Somber beeld van militaire
situatie op Java
Commissie-Generaal in strijd
met constitutioneel recht?
Derby-ploeg nam afscheid
Stauntontournooi
Haarlemmers domineerden
Activiteit der Indonesiërs aanzienlijk
toegenomen
Russische razzia's
in Brandenburg
Volkstelling in 1947
Het weer
Fraude met goederen
voor getroffenen
Roovers maken vijf
geldkisten buit
Bezwaar tegen dreigement van regeering
indien wetsontwerp zou vallen
Openluchtspel in de
ruïne van Brederode
Tot hoofd en hart
69ste JAARGANG No. 23619
DINSDAG 13 AUGUSTUS 194£
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weelc
AANVALLERS LOOPEN
ZWARE VERLIEZEN OP
Jongens van 13 tot 17
worden weggevoerd
AFDEELINGSONDERZOEK
IN TWEEDE KAMER
(Vervolg op pag. 3)
Prins valt af
De spoorbruq over den IJsel bij Zutphen is officieel geopend. De
eerste, feestelijk versierde trein trekt onder groote belangstelling
over de brug
Aan den vooravond van
het Staunton-schaaktournooi te
Groningen speelden Yanofsky
(Canada) en dr. Guimaard
(Argentinië) een partijtje
Oud-minister van China
tot abt gewijd
Niet hij, die de goederen ge
kocht heeft of ze verkoopen
kan. bezit deze; maar hij. die
^er de schoonheid van genietj
O,
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Een officieele geallieerde woord
voerder heeft aan U. P. een zeer
somber beeld gegeven van de mili
taire situatie op Java. De Indo
nesische militaire activiteit is ge
durende de afgeloopen week aan
zienlijk toegenomen, hetgeen „den
Indonesiërs zeer veel heeft gekost",
zoo zeide hij.
De twee voornaamste brandpun
ten der moeilijkheden waren Sema-
rang, waar tenminste 300 Indone
siërs door Nederlandsche troepen
werden gedood tijdens aanvallen in
de afgeloopen 5 dagen op het Ne
derlandsche vliegveld aldaar, en
Bandoeng waar tenminste 75 In
donesiërs en waarschijnlijk
nveer den dood vonden in de
zelfde periode. De Nederlanders
verloren 10 dooden te Semarang.
De Nederlandsche verliezen in het
gebied van Bandoeng zijn niet be
kend gemaakt.
De situatie te Medan op Sumatra
wordt steeds slechter, aldus deze
woordvoerder. Britsche versterkin
gen werden naar Padang gezonden.
De woordvoerder legde er den
nadruk op, dat de Indonesische mi
litaire activiteit geen ernstige be
dreiging voor de geallieerden vormt
doch „buitengewoon hinderlijk"
was. Hij schreef de verhoogde actie
toe aan de nadering van den In-
donesischen „onafhankelijkheids
dag" op 17 Augustus en aan den
invloed van de Mohammedaan-
sche feestmaand Ramadan. Op de
vraag of geallieerde provocaties,
met name het bombardement van
de vorige week, waarbij vier en
twintig 250 pond bommen op het
Indonesische gebied bij Bandoeng
De reecis eerder gemelde berich
ten, dat de Russische autoriteiten
In de provincie Brandenburg jon
gens tusscben 13 en 17 Jaar arres-
teeren en in kampen onderbrengen,
worden nader bevestigd. Volgens
Deutsche autoriteiten behoort deze
i1"'1.0/1!'. "i4 den OP»'! der Sovjets
e Doitsche Jeugd te sovjetisee-
ren. Daarvoor nebben zli overtuigde
communisten uoodig. Daar deze
echter niet in voldoende aantal aan
wezig zijn, heeft men besloten cie
Jeugd in Rusland en in kampen
opnieuw op te voeden maar nu
In Sovjet-geest.
Dezelfde Duitsche autoritei
ten, die dezen nieuwen maatregel
al of niet vrijwillig in verdedi
ging nemen, ontkenden, dat de
jongens naar Rusland worden
gezonden. Volgens hen zijn de
meesten ondergebracht in het
beruchte vroegere nazi-concen
tratiekamp Oraniënburg, ten
Noorden van Berlijn. Verzoeken
van ouders met schriftelijke on
dersteuning van plaatselijke
Sovjot-autoriteiteu, om inlich
tingen over hun verdwenen kin
deren, hadden geen resultaat.
