Regeering steunt ontwikkeling
van de kustvaart
W ereldsnelheidsrecord
voor vliegtuigen
Reünie te Sint Michillsgestel
Een huis als inzet
Tekort aan schepen bemoeilijkt
uitvoering der plannen
Nieuwe Britsche poging om het
bestaande record te verbeteren
Demonstratie van
militairen
MAANDAG 19 AUGUSTUS 1946
PAGINA 3
Oorlogsverliezen
Verloren gebied
Nieuwe mogelijkheden
gezocht
Eerste retourvlucht naar
Zuid-Amerika
Na de proefvlucht van de
Gloster-Meteor verlaat de piloot,
W. A. Waterton, zijn toestel
800 ex-gijzelaars
bijeen
Gift van Curasao
aan Amerika
Het tweede schroeflooze Gloster-Meteor-vliegtuig heeft een
proefvlucht gemaakt. Binnenkort zal dit toestel een poging
doen om het wereldrecord te breken
fEen avontuurlijke veldtocht van een\
I dakloos burger J
Marchant et d'Ansembourg
voor Bijz.*Raad van Cassatie
Vóór 1940 bestreek de Neder
landsche kustvaart een gebied, dat
zich uitstrekte van Bergen in
Noorwegen tot Lissabon, waarop
zijdelings de vaart op de Britsche
eilanden en op de Oostzee aan
sloot.
Van de 470 schepen die voor den
oorlog in de kustvaart voeren, was
20 eigendom van een reederijbe-
dr!|f, de rest behoorde toe aan de
eigen kapiteins. De oorlog beroofde
de vloot van een derde deel van
haar schepen; llo kustvaarders gin
gen verloren door direct oorlogsge
weld, de overige werden verkocht of
zijn onnaspeurlijk verdwenen. Op
het oogenblik zijn er dur nog onge
veer 300 schepen voorhanden, doch
hiervan zyn er 50 In reparatie.
Behalve verliezen aan de vloot be
rokkende de oorlog aanzienlijke
schade aan de vaartmogelijkheden,
vooral van de schepen bestemd voor
de vaart op de Duitsche binnen- en
zeehavens. In afwachting van een
regeling der valuta- en bezettings
vraagstukken kunnen deze trajecten
niet door de Nederlandsche kust
vaarders bevaren worden en nemen
Duitsche schepen hun plaats in. De
vaart op de havens ten Oosten van
Stettin is zeer moeilijk geworden. Op
de gebieden, die door Rusland bezet
zijn of onder Russische contröle
staan, kan nog niet gevaren worden.
In de kringen der reeders worden
geen al te liooge verwachtingen aan
gaande de mogelijkheden in deze ge
bieden gekoesterd. Met Finland is een
nieuw handelsverdrag afgesloten en
men mag hier op uitbreiding van de
betrekkingen rekenen De handel met
Zweden en Denemarken is afhankelijk
van de te treffen deviezemnaatrege-
Ien.
Het zeer belangrijke Roergebied is
momenteel nog voor alle buitenland-
sche schepen gesloten en het toe
komstige goederenverkeer is afhan
kelijk van de beslissingen der Ge
allieerden. Naast Duitschland bezit
evenwel alleen Nederland de schepen
en de menschen om de producten
van dit industriegebied naar alle
Buropeesche havens te vervoeren.
Ook van Engelsche zilde kunnen
moeilijkheden komen. Elk ntet-
Engelsch schip moet, om een En
gelsche haven aan tie loopen, een
licentie bezitten, die tot nu toe
nog niet is geweigerd. Maar men
rekent er in scheepvaartkringen
op. dat deze nieuwe „acte van" na
vigatie" volledig in werking zal
treden, zoodra Engeland over de
noodlge menschpn en materiaal be
schikt om los te kunnen staan
van het buitenland. Nederland zou
hierdoor bijzonder getroffen zijn.
Ondanks alle verliezen en tegen
slagen past het kustvaartbedrijf
zich op soepele wijze aan de ge
wijzigde omstandigheden aan. De
belangrijke vaart op Portugal wordt
thans meer en meer uitgebreid en
op kleine schaal is' ook de Mid-
dellandselie Zee In de vaart be
trokken, zoodat In Marseille reeds
een reederykantoor kon worden ge
opend. De regeerlng steunt de ont
wikkeling van het bedrilf en be
kostigde een studiereis naar Zuid-
Afrlka, waarbij ook Egypte werd
bezocht.
