het kampeeren paal en perk te
stellen. Alleen op bepaalde plaatsen
in ons land, waar toezicht aanwezig
ls, zal kampeeren geoorloofd blij
ven. Men hoopt op deze wijze aan de
veelvuldig voorkomende excessen" een
einde te kunnen maken.
Te Grave werd dezer dagen opge
richt de R. K. Nederlandsche Bond
van Dames Korfbalvereenigingen.
Het ligt in de bedoeling een compe
titie te vormen.
De „Oranje" het vlaggeschip van
de maatschappij „Nederland"
Het m.s. „Oranje" vertrekt van
daag naar Nederlandsch Indië om
evacué's te halen. Deze reis draagt
echter niet het karakter van een
ziekentransport, zoodat thans de tot
dpsverre door den medischen staf in
genomen ruimten voor passagiersver
voer zijn vrijgekomen, en ook de in
dertijd extra bijgebouwde medische
dienstvertrekken met hun installa
ties zijn weer afgebroken. Gepaard
met dé metamorphose van het schip
gaat het afscheid van zuster van der
Roest, sedert 1941 directrice van het
hospitaal aan boord.
De „Oranje", die een typisch beeld
geeft van Nederlands bloeitijd,
met haar danszalen, kinderkamers,
bioscoop en zwembad, kiest vandaag
weer open zee. In nauwelijks 10 da
gen tijd werd dit hospitaalschip
omgetooverd in een luxueus zee
kasteel.
„De „Oranje", de sluizen van IJ-
muiden en Amsterdam zijn één", zoo
zeide mr. D. A. Delprat, directeur
der Mij. „Nederland", tijdens een be
zoek, dat (je Amsterdamsche en bui
tenlandsche pers aan het trotsche
schip bracht. Zij zal er toe kunnen
bijdragen, dat de Amsterdamsche
haven weer in haar oude glorie kan
worden hersteld."
De „Groote Prijs van de Schelde" is
gewonnen door den »elg Ockers in
4 uur 31 min., op 25 sec. gevolgd door
zijn landgenooten Sterkx, Van Over
loop en René Janssens. Middelkamp
en Braspennincx kwamen resp. als 11e
en 27e aan.
De maximumprijs van gerookte
bokking voor den consument is
vastgesteld op maximaal 10 cent
per stuk.
De prijs van versche haring is op
maximaal 57 per kg gesteld. Ver
wacht wordt evenwel, dat de aan
voer van versche haring zoodanig
zal toenemen, dat spoedig de
maximumprijs -niet meer zal wor
den gehaald.
De maximumprijs voor gemari
neerde haring bedraagt 10 cent en
die voor rolmops, bestaande uit
een geheelen haring, 11 cent per.
stuk.
Wie in het bezit is van een petro-
leumkaart voor kookdoeleinden en
verlichting kan gedurende de maand
Augustus 1946 op bon 45 tot en met
48 van de kaart UA 510. op bon 45
en 47 van de kaart UB 510, op bon
72 van de kaar, UC 510 en op bon
127 van de kaart UD vier liter pe
troleum koopen.
HAARLEM. Hoofdacte-examen.
Volledig examen: T. Andringa,
Warmenhuizen; C. v. Heerikhui-
zen, Heemstede.
Gedeelte A: M. Groenendijk,
Noordwijk.
Gedeelte B: M. P. W. Burmanje,
Amsterdam; A. M. v. Maanen,
Grosthuïzen; A. A. M. v. Leeu
wen, Hem-Venhuizen.
HAARLEM. Handenarbeid. Geëxa
mineerd 13 vrouwelijke candidate n.
Geslaagd: C. A. Duinker, Amsterdam:
I. L. Ebbeler, A'dam; M. A. Hellema,
A'dam; C. E. C- Koster, A'dam; M P.
G. Kuijpers. Volendam: J. G. A.
Kwanten. A'dam; M. Licht, A'dam:
A. van Loosbroek, Halfweg; M. Op
dien, Hilversum; E. M. Slotboom.
Haarlem: A. H. Sijtsma, Amsterdam;
A. M. Verkruisen, Amsterdam.
HAARLEM. Hoofdacte. Volledig
examen. J. J. Hoving, Amsterdam;
1 Iterson. Leiden; F. M. Jansen,
Purmerend. Gedeelte A: M. W. M.
v. d. Horst, Zoutelande. Gedeelte B:
W. H. Oudshoorn, Amsterdam; G.
Pama, Nieuwer-Amstel; N. de Metz,
Amsterdam.
Ook op den tweeden dag van o
nationale tenniskampioenschap): c u
deden zich geen verrassingen voi -
Knottenbelt, ex-internationaal. s
na eenige zware jaren terug uit In
dië. Hij bleef ver beneden zijn vroe-
geren vorm en verloor van Veltenaai-
De jonge Rotterdammer Dehnert kr
het niet bolwerken tegen den meer
ervaren Wiegers. Hij bad matrb
point, doch verloor met. 79 in tic
3e set. Vier spelers plaatsten zich
reeds bij de groep der acht vrijge
stelde spelers, n.l. Stas, Karslen,
Bouman en jhr. de Rooy van Zuide
wijn. De belangrijkste uitslagen v m
het heeren-enkelspel waren: twee:
ronde VeltenaarKnottenbelt 64
64. mr. Tamineauv. d. Est 64
46 62, WiegersDehnert 6—4
46 97. mr. FablusCaesar 7- 5
4—6 8—6.
Derde ronde: Stasir. Tonjes 6—0
68 63, KarstenLagaay 64
62. Boumanmr. Fabius 61,
62, jhr. de Rooy van Zuidewijn
Oudshoom 64 75.
Uit het dames-enkelspel vermelden
wij de overwinning in de tweede
ronde van mej. Grosveld op mej. Van
Alphen 36 9—7 9—7.
X
