INTERVIEW
c
D
VISSCHEN AAN HET SPIT
Metamorphose van zilver in goud
Distributienieuws
met mijn dubbelganger
Intern. Filmfestival
te Cannes
Zegt U maar:
Meneer
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1946
PAGINA 5
TRIBUNALARIA
Luchtpostpakketten naar
Polen
Heemstede-Bennebroek
Liturgische weekkalender
STRIJD OM DE ORIGINALITEIT
AGENDA
Nederlandsche kunst in
Denemarken
De Rijksmark der
Ned. Bank
Het Jaarbeursbezoek
„Waar het rookt, is het warm",
hoort men dikwijls zeggen, wan
neer iemand wanhopige pogingen
in het werk stelt, om de kachel
aan te maken, die den geheelen
zomer geen dienst he'eft gedaan
en die nu bij wijze van rancune
omdat men haar maanden lang
in een vergeten hoekje liet staan,
niet alleen weigert te branden,
maar zelfs het koude vertrek,
waarin zij nu weer is neergezet,
puffend en grommend in een
dikken, blauwen rook zet.
In bijna alle gevallen wordt er
een weinig leedvermaak uit ge
proefd, als dit gezegde van Tijl
Uilenspiegel wordt aangehaald bij
een dergelijke gelegenheid, doch er
is ook een plekje, waar deze satire
eigenlijk geen satire is: het ten
zuiden van de visschershaven in
IJmuiden, waar een geheel rooke-
liiencomplex des zomers en des
winters de omgeving met rook ver
warmt. Na een jarenlangen stil
stand worden thans weer dagelijks
groote hoeveelheden visch naar de
rookerijen gebracht, om deze nog
vóór den herfst en den winter te
conserveeren. Vrachtwagens rijden
af en aan, steeds beladen met kis
ten en manden haring, schelvisch,
wijting enz. In de rookerijen aan
gekomen, worden deze manden
visch omgekeerd in een groot bad
met pekelwater, waarin de visschen
ongeveer een uur blijven staan. Na
o'it zoute tijdperk worden zij er met
netten uitgevischt en op tafels ge
worpen, waar zij gesorteerd en aan
pinnen geregen worden. Met een
verbazingwekkende snelheid en
nauwkeurigheid worden de ijzeren
pinnen door de oogen, kaken of
kieuwen van de visschen gestoken.
Wijtingen worden door de oogen
aan het spit geregen, schelvisschen
door de kaken en haringen door de
kieuwen. Enkele jongens loopen
intusschen van de tafels naar de
spoelbakken, om de zoutwater
schepselen te reinigen. Wanneer de
vischjes uit het bad komen, begint
het rookingsproces, zij worden in
een door het vuur zwartgeblakerde
ruimte opgehangen. Een zestal klei
ne houtvuren worden onder hen
aangelegd, om de visschen lang
zaam gaar te stoven. Ongeveer
twee uur lang lekken de vlammen
langs de wanden omhoog. Van tijd
Het was een heele waschlijst, die
dagvaarding, welke de president
van het Haarlemsch tribunaal van
den verdachte M. J. K. te Aalsmeer
te verwerken kreeg. In bonte men
geling volgden de namen van N.S.B.,
O.T., Nachrichtentruppe, Feldgen-
darmerie, N.S.K.K., Landwacht el
kaar op, zelfs de Gestapo werd
niet vergeten.
Het feit dat hij zich eind 1940
als lid van de N.S.B. opgaf werd
verdedigd door de slechte toestan
den die in de tuinderijen heerschten,
maar het zich aansluiten bij de
W.A. had niets met die slechte toe
standen te maken, of zag misschien
de verdachte in de W.A. een sport-
vereeniging, een soort wandelclub?
