3-e
Export van melk en kaas
f
Tekorten moeten in den winter
worden opgevangen
Van den valreep in de goot
het Joodsche ondergrondsche leger
In den oorlog werd samengewerkt
met de Geallieerden
J
V.
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1946
PAGINA 5
Tweeslachtige houding
der Engelschen
Samenwerking
Kwestie van
ressort
Gecondenseerde melk
ROOFOVERVAL TE
MAASTRICHT
Nederland was in oorlog
met Italië
De spanning in Palestina heeft opnieuw de aandacht gevestigd op
het Joodsche ondergrondsche leger, de Haganah (Hebreeuwsch
voor verdediging), welk instituut uit de vorige eeuw dateert,
toen het een organisatie was van bewakers van Joodsche kolonisten-
kampen tegen de overvallen van rooversbenden. Toen de Engelschen de
Turken uit Palestina hadden verdreven, meenden de Joodsche kolonisten
dat hun rust was verzekerd. Zij leverden, met wagonladingen tegelijk,
hun wapens in. Zij bleken zich echter vergist te hebben, want in 1920
braken Arabische onlusten uit, waarbij drie Joodsche dorpen in Noord -
Palestina met den grond gelijkgemaakt werden. De „Haganah" werd
inderhaast opnieuw opgezet en beschermde Telaviv, Hedera en de
Joodsche wijken van Jeruzalem tegen de Arabieren.
De Haganah is de trots der
Palestijnsche Joden, die ervan
overtuigd zijn, dat alleen de
Haganah hen redde van den on
dergang tijdens de Arabische op
standen en dat zij dit, zoo noodig,
opnieuw zal doen. Zoowel mannen
als vrouwen zijn lid van de Ha
ganah, die waarschijnlijk meer
dan 100.000 leden telt.
De houding der Britsche regee
ring ten opzichte van dit „onder
grondsche leger" heeft geslingerd
tusschen uitersten. Britsche solda
ten hebben zij aan zij gestreden met
de Haganah, het andere oogenblik
doorzochten zij, tegen het verzet
der Joden in, Joodsche nederzet
tingen op verborgen wapens.
Aanvankelijk was de Britsche
overheid er weinig op gesteld ge
bruik van de Haganah te maken
voor militaire doeleinden, doch
toen de Nazis Kreta veroverd had
den en de Levant bedreigden, ver
anderde hun opvatting met één
slag. De samenwerking der Haga
nah werd aanvaard. De eerste taak,
die leden der Haganah te verrich
ten kregen wat een poging de
raffinaderijen in het onder de
Pransche regeering van Vichy
staande Tripolis te vernielen, aan
het Syrische uiteinde van de olie-
pijpleiding. De 22 Joden, die hier
voor uitgezocht werden, verdwenen
spoorloos Doch aan den vooravond
van de geallieerde invasie van Sy
rië en den Libanon in 1941, kwam
de kans der Haganah opnieuw.
Joodsche patrouilles werden voor
uitgezonden om te saboteeren en
het terrein voor de invasielegers te
verkennen. Zij kweten zich goed
van hun taak. Naderhand, toen de
Nazis Egypte naderden en een
binnentrekken van Palestina uit
Zuidelijke richting mogelijk leek,
waren de Engelschen opnieuw
bereid met de Haganah samen te
werken. De Joden begonnen zich
aan de Zuidgrens in te graven.
Jongens en meisjes werden in
guerilla-strijdmethoden geoefend.
Meer en meer geweren en automa
tische wapenen werden verkregen
en op geheime plaats verborgen.
Met het lot der Europeesche Joden
(voor oogen, bereidden de Joden
van Palestina zich voor vechtende
ten onder te gaan. Het terugslaan
van Rommel bij El Alamein voor
kwam de noodzaak hiervan.
Na 31 Mei, den datum waarop
de termijn, gesteld in het witboek
der regeering-Chamberlain, voor
de stopzetting der Joodsche immi
gratie afliep, veranderde de Brit
sche houding. De Engelschen wer
den minder vriendelijk ten opzich
te van de Haganah. De politie be
gon huiszoekingen naar verborgen
wapens. Deze huiszoekingen gingen
niet zonder verzet gepaard en de
opwinding in Palestina rees zoo
hoog, dat de Engelschen besloten,
na twee nederzettingen doorzocht
te hebben, de actie te staken, niet
dan nadat de Haganah aange
kondigd had gewapenderhand op
te zullen treden tegen iedere po
ging de Joden onder Arabisch
bewind te brengen en tegen iedere
poging de Joodsche immigran
ten uit Palestina te houden.
