Ook pier van Muiderberg
verdween in oorlogstijd
E'
T* Jt
Z
Badplaats een beetje op retour
-W? i r*
STAD EN STREEK OP DE KORREL
r
v
DE HOND WOEF EN IK
„DE SPAARNESTAD"
POLITIEKE VERDEELDHEID HEERSCHT IN
INDONESISCHE „REPUBLIEK"
Sultan van Pontianak over den toestand
in ons Rijk overzee
Twee zusters levend
verbrand
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1946
T AGINA 7
de kolenbonnen 62 en 63
BRANDSTOFFENHANDEL
Blinde gastvrouwe meldde
zich het eerst
Vereenigd Tooneel-
gezelschap
Mr. d'Ailly burgemeester
van Amsterdam?
Verdeelde markt
ORDE IN HUIS, OP SCHOOL EN
OP DE 'PLANKEN
Tragisch ongeluk te Vught
Oranjesluizen gestremd
WAT BIEÖT DE RADIO
DONDERDAG?
"'T'V
JJPSPr JBB
Is-rffiïSïr-.*.
(Van onzen specialen verslaggever).
L r is veel geschreven over de
pier van -Scheveningen in
oorlogstijd gesloopt, maar
over die andere pier in Ne
derland, die ook verdween, werd
met geen woord gerept. En toch
was de pier van Muiderberg heel
indrukwekkend in haar soort,
stoutmoedig te water uitge
bouwd met een rotonde op het
eind. Daar had je bij tijd en
wijle beslist een aardig zitje,
dat uitkijk bood op het vertier
van de badplaats, op warme da
gen lang niet gering. En menigen
zomeravond, wanneer de drukte
was geweken, kon je er genieten
van een der mooiste zeegezich
ten, het oude Zuidersopje vol
zacht iriseerende kleuren, het
grillig, boeiend verloop van de
kust, den hoogen, begroeiden
Gooischen wal en naaldfijn te
gen den lichtenden hemel de
torens van Muiderslot, van
Ransdorp en Monnikendam. De
buurten van Marken dreven
langs den einder en Pampus leek
de rug van een reuzen schild
pad, die dommelde voor de kust.
Tot de adem van den nacht den
spiegel der zee besloeg, de licht
jes gingen pinken, de vuurtjes
schitteren van Ydoorn en Mar
ken-Oost.
Badplaats van den kleinen man
Muiderberg heeft als ontspannings
oord heel oude papieren, van lang
vóór den tijd, dat de Gooische tram
ln het seizoen de groote massa van
dagjesmenschen, vooral uit Oostelijk
Amsterdam, naar het smalle strand
vervoerde, geprezen als het veiligste
tan Nederland. Inderdaad kan men
hier eindeloos ver de zee in waden
voor het water tot het middel reikt.
Het werd de badplaats van den
kleinen man, voor de smalle beurs,
eenvoudig en degelijk zonder een
zweem van het mondaine, frivole van
sommige harer Noordzee-zusters.
Sinds bussen de tram vervingen en
in den oorlog de fietsen schaarsch
werden, is Muiderberg een beetje op
retour en men zou zich daar haast
over verheugen. Want de plaats zelf
is zoo mooi, dat een weinig ver
getelheid haar volstrekt niet scha
den zou.
De ingang van een groot woud
Zij ligt terzijde van den weg, den
grooten weg van Amsterdam naar
het Gooi, waar dagelijks duizenden
auto's langs suizen. Slechts zelden
dat een dier vele bij de Hakkelaars-
brug vaart mindert, het stuur om
gooit en den zijweg neemt naar de
kust, naar Muiderberg. Hem wacht
nog dezelfde verrassing, welke Prof.
