Zuivering in Rusland
„Veiligheid betaalt zichzelf"
Verhooging van het gas- en
electriciteitsrantsoen
VENNOOT OF
VIJAND?
De „overladen"
Churchill
Stalin wordt „vojd" d.w.z. „leider"
genoemd in de Russische pers
De Skymasterramp
Export van groenten
naar Duitschland
Landelijke fruitteeltdag
te Utrecht
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
18 personen gered
Ambtenaren staken in
Frankrijk
Smokkelaars zijn
tevreden
Term „Roode Leger
afgeschaft
Zuivering op boerderijen
Sovjet-pers onbetrouwbaar
%MmM
Achtste nationaal
veiligheids-congres
Huisbrand
Export
Gunstig accoord met
Engelsche regeering
Minister Mansholt over
kostprijsverlaging
Het conflict tusschen de twee
ministers Byrnes en Wallace,
dat in de algeloopen week de
wereldpers in beroering bracht,
had tot onderwerp het samengaan
tusschefl V. S. er» Vereenigd Konink
rijk. Het is een vraag, of zulk een
samengaan inderdaad een punt van
discussie kan zijn. Niemand kan van
dommigheid beticht worden als hij
twijfelt aan de juistheid van Wallah
oe's bewering, dat Amerika de sterk
ste mogendheid ter wereld is. Het
beait van de atoombom behoeft reeds
op dit oogenblik geen Amerikaansche
specialiteit te zijn. De berekening,
dat het Russische leger in 1970 niet
minder dan 32.000.000 koppen zal
tellen de bewapeningsindustrie in de
Sovjet-Unie en haar vazallen, de ver.
sterkingen die zoowel in Duitschland
(b.v. Warnemünde) als in het uiter
ste Oosten (Sachalin, Koerilen) wor
den aangelegd, de werkelijk niet be
deesde politiek van Molotof en de
zijnen, (jat alles voere maar weinig
redenen ter staving van Wallace's
opvatting aan.
Zeker is slechts, dat de V. S. op
een heel andere manier dan de
U.3.S.R. een wereldmogendheid zijn.
Men kan zeggen, dat Rusland een
geweldig landmassief vormt, een be
sloten geheel, waarin steeds meer de
sluimerende krachten ontwaken.
Amerika, zelf een enorm land,
waarin reeds veel tot een machtige
felheid ontwikkeld is en dat daarom
over onuitputtelijke reserves kan
beschikken, is, als wereldmogend
heid, een zeestaat. En daarin komt
het sterk met Groot-Brittannië over
een. De politiek van steunpunten en
economische overheersching, die tot
op heden Engeland heeft gekenmerkt,
is ook de politiek die de Vereen;,;de
Staten in onze dagen voeren. Een
breuk tusschen beide zou voor
Amerika niets dan nadeel kunnen
opleveren.
Voordeeliger Is het, in onderlinge
vriendschap een vennootschap
met de Britten aan te gaan,
gelijk op het oogenblik ge
schiedt. De Amerikaansche vloot ligt
in de Middellandsche Zee in over
eenstemming met de wenschen van
da Londensche admiraliteit. Met Pa
lestina bemoeit Truman zrich, om
dat hij er door den B'ritschen man
dataris toe is uitgenoodigd. Egypte,
waar de Yankees ijveren voor het
binnenhalen van economische con-
Jessies, Irak, Iran, Saoeldi-Arabië, het
sijn oude Britsche belangengebieden.
De Engelsche vloot- en vliegtuig
steunpunten vormen voor Washing
ton een waardevol militair net. De
krachtenverhouding is niet zoo, dat
Amerika hierover kan beschikken
zonder Engelsch goedvinden. Groot.
Brittannië is nog' altijd een formida
bel sterk land, ook na dezen oorlog.
