De ondergang
Euwe is achterop geraakt
van den sterksten vuurtoren
Waarschijnlijk blikseminslag
in de Duitsche springlading
Slechte rentrée van de Tsjechen
mm
Receptie Haarlem
Nieuwe Loosdrecht-week
Onverdiende 0-1-nederlaag van het
Blauw Wit-elftal
MAANDAG 19 AUGUSTUS 1946
PAGINA 4
Lichtsterkte van
^5.200.000 kaars^,
Nederland-Zweden kano
Eindhoven wint het D.E.C.-
tournooi
Draverijen Leeuwarden
Draverijen Duindigt
■MBBti
F óór 10 Mei 1940 was de Nederlandsche kust bezet met
een reeks van lichtenals een ring met flonkerende
briljanten. Op onze duinen stonden, van Walcheren tot
Schiermonnikoogveertien groote vuurtorens, die, tezamen
met drie lichtschepen, in totaal niet minder dan 30 mil-
lioen kaars den hemel inzonden.
Een van de mooiste vuurtorens was ongetwijfeld de toren
op het Westhoofd van Goeree, die bovendien met recht
Neerlands sterkste vuurtoren genoemd mocht worden. Een
lichtsterkte van 5.200.000 kaars; plaats daarnaast eens een
huiskamerlamp, of een straatlantaarn
De vuurtoren op Goeree bestaat niet meer. Hij is één der
oorlogsslachtoffers, die sneuvelden met het einde in 't zicht.
Luttele uren na de capitulatie, in den nacht van 4 op 5 Mei
1945, kicam de springlading onder in den toren tot ontplof
fing onder omstandigheden, die ondanks hun geheimzinnig
heid een duidelijk licht werpen op het raffinement der
Duitschers in het bedenken van „boobytraps".
Vóór den oorlog werd het Goe-
reesche verkenningslicht bediend
door vijf lichtwachters onder lei
ding van den opzichter der Kust-
verlichting J. Troost. Tijdens de
mobilisatie kwam er in den toren
een post van de Marine-Kust
wacht, maar na Mei 1940 meende
de Kriegsmarine dit werk te moe
ten overnemen;' al het vuurtoren-
personeel en alles wat Marine was
werd uit de omgeving verwijderd.
De Duitschers bouwden op den
toren een radar-peilstation (en ten
overvloede nog een, vlak ernaast)
en zij zouden vermoedelijk het in
terieur van den toren successieve
lijk geruïneerd hebben, als dit in
terieur niet geleidelijk onder hun
"handen weggehaald was door zorg
zame eilandbewoners. Deze zagen
na enkele jaren zelfs kans de heele
optische installatie te „bergen".
Eindelijk werd het April 1945.
Het eiland Schouwen lag reeds on
der geallieerd artillerievuur; het
veer bracht telkens groepjes vluch
tende Duitsche soldaten naar Goe
ree. op Goeree zelf waarden Duit
sche vernielings-commando's rond;
zij legden springladingen onder
bruggen en sluizen, onder den vier
kanten Stadstoren jan het plaatsje
Goedereede en tenslotte ook onder
den vuurtoren.
De bevolking hield zich schuil,
maar er waren er, die er veel voor
voelden, den Duitschers een spaak
in het wiel te steken, wanneer het
moment van opblazen aangebroken
was. Of, nog beter, vóór dien tijd.
De moeilijkheid was slechts,
iemand te vinden, die verstand
van springladingen had. Zoo
Iemand was er niet.
Maar soms is het geluk met de
stoutmoedigen. De monteur-lijn-
werker van de Electriciteits Mij.
„Goeree en Overflakkee" (E.M.
G.O.) '3. Grinwis waagde een po
ging om althans den kostbaren
12500 volts transformateur uit den
vuurtoren te halen, vóór deze op
geblazen werd.
„De brutalen hebben de halve
wereld" dacht hij, en stapte
met enkele collega's op klaar
lichten dag naar den toren.
