Verslagen naties stellen hun
eischen
Turkij
ije wijst de Russische
voorstellen af
Euwe en Botwinnik leiden
Staking Chineeschen
handel op Indië
Tot hoofd en hart
Debatten over vredesverdragen met
Duitschlands bondgenooten
Het weer
Zal Rusland gebruik maken van
militaire demonstraties
Kottnauer en Christoffel de nieuwe
slachtoffers
De nieuwe restar van het
Triniteitslyceum
69ste JAARGANG No. 23621
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weelc
DE VREDESCONFERENTIE
Ned. Marine controleert
lading op wapens
DARDANELLEN-KWESTIE
Een vlaggeschip
voor Batavia
AFSCHEID ENGELSCHE
JEUGD
Haarlem naar het
zonnige Zuiden
Inbraken aan den
Bennebroekerdijk
O
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Van Donderdagmiddag af zijn
er op de conferentie te Parijs
drie landen aan het woord ge
weest nl. Bulgarije, Hongarije
en Finland.
De Bulgaarsche spreker eisch-
te Griekech grondgebied voor
een toegangsweg tot de Aegei-
sche zee en wees den Griekscien
eisch voor een strategische
rectificatie van de grens ten
gunste van Griekenland van de
hand. Hij dankte de Sovjet-Unie
uitvoerig voor de na den oor
log verleende hulp.
Naar aanleiding van deze rede
uitte de Oekrainische afgevaardigde
Manoouilsky de beschuldiging dat
Griekenland een politiek van aan-
stokerijen voert en hij verklaarde dat
het Russische blok van plan is ai-
les in het werk te stellen om de
Grieksche regeering te brandmerken
al3 een speelbal van reactionnatre
mogendheden.
De Grieksche leider Tsaldaris die
na Manoeilsky het woord nam. ne
geerde Manoeilsky's aanval en be
perkte zich tot de opmerking dat het
vreemd was dat een verslagen natie
zooals Bulgarije, gebied eischte ten
koste van een zegevierende natie
zooals Griekenland, die drie maal
binnen een generatie door zijn vij
and was aangevallen.
Hierna kwam Hongarije aan het
woord. Heftig verklaarde de
Hongaarsch» premier janos Gy-
oeng'voesi, dat Hongarije het
geschil met Roemenië niet ais
geregeld beschouwt voordat de
Groote Vier Noord Transsylvanlë
aan Hongarije hebben terugge
geven.
Hij stelde voor door middel van
directe onderhandelingen met Roe
menië het oude geschil over de
Transsylvanische grens te regelen
en hij waarschuwde dat uitdrijving
van de Hongaarsche minderheid uit
Tsjechoslovakije een moreele en po
litieke onrechtvaardigheid zou zijn.
Ilflj weigerde botweg de Roemeen
se he' berstelbetalingseischen te aan
vaarden.
Nadat Gyoengyoesi aan de Russen
lof had toegezwaaid wegens mati
ging van hun herstelbetalings-
eischen, verzocht hij de conferentie'
Hongarije in staat te stellen de voor-
oorlogsche schulden en andere in
teruationale verplichtingen te vol
doen zonder dat dit een nieuwe
economische ineenstorting van het
land zou veroorzaken.
De Tjecho-Slowaaksche afgevaar
digde Jan Masaryk beantwoordde
de Hongaarsche rede. Hij ontzenuw
de haar pint voor punt op afdoen
de wijze, en hij beschuldigde de
United Press meldt, dat de ver-
eeniging van Chineesche im- en
exporteurs te Singapore heeft aan
gekondigd, dat zij den handel met
Ned. Indië staakt, daar de Neder-
landsche vloot tijdens de afgeloopen
maand 17 Chineesche vaartuigen zou
hebben aangehouden en hun lading
la beslag hebben genomen. De Chi
neesche consul-generaal te Singapo
re heeft bij zijn Nederlandschen
collega geprotesteerd. Een der func
tionarissen van de im- en expor-
teursvereeniging verklaarde, dat de
Nederlanders schepen opbrengen
op de bewering, dat de lading uit
gestolen goederen bestaat. Hij ver
zekerde evenwel, dat ieder schip
behoorlijke uitvoervergunningen voor
de lading van suiker, rubber en pe
per bezat.
Volgens een schatting der Chi
neesche vereeniging heeft de Neder-
landsche marine een hoeveelheid
van 900 ton goederen in beslag ge
nomen: de waarde wordt geraamd
op 15.080.000 Amerikaansche dollais
Gedurende de eerste helft van 194Q
kwam een derde deel van Singapo
re's import uit Ned. Indië. Deze
handel wordt thans, zoo meldt U
p. met uitroeiing bedreigd. De ver
eeniging beweert voorts, dat de vo
rige maand Nedrrlandsche soldaten
op een Chineesch vaartuig hebben
gevuurd, waardoor een Chineesche
zeeman werd gedood.
