CR1TIEK OP BEDILZUCHT
DER GR00TE VIER
f
i
Verdeeling van Palestina?
s
Scherp Nederlandsch verzet
HET CONGRES DER KAJOTTERS
IN DE HOOFDSTAD
Schiphol centrum nachtverkeer
r~
Huysmans kabinets
formateur
Elf millioen valsche
textielpunten
23 missionarissen
gerantsoeneerd
Tol hoofd en hart
Het weer
MARIA MONTESSORI IN
ONS LAND
Massale repetitie voor den K.R.O.
van het grootsch opgezette spel
Mohammedaansche Liga antwoordt
Eritrea wil annexatie
trekken de wereld in
GAS BLIJFT
Benzinedampvergiftiging
69ste JAARGANG No. 23610
o
DONDERDAG 1 AUGUSTUS 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
PARIJSCHE CONFERENTIE
Op Buckingham Palace te Londen inspecteerde Koning George,
vergezeld door Koningin Wilhelmina, de paarden, die onze Vor
stin aam den Engelschen Koning cadeau deed
De nachtpostvluchten tusschen Amsterdam, LondenBazel en
Kopenhagen zijn wéér in eere hersteld. Het uitladen van de
post uit het toestel, dat uit Zwitserland op Schiphol arriveerde.
Links de directeur van het hoofdpostkantoor te Amsterdam
Vijf dooden te
Amsterdam
In uw gedachten staat of valt
gij. Daar ligt de sleutel van
uw vesting.j
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
(Van onzen eigen correspondent)
De verwachte rimpels hebben
zich inderdaad Woensdag ver
toond, evenwel niet zoozeer in de
voltallige zitting als wel in de bij
eenkomst van de reglementscom
missie, welke werd gehouden in
de van verguldsel glanzende voor
malige „Salie du Tröne." Daar
is de vriendelijke heer Van Boet-
zelaer op verrassend krachtige
wijze uit den hoek gekomen. Bon
dig en scherp heeft hij er namens
de Nederlandsche regeering ver
zet tegen aangeteekend, dat de
raad der Vier Grooten aan de
conferentie de procedure van
haar werkzaamheden wil voor
schrijven.
In het bijzonder verwierp onze
minister bet, dat de conferentie
haar definitieven vo-orzitter zou
moeten kiezen uit een van de Vier
Grooten; waarom niet liever de hof
felijke gewoonte trouw gebleven
welke de eer van het voor
zitterschap aan het gastland wil
laten? Zijn protest richtte zich ook
tegen het voorstel, dat de aanbe
velingen der conferentie, om in
overweging te kunnen worden ge
nomen, verstrpkt moeten worden
met de stemmen van tweederde der
delegaties. En de door de Groote
Vier uitgedachte procedure der op
stelling van de vredesverdragen in
spireerde den spreker tot de klacht,
dat zij de vertegenwoordigers der
kleine naties verlaagt tot raadge
vers, die van zeer dichtbij bewaakt
worden".
De Australische minister van Bui-
tenlandsche Zaken Evatt, die ver
volgens sprak, drukte zich wel uit
voeriger, maar niet duidelijker uit.
In groote trekken bleek hij het met
den Nederlandschen gedeleerde eens te
zijn, dien hij wat de presidentskeu
ze en de meerderheid betreft krach
tig toezegde te zullen steunen.
De kern van zijn betoog kan
aldus worden samengevat: Blijft
liet bij de door de Groote Vier
gewenschte tweederde meer
derheid, zoo loopen wij het ge
vaar, dat de conferentie in liet
geheel geen aanbevelingen aan
de Groote Vier zal hebben te
geven.
Aan de zijde der Nederlanders en
Australiërs schaarde zich de Griek-
sche delegatie. Als tegenstanders
spraken de gedelegeerde van Joego
slavië en Molotof zich uit. Zooals
te voorzien was, zwoer de Joego
slaaf bij het door de Groote Vier
opgestelde procedure-ontwerp. Mo
lotof verklaarde te vertrouwen, dat
de vertegenwoordigers van Groot-
Brittannië, de V. S. en Frankrijk
met hem het gemeenschappelijk
aangenomen principe der tweeder
de meerderheid zullen blijven steu
nen. Deze meerderheid, zoo deed hij
de aanwezigen herinneren, gold ook
te San Francisco, waar zij niet be
let heeft, dat de conferentie een
groot aantal aanbevelingen kon
voorleggen. Aan de hand van een
ln dë ..Populaire" gepubliceerde be
schouwing betoogde de Rus nog
eens, dat zij, die de tweederde meer
derheid door de eenvoudige abso
lute meerderheid willen vervangen,
er slechts op uit zi)n <je Sovjet-
Unie schaakmat te zetten. Op zijn
scherpst was deze heele discussie,
toen de Joego-Slavische gedelegeer
de verklaarde, dat. zoo Evatt zijn
zin zou krijgen, dit de vredesconfe
rentie zou kunnen doen mislukken.