J. A. de Rijk veertig Jaar terug zoo
lyrisch beschreef: „Het schijnt alsof
wij aan den ingang van een groot
woud zijn, dat tusschen hemelhooge
bcjmen zijn geheimzinnige diepten
voor ons opent. Een schaduw
rijke laan brengt ons door bosschaad-
jes heen, voortdurend stijgende, naar
het kerkje, hoog op den heuvel en
van alle kanten omringd door op
gaande eiken.Luister: 't is het
ruischen der zee, die hier zeer nabij
is, al verhindert het dichte loof u
hare golven te zien.Ineens, bij
het omslaan van een hoek, op 't
onverwachts, wordt onze 'ziel aange
daan door een gezicht, dat geheel
ons wezen aangrijpt en opvoert: de
zee, de zeeDir zee is geen
zee meer vandaag, maar verder
bleef Muiderberg nog onveranderd
en ongerept: met zijn indrukwek
kende Brink, zijn herbergen, de
ouderwetsche villa's en optrekjes
die onder het hooge, ruischend ge
welf der boomen ophielden leelilk
te zijn.
Melancholieke noot
Buiten de drukte van het sei
zoen stemt Muiderberg wat uit-
dentijds en melancholiek. Er zijn
dan ook drie begraafplaatsen,
een doolhof en een echo. De V.
V.V. is vernoemd naar Floris den
Vijfde, gezien diens lot ter plaat
se eigenlijk niet verlokkend en
wellicht ook de oorzaak, dat se
dertdien de „edelen" het strand
'.kerelen'- hebben
eindelijk is voorzitter
van die V.V.V. vanouds de direc
teur van de grootste begraaf-
plaats. Dit is niet zonder ain
Velen komen naar Muiderberg
om zich voor altoos te vestigen
de trouwste gasten, die zich om
het seizoen niet bekommeren.
Zoo rusten op de Familiebegraaf
plaats, onder de boomen pal aan
zee, Helmers, Heinze, Justus van
Maurik en op het heel oude
Joodsche kerkhof Judels, Louis
de Vries, Esther de Boer—van
Rijk. Maar niet alleen de graf-
registers vermelden groote na-
men, ook het doopboek der Her
vormde kerk. Want Muiderberg
wijst u met trots het dominees
huis, waar Lieftlnck werd gebo
ren. Eens zullen zich legenden
vormen: hoe hij als knaap hier
De kust bij Muiderberg naar
een teekening van Wenckebach
uitzag over zee, de echo in het
bosch geheimzinnige woorden
toeriep, steeds als eerste van zijn
speelgenooten een uitweg uit dén
doolhof vond.
De groote attractie
De echo in het bosch ls de groote
locale attractie, die reeds den Muider-
kring moet hebben geboeid. Zij is
maar zoo niet te naderen, doch'veilig
opgesloten tusschen een half ronden
muur en een stevig hek. Ergens daar
binnen huist de echo, wtór precies,
dat weet de man, die haar perma
nent bewaakt en tegen vastgesteld
tarief bereid ls het hek te ontslui
ten. Het ls een heel bijzondere echo,
bij wie het trucje van den Koning
van Wezel niet opgaat; integendeel,
zij herhaalt het geroepene van de
eerste tot de laatste syllabe. De hui
dige bewaker maakt er veel werk
van. Hij is een belezen en praatgraag
man, die Jarenlang amanuensis in
het Binnengasthuis was; zegt TJ
maar gerust lijkenknecht", verdui
delijkt hij. De man weet inderdaad
veel van lijken af en als hij de echo
haar lesje heeft laten opzeggen,
dwaalt hij graag naar dit onderwerp
af. Dan verleent hij'zijn gretig grie
zelend gehoor inzicht in de cultuur
historie van het lijk, van armezon-
daarsvet of menschensmeer der mid
deleeuwen tot de spiritus-cadavers
der hedendaagsche anatomische les.
Maar lijkenknecht is een vak, dat Je
opvreet, waar je voortijdig mee uit
scheien moet, waarschuwt hij.