Om werk te krijgen sloot hij zich
aan, via het hoofdkwartier van de
N.S.B., bij de Nachrichtentruppe in
Prankrjjk. Gewapend met geweer
en bajonet legde hij telefoondraden
aan, natuurlijk voor den Franschen
staat, want als hij geweten had, dat
het voor de Duitsche Wehrmacht
was geweest, wel dan had hij zich
nog wel even bedacht. Tenslotte
belandde hij via de N.S.KK. bij de
Feldgendarmerie in Brussel On-
schuldigen arbeid kreeg hij daar
te verrichten, hij was slechts por
tier. In die hoedanigheid was hij
in de gelegenheid de bevrijders van
Brussel te zien, maar hij zorgde er
wel voor, dat hij ze een „endje
vóór was. Hij probeerde naar Neder
land te komen, maar de auto, waar
in deze reis, werd aanvaard, raakte
het spoor bijster en zoo arriveerde
hij in Duitschland. Daar moesten
ze hem niet, omdat hij, naar zijn
zeggen, te veel in de Duitsche fa
brieken saboteerde en zoo kwam hij
weer in Nederland terecht, sloot
zich aan bij den Nederlandschen
Landstorm in rustige afwachting
van de dingen die komen zouden.
Lang behoefde hij niet te wachten,
de bevrijding kwam en onze vriend,
die zich te Aalsmeer bevond, werd
natuurlijk prompt ingerekend. Mis
schien koesterde hij voornemens het
verzet in zijn eentje nog wat door
te voeren, want een heel wapenar
senaal kwam uit zijn huis te voor
schijn, tot zelfs handgranaten toe.
"Van een eventueele dienstneming
bij de Gestapo wist hij zich niets te
herinneren. De uitspraak werd be
paald op 4 October a s.
tot tijd wordt gecontroleerd, of de
visschen niet té gaar worden, waar
door zij uit elkaar zouden kunnen
vallen. Het laatste proces, het
eigenlijke rooken duurt ongeveer 4
uur. In de houtvuren worden tur
ven geworpen en daarna met hout
wol verstikt, zoodat het hout be
gint te rooken. De luchtroosters en
deuren worden luchtdicht afgeslo
ten, zoodat de rook niet kan ont
snappen. Merkwaardig is, dat de
mannen, die in deze rookerijen
werken, rustig enkele minuten in
dit rook verblijf kunnen doorbren
gen, zonder te kuchen of te hoesteil.
Alsof er niets aan de hand is ko
men zij knabbelend aan een half
gerookte haring of wijting weer
naar buiten.
Goud-geel gekleurd worden de
visschen tenslotte in kisten ver
pakt en naar het station getrans
porteerd, waar zij per trein door
het geheele land worden verspreid,
om te dienen als delicatesse der
gastronomen.
Met ingang van 23 Sept. kun
nen postpakketten bestemd voor
Polen ook per vliegtuig worden
verzonden. De verzending' geschiedt
met de luchtdiensten Amsterdam-
Praag en Praag-Warzawa.
Van tijd tot tijd laat men de
Seine droogloopen om het her
stel van de bruggen te verge
makkelijken; de machtige Seine
verandert dan in 'n klein beekje
De regeling voor de uitreiking
der bonkaarten, tabaks- en versna-
peringskaarten is als volgt: 23
Sept. 9—12 A—Al, 1.30—4 Am—
Bah; 24 Sept. 912 BaiBee, 1.30
—4 Bef—Boe; 25 Sept. 9—12—Bof
Bri, 1.304 BroBz; 26 Sept. 9
12 C, 1.30—4 D—Do; 27 Sept. 9—
12 Dr—El, 1.30—4 Em—Fl; 28 Sept.
911 FoGer; 30 Sept. 912 Ges
—Go. 1.30—4 Gr—Gz; 1 Oct. 9—12
H—Hees, 1.30—4 Heen—Hon; 2
Oct. 9—12 Hoo—I, 1.30—4 J—Kern;
3 Oct. 9—12 Ken—Kok, 1.30—4 Kol
Kru; 4 Oct. 9—12 Krij—Lef, 1.30
—4 Leg—Lz; 5 Oct. 9—11 M—Mez;
7 Oct. 9—12 Mi—Mz, 1.30—4 N—Op;
8 Oct. 9—12 Oq—Pig, 1.30—4 Pih—
Fz; 9 Oct. 9—12 Q—Rie, 1.30—4
RifRz; 10 Oct. 912 SSchn,
1.30—4 Scho—Sie; 11 Oct. 9—12
Sif—Spo, 1.30—4 Spr—Sz; 12 Oct.
9—11 T—Tre; 14 Oct. 9—12 Tri—
Verk, 1.30—4 Verï—Vol; 15 Oct.
