Van Mook wil bemiddeling
van Lord Killearn
Drukkerij „De Spaaraestad
veertig jaar
Commissie-generaal voor
Nederlandsch Indië
Lichtjesdag te Eindhoven
Tot hoofd en hart
MOSKOU IMITEERT
Wensch betreffende beperking van
troepenuitzending voorbarig
Intieme viering van directie met personeel
De heeren Schermerhorn, De Boer en
Van Poll zullen benoemd worden
BIDDAG IN ENGELAND
69ste JAARGANG No. 23640
o
ZATERDAG 7 SEPTEMBER ^46
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Lord Killearn, de Engelsche speciale afgezant in Zuid-West Azië,
arriveerde te Batavia, om de situatie op Java in oogenschouw te
nemen. Hij inspecteert de eerewacht, welke stoottroepen vormen
Sjahrir confereert
DR. P. J. A. IDENBURG
Het groote grafische bedrijf „De Spaarnestad" te Haarlem,
vierde gisteren zijn veertigjarig bestaan. Na de zwarte jaren,
die de eens zoo bloeiende onderneming vleugellam sloegen,
was er geen aanleiding dit jubileum in grootschen stijl
te herdenken. Van den anderen kant is het verblijdend te
constateeren, dat een hernieuwde bloei sinds korten tijd prach
tige toekomstverwachtingen inhoudt. Daarom greep de directie
den veertigsten verjaardag aan, om den band tusschen haar,
en het personeel te verstevigen door enkele intieme, cultu
reel hoogstaande, hartelijke bijeenkomsten, het instrumentaal
en vocaal concert na het gemeenschappelijk ontbijt, volgende
op een plechtig Dankofferen een bonten avond in den
yy
Fakkelestafette van Bayeux uit
POST PER PARACHUTE
Ondernemingsraad
(Vervolg op pag. 2)
UITBREIDING ELECTRISCH
SPOORNET
Alleen degene, die ouder
vreugd en ouderleed heeft
ondervonden, heeft alles ont
vangen, wat het leven den
mensch bieden kan.
E HAARtEMSCHE COURANT
Het is niet onze scnuia, dat wij
bil het dagelijks volgen van de
Sovjet-Russische campagnes
op politiek en economisch ge
bied herhaaldelijk onaangenaam
herinnerd worden aan de twaalf jaar
lang door nazi-Oultschland toege
paste methodes, welke geen ander
doel hadden dan den vermeenden
tegenstander murw te maken.
Wanneer de nazi's bemerkten, dat
ln binnen- of buitenland de zaken
niet zóó liepen als zij gaarne wil
den, dan begon op zekeren dag hun
propaganda-minister, Dr. Goebbels,
door middel van pers en radio een
waar trommelvuur tegen het uitver
koren slachtoffer. En het moet wor
den toegegeven: vaak niet zonder
succes. Er was zelfs een wereldoorlog
voor noodig om aan deze successen
een eind te maken. Was Japan een
goed leerling. Rusland is aardig op
weg den meester te overtreffen.
Wij gelooven. dat het weinig zin
heeft ten bewijze hiervan voorbeel-
deu aan te halen. De Imitatie is
duidelijk genoeg. De meeste Wester-
sctie volken zijn in het doorzien van
deza propaganda-methodes zóó ge
traind, dat zij. nu de Russen en hun
satellieten een zelfde spel spelen de
ware beweegredenen 6poedig onder
kennen. Het heeft zelfs iets belache
lijks. als wij op een vredesconferen
tie of op een bijeenkomst van de
Ver. Naties alle gedelegeerden, af
komstig uit landen ln de Russische
Invloedssfeer, als op commando „ja
en „neen'' zien knikken, als Molötof
en Wisjinsky aan de touwtjes trek
ken, terwijl wij weten, dat de volken
zelf achter het beruchte ijzereir gor
dijn op hun tanden knarsen van
Woede en onmacht.
