FIETSEN EN BANDEN
NIEUWE BONNEN
ZEESTRAAT-
POLITIEK
Distributie blijft nog
een zorgenkind
Berlijn: resultante
De stad van contrasten
van verwoesting,
puin en ellende
Binnenkort weer zeep
Productie hinkt achter behoefte aan
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
Eeuwfeest „Insula Dei"
te Arnhem
MR. H. KOLFSCHOTEN
DE WASCHPOEDERBON
UITGESTELD.
K.L.M.-vloot in West-lndië
Er wordt een nieuwe pijl op
Turkije afgeschoten. Kort na
het optreden van het kabinet
van Recep Peker, dat zijn ontstaan
dankt aan kwesties van binnen-
landsohen aard (men zingt in alle
toonaarden dat de buitenlandsche
politiek niet in het minst gewijzigd
wordt) vonden de Russen in de cor
respondentie tusschen den vroege-
ren Duitschen ambassadeur te An
kara, Franz von Papen, en zijn
regeering te Berlijn allerlei bezwa
rend materiaal. En radio Moskou
gaf een uitvoerig relaas van de vele
leelijke dingen die de Turken den
Sovjets toewenschten. Nauwelijks
is de echo hiervan in de wereldpers
uitgeklonken, of men verneemt dat
Rusland een herziening wenscht
van het verdrag van Montreux.
De datum waarop de Russen hun
verlangens kenbaar maakten, is
wel de laatst mogelijke. Zij hebben
echter hiertoe het volste recht. Ja,
zij handelen zelfs min of meer in
den geest van de conferentie van
Potsdam, waar immers overeenge
komen werd dat Engeland, Ameri
ka en de Sovjet-Unie, ieder afzon
derlijk, besprekingen met de regee
ring te Ankara zou voeren over deze
kwestie. Niets is natuurlijker dan
dat een jaar na Potsdam, nu de
gelegenheid voor deze besprekin
gen overvloedig heeft opengestaan
en benut is, de resultaten op een
gezamenlijke conferentie der be
trokken landen in een herzien ver
drag worden vereenigd.
In 1936 werd door dit verdrag aan
de Turken toegestaan, de zee-eng
ten (Bosporus en Dardanellen)
waarvan zij de bewakers zijn en die
niet door oorlogsschepen van an
dere staten mogen worden gepas
seerd, te versterken. Wie hier het
allergrootste belang bij had is dui
delijk: Engeland (en Frankrijk)
stelde hierdoor zijn Middellandsche
Zee-positie beter dan voorheen vei
lig tegen een eventueele Russische
agressie. De versterkingswerkzaam
heden werden uitgevoerd door En-
gelsche firma's, zoodat men er ze
ker van kan zijn dat ieder hoekje
en gaatje op de teekeningen in de
Londensche kaartenkasten staat
genoteerd.
In den oorlog heeft Turkije niet
altijd onverdacht aan den Geal
lieerden kant gestaan. Er waren
herhaald bezoek (o.a. van Chur
chill) en een Zwarte Lijst noodig
om de Turksche leveranties aan
hun traditioneele afnemers, den
Balkan en Duitschland, tot een mi
nimum te beperken. Rusland drong
aan op opening der zeestraten, doch
de regeering te Ankara heeft hier
aan nooit gevolg gegeven. Geen
wonder dan ook dat men thans te
Moskou hierin aanleiding vond tot
een nieuwe campagne tegen Turkije
als voorspel tot den diplomatieken
eisch van een herziening van Mon
treux, waartoe namelijk ieder der
verdragsluitende mogendheden, dus
ook Rusland, om de 5 jaar het
recht heeft een verzoek in te die
nen.
De bedoelingen vaü dezen stap
zijn ongetwijfeld minstens
drieërlei. 1. Opening van de
zeestraten zou Ruslands positie in de
Middellandsche Zee aanzienlijk ver
sterken. Na de mislukte pogingen
om in Griekenland een communis
tisch bewind te vestigen en door
een U.N.O.-bestuur over Tripolis
aan die kust medezeggenschap te
krijgen, blijft den Sovjets weinig
meer over dan de niet zeer bruik
bare kust van Joego-Slavië (en
Albanië en een deelgenootschap
- in het beheer over Triest. Die stra-
tegisch-politieke stellingen zijn van
betrekkelijk geringe waarde zonder
Russische vloot in deze wateren.
De mogelijkheid, een krachtige
Joego-Slavische vloot in de Mid
dellandsche Zee te stationneeren,
staat nog altijd open, maar zou
een duidelijk agressief karakter
dragen.