9—12 Vom—Wah, 1.30—4 Wai—
Wee; 16 Oct. 9—12 Wef—Wes, 1.30
-4 Wet—Wil; 17 Oct. 9—12 re
stant W, 1.30—4 X, IJ, Z; 18 Oct.
dubbele kaart voor gerepatrieer-
den: 9—12 A—M, 1.30—4 N—Z;
22 Oct. Zelfverzorgers: Heemstede
912 en 1.304; 23 Oct. zelfver
zorgers: Bennebroek 912; 23 Oct.
Uitr. bonkaarten 1.304 uur A, B,
C Bennebroek; 24 Oct. 912 uur
D t/m G, 1.304 uur HL Benne
broek; 25 Oct. 912 uur M t/m R,
1.304 uur S—Z Bennebroek.
ZONDAG 22 Sept.: 15e Zond. na
Pinksteren. 2 H. Thomas v. V. 3 H H
Mauritius eis Gez. Credo. Praef. v.
Drievuldigh. Roermond. 2 H.H. Mau
ritius en Gez. 3 H.H. Thomas v.
Villanova. Credo. Praef. v. Drie
vuldigh. MAANDAG: H. Linus (nieu
we Pausmis. 2 H. Thecla. 3 A cunc
tis. DINSDAG: O. L. Vrouw tot Vrij
koop der Slaven. Credo. Praef. v. d.
H. Maagd. WOENSDAG: Mis v. d
15en Zond. na Pinkst. 2 A cunctis
3 naar keuze. Gewone Praefatie.
Roermond. H. Maternus. DONDER
DAG: H.H. Cyprianus en Justina.
2 A cunctis. 3 naar keuze. VRIJDAG
H.H. Cosmas en Damianus 2 en 3
als Donderdag. ZATERDAG: H. Wen-
ceslaus 2 en 3 als Donderdag. ZON
DAG 29 Sept.: Kerkwijdingsfeest v. d.
H. Aartsengel Michaël. 2 v. d. 16en
Zond. na Pinkst, Credo. Praef. H
rievuldigh. Laatste Evang. v. d. i6en
Zond. na Pinkst.
THve kille zeewind blaast het strand schoon
J en achtervolgt mij kinderlijk speelsch
overeenkomst, zij het dan
met dit verschil, dat ik
zelfs plannen gekoesterd
heb, in een groote toog
te stappen.
„Wlat heeft u zoo al
pelijke bedoelingen uit- voor liefhebberijen?"
„Wei,
een, verzweeg maar de
journalistieke overwegin- tooneel
gen en startte met mijn woord,
tester agen
„Tot hoever gaan uw
vroegste herinneringen
terug?"
„Laat me eens kijken,
ik zie in mijn onderbe
ik speel graag
luidde het ant-
Een vergelijking met
mij ging in zoo verre op,
dat ik niet op de plan
ken, dooh in het dage-
lijksche leven toonaai
speel en dat il»steeds een
wustzijn nog vaag een masker draag. Dat zegt
tooneeltje, dat zich af- men tenminste
speelde voor het gemeen
tehuis hier in Zandvoort,
waar juist een jong paar
tje was getrouwd. De
„Houdt u van muziek?"
aldus mijn volgende in
formatie.
„Ja, ik was als jongen
tot in het dorp, in Zandvoort, waar thans
stilte heerscht en geen badgasten meer fla-
neeren. Een glanzende spiegelruit vangt mijn
blik en toont mij een verwarden haardos als
een bos verwaaide, sprietige helm, waarmee de
vochtige wind gewoon is zijn dartel spel te
spelen. Terwijl ik met een dhkelen streek mijn
haar weer eenigszins in orde breng, zie ik
het is bijna niet te gelooven in de étalage
mijn eigen portret staan, dat peinzend naar
mij staart. Maar dat is toch onmogelijk, ik kan
het zelf niet zijn. Een dubbelganger? En ik
dacht nog wel altijd, dat ik een origineele uit
gave was. Zou er dan toch een imitatie van mij
bestaan? Als hij echter ouder mocht zijn, wat
het geval nog erger maakt, dan zou ik de
imitatie zijnIk bezin mij geen oogenblik
langer en stap de foto-zaak binnen.