Onder den indruk van de echo,
een beetje somber van al die graven
onder ruischend loof en met een
smaak als van menschensmeer in de
keel, haast men zich het water te
zien. het smalle strand en de kleine
vloot van roeibootjes, dobberend op
den plas. Een frlsch glas bier in den
speeltuin, hoog op den wai spoelt den
weemoed weg, verzoent met het leven
en met den dood. En men staat op,
vol goeden moed, bereid om den
voorzitter van de V.V.V. te vragen
wat een graf kost pal aan zee. Of
voor het volgend seizoen dat optrekje
daar met volledig pension.
DENKT U ER OM
zoo spoedig mogelijk naar
Dan bent U zeker van een
vlotte bediening en eerlijke
verdeeling der kolensoorten
Ook nieuwe klanten zün welkom!
Friesche Varkenmarkt 6-10
(Spaarne bij viaduct)
Telefoon 14164 en 13904 (Adv.)
Een der eerste vrouwen ln
Dordrecht, die zich vrijwillig aan
meldde voor het in huis nemen van
een der Engelsche schooljongens
uit Suffolk, die 14 dagen in Neder
land zullen verblijven, was iemand,
die door een R.A.F.-aanval op
Dordrecht blind was geworden. Zij
bereidde den jongens een hartelijk
welkom.
Het Vereenigd Krommenieër
Tooneelgezelschap geeft een reeks
uitvoeringen van het blijspel
„Nummer 17" of „Koning of
Kruier". De uitvoeringen worden
gegeven in ,,Ons Genoegen", 7, 8,
10, 12 en 15 September a.s.
De heer A. van Geluk, wethou
der van Openbare Werken van
Bloemen daal, zal Zaterdag 7 Sep.
tember op het bureau van Publieke
Werken van 11—12 uur spreekuur
houden, in plaats van 8.30-9.30 v.m.
15. „Schandelijk!" vond Joep.
„Zoo'n manier van doen is een fat
soenlijke kat onwaardig, We sullen
haar onderhanden nemen, daar
kunnen jullie van op aan." „Wat
ga je dan doen, Joep?" vroeg ik
nieuwsgierig. „Ik sal tegen van
avond een vergadering van de kat-
tenclub „De dubbele snor" bijeen'
roepen," legde de kater uit. Als je
sin hebtmag je óók komen. Dat
Woef enPluto erbij sijn, spreekt
vanzelf. Jullie kunnen dan sien, hpe
onbehoorlijke kattenbeesten hun
trekken thuis krijgen!" En öf ik
zin had! Je begrijpt, dat ik mij
zoo'n buitenkansje niet liet ontgaan.
Toen het donker begon te worden,
trok ik er met Woef op uit. „De
katten vergaderen altijd in de groo-
r r\ I
te schuur van boer Korenaar," ver-<
telde hij. „Die staat een eindje uit
de buurt van de huizen, want je
begrijpt, ze zouden niet graag wil
len, dat de menschen hen snapten".
Onderweg zagen wij van alle kan-,
ten de katten door de tuinen slui
pen. Natuurlijk was het ine vree-,
ger ook wel eens opgevallen, dat
katten bij voorkeur 's avonds uit
gingen, maar geen haar op mijn
hoofd had er ooit aan gedacht, dat
ze vergaderingen hielden. In de
schuur van boer Korenaar waren er
honderden bijeen. Bij de deur hield
Koosjede poes van Jan Sabel, den
veldwachter, toezicht. Iedere kat
moest, vóór zij binnen mocht ko-,
men, iets geven: een paar plakjes
worsti ee?i halve muis, een stukje
spek of een andere katten-lekkernij.
Hedenochtend hebben de sultan
van Pontianak. Hamid 2. en Soeka-
wati, afgevaardigde van Bali ter con
ferentie van Malino, het woord ge
voerd voor vertegenwoordigers van
de pers in het gebouw van den Re-
geeringsvoorlicihtingsdienst te Den
Haag.
De sultan verklaarde o.m., dat
de verwachting van sommigen
voor een toenemende populariteit
voor Sjahrir na zijn ontvoering
teleurgesteld schijnt te zijn. De
toegezegde zuivering is onvol
doende diep geweest, zoodat
Sjahrir belemmerd blijft door een
openlijke en stiUe tegenwerking.
