De storm binnenskamers
bezworen
Zwitsers bevaren de
wereldzeeën
Wetsontwerp betr. Commissie-
Generaal aangenomen
Veiligheid en recht
in Indië
WAAROM FRUIT-DISTRIBUTIE?
1
Roode Kruis-schepen zorgden
voor noodlijdende gebieden
Bouwvergunning loopt
via 33 instanties
Meer suiker voor café's
en restaurants
Om prijzen in de hand te houden
Alle Bikini-muizen
leven nog
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1946
PAGINA 3
TWEEDE KAMER
Koninklijke rede
Vacantiebom voor het
bouwbedrijf
Ridder Orde van den
Ned. Leeuw
In September:
ZUIDVRUCHTEN
Roode Kruis-schepen
VERKLARING VAN TRUMAN
OVER PALESTINA
Nazi's uit Mexico gezet
Dr. A. W. Ausems t
Ir. W. Th. van Schalk
overleden
(Van onzen parlementairen redacteur»
Met de stemmen van katholie
ken, Partij van den Arbeid en
communisten vóór heeft de
Tweede Kamer gisteravond om
IX uur zij had juist het klokje
rond vergaderd het wetsont
werp tot instelling van een com
missie-generaal voor Ned.-Indië
aanvaard en daarmede de regee
ring een ruime meerderheid op
geleverd.
Ia de storm, die men na het lezen
van de stukken moest duchten, nog
binnenskamers bezwoien? Gestormd
heeft het althans geenszins. Do
krachtige tegenstand, dien het voor-
loopig verslag bood, heeft althans op
sommige punten in de debatten niet
gewerkt. Speciaal de katholieken, die
in dit geding de sleutelpositie inna
men, de onverzoenlijke tegenstand
van protestanten en Partij v. d. Vrij
held was verzekerd evenals de una
nieme instemming van de Partij van
den Arbeid, hebben zich meegaand
getoond.
De heer Van Poll heeft weliswaar
als zijn meening gehandhaafd, dat
de Luitenant-Gouvemeur-Generaal in
de commissie slechts een raadgevende
stem behoort te hebben, doch het
feit, dat hij op dit punt geen gehoor
vond bij de regeering heeft de ka
tholieke fractie niet in het rechtsche
kamp gedreven. De met groote be
kwaamheid gevoerde schriftelijke ver
dediging in de Memorie van Toelich
ting en de Memorie van Antwoord
zal er tevens wel het hare roe hebben
bijgedragen, dat het mondeling debat
in dit geval geen feilen strijd meer
ontketende.
Waar de zaken dus zóó stonden,
bleven de partijen strak In hun stel
lingen volharden. De Anti-Revolu-
tiounalren, de Christelijk-Histori-
schen en de Partij van de Vrijheid
bleven principieele tegenstanders,
doch voerden na de omstandige
schriftelijke voorbereiding geen
nieuwe gezichtspunten meer aan,
evenmin trouwens als de verdedi
gers van het wetsontwerp.
De heer Schouten vooral bleef
erop hameren, dat de regeering eerst
de Instructie van de Commissie-
Generaal bekend zou maken, en
na Het antwoord van minister
Jonkman stelde hij slechts vast, dat
hij op de vragen, die hij had ge
steld en de tegenkantingen, die hij
ln het midden had gebracht, geen
antwoord had gekregen, weshalve
hij repliceeren geen nut achtte te
hebben.
Nu is het een feit, dat de minis
ter niet zoo heel veel meer heeft
gezegd met rechtstreeksche betrek
king tot het wetsontwerp. Hij heeft
ook rondweg verklaard, dat hij het
principieele debat over de regee-
ringspolltiek ten aanzien van Indië,
waartoe de oppositie hem wilde ver
lokken, liet schieten.