In officieele Nederlandsche
kringen te Singapore werd Don
derdag, volgens United Press,
erkend, dat in Singapore gere
gistreerde schepen in Ned. In
dië in beslag genomen zijn. Zij
verklaarden echter, dat de
schepen misschien illegale la
dingen en vuurwapens aan
boord hadden. De Singapoorsche
politie heeft bevestigd, dat
schepen wapens uit Malakka
naar Ned. Indië hebben gesmok
keld.
Hongaarsche autoriteiten ervan wei
overwogen de meest complete lil
flatie uit de geschiedenis verwekt
te hebben.
Kiselof (Wit Rusland) verdedig
de Hongarije en drong aan op een
compromis.
Byrnes nam vervolgens voor het
eerst tijdens de debatten over de
vredesverdragen met de satellieten
van de as het woord om de Ver.
Staten te verdedigen tegen de aan
vallen, die tijdens de debatten op
dit land zijn gericht. Hij verzette
zich tegen de opvatting van de
Sowjet-Unie, dat de Italiaansche
regeering minder democratisch zou
zijn dan die van de andere voor
malige vijandelijke staten, omdat
haar opvattingen afweken van die
van de Sowjet-Unie.
Hij achtte de critiek op Grieken
land niet redelfjk.
Wysjinski (Sowjet-Unie) verklaar
de, dat later Molotof op de rede
van Byrnes zal antwoorden.
In de middagzitting lichtte de
Finsche premier, Pekkala, het Fin-
sche standpunt ten aanzien van het
ontwerp vredesverdrag met dit land
Verwachting tot Zaterdagavond
Voor het Noor de'Pk gedeelte van
liet land; In den ochtend hier en
daar nevelig, overigens gedeelte
lijk bewolkt, dro'g, zwakke ver-
aaderlijke wind en stijging van
temperatuur. Voor het Zuidelijk
gedeelte van het land: Meest zwaar
bewolkt, droog, zwakke tot ma
tigen wind tusschen Oost en Zuid
en stijging van temperatuur.
Zon onder 20.04, maan 22.08
11.57. Zon op 5.20.
toe. F'nland stuurt aan op een po
litiek van samenwerking met de
Sowjet-Unie. Het zwaarst wordt
Finland thans getroffen door de
territoriale regelingen van het ont
werp verdrag. De economische ge
volgen van het afstaan van 24.000
vierkante kilometer grondgebied
zullen zeer groot zijn, vooral door
het verlies van Viipuri, dat een in-
en uitvoerhaven is voor een groot-
gebied dat aan Finland blijft.
De Zuid-Afrikaan Theron drong
er op aan welwillendheid de grond
slag te doen zijn hij het grondves
ten van den vrede..
Ook de volgende spreker Alexan
der (Engeland), onderstreepte dit.
De Grieksche minister-president
Tsaldaris zeide, dat Griekenland
zich in staat van oorlog acht met
Albanië, hij stelde voor dit land als
een, voormalig vijandelijk land t"
behandelen.
Van Engelsche zijde werd vervol
gens medegedeeld, dat Engeland zal
voorstellen, Oostenrijk ter conferen
tie uit te noodigen.
De Sowjet-Unie verklaarde dat ztj
zich tegen een dergelijk voorstel zou
verzetten.
ff
In goed ingelichte kringen te An
kara werd Woensdag verklaard, dat
Turkije de Russische voorstellen be
treffende de reorganisatie van het
beheer der Dardanellen heeft afge
wezen. In het Turksche antwoord zou
zijn aangevoerd, dat de Russische
eischcn veel verder gingen dan het
verdrag van Montreux en dat aan
Turkije geen andere keus werd gelaten
dan deze te verwerpen.
De Russische eïschet,. die neerko
men op toestemming cm langs da
Dardanellen bases in te richten, wa
ren niet gegrondvest op de interna
tionale veiligheid, maar geheel en al
op het voordeel van de drie landeu,
aldus deze verklaring, welke verder
zegt, dat Turkije de zeeëngte altijd
heeft beschouwd als een zaak, Te
internationale besp-ek lig verdient
Daarom heeft het land ieder voorstel
voor een tweezijdige bespreking met
Rusland afgewezen.
De Turksche premier, Recep Peker
heeft ln een radio-tnespraak voor
Radio Ankara verklaard dar. Turkije
„zou onderbandelen met de gealli
eerden en de belanghebbende staten"
voor een herziening van de Conven
tie van Montreux betrefiendc de Dar
danellen en niet alleen met de Zwarte
Zeestaten. Peker liet z'eh met lof uit
over het pact van 193^ met Groofc-
Brittannië. Op dit soort overeenkom
sten zal de regeering, naar hij zet,
haar politiek grondvesten. Hij wees
ook op de samenwerking met Ame
rika.
