OOK HIER WAREN TACTIEK EN
STRATEGIE VEREISCHT
De sigaren in discrediet
Meisjes en mevrouwen
Over pijptabak rept men met geen woord
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1946
PAGINA 5
Het varen in convooi
(^Een jaar vrijwillig in huishouddiensty
VOOR DE VROUW
Heiligdomsvaart en Maria-
congres te Maastricht
Tegenaanval
De samenstelling van een
escorte
De geur in den tempel
Men rookt niet meer
DE OORLOGVOERING
„Sailing orders"
VAN ONSCHATBARE WAARDE VOOR
den, dan zal de commodore orders
krijgen een anderen koers te gaan
sturen.
Gndertusschen zal de commodore
het convooi order geven, vol
gens een bepaald schema zigzag-
koersen te gaan sturen, teneinde
den vijandelijken onderzeeboorka-
pitein, die vanaf grooten afstand
door zijn periscoop het convooi
gadeslaat, een verkeerden indruk
te geven van den door het convooi
gestuurden generalen koers.
aan den buitenkant van het con-
rapporten, wordt or ver
gaderdgediscussieerd en
worden er wetsvoorstellen
gedaan. Met dit ééne doel:
hoe de weinig willige jon
ge vrouwelijke krachten
in de gezinnen te bren-
genwaar ze broodnoodig
zijnèn opdat een geor
dend gezinsleven mogelijk
blijve èn opdat het meisje
zelf zich schole en voor
bereide als gezinsmoeder
in-den-dop.
Kortgeleden nu zijn de
plannen van een dier in
tens werkende commis
sies, de studie-commissie
Limburg „Hulp in de Huis
houding", overgenomen
door den Katholieken
Bond voor het Gezin, afd.
Den Haag en deze bond
gaat een actie beginnen
voor een jaar vrijwilligen
dien-plicht. Dit houdt in,
dat ieder meisje, dat wil
studeeren of een kantoor
baantje aannemen, eerst
een jaar gaat helpen in
een gezin, voorloopig on
der geen anderen dwang
dan haar eigen verant
woordelijkheidsgevoel; in
de toekomst omdat de wet
haar niet zal toestaan, hoe
ook in de maatschappij te
treden, zonder een jaai
huishoudelijk gewerkt te
hebben. Maar laten we op
de wet-in-spe, die mis
schien nooit komt, niet
vooruitloopen. Voorloopig
zal deze actie gevoerd
worden voor het VRIJ
WILLIG huishoudelijk die
nen, en de contradictio in
terminis van de vrijwil
lige verplichting zal mis
schien de_ jonge vrouw met
sociale verantwoording en
van goeden wille wakker
schudden.
Faute de mieux is de
door meerderen voorge
stelde huishoudelijke ar
beidsdienst, omdat de
kwestie zoo urgent is,
bruikbaar, als er niet al
te veel ambtenaren mee
gemoeid behoeven te zijn.
Sympathieker echter is dit
„vrijwillig dienen"; door
meisjes en mevrouwen ook
beter te aanvaarden. Het
is psychologisch ook juis
ter. Èn veel beter voor
den goeden gang van za
ken. Het blijft een hache
lijke onderneming voor
den wetgever om in te
gaan grijpen in zooiets
precairs en persoonlijks
als het huishoudelijke.
Als de meisjes in kwestie
toch eens wilden begrij
pen, wat er op het spel
staat. Als al die deser-
teuses eens zouden willen
aantreden als één leger
van vrijwilligsters, in de
meest vrouwelijke der
uniformen! Dan had deze
traineerende kwestie, die
al zoo lang velen binnen
en buiten het huishouden
bezig houdt, op waardige
icijze haar beslag gevon
den. A. Bgl.
-m--. e huishoudelijke
j dienstplicht voor
y meisjes, waarover
in het openbaar
even wat stof is opgewaaid,
lijkt weer in den doofpot
gestopt. Moeders blijven
dag aan dag tobben met
een teveel aan bezigheden
en verliezen er den moed
onder, ongetelde gezin
nen glijden dientengevol
ge bergafwaarts en de
meisjes die hier hoorden
te helpen zijn nog steeds
niet te vindenDe na-■
oorlogsche verhoudingen
hebben ze blijkbaar in
alle landen volledig
opgeslokt.
En inmiddels groeien er
achter de schermen plan
nen en voorstellen en com
missies, verschijnen er
vooi, anders zouden ze gevaar voor
de andere schepen kunnen opleve
ren bij het innemen van hun po
sitie.