Daar vroegen de mannen
„glashard" assistentie van een
Duitscher der Kriegsmarine.
Deze Duitscher zorgde voor
een paar verrassingen. In de
eerste plaats verklaarde hij
geen nationaal-socialist te zijn,
in de tweede plaats, dat hij
niet aan het opblazen van den
vuurtoren wenschte mee te
werken. Sterker nog: hij hielp
de Nederlanders, door eigen
handig de leidingen door te
knippen, waarmee de spring
stoffen onderling verbonden
waren!
Maar binnen het uur hadden de
Nederlanders een detachement ver
nielingstroepen op hun dak, die de
zaak begon te herstellen. Het lijkt
er veel op, dat onz# Kriegsmarine-
man ook deze verrassing op zijn
geweten heeft.
Niettemin, de mannen van de
E. M. G. O. kenden het kunstje nu.
Dubbel brutaal gingen ze 's mid
dags wéér naar den vuurtoren,
knipten weer de draadjes door en
staken voor alle zekerheid de ont
stekingsapparaten in hun zak. Bo
vendien deden ze een min of meer
verbijsterende ontdekking. Het
bleek, dat de manschappen van de
vemielingstroepen 's morgens de
springlading regelrecht verbonden
hadden metden bliksemaf
leider!
Ook in deze verbinding werd
uiteraard de schaar gezet.
Een en ander speelde zich af op
2 Mei 1945.
Twee dagen later drong op Goe
ree het gerucht van de capitulatie
door. Vrijwel niemand sloeg acht
op de onweersbui, die tegen mid
dernacht boven den kop van het
eiland hing. De bliksem flitste, de
donder rommelde en omstreeks één
uur werd een felle bliksemflits ge
volgd door een hevigen knal, die
de ruiten deed rinkelen.
Den volgenden morgen vond men
den vuurtoren op het Westhoofd
in zijn volle lengte uitgestrekt in
het duin, geknakt, gekneusd, on
herstelbaar verminkt.
Nog steeds is het niet volkomen
duidelijk, wat er op dien laatsten
dag precies gebeurd is. Misschien
heeft de bliksem in den toren zijn
eigen weg gezocht en de in 't on-
gereede gemaakte springlading
toch gevonden Zeer verdacht is
een kort bezoek, dat twee Duitsche
officieren van de vernieiingstroe-
pen aan den toren hebben ge
bracht, enkele uren vóór de explo
sie, in 't schemerdonker. Vast staat
alleen, dat daar geen Kriegsmarine
meer aanwezig was; in de licht-
wachterswoningen schuilden nog
slechts enkele versufte, gdvluchte
Duitsche soldaten bijeen, de laatste
van een in België vernietigd regi
ment
Zij zullen braaf gschrokken zijn,
toen de klap kwam.
De vuutoren op het
Westhoofd van Goeree
De geijkte gelegenheid voor voet
balrecepties „de Leeuwerik" stond
Zaterdagmiddag weer in het middel
punt van de belangstelling. De zaal
was allergezelligst met planten ver
sierd; tijdens het recipieeren werd
het eene bloemstuk na het andere
binnengebracht. En als men daartus-
schen denkt zoo goed als alle kop
stukken uit het Nederlandsche voet
bal in groot tenue, hej prettige weer
zien, de geanimeerde gesprekken,
dan krijgt men een beeld van de ge
zellige sfeer.
Er waren deputaties van de ge
meentebesturen van Haarlem en
Heemstede, van den KNVB en de
afd. Haarlem, van de leden uit het
alleroudste verleden, van het Scheids-
rechters-wezen, van het terrelnperso-
neel, waarbij zich na tal van parti
culieren als hoofd-commissaris Ten-
kinck e.a. en een onafzienbare rij
van vereenigingen aansloot. De eene
speech was al hartelijker dan de an
dere. Behalve bloemen werden vele
stoffelijks herinneringen aangelbo-
den.