De besprekingen, die thans ge
voerd worden, wettigen de ver
wachting, dat binnenkort de Ne
derlandsche coaster regelmatig in
de Zuid-Afrikaansehe havens zal
worden gezien. Voor de tpekomst
overweegt men zelfs de vaart over
den Atlantlscben Oceaan naar de
landen om de Caraïbisclie Zee en
naar Zuid-Amerika.
Men lieeft bij de uitvoering van
deze grootsehe plannen echter te
kampen met een tekort aan
schepen. In kringen van scheeps
bouwers en reeders heerscbt de In
druk, dat de regeering de voor
keur geeft aan buitenlandsche
orders. De bouw van schepen voor
andere landen levert evenwel
slechts éénmaal deviezen op en
Nederland schept hiermede concnr-
rentle-objecten voor de eigen
scheepvaart.
De bouwtijd en de prijzen voor
nieuwbouw bedragen ongeveer het
drie- tot viervoudige van voor den
oorlog en hypotheken zijn moeilijk
te verkrijgen voor deze schepen, die
wellicht niet eens een loonende ex
ploitatie toestaan. Ook de loonen en
andere sociale lasten zijn aanmer
kelijk gestegen. Het. Is evenwel de
vraag of bet bedrijf al deze lasten
ln den zwaren concurrentiestrijd zal
Zaterdagmiddag landde op Schip
hol het eerste K.L.M.-vliegtuig dat
na den oorlog een retourvlucht
naar Zuid-Amerika heeft volbracht.
Het doel was speciaal de vliegvel
den van verschillende steden hl
Brazilië op hun geschiktheid te
onderzoeken. De gezagvoerder, pi
loot Frijns, verklaarde dat de vlieg
velden best te gebruiken zijn. Het
vliegtuig, dat spoedig „Friesland"
zal heeten, zal nog eenige proef
vluchten maken. Gaat dat goed dan
wordt 7 October een dienst twee-
faal per week op Buenos Aires
geopend.
kunnen dragen. Dit is weer afhanke
lijk van andere factoren: zal bet
bedrijf zich kunnen aanpassen aan
de moderne techniek en zal de re
geering het voldoende steunen. In
Denemarken ging de kustvaart ver
loren door conservatisme In schepen
zoowel als ln opleiding der beman
ningen, maar op dit terrein bestaat
er in Nederland geen reden tot onge
rustheid.
Nederland staat nog steeds met de
beste schepen en bemanningen voor
aan en men mag dns met vertrouwen
verwachten, dat de Nederlandsche
kustvaarders ook ln de toekomst met
eere de driekleur naar alle bereik
bare havens zullen dragen.
In het voormalige gijzelaars
kamp het seminarie .Beek
vliet" te St. Michielsgestel is
Zaterdag een reünie gehouden
van ongeveer 800 ex-gijzelaars
uit de kampen Haren en St.
Michielsgestel. Het was de eer
ste offlcieele reünie sinds de
bevrijding.
Onder deze ex-gijzelaars bevonden
zich o.m. oud-minister-president
ir. W. Schermerhom en minister
mr. P. Lieftinck. De president van
het Seminarie, Mgr. Gpyaerts,
sprak als gastheer een welkomst
woord, waarna de burgemeester
van St. Michielsgestel, mr. Fran-
cissen, namens de gemeente het
woord voerde. Hij deelde mede, dat
het volgende jaar in de groote oude
dorpskerk een gedenksteen zal wor
den onthuld ter herinnering aan
de voormalige bewoners van het
gijzelaarskamp.
Oud-minister-president Sóher-
merhorn heeft hierna goede herin
neringen opgehaald aan het kamp
leven, maar ook herdacht hy in
gevoelige bewoordingen 8 gijzelaars
uit het kamp die gevallen zijn.
Verder wees hij de ex-gijzelaars
er op, dat zij zich niet als bevoor
rechte Nederlanders moeten be
schouwen. In het bijzonder sprak
hij dan zijn waardeering uit voor
de groote diensten van den medi-
schen staf in het ziekenhuis te
's Hertogenbosch, van het Roode
Kruis, van enkele moedige ambte
naren der P.T.T. in Den Bosch en
van den wachtmeester der rijks
politie Hendriks te Oisterwijk.