Is het dag, dan zal het ccm-
vcoi, zoolang het binnen het
bereik van de vliegvelden is,
vliegtuigbescherming hebben,
bestaande uit een aantal jacht
vliegtuigen dicht bij de kust en
lange-afstand-verkenners ver
der de zee in.
De Stichting „Het Graf van St.
Servaas" heeft besloten in 1947 de
bekende Heiligdomsvaart te organi-
seeren en indien mogelijk het Maria-
Congres hieraan te laten aansluiten.
Commissies van voorbereiding ver-
den in het leven geroepen. De data
zullen nog nader worden vastgc-
steld.
Lukt het een vijandelijke onder
zeeboot zoo dicht bij het convooi
te komen, dat zij kan aanvallen,
dan zullen de escoiteschepen een
tegenaanval ondernemen met diep
tebommen of geschutvuur, of
trachten door rammen den vijand
onschadelijk te maken. De commo
dore zal- intussehen het convooi zoo
spoedig mogelijk van het gevaar
zien weg te krijgen dcor koersver
andering en, zoo mogelijk, vaart
vermeerdering. Natuurlijk zal een
gedeelte van het escorte bij het
convooi moeten blijven in zoo'n
geval.
Het doel van de jachtvliegtuigen
is, vijandelijke bommenwerpers
of torpedo vliegtuigen te bestrijden
en van de lange-afstand-verken-
ners, de zich op de route van
het convooi bevindende vijandelijke
onderzeebooten te dwingen nnrW
water te gaan en hun aanwezig
heid te melden, zoodat het con
vooi een ontwijkende route kan
nemen. Aangezien deze vliegtuigen
tevens dieptebommen met zich
meevoeren, zullen zij natuurlijk
een vijandelijke onderzeeboot ook
hiermee trachten te vernietigen.
Ondertusschen is aan boord
van de schepen alles gereed
gemaakt voor eventueele actie
met den vijand. Mitrailleurs
zijn geprobeerd, munitie is
klaar gelegd en de stuksbe
manningen van de kanonnen
staan op post, om, in geval van
een vijandelijken aanval, direct
gereed te zijn het vuur te ope
nen.
Try et samenstellen van escorte
h~1 en convooi geschiedt door
den staf aan den wal.
Vóór het vertrek, wordt een
convooi-conferentie gehouden,
waarbij aanwezig zijn de marine-
autoriteit aan den wal of zijn
vertegenwoordiger, de comman
danten van de escorteerende
oorlogsschepen, de commodore
en de kapiteins van de koop
vaardijschepen. Gedurende deze
conferentie worden alle zaken
besproken, die van belang zijn
voor den veiligsten en snelsten
overtocht van het convooi, zoo
als de te volgen routes, de te
passeeren mijnenvelden of ge
bieden. ivaar vijandelijke mij-
nenactie geweest kan zijn, de
formatie van het escorte en van
het convooi, de te treffen veilig
heidsmaatregelen, z'ooals het
aanwijzen van „rescue-ships",
die assistentie moeten verleenen
aan getorpedeerde of op andere
wijze beschadigde schepen.
Alle aanwezigen krijgen hun „sai
ling orders", waarin deze bijzon
derheden staan vermeld. Behalve
de te volgen route wordt ook nog'
een route vermeld voor schepen,
die om een of andere reden van
het convooi afbraken en dus op
eigen gelegenheid moeten trachten
het in te halen of de haven van
bestemming te bereiken.
Wanneer de schepen de haven
hebben verlaten, wordt het con
vooi gevormd. Alle koopvaardij
schepen hebben n.l. een nummer
en volgens deze nummering nemen
zij hun plaats in. Ben convooi be
staat uit een aantal kolommen
schepen, welke genummerd worden.
Dit is onder meer gedaan om den
commodore in staat te stellen een
bepaald schip per eenvoudig sein
op te roepen.
Bij het vormen van het convooi
hebben de schepen van het escorte
ondertusschen hun posities inge
nomen in het z.g. „scherm". De
plaatsing van de oorlogsschepen in
dit scherm hangt af van het aan
tal beschikbare schepen, doch zal
te allen tijde een zoo goed moge
lijke anti-onderaeebootbescherming
snoeten geven. Deze schepen zijn
n.l. uitgerust met een instrument,
Waarmee de aanwezigheid van on
derzeebooten onder water wordt
geconstateerd.