Wanneer de Russen een verkla
ring trachten te geven over de
verdwijningen, dan spreken zij
slechts over „Weerwolf-acties".
Reeds zes door Russen bezette
districten zijn door deze actie
van de jongens van bovenge-
noemden leeftijd beroofd.
Volgens Engelsche bladen zijn In
het gebied van Lübben alleen reeds
i? ,kinderen weggehaald, terwijl
uit Kalau, evenals Lübben ten Zui
den van Berlijn, 134 kinderen ver
dwenen zijn. Andere gebieden, waar-
In groo te razzia's hebben plaats ge-
had zijn Kottbus, Luckau, Beeskow
en Spreewald.
Russische soldaten en leden van
de Socialistisch-communistische
eenheidspartij voeren gezamenlijk
de arrestaties uit Plotseling zetten
zi1 straten af, waar de kinderen
spelen. Deze worden meestal zonder
medeneming van bagage in vracht
auto's naar elders vervoerd Hoewel
het verdere lot van de kinderen dus
onbekend Is, zijo velen in kampen
gezien, welke door een viervoudige
prikkeldraadversperring zijn omge
ven en streng worden bewaakt van
af overal opgestelde torens.
werden geworpen, eênigen invloed
op de Indonesische activiteit gehad
kon hebben, antwoordde de gealli
eerde woordvoerder, dat dit bom
bardement onderzocht wordt.
Naar de legervoorlichtings-
dienst meldt,-hebben 11 Augus
tus 1000 Indonesiërs een aanval
gedaan op een militair kamp te
Rappang in Zuid-Celebes. De
aanvallers werden uiteen gesla
gen, waarbij zij 9 dooden ach
terlieten; de Nederlandsche
strijdkrachten leden geen ver
liezen.
Sjarifoedin, de Indonesische „mi
nister van Defensie', heeft in een
brief aan het geallieerd hoofd
kwartier welke brief heden ge
publiceerd is verklaard dat de
geallieerden „naar de letter en
den geest" de overeenkomst om
trent de evacuatie van geallieerde
krijgsgevangenen en geïnterneerden
in Midden-Java geschonden hebben.
Naai- aanleiding hiervan, aldus Sja
rifoedin, hebben de republikeinsche
autoriteiten de evacuatie uitgesteld.
Om technische redenen is het
niet mogelijk, reeds aan het einde
van dit jaar een volks-, beroeps-,
woning- en gezinsteliing te houden,
zooals aanvankelijk in de bedoeling
lag. Het voornemen bestaat, deze
telling in den loop van 1947 te
houden.
Verwachting tot Woensdag
avond: Geleidelijk afnemende
wind tmsschen West en Zuid
west, plaatselijk echter nog enkele
buien, voornamelijk gedurende
den nacht en vroegen ochtend
langs de noordzeekust en langs
het IJselmeer. Iets minder koel.
Zon onder 20.10. Maan 21.18
7.58. Zon op 5.21.
Naar het A.N.P. uit goede
bron verneemt, heeft de politie
op klachten van getroffen in
gezetenen vaffgeteisterd Groes-
beek een onderzoek ingesteld
naar de verdeeling van goede
ren, welke door de adopteeren-
de steden Naarden—Bussum
beschikbaar waren gesteld.
Uit het onderzoek bleek, dat lei
ders van de betrokken verdeelings-
commissie goederen hadden onder
gebracht bij vrienden en kennissen.
Deze goederen zijn nu in beslag ge
nomen en ter beschikking gesteld
van de H.A.R.K., welke voor een
rechtvaardiger verdeeling onder de
armste getroffenen zou zorg dra
gen.
Maandagavond hebben vier met
revolvers gewapende indringers een
overval gedaan op het plaatskaar-
tenkantoor van het station te Hel
mond, De man achte het loket werd
met een revolver in bedwang ge
houden en met medeneming van
vijf geldkisten wisten de onverlaten
te ontkomen.
Uit het voorloopig verslag betreffende het wetsontwerp „Instelling
van een commissie-generaal voor Ned.-Indië'' blijkt, dat verschillende
leden het instellen van zulk een commissie-generaal in strijd achten
met ons constitutioneele recht. Andere leden zijn van meening, dat
de Kroon een zooveel omvattenii en staatsrechtelijk zóó belangrijk
complex van bevoegdheden, dat cioor de Grondwet aan haar is opge
dragen, zich in vollen omvang moet blijven aantrekken. Andere leden
weer betoogen, dat de constitutioneele koning in het algemeen de
zelfde rechten heeft als de vroegere souverein, met inbegrip van het
recht van delegatie van machtsuitoefening. Het verschil is slechts, dat
de Kroon thans verantwoording schuldig is aan de Sta ten-Generaal.