Opnieuw kwam er een toenade
ring tusschen het Engelsche be
stuur en de Haganah. De Britten
deden een beroep óp het „Joodsche
leger" om haar te helpen de ter
roristische organisaties „Irgun
Zwai Leumi" en „Stern"-groep te
bestrijden. De Haganah had hier
wel ooren naar, omdat zij
steeds de acties van deze groepen
had afgekeurd. Tijdens het hooge
commissarisschap van Viscount
Gort, die. het vertrouwen der Joden
genoot, werkten Haganah en
Britsch bestuur tot dit doel samen.
Het ziet er thans naar uit,
dat er wederom een keer in de
verhouding tusschen Haganah en
Engelschen gekomen is, een
keer ten slechte, tengevolge
van het Britsche verdeelings-
plan voor Palestina en de stop
zetting der illegale immigratie.
Hoe zich die verhouding ver
der ontwikkelen zal, is een
brandende vraag in Palestina.
Nedcrlandsche padvinders in Zwitserland. Even buiten het
schilderachtige dorpje Scanfs, in het Egadin, ravotten ruim
honderd Nederlandsche padvinders die op uitnoodiging van
het Zwitsersche Roode Kruiseen bezoek aan Zwitserland
brengen. Touwtrekken geeft veel vermaak
De factoren, waarmede het Be-
drijfsschap voor Zuivel bij de
oorspronkelijke vaststelling van
het productieschema voor de
zuivelindustrie rekening moest
houden, bleken in den loop der
maanden zóó onzeker, dat de
richtlijnen voor de verwerking
van de melk meermalen moesten
worden gewijzigd. Van invloed
hierop zijn de grootte der melk
productie, de verdeeling der
melk over de verschillende pro
vincies, de kolenpositïe en voor
de bereiding van gesuikerde ge
condenseerde melk de beschik
bare hoeveelheden suiker. Daar
naast was het langen tijd onze
ker of de regeering, in verband
met het aspect van onze bin-
Be aankomst van
illegale Joodsche
emigranten in het
Karaolos-kamp op
Cyprus. De foto
toont slechts enkele
van de duizenden
Joden die trachtten
op illegale wijze
Palestina binnen te
komen en die door
de Engelschen nu
naar een internee-
ringskamp op dit
vestingseiland in de
Middellandsche zee
getransporteerd
worden. 1286 Ja-
den zijn van Haifa
naar Cyprus ge-
bracht nadat hun
de toegang tot het
beloofde land ont
zegd was. Toen
Fransche journalis-,
ten een bezoek
brachten aan het
kamp op Cyprus,
protesteerden de
Joden tegen het
verbod om met hen
te praten. Er ont
stonden onregelma
tigheden, waarbij de
Joddn, „Palestina,
Palestina" en „Dood
mij" schreeuwend,
den hoofdingang
uitstormden. Zij
werden door in de
lucht vurende. Brit
sche troepen terug
gedreven.
Het was Zondagnacht
in Amsterdam, en er
scheen méér dan
het militaire rant
soen gin noodig geweest
;e zijn, om den tragen
?ang der verveling van
jen Zondagmiddag te ver-
irijven. Och, de spanning
n het soldatenleven is
tenslotte al weer lang met
Je branderige lucht rond
leege granaathulzen ver-
Iwenen. Het werk van
Jen matroos is voor een
{root deel weer zwabberen
ïn poetsen geworden en
Indien een haven wordt
aangedaan, dan rest niet
veel meer dan wat flanee-
ren door de straten.
Zoo lagen dan; Jimmy
en John, of Blaekie en
Dick, of hoe de lieve
naampjes, die sinds de
bevrijding aan battle -
dress werden toegevoegd,
anders zijn mogen, letter
lijk languit in de goot
van den Achterburgwal.
Let wel, aan den nétten
kant van den Achterburg
wal, want deze gracht
heeft twee kanten en dit
dient uitdrukkelijk voor
den goeden verstaander
aangemerkt te worden:
Daar dus, waar de achter
zijde van het stadhuis
haar stijllooze verzameling
achtergevels staande
houdt en de Waalsche ge
meente zelfverzekerd de
rest van den stand op
houdt waar het licht
van een enkele lamp pit
toresk neerschijnt en
glinstert in de koperen
ketels, potten en pannen
van een oud antiquiteiten
winkeltje en de muffe
geur van oude boeken alle
moeite doet, om de cul
tuur en het peil van den
netten kant te comple-
teeren.
Zooals gezegd, ze lagen
daar op den hoek van de
Spinhuissteeg en slechts
een enkele klank, bijna
zoo brak als het gracht
water, hield nog de her
innering aan den pret-
tigen avond gaande.