Ook de strijd om de baant jes gaat
nog steeds voort. Een eventueel
tot stand gekomen „nationaal ka
binet" zou weinig anders zijn
dön camouflage van de binnen-
landsche politieke verdeeldheid.
„Sjahrir's kracht ligt o.m. in de
Nederlandsche zwakheid," aldus de
Sultan. „De Engelschen maken den
Indruk, dat zij het conflict beu wor
den. Een andere krachtsfactot voor
de „republiek" ligt in het gemeen
schappelijke wantrouwen tegen de
werkelijke Nederlandsche pedoelin.
zen. Dit wantrouwen wordt o.m. ge-
roed door te voorzichtige formulee-
ring in de Nederlandsche staats-
Btukken en door den nadruk, die op
het Rijksverband gelegd wordt," al
dus dé 6Ultan.
De Sultan vestigde er den nadruk
op, dat het probleem voornamelijk
op psychologisch terrein ligt en dat
men in Nederland terdege rekening
moet houden met een Indonesisch
gebrek aan zelfvertrouwen, overge
houden uit de koloniale periode.
Voorts sprak hij als zijn meening
uit, dat de pogingen van Sjahrir, om
den constructieven geest in het
binnenlandsche partijleven aan te
wakkeren, gedeeltelijk hebben ge
faald.
Vervolgens nam Soekawatl het
woord. „Bij ons op de Kleine Soen-
da-eilanden en in de andere deelen
van de Groote Oost zijn de Neder
landers weer onder elkaar en daar
is de samenwerking hesteld", zoo
zeide hij. „Wat wij willen, dat ls
zelfstandigheid en vrijheid, wij wen-
schen geen terugkeer van de kolo
niale verhoudingen".
„Van Mook heeft ons vertrouwen
en ook minister Jonkman heeft bij
de Indonesiërs een goeden naam"
„Geef ons een snelle regeering en
reorganiseer het koninkrijk op basis
van gelijkheid, aldus Soekawatl.
Als dit verwerkelijkt wordt en alles
loopt bevredigend, dan zal het nog
wel losloopen met die haast om uit
het rijksverband los te komen."
Ten slotte werd gelegenheid
tot het stellen van vragen ge
geven. Een der aanwezigen
vroeg den sultan of hij de aan
wezigheid van Nederlandsche
troepen overzee noodzakelijk
achtte. Hierop antwoordde de
sultan bevestigend. „Niet als
machtsmiddel tegenover het na
tionalisme, doch tegen terreur en
moord."
Nadat achtereenvolgens de na
men van prof. Schermerhom en
mr. Van Heuven Goedhart zijn
genoemd in verband met de bur
gemeesters-vacature in Amsterdam,
doen nu hardnekkige geruchten de
ronde, dat mr. Arn. d'Ailly, sinds
korten tijd directeur van de Ne
derlandsche Bank, tot burgemees
ter benoemd zal worden.
Amsterdam, 3 Sept. 1946
Gisteren werden besprekingen ge
voerd te Den Haag tusschen den
minister van Financiën, den voor
zitter en den secretaris der Ver.
voor den Effectenhandel. Het on
derwerp is waarschijnlijk geweest de
verhandeling der Amerikaantjes en
de vereenvoudiging der effecten
registratie.
Vandaag was de kooplust niet
groot.
Indische waarden ondervonden
echter een lichte belangstelling,
waardoor esp koersverbetering in
trad.
Op de obllgatiemarkt was de stem
ming voor staatsfondsen licht ver
deeld
iezoo, de scholen
zijn weer begon
nen en de moe
ders hebben een wel
gemeend „Deo gratias"
gezongen. Het merkwaar
dige is, dat de kinderen
op het laatst zelf ook weer
naar de banken begonnen
te verlangen, zeker op die
nare regendagen, toen ze
alles gespeeld hadden wat
er te spelen was en ten
slotte vervelend werden,
zonder dat zij het zelf wil
den. De scholen zijn op
geknapt, het onderwijzend
personeel staat weer frisch
voor de klasse en eindelijk
zal dan een normale
rooster een normaal
schoolleven waarborgen,
zelfs wanneer er gesplitst
onderwijs wordt gegeven.
