Zware straffen op desertie
Morgen besprekingen over
wapenstilstand
REACTIES OP REDE VAN WALLACE
Belgische Skymaster vergaan
Belangrijke radiotoespraak van
generaal Kruis
mm
Willen Indonesiërs politiek voeren
van verschroeide aarde?
Geen aanvalsplan
tegen Rusland
Het weer
Squatters ontruimen
met... muziek
48 personen worden vermist
Tot hoofd en hart
69ste JAARGANG No. 23650
o
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per weekTelefoon Administratie 21543
TROEPEN NAAR INDIË
Verklaring va» Hatta
KRIJGT DENEMARKEN
EEN KONINGIN?
In beslag genomen
Britsche „opperbeul"
naar Weenen
STAD EN OMGEVING
GEVALLENENHERDENKING
BIJ DE N.Z.H.
Kustvaarder in nood
DE NOORDWESTER STORM
Oplichter in arrest
Nieuw record van Jany
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
„Het oogenblik is nabil waarop gij.
mannen van de ,,7-December-Divisie"
en van de bewakingsbataljons, naar
Indië zult vertrekken om daar uw
plicht in dienst van het Koninkrijk
te gaan vervullen. Gij gaat als on
derdeel van de Nederlandsche strijd
krachten. die in Indië vrede en vei
ligheid gaan brengen Vrede en vei
ligheid die de mogelijkheden moeten
scheppen, om de volkeren van den
Archipel weer vrij te kunnen laten
leven, handel te drijven, het land te
bebouwen, kortom alles te doen wat
noodig ls om op het welvaartspeil te
komen, dat voor hen bereikbaar is."
aldus generaal Kruis gisteravond
voor de radio.
Laat u niet misleiden door
onwaarachtige leuzen, zoo ver
volgde spr. Laat u niet de ge
dachte opdringen, dat gij naar
Indië gaat om een kolonialen
oorlog te gaan ondernemen. Dit
alles ls in strijd met de werke
lijkheid en wordt u slechts in
geblazen door hen, die niet de
volksovertuiging vertegenwoor
digen en die op onverantwoor
delijke wijze misbruik maken
van hun mogelijkheden om u te
beïnvloeden. Gij moet naar
Indië ter vervulling van een
hoogen Nederlandse hen plicht
en het Is m i| n plicht u daarop
te wijzen en u zelf te bescher
men voor de groote gevaren, die
u bedreigen.
Dezer dagen is het inschepings
verlof van een eerste ploeg geëin
digd en bp het einde van dit verlof
bleek, dat een aantal uwer kame
raden niet of niet op tijd ls terug
gekeerd. Gelukkig behoeven wij
daaruit geen verontrustende conclu
sies te trekken, maar het geeft wel
aanleiding tot een ernstig waar
schuwend woord. Spr. vreest n 1.,
dat een gedeelte dezer achterblijvers
slachtoffer is geworden van de mis
leidende propaganda, die te hunnen
aanzien is gevoerd, en van mislei
dende raadgevingen
Gij, die zijt achtergebleven, gij
speelt met uw eigen belang. Gij
speelt met uw toekomst en met het
geluk van hen. die u lief zijn De
wrekende arm der gerechtigheid /al
u zeker grijpen, is het vandaag niet
dan is het morgen, maar dan is diet
ook te laat Dan hebt gij uzelf in
een oneindig veel moeilijker positie
gebracht dan waarin zil verkeeren,
die eenvoudig doen wat hun plicht
als soldaat en als Nederlander hun
voorschrijft. Op het plegen van de
sertie staan ernstige, heel ernstige
straffen, die uw leven kunnen ver
woesten.
Ongeoorloofde afwezigheid van
langer dan 4 dagen en opzettelijke
ongeoorloofde afwezigheid, waar
door een bevolen reis niet of niet
geheel wordt medegemaakt, zijn
vormen van desertie, waarop on
der de huidige omstandigheden
een maximum-straf van 7 i/, jaar
staat. De meer ernstige vormen
van desertie, waarbij de maximum
straf van zeven en een half Jaar
zelfs verdubbeld kan worden,
noem ik nog niet eens.