De laatste weken geniet ons land"
de twijfelachtige eer van de Sovjet-
Russische belangstelling. Radio en
pers in Moskou, klaarblijkelijk op
Instigatie van hooger hand, zooals
ln dictatuurstaten gebruikelijk, be
gonnen hun eerste offensief tegen
minister Van Kleffens, die zeer ten
ongenoegen der Russen de puntjes
nogal eens op de 1 durft te zetten.
Wanneer hij opkomt voor de kleine
mogendheden of de nogal verwarde
redeneeringen der Russische afge
vaardigden logisch uiteenrafelt.
Toen dit weinig succes opleverde
Werd een nieuw doelwit gezocht. Iii
Moskou is men namelijk tot de ont
dekking gekomen, dat hier honder
den Russen rondloopen, die met
hart en ziel naar het Sovjet-paradijs
terug verlangen, maar daarin doqs
allerlei „terreurmaatregelen" van de
Nederlandsche regeering belemmerd
worden. Nu waren wij van meening,
dat de meeste Russen, die in den
loop der jaren zich in Nederland
zijn gaan vestigen, dit Juist gedaan
hebben, omdat ze absoluut niets
wilden weten van het „roode para
dijs". En die honderden andere Rus
senwij zouden niet weten waar
die vandaan komen. In ieder geval
heeft de Nederlandsche regeering
verklaard alle faciliteiten te
Willen verleenen om hen te doen
repatrleeren. ZIJ zal dit zelfs gaarne
doen naar wij veronderstellen. Mos
kou blijft echter beweren, ondanks
deze officleele verklaring, dat de
repatrieerlng bemoeilijkt wordt.
Dit gedoe van Sovjet-Russische
radio en pers wordt daarom
nogal vervelend. Niet omdat
we bevreesd zijn, dat het Ne
derlandsche volk zoo druk naar
radio-Moskou luistert het zal
zijn tijd beter weten te gebruiken
maar wél omdat ln Nederland de
gramofoonplaat van de „Prawda", 't
communistische blad „De Waarheid-',
het zelfde spelletje dagelijks mee
speelt. Er zijn nu eenmaal grenzen
ln het bestrijden van een regeering
en het propageeren van een buiten-
landsch systeem. WH dachten, dat
de N.S.B.-ers, die we vóór den oor
log rustig hfun gang lieten gaan
Om in samenwerking met nazi-
Duitschland onze democratie te on
dermijnen. voldoende leering waren
geweest. Vrije meeningsuiting is een
groot goed der democratie, vrije ac
tie tot ondermijning van gezag en
regeering is iets anders. En boven-
dieu heeft het Nederlandsche volk
recht oo bescherming van zijn
democratie.
Een wetsontwerp tot naturalisatie
van twintig oud-SpanJestrijders, die
zich tijdens den oorlog goede vader
landers hebben betoond, is bij de
Tweede Kamer ingediend.
Dr. v. Mook heeft in 'n interview
aan den correspondent van United
Press medegedeeld, dat hij een brief
aan Sjahrir zal richten, waarin hij
een ontmoeting met hem zai voor
stellen ter bespreking van de raad
zaamheid, om Lord Killearn uit te
noodigen zijn goede diensten te wil.
len verleenen bij de aanstaande on.
derhandelingen.
Betreffende Sjahrir's wensch
dat de troepenzendingen van
Nederland naar Java stopgezet
of althans sterk beperkt moe.
ten worden als voorwaarde voor
een wapenstilstand, zeide Van
Mook, dat dit een kwestie was
welke niet ter sprake behoorde
te komen voordat een werkelijke
wapenstilstand is gesloten. Er
zullen tenminste voldoende
troepen moeten worden aange.
voerd om de vertrekkende Brit.
sche strijdkrachten te vervan.
gen.
De luitenant-gouverneur-generaal
onthulde, dat het Indonesische mi
nisterie van „Voorlichting" hem
uitgenoodigd heeft Nederlandsche
autoriteiten naar Djokjakarta te
sturen, om de toestanden in het
binnenland van Java gade te slaan.