Een eerste agent ver
scheen; hij bekeek nauw
keurig dé liggenden en
hoefde niet lang te wach
ten op den tweeden en
derden agent, want wie
zou nog twijfelen aan de
noodzaak om over den
Achterburgwal in groote
frequentie te surveillee-
ren? Bii deze drie agen
ten voegden zich er weldra
nog drie in burger: „De
brigadier heeft gezegd:
naar het bureau."
Nu is het in ons dier
baar vaderland goed ge
bruik een goe,i bed aan te
bieden, al is het dan „op
het bureau", aan hen, die
het beliefden eens te diep
in het glaasje te kijken.
Dezen mannen van' de
Royal Navy zou dus een
dergelijk bed bereid wor
den door de zes volgelin
gen der H. Hermandad,
als, ja als er zich geen
groote moeilijkheid had
voorgedaan. De mannen
lagen op de grens van
het politie-rayon War
moesstraat en dat van het
Singel. De agenten waren
„van het Singel" en de
afstand naar dat bureau
was niet gering.
„Weet je wat, we sjou-"
wen ze wat verder, dan
hooren ze zeker onder de
Warmoesstraat" stelde een
der mannen voor. Dit wel
doordachte idee vond in
stemming.
„Een, twee, drie, come
on boys" en daar gingen
ze. Een hoofddeksel, eens
wit, thans van een niet te
noemen kleur, werd ach
terna gegooid. Door de
smalle duistere steeg,
schaarsch verlicht door 'n
enkele lantaarn, trokken
de mannen, de matrozen,
die eigenlijk staan noch
loopen konden, tusschen
zich in. Moest er gerust
worden, dan werd de
Navy, gelijk de vaatdoeken,
even over het hekje van
een hooge stoep gehangen.
Zoo arriveerde men op
de Raamgracht. De matro
zen werden weer zorg
vuldig op een stoep ge
legd, waar zij aanstonds
insliepen. De agenten rep
ten zich naar een tele
foon-cel en vroegen een
auto uit de Warmoes-
straat.
„Zoo, dat ls gedaan,"
constateerden zij niet on
tevreden.
„Hun schepen leggen In
IJmuiden, maar zij lag-
gen in de Spinhuissteeg,"
sprak ten overvloede een
voorbijganger.
Of de agenten van de
Warmoesstraat de matro
zen toen hebben meege
nomen of ze op hun beurt
hebben neergelegd op den
Achterburgwal, ressort van
het Singel....»
nenlandsche vetvoorziening, goed
keuring kon hechten aan de
plannen tot export van zuivel
producten.
Als uitgangspunt moest allereerst
worden vastgesteld, welke hoeveel
heden afgezien van gebruik op
de boerderij en een redelijke te
ruglevering van onder, en karne
melk aan veehouders ongeveer
bestemd zouden moeten worden
voor dekking van de consumptie-
melk-behoefte, ook gedurende de
wintermaanden. Teneinde de te
korten in den winter op te vangen,
is het noodzakelijk in de hooge
productiemaanden een behoorlijk
kwantum melkpoeder te bereiden.
Daar de benoodigde hoeveelheid
verstuivingspoeder, welke soort in
dé eerste plaats voor consumptie-
melkdoeleinden in aanmerking
komt, veel grooter is dan de ca
paciteit der fabrieken, moet bo
vendien walspoeder worden gepro
duceerd, dat door teruglevering
aan veehouders in den winter een
overeenkomstige hoeveelheid melk
voor consumptie vrij maakt. Voorts
moest rekening worden gehouden
met een kaasproductie, voldoende
om de rantsoenen voor de consu
menten te kunnen honoreeren, ter
wijl* ook een regelmatige boter-
voorziening gewaarborgd moest
worden.
Daar de melkgift, o.a. door het
schrale voorjaar, ver ten achter
gebleven is bij de aanvankelijke
schattingen, moest de oor
spronkelijke voorloopige pro
ductie-opzet reeds spoedig wor
den herzien. Werd in het begin
van het jaar een overschot ge
raamd van 490.000 ton melk voor
export in den vorm van zuivel
producten, in het nieuwste sche
ma bedraagt deze 150.000 ton.
Het opgestelde export-program
ma voorziet thans in een uit
voer van ongeveer 7.000 ton
kaas en 13.000 ton geconden
seerde melk.