Maar ik zeg u met den grootsten
nadruk aldus de generaal: „Gij
moogt dit risico niet loopen alleen
in een hopelooze poging om u te
onttrekken aan iets wat gil moet
doen en dat voor u onafwendbaar is."
Generaal Kruis besloot zijn toe
spraak als volgt:
Ik hoop velen van u nog te zien
vóór gij vertrekt, maar hen, die ik
niet meer mocht zien of toespreken,
wensch ik toe een goeden en voor-
spoedigen tijd in Indië, met de
bede, dat God u de kracht moge
geven uw Nederlandschen plicht met
opgewektheid te vervullen en terug
te keeren in de kringen van uw
familie en vrienden, zooals gij ge
gaan zijt.
Mannen, het allerbeste!
Gisteren is te Haar
lern in het hoofd
kantoor der N.Z.H.
een gedenkplaat
onthuld, die alle
namen der gevallen
collega's tijdens de
Duitsche bezetting
vermeldt. De direc
teur, ir. Röell, zeide
o.m.: „Woorden en
daden kunnen het
gemis in de familie,
kringen niet ver
goeden. Wij zullen
evenwel, steeds
wanneer wij langs
de gedenkplaat
gaan, met eerbied
aan hen terugden
ken."
A.N.P.-Aneta verneemt uit ge
zaghebbende bron. dat de bespre
kingen over wapenstilstand mor
gen op het geallieerde hoofd
kwartier te Batavia zouden begin
nen. De Indonesiërs zullen ver
moedelijk verlangen, zoo meldt
A.P.. dat geen verdere Nederland
sche troepen naar Ned.-I-ndië zul
len worden gebracht, hetgeen naar
men gelooft een struikelblok aal
blijken te zijn. wanneer de Indo
nesiërs een compromis afwijzen.
Een Britsch woordvoerder heeft
inmiddels te kennen gegeven, dat
luitenant-generaal Mansergh den
republikeinschen „minister" van
Defensie geschreven heeft en den In
donesiërs verzocht heeft een tien
kilometer zone van „niemandsland"
in te stellen om de geallieerde con
centraties, ter voorkoming van bot
singen tijdens de onderhandelingen
over den wapenstilstand.
„Wij zijn bereid met de Neder
landers al3 een onafhankelijke natie
samen te werken door hun economl-
De rel ropd de rede van mi
nister Wallace houdt ln Amerika
nog steeds de gemoederen bezig.
Wel heeft Wallace aan Journalis
ten verklaard, dat hij tijdens een
vriendschappelijke bespreking met
Truman heeft besloten geen ver
klaringen meer af te leggen of
redevoeringen te houden, alvo
rens de conferentie te Parijs is ge
ëindigd. Hij verklaarde eveneens,
dat de president „vol vertrouwen
De Belgische monarchisten hiel
den te Antwerpen een groote be-
tooging voor den terugkeer van
Koning Leopold De betoogers
trekken voorbij het paleis, dat
met bloemen en een portret van
den koning versierd is
is wat de vrede met Rusland be
treft."
Over de reactie van Byrnes op dit
compromis is nog niets bekend. Men
verwacht dat deze „muilkorving" van
Wallace Byrnes er toe zal bewegen er
genoegen mede te nemen met Wallace
in één kabinet te blijven.
Patterson en Forrestal, de ministers
van oorlog en marine, hebben gepro
testeerd tegen Wallace's verklaringen
en gezegd, dat er in de V.S. geen ver
antwoordelijk officier is, die ooit een
aanvalsplan tegen Rusland heeft ge
propageerd of zelfs gesuggereerd.
Men verklaart het volkomen stil
zwijgen van Byrnes uit diens over
tuiging, dat hij de Amerikaansche
openbare meening achter zich heeft.