Een der treffendste oogenblikken
was de komst van den eersten captain
van „Haarlem", P. charbon, met ver
scheidene oud-sr.elers. Namens de
oude garde, waarbij als vanzelfspre
kend good old Jan van den Berg zich
wonderwel thuis voelde, voerde Char
bon het woord. Hij haalde kostelijke
herinneringen op. waarnaar alle aan
wezigen met de grootste belangstel
ling luisterden om dan nog eens de
„veil" te herhalen, die in de negen
tiger jare zoo dikwijls over de velden
had geklonken.
't *Was een receptie een Neder-
landsch voetbal-kampioen waardig!
Cricket HCC IACC 114—109
runs; HBS—HCC II draw HHC 124,
HBS 63 voor 3; HermesVRA, Her
mes wint met 13 runs; PWVVV,
VVV 80 voor 5, PW 72 uit
In het werehlschaaktournooi te
Groningen kreeg Euwe Zaterdag de
eerste krachtproef te doorstaan en
wel tegen den Argentijn Najdorf, die
met het heilig voornemen beziel!
was in geen geval te verliezen. En
zoo ver bracht hij het A>ok! Na 28
zetten bood Euwe remise aan, de
tweede in de partij. Najdorf accep
teerde.
Dundin won na dertig zetten van
O Kelly, Flohr na 29 zetten van
Christoffel. De Rus Smislof versloeg
zijn landgenoot Boleslafskiej. Het
Amerikaansche duel Denker—Steiner
was voor eerstgenoemde. Guimard
moest het onderspit delven tegen
Stolz. Tartakower hield Kottnauer er
onder. De In den middag afgebroken
partij KotovYanofsky eindigde in
remise.
Botwinnik bood zichzelf een
Op de Boschbaan te Amsterdam
werden Internationale kanowedstrij
den gehouden tusschen Nederland
en Zweden.
In het tweepersoonsnummer
K2-klasse startten voor Zweden
Hans Berglund en Lennart Kling-
ström van de Brunsvikens Kanot-
klubb, Stockholm, kampioenen op
10 k.m. van Scandinavië, winnaars
van de kanowedstrljden tegen Fin
land en in het éénpersoonsnurnmer
Gert Frederiksson van de Nyköpings
Kanotklubb, Nyköping, kampioen
op de 1 en 10 k.m. van Scandinavië
en eveneens winnaar in de kano
wedstrijden tegen Finland. Van Ne
derlandsche zijde namen deel de
beste ploegen, welke nog Juist op
tijd uit België terug waren.
De wedstrijden werden Zaterdag
geopend met de K 2 Kraaler en
Stroo van Geuzen wonnen in 45
min. 6,8 sec. In de KI won de
ZZweed Frederiksson In 5o min. 49.1
sec.
Ook over I k.m. bewees de Zweed
Frederiksson Zondag zijn superio
riteit door als eerste In een tijd van
4,37 aan te komen. De K2 leverde
eveneens een Zweedsche zege op.
Hier wonnen BerglundKlingström
In 4 min. 20.4 sec.
Zaterdag, op den eersten dag van
de invididueele wedstrijden van de
Nieuwe Loosdrecht-week, was er
weinig wind.
De resultaten waren: 12 voetsjol-
len: 1. Woelwater. B.M. klasse: 1
Spirit. 16 m2. Eenheidski.: 1. Sir
Couf. Pampuskl.: l. Furie. Valken
klasse: 1. Pappy. 16 m2. Toerkl.;
1. Roerdomp II. Vrijbuiters: 1. Blik
sem. 16 m2. B. kl.: 1. Ajax II. 12 m2
klasse: 1. Minx. Olympiajollen: l.
E.B. II.
Zondag was er een stevige Zuider
bries.