Prof. dr. w. Asselbergs heeft de
poëzie en den humor van het kamp
leven belicht. De heer A. Kok gaf
vervolgens de indrukken weer van
de laatst achtergebleven groep ten
getale van ongeveer 140 gijzelaars
op 6 September 1944, den dag Da
Dollen Dinsdag.
Tenslotte deelde de voorzitter
mede, dat het in de bedoeling ligt
zoo spoedig mogelijk een gedenk-
teeken te plaatsen in het Semina
rie te St. Michielsgestel, het zie
kenhuis in Den Bosch en in de ge
meente Goirle.
De Vereenigde Staten hebben
een gift van Ouragao, bestaande
uit grond, kantoren en verblijf,
aanvaard, aldus deelt het Ameri-
kaansche departement van Bui
tenlandsche Zaken mede. Het ge
bouw zal dienen ter herinnering
aan de Amerikaansche strijdkrach
ten, die gedurende den oorlog in
West-Indië hebben gediend, en
aan wijlen president Roosevelt. Het
zal den naam „Franklin Delano
Rcosevelt-house" dragen.
InpXaats van den heer 3. W. Ren
gelink (P. v. d. A.) is benoemd ver
klaard tot lid der Tweede Kamer L
J. Zimmerman, Amsterdam.
Alles is gereed voor de nieu
we Britsche poging om het
eigen wereldsnelheidsrecord
«Woor vliegtuigen te verbeteren.
Het bestaande record staat
sinds 7 November 1945 op naam
van Engeland met een snelheid
van 606 mijl per uur, welke
prestatie te Herne Bath met
een schroefloos toestel werd
bereikt.
Op het vliegveld te Tange-
mere een befaamd oorlogs
vliegveld der K.A.F. staan
twee schroeflooze vliegtuigen
(Gloster Meteor) gereed om
zoodra de ideale weersomstan
digheden zich voordoen, over
een parcours boven de zee
langs de kust bijl Littlehamp-
ton de poging te wagen.
De motoren Rolls Royce
Der wint V zijn, evenals de
vliegtuigen, gewoon van den
loopenden band gekomen en
verschillen in vrijwel geen enkel
opzicht van de standaardmodellen,
die reeds bij de R.A.F. worden ge
bruikt.
Om aan de eischen van een ver
groot brandstofverbruik te kun
nen voldoen zijn extra tanks aan
gebracht: een van 18.160 liter, ge
monteerd ln de munitiebergplaats,
en twee van 5.448 liter, elk in de
ruimte waar anders het 2 c.m. ka
non gemonteerd is. Wat den vleugel
betreft is hier gebruik gemaakt
van den zoogenaamden ingekorten
vleugel, maar volgens de experts is
het eenige voordeel dat hiermede
bereikt kan worden, namelijk be
tere zijdelingsche controle, niet
van dien aard, dat de gewone stan
daardvleugel niet gebruikt zou
kunnen worden, althans niet voor
een snelheidsrecordpoging.
Zooals reeds vermeld, werd het
Het kan gebeurd zijn,
dat ge in deze maan
den na den oorlog 'n
huls gezocht hebt;
het kan ook zijn, dat ge
het niet noodig gehad
hebt en misschien prijst
ge u in dit laatste geval
gelukkig, maar toch, boe-
veel hebt ge dan gemist.
Het Is namelijk ln dezen
toch al zoo avontuurlijken
tijd een bijzonder geaoe-
?en op Jacht te gaan naar
-en éigen woning, of ge.
nu al zegevierend thuis
komt of niet.
Wanneer ge er aan be
gint, weet ge niet, wat u
te wachten staat, al kent
ge al de artikelen, die er
over den woningnood ver
schenen zijn, uit uw hoofd,
en al hebt ge al de adver-
lenties, die er een symp-
;oom van zijn, zorgvuldig
oijgehbuden. Ge zult na
melijk spoedig ervaren, dat
il de aldus vergaarde we-
:enschap slechts theore
tische waarde heeft, die u
in de nractyk geen stap
verder brengt.
Zoo zilt ge bijvoorbeeld
in uw,.lectuur wél het in
stituut tegengekomen, dat
den naam „huisvestings
bureau" meegekregen heeft
en waarvan ge zoudt ver
wachten, dat het In
dien ge een huls noodig
aebt, er een zal toewijzen.
Daarheen gaat dus uw
eerste tocht.