„Dag, mijnheer B.", kreeg ik het adres, waar der aan de trappen. Ik
groette de man achter ik meteen op afstevende, was toen precies vier jaar
de toonbank beleefd en Het was echter nog om en ik weet het daarom of twaalf was, hielp ik
op blijen toon, zooals een politioneele, noch om ar- zoo goed, omdat ik dien den koster wel eens met
winkelier zijn klant be- tistieke redenen, dat ik diag jarig was." klokluiden."
groet, die zelden komt en mijn dubbelganger wilde Ik vergeleek dit in stil- „In welk speelgoed
wiens naam hij zich des- ontmoeten. Slechts we- te met het oudste beeld vond u het grootste ver-
ondanks herinnert. tenschappelijke (en een in mijn geheugen, diat maak tijdens uw jeugd?"
„Pardon, u vergist u, ik klein beetje journalistie- daarin nog diep gegrift
ben mijnheer B. niet."
bruid strooide gul met enthousiast mondharmo-
bruidsuikers en de jeugd, nica-speler".
waarbij ook ik aanwezig
was, grabbelde gretig on-
„Heeft u nooit een hoo-
ger instrument leeren
bespelen?"
Och, toen ik een jaar
.Waarschijnlijk vindt u
het erg gek: in poppen."
Dit verbaasde mij even
wel niet, want ik had
van zijn gezicht gelezen,
dat hij nu zoo'n beetje
ke) overwegingen speel- is: Tijdens een wande- nlPncnbpn «neeMe
den hierbij een rol. Ik ling langs het noordelijk- mj was namehjk ambte-'
was van p an hem aan ste puntje van Noord- dat had intus.
„Mij heeft u nooit ge- een schedelonderzoek te Holland, den dijk m Den schen al uitgevischt
fotografeerd", zei ik met onderwerpen. Is dat zoo Helder, vertelde het kin- Ben, u sportief9»
een zware grafstem, om vreemd in een tijdsbestel dermeisje mij, waar- Ja gn neen h|Qe fce_
het geval nog mysterieu- waar schier aan den loo- schijnlijk omdat ik stout do'glt u dat ei!genlijk2 In
zer te maken. Ik noemde penden band psycho- was en om mij bang^ te hand;e.j en wand€] pr0beer
ik het te zijn, aan voetbal
6n dergelijke dingen dioe
niets meer van. De foto- met een geleerd woord Van het moment af, dat ik echter niet
graaf wist klaarblijkelijk phrenelogie geheeten, het mij verteld werd, is Het n,iet noodig, dat
„Maar neemt u mij niet
kwalijk, ik zou u niet
kennen en die foto dan,
welke ik van u genomen
heb; ze staat zelfs voor
het raam".
mijn naam en toen be- technisch getest wordt? maken, dat in het fort
greep hij er heelemaal De schedelleer immers, Erfprins een heks woonde.
niet, of hij dan wel ik te to-ont bet verband aan het mij steeds bijgetole-
döep in het glaasje geke- tusschen den vorm van de ven en dat was, toen ik
Zijn gezicht hersenkas en de geeste J~-
ken had
was één vraagteeken: „U
heet als deze badplaats?"
„Ja, wanneer u ten
minste mijn naam schrijft
met een S in het begin,
een f in het midden en
een enkele o. Maar a pro
pos, kunt u mij het adres
geven van mijn dubbel
ganger, die in uw etalage
telde.
ik mijzelf na elke vraag
en er volgden nog vele
voor u blootleg. Laat
amper drie jaar
lijke vermogens. Nu zou Dit was een slag voor hetu"'voMcend7°zijT~te
ik de proef op de som mij, ik was hem een jaar wet dat ik mjj in d
zelf voor!
kunnen nemen en
kunnen nagaan, of deze
„Heeft u de lagere
leer, toegepast op het ge- school doorgerend of
geest telkenmale met
mijn dubbelganger ver
geleek endat het de
lijkvormige hoofd van mij heeft u moeten blokken? meeste 'keeren niet
en mijn dubbelganger,
die dus dezelfde eigen
Het ging ncigal vlot, zei
u. En op de middelbare
schappen,
denzelfden school? Zoo, daar interes-
aanleg en dezelfd onheb- seende u zich het meest tenslotte
klopte.