De hoofdprijzen als resultaat van
de totaal-uitslagen werden in de di
verse klassen als volgt behaald: 12
voetsjollenkl.: Woelwatertje - (mej.
Dickey Kleyn). B.M. kl.: Spirit (C.
Scherpel Jr.). 16 m2. Eenheidski. A:
Thomas de Gauwdief (F. P. v. Dijk
Jr.). Pampuskl.: Furie (A. de Groot).
Valken: Pappl (A. E. Dudok van
Heel).
In deze klasse ontging P. v. Buren
van Aegir in zijn Bufra den hoofd
prijs. doordat een tegen hem lnge-
r'iend protest in de laatste race,
•waarin hij als vierde eindigde, werd
toegewezen.
16 m2. Toerkl.: Roerdomp II (me).
H. Blunt)Vrijbuiters: Thedo (B
Boeschoten). 16 m2. Eenheidski. B':
Vooruit (J. Barendse). Sharpies: Nina
(C Th. Guleker). Olympiajollen; T,
E. B. (A. D. Bakker).
(Van onzen specialen verslaggever)
AMSTERDAM, 18 Aug. Voor de
genen, die gedacht hadden in het
Olympisch Stadion bij de hernieuw
de kennismaking met het Tsjechisch
voetbal weer eens te kunnen genie
ten van het spel, zooals zij dat
voor den oorlog gewend waren van
Sparta, de Bohemians e.a., moet het
wei een groote desillusie geweest
zijn Cechie Karlin welk elftal
voor een der sterkste uit Cen-
traal-Europa doorgaat allesbehal
ve aan den roep te zien beantwoor
den, dien het was voorafgegaan.
Van eenig systeem was geen
sprake; de techniek liet veel te
wenschen over. Het eenlge goede
was het positie-kiezen, maar daar
bleef het dan ook bij, want verder
voordeel konden de heeren er in
den regel niet uit putten. Er werd
veel gecombineerd, voor doel tè
veel. Als schieten geboden was
centerde men rustig door tot de
aanval doodliep. Het eenige doel
punt van den middag, dat de gas
ten tegen het einde scoorden, was
tevens nagenoeg het eenige behoor
lijke schot. Viel het spel van de Tsje
chen tegen, hun houding in het veld
was al niet veel beter. Telkenmale
moest scheidsrechter Kareis voor
free-kick fluiten, en terecht, want
de gasten, stuk voor stuk stevige
knapen, hadden blijkbaar aan hun
lichaamskracht alleen niet voldoen
de; tallooze malen zochten zij
deels uit onmacht hun toe
vlucht tot unfaire trucjes, om het
maar op zijn zachtst uit te druk
ken, hetgeen tegen 't einde van den
wedstrijd een fluitconcert van het
publiek tot gevolg had, ondanks
het feit, dat de toeschouwers voor
den wedstrijd op origineele wijze
van de Tsjechen bloemen kregen
toegeworpen.
Al met al een wedstrijd die zeer
zeker niet op eerste-klas peil stond.
Voor de rust wogen de partijen
volkomen tegen eïkaar op. Zooals
gezegd waren beide voorhoeden niet
in staat te doelpunten. Van Raalte
wist enkele hachelijke situaties
schitteren^ op te lossen.
Gedurende een half uur in de
tweede helft had Blauw-Wit de
beste kansen, doch door geknoei ln
de voorhoede, speciaal van Tjepke-
ma, die wel twee keer achtereen
tegen den paal schoot, maar er ver
der niets van terecht bracht, wist
men geen succes te boeken. De
laatste tien minuten waren voor
de bezoekers, die kort voor het eind
signaal met een onverwacht on
hard laag schot van Kutil den
strijd in hun voordeel hesisten.
Aan den wedstrijd ging een turn-
demonstratie vooraf van de keur-
ploeg van den A.T.B. De oefeningen
aan het rek en het nummer tafel-
springen ontlokten een welverdiend
applaus aan de toeschouwers.
