Debat over een debat
Wetsontwerp Commissie-Generaal
Rede van Gasperi aanleiding tot
een algemeene discussie
Lijk van Mussolini
gevonden
Onderzoek in de
afdeelingen
De vrijlating der
gedetineerden
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1946
PAGINA 3
DE VREDESCONFERENTIE
Molotov spreekt
Nederlandsche wielerploeg
superieur
Drie of vier?
De besprekingen
„Bevriende mogendheden"
REQUEST BETREFFENDE
COMMISSIE-GENERAAL
Nederland koopt kleeding
van Canada
DICHTBUNDEL VOOR
DE KONINGIN
Abonnementskaarten N.S.
22 Aug. verkrijgbaar
„VOOR HET BEHOUD VAN
ZIJN GEZIN"
Beoordeellngsnormen
Sinaasappelen voor de
kleinen
Hoofdacte-examen
DE RAAD VAN
ABD-AL-KADIR.
(Onze Parijsche correspondent
telefoneerde Maandagavond
De middagzitting der ple
naire conferentie werd
voornamelijk gekenmerkt
door een botsing tus-
schen den voorzitter mr. Byr
nes en den Sowjet-gedelegeer
de Wyschinsky.
Byrnes wilde slechts den gedele
geerde van Joego Slavië in de gele
genheid stellen opmerkingen te la
ten hooren, waartoe het Zaterdag
middag door de Gasperi geleverde
pleidooi hem geïnspireerd had. Aan
Wyschinsky, die in- deze kwestie
eveneens het woord wilde voeren,
weigerde Byrnes deze gelegenheid.
Het was, aldus Byrnes, niet de be
doeling geweest van de conferen
tie, dat een algemeene discussie in
de conferentie zou worden geopend
naar aanleiding van de Gasperi's re
de. Waarschijnlijk echter is Byrnes
hier abuis, want zooals de Joego
slavische gedelegeerde zelf in her
innering bracht, had zijn Zaterdag
middag aan de vergadering gedaan
verzoek geluid om uitstel van de
discussie over de Gasperi's rede '.ot
Maandag, teneinde allen gedelegeer
den gelegenheid te geven haar te
bestudeeren. Byrnes beriep zich
echter op de door het Secretariaat
voorbereide agenda, die als punt, 4
slechts melding maakte van „op
merkingen van de delegatie van
Joego-Slavië".
Wyschinsky zal hij slechts het
woord verleenen nadat de conferen
tie zelf uitdrukkelijk beslist had,
of de rede van de Gasperi aanlei
ding gaf tot het openen van een
algemeene discussie. „Wij krijgen,
dus een algemeen debat over de
kwestie of er een algemeen debat
zal worden gehouden", merkte Wy
schinsky zeer snedig op.
leen nu tenslotte de .Joego
slavische gedelegeerde aan het
woord kwam, was de belangstel
ling' aanzienlijk getaad. De meeste
aandacht trok zijn waarschuwing
toch niet al te gemakkelijk het
Italië van de Gasperi te zien
als het „nieuwe Italië" waar
voor het zic'i uitgaf. Men zie
slechts naar de mannen, die de
Italiaansche delegatie vormen er.
die bijna allen vertegenwoor
digers zijn van het imperialisti
sche Italië van de jaren '19 en '20.
In de zitting van hedenmorgen
heeft Molotof het woord gevoerd.
Hij begon zijn rede met de beschul
diging dat „bepaalde groote mo
gendheden" trachten een monopo
listische positie in de Middelland-
sche Zee te verwerven. Molotov
noemde deze mogendheden niet bij
name.
Molotov. die de Gasperi's rede
van Zaterdag behandelde, verklaar
de dat de nieuwe Italiaansche te-
publiek niet tot een mogendheid
van den tweeden rang ln Europa
Vader Alberto, Franciscaner mon
nik te Padua, heeft Maandagavond
een koffer met het op 22 April ge_
stolen lijk van Mussolini aan den
chef van de politie te Milaan
overhandigd. Het lijk bevond zich
in twee rubberzakken. Vader Lam.
berto, de prior van het klooster te
Padua. zeide, dat hij Maandagmid
dag even na twaalf uur het lijk on-
der zijn berusting had gekregen uit
handen van vader Alberto en een
onbekend persoon, genaamd ..Fran
co," den eenigen niet gearresteerde
van de groep, die het lichaam heeft
geroofd. De officieele identificeering
van het lichaam baseert zich op een
geschreven verklaring, die men in
een der zakken heeft gevonden in
deze verklaring staan gegevens over
de successieve verplaatsingen van
het lijk vermeld en schijnt men een
bevestiging te vinden van de mee
ning, dat de gearresteerden leden
zijn van een neo-fascistische groep.