Hoewel officieeier en plechtiger
Waren de algemeene verklaringen
van Molotof, die als laatste der
groote en van Evatt, die als eer
ste der kleinen, sprak in de voltal
lige algemeene zitting, van veel
minder gewicht. Het is alleen weer
duidelijk géwordén, dat de Russi
sche hebbelijkheid om aan dkide en
klassieke begrippen als demo
cratie, gelijkheid en souvereiniteit
(van anderen) een geheel onge-
bruikelijken Inhouu te geven, van
de discussianten ware hersen-acro-
batiek zal verlangen.
Vermelden wjj tenslotte, dat de
Brazillaansehe gedelegeerde zich
van een zeer opvallende nitdruk-
king bediende. HIJ gewaagde van de
„hulp van God". V
Verwachting tot vrijdagavond
Meest zwaar bewolkt met tij
delijk eenigen regen of motregen.
.Vleest, matige wind tusschen
West en Zuid. Iets warmer dan
vandaag.
Zon onder 20.32, maan 10.51
22 54. zon op 5.01.
Mevrouw Maria Montessori, de 76-
jarige stichtster van hot naar haar
genoemde onderwijssysteem, ls per
KLR® vliegtuig uit Britsch-Indië op
Schiphol aangekomen.
25 Aug. zal het nationaal ver
bond der Katholieke Arbeiders
jeugd in Nederland ln Amster
dam een congres houden, dat
bedoeld is als een appèl, zoo
als dat tot nu toe niet te zien
geweest ls. De Katholieke Ar
beiders Jeugd zal daarmee haar
Apostolisch karakter toonen en
laten zien wat zij waard is. Het
congres wordt gehouden in het
Olympisch stadion en begint,
des morgens te half elf met een
Lord Addison in het Engelsch
Hoogerhuis en Herbert Morrison in
het Lagerhuis hebben verklaard, dat
d,e deskundigen der Palestij nsche
Onderzoekcommissie voorgesteld heb
ben Palestina in vier districten t«
verdeelen en het aan de bevolking
van een op dergelijke wijze gescha
pen Joodsche provincie over te laten
uit te maken hoeveel rasgenooten
naar het Heilige Land zouden kunnen
immigreeren.
De sprekers voegden daaraan toe,
dat zij gehoopt hadden- voor de de
batten een toezegging van steun van
president Truman te ontvangen. Deze
vond de kwestie echter zoo ingewik
kelde dat hij gisteren naar Washing
ton Is teruggekeerd om deze met de
experts^ der Amerikaansche delegatie
te bespreken.
De Mohammedaansche Liga heeft
intusschen haar oordeel reeds uitge
sproken over dit voorstel en noemt het
een monsterachtige daad". Engeland
wordt er van beschuldigd de Joodsche
immigratie toe te staan om de „Ameri
kaansche Joden welgevallig te zijn".
Britsche militairen hebben in Pa-
Na demonstraties door Eritreesche
irredentisten, die een onmiddellijke
annexatie van Eritrea door Ethiopië
eischen, heeft gepeupel een aanval
fedaan op hulzen en winkels van
rableren. De demonstranten heb
ben een petitie overhandigd aan den
verbindingsofficier van Ethiopië ln
Asmara, inhoudende een verzoek tot
annexatie van Eritrea door Ethiopië.
lestina een groote hoeveelheid wa
pens. landmijnen en Engelsche le
geruniformen aangetroffen ln de
groote synagoge van Tel-Aviv. Ver
moedelijk is deze militaire uitrus
ting in de synagoge verborgen vóór
dat de twintigduizend man Britsche
troepen de stad omsingeld hadden
en den systematischen speurtocht
begonnen waren naar de terroristen.
,,De stem van Israël", het geheime
radiostation, ls sinds Dinsdag, het
begin van de razzia's, niet meer ln
den aether geweest. Hieruit conclu
deert men, dat de zender zich wel
licht in Tel-Aviv bevindt. Tot nu
toe zjjn 500 arrestaties verricht.
H. Mis, die rector H. van der
Bergh zal opdragen.
Onder deze Mis zullen de Ka-
jotters ter H. Tafel naderen, ter
wijl aalmoezenier H. A. J. Drost de
voorbereiding en het dankgebed zal
leiden.