Zou de politiek, die Wallace voor
stelde, aanvaard worden, dan zou het
deelgenootschap van de V. s. in dit
beproefde wereldstelsel komen te ver
vallen, en misschien zou Engeland,
alleen gelaten door zijn grootste;;
medestander, in een nationale in
spanning zooveel kracht kunnen
ontplooien, dat het zijn positie nog
iang zelfstandig zou kunnen hand
haven.
De huidige Amerikaansche politiek
geleid door Byrnes, is die van ver
bondenheid der groote zeemogend
heden tegen de groote landmogenl-
heid. Het verleden heeft geleerd
dat in het algemeen zeestaten tot
een wereldomvattende politiek in de
gelegenheid zijn. Het Romeinsche
Rijk was gebaseerd op het leider
schap in de Middellandsche Zee.
Spanje, de Nederlanden van dé
Gouden Eeuw, Engeland dankten
aan de zee hun imperium. Daar
staat de Duitsche geschiedenis te
genover, die nooit is uitgekomen
boven een vastelandsgeschiedenis
en die volledige ontplooiing noch
Wereldheerschappij gekenu heeft.
Het mag dan waar zijn dat nieu
we transportmiddelen en nieuwe
wapenen aan het belang van de
zee veel afdoen, het mag waar zijn
dat, zooals onlangs Einstein op
merkte, tegenwoordig een aanval
kan worden uitgevoerd zonder dat
men een leger over de grenzen
brengt; feit blijft toch dat de zee
voor iederen oorlog nog steeds een
belangrijke hinderpaal is, ook in
de toekomst. Wij gelooven dan ook
niet dat er aan den voorsprong der
zeestaten in wezen iets veranderd is.
Daarom heeft de Amerikaansche
politiek nog altijd de beste
kans van slagen nu zij zich as
socieert met die van den collega,
zeestaat. En het zou een wereld
historische blunder zijn, als Was
hington Londen tegen zich ln het
harnas joeg om de vriendschap te
winnen van Moskou, dat als vrien
dengeschenk zeeposities zou vra
gen! Want als een ontzaglijke vaste-
landmacht ook zeemacht wordt,
eerst dan kan zif werkelijk de we
reld beheerschen De Vereenigde
Staten zelf zyn er het bewijs van.
Winston Churchill moest onder
twee teleurstellingera zijn terugreis
uit Zürich naar Engeland aanvaar
den: ten eerste moest hij meer dan
duizend uitnoodigingen uit alle stre
ken van Zwitserland afslaan era ten
tweede was hij gedwongen een groote
Gruyère-kaas achter te laten, welke
op het laatste oogenblik te zwaar
bleek voor de reeds met bagage en
geschenken overladen vliegmachine.
De kaas zal echter per volgende ma
chine worden nagezonden.
Sarah Churchill, de dochter van
Winston ChUFChll, wordt filmactrice.
Zij zal spelen ln de film ,,Prix de
Rome" van- Louis Golding, geregis
terd door victor Stoloff.
De bekende Fransche acteur Jules
Augusts Muraire, bekend als Raimu,
vandaaS na ©en hartaanval in een
Amerlkaansch ziekenhuis overleden.
In verband met het bezoek van de Engelsche Koninklijke Familie
aan Nederland worden de paarden uit de Koninklijke stallen
eiken dag getraind. Tijdens den dagelijkschen ochtendrit
Radio Moskou heeft Donderdag
avond een decreet omgeroepen
waarin een zuivering van den ge-
heelen Russischen landbouw wordt
aangekondigd. Het decreet spreekt
van„Inbreuken op de democrati
sche basis van het Sovjet-landbouw
kundig bestuur: onwettige onttrek
king van arbeidskrachten aan het
arbeidsproces door regeeringsfunc-
tionarissen, waardoor acute
schaarschte van landarbeiders is
ontstaan: onrechtmatige toeëlge -
ning van fondsen; vervalsching van
boeken, onttrekking en in beslag
neming, zonder hiervoor ln den
vorm van vee, graan en andere
landbouwproducten te leveren."