Het moet nu onmogelijk wor
den gemaakt, dat vijandelijke
onderzeebooten, tusschen de
schepen van het scherm door.
bij het convooi kunnen komen en
daar hun torpedo's op de koop
vaardijschepen kunnen afschie
ten. Het is duidelijk, dat de es
corteerende schepen dus niet té
ver van elkaar mogen varen,
hetgeen weer inhoudt, dat bij
een bepaalde grootte van een
Kroonprins Olaf van Noorwegen
brengt op het moment een bezoek
aan Frankrijk, waar hem eenige
Fransche onderscheidingen zullen
worden uitgereikt. De prins bij zijn
aankomst op het vliegveld van Pa
rijs, waar Francisque Gay, een der
voormannen der Republikeinsche
Volksbeweging, hem namens de
Fransche regeering verwelkomt.
Met gejuich en gejubel verneemt
het rookend deel der Neder-
landsche bevolking, dat de
tabakspositie een verbetering
heeft ondergaan en dat we vermoede
lijk reeds in September meer sigaren
en meer sigaretten kunnen koopen.
Over de goedhartige pijptabak wordt
inmiddels met geen woord gerept en
dit is een veeg teeken, want de rust
en de noblesse, die een bekwaam en
geoefend pijprooker plegen te ken
merken, worden hiermede eenvoudig
weg verloochend.
Rampzaliger dan dit afschuwelijke
verschijnsel is echter de toenemende
zucht naar sigaretten en niet minder
de inferieure kwaliteit van de sigaar.
Waar moet dit heen? In een land,
dat terecht als het sigarenland be
roemd was, begint een afkeer te ont
staan van een der edelste natuurpro
ducten in een der edelste vormen: de
sigaar. Wat wij thans rooken, kan
men ternauwernood een sigaar noe
men. De magische mengsel» van Dell,
Sumatra, Vorstenlanden, Braziel,
Mexique, Havana, Teneriffe en al
die geurige, welige tabakken, waaruit
men wonderen van sigaren kan schep
pen, ze zijn er niet en het is de
vraag, of we autoriteiten hebben, die
deze verrukkingen voldoende waardee-
ren kunnen om de meest drastische
maatregelen te durven nemen, ten
einde die heerlijkheden opnieuw in
hun volle glorie ln de etalages van
onze sigarenwinkels te stouwen.
Wie tegenwoordig zoo'n winkel
binnentreedt en nog eenige herin
nering heeft bewaard aan het ver
leden en nog eenigen zin heeft voor
traditie, keert met walging het hoofd
af bij de nare ondefinieerbare lucht
jes, die hem tegemoet waaien. Is dit
de tempel van de tabak, waar de
oude vertrouwde geuren hangen als
wierook in een eeuwenoude kathe
draal? Het lijkt er niet meer op.
In vroeger laren was een eenvou
dige Nederlandsche blazer nog altijd
een evenement. Men begon er den
stralenden dag mee, direct na het
ontbijt en men veerde op bij de ge
dachte, dat straks bij het eerste
kleintje koffie wellicht een bruine
Sumatra het levensgeluk zou ver-
hoogen, om nieuwe verwachtingen te
wekken omtrent den zwarten Bra
ziel dien de robuste rooker onmid
dellijk na zijn boterham zou aan
steken met het gebaar van een
veldheer die een slag gewonnen
heeft. Maar dit is een droom. Ze
zijn voorhij, die jaren, toen men
iemands humeur, karakter en be
trouwbaarheid kon aflezen van de
sigaar, die hij rookte en de manier,
waarop hij het deed. We zullen de
ramp moedig dragen, maar lk vraag
mij af, of die roemrijke tijden nog
ooit zullen terugkeeren. zoolang de
nationale aandacht blijft uitgaan
naar de sigaret, dat witte, bleeke
ding, waarin tabak en papier moed
willig tot een mengsel worden ge
maakt en dat men niet rookt, maar
inademt en uitwasemt; dat men
niet proeft met de tong. die ouden
Bordeauix liefkoost, ma®r met de
longen, die den menscb tot ademen
gegeven zijn.