Heel wat kinderen zijn
blijven zitten, voor hun
eigen bestwil, omdat de
gevolgen van den oorlog
in jiet vorige schooljaar
nog zwaar drukten. Nor
male lessen hebben een
normaler leven thuis ten
gevolge en dus ook weer
een daling van de on
deugd. Over het algemeen
mogen we in Haarlem
niet ontevreden zijn over
het gedrag van de jeugd
gedurende den vacantie- gebreid met eenige acteurs
tijd. Dit is ook voor een en actrices van formaat,
groot deel te danken aan zal ons veel appetijtelijks
het prachtige speeltuin- brengen. Wij kunnen,na
werk, dat zoowel in Haar- tuurlijk niet verwachten,
lem als in de omgeving dat
ter hand is genomen. Met ten
de tapperijen uitsluitend
beroepsmusici muziek mo
gen maken en dat bij
openbare vermakelijkhe
den alleen beroepsmusici
en artisten mogen mede
werken, tenzij de verma
kelijkheden door ama-
al het gebodene ons teursgezelschappen in eigen
volle zal bevredigen kring of ten bate van een
liefdadig doel worden ge
geven- Door deze uit
spraak wordt het gilde der
beunhazen dus getroffen,
doch van den anderen
kant garandeert deze bin
ding geenszins, dat het
door de kleinkunstenaars
gebodene staak en zet op
een behoorlijk plan zal
staan en dat er steeds
naar onze opvattingen een
programma gegeven zal
een prettige ontspanning geschonken zal worden. WOrden, dat den toets der
geboden en den moeders De vereeniging „Geloof critiek kan doorstaan,
een zwaren vacantietijd en Wetenschap" heeft de De Haarlemsche Klein
kunstenaars hebben tot
weinig middelen, maar
met een prijzenswaardigen
ijver hebben onderne
mende menschen zich voor
dit werk gespannen en
daardoor een dubbel re
en enze hoogste waardee
ring mag oogsten, maar
gezien de verrichtingen
tijdens het vorige seizoen
en het gepubliceerde re
pertoire, mogen we aan-
sultaat bereikt: het kind nemen, dat ons veel genot
verlicht. In die speeltui- beste tooneelstukken, die
nen heerschte discipline onze groote nationale ge
en een orde, waarnaar de zeischappen in studie
jonge kinderen vragen, hebben genomen, voor
omdat het spel onder goe- zich gereserveerd, ter wei-
slot van de feesten een
nachtvoorstelling in het
Concertgebouw gegeven,
die nu niet bepaald be
de leiding een grootere kome afwisseling van de antwoordde aan het hoe
gedegen voordrachten, die rageroep dat er aan
voorafging. Wij hopen
echter dat de burgemees
ter door zijn uitspraak
mede te kennen heeft wil
len geven, dat wij van
orde houden ook bij elk
optreden van eenigen
artist.
vreugde geeft.
Ook het tooneelseizoen
is weer begonnen. Er
staat ons heel wat te
wachten, want onze vaste
de loopmare ons heeft
aangekondigd.
Het officieele orgaan
van de Landelijke Fede
ratie van Kleinkunste-
bespeelster van den naars juicht om een be-
stadsschouwburg, de too- sluit van den burgemees-
neelgroep „Comedia", uit- ter van Haarlem, dat in
In het geneeskundig gesticht
„Voorburg" te Vught is gisteren
een tragisch ongeluk voorgevallen.-
Drie vrouwelijke religieusen waren
in een magazijn van het instituut
bezig een groot vat vloeibare boen
was leeg te maken. Toen de was
verhardde, gooiden zij er benzin»
bij, maar het lukte niet de wag
vloeibaar te maken. Om nu te ziel.
hoeveel vocht in het vat aanwezig
was, staken zij een langen stok met
aan het eind een stuk brandend
katoen in het vat. De gevolgen wa*
ren ontzettend.