De Fostharmonie speelde de
volksliederen en gaf verder een pit
tige entourage aan het geheel.
In de finale van het DEC-tour-
nooi te Amsterdam wist Eindhoven
met 43 van AF.C. te winnen, na
aanvankelijk met 30 te hebben
voorgestaan. De A.F.C.-achterhoe
de maakte enkele blunders. Nog voor
de rust scoorde A.F.C. tegen, maar
Eidhoven doelpuntte eveneens
(4—1).
Na de hervatting kwamen de
Amsterdammers er goed in en zij
brachten den stand op 34, maar
daar bleef het verder bij.
In de halve finales speelde A.F.C.
gelijk tegen Wageningen, waarna
de Reds met strafschoppen won
nen. Eindhoven versloeg Zeebur-
gia gemakkelijk met 51.
verjaardagscadeau aan. Op het
met bloemen versierde tafeltje won
hij na een langdurigen en hard-
nékkigen eindstrijd na 60 zetten
van Vidmar en kwam zoodoende
alleen aan den kop.
BernsteinSzabo werd
De partij
afgebroken.
De stand ls thans:
E'otwinnik 5 punten, Euwe 4y2
punt, Denker en Stolz ieder 4 pun
ter», Smislof Zy2 punt, Tartakower
3 punten en 1 afgebr partij, Najdorf
en Kotov leder 3 punten, Flohr 2)4
punt en 1 afgebr. partij, Szabo 2
punten en 1 afgebr. partij, O'Kelly
er» Lundin 2 punten elk, Boleslafskiej
en Yanofsky ieder iy2 punt, Gui
mard 1 punt en 1 afgebr. partij,
Christoffel en Vidmar ieder 1 punt,
Bernstein y2 punt en drie afgebr.
partijen, Kottnauer y2 punt en 1 af
gebroken party, steiner y2 punt.
Heden worden de volgende afge
broken partijen voortgezet: uit de
eerste ronde: BernsteinKottnauer
en FlohrTartakower; nit de tweede
ronde: Bërnstein—Guimard en uit
de vijfde ronde: BernsteinSzabo.
Dinsdag begint de zesde ronde
De uitslagen van de Zaterdag te
Leeuwarden gehouden courses zijn;
Opeaingsprijs1. Jimmy Mc Gregor.
Zomerprljs: 1. Handsome Scott.
Oude Waag wisselprijs: 1. Eleonora.
Zaailand-prijs: 1. Multicolore. Kor-
tebaan-prijs: 1 Zoon Vansilladar.
De uitslagen van de Zondag te
Duindigt gehouden courses zijn:
Beker-prijs: 1. Magnor. Clingel-
daal-ren: l. Ramana. Noa-stop-prijs:
1. Martlne. Prijs van Overbosch: 1.
Edel Scott. Hiep-hiep-hoera-prijs:
1. Zeester.
Het programma werd afgewisseld
met wedstrijden en demonstraties
van politieruiters uit Amsterdam,
Rotterda en 's-Gravenhage.
De resultaten van hst. Zondag te
Utrecht gehouden wnlerpolotournooj
van de eerste klasse daaif s-zs ven tallen
zijn: UZSC 1—HDZ 1 5—6 (finale wa-
terpolodag). Robben 1Neptunis 1
10—0, UZSC 1—ADZ 1 0, ADZ I—
Neptunls 1 71, Finale Robben 1
UZSC 1 9—0.
Tijdens de nationale zwemwedstrij
den, welke ter gelegenheid van het
20-jarig bestaan der zwem- en po
loclub „Brandenburg" te De Bilt
zyn gehouden, verbeterde Nel van
Vliet het op naam van ue Duitsche
mej. Kapel staande wereldrecord 200
meter schoolslag met bijna 3 sec.
De nieuwe wereldrecordhoudstér
ontvangt uit handen van den voor
zitter der zwemvereeniging den
beker
