Politieke
delinquenten
Azijn voor Italië en honing
voor Roemenië
Doodstraf geëischt
tegen Sonei
Het weer
15 Aug. 1945:
Japan capituleert
Schaaktournooi
Tot hoofd en hart
Hoe goed het is in Rusland een
beschermer te vinden
69ste JAARGANG No. 23620
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weelc
Invasie-salaris wordt
spoedig uitbetaald
Brisbane's aartsbisschop
over echtscheiding
DE VREDESCONFERENTIE
TATAR ES CU PLEIT VOOR
ROEMENEN
MARIA-TEN-HEMELOPNEMINC
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
et Is wel voor geen tegenspraak
H vatbaar dat het probleem der
politieke delinquenten den na
de bevrijding zoo rusteloozen en
onevenwichtigen geest van ons volk
heeft vergiftigd en nog verder dreigt
te vergiftigen, indien niet op ver
standige wijze getracht wordt tot een
spoedige en definitieve oplossing te
komen. Toen het kabinet-Schermer-
horn het mes in dit gezwel wilde zet
ten liepen enkele groepen tegen de
voorgenomen beslissing storm met als
gevolg, dat de regeering voor den op
haar uitgeoefenden druk zwichtte en
de kwestie Jlet rusten. Het ziekte
proces woekerde intusschen maanden
lang verder zonder dat op snelle en
doeltreffende wijze werd ingegrepen.
Zooals men weet wenscht het nieu
we kabinet-Beel het probleem der
politieke delinquenten radicaal op te
lossen door de lichte, althans niet ern
stige gevallen, nu, anderhalf jaar na de
bevrijding, uit de interneeringskampen
te ontslaan, en wel in den vorm van
een voorwaardelijke buit en ver volging-
stelling. Op deze wijze wil men trach
ten het aantal gedetineerden, nog
vóór 1 October, terug te brengen van
70.000 tot 25.000.
Hoewel wij gelooven, dat het over-
groote deel van het Nedierlandsche
volk het met de voorgenomen ingrij
pende maatregelen der regeering eens
is, en eens moet zijn, is het o.i. toen
begrijpelijk dat velen, bij de gedachte
aan al het leed tijdens de bezetting
geleden, een gevoel van tegenzin,
nauwelijks kunnen onderdrukken. E**
zit in deze heele kwestie immers zoo
veel wrangs en bitters, zij raakt vaak
zóó diep de psychologische'gesteldhetd
van ons allen,' dat bet niet te ver
wonderen is, dat het beroep van
barmhartigheid tot dusver zoo weinig
uitwerking heeft gehad. Wij verheu
gen ons daarom dan ook, dat bec
Hoogwaardig Episcopaat in zijn Her
derlijk Schrijven van Zondag j.l. niet
alleen de katholieken heeft opgeroe
pen tot liqfde en barmhartigheid,
maar ook tot gerechtigheid.
Terecht vragen de bisschoppen: „waar
gaan wij toch héén in ons dierbaar
Vaderland, dat steeds zooveel prijs
stelde op het beoefenen van recht en
gerechtigheid en daar door anders
volkeren zoo terecht om werd gepre
zen en benijd?"
Iedereen weet, dat onmiddellijk na
de bevrijding er maar op los ge
arresteerd is, vaak op geheel on
gegronde beschuldigingen en niet
zelden door menschen, wier geweten
zelf, gezien hun houding in de eerste
oorlogsjaren, niet geheel zuiver was.
Ook door persoonlijke vijandschappen
en veeten zijn sommigen in de inter
neeringskampen terecht gekomen, wien
anders dit leed wellicht bespaard ware
gebleven. Was deze massale arrestatie
nu gevolgd door een massale berech
ting, dan zou ten minste ïectit zijn
geschied. Dit is niet gebeurd en bleek
ook niet mogelijk. Moeten daarvan nu
tienduizenden de dupe worden? Is dat
dan wél recht? Men stiaffs de wer
kelijke misdadigers en landverraders
zwaar. Zij verdienen het. Maar de
lichte gevallen late men vrij, niet.
alleen uit* barmhartigheid, doch ook
omdat zij met bijna anderhalf jaar
intemeering over het algemeen hun
fout wel zullen hebben uitgeboet.
Trouwens de regeering zal ds meesten
hunner voorlooplg en slechts onder
bepaalde voorwaarden In vrijheid stel
len. Blijken zij immers door hernieuw
de activiteit wederom een politiek ge
vaar te worden dan kunnen zij voor
altijd uit de samenleving gebannen
worden.
Het valt te betreuren dat ook nu
weer zekere groepen de pogingen der
regeering om tot een oplossing te
komen met alle middelen trachten te
dwarsboom en. Met de zoo vader-
landsch gezinde „Waarheid" voorop
tracht men den minister van Justitie
te intimideeren en „Parool" sugge
reert zelfa een laten „bijltjesdag
Wij hopen, dat de regeering, die deze
reactie voorzien moet hebben, zich
hierdoor niet zal laten beïnvloeden,
maar zonder wijken met vaste hand
en het noodige beleid haa** plannen
zal doorzetten.