Ge zult daar evenwel
hooren, dat ge zelf een
huls dient te zoeken. Hebt
ge er een, dan zal het
huisvestingsbureau beslis
sen, of het u toegewezen
kan worden.
Ben koude douche, denkt
ge op het eerste oogenblik,
maar neen, lieve lezer,
een verheugende gewaar
wording: het ls dus niet
waar, dat alle particulier
Initiatief van overheidswe
ge de kop wordt inge
drukt. Ge moogt zelf aan
den slag gaan en dat doet
ge volijverig. Ge trekt, als
ge u zelf niets te verwyten
wilt hebben, van den eenen
makelaar naar den anderen,
en dat ls weliswaar een
vermoeiende, maar ook een
zeer hartverheffende bezig
heid, want waariyk, ge
zoudt, als ge veel met den
trein reist, nimmer ver
moed hebben, dat er nog
zooveel voorkomende men
schen in Nederland wonen.
Zy biyven dit, maanden
lang, al moeten er hon
derden zijn, die hen met
hun zorgen lastig vallen.
Weliswaar komt ge na die
maanden tot de ontdek
king, dat die vriendelijk
heid alleen u nog geen
huis verschaft, maar, niet
waar, dat vermindert de
waarde van de vriendeiyk-
heid niet.
Op dat oogenblik zijt ge
trouwens aan een depres
sie toe. Ge denkt met wee
moed terug aan den tijd,
toen de menschen aich zelf
nog een plaggenhut bouw
den en daarin tevreden
waren, of aan die andere
periode ln de geschiedenis,
toen men zich te vuur en
te zwaard een haardstede
kon veroveren. Maar dat
zijn nuttelooze mijmerin
gen. als ge er geen wij'e
lessen uit trekt. Namelijk
deze, dat ge geen al te
hooge eischen moet stel
len, maar bovenal, dat ge
feitelijk een grootscheep-
schen veldslag moet voor
bereiden en u dientenge
volge van de noodlge hulp
troepen hebt te voorzien.
Zilt g« zoover gevorderd,
dan is het doode punt
overschreden en waarlijk,
ge voelt u een veldheer,
die grootsehe dingen tot
stand zal brengen Ge
begint weloverwogen uw
medestrijders te kiezen en
stemt hen gunstig middels
Engelsche sigaretten of
andere begeerlijke dingen,
die moeiiyk te krijgen zijn.
Het ls waar, ge raakt er
«enig geld mee kwijt, maar
het is verheugend te zien,
hoe dergelijke kleine ge
schenken de vriendschap
verhoogen, want als git
hen daarna van uw moei
lijkheden vertelt, zijn zij
aanstonds bereid u te hel
pen. Gy verschaft hun
vanzelfsprekend de midde
len, die ook zij noodig heb
ben om weer anderen ln de
tuiste stemming te bren
gen en vervolgens kunt ge
u in uw hoofdkwartier te
rugtrekken en wachten op
het - welslagen van uw
strategisch plan.
Welnu, dat slaagt met
dit soort middelen, Indien
zy ruim genoeg verstrekt
zijn, altijd. Wat ln deze
geheele onderneming de
zooveelste reden ls om u
oprecht te verheugen. Hoo
llchtgestemd voelt gy u
dus. wanneer gij u ten
tweeden male naar 't huis
vestingsbureau begeeft en
daar het resultaat van uw
activiteit voor den ambte
naar ontvouwt.
Maar dan, lieve lezer,
maar dan. Gij hebt d'en
ambtenaar vermoedelijk
nog nooit gezien. Ge kunt
dus niet verwachten, dat
hy uw vriend is. en ge
kunt ook niet probeeren
hem tot uw vriend te ma
ken, want men zou u van
omkooperif verdenken. Bo
vendien zoudt ge bij hem
wellicht gewetensconflic
ten wakker roepen, die hü
niet verdient. Ge hangt
dus geheel en al van zijn
eeriyk inzicht af en ge
maakt, daar tegenover
hem. spannende oogen-
bllkken mee. Maar hoe hij
ook beslist, ge hebt altijd
reden, om u te verheugen
zegt hij Ja, ge hebt een
dak boven uw hoofd, zegt
hy nee, ge kunt een nieuw
veldtochtsplan ontwerpen,
beter dan den eersten
keer en ge zult niet weten,
wat ge het meest moet
wenschen, want, nietwaar,
zoolang ge iets tracht to
bereiken ziet het er veel
aanlokkelijker uit dan
wanneer ge het eenmaal
hebt en goedbeschouwd
moet het dus prettiger
zijn een huis te zoeken,
dan er een te verwerven.