2. Turkije is den Russen een
doorn in het vleesch. Er is een
streven den aan sle Sovjet-Unie
grenzenden Armeenschen provincies
van Turkije onafhankelijkheid te
verleeiien. Dit zou dan in feite een
Russische heerschappij over die
streken beteekenen, op dezelfde
wijze als onafhankelijkheid van
Azerbeidsjan ten koste van haar
stichting van een Russiscihen va
zalstaat zou hebben ingehouden.
Door nu druk op de Turken uit te
oefenen in de kwestie van de zee
engten hopen wellicht de bolsjewis
tische politici, inzake Armenië ge-
Dinsdagavond heeft Z. Em. Kar
dinaal de Jong bij een bezoek aan
Arnhem, in verband met het eeuw
feest van de stichting „Insula Del",
een der belangrijkste katholieke
instellingen te Arnhem, een plech
tig Lof gecelebreerd.
Het gebouw „Insula Dei", waarin
de zusters van O. L. Vrouw van
Barmhartigheid van 18641944
haar dienende taak jegens de ge
meenschap verricht hebben, is in
de oorlogsdagen compleet verwoest.
Thans wonen de zusters in Sacré
Coeur, waar gisteren de feestelijk
heden werden gehouden.
Mr. H. A. M. T. Kolfschoten, lid
van de Tweede Kamer en oud-mi
nister van Justitie in het kabinet-
Schermerhorn, is met ingang van
1 September benoemd tot burge
meester van Eindhoven.
Nederlandsche illegale werkers in het leger brachten een be
zoek aan Denemarken. Een foto van „Kees", den bezadigden bok
van de militaire band. „Kees" maakte de reis naar Denemarken
om de voetbal-match te animeeren die tusschen Nederlandsche
en Deensche illegalen gespeeld werd. Onze landgenooten verloren
met 18
makkelijker concessies los te krij
gen.
Zij volgen daarbij dan een andere
taktiek dan die welke zij vorig jaar
aannamen: in plaats van de direc
te onderhandelingen met Turkije
probeeren zij nu via de mogend
heden toch hun doel te bereiken.
3. Iedere inmenging in de poli
tiek van de Middellandsche Zee is
in Russische handen een wapen
tegen de Britsche Midden Oosten-
politiek. En juist waar deze zich in
een critiek stadium bevindt zoowel
door de Palestijnsche moeilijkhe
den als door de voorgenomen ont
ruiming van Egypte, komt de te
Moskou ondernomen stap wel zeer
ongelegen.
Men kan dan ook het belang
van den Sovjet-eisoh tot
herziening van het verdrag
van Montreux niet onderschatten.
Hij is van invloed èn op de bespre
kingen te Parijs over Triest, èn op
de besprekingen te houden over
Palestina, èn op de besprekingen te
Cairo over Egypte. Misschien is zelfs
het getreuzel in elk van deze drie
kwesties voor een deel te verklaren
door het wachten, of de Sovjet-
Unie nu herziening zou vragen of
niet.
Intusschen, door het verzoek al
leen is het verdrag nog niet her
zien, is nog pas slechts de nood
zaak ontstaan, een conferentie te
overwegen. Rusland en de Balkan-
sta ten zullen ongetwijfeld op een
conferentie aansturen. Engeland,
Turkije, Frankrijk en ook Amerika,
dat wel niet tot de Montreux-mo-
gendheden behoort maar èn door
zijn aanwezigheid in de Middel
landsche Zee èn door de afspraken
van Potsdam ten nauwste bij deze
zaak betrokken is, zullen een con
ferentie vermijden, of, als deze dan
toch gehouden wordt, een eigen
reglement willen ontwerpen. Wel-
lioht ook hier beheer van de U.N.O.
..In een vraaggesprek voor de
radio heeft de waarhemand di
recteur van het Centraal Distri
butiekantoor, de heer E. C. van
Noordwijk een en ander medege
deeld betreffende distributie-
aangelegenheden.
..Er wordt, aldus de heer van
Noordwijk, ernstig gestreefd naar
ingrijpende bezuinigingen. Het
aantal amblenaren, dat aan het
begin van. dit jaar in de distribu
tiekantoren nog circa 21.000 be
droeg, is thans teruggeloopen tot
16.000. Het zal in den loop van
het jaar nog aanmerkelijk ver
minderen.
Over dei huidige oistributiere-
geling van schoenen zijn minder
klachten dan voorheen, vooral
omdat een gezin bet eerst schoe
nen kan koopen voor hem of
haar, die ze het meest noodig
heeft. Het trekt alleen de aan
dacht, dat veel meer bonnen voor
dames- dan voor heerenschoenen
worden aangevraagd.