Een reusachtige steekvlam
sloeg omhoog en twee der zus
ters stonden direct in vlammen.
Later heeft men hun lijken
verkoold teruggevonden. De
derde zuster wist nog te ont
komen door uit een raam te
springen. Met behulp van de
brandweer van het instituut en
die van Vught werd de brand
gebluscht. Het magazijn brand
de geheel uit.
De namen der beide slachtoffers
zijn zuster Lubina (mej. N. C. Buil
uit Eindhoven) en zuster Gemella
(mej. M. v. Diest uit St. Oedenrode)
Ten behoeve van bet herstel van
twee ijzeren vloeddeuren van de
groote sluis der Oranjesluizen te
Schellingwoude, zal de scheepvaart
door die sluis van 2 September af
t./m. 1 October, of zooveel langer
of korter als noodlg of mogelijk zal
blijken, gestremd zijn. Vaartuigen
niet geen grootere lengte dan 35 me
ter kunnen doorvaren, doch alleen
in geval de waterstand op het IJsel-
meer hooger is dan de stand op het
binnen.IJ.
HILVERSUM I, 301 M. 7.00
Nieuwsber. 7.15 Ochtendgymn.
7.30 Morgengebed. 7.45 Gram. 8.00
Nieuwsber. 8.15 Gram. 9.45 Annie
Mascini. 10.00 Gram. 10.15 Mor
gendienst. 10.45 Gram. 11.00 „De
Zonnebloem". 11.45 Familieber.
12.03 Gram. 12.30 Lunchconcert.
13.00 Nieuwsber. 13.45 Vrouw.
14.00 Rhapsodie Sextet. 14.40 Cau
serie. 15.00 Piet v. d. Hurk. 16 00
Bijbel. 16.45 Roell Verhoog, piar.o.
17.15 Knapenkoor. 17.45 Celesta
ensemble. 18.30 Nederl. Strijdkr.
19.00 Nieuwsber. 19.15 Gram. 19.25
Lezing. 19.45 Regeeringsvoorlich-
tingsdienst. 20.00 Nieuws. 20.05
KM.I. 20.08 Twente. 21.45
Gram. 22.00 Nieuwsber. 22.15 Le
zing. 22.35 Gram. 23.15 Schaak-
tournooi. 23.30 Gram.
HILVERSUM H, 415 M. 7.00
Nieuwsber. 7.15 Ochtendgymn.
7.30 Gram. 8.00 Nieuwsber. 8.15
Gram. 9.15 Morgenw. 9.30 Water
standen. 9.50 Gram. 10.30 Vrouw.
10.35 Gram. 11.00 Nuttig en noo
dlg. 11.10 Orgelconcert. 11.45 En
semble. 12.30 Spionnetje. 12.35
Ensemble. 13.00 Nieuwsber. 13.15
„Les Gars de Paris". 13.45 Gram.
14.00 Voordracht. 14.20 Kwintet
spelers. 15 00 Zieken en gezonden.
15.20 Ensemble. 16.00 Recital.
16.30 Gram. 17.00 Kaleidoscoop.
17.20 Dr. A. F. J. Portielje. 17 30
Jacques Schutte, orgel. 17.50 Rijk
over zee. 18.00 Nieuwsber. 18.15
Romancers. 18.45 Sport. 19.00
Piano. 19.15 Departementen. 19.30
Tonny Westra. 20.00 Nieuws. 20 05
Radio Philharm. ork. 21.45 Pierre
Palla, orgel. 22.00 K.N.A.C. 22.15
Causerie. 22.30 Skvmasters. 23.00
Nieuwsber. 23.15 Gram.
Directeur; J. J. W Bcerrigter.
Waarn, Hoofdredacteur; W. Sc verin.