De Nederlandsche ploeg voor de
wereldkampioenschappen wielrennen
te Zürich heeft zich vorige week te
Milaan ln baanwedstrijden gemeten
met verschillende Italiaansche p-o-
minenten en fraaie successen ge
boekt. In een sprintwedstrijd, welke
in twee series werd' gereden, nam
Pellenaars achter Ortelli de tweede
plaats in. Peters won de volgende
serie met Schulte op de vierde pla;tts.
Een achtervolgingswedstrijd v .or
ploegen was vocfr het Nederlandsche
team Peters, Schulte, B'oeyen en
o„ s een voorsprong van
20 meter op de Italiaansche pl.ieg
Coppi, Leoni, Ortelli, Conté. Ook in
een wedstrijd tegen het hörioge ble-
ven de Nederlandsche Candida ten
voor den wereldtitel de meerderen
van hun Italiaansche tegenstanders.
Tot slot van den middag werd een
koppelwedstrijd over 60 km. gereden,
waarin PetersPellenaars als eer
sten arriveerden met 47 pnt. en
Schulte-Bosyen de tweede plaats in
namen met 36 punten.
In Toulouse vestigde de estafette
ploeg van de „Dauphins de Lui
louse" een nieuw wereld-record op
het nummer 3 x 100 m. wisselslag
met een tijd van 3 min. 16.9 sec.
kon worden -teruggebracht noch
worden beroofd van haar positie als
Middellandsche Zee-macht.
Desondanks deed hij een scherpen
aanval te Parijs op de tegenwoor
dige Italiaansche regeering, die ge
faald zou hebben de overblijfselen
van het fascisme uit te roeien.
Molotov was van oordeel dat De
Gasperi's rede geen bevredigend ant
woord gaf op de vragen die verband
houden met het Italiaansche vre
desverdrag en zeide: dat „deze rede
minder een verdediging was van de
wettige belangen van het Italiaan
sche volk dan wel een ondersteu
ning van de politiek van gebieds
uitbreiding van het oude Italië.
De Gasperi's klem om Istrië te
rug te krijgen, toonde volgens Mo
lotov aan. dat het huidige Itali
aansche regime dezelfde oude im
perialistische politiek volgt.
Kinderen uit Putten met vacan-
tie. In Amsterdam zijn 90 kin
deren uit Putten aangekomen.
Zij zullen bij particulieren wor
den ondergebracht, die hun
gasten een aangename week
zullen bezorgen. Aan den
gemeenschappelijken maaltijd
(Vervolg van pag. 1
Andere leden yoegden hieraan nog
nadere vragen toe. In het hijzonder
zouden zij gaarne nauwkeurig wil
len worden ingelicht over de hou
ding, welke de regeering denkt in
te nemen tegenover de „Republiek-
Indonesia". Uit de Memorie van
Toelichting kan men niet met stel
ligheid afleiden, of de regeering
deze „nieuwgevormde staatkundige
organisatie", zooals zii haar noemt,
al dan niet van plan Is te erken
nen.
De leden, die delegatie van be
voegdheden V41 het opperbestuur
aan een commissie generaal onge
oorloofd achtten, waren van oordeel,
dat er, ook indien hiertegen geen
overwegende bezwaren zouden be
staan, nog zeer ernstige bezwaren
tegen het wetsontwerp zouden over
blijven. Het zal, niettegenstaande
de Memorie van Toelichting uitvoe
rig het tegendeel betoogt, een vol
ledige vermenging van de bevoegd
heden van het opperbestuur en die
van het algemeen bestuur ten ge
volge hebben, en dit achtten zij
zeer bedenkelijk.
Men kan het opperbestuur niet
naar Batavia overbrengen zonder het
algemeen bestuur aan te tasten. Dit
is'in strijd met de Grondwet, met
de Indische staatsregeling en met
de staatkundige ontwikkeling, die
op de zelfstandigwording van In-
dië gericht is. Het beteekent een
terugkeer tot de verhoudingen van
vóór 1848, het is dus een reaction-
naire maatregel.
Tegen dit betoog voerden vele
andere leden aan, dat het wets
ontwerp zich juist zorgvuldig be
perkt tot het opdragen van ue
uitoefening van bevoegdheden
van het opperbestuur aan een
commissie generaal. Zoowel ln
de considerans van het wetsont
werp als in het ontwerp zelf en
ln de toelichting wordt telkens
herhaald, dat het hier uitsluitend
gaat over bevoegdheden van het
opperbestuur.