„Rookt u graag?" vroeg
ik mijn test-slachtoffeT
staat? Zijn naam weet ik bf*heden m"et hebben voor wiskunde en aanver
J oir* llr *ri.n v*,TA *TftblrA«
als ik, wel klopt. wante vakken."
Daarin kwam ik in het
Aan het bewuste adres geheel niet overeen: Ik
De man kon het niet was de verbazing nog hield van alle vakken be-
nu al, dien heeft u mij
reeds verraden."
„Als ik de kans kreeg,
stak ik de eene sigaret
aan de andere aan,
maar
,Nu, dan kunt u van
snel genoeg verwerken en grocter dart in het atelier halve van wiskunde en mi'j wal ee bonnetie krii-
i-iDi- iron r-Jiorv f A+nrrroo -f TV/Ti-iv-» Mrot /In nvm,nn w. ov> J J
zag waarschijnlijk in mij van den fotograaf. Mijn wat daarmee samen
een spion of een moorde- evenbeeld stond perplex, hangt, maar dat was voor
naar, die, op de hielen maar ook ik was hoogst een deel te wijten aan
gezeten door de politie, verrast, zoo typeerend den betreffemden leeraar,
was de gelijkenis, die een verstokten vrijgezel,
zich niet alleen be
perkte tot het gezicht.
een dubbelganger zocht,
hoewel ik ook een film
acteur zou kunnen zijn,
die een double noodig
gen, ik rook toch niet!"
En dit deed meteen de
deur toe. De theorie van
de schedelleer mag juist
die openlijk in de klas z'j", ik was echter telcur-
verklaarde: de wiskunde gesteld over de practijk.
doch ook tot uitdrukking is mijn bruid.
Doch niettemin ging ik
„Het is misschien wel hoogst tevreden over het
een eigenaardige vraag, -resultaat van mijn onder
hij zijn spraakwater te- zooals later bleek. Mijn maar bent u religieus zoekingen naar Haarlem
had. In ieder geval, het kwam in stem, gebaren
duurde eenigen tijd, voor en manier van loopen
aangelegd?" terug, nadat ik eerst op
„Nogal. Ik was, moet u hartelijke wijze afscheid
weten, vroeger ook mis- bat' genomen van mijn
dienaar, zelfs met hart en uiterlijken dubbelganger,
mijn wapperende haren ning constateerde. Ik zet- zielIk bleek tóch een origi-
rugvond, maar tenslotte, dubbelganger was onge
nadat hij ongetwijfeld tot veer een half jaar jonger;
de laatste conclusie moest hij was dus de imitatie,
zijn gekomen, wegenshetgeen ik met voldoe.
en mijn ku(n)stnaam, te hem mijn wetenschap- Hier was een zekere neele uitgave te zijn!
Stadsschouwburg: 22 Sept. 8 u.
„Het vrije Tooneel" met- „Arseni
cum.... en oude kant"; 23 Sept.
8 u. G. en W.-lezing; 27 Sept. 8 u.
..Het vrije Tooneel" met „Arseni
cum.... en oude kant".
Concertgebouw: 25 Sept. 8 uur
Piano-recital door Willem Andries-
sen; 26 Sept. 8 u. Hongaarsch strijk
kwartet; 27 Sept. 8 u.. Volksconcert
H.O.V.
Groote Kerk: 8 u. Concert door
mannenkoor „Caeciiia".
Bioscopen.
Rembrandt; „Dat is het toppunt",
2.30 en 8 u.; Cinema palace: „De
twee zusters Kleh", 2, 4.15, 7 en
9.15 u.; Frans Hals: „Kampioen op
sokken", 2, 4.30, 7 en 9.15 uur; City
theater; „Variété", 2.15, 4.30, 7 ere
9.15 uur; Spaame-bioscoop „A.gent
Larry" met Richard Taimadge, 2.30,
7 en 9.15 u., (Zon- en feestd. 2, 4.15,
7 en 9.15 u.).
Apotheekdiensten.
De Zondag- en avonddiensten deT
apotheken worden in de week van
22 tot 29 September waargenomen
door: Th. A. Klinkhamer, Konin
ginneweg 69, tel. 11596; Grijssels
v. Hees, Lange Veerstraat 19, telef.