De vraag, of een commissie-gene
raal alléén bij de wet kan worden
ingesteld, gaf aan sommige andere
leden aanleiding er aan te herin
neren, dat bii de behandeling van
't ontwerp-regeeringsreglement voor
Ned.-Indië in 1854 in de Tweede
Kamer een zeer belangrijke discus
sie heeft plaats gevonden
Merkwaardig genoeg maakt de
Memorie van Toelichting hiervan
geen melding. Sedertdien staat,
naar het oordeel dezer leden, vast,
dat een commissie-generaal met
verder gaande bevoegdheid 'dan die
van onderzoek niet zonder mede
werking van de Staten-Generaal kan
worden ingesteld. Zij achtteo het
juist, dat de regeeririg niet zonder
zoodanige medewerking tot instel
ling overgegaan is. Onjuist achtten
zij het dan ook, dat de regeering
aan het slot van de Memorie van
Toelichting een min of meer be
dekt dreigement heeft geuit voor
het geval dit wetsontwerp niet met
den haars inziens cioodigen spoed
door de Staten-Generaal mocht
worden aangenomen.
Met betrekking tot het zooeven
bedoelde dreigement sloten de le
den, die de voorgestelde delegatik'
van bevoegdheden ontoelaatbaar
achtten, zieii bl| het zoojuist weer
gegeven betoog aan. Ook zM maak
ten er de regeering een ernstige
grief van, dat zij heeft medegedeeld
zich de vrijheid voor te behouden
om, indien het overleg met de
Staten-Generaal niet naar haar
wensch mocht verloopen zonder
hun medewerking nractiseh hetzelf
de te doen, wat zij zich had voor
gesteld anders met hun medewer
king te bereiken. Dat zij dit dan op
informeele wijze wil dóen, achtten
zi| zonderling. Is de regeering be
voegd om nit te doen, dan behoeft
z|| het niet informeel te doen, en Is
zij er niet toe bevoegd dan mag zü
het Informeel ook niet.
Men wenscht nadere inlich
tingen omtrent het z.g Civil
Aifaires Agreement met de Engel
sche regeering. Is het waar, dat
deze overeenkomst tot stand
gekomen is op aandrang van de
Engelschen? En welke zijn de
moeilijkheden en delicate quaes-
ties, welke tijdens de onverwacht
lange werking van deze over
eenkomst zijn gerezen en waar
van in de Memorie van Toelich
ting sprake is)
Met het oog op den landenwed-
strijd Sovjet RuslandVer. Staten
moet het Stauntontournooi op 7
September beëindigd zijn. Dit houdt
in, dat van de 21 deelnemers er een
moet afvallen. Euwe bood zjjn plaats
aan, evenals Botwinnlk. Het wed
strijdcomité kon moeilijk met dit
prijzenswaardige aanbod accoord
gaan. Aangezien men niet kon be
sluiten een buitenlander te verzoe
ken van deelneming af te zien, bleef
er geen andere keus over dan den
tweeden Nederlandschen speler.
Prins, te laten afvallen. Ter compen
satie bood de Russische leider Versov
onzen landgenoot een" plaats aan lil
het eerstvolgend internationaal
meestertournooi, dat binnenkort in
Rusland zal worden gehouden.
De eerste ronde, welke hedenmid
dag wordt gespeeld, is als volgt sa
mengesteld
SmislofVidmar, SteinerLundin
BotwlnnikSzabo, DenkerNajdorf,
BolesiafskieJQuimar, O'Kelly
Christoffel, BernsteinKotnaüer.
EuweJanofsky, StoltzKotov,
FlohrTartakower.
(Van onzen specialen verslaggever)
HEEMSTEDE, 12 Aug. In de
zwemvijvers „Grcenendaal" waren
de Derby-sportsmen gisteravond
bijeengekomen, cm voor hun ver
trek naar Engeland nog eenmaal
hun krachten te meten met hun
Haarlemsche vriendenclub.
Men had het Haarlem-team wat
minder sterk samengesteld, zoodat
het krachtsverschil over hel alge
meen niet zoo sterk tot uitdruk
king kwam als bij de eerste ken
nismaking in Stoop. Desondanks
konden de Engelschen er niet in
slagen ook maar één overwinning
te behalen. Op alle nummers
moesten zij in hun gastheeren de
meerderen erkennen, waardoor
wederom werd bewezen, dat de
Britten op zwemgebied een g root en
achterstand hebben in te halen.