Zullen er drie echte leden der
commissie zijn of vier? Dit zal er
van afhangen, of de Luitenant Gou
verneur-Generaal in de commissie
stemgerechtigd is dan wel een
raadgevende stem zal hebben en
dat blijkt uit het 'artikel niet. In
dien het de bedoeling is den Lui-*
tenant-Gouverneur-Generaal een
positie te geven, overeenkomstig
die van de ministers in de
Staten Generaal, waarom is dan,
evenals in de Grondwet ten aan
zien van de ministers, die in de
Staten-Generaal zitting hebben, ge
schied is, aan het artikel niet toe
gevoegd, dat hij slechts een raad -
gevende stem heeft?
De leden hier aan het woord na
men aan, dat de regeering geen
andere bedoeling kan hebben, aan
gezien anders, indien de Luitenant
Gouverneur-Generaal stemgerech
tigd lid van de commissie zou zijn,
iuist de vermenging tusschen op-
Derbestuur en algemeen bestuur zou
ontstaan, waartegen de .regeering
blijkens de Memorie van Toelich
ting wil waken.
Andere ledeïi vestigden er de aan
dacht op, dat de it.-gouverneur-ge
neraal een belangrijk crediet heeft
niet alleen bi| de Engelsche en Ame-
rikaansche autoriteiten, doch ooi:
hi| groote groepen van de bevolking
iii indië zelf. Onder deze omstan
digheden behoort zijn positie vol
komen onaangetast te blijven, zelfs
de schijn van zulk een aantasting
behoort vermeden te worden, en dit
is huns inziens alleen mogelijk door
hem op te nemen in de commissie-
generaal. en dan met volledige 'be
voegdheid.
Voorts vestigden verschillende te-
den er de aandacht op, dat de com
missie-generaal o m. besprekingen zal
hebben te voeren, betrekking heb
bende op de vestiging van de toe
komstige staatkundige verhoudingen
binnen het Koninkrijk. Deze woorden
kunnen in verschillenden zin wor
den uitgelegd. Zij kunnen duiden
op een rijksverband met een zeer
sterken organisatorisehen samenhang
tusschen de deelen, doch een veel los
ser verhouding tusschen de deelen
van het rijk, gegrond op een verdrag"-
verhouding b.v.,. zou men er ook
onder kunnen brengen. Deze leden
zouden gaarne nadere opheldering
ontvangen omtrent hetgeen met deze
woorden bedoeld ls.
Verschillende andere leden meen
den, dat men in dit wetsontwerp
op den toekomstigen status van
het koninkrijk en zijn deelen nog
niet mag vooruitloopen. In ell:
geval staat echter bij aanvaarding
van dezen tekst wel vast, dat de
nieuwe verhoudingen alléén binneu
het Rijk zullen kunnen worden
gevestigd.
Andere leden meenden, dat het
welslagen van den arbeid der
commissie voor het overgroote deel
zal afhangen van het vertrouwen,
dat men in de te benoemen perso
nen zal stellen. Zij achtten daarom
de aanwijzing van de leden der com
missie nog belangrijker dan de
staatsrechtelijke problemen, welke
het voorstel der regeering doet rijzen
Indien het gerucht omtrent de
vermoedelijke samenstelling der
commissie waarheid bevat, zou
den. naar somige leden op
merkten, twee van de drie toe
komstige commissarissen-gene
raal zakenlieden z()n. Dit be
vreemdde hen, daar huns Inziens
voor deze taak toch in de eerste
plaats politie! in aanmerking
komen.
Voorts werd de vraag gesteld, wel
ke bevriende mogendheden de re
geering speciaal bedoelt. Is het niet
zoo. dat te Batavia alléén met ver
tegenwoordigers van de Engelsche
regeering onderhandeld kan worden?
Of is het wellicht de bedoeling van
de regeering, dat de commissie-ge
neraal ook naar andere landen ge
zonden kan worden om daar onder
handelingen te voeren? Is met het
oog hierop dan wellicht in een ar
tikel opgenomen, dat zij haar op
dracht ook buiten Ned.-ïndië kan
uitoefenen, indien haar instructie
zulks bepaalt?
Tenslotte werd gevraagd, hoe de
regeering zich voorstelt te Batavia
tot doelmatige regeling te geraken
betreffende de deelneming door bet
Rijk in Europa en eventueel ook
door vreemde mogendheden in de fl-
nancieele en economische recon
structie van Indië. Is Den Haag hier
toe niet veel meer de aangewezen
plaats dan Batavia?
(Van onzen Haagsehen redacteur).