Van Mook verklaarde, niets tegen
dit denkbeeld te hebben. Hij wacht
thans op bevestiging van de uitnoo.
diging uit Djokjakarta. Gaat dit
bezoek door, dan zou het de eerste
maal zijn sinds de uitroeping der
„republiek-Indonesia", dat Neder
landsche autoriteiten het binnen
land betreden.
Dr. Van Mook weigerde tenslotte
commentaar te leveren op de moge
lijke Nederlandsche voorwaarden ln
de komende onderhandelingen. Hij
kon hierover niet spreken voordat
de Commissie-Generaal uit Neder
land zal zijn gearriveerd.
Sjahrir heeft te Batavia met offi
cieren van de T. R. I. geconfereerd
over de bijzonderheden van den
wapenstilstand. Hij zeide, dat hij niet
zal deelnemen aan de conferentie
ter bespreking van de wape'nstil-
standsvoorstellen te Batavia. De
datum hiervan ls nog niet vastge
steld, daar genoemde conferentie pas
kan beginnen na aankomst van den
republikeinschen generaal-majoor
Soehardjo uit Sumatra. Hij zal on
middellijk doorreizen naar Djokjakar
ta voor voorafgaande besprekingen.
Sjahrir zeide tenslotte, dat het „ka
binet" nog niet gevormd was, daar
een snelle formatie niet noodig was,
omdat het huidige „kabinet" normaal
functionneert.
Een schip met ongeveer 4.000 ton
kleeding en 3.000 binnen- en bui
tenbanden voor fietsen, is thans co
weg van Bombay naar Batavia, zoo
deelt het republikeinsche persbureau
Antara mede. Deze lading is de eerste
afbetaling voor de rijst, die aan
India wordt geleverd.
Reeds eenigen tijd geleden hebben
wij gemeld, dat dr. p. J. A. Iden-
burg benoemd zou worden tot direc
teur-generaal voor Algemeene Zaken
te Batavia. Thans wordt zijn offi
cieele benoeming gemeld. Hem is de
rang toegekend van vice-president
van den Raad van Ned.-Indië.
Stadsschouwburg.
In de parochiekerk van den H.
Antonius aan de Nieuwe Groen
markt droeg pater Wilshaus een
plechtige gezongen H. Mis op met
assistentie van pater F. Bertels als
diaken en pater L. van Lieshout
als sub-diaken, waarbij directie,
enkele commissarissen en het vol
tallige personeel zoowel uit stad.
binnenland als buitenland aanwezig
waren. Het parochiale koor, ver
sterkt met de zangers van „De
Spaarnestad" en eenige solisten, heb
ben onder leiding van den heer J.
Stammeijer de Missa „Trinitatis"
van Hubert Cuypers uitgevoerd.
Na afloop van de plechtigheid
toog het gezelschap per extra tram
naar het restaurant „Groenendaal"
t? Heemstede, alwaar men zich aan
een feestelijk ontbijt vereenigde.
De zaal was op artistieke wijze met
bloemen en emblemen versierd. De
heer J. W. Lucas sprak namens de
directie een kort welkomstwoord en
bedankte voor de prachtige bloem
stukken, die het personeel geschon
ken had,
Van zijn kant deelde hij
mede, dat ieder lid van het
personeel een gratificatie zou
ontvangen van zooveel gulden
als de vennootschap jaren tel
de. Het spreekt van zelf, dat
hierop een daverend applaus
volgde.
De tafelleiding kwam daarna in
handen van dr. ir. H. de Goey. Hij
richtte zich allereerst tot de direc
tie en stelde vast, dat onder haar
Wij kunnen thans het volgende melden:
1. Tusschen den minister van Overzeesche Gebiedsdeelen en de
caudidaten voor de Commissie-Generaal, te weten de heeren prof. ir,
W. Schermerhorn, F. de Boer eu Max van Poll, is overeenstemming
bereikt. Behoudens goedkeuring van den Ministerraad, te houder
Maandag a.s., zullen de drie genoemde heeren de Commissie-Generaal
vormen.