In Londen is bekend gemaakt, dat
Engeland het Russische voorstel, vol
gens hetwelk uitsluitend Turkije en
de andere oeverstaten van de Zwart i
Zee de Dardanellen zouder contro
leeren, van de hand heeft gewezen.
In diplomatieke kringen te
Washington ziet men ernstig de
mogelijkheid onder hst neg, dat
Rusland binnenkort gebruik zou
kunnen maken van militaire de
monstraties, om Turkije te „over
reden".
Zij noemen drie punten op ter sta
ving hunner speculaties
1. Onlangs is Maarschalk Zjoekrf
benoemd tot bevelhebber van do
vesting Odessa. Men is van oorde.'l,
dat het zeer goed mogelijk is, dat
deze benoeming wel eens van zeer
groot gewicht zou km.nen zijn.
2. Volgens hardnekkige berichten
zouden de Russen van plar. zijn bin
nenkort manoeuvres te land 'en ter
zee te houden in de buurt van Odessa,
de voornaamste haven van de êwarte
Zee.
3. Andere berichten duiden aan.
dat Rusland troepen geconcentreerd
zou hebben aan de noordelijke grens
van Iran.
Het verschijnen vam de Ameri
kaansche oorlogsschepen in de Mid-
dellandsche Zee wordt in brtade
kringen in Washington als machts
vertoon opgevat, al wordt er in alle
officieele verklaringen de nadruk
op gelegd, dat het een be doel van
den kruistocht een oefening is.
Onder deze ontwikkeling, die Bich
aan de oppervlakte afspeelt, schuilt
een politieke situatie, waarover
hooggeplaatste officieele personen
in Washington zich zeer bezorgd ma
ken. Deze kon volgens hen name-
'ijk wel eens uitloopen op een open
lijke crisis, die heel wat ernstiger is
dan het geschil met Iran.
Deze vrees is gebaseerd op de
kennelijke vastbeslotenheid der Rus
sen, vasten voet te Jrrijgen in de
Dardenellen, en op de mogelijkheid,
dat dit streven gepaard aal "gaan met
eweldpleging m den een of anderen
vorm.
De Amerikanen plegen hun
transatlantische vliegtuigen soms
als „flagships" aan te duiden.
Als deze naam echter ooit van
letterlijke toepassing is geweest
op eenig vliegtuig, dan gold dit
toch zeker de K-L.M. Skymas-
ter, die gisteren naar Indië ver
trok.
Dit vliegtuig heeft, meer dan
eenig ander vliegtuig ooit ge
daan heeft, de Nederlandsehe
driekleur hoog gehouden. Aan
boord bevonden zich n.l- 3000
kgNedeplandsche vlaggen,
bestemd voor Insulinde.
Ongeveer 30 meisjes van het Harrow College, die in het kader van
de World Friendship Association te Heemstede logeeren, hebben
een krans gelegd op het monument van de gefusilleerde Neder
landers aan de Dreef
Vandaag verlaten 75 Ëngelsche
jongens en meisjes, die in Heem
stede twee weken vacantie hebben
doorgebracht, weer ons land.
In „Groenendaal" heeft de
World Friendship Association, af-
deeling Heemstede, Woensdag
avond een afscheidsbijeenkomst
georganiseerd, waarop de Engel
sche jeugd haar dankbaarheid ten
opzichte van de Nederlanders, die
zich zoo gastvrij betoond hebben,
tot uiting bracht.
Donderdag heeft een 30-tal
meisjes van Harrow College, die
ook tot het gezelschap behoorden,
bij het monument aan de Dreef,
waar eenige Nederlanders in den
bezettingstijd zijn gefusilleerd, een
krans neergelegd, „ten teeken van
dankbaarheid en bewondering",
sooals op de linten stond.
Nadat de meisjes een minuut
stilte hadden betracht, besloten zij
de sobere, doch treffende plechtig
heid met de yell „Lang leve
Holland!"
Pater Modestus van Straaten
O.E.S.A., de nieuwe rector van
het R.K. Lyceum voor jongens
In de tweede en derde ronde van
liet wereldscliaaktournooi te Gro
ningen bewees onze landgenoot Dr.
Max Etiwe zijn uitstekenden vorm
tegen den Tsjech Kottnauer en den
Zwitser Christoffel, die na respec
tievelijk 32 en 34 zetten werden
overwonnen.