In een request aan den Raad van
Ministers geven dr. W. K. H. Feuii-
letau de Bruyn, M. L. F. Bajetto en
ir R. A. D. Cort van der Linden
te kennen, dat de mogelijkheid van
rie benoeming van oud-minister
president Schermerhorn in de com
missie-generaal en die van oud
minister Logemann tot voorzitter van
de Rijksconferentie bij hen, en naar
aij meenen bij een groot deel var
ons volk. ernstige bezorgdheid heeft
gewekt. De reden van deze bezorgd-
1-eid ligt in het kort hierin, dat Eij
én het buitenland én bet Neder
landsche volk door onvoldoende voor
lichting de waarheid ten aanzien
van het fascistische karakter van de
republiek-Indonesia hebben ont
houden, waardoor het vertrouwen in
het beleid van deze bewindslieden"
op ernstige wijze is geschokt.
Requestranten voeren tenslotte aan,
dat de thans in Indië ontstane poli
tieke en militaire toestand is vo,.rt-
pevloeid uit het beleid van de re-
geering-SehermtThorn, zoodat niet
aan te nemen is, dat deze bewinds
man objectief kan staan tegenover
het verder te voeren beleid in Ned.-
Indië. Het is daarom ongewenseht,
hem tot commissaris-generaal te
benoemen.
De Nederlandsche regeering heeft
meer dan een derde van de totale
door de Canadeesche regeering ge
durende de laatste 21 maanden als
surplus verklaarde voorraden klec-
ding en schoeisel gekocht. Zij heb
ben hiervoor 3.869 506 dollar be
taald.
Van de gelegenheid, dat de Ko
ninklijke trein te Tegelen op een
zijspoor stond, naakte pater Jac
Schreurs M.S.C. Maandagmiddag
gebruik dm an* H. M, de Koningin
een dichtbundel aan te bieden.
De bundel ^evat de volgende op
dracht:
„In diepen eerbied en trouwe
aanhankelijkheid draagt de schrij
ver van „Heiland der Eenzamen"
dezen bundel gedichten op aan U,
Majesteit, Koningin en moeder van
het uit bloed en tranen herboren
vaderland".
Deze „gedichten van een gevan
gene" zijn ontstaan in de gevange
nissen van Maastricht, Haren (N.-
B.) en Scheveningen, oorspronke
lijk als „spijkerschrift" op de stee-
jaen der gevangenismuren en later
door dén dichter herschreven. Van
dezen bundel is een speciale editie
van vijf genummerde exemplaren
uitgegeven, van welke no, 1 eigen
dom is geworden van H. M. de Ko
ningin, no, 2 is aangeboden aan
Kardinaal de Jong, no. 3 aan Mgr.
dr G. Lemmens, bisschop van
Roermond, ne. 4 aan den burge
meester van Heerlen, no. 5 behoudt
de dichter.
De algemeene abonnementskaar
ten 2e en 3e klasse der Ned. Spoor
wegen zullen met ingang van Don
derdag 22 Augustus^aan alle sta
tions en de erkende reisbureaux
verkrijgbaar worden gesteld.
Er zullen voorloopig uitsluitend
kaarten voor één maand worden
afgegeven.
De kaarben kunnen evenals vroe
ger eiken willekeurigen dag ingaan
Engeisch georiënteerd, doch be
vreesd voor de Duitschers noemde
de kunsthandelaar G. zich, toen hij
vanmorgen voor het Haarlemsche
Tribunaal moest verschijnen, om
zich voor verschillende onvader-
landsche daden, tijdens de Duit-
sche bezetting bedreven, te verant
woorden. In 1937 slooit G. zich
aan bij de N S. B. Zijn vrouw was
echter van Engelsche afkomst en
hij zelf was bevriend met Jack
Raynold, den Engelschen trainer
van Ajax, zoodat G. zich niet meer
bij de N. S. B. thuis gevoelde en
de partij verliet, 'toen deze bewe
ging zich in haar propaganda
scherp tegen Engeland kantte. De
Duitschers vielen Nederland bin
nen en G. meldde zich weer als
lid, daar, aldus de delinquent, hij
bang was, dat de Duitschers het
hem moeilijk zouden maken om
zijn „Engelsche oriëntatie". G.
ging nog verder, werd lid van den
Volksdienst en nam een dienstbe
trekking aan bij Lipmann en Ro
senthal. Het insigne der N. S. B
droeg verdachte slechts wanneer
het in .zijn voordeel was, o.a. wan
neer hij met zijn chef in den
trein reisde.