„De schaamtelooze willekeur én
Meer personen dan aanvanke
lijk was verwacht, hebben den
ramp van de Belgische skymaster
op New Foundland overleefd. De
reddingsploegen hebben 18 per
sonen ten deele gewond, bij het
wrak aangetroffen, 27 personen
zijn dus gedood, waaronder de
oud-minister Henrt Pauwels.
Onder de geredden bevindt zich
J. de Schuiffeleer, oud-voorzitter van
de Belgische K.A.J.
Eentge personen zijn zoo ernstig
gewond, dat zij per helicoptere ver
voerd zullen moeten worden. In
New York heeft men er onmiddellijk
eer» klaar .gemaakt, die men per
transportvliegtuig naar New Found
land zal brengen.
Alles wat financiën betreft en te
vens van de Fransche regeering uit
gaat, staat ln Frankrijk vrijwel stop
tengevolge van een staking onder de
ambtenaren en beambten, verbon
den aan het betrokken departement.
De meerderheid der honderdduizend
belasting- en douane-ambtenaren,
alsmede de staatsdistributeurs van
tabak hebben het werk neergelegd.
De reizigers, die Frankrijk gisteren
betraden, konden zooveel contraban
de meenemen als zit wilden.
Aan de Belgische grens bleven de
douaniers op hun posten, doch ver
richten geen werk. Op enkele pun
ten controleerde de politie de iden
titeit van de reizigers, maar nam
geen maatregelen tegen mogelijke
smokkelarij De Belgische arbeiders,
die in Roubaix en Tourcoing wer
ken. konden zonder controle de grens
passeeren.
In Bordeaux debarkeerden de pas
sagiers van de „Jamaica". Zij trok
ken voorbij de douane, die werkeloos
toekeek. De politie plaatste posten
in het havengebied om eventueele
incidenten te voorkomen, maar ver
richtte geen douane-onderzoek.
De smokkelaars zijn buitengewoon
tevreden,^ Zi| verwachten groote za
ken te doen voordat de staking
voorbij is. De prijzen op de zwarte
markt in Frankrijk zullen vermoe
delijk scherp dalen, tengevolge van
cien vewachten grooten toevloed van
gesmokkelde waren.
Het militaire bestuur der Sow-
jets in Duitschland, heeft de Ame
rikaansche regeeringen er officieel
van in kennis gesteld, dat het Rus
sische leger niet langer het „roode
leger" genoemd zal moeten worden.
De termen „roode leger" en „roo
de marine" zijn officieel vervangen
door „Sowjet-leger" en „Sowjet-ma-
rine".
De vroegere term „roode soldaat"
is thans soldaat geworden.
De „Prawda" bericht onder den
kop „Order van Stalin", dat vol
gens een door den oppersten Sow-
jet en de oentrale oommissie van
de Communistische partij van de
Sowjet-Unie gezamenlijk uitgege
ven decreet de ambtenaren, die
beschuldigd worden van onregel
matigheden in het bestuur van
collectieve becuderijen, onmiddellijk
ontslagen en gerechtelijk vervolgd
moeten worden.
wetteloosheid onder regeeringsper-
sonen en verschillende organisaties
heeft den „voorspoed" van de col
lectieve- en staatsboerderijen in
gevaar gebracht."
Het document draagt de hand-
teekening van Stalin, die den laat-
sten tijd in de Russische pers
„vojd", d.w.z. „leider", genoemd
wordt. In het Duitsch noemen ze
dat een „führer".
De Sovjetregeering en de Com
munistische Partij Rusland hebben
in een ander decreet beloofd
„maatregelen te zullen nemen voor
de bescherming van collectieve
boerderijen tegen onrechtmatige
toeëigening en frauduleuze verspil
ling."