Tijdens de Mis zal de achtste
Gregoriaansche Mjs worden uitge
voerd. Des middags wordt onder
regie van Anton Zweers een nieuw
spel van mr. Jan Derks opgevoerd.
Het ls een massaspel, waaraan
20.0C0 Kajotters zullen medewer
ken. Het spel ls ln vele opzichten
een experiment, vooral omdat het
breekt met den gang van zaken bij
andere massaspelen, omdat het,vol
komen dramatisch is, terwijl alle
spelers er Individueel een rol ln te
vervullen hebben.
Het spel kent 12 hoofdmomenten
on het behandelt gebeurtenissen
uit de bezetting, als het dlenstne-
men b(| den Arbeidsdienst en een
razzia en eindigt met een glorieuzen
stoet van vlaggen en vaandels, die
Kardinaal de Jong, die met de an
dere bisschoppen aanwezig zal zijn,
zal zegenen. Het spel wil een de
monstratie zijn om Idealen tegen
andere stroomingen ln uit te dragen.
T.e repetltdes zijn overal Hu den
lande gaande.
Een novum ls ook, dat voor
de K.R.O.-microfoon twee maal
een massale repetitie geleiu zal
worden. 4200 der voornaamste
medespelers, uit de groote ste
den in het Westen, repeteeren in
Amsterdam.
chipho! is vannacht
geworden wat
Keulen vóór den
oorlog was: hoofd
postkantoor voor Wes
telijk Europa. WD Ne
derlanders accepteeren
dit als vanzelfsprekend,
de zooveelste strofe van
een liedje met refrein:
't Is alweer de KX.M.!
Maar de machtigen, die
in Europa de Interna
tionale luchtvaartzaken
beslissen, vinden het
niet altijd zoo vanzelf
sprekend. Vooral wan
neer men, al metende
op de kaart, heelemaal
niet bij Schiphol uit
komt. Maar er werken
mysterieuze krachten
ln den polder, geheim
zinnige magneten, die
den trek der metalen
vogels óók ln den
nacht richten op Am
sterdam. En dat lucht
vaart-mysterie ls gauw
onthuld! Het komt
hierop neer, dat de
heer Plesman en met
hem de gemeente Am
sterdam bi) den tijd
zijn en hun zaakjes
prima ln orde hebben.
In één jaar tijds is
uit den kaalslag der
bombardementen de
wereldluchthaven ge
boren, waarvan de
outillage ondanks de
staking reeds vóór 1
Juli zoo geperfection-
neerd was, dat zij het
nachtelijk luchtverkeer
in vollen omvang ver
werken kon. Nachtver-
llohting, radio, de
grondorganisatie, zie
daar de troeven, waar
mee Schiphol t,er con
ferentietafel den pot
won en zich de erfenis
van Keulen voorloopig
zag toebedeeld, onge
acht passer en lineaal
of welke voorkeur dan
ook.
De feestillumlnatie,
die nu eiken nacht ih
den polder bij Amster
dam wordt ontstoken,
de witte, roode en
blauwe lampen en
gloeiende Neon-buizen,
de verkeers-, verken-
nings-, obstakel- en
landingsllchten, zijn de
beste en meest ver-
om ln den zomernacht
te kijken naar het lan
den der vliegtuigen en
het lossen van de post.
Moften vliegen
op het licht af
trouwae tusschen
Stockholm en Parijs,
tusschen Londen en
Praag. De nachtelijke
vogels met post, vracht
en passagiers strijken
er neer als motten op
het licht.
De K.L.M. waf aan
dit nachtelijk gebeuren
een feestelijk tintje.
Opgewekte menscnen
kwamen bijeen ln het
houten restaurant op
Schiphol, waar zij nip
ten aan wat Levert le
vert, zwarte koffie
dronken en een perzik
vilden. De heer Neher
was erbij, directeur
generaal van P.T.T., de
heer v. Ede, v. d. Pais,
directeur-generaal van
Luchtvaart. directeur form wel tytfntig me-
Palbuwe van het post- talen vogels, kop in de
kantoor te Amsterdam
en de heer v. d. Boo
gaard, directeur van
Gemeentelijke Handels-
Inrichtingen. waar
Schiphol onder resso
In den voor- en na
nacht vertrok de K.L.M.
naar Londen, het vlieg
tuig van half elf ver
voerde o.m. 2500 kg.
druiven naar Engeland,
prompt na de Invoer
vergunning, die te
twaalf uur van kracht
werd. intusschen arri
veerden de Denen met
de Scandinavische oost
en wat later de Zwit
sers; na korten tDd
vertrokken zy weer met
Nederlandsche post. Zij
vielen op Sphiphol mid
den in het feestje, dat
trouwens mede te hun
ner eer was aange
richt. De Denen spra
ken hartelijke woorden,
de Zwitsers, die ri-
chards, brachten siga
retten en flesschen
Kirsch mee. De verbroe
dering was groot. Bel
gen, Franschen en Tsje
chen ontbraken nog:
de eersten zullen spoe
dig volgen, alleen voor
de Tsjechen ls het
moeilijk wegens gebrek
aan naehtverllchting en
radio-faciliteiten op het
Duitsche traject.