Een andere factor die eveneens
het productie-schema op losse
schroeven zette, was het gebrek aan
kolen, waardoor de bereiding van
melkpoeder in eenigen omvang
aanvankelijk onmogelijk was. Ook
de productie van uitsluitend
voor den export bestemde ge
condenseerde melk, werd hierdoor
bemoeilijkt. Wat betreft gesuikerde
gecondenseerde melk, vormde de
onzekere suikerpositie eveneens een
struikelblok. Onder deze omstan
digheden was het geven van defi
nitieve richtlijnen voor de produc
tie uitermate moeilijk. Men heeft
zich zooveel mogelijk aan de wer
kelijkheid aangepast en daarbij de
belangen van een mogelijken export
niet uit het oog verloren.
De moeilijkheden, die zich, zooals
gezegd, voordeden bij de bereiding
van melkpoeder en gecondenseerd
melk, dwongen aanvankelijk in de
richting van een grootere kaas
productie. Toen omstreeks Mei de
poederfabrieken evenwel van kolen
werden voorzien, werd met het in
halen van den achterstand in de
productie van verstuivings- en
walspoeder begonnen. Gevolg hier
van was, dat in bepaalde gevallen
kaasfabrieken melk moesten bij
leveren aan poeder bedrijven en dat
de kaasfabrieken, eveneens door het
verder dalen van de melkproduc
tie, meer en meer moesten worden
ingeschakeld voor de levering van
de in het Westen voor consumptie
doeleinden noodige aanvullings-
melk. Daarbij komt, dat thans ook
begonnen is met de productie van
gecondenseerde melk. Daar voor
gecondenseerde melk geen produc
tieverplichting bestaat, kunnen
condensbedrijven, voorzoover de
van eigen veehouders ontvangen
melk ontoereikend is, melk van
andere fabrieken bijkoopen, even-
fvel niet van consumptiemelkbe-
arijven. De voor de condensberei-
ding noodige melk zal echter voor
een groot deel direct of indirect
aan de kaasbedrijven moeten wor
den onttrokken. Bovendien zullen
de boerenkaasproducenten binnen
kort hun aandeel moeten leveren
in de voor de verschillende doel
einden noodige aanvullingsmelk.
Hoewel hierdoor de kaasproductie
noodgedwongen aan een onge-
wensehte wisselvalligheid bloot
staat, wordt door deze maatrege
len een geregelde kaasvoorziening
voor den consument niet in gevaar
gebracht.
Maandagnacht is op den Brus-
selschen weg ter hoogte van den
Lanaekerweg te Maastricht een
roofoverval geschied. De 37-jarige
taxi-chauffeur J. N„ wonende te
Maastricht, werd zwaar aan het
hoofd gewond en in bewusteloozen
toestand ter zijde van den weg
aangetroffen, terwijl diens auto aan
de andere zijde van den weg dwars
op de rijrichting stond met de wie
len in een greppel. Uit een inge
steld onderzoek is komen vast te
staan, dat N. is overvallen, ver
moedelijk met de bedoeling, diens
wagen afhandig te maken. N. bleek
tevens van zijn portefeuille te zijn
beroofd. Het slachtoffer is per
auto van den G. G. D. in zorgwek-
kenden toestand naar het zieken
huis overgebracht. Men vreest voor
zijn leven.
In de zitting van de politieke
commissie voor Italië heeft de
Nederlandsche gedelegeerde van
morgen critiek geoefend op het door
de Italianen ingediende memoran
dum, waarin gezegd wordt dat de
Nederlandsche oorlogsverklaring
nooit aan de Italiaansche regeering
toegezonden is, waardoor hier sprake
zou zijn van een eenzijdige actie.
Het memorandum concludeerde
hieruit, dat er nimmer oorlog had
bestaan tusschen de Nederlandsche
regeering en het fascistische Italië.
De Nederlandsche gedelegeerde
bracht in herinnering, dat de Zweed-
sche gezant, die de Nederlandsche
zaken in Italië behartigde nadat
Nederland door de Duitschers bezet
was, de oorlogsverklaring aan de re
geering van het fascistische Italië
heeft overhandigd. De Italiaansche
regeering had den Zweedschen ge
zant er toen van in kennis gesteld,
dat zij een dergelijke verklaring van
de uitgeweken Nederlandsche regee
ring niet kon accepteeren, omdat
zij van oordeel was dat Nederland
niet langer bestond. (U.P.)
Volgens <le „Star" wordt op een
Londensche scheepswerf een van de
grootste motorbooten ter wereld ge
bouwd. Zij zal over enkele weken
te water worden gelaten. De direc
teur van de betreffende scheepsbouw
maatschappij zeide, dat deze boot
in drie dagen den Atlantischen
Oceaan zou kunnen oversteken.