In een hoofdartikel van het blad
„Cultuur en Leven", een orgaan van
het Centraal Comité van de Com
munistische Partij, wordt critiek ge
oefend op de cenrale Russische pers
wegens haar „onbevredigende voor
lichting op het gebied van interna
tionale aangelegenheden en buiten-
la ndsche politiek". B'Iaden als do
i/.-vf'stia (regeering), de Roode Ster
(leger), de Komsomolskaya Pravda
(Jeugd) en de Trud (vakvereenigin-
gep) zijn, wat afdeelingen betreft,
slecht georganiseerd. Het buiten-
landsche nieuws drukken zij niet
tiidig en belangrijke internationale
gebeurtenissen weten zij niet op
juiste wijze te schatten.
(Vervolg van pagina 1)
Be verhoogde productie der Lim-
burgsche mijnen heeft deze verheu
gende besluiten mogelijk gemaakt.
Het record werd bereikt 11 Sept.
met 32.643 ton. De gemiddelde dag
productie ligt over geheel Septem
ber reeds boven 30.000 ton en be
weegt zich nog steeds in stijgende
lijn. Aan het eind van dit jaar
wordt zij geschat op 33.000 ton, ter
wijl de productie van 1947 wordt
geraamd op 35.000 ton per dag, dit
is 80 pet. van de vooroorlogsche
productie. Indien men daarnaast
nog eens stelt de cijfers van Mei
1945 13.764 ton, van November
24.459 ton en van Mei 1946 25.518
ton, dan blijkt wel dat de verwach
tingen voor de toekomst niet te op
timistisch gesteld zijn.
Behalve de tewerkstelling van
meer arbeiders in de mijnen, heeft
de lichte maar regelmatige stijging
van het ondergrondsch effect, dat
thans ongeveer van het vooroor
logsche gemiddelde bedraagt, tot
deze verhoogde productie bijgedra
gen. De invoer blijft.vooralsnog een
belangrijke rol spelen. Uit Duitsch
land kwam tot nu toe 125.000 ton
per maand, kolen en bruinkoolbri
ketten te zamen. Voor de eerstvol
gende drie maanden wordt op
300.000 ton gerekend, dat is dus
minder, maar gezien de toenemen
de noodzakelijkheid,' dat Duitsch
land zijn kolen voor eigen gebruik
behoudt, mag men niet meer ver
wachten. De invoer uit Engeland
en Amerika beloopt sinds Juli on
geveer 220.000 ton per maand, waar
bij het leeuwendeel voor de Ame
rikaansche kolen is. Voordien lag
dit getal veel lager. In Juli bedroeg
het bijv. slechts 15.500 ton, waarbij
men overigens de stakingen in
Amerika in aanmerking moet ne
men. Voor de distributie in ons
land kwam door den grooteren invoer
en de verhoogde productie in de
maanden Juli en Augustus resp.
1.142.273 en 839.363 ton ter beschik-
De hoogeerw. Bel
gische Pater-Jezuïet,
Johannes Baptist
Janssens is Zondag
j.l. met algemeene
stemmen gekozen
tot superior-gene
raal van de Socië
teit van Jezus. Hij
is de vierde Belg,
die tot dit hooge
ambt iverd verko
zen en de opvolger
van den Poolschen
Pater Vladimiro Le-
dochoioski, die in
1942 overleed. Pater
Janssensde ze-
ven-en-twintigste
bestuurder der So
ciëteit sinds deze
in de zestiende
eeuw werd ge
sticht, is vooral ook
bekend door zijn
krachtige houding
tijdens de Duitsche
bezetting van Bel
gië.
Op het achtste nationale Veilig
heidscongres sprak de heer F. S.
Schrauwen, hoofdbestuurder van de
Ned. veree'niging der fabrieksarbei
ders. Nadat hij in een grondige uit
eenzetting had aangetoond, dat .vei
ligheid zichzelf betaalt" en dat de
veiligheid in het bedrijfsleven een
eisch is van de moderne beschaving,
die boven elke discussie staat, be
toogde hij met klem. dat het voor
komen van bedrijfsongevallen en
beroepsziekten van primair belang is
voor de gemeenschap en dat ook bij
de arbeidsinspectie de geest diende
te heerschen. dat in ieder geval
steeds de veiligheid vóór de efficien
cy staat.