2. Hun salaris zal gelijk zjjn aan dat van een minister der Kroon,
boven en behalve hun representatie-kosten.
3. Zij zullen Zaterdag 14 September de reis naar Batavia aan
vaarden.
4. Zij zullen, op aanbod van den Luitenant-Gouverneur-Generaal,
hun intrek nemen in het paleis „Rijswijk" te Batavia.
Twee jaar geleden be
leefde Zuid-Nederland een
der grootstP historische
momenten uit de Neder
landsche geschiedenis. Van
Bayeux uit was het Tweeda
5 S leB°r opgetrokken.
Het had zich een weg ge
baand door Frankrijk en
Belgie naar Nederland om
het van het juk der Duit-
schera te bevrijden. Na den
canard, dat Breda bevrijd
was. waarop Dolle Dinsdag
uitbrak, waardoor de wan
ordelijke vlucht der onder
drukkers langs de Brabant,
sche wegen nog toenam,
bleven de Engelschen vast
zitten te Leopoldsburg.
Zuid-Nederland wachtte in
adembenemende spanni ng
af. Toen klonk opnieuw de
daverende stampeda der
tanks. Eindhoven werd
bevrijd en de corridor was
gevormd.
Dit groote feit uit, do
tember bij de bevrijdings
feesten van Eindhoven op
bijzondere wijze herdacht
worden. Eindhoven, de
lichtstad van Nederland,
heeft deaen da,g voor de
toekomst „lichtjesdag" ge
noemd. Wat dit beteekent
behoeven wij niet te om-
naar Eindhoven gebracht
worden. Daartoe zullen
zich Zondag 15 September
drie wielrenners profes
sionals F. van den Broek,
P. Ekelmans en J. Lie-
bregt in gezelschap van
;en vijftal amateurs naar
de Normandlsche klist be-
Brltsche
voor ons
krijgsgeschiedenis
land zal 18 3:p-
schrijven, wanneer wij even
eraan herinneren, dat de
wereldbekende Philips'
gloeilampenfabrieken te
Eindhoven gevestigd zijn.
BHndhoiven zal telken,-
jare op 18 September in
een zee van licht baden
ter symboliseering van
de bevrijding uit de
duistere periode. Het be
vrijdende licht. zal oer
toorts langs den weg, dien
het 2e Brltsche leger ge
nomen heeft, van Bayeux
geven. Maandag 16 Sep
tember des middags om 2
uur zal de burgemeester
van Bayeux de eerste fak
kel aan het strand aldaar
ontsteken. De eerste dag
zal met de fakkel 100 K M.
worden afgelegd, voor den
tweeden dag is een aH-
itand van 400 K M. uitge
stippeld, waarna men ln
de omgeving van Brussel
zal zijn gearriveerd. Den
derden dag wordt naar
Leopoldsbrug gereden, waar
de eerste looper van 'ie
verschillende Eindhoven-
sche athletiekvereenigin-
gen gereed staat om de
fakkel over te nemen. Na
elke K.M. wordt de fakkel
overgegeven aan den ge-
reedstaanden opvolgel'. In
totaal zullen voor den af
stand LeopoldsbrugEind
hoven een 50-ta.' athleten
hun medewerking verlee
nen. BH 't v. Abbemuseum
te Êindhoven zal het ge
zelschap, dat de lichtfak-
kel ovtkbracht aich ver
zamelen: 5o toortsdragers
met in het midden de
fakkel. Hierna begeeft men
zich naar de markt, waar
burgemeester H. Kolfscho
ten met de fakkel de licht-
zuil ontsteekt Nadat de
Nederlandsche vlag in top
geheschen is en het Wil
helmus heeft weerklonken
zullen de sirenes loeien
en vuurpijlen het moment
aankondigen waarop de
feestverlichting opflitst.
Vanzelfsprekend staan voor
den bevrijdingsdag nog
verschillende andere fees
telijkheden op het pro
gramma.