Zij echtgenoote, die als getuige
wak opgeroepen en geen lid van
de N. S. B. was geweest, bevestigde
een en ander in het Engeisch, het
geen den president in woede deed
ontsteken, daar getuige reeds der
tien jaar met G. getrouwd was en
bovendien langen tijd in Neder
land verblijf had gehad. De presi
dent achtte het niet noodzakelijk
in deze kwestie het kapitaal van
het Rijk aan te spreken, om een
tolk te bekostigen.
Na een uitgebreid pleidooi van
den verdediger verklaarde verd.,
dat hij met alle winden mee had
gewaaid voor het behoud van zijn
gezin.
Over veertien dagen uitspraak.
Op vragen van den heer Vor-
rink betreffende de vrijlating van
politieke delinquenten, heeft de
minister van Justitie o.m. het vol
gende geantwoord:
De minister is van oordeel, dat
het vraagstuk der politieke delin
quenten op korten termijn moet
worden teruggebracht tot 'n vraag
stuk van berechting alléén. Hij
heeft daartoe de volgende maat
regelen getroffen:
Aan de politieke recherche-af-
deelingen is opgedragen een no-
minatieve lijst te verschaffen van
gedetineerde politieke delinquen
ten, die lid waren van de Duit-
sche Weermacht of een van haar
nevenorganisaties, lid van de
Landwacht, ofwel een bestuurs
functie hebben bekleed bij de N.
S. B- of een mantelorganisatie,
dan wel zich schuldig hebben ge
maakt aan verraad of propaganda
hebben gevoerd voor het nationaal-
socialisme. Alle andere gedetineer
den worden op uniforme wijze
buiten vervolging en in vrijheid ge
steld.
Het aantal gevallen, dat onder
bovengenoemde categorieën valt,
kan geschat worden op omstreeks
5O.CC0.
Blijkt echter, dat voor deze
delinquenten verzachtende om
standigheden in aanmerking
kunnen worden genomen, dan
is de minister van oordeel,
dat het aantal in bewaring-
gestelden verminderd kan wor
den tot 25.000.
Ten aanzien van de materieele
voorzieningen worden in vrijheid
gestelde politieke gedetineerden in
het algemeen gelijkgesteld met
oorlogsslachtoffers.
In de eerste helft van September
zal een begin worden gemaakt met
de verstrekking van 500 gram
sinaasappelen aan de kinderen ge
boren in 1942 of later.
15 Augustus zal in verband daar
mede een voorinleveringsbon wor
den bekend gemaakt. Daar de be
voorrading van den handel afhan
kelijk is van den aanvoer van over
zee, zuilen de sinaasappelen niet
overal terstond verkrijgbaar zijn.
De mogelijkheid bestaat, dat in be
paalde gevallen eerst in October en
November kan worden afgeleverd.
HAARLEM Voor volledig examen
geslaagd: de heer J. Bakker. Voor
gedeelte B: de heer S. v. Dam. Am
sterdam, mej. H. C. M. Goddijn,
Léiden en de heer A. Bokma, Am
sterdam.
Abd-al-Kadir was een wijs man.
Rechtsgeleerde en theoloog. Een
volgeling van Mohammed.
Omstreeks het jaar 1587 schreef
hij in het Arabisch zijn beroemde
„Argumenten ten gunste van het
wettig gebruik van Koffie".
(Het manuscript van Abd-al-Ka
dir was feitelijk de eerste koffie-
advertentie. Om zijn tijdgenooten
te overtuigen, dat het drinken van
koffie niet in strijd was met de
wetten van den profeet).
Sindsdien begon de koffie haar
zegetocht- door. heel het oude
Europa. En Nederland ging daarin
vooraan. Nog steeds weet men hier
goede koffie te waardeeren. De
kunst is echter om goede koffie
samen te stellen. Het melangeeren
en branden van koffie is een werk,
dat grpote nauwkeurigheid en er
varing vereischt. Iedere soort heeft
een aparte behandeling noodig.
De vertrouwde vakmenschen van
De Gruyter weten op eeri seconde
nauwkeurig wanneer de boonen
goed gebrand zijn. Dat is voor hun
een eerezaak. De roem van het
oude ambacht met de modernste
hulpmiddelen. De pittige, fijne
smaak van De Gruyter's koffie zoo
als ze geurend uit de rooster-
installatie komt blijft voor U be
waard. Uit speciale, aroma-bescher
mende silo's rechtstreeks raar de
eigen winkels door heel Nederland.
De raad van Abd-al-Kadir was goed.
Een dagelijksch weerkeerend eenot
wacht ons. Er is weer De Gruyter's,
koffie.
(Adv.),