De distributie van rijwielen
en rijwielbanden blijft voor-
loopig nog een zorgenkind. De
productie in eigen land van
rijwielen is gering en 'van den
import van Fransche rijwie
len is tot dusverre nog niet
veel terecht gekomen. Aan
rijwielen worden thans 4000
per maand verdeeld. Maan
delijks worden ruim 200.000
buitenbanden en een iets
kleiner aantal binnenbanden
in omloop gebracht. De ver
deeling hiervan is uiterst
moeilijk, omdat de productie
een stuk achter is bij de be
hoefte.
Wel worden voorrangsgroepen
aangewezen, b.v. dokters, ver
pleegsters, landarbeiders, arbei
ders in vitale bedrijven, doch ook
in deze groepen kan lang niet
iedereen gelijktijdig worden voor
zien. In de zomermaanden wordt
het meerendeel toegewezen aan
landarbeiders, waardoor de ande
re groepen in die maanden stief
moederlijk worden bedeeld, om
niet te spreken van de menschen,
die niet tot de voorrangsgroepen
behooren.
De A. N. W. B. heeft voor
gesteld, één stel banden per
gezin binnen zekeren tijd. Er
zijn ongeveer twee en een
kwart millioen gezinnen in
Nederland, zoodat hef twee
jaar zou duren, voordat ieder
gezin een stel banden heeft,
tenzij de productie van ban
den inmiddels zou worden
opgevoerd. Deze productie
hangt niet zoozeer samen met
gebrek aan rubber als wel
met een tekort aan canvas en
metalen hoepels. Het voorstel
van bandendistributie per ge
zin moet nog nader bekeken
worden.
f—\en resultante van verwoesting
Ê-J en ellende, dat is 'het beeld,
M J dat Berlijn een jaar na den oor
log nog steeds biedt. Wanneer
er gebieden in Duitschland zijn, die
bij uitzondering aan de verwoesting
zijn ontsnapt en het vonnis, door de
oorlogvoering aan Duitschland vol
trokken, hebben ontloopen dan
heeft Berlijn vermoedelijk hun
deel erbij gekregen.
De joto's op de
ze pagina laten nog
eens zien, hoe de
Duitschers de uit
eindelijke gevolgen
van het Hitler-re-
giem nog dagelijks
aan den lijve onder
vinden. Bijna drie
jaar, nadat de groo-
te verwoesting van
Berlijn begon door
de Engelsche nacht
en Amerikaansche
dagbombardemen
ten, zijn de trottoirs
nog bedekt door het
uit de huizen rol-
lend puin. De vrou
wen, die 's morgens
in de rij staan voor
de noodwinkeltjes,
ondergebracht in
bij toeval niet ingestorte kelders,
maken 's middags queue bij de op
ruimingswerkzaamheden. Het zware
werk wordt allesbehalve door de
mannen gedaan. De vrouwen span
nen zich net zoo in achter de lor
ries en de zwaarste steenen gaan via
hun handen naar de stapelplaatsen,
waar ze den tijd afwachten, dat
Berlijn letterlijk uit zijn puin zal
herrijzen. Want de steenen vormen
waardevol materiaal en worden door
onderhand in het vak bekwaam ge
worden vrouwen schoongebikt. Hier
en daar verspert een Russische tank
of een tijdens den strijd inderhaast
opgeworpen versperring nog dèn
weg als een overigens geheel
overbodige herinnering aan de
dagen, dat de door bommen aange
richte ruïnes door Russische grana
ten nog eens werden omgekeerd.
En in deze puinstad leven de
Berlijners. Sommige wonen in fei
telijk onbewoonbare kelders, andere
in met kunst en vliegwerk opge
lapte eerste étages, de „rijken" in
schuurtjes aan den rand van de stad.
Zij zouden kou lijden, nu de Tier-
garten tot een stoppelveld is gewor
den en het hout uit de huizen al
lang is opgebrand. En zij zouden
van honger en gebrek omkomen,
maar van dit laatste leveren de ge
zichten op de foto's geen overtui
gend bewijs.
Laat u overigens niet bedriegen
door deze foto's. Niet alle Berlijners
werken hard. Velen slenteren door
de stadsdeelen, waar de zwarte
markt de grootste omzetten heeft.
Weer anderen zoeken hun vertier
in de vermaakscentra aan den Kur-
fürstendamm, waar de café's in nog
grooter getale dan vroeger de men
schen en de bezettingstroepen aan
trekken.
En wie denkt, dat de Berlijnsche
de mode niet interesseert, vergist
zich deerlijk. Met een slechte imi
tatie van de grandezza, waarmede
de Romeinsche mannequin zich laat
fotografeeren voor het Colosseum
of een oud-Romeinsche poort, po
seert de Berlijnsche voor een mo
dernen puinhoop van brokken bak
steen en verbogen waterleidingen.