Hjj achtte het daarvoor thans niet
het moment, maar hij heeft toch
wel het een en ander onthuld van
de lijnen, waarlangs de regeering
zich voorstelt haar politiek te voe
ren. Zoo heeft hij dan met nadruk
uiteengezet, dat de eonstitutionee-
le weg de eenige is, dien de regee
ring kan bewandelen, de constitu-
tioneele weg, waarvoor haar tot
grondslag dienen de zoogenaamde
koloniale artikelen van de Grond
wet, die alleen bij gondwetswijzi-
glng veranderd kunnen worden. Den
kern daarvan ziet de regeernig in
artikel 53 van de Grondwet, welke
het eedsformulier bevat, waarmede
de Koning bij zijn inhuldiging den
eed op de Grondwet aflegt.
Ais de regeering nu heeft ver
klaard, dat zij zich houdt aan de
Koninklijke rede van December
1942, dan wil dit geenszins zeg
gen. dat zij de regeeringsverkla-
ring van 10 Februari 1946 niet
meer wenscht te hanteeren. Zij
hanteert die wèl en zij meent, dat
deze gezien moet worden binnen
het streven van de regeering om
do koninklijke verklaring van
December 1942 te verwezenlijken,
een streven, waarvan dus de zelf
standigheid van de volkeren van
Indië met behoud van het staats
verband den inzet vormt.
Wat haar houding ten opzichte
Van de „Republiek-Indonesia" be
treft, de regeering erkent volmon
dig. dat in de „republiek" een stuk
Indonesisch nationalisme leeft,
de minister sprak hier uitdrukkelijk
V?n eJn stuk. Zij meent niet, dat
ÏÏS i commis8ie-generhal zich
Straks inlaat met onderhandelingen
met de vertegenwoordigers van deze
zoo geheeten „republiek", dit een
de facto erkennen van de .repu
bliek" zou beteekenen. Om zooiets
gaat het op dit oogenblik niet. Het
gaat slechts om het rekening hou
den met de realiteit van deze orga
nisatie. Daarna sprak de minister
een langen en ingeWikkelden zin
uit, waarvan de strekking was, dat
do regeering met haar politieke le
ven borg staat voor de erkenning
van een overeenstemming, waartoe
de commissie-generaal eventueel met
de vertegenwoordigers van deze na
tionalistische organisatie zal komen,
outs deze overeenstemming getrof
fen zal Zijn binnen het kader van
tt(Vea weergegeven principieele
Overigens bevestigde de minister
nog eens opnieuw, dat de in de wet
gegeven omschrijving van de taak
der commissie niet limitatief is. Bij
de veelomvattendheid en gewichtig
heid der Indische problemen moet
de commissie alles wat des Opper-
bestuurs is, indien eenigszins moge
lijk, behandelen.
Tegenover den wensch der
communisten, dat er geen troe
pen meer naar Indië gezonden
zullen worden, handhaafde de
minister, dat inwilliging van
dezen wensch volstrekt onmoge
lijk is, aangezien den troepen in
de eerste plaats de verplichting
wacht om de taak van de Brit-
sche troepen over te nemen en
ln de tweede plaats de taak om
veiligheid en recht te verzekeren,
hetgeen slechts mogelijk ls met
lnilp van een zeer behoorlijk
leger.
Deze algemeene uiteenzettingen
waren verreweg de belangrijkste
punten uit het mlnisterieele be
toog. De voorzitter moest de leden
bijna animeeren om nog een repliek
te houden. De repliek, die er dan
nog kwam, was uiterst kort van duur
en leverde niets belangrijks meer
op.
Het Tweede-Kamerlid de heer
Andriessen heeft aan den minis
ter van Openbare Werken en
Wederopbouw o.m. gevraagd, of
het juist is, dat hij. die op dit
moment een huts wil bouwen,
daarvoor eerst bij 33 instanties
de noodlge vergunningen moet
halen.
1 September zullen de toewij
zingen aan restaurants en café's
voor thee, suiker en melk worden
verhoogd. Eveneens zullen restau
rants van dien datum af, volgens
bepaalde normen, in beperkte mate
toewijzingen voor vleesch ontvan
gen.
Arbeiders uit de bouwbedrijven,
die nog in het bezit zijn van va-
cantiebons van het fondsjaar 1945
1946, kunnen deze tot 1 Septem
ber per aangeteekenden brief op
zenden aan de Stichting Vacantie-
fonds Bouwbedrijven, Sarphati-
straat 12, Amsterdam. Na boven-
genoemden datum zijn de bonnen
waardeloos.