Werkelijk, ge hebt wat
gemist, als ge nog geen
huis hebt hoeven te zoe
ken.
wereldsnelheidsrecord in 1945 te
Herne Bath verbeterd. Dat men
deze plaats met alle daar nog be
schikbare verbindingen heeft ver
laten is het resultaat geweest van
een grondige bestudeering van de
geheele Zuidkust. Men had in de
eerste plaats een recht parcours
ter lengte van 20 mijl noodig, het
geen maar op enkele plaatsen te
verkrijgen is. Voorts mochten geen
rotsen den achtergrond vormen en
moesten de fototoestellen, die de
tijden registreeren, een vaste
standplaats op de kust hebben.
Maar het allervoornaamste zijn
de weersomstandigheden. De
commissie van onderzoek kwam
tot de conclusie, dat 't gebied rond
Littlehampton het meest voor
de poging in aanmerking kwam,
zoodat een rechte baan werd uit
gezet met speciale boelen, name
lijk opgevulde rubberreddingboo-
ten'der R.AF. Door het getij zou
den andere boeien moeilijkheden
opleveren.
Voorts zijn sperballons opgelaten
om den piloten den minimalen af
stand boven het zeeoppervlak aan
te geven, die volgens het interna
tionale reglement is vastgesteld.
Verschillende vaartuigen, waar
onder reddingbooten van da
R.A.F., staan ter beschikking om
eventueel te hulp te kunnen
snellen.
Cher de mogelijke snelheden, dia
bij een eventueel© poging bereikt
zouden kunnen worden, wenschten
de experts zich niet uit te laten. En
dat ls heel natuurlijk, niet alleen
uit een oogpunt van voorzichtig
heid, maar ook in verband met da
concurrentie, die van Amerika uit
gaat, waar op dit moment even
eens pogingen worden aangewend
om het Britsche wereldsnelheids
record in de lucht te verbeteren.
Men zal veel geduld moeten
hebben, zei de eerste piloot
groupcaptain Donaldson, omdat
windstooten, voortgebracht door
onregelmatige windsterkte, den
uitslag ongunstig zouden beïn
vloeden. MSh wacht voorts een
temperatuur van omstreeks 89
graden en een onbewolkte lucht
af. Een wind van regelmatige
sterkte zou volgens genoemden
piloot de recordpoging niet in
den weg staan.
Het wachten is dus nu in de
eerste plaats op de motoren en
van 11 Augustus af op den
idealen dag.
De federatie van Indonesische
vereenigingen had te Amsterdam,
een herdenking op touw gezet van
het éénjarig bestaan van de „In
donesische republiek". In de plaats
van een openluchtdemonstratie op
het IJsclubterreln, welke verhoren
was, heeft men In ..Piccadilly" een
besloten zoowel als een openbare
vergadering gehouden. Verschillen
de sprekers hebben het woord ge
voerd, o. a. de hoofdredacteur van
de „Waarheid", de beer Kceje-
mans. De vergadering was voor
militairen verboden. De militairs
politie heeft eenige militairen, die
dit verbod overtraden, uit de zaal
verwijderd. Eenige honderden mi
litairen hebben toen des avonds in
de binnenstad gedemonstreerd met
borden, waarop vermeld stond dat
zij tegen uitzending naar Indië
waren. Zij trokken van het Beurs
plein langs de Dam en de Kalver-
straat naar het Rembrandtplein,
dooh gingen uiteen, toen de mili
taire politie arriveerde. Deze laat
ste heeft met gevechtswagens door
de stad gepatrouilleerd. Des nachts
is nog een „feest" gegeven ln het
Royal-theater, waar eveneens de
militaire politie toezicht hield.
Woendsag 11 September zal voor
den Bijzonderen Raad van Cassa
tie behandeld worden de strafzaak
tegen graaf M. V. H. J. NL
Marchant et d'Ansembourg, voor
malig commissaris der provincie
Limburg, die door het Bossche Bij
zondere Gerechtshof veroordeeld ls
tot vijftien jaar gevangenisstraf,
wegens het voortgezet misdrijf van
opzettelijk in tijd van oorlog hulp
verleenen aan den vijand.