Wanneer Berlijn een stad van
vele contrasten is, dan heeft het
puin alleen niet zijn tegenstelling.
Geldig van 18 tot en met 31 Aug.
BONKAARTEN KA, KB, KC 608
486 t/m 490 brood 800 gr. brood
491 brood 400 gram brood
494 boter enz. 125 gram boter
495 boter enz. 375 gram niargai ine
of 300 gram vet
505 suiker 500 gram suiker
496 alg. 100 gram bloem
497 alg. 200 gram kaas
498 alg. 250 gr. jam, stroop enz.
499 alg. 50 gram cacao
500 alg. 50 gram thee
501 alg. 100 gram koffie
502 alg. 250 gram zachte zeep
B 94 res. 1600 gram brood i
B 95 res. 100 gram kaas
C 94 res. 800 gram brood
BONKAARTEN LA, LB, LC 608
413 vleesch 100 gram vleesch j
414 vleesch 400 gram vleesch
A 76 melk 2 liter melk
B 76, C 76 melk Z'A liter melk
BONKAARTEN KD, KE 608
986, 987 brood 800 gram brood
994 boter enz. 250 gram boter
995 boter enz. 125 gram margarin»
of 100 gram vet
005 suiker 500 gram suiker
996 Algemeen 100 gram bloem
997 Algemeen 100 gram kaas
998 Algemeen 250 gr. jam, stroop,
enz.
999 Algemeen 50 gram cacao
001 Algemeen 250 gram zachte zeep
D 94 Reserve 800 gram brood
E 94 Reserve 500 gram rijst, kin-
meel of kinderbiscuita
BONKAARTEN LD, LE 608
913, 914 vleesch 100 gram vleesch
D 76, E 76 melk 6 liter melk
Tabakskaarten enz.
T 43 2 rantsoenen tabaksartikelen
en 2 rantsoenen sigaren van
minder dan 18 cent per stuk of
een pakje „Pax" kerftabak van
40 gram
V 43, V 44 100 gram chocolade en/
of suikerwerken
X 43 2 rantsoenen tabaksartikelen
X 44 100 gram chocolade en/of
suikerwerken
De bonnen voor aardappelen
zullen afzonderlijk worden aange
wezen.
De bonnen voor melk zijn geldig
t.m. Zaterdag 24 Augustus a.s. Vo-.,r
de week van 25 t.m. 31 Augustus
zullen voor tabak, melk en aardap
pelen nog bonnen worden aangewe
zen.
Deze week is wederom 100 gram
vleesch extra beschikbaar, zoodat
men in totaal 500 gram per veer
tien dagen ontvangt.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 16 Augustus wor
den gebruikt, met uitzondering van
de bonnen voor vleesch en me'fc,
waarop eerst met ingang van Maan
dag 19 Augustus mag worden ge
kocht.
Ik zit er mee ln! Voorloopig geen
nieuwe waschpoeder, omdat de boa
is uitgesteld. Dat zal wat worden,
als Je de boel netjes schoon wilt
houden."
,,'t Zal niet meevallen. Maar ten
slotte ls er heel wat, dat je net zoo
goed een beurt kunt geven met VIM,
Als we ons daaraan houden, spared
we waschpoeder."
(Adv).
Waarschijnlijk zullen binnen
kort weör bonnen voor zeep
kunnen worden aangewezen. Het
plan bestaat 29 Augustus een bon
voor waschpoeder aan te Wijzen,
12 September een voor huishoud
en t)oiletzee|p en 26 September
een voor zachte zeep.
Voor de benoodigde grondstoffen,
is Nederland hoofdzakelijk aange
wezen op invoer van soda en caus-
tische soda uit Frankrijk en, in ge
ringere mate, uit België en op
dien van lijnolie uit Argentië.
Wanneer deze aanvoer niet stag
neert, zooals in de afgeloopen we
ken eenige malen het geval is ge
weest, zal de toewijzing van zeep
vermoedelijk wel kunnen geschie
den zooals hierboven aangegeven.
De K.L.M.-persdiensf deelt mede:
Het West-Indisch bedrijf der K.
L.M. gaat nu ook met geconver
teerde Skymasters vliegen. Op 4
Augustus kwam de eerste van deze
viermotorige machines op Curacao
aan. Het toestel zal „Oranjestad"
heeten. In den loop van deze
maand verwacht men de andere
twee bestelde vliegtuigen, die
„Willemstad'' en „Kralendijk" ge
doopt zullen worden.