Bij K.B. is benoemd tot ridder in
de Orde van den Nederlatidschen
Leeuw A. Hermus (frater Radul-
ohus), hoofd van de congregatie der
Fraters van Tilburg on Curasao.
Op Walcheren groeit weer graan en ondanks de vele moeilijkheden
slaagt men erin, om, met inzet van alle krachten, het koren op tijd
binnen te krijgen. De oogst is in vollen gang
Binnenkort zullen voor appelen,
peren en pruimen maximumprijzen
worden bekend gemaakt en zal
met de distributie van dit fruit
worden begonnen. Naar aanleiding
daarvan deelt men ons van be
voegde zijde mede, dat de regeering
zich op het standpunt heeft ge
steld, dat iedere Nederlander in
staat moet zijn tegen redelijke prij
zen een bepaalde hoeveelheid fruit
te koopen. Dit was gedurende de
afgeloopen maanden, wegens de
abnormale hooge prijzen, voor ve
len onmogelijk, waardoor een be
langrijk voedingsmiddel voor groo
te groepen van de bevolking onbe
reikbaar was. De regeering wenscht,
ondanks alle moeilijkheden aan een
distributie van fruit verbonden en
ondanks alle bezwaren van produ
centen en handelaren, aan dezen
toestand een einde te maken.
Om aan de algemeene en rede
lijke verlangens naar het terug-
keeren tot normale maatschappe
lijke verhoudingen zooveel mogelijk
tegemoet te komen, heeft de over
heid in de verwachting, dat het
prijsniveau op een redelijk peil zou
komen te liggen, aanvankelijk af
gewacht, hoe de vrije handel in
fruit zich zou ontwikkelen. De
Voor het eerst sinds 150Q werd
te Bergen op Zoom de groote
processie, de „Onze Lieve Vrou
we Ommegang", gehouden. Een
detail van de processie op de
Groote Markt voor het Raadhuis
prijzen van kersen, aardbeien en
ander fruit bleven evenwel, ook na
de z.g. primeurs, zóó hoog, dat de
regeering zich genoodzaakt zag in
te grijpen, om te voorkomen, dat
ook de oogst aan appelen en peren
ons bij uitstek Nederlandsche
fruit in de komende maanden
als een luxe alléén ten goede zou
komen aan hen, die hooge prijzen
kunnen betalen.
Hoewel dus het in de hand hou
den van de prijzen uitgangspunt
tot de genomen maatregelen is ge
weest, vergit. een billijke verdeeling
van het beschikbare fruit onver
mijdelijk een distributieregeling.
Maximumprijzen voor den oonsu-
menjt sluiten vaste marges voor den
handel en maximumprijzen voor de
kweekers in. Zonder distributie-
regeling zouden alle handelaren het
aangevoerde fruit terstond tegen
den maximumprijs willen koopen.
Reeds op de veilingen zou men dus
de 'beschikbare hoeveelheden on
der dien handel moeten gaan ver-
deelen. Dit kan alleen als men den
omzet van iederen handelaar kent.
Nu is er, sinds het vrijlaten van
den handel in groenten en fruit op
1 April van dit jaar, in deze bran
che geen klantenbinding meer, zoo
dat onder deze omstandigheden een
billijke verdeeling over den handel
reeds een distributieregeling voor
de consumenten insluit.
De abnormale ontwikkeling van
de fruitprijzen in de afgeloopen
maanden, hoe betreurenswaardig
op zich zelf, is zeker ook te wijten
aan een gedeelte van het publiek,
dat tegen eiken gevraagden prijs
fruit kocht, waardoor de handel
werd verleid, tegen hooge prijzen
in te koopen en er vaak nog een
marge op te leggen, die onevenre
dig hoog was ten opzichte van den
prijs, welken de kweeker voor zijn
product ontving.
In September zal een bon wor
den aangewezen, welke voor alle
leeftijden recht geeft op het koo
pen van 100 gram gedroogde zuid
vruchten.