Aan de hand van statistieken
toonde spr. aan. hoe de verhoudin
gen van het aantal ongevallen in
de verschillende bedrijven ligt en hij
wees er op hoe veelal te licht wordt
geoordeeld over de bedrijfsongeval
len. die in verschillende ondernemin
gen voorkomen. Met name in de
textielfabrieken wordt de veiligheid
zeer geschaad door de te sterke op
voering van de productiesnelheid
waarbij men in aanmerking moet
nemen dat de gebrekkige, naoorlo^-
sche machines niet de veiligheid
kunnen bieden, waarop de arbeider
recht heeft, zélfs by een normaal
arbeidstempo.
Spr. besprak in den breede de
mogelijkheid van het instellen van
„veiligheidscommissies" direct voort
komende uit het bedrijfsleven. Het
oprichten van zulke veiligheidscom
missies, waarin ook de arbeiders
dienen te" worden opgenomen, zal
zeker bevorderd worden door de
arbeidersorganisaties. „De .opvat
ting," aldus spr., ,,dat er jaarlijks
honderdduizenden bedrijfsongevallen
zijn. die niet kunnen worden voor
komen. is onaanvaardbaar en met
alle middelen moet men er naai
streven omstandigheden te scheppen
waarby ongevallen uitgesloten zijn."
Door verschillende oorzaken
zQn taak en werkzaamheden der
arbeidsinspectie aanmerkelijk uit
gebreid en verzwaard. Nagegaan
dient te worden of speciaal ter
bevordering der veiligheid en
hygiëne in fabrieken en werk
plaatsen uitbreiding van het per
soneel der arbeidsinspectie nood
zakelijk is.
Bij het streven naar veiligheid en
hygiëne in fabrieken en werkplaat
sen moet het verantwoordelijkheids
gevoel en de medewerking der arbei_
ders worden gestimuleerd door aan
de personeelvertegenwoordiging (fa-
briekscommissie. fabriekskern. per-
soneelraad, contactcommissie) in
deze een taak op te dragen en mede
zeggenschap toe te kennen.
Bij de wettelijke regeling der be
drijfsorganisatie dienen in de be
drijf sschap pen ook veiligheidsorga
nisaties te worden gevormd. In het
toporgaan worden arbeidsinspectie,
de belangrijkste organen ter bevor
dering der veiligheid en hygiëne in
het bedrijfsleven, alsmede de vak
beweging vertegenwoordigd.
De oefening en scholing der ar
beidskrachten moeten in meerdere
mate dan tot dusver gericht zijn
op „veilig-werken".
De organisaties der arbeiders
moeten in meerdere mate dan tot
nu toe het begrip „veilig-werken"
propageeren en de "medewerking der
arbeiders op het terrein de veilig
heid en hygiëne in fabriek en
werkplaats stimuleeren.
king tegen 6.700.000 ton in de daar
aan voorafgaande maanden. Het
voorooi logsche verbruikscijfer is
1.200.000 ton per maand, daar zijn
wij dus niet meer zoo heel ver van
af.
De industrie, die den sluitpost
vormt van het distributieschema
en na de gasfabrieken, de elec-
triciteitsbedrijven, de spoorwegen,
de hoogovens en de voedselvoorzie-
ningsbedrijven moest komen, kan
nu eindelijk op ruimere schaal wor
den voorzien, zoo zelfs dat de ener
gievoorziening bij den huldigen
stand van zaken geen probleem
meer vormt. Zij ontving in Juni nog
slechts 81.500 ton, thans 150.600 ton.
Deze stijging beeft er toe geleid,
dat de industrie weer eenigen voor
raad heeft kunnen vormen om
eventueele stagnatie bij de toe
komstige leveringen op te vangen.