In den polo-wedstrijd HFC
Derby waren de Heemstedenaren
oppermachtig over hun tegenstan
ders en de 71-overwinning
spreekt dan ook duidelijke taal.
Na afloop van de wedstrijden
ging het gezelschap naar het Park
restaurant. Zwemmers, zwemsters
en athleten brachten hier nog
eenige gezellige uren met de Haar
lemmers door. De baten van den
wedstrijd kwamen ten goede aan
De Commissaris der Koningin van
Noord-Holland houdt tusschen 15 Au
gustus en 19 September geen audiëntie.
Zaterdagochtend beeft in de St.
Andreas-abdij te Brugge de plechtige
abtswijding plaats gehad van Dom
Celestinus Lou Tsen Tsiane van de
orde der Paters Benedictijnen. Vader
Celestinus was als Chineeseh minis
ter van Buitenlandsche Zaken hoefd
van de Chineesche delegatie op de
vredesconferentie van Versailles. In
1927 trad hij in de orde Ier Bene
dictijnen.
De ongelsche regeering beeft
een afschrift van de Sovjet-nota
aan Turkije ontvangen waarin om
herziening van het verdrag van
Montrenx betreffende de Darda-
nellen verzocht wordt.
het comité „Haarlem-Derby".
De uitslagen luiden:
Dames. 100M. rugslag: 1 R. Jan
sen 1.36.4; 2 M. Overeem; 100 M.
schoolslag: 1 L. Wenning 1.34.1;
2 P. Dooley; 100 M. borstcrawl: 1
E. v. Duyn 1.25.7; 2 P. Dcoley.
Heeren. 100 M. rugslag 1 P. Rot
1.24.3; 2 Hogeland en de Wit; 200
M. schoolslag 1 Frankentahl 3.3.6;
2 Menger; 100 M. borstcrawl 1
Vermey 1.11.7; 2 Colton; estafette
4 maal 100 M. 1 Haarlem 4.58.3.
Op instigatie van de vereenlglng
Santpoort» Bloei zal in de ruïne
van Brederode Zaterdagavond 24
Augustus en Zondagavond 25 Au
gustus een tweetal opvoeringen
worden gegeven van het middel-
eeuwsche abele spel: Lanceloot van
Denemarken, gevolgd door de
klucht: de Buskenblaser, door het
gezelschap: „de Ghesellen van den
Spele" onder leiding van Adriaan
Hooykaas.
De gedachte die bij de organisa
toren heeft voorgezeten is, in eerste
instantie, om de bewoners van Vel-
sen, Santpoort. Bloemendaal en
Overveen. die voor het zien van
goed tooneel tot dusver op de
groote steden waren aangewezen,
in eigen milieu op dit terrein iets
waardevols te bieden. De omgeving
van de ruïne is voor een openlucht
spel ongeëvenaard. Het aantal
plaatsen is slechts 300.
Deze eerste opvoeringen In de
ruïne van Brederode, die bij wel
slagen in de toekomst door meer
dere zullen worden gevolgd, zijn
mogelijk gemaakt door de vrijwil
lige medewerking van autoriteiten
en instellingen. De ruïne werd be
schikbaar gesteld door den slot
voogd. burgemeeser Kwint. Alle in
lichtingen worden gegeven door' do
heeren C. de Vries. Harddraverlaaa
31 en F. Dol, Duinlustparkweg 63,
beiden te Santpoort, resp. secreta
ris en penningmeester van Sant-
poorts Bloei.
Tenslotte eenige practische me-
dedeelingen. Plaatsbewijzen zijn ta
verkrijgen voor Haarlem: Vreemde
lingenhuis (V.V.V.) Stationsplein 1,
voor Bloemendaal: Boekhandel J.
M. de Wit, Bloemendaalschestraat-
weg 123, voor Santpoort Station:
M. W. Jonker. Bloemendaalscheweg
135. voor Santpoort Dorp: Fa. A.
Tabemal en Zn.. Hagelingerweg 23
en voor zoover voorradig een half
uur voor het begin van de voor
stellingen aan de ruïne. De voor
stellingen beginnen 8 uur èn duren
niet lang, zoodat men met den trein
van 22.07 voor de richting Haarlem
en 22.43 voor de richting Veisen
weer huiswaarts kan gaan.