In alle kerken van Engeland zal
Zondag een nationale biddag worden
gehouden op verzoek van den boe
renbond, welks leden de grootste
oogst-schade ln de Brltsche geschiede
nis zullen lijden tenzij er een on
middellijke weersverandering optreedt.
De aartsbisschop van York heeft
onmiddellijk de gebeden gelast, toen
hij vernam dat in sommige streken
reeds 50 pet. van den oogst verloren
is gegaan, terwijl slechts een wonder
de rest- van de tarwe-, gerst-, haver-
en rogge-oogst in die streken kan red
den. Weken aanhoudende regens en
krachtige winden hebben vele duizen
den acres van Engelands beste akker
land juist in den oogsttijd vernield.
In den loop van de volgende week
zullen proeven genomen worden met
het parachuteeren van luchtpost.
In den namiddag zal een vliegtuig
uit Brussel opstijgen en op overeen
gekomen plaatsen de postzakken af
werpen met het oog op de distributie
van den middagpost. Ook bij het op
nemen van post op de voornaamste
vliegvelden wordt voorzien.
leiding „De Spaarnestad" tot een
der grootste grafische bedrijven in
den lande groeide. De periode van
stilstand behoort gelukkig tot het
verleden, de wederopbouw van het
bedrijf geschiedt in steeds sneller
tempo en spoedig zal het vooroor-
logsche peil weer bereikt zijn. Spr.
gaf namens allen de belofte, dat
ieder daartoe, op welke plaats hij
ook staat, zijn beste krachten zai
inspannen.
Het was spr. een vreugde, de of
ficieele stichting bekend te kunnen
maken van den ondernemingsraad,
die in het Spaarnestad-bedrijf is
opgericht. Daarmee wordt de chris
telijke saamhoorigheid, die zeker
in een bedrijf als het onze den
boventoon moet voeren, ten zeerste
gediend. Men mag dan ook van
etn eminente sociale daad gewagen,
omdat mede daardoor hart en ver
stand in harmonie kunnen samen
werken. In ons drukkers- en uit
geversbedrijf, ging de heer De Goey
voort, zijn daartoe drie groepen
noodig, een technische, een redac-
tioneele en een administratieve.
40 jaar bestaat ons bedrijf, de
jeugdjaren en de daarop volgende
rijpingsperiode zijn achter den rug.
nu is de volle wasdom bereikt, een
man van veertig staat op het hoog
ste punt van zijn leven. Hedenmor
gen hebben wij Gods zegen onder
het H. Misoffer over de 40-jarige
afgesmeekt. Mogen wij al uitge
vende de menschheid blijven die
nen en moge bewaarheid worden,
wat het personeel bij zijn bloemen
hulde schreef: „De Spaarnestad, da
jeugdige veertigjarige, vivat, crescat
floreat".
De heer De Goey deelde daar
na mede, dat van directie, re
dactie en commissarissen van
de „TiJd"-pers een bijzonder
fraaie bloemenmand was ont
vangen als een hulde van de
IOO-jarige dochter aan de 40-
jarige moeder.
Men trof het met het weer, want
er scheen een warm zonnetje, toen
de feestvierenden in den tuin te
midden van het prachtige bosch een
plaatsje zochten om te luisteren
naar de harmonie en de zangers
van drukkerij „De Spaarnestad", die
een instrumentaal en vocaal con
cert ten gehoore brachten, de har
monie onder directie van den heer
Lefeber en de zangers onder de be
zielende leiding van den heer Bak.
Dat Hubert Cuypers intusschen bij
de directie had plaats genomen, had
bijna geen nerveuze storingen ten
gevolge.
Met ingang van Maandag 7 Oc
tober zullen de baanvakken Haar
lem—Uitgeest en VelsenIJmui
den-OostIJmuiden weer elee-
trisch worden bereden. Op dien da
tum zullen ook de stopplaatsen
Velsen-Zeeewg, Umuiden-Juliana.
kade en IJmuiden-Casembroot-
straat worden heropend.