Hij ontvangt de meest complete pers
en publieke reacties uit Amerika.
Op de Parijsche conferentie blijft
men echter van meening, dat de
positie van het „Westelijk" blok door
het incident ernstige schade ls toe-
gebracht. Iedereen onthoudt zich wij
selijk van commentaar.
Admiraal Stanley, tijdens den oor
log V.S.-ambassadeur ln Moskou, heeft
gezegd, dat Wallace, het „Amerikaan
sche staatschlp heeft gesaboteerd en
ontrouw heeft gepleegd aan zijn pre
sident en land."
Het feit. dat het Deensche kroon-
prlnspaar nu drie dochters heeft,
maar geen zonen, heeft in Denemar
ken ln wijden kring het verlangen
naar een grondwetswijziging naar
voren doen komen en wel ln dezen
zin. dat het erfrecht voor beiderlei
kunne gelijk wordt
Joseph i na van Hooft te Den
Bosch. Is wegens medeplichtigheid
aan moord op kapelaan Koopmans
in Den Bosch, veroordeeld tot 3
Jaren gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest en ontzegging van de
kiesrechten voor den tijd van 10
Jaren.
sche preferentie te verleenen. B.v.
door machinerieën uit Nederland
aan te koopen," aldus heeft de re-
publikeinsche „vice-president" Hatta
in een interview te Djokjakarta ver
klaard. Hij deed verstaan, dat de
Nederlanders klaarblijkelijk een mi
litair plan bezitten om met behulp
van de gewapende macht aan de
onderhandelingen kracht bij te zet
ten. doch indien de strijd mocht
uitbreken „dan ben Ik," aldus Hatta,
„er volkomen zeker van. dat het
Indonesische volk spontaan zijn
toevlucht zal nemen tot een poli
tiek van verschroeide aarde en de
Nederlanders zullen hierbij dan niets
winnen."
Antara meldt uit Malang dat
Van Mook's kabinetssecretaris, P.
J. Koets, een onderhoud heeft ge
had met Soekarno. Het bericht
wordt te Batavia niet bevestigd.
Als het juist is, zou dit de eerste
maal zijn, dat een Nederlandsche
autoriteit Soekarno, die tot nu toe
als een collaborateur met de Ja
panners werd gebrandmerkt, „er
kende".
Schepen, pakhuizen en kantoren
van door Indonesiërs geëxploiteer
de scheepvaartondememingen ter
waarde van 2.875.000 pond sterling
heeft de Nederlandsche militaire po
litie ln beslag genomen, omdat de
activa als zijnde vroeger Japansch
bezit aan de geallieerden hadden
behooren te zijn overgedragen.
Verwachting tot Vrjjdagavond;
Na een tijdelijke opklaring weei
toenemende bewolking niet latei
regen. Meest matige wind, aan
vankelijk nog uit Westeljjke rich
ting, later weer krimpend. Wei-,
nlg verandering van tempera
tuur.
Zon onder 18.47, maan 0.56
17.43, zon op 6.31
Woensdag hebben elf „squatters"
het „Ivanhoe"-hotel ln Bloomsbury
verlaten. Dit ls het begin van een
geleidelijken exodus, die Vrijdag zijn
hoogtepunt zal bereiken, wanneer
honderden gezinnen, begeleid door
muziekkorpsen, den formeelen uit
tocht uit Abbey Lodge en de flat
van de hertogin van Bedford aan
vaarden. Slechts een enkele politie
agent is op wacht gebleven onder
het aan het hotel bevestigde span
doek, waarop te lezen staat: „zes
honderd kamers leeg, waarom dak
loos"?
De groote massa der squatters
schijnt echter voornemens met het
vertrek te wachten, totdat de wet
telijk vastgestelde termijn verstreken
ls. Velen, die thans de luxe flats
zullen verlaten, weten niet waar
heen zich te begeven.