In zijn partij tegen Kottnauer, een
Engelsch vierpaardenspel, behandel
de de Tsjech de opening zeer goed
Euwe besefte, dat hit in moeilijk
heden zou komen e.n reageerde met
een niet geheel zuivel e tegenactie
in het centrum, die Kottnauer door
middel van een stukoffer trachtte
te weerleggen; dit laatste bleek ech
ter een misstap. Euwe gaf de kwa
liteit terug en nam daardoor het
initiatief over. De partii eindigde
toen spoedig door opgave van den
Tsjech.
De derde partij van Euwe zou na
rustig spel spoedig te remise ge
ëindigd zijn. Onze landgenoot wilde
echter winnen en besloot tot een
gewaagde offercombinatie Het be
kende looperoffer op h7, dat al zoo
vaak tot schitterende overwinnin
gen leidde, deed ook nu zijn plicht.
De stand na de derde ronde luidt:
Euwe en Botwinnik ieder 3
punten; Denker 2V, punt; Smislof,
O'Keliey, Najdorf, Kotoi en Stoltz
2 punten; Tartakower l'A punt plus
1 afgebr. partij; Guimard en Flohr
1 punt en 1 afgebr. partij; Chris
toffel, Lundin en Szabo ieder 1 punt;
Boleslafskiej, Yanofskv Steiner en
Vidmar elk ipunt; Bernstein twee
afgebr. partijen en Kottnauer een
afgebr. partij.
Heden worden de volgende par
tijen gespeeld; VidmarKotov, Ya-
nbfskyTartakower, Kottnauer
Flohr, ChristoffelStoltz. Guimard
Euwe. NajdorfBernstein. Szabo
O'Kelly, LundinBoleslafskiej, Smis
lofDenker, Steiner—Botwinnik.
Naar wij vernemen zou van Am
sterdam een voorstel zijn gekomen
om het tournooi om he* wereldkam-
nioenschap 1947 ln de hoofdstad te
doen houden. Na afloop van het
tournooi te Groningen zal worden
beslist of Amsterdam of Noordwijk
de eer te beurt zal vallen.
15 Sept. zal het kampioens
elftal van de H.F.C. Haar
lem" naar Italië vertrekken,
waar het een week zal verblij
ven en eenige voetbalwed
strijden zal spelen o.a. te
Milaan.
De nieuwe rector van het Trini
teitslyceum, pater dr. Modestus v.
Straaten, wiens benoeming wij de
zer dagen berichtten, is nog zeer
jong. Hij werd 21 Maart 1911 te
Mijdrecht geboren, volbracht de
Humaniora in het Augustinianum
te Eindhoven, trad in de Orde
der Augustijnen in 1929, deed zijn
theologische studie in Nijmegen
en werd 25 Juli 1935 priester ge
wijd.
In 1936 begon pater van Straa
ten de studie in de klassieke lette
ren aan dé R. K. Universiteit ta
Nijmegen, behaalde in 1942 zijn
doctoraat en promoveerde korte
lings, 20 Maart van dit jaar. op
een proefschrift over Panetius.
Sinds September 1944 is hij aan 't
R. K. Lyceum voor jongens ver
bonden als leeraar in de klassieke
talen. In dien tijd heeft men hem
leeren kennen als een goed docent
en een sympathieke, tevens krach
tige persoonlijkheid, die de gaven
van leider en organisator in zich
vereenigt.
De nieuwe rector had voor ons
twee foto's, een van zes en een
van anderhalf jaar terug. Die wel
ke hierbfj is afgebeeld is de oud
ste opname, doch tevens de meest
gelijkende. De foto uit de voedsel-
arme periode hebben we maar niet
aangenomen, die zou een tegen-
overgestelden indruk van den jon
gen pater gegeven hebben, zoo
oud en zoo vermagerd als hij daar
op uitziet. Overigens merkwaardig,
dat iemand na zoo'n langen en
barren oorlog weer een treffende
gelijkenis gaat vertoonen met een
vooroorlogsch portret!
Bij den slager W. H. aan den
Bennebroekerdijk hebben inbrekers
c'oor middel van een valscben sleu
tel toegang gekregen tot diens wo
ning en een radiotoestel, een rij
wiel en wat kleingeld uit de toon
banklade gestolen.
Voorts werden ten nadeele van
den smid K- aan den Bennebroe
kerdijk van diens erf een auto-
binnen- en buitenband en een me
talen spakenvelg ontvreemd.
Als gij na het beëindigen van
uw dagtaak van den avond
geniet en uw echtgenoote of
moeder met iets bezig ziet,
bedenk dan, dat de taak van
een vrouw ook nog is: zorgen
en denken en den boel voor
uit regelen en geven en een
goed humeur bewaren ev.
4 nog veel meer j