Het daagde toen men
huiswaarts ging. Nog
brandde de nachtver
lichting, nog dommel
den terzij op het plat-
veeren en blokjes aan
de pooten tegen slaap
wandelen. Maar in het
eerste grauwe licht
maakte Schiphol zich
weer op voor den dag:
teert. Van tDd tot tyd zes uur start het Indië-
gln# men naar bulten vliegtuig.
De prins-regent van België heeft
hedenochtend Van Acker en daarna
Camille Huysmans ontvangen, wien
hij gevraagd heeft een nieuwe re
geering samen te stellen. Huysmans
heeft deze opdracht aanvaard.
Spaak heeft het aanbod van den
prins-regent, de regeering samen
te stéllen, afgewezen.
In de afgeloopen week heeft in
Tilburg de economische politie uit
Amsterdam, in samenwerking met
den Tilburgschen economischer»
dienst, eenige personen gearres
teerd, die er van verdacht worden
handel te hebben gedreven in
valsche textielpunten. Een onder
zoek, dat thans nog in v»Uen gang
is, heeft tot nu t»^ aan het licht
gebracht, dat in Tilburg een mil
lioen valsche textielpunten in om
loop zouden zijn gebracht en in
Amsterdam niet minder dan tien
millioen.
23 jonge Nederlandsche missi
onarissen ontvingen Zondag ln het
Missiehuis St. Willibrord Steyl het
Missiekruls. Voor den oorlog was het
afscheidsfeest steeds het hoogtepunt
hij de missiecongregatie S.V.D. Uit
Nederland, Duitschland, Oostenrijk
en Tsjecho-Slowakije afkomstig, ver
zamelden de vertrekkende missiona
rissen zich in het moederhuis ta
Steyl. Den eersten keer na den oor
log werd het afscheidsfeest gevierd
in meer beperkten kring. Mgr. prof.
dr. Féron drukte gedurende de mid
dagplechtigheden in de klooster-
bovenkerk de missionarissen het
Misslekruis op de borst. In declama
tie, voordracht, zang en muziek werd
het missiewerk geschilderd.
De nieuwe missionarissen vertrek
ken naar de volgende missiegebieden:
Kleine Soenda-eil., Nieuw-Guinea,
Zuid-Amerika, Accra (Goudkust),
China, Indore, Philippijnen en Ar
gentinië.
Den laatsten tijd doen geruchten
de ronde, dat de gasrantsoenen
van particulieren binnenkort zul
len worden verhoogd, resp. dat da
gasrantsoeneering tegen den win
ter zal worden opgeheven. Van of-
ficieele zijde wijst men ons er op,
dat deze geruchten van allen grond
ontbloot zün.
Hoewel de LImburgsche kolen-
productie een regelmatige stijging
vertoont en de invoer uit de V. S.,
na bijna twee maanden onderbre
king tengevolge van de mijnwer
kersstaking, wederom is hervat,
blijft er een ernstig tekort aan gas
kolen bestaan. Voor den invoer
van gaskolen zijn wij n.l. grooten-
deels op Duitschland aangewezen.
Op den hoek van de Nic. Beets-
straat en de Kinkerstraat te Am
sterdam waren hedennacht drie ar
beiders van een maatschappij voor
wegenbouw, die ter plaatse het
straatdek repareerden, een arbeider
van de gemeentetram en een wachts-
man van de gemeente voor den
regen gaan schuilen in een keet. Zij
staken een benzinelamp aan en
deden je deur dicht met het nood
lottig gevolg dat zich benzinedam
pen in de kleine ruimte ontwik
kelden.
Een politieagent, die hedenmor
gen passeerde, zag dat er nog licht
brandde en opende de deur.
De vijf mannen bleken be
wusteloos te zij"- De G. G. D.
heeft nog getracht de levens
geesten weer op te wekken doch
dat was tevergeefseh.
Het stoffelijk overschot Is naar
liet Wilhelm! n agast h u Ls go-
bracht.