Een woordvoerder zelde, dat er
pogingen worden gedaan om een
geschikt onderkomen voor de squat
ters te vinden. Het huisraad zal
door vrachtauto's worden getrans
porteerd.
Op Instructie van het ministerie
van openbare werken zijn aan alle
flats biljetten aangeplakt, waarin
den squatters wordt aangezegd on
middellijk te vertrekken en dat de
politie bevoegd is het opnieuw be
trekken te verijdelen.
Een Skymaster van den Bel
gischen Sabena-dienst op Ame
rika wordt vermist. Het toestel
was Dinsdagavond van Ierland
naar New-FOnndland vertrokken.
Het heeft 37 passagiers en
11 leden van de bemanning,
waaronder twee stewardessen,
aan boord. Men had het laatst
contact met het vliegtuig, toen
het zich op korten afstand van
het vliegveld Gander op New-
Fonndland bevond. Het had toen
nog naar schatting voor 6 uur
benzine aan boord.
Onmlddeliyk, nadat de vermissing
bekend was geworden, is een onder
zoek ingesteld met andere vliegtui
gen. Hierbij ontdekte men een wrak
van een vliegtuig, dat men aanvan
kelijk door het slechte zicht niet
kon ldentiflceeren. Later bleek ech
ter. dat het een militair toestel be
trof.
Ben kleine mogelijkheid, dat het
vliegtuig niet in den Oceaan ls ver
gaan. bestaat nog zoolang er geen
berichten van Labrador binnen zijn,
waar eventueel een landing zou
kunnen zijn gemaakt.
Als gevolg van deze vermissing is
het transatlantische verkeer van het
vliegveld Shannon ln Ierland gisteren
gestaakt geweest.
De passagiers van de Skymaster
waren hoofdzakelijk Belgische en
Amerikaansche zakenlieden. Dit on
geluk ls reeds het vyfde van deze
maand. De reeks ongevallen begon
met het verongelukken van een
Dakota bij Kopenhagen, waarbij 20
personen omkwamen. Vervolgens
stortten nog toestellen neer bij Le
Bourget, Elko Nevada (V.S.) en
Bathurst. Bij deze laatste drie on
gevallen werden 69 personen gedood.
De Engelsche bladen, die het nieuws
van het vermiste vliegtuig ln grooten
opmaak op hun voorpagina's publi-
ceeren, weten te melden dat te Shan
non alle transatlantische vliegtuigen
worden vastgehouden, daar zooals
gezegd wordt „een zonnevlekken-
activiteit radlo-communicatle onmo
gelijk maakt". volgens de „News
Chronicle" wordt te Stevenville, 160
mijl van Gander, een vliegend fort
gereed gehouden, terwijl een para-
chute-afdeeling van het leger even
eens klaar ls om te vertrekken.
De Britsche „opperbeul", Albert
Pierrepont is per vliegtuig naar Wee
nen vertrokken. Pierrepont, die als
beul ls opgetreden bij de executie
van de misdadigers van Belsen, Je
radio-quislings John Amery en Wil
liam Joyce, verklaarde, dat hij een
dag ln Weenen zou blijven, waarna
zijn bestemming „ergens in Noord -
Italië" lag. HIJ zelde ongeveer acht
weken ln Europa te zullen vertoe
ven. Men neemt aan dat zijn reis
naar het continent ln verband staat
met de aanstaande vonnissen van
Neurenberg. Het zal tevens het laat
ste „optreden" van Pierrepont als
beul zijn, daar hij zich bij zyn te
rugkeer ln Engeland uit dit beroep
zal terugtrekken.
Gistermiddag had ln het
hoofdkantoor der N.Z.H. te
Haarlem een eenvoudige, doch
indrukwekkende plechtigheid
plaats ter herdenking van de
personeelsleden, die ten gevolge
van 't oorlogsgeweld waren om
gekomen of door de Duitschers
tijdens de bezetting waren ge
fusilleerd.