Het is een zware en moeilijke stap,
niét slechts voor de regeering, maar
voor heel ons volk. Het zal ieder var-,
ons groote zelfoverwinning
kosten en daar is karakter voor
noodlg. En voor wie onder ons ka
tholieken nog mocht aarzelen, voor
hem zij het herderlijk schrijven van
het Episcopaat de wegwijzer, die den
goeden weg aangeeft.
Om onze Christelijke beschaving
te redden heeft ieder goed Nederlan
der tegen de nationaal-socialistische
bezetters gestreden. Laten wij nu niet
nai de overwinning tot hun afschu
welijke methodes onze toevlucht ne
men. Zij blijken hier en elders al
genoeg school gemaakt te hebben.
Verwachting tot Donderdag
avond: Zwaar bewolkt met t(|de-
I ijle opklaringen. Enkele buien
vooral gedurende den nacht en
vroegen ochtend langs de Noord
zeekust en het IJselmeer. Matige
ZuUl-Westelijke tot Westelijken
wind. Koet
Zon onder 20.08. Maan 21.35
7.58. Donderda? zon 5.23—20.06
Maan 21.52—9.17, Vrijdag Zon op
5.24.
Morgen, feest van Maria ten
Hemelopneming, zal ons blad niet
verschijnen.
De Directie
Morgen is het een jaar geleden
dat Japan capituleerde. Even
na middernacht deelden Att-
lee, Truman en Stalin hun volken
mede dat Japan zich had overge
geven.
De conferentie van Potsdate, die
2 Aug. 1945 eindigde, de zonder
linge oorlogsverklaring van Rus
land Molotof deelde den Japan-
schen gezant in Moskou. Sato, on
der het rooken van een sigaret
mede dat Rusland zich met ingang
van Donderdag 9 Aug. in oorlog
bevond met Japan de explosie
der atoombommen boven Hirosji-
ma en Nagasaki hebben deze ca
pitulatie geforceerd.
Een groote invasievloot lag voor
de Japansche kust.
De Mikado koos de wijste partij
en bleek verstandiger dan Hitier.
Wij waren blü, omdat wij dach
ten aan de bevrijding van Indië,
en we vlagden omdat onze bloed
verwanten aan den evenaar en het
volk van Indonesië, waarmede wij
zoovele jaren met al de banden die
de burgers van één rijk te zamen
houden, verbonden waren, van het
Japansche juk bevrijd waren.
Deze blijdschap was echter van
korten duur. Langzaam eingen wij
beseffen, welk een geestelijken en
stoffelijken chaos de Japansche be
zetting achter zich liet.
Heden, een jaar na de capitula
tie, is er nog maar weinig van die
vreugde overgebleven. Nog tien
duizenden Nederlanders, wier eeni-
ge misdaad is, dat zij Nederlander
zijn, zuchten in gevangenkampen
en de politieke ontwikkeling kan
ons slechts zorg baren.
EuweYanofsky (JCuwe loint
na 46 zetten).
SmislofPro/. Vidmar (Smis-
lof wint na 43 zetten).
SteinerLundin (Lnndin wint
tijdsoverschrijding
BotioinnikSzabo (Botwinnik
wint na 31 zetten).
BolefslafskyGuimard remise.
O'KellyChristoffel (O'Kelly
wint na 41 zetten).
NafdorfDenker remise.
Afgebroken: Bernstein—Kott-
nauer, StoltzKotov. FlohrTar-
takoicer, SmislofVidmar
Tegen Sonei, den Japanschen
oorlogsmisdadiger, is voor het tij
delijk militaire gerechtshof te Ba
tavia de doodstraf geëischt.
Op vragen van den heer Van
Sleen, betreffende uitbetaling van
het z.g. invasiesalaris aan onder
wijzers, heeft de minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschap
pen geantwoord, dat de uitbetaling
onverwijld zal geschieden.
De R.K. aartsbisschop vaa Bris
bane, Mgr. James Duhig wees er
in een toespraak tot 151 vormelin
gen te Maryborough op. dat de
echtscheiding de gevaarlijkste on
dermijning van het gezinsleven Is-
Zit vreet als een kanker aan het
hart der maatschappij en berooft
tienduizenden kinderen van hun
meest elementaire recht n.l. het
recht op een huiselijk leven en
ouderlijke zorg."
Echtscheidingen worden heden
ten dage ,,met al te groot gemak
uitgesproken en de wet is niet in
staat het euvel te verminderen",
aldus de aartsbisschop (A P.).