Het Zwitsersche s.s. „Calanda".
groot 7600 ton, toebehoorende
aan de Schweizerische Reederet
A.G., kwam onlangs als eerste
Zwitsersche boot in Nederland
aan. Een Zwitsersche boot? In
derdaad! Zwitserland, land zon
der zeehavens, begon vóór den
oorlog reeds met de vorming van
een zeevloot.
Het in het leven roepen van een
Zwitsersche zeevloot is terug te
voeren tot de ervaringen, gedurende
den eersten wereldoorlog opgedaan,
waarbij Zwitserland met groote
moeilijkheden te kampen had, om
het overzeesche goederenvervoer ln
stand te houden.
Het duurde echter nog tot 9 April
1941 voordat het bekende besluit
van den Zwitserschen Bondsraad,
dat het voeren van de Zwitsersche
vlag ter zee regelt en dat als zwlt-
sersch zeerecht kan worden be
schouwd, tot stand kwam. In ver
band daarmede werd opgericht het
Zwitsersche Seefahrtsamt te Bazel,
waar 't Zwitsersche scheepsregister
wordt gevoerd en waarmede Bazel
tevens als thuishaven voor Zwitser
sche zeeschepen werd gekozen.
Met het oog op de moeilijke
positie van Zwitserland als neu
traal land temidden van de oor
logvoerende mogendheden moest
vooral scherp toezicht worden ge
houden op het zuiver Zwitsersche
karakter van elk schip, dat in dit
register werd ingeschreven.
De regeering zelf heeft zich dan
ook het recht voorbehouden, over
de toelating van een schip tot het
Zwitsersche scheepsregister te be
slissen. Overigens steunt het Zwit
sersche zeerecht op ter zake dienen
de internationale verdragen, die
voor de Zwitsersche zeevaart ver-
btndelijk werden verklaard.
Reeds door Zwitsersche maat
schappijen aangekochte en onder
Panameesche vlag varende schepen
worden onmiddellijk na het ver"
schijnen van voornoemd besluit
overgeboekt naar Bazel. Als eerste
schip werd het ss „Calanda" dat nu
in Nederland is aangekomen ln
Zwitserland te boek gesteld. In to
taal omvatte de Zwitsersche vloot
13 schepen met tezamen ca. 80 000
ton. Daaronder bevond zich ook een
drietal schepen van het Zwitsersche
Roode Kruis. Aangezien het Zwitser
sche Roode Kruis niet kon optreden
als reeder, kwamen echter ook deze
schepen onder het beheer der
Schweizerische Reeaerei A.G.
Met uitzondering van de Koode
Kruissehepen, die in de eerste
plaats gebruikt werden voor net
vervoer van pakketten voor de ge
allieerde krijgsgevangenen in Europa
en voor ievensmiddelentransporten
aan noodlijdende gebieden (het s.s.
„Ilenri Dunant" heeft in Maart 1945
een lading levensmiddelen, afkomstig
van de Don Suisse pour les vlctimes
de la guerre, naar uelfzül vervoerd)
werd de Zwitsersche zeevloot gedu
rende den oorlog hoofdzakelijk ge
bruikt voor den aanvoer van granen
r.lt Zn id-Amerika, olie uit Afrika en
voor het pendelverkeer tnsschen
Lissabon en Genua.
Lissabon was gedurende den oor
log de standplaats voor zwitserschen
import van overzee. De oorzaak
hiervan was, dat de met Grieksche
tonnage aangevoerde lading in Lis
sabon moest worden gelost, daar de
oorlog ln de Middellandsche Zee in
tensiever werd, waardoor 't gebruik
van de Middellandsche Zeehavens
werd verhinderd.
In den loop van den oorlog gingen
drie schepen door oorlogshandelingen
vendoren. De Roode Kruis-schepen
zijn eveneens weer van het Zwit
sersche scheepsregister afgevoerd
Totaal zjjn er dus heden nog 7 sche
pen onder Zwltsorschc vlag over
gebleven.
President Truman heeft Vrijdag
avond in een verklaring de hoop
uitgesproken, dat tengevolge van
de Britsche conferenties mat de
Joden en Arabieren een eerlijke
oplossing van het Palestijnsche pro
bleem kan warden gevonden en
onmiddellijike stappen kunnen wor
den gedaan om den toestand, waar
in de verplaatste Joden in Europa
verkeeren, te verbeteren.