De huisbrandvoorziening is ge
baseerd op een maandelijksche be
hoefte van ongeveer 250.000 ton
vaste brandstoffen. Het rantsoen
blijft op 12 eenheden gehandhaafd.
Kamerbewoners krijgen 6 eenheden
en indien zij ouder zijn dan 65 jaar
en niet meer werken 9 eenheden.
Eén eenheid zal, zooals bekend is,
worden afgeleverd in bruinkool
briketten.
Tenslotte deelde de heer Wem-
mers ten aanzien van den export
mede, dat deze in de naaste toe
komst zal worden opgevoerd. HSJ
bedraagt thans 35.C00 ton cokes per
maand. Afnemers zijn Zweden,
Zwitserland, België en Frankrijk.
Zooais reeds is medegedeeld is de
afzet van onze doorgedraaide groen
ten naar de Britsche bezettingszone
in Duitschland met ingang van 12
September J.l. hervat. Het is ver
heugend, zoo deelt men ons van
bevoegde zijde mede, dat hierdoor
aan het overschot van onze late zo
mergroenten toch nog een nuttige
bestemming kan worden gegeven. In
het algemeen geeft deze afzet-rege-
ling slechts uit een sociaal oogpunt
voldoening, daar de economische
zijde van dezen export door het
onzekere karakter en den lagen ver-
goedingsprijs geen basis voor een
gezond herstel van onzen, export van
tuinbouwproducten kan vormen. In
dit opzicht is het dezer dagen afge
sloten accoord met de Engelsche re
geering voor de levering van win
tergroenten aan Duitschland onge
twijfeld gunstiger. In deze overeen
komst is opgenomen een levering van
ongeveer 100.000 ton wintergroen
ten, hoofdzakelijk kool, peen, roode
bieterren koolrapen, welke producten
op kostprijsbasis van het vorige Jaar
dus tegen een redelijken export
prijs ten behoeve van de burger
bevolking in Rijnland en Westfalen
door de Britsche bezettingsautoritei
ten zullen worden afgenomen. De
leveringstijd loopt van ongeveer eind
September 1946 tot en met April '47.
Betaling geschiedt in ponden ster
ling.
Bij de opening van den landelijken.
fruitteeltdag te Utrecht heeft minis
ter Mansholt gewezen op de toekomst
mogelijkheden van de Nederlandscho
fruitteelt en daarna de vraag naar
voren gebracht in welke richting do
fruitteelt zich in de toekomst kan
ontwikkelen. In de eerste plaats zal
de kostprijs zooveel mogelijk gedrukt;
moeten worden, waardoor grootere af
zet mogelijk wordt. De vrees bestaat,
dat een tè groote productie in da
toekomst zal leiden tot beperking van
de fruitteelt. Voordat echter tot het
sluiten van een bepaalden bedrijfs
tak mag worden overgegaan, zullen
eerst alle middelen geprobeerd moe
ten worden, opi de consumptie op ta
voeren. Hiervoor staan nog verschil
lende wegen open. Behalve het stre
ven naar een kwaliteitsproduct is er
verbetering in de bewaring mogelijk,
teneinde het fruit gedurende een lan
gere periode te kunnen gebruiken.
Voorts is er nog de verwerkingsindus
trie. Pas wanneer de markt werkelijk
verzadigd blijkt te zijn, mag men
denken aan een zekere beperking. In
dit verband stipte de minister het
streven van de Food and Agriculture
Organisation of the United Nations
aan, om de consumptie en daarmee
de productie zoo hoog mogelijk op te
voeren en tot een betere verdeellng
te geraken, welk standpunt eveneens
in Nederland gehuldigd wordt.
Tot dusver hebben 50 Nederland-
sche onderdanen, die gedurende don.
oorlog naar Australië zijn gegaan,
verzoeken ingediend om daar voor
goed. te mogen biyven.