Men rookt niet meer, men hijgt
en spuwt rookvlagen van verbrand
papier, dat stijve machinale omhul
sel van een propje tabak. Voor de
stoere, bultige sigaar, waarin het
natuurlijke blad n°g te herkennen
is, waaraan .nog de geuren hangen,
van de sappen die haar hebben ge
voed, waaraan volle teugen te be
leven zijn, die een mond en een neus
vol rook waarborgen en die men
genieten kan met de smaakorganen
en het menschelijk verstand; voor
de mannelijke sigaar, den rookstok,
de tabakstaaf, die kloek en machtig
tusschen de vingers ligt of als een
schat in de volle hand rust, heeft
men geen aandacht meer. Ik gun
den sigarettenzuiger zijn plezier, als
men het zoo noemen mag. ik gun
hem het zenuwachtige trekje, dat
zijn onrust noodig schijnt te hebben,
maar dat hij róókt, moet een fictie
genoemd worden. Hij verslijt sigaret
ten, hij rookt niet. hij verbrandt
witte dingetjes, hij zoekt den prikkel
en niet het genot van een goed
aardsch product. Maar kom. het
is (voorloopig) voorbij. Blijft echter
de wensch van het uitstervend ras
der sigarenrookers, dat men althans
binnen afzienbaren tijd een sigaar
kan koopen, die werkelijk een sigaar
is, een groote, stevige, zware en ge
wichtige sigaar, waaraan iets te be
leven valt en waarover de kenners
kunnen praten onder elkaar en waar
de goede winkelier plezier van heeft,
als hij diepzinnig moet kijken bij
het binnentreden van een klant,
dien hij sinds jaar en dag heeft ge
kend als 'n man. die werk maakt van
zijn sigaar en dien hij dus hoogacht.
Of er geen andere zorgen zijn? Ja,
die zijn er volop. Maar een slgaren-
rooker, die al dat welgevallige nieuws
over de tabakspositie leest, kan niet
anders dan verzuchten: geef me ein
delijk eens een sigaar....
Dbg.
In het maandblad van de Koninklijke Marine „Overal" geeft luitenant
L. F. v. d. Belt een zeer interessante buschouw'ng over strategie en
tactiek van het convooi-varen. Hij wijst er met nadruk op, dat het
convooieeren van onschatbare waarde is geweest voor het veilig over
voeren van voor de oorlogvoering kostbare lading. Groote waardeering
is daardoor tusschen Marine en Koopvaardij ontstaan, omdat men
elkanders werk heeft leeren kennen en waardeeren.
convooi een bepaald aantal es
corteerende schepen noodig is.
Dat aan dezen eisch, vooral in
het begin van den oorlog, niet
steeds kon worden voldaan dooi
gebrek aan oorlogsschepen, was de
reden, dat ondernemende vijande
lijke onderzeebootcommandanten
hun slag konden slaan.
Bij het formeeren van het con
vooi voeren alle koopvaardijsche
pen hun nummerwimpels en de
commodore geeft per vlaggesein
(qf per seinlamp, indien het don
ker is) de diverse navigatorisehe
aanwijzingen (zooals: te sturen
koers, vaart, het voeren van lich
ten) en tevens maakt hij de sche
pen, die zijn orders niet goed of
niet snel genoeg opvolgen, hierop
attent. In deze taak wordt hij vaak
geholpen door de escorteerende
oorlogsschepen, die er ook belang
bij hebben, dat ieder zoo spoedig
mogelijk op zijn post is en dat het
convooi een aaneengesloten geheel
vormt. Hierbij moet de commodore
de maximum-snelheid van zijn
schepen goed in het oog houden,
anders zou het kunnen voorkomen,
dat, langzame schepen hun post
nimmer zouden bereiken. Dikwijls
voegen zich schepen, uit andere
havens afkomstig, bij het convooi
op een afgesproken plaats, het
rendez-vous geheeten.
Deze zijn reeds voorzien van hun
„sailing orders" en weten dus hun
plaats in het convooi. Het is een
kwestie van organisatie, deze
niet willekeurig te plaatsen, doch
Wanneer het convooi nu in volle
zee is, moet een volledige radio
stilte in acht worden genomen, ten
einde den vijand niet in staat te
stellen door middel van radiopei
lingen de plaats van het convooi
te bepalen. De autoriteiten aan
den wal evenwel zullen, indien ge
gevens omtrent den vijand aldaar
bekend worden, deze doorseinen
aan den commodore. Br wordt op
het convooi dus voortdurend per
radio geluisterd naar den wal.
Blijkt het, dat er zdch vijandelijke
onderzeebooten of andere schepen
op de route van het convooi bevin-
Het zijn geen
luxe-schepen, waar
op de Joodsche il
legale immigranten
na hun lange om
zwervingen door
Europa ergens in 'n
haven van de Ita-
liaansche Zuid-kust
scheep gaan. Vis-
schers gaan daar
vaak niet mee op
vischvangst en
vrachtvaarders heb
ben opgehouden la
dingen te vervoeren.
In de ruimen en op
het dek worden
geen kisten meer
opgestapeld, maar
schuiven nu Jood
sche tynigranten
want dat zijn zij op
dat moment nog
zoo dicht mogelijk
aan. Op het dek
worden slaapplaat
sen gebouwd, die
uit grove planken,
toegedekt met wat
lappen en zakken,
bestaan.
Het schip op den
voorgrond is juist in
Haifa gearriveerd.