President Truman zeide, dat. hij
overwoog een speciale wet bij het
congres in te dienen voor het bin
nenlaten in de V. S. van een vast
gesteld aantal verplaatste personen
uit Europa, onder wie Joden.
De president verklaarde voorts,
dat men dit probleem in een geest
van verzoening moet aanvatten,
wil het vrede en voorspoed voor
Palestina brengen.
Een woordvoerder van het Jewish
Agency heeft te Parijs naar aan
leiding van de verklaring van
Truman over het Palestijnsche pro
bleem gezegd, dat Amerika zich al
eens eerder heeft bereid verklaard
een aantal Joodsche vluchtelingen
op te nemen. De Amerikanen hou
den er niet van zich te binden.
Vrijdagavond werd medegedeeld,
dat het bureau te Washington van
het Joodsche agentschap na een
telefoongesprek met Nahum Gold
man, functionaris van het agent
schap te Parijs, die thans te Parijs
vertoeft, het plan tot verdeeling
van Palestina vlakweg heeft af
gewezen.
Dr. Goldman zou gezegd hebben,
dat het agentschap uitsluitend be
reid was om te onderhandelen over
de vestiging van een Joodsahea
staat in het Heilige Land.
Alle muizen, die bij de jongst»
a toom bom proef van Bikini ala
proefdieren hebben gediend, héb
ben de proef overleefd. Zij zullen
nu volgens Ass. Press voor de rest
van haar leven door het nationale
kankerinstituut der Ver. Staten in
observatie worden genomen met
het doel, na te gaan of blootstel
ling aan de door ontploffing van
een atoombom in de omgeving te
weeggebrachte verschijnselen in
vloed heeft OP de vruchtbaarheid
en op kanker.
Voorts wil men nagaan, of da
door de „ouders" ondervonden na-
deelige gevolgen erfelijk zijn en of
de atomische stralen veranderin
gen in de soort teweegbrengen,
b.v. aanleiding geven tot de ge
boorte van muizen met drie ooren,
bijzonder groote oogen, zwem-
pooten en meer of minder groot
weerstandsvermogen tegen gewone
ziekten.
Ook wil men onderzoeken, of de
bomexplosie in sommige individuen
kanker te voorschijn roept en deze
ziekte in haar Icop stuit bij andere.
Vrijdag vertrok het stoomschip
„Marine Marlin" naar Europa met
75 Nazi-Duitschers aan boord, dia
als ongewenschte vreemdelingen
uit Mexico zijn uitgewezen.
De autoriteiten deelden mede,
dat er oorspronkelijk 200 uitgewe
zen zouden worden, maar de re
geering heeft velen, die Mexicaan-
sche vrouwen getrouwd hadden,
toegestaan te blijven. Onder de
uitgewezenen bevinden zich 21, die
het land moesten verlaten wegens
beschuldiging van spionnage in
oorlogstijd. Op het schip bevinden
zich ook 806 Duitschers, die uit
dere Zuid-Amerikaansche landen
zijn uitgewezen.
Te Goirle is in den ouderdom
van 75 jaar overleden de bekende
vrouwenarts dr. A. W. Ausems, oud
directeur van het St. Antonius
Gasthuis te Utrecht.
Dr. Ausems was een zeer gezien
gynaecoloog en verwierf vooral be
kendheid als schrijver van verschil,
lende wei-ken op zijn speciaal vak
gebied, waaronder dat van „10 000
babies" groote populariteit ver
wierf.
In den ouderdom van 65 jaar ls
te Amsterdam overleden ir. W. Th.
van Schaik. gepensionneerd hoofd
inspecteur van den dienst der
Staatsspoorwegen in Ned.-Indië.
Ednard Flipse, wiea voor den t(jd
van drie Jaar de bevoegdheid waa
ontnomen tot diri'eeren zal 31
Augustus verschijnen voor den Eere-
raad voor de Kunst, in verband met
het feit, dat hij tegen de uitspraak
in hooger beroep waa gegaan.