De familieleden van de gevalle
nen, vrienden en bekenden, had
den ln een zaal van het gebouw
plaatsgenomen. Een kwartet van
„Euphonia" onder leiding van den
heer Nico Hoogerwerf zong het
„Beati mortui" van Mendelssohn,
waarna de heer J. van Dartelen
de herdenkingsrede hield. Spr.
herdacht degenen, die gevallen wa
ren Hij memoreerde op welke wijze
de tien slachtoffers van ht oorlogs
geweld om het leven waren gekomen
en deed de toezegging, dat het
N.Z.H.-bedrijfsgezin de collega's
nooit zal vergeten. Hierna sprak
de directeur, de heer Ir. J. Röell,
over hetgeen het N Z.H.-personeel
tijdens de Duitsche bezetting ge
streden en geleden had. Spr. be
sloot zijn rede aldus: „Woorden en
daden kunnen het gemis in de fa
miliekringen niet vergoeden, wij
zullen evenwel, steeds wanneer wij
langs de gedenkplaat, die in dit
gebouw is opgericht, gaan, met
eerbied aan hen terugdenken."
Na de onthulling van de bronzen
gedenkplaat, aangeboden door het
personeel, waarin alle namen der
gevallenen vereeuwigd zijn, zong
het kwartet van „Euphonia" nog
eenige liederen.
Hedenmorgen vroeg werd de af-
deeling Wijk aan Zee van de Noord
en Zuid-Hollandsche Redding Mij.
gealarmeerd, dat een schip voor de
kust tusschen Wijk aan Zee en
IJmuiden in nood verkeerde. Het
was eerr Groningsche kustvaarder,
die dreigde op het strand te loopen.
In verband met de ruwe zee was
het niet mogelijk de reddingsboot
te laten uitvaren. Het whippertoe-
stel werd op het strand opgesteld,
om zoodra de boot vastliep een lijn
over te schieten om zoo noodig de
bemanning aan land te brengen.
Later werd gemeld, dat de „Java"
door de MarinesleepJxiot KM. 3
kon worden opgepikt en behouden
de haven van IJmuiden binnenge
sleept.
De op zichzelf matige storm, wel
ke vannacht onze kust heeft geteis
terd. heeft heel wat slachtoffers ge
maakt. Niet minder dan 4 schepen
zijn in' groote moeilijkheden geraakt,
terwijl bovendien de gisteren in
Schagen geopende landbouwtentoon
stelling zeer zwaar beschadigd werd.
Het Kon. Meteorologisch Instituut
in De Bilt deelde ons omtrent den
storm mede, dat deze gisternacht
tusschen 12 en 2 uur zijn hoogte
punt bereikte. Zij kwam uit Noord-
Westelijke richting en bereikte vol
gens de berichten, afkomstig van
de lichtschepen op de Waddenzee,
een windkracht van 10, hetgeen be-
teelcent „volle storm", doch nog
niet orkaan. In Den Helder werd
slechts een windkracht 8 geregis
treerd. Op het oogenblik neemt de
storm af.
H. J. v. U. te Haarlem, van huls
uit vertegenwoordiger, ontpopte
zich nu als inkooper, die oude rela
ties afging en hen mededeelde dat
hij heel wat goederen te koop wist.
Bij een winkelier kon hij een be
stelling noteeren van f 22.000. Na-
cuurlijk waren de goederen er wel,
maar een voorschot was vereischt
en dies betaalde de winkelier f 7000.
Nu is hü ingerekend door de politie,
want er bleek van zijn verhalen
niet veel waar te zijn.
Alex Jany, Fransch kampioen op
de 100 meter borstcrawl, verbeterde
Woensdag te Marseille het Europeesch
record met 0,1 seconde en bracht dit
op 56.6 sec.
Elke wensch, die in vervulling
gaat, draagt de mogelijkheid
van een teleurstelling in zich
i mede