11GO0, Frans Hals-Apotheek, Frans
Kalsplein 1, tel. 11180.
Voor ziekenve'voer: Fa. Mathot,
Gr. Houtstraat 39, tel. 11990 en
..Margriet", Turfmarkt 10 rd., telef.
21400 (dag en nacht).
Vandaag is het Internationale
Filmfestival te Cannes begonnen. De
volgende films staan op het pro
gramma voor de eerste drie dagen.
20 Sept. (matinee): de Sovjet-
documentaire „Berlijn", de Ameri-
kaansche documentaire „Medicai",
gevolgd door de Engeische speelfilm.
„Caesar en Cleopatra"; (avondvoor
stelling) de Zweedsehe documen
taire „Schaduwen op de sneeuw"
er. twee groote films „De drie mus
ketiers" (Mexicaansch) en „Noto
rious" (Amerikaansch).
21 Sept.: (matinee): vijf korte
films, waaronder „De Maasbruggen"
van den Nederlandschen cineast
Paul Schuitema, voorts „Partie
campagne" (Fransch), „Lize with
baby'' (Amerikaansch), „Landelijke
rhapsodie'' (Roemeensch), ..Men-
schen zonder vleugels" (Tsjecho-
Slowaaksch)(avondvoorstelling)
een Zwitsersche documentaire over
Luzern een Sovjet-speelfilm „Fleurs
de pierre" en de Deensche speelfilm
„La lettre".
22 Sept. (matinee)vier documen
taires „The way we live" (Eng.),
De paleizen" (Foolsch), „De adder"
(Deensch). „Duveltje in een doosje"
i Tsjecho-Slowaaksche teekenfilm)
voorts een groote Italiaansche film
Via del peccato": (avondvoorstel
ling)„Fatima" (Portugeesch),
Symphonie Pastorale" (Fransch),
„Magie bow" (Engelsch).
De tentoonstelling „Van Vincent
van GOgh tot heden", welke Is sa
mengesteld uit doeken en beeld
houwwerken van Nederlandsche kun
stenaars sedert 1880, is na lang
durig verblijf in Zwitserland, op 10
Sept. j.l. onder groote belangstelling
door H.M.'s gezant in Denemarken,
Jhr. van Lennep, in Charlottenburg,
de academie van beeldende kunsten
in Kopenhagen, geopend.
Uit Staatsblad no. G 226, dat de
wet bevat van het overgaan der in
rijksmarken luidende bezittingen van
dé Nederl. Bank op den Staat der
Nederlanden, blijkt, dat de overne-
mingskoers is bepaald op f 100
R.M. 132.70. Het bedrag der vorde
ring is R.M. 5.932.802.186. De tegen
waarde van de bezittingen der Ned.
Bank zal worden beschouwd als na-
deelig saldo van den buitengewonen
dienst en worden opgenomen in het
in te dienen wetsontwerp, strekken
de tot afboeking van de voordeelige
en nadeelige saldi der rijksrekenin
gen over de jaren 1939 tot en met
1948.
Het aantal ingenomen reisbiljet
ten aan de Utrechtsche stations
tijdens de Najaarsbeürs 1946 be
droeg 286.817. Voor de periode
van de Voorjaarsteurs in April jl.
was dit 154.952. Bij vergelijking van
deze cijfers moet men er rekening
mee houden, dat het treinverkeer
sedert het voorjaar aanzienlijk is
uitgebreid.
ff
„Zegt u nir» groote macht
hebber" tegen me maar doodge
woon „meneer".
Dit moet iedere politie-agent
in Bombay zeggen tegen men-
schen, die hem aanspreken als
„groote machthebber" of „mach
tige heer"-.
De autoriteiten achten het
ongewenscht, zoowel voor de
aaenten als voor het publiek,
dat aanspreektitels worden ge
bruikt. welke er toe kunnen lei
den, dat zoowel de kleine amb
tenaar als de gewone burger zich
valsche voorstellingen maken
met betrekking tot de verhe
venheid en de macht van den
eerste.
Hier zou men zeggen: „zegt
yu maar gewoon „agent". y