Meestal zijn icij bang onszelf
te ontleden. We blijven liever
ons portret op een afstand
bewonderen, dichtbij zou het
te veel krabbels kris-kras
door elkaar vertoonen
(Onze Parijsche correspondent
telefoneerde)
Het binnenleiden van de
Roemeensche delegatie
in de conferentiezaal te
Parijs, geschiedde vol
gens hetzelfde protocol dat Za
terdagmlddag bij het binnenlei
den van de Italiaansche dele
gatie diende, doch met veel ge
ringere spanning. Alle dagen
volgt de eene redevoering op de
andere In pe zittingszaal der
conferentie en de eene twist om
punten van het reglement op de
andere en dat begint een stem
ming van verveling achter te
laten.
Tatarescu's uiteenzetting van het
Roemeensche standpunt ten aanzien
van het voor Roemenië ontworpen
vredesverdrag, wist zich door deze
verveling geen weg te hanen; zij
miste dan ook de puntigheid en dt
kracht van de Gasperi's pleidooi.
Het belang van dezen dag was
elders; in de Russische reactie op
eenerzljds de interventie van de Gas-
peri. Dinsdagmorgen door Molotof
uiteengezet, en anderzijds op die van
Tatarescu in de middagzitting door
Wyschinsky voorgedragen. Het wsfs
azijn voor de Italiaansche en ho
ning vbor de Roemeensche delega
tie. „Hoe goed Is het in den Russi-
schen bezetter een beschermer te
vinden!" Daarom was Roemenië na
tuurlijk reeds zoo ver gevorderd op
den weg, die leidt naar demooratie
in den vollen zin des woords. Het
land had voorgoed en radicaal met
het fascisme gebroken, zijn regee
ring was Inderdaad vol goeden wil.
Het had alle wapenstilstandsvoor
waarden vervuld en de verklaring
van Tatarescu bevatte niets, dat
aanleiding gaf tot critiek. Vandaar
ongetwijfeld dat Wyschinsky van
meening was, dat men met den
goeden wil van Roemenië rekening
moest houden zonder dat hij aan
het uitspreken van die meening
eenige beloften verbond, wel een
verheerlijking van de goedgunstig
heid, welke het land reeds van den
Russischen bezetter ondervonden
had.
In werkelijkheid vulden de opmer
kingen van Wyschinsky de opmer
kingen aan welke Molotof ln de
ochtendzitting over de Gasperi's re
de ten beste had gegeven. Zeer ze
ker waren deze opmerkingen een
strenge critiek op het Italiaansche
imperialisme en annexationismc,
waarvan het land zich diende te
ontdoen, maar zij hebben vooral de
aandacht getrokken door de onver
holen aanvallen, welke zij bevatten
op de Angelsaksische mogendheden,
die er nog min of meer de jurisdictie
van bezetter uitoefenden. De eene
aanval was vervat ln de woorden:
„zekere mogendheden, die zich ln
de Middellandsche Zee een monopo
liepositie willen verwerven ten kos
te van Italië en ook van Frankrijk,
beide de Middellandsche Zee-mo-
gendheden bij uitstek." De andere
aanval werd geleverd in de passage
over het gevaar van economis'bc
slavernijwaarin het Italiaansche
volk verkeerde, tengevolge van den
druk, welke groote staten, die be
schikken over groote kapitalen, er
op uitoefenen, een slavernij onder
het juk van buitenlandsche trusts
en kartels.
Tengevolge van Interventies als
deze Russische, rijst hier steeds
hardnekkiger de vraag, wat of deze
conferentie is: een bespreking var.
buitenstaanders dan wel een diplo
matieke propagandistische basis
van oorlogvoering tusschen twee
statenblokken binnen de conferen
tie.
In de plenaire zitting van 14 Aug
heeft de eerste minister van Bulga
rije. Kimen Georgief, een pleldoo'
gehouden voor zijn land en betoogd
dat Bulgarije op bescheiden wijze tot
den strijd tegen het Hitlerdom heeft
bijgedragen.
Hij verklaarde de houding van
hen, die Bulgarije ln den oorlog aan
de zijde van Duitschland hebben ge
trokken, niet te willen verontschul
digen, doch het Bulgaarsche volk
heeft, aldus Georgief, gedurende de
laatste twintig Jaar zich drie keer
gewapenderhand tegen fascistische
overweldigers verzet, waarbij meer
dan 100.000 Bulgaren den dood heb
ben gevonden
In het vervolg Is plaatsbespreking
noodig ln alle treinen, vertrekkende
van Brussel naar Bazel, Parijs en
Amsterdam. Men kan reeds ln Ne
derland reserveeren aan stations, In
lichtingen- en relsbureaux.
De hoogste militaire leiders uit
alle deélen van het Britsche
Rijk en uit de bezettingszones
nemen deel aan een zesdaag-
sche conferentie te Camberley,
waar alle mogelijke militaire
aanaelegenheden behandeld
worden. Viscount Montgomery
(rechts/ in gesprek met veld
maarschalk Auchinleck, opper
bevelhebber der Engelsche
strijdkrachten in Indië
Houtsnede Dürer
