In 1947 nieuwe troepen
naar Indië
I
Veiligheidsmaatregelen in
Griekenland
Mede ter gedeeltelijke aflossing
van oorlogsvrijwilligers
overleden
Geraffineerde deviezensmokkel
Bij den intocht van den Koning
Prof.dr.ir.Schmutzer
Marinebegrooting
Twee bataljons naar
Indië vertrokken
Slamet afgewezen
als afgevaardigde
Vijf commissionnairs in effecten in
complot met Zwitsersche bankiers
Talrijke tusschen-
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1946
PAGINA
Opbouw van een
radarnet
DE JEUGD AAN DEN
WANDEL
Militaire luchtvaart
Prins Gustaaf Adolf van Zweden
(links), kleinzoon van Koning
Gustaaf, en Prins Bernhard ver
gelijken de decoraties op hun
hoeden gedurende de koninklijke
jacht in Groübo
personen
Personen uit beurskringen
Op 22 October zal het proces te
gen de gearresteerden beginnen.
Minister Van Klef fens
naar Nederland
Mr. Fruin veroordeeld
tot vier jaar
Tenniskampioenschap
Amer. voorlichtingsdienst
in Joego-SIavië gesloten
Vertraging van het
aanbouwschema
Filmfestival te Cannes
25 a 30.000 vrijwilligers
zijn in de Oost
Tweede Kamerlid vraagt
inlichtingen
Uit de Memorie Tan Toelichting
van het departement van Oorlog
over 1947 blijkt, dat een regelmatige
opbouw van het nieuwe leger ook
dit jaat In hooge mate zal worden
beïnvloed door de eischeii, welke de
vestiging eener nieuwe rechtsorde in
Indië stelt. Het voornemen bestaat,
In 1947 een tweetal groote eenheden
en een aantal troepen bestemd voor
locale taken, gevormd tilt de lich
ting 1946 en de in 1947 in werke
lijker. dienst te roepen lichting 1947,
naar het Verre Oosten over te bren
gen. Zulks mede ter gedeeltelijke
aflossing van de in 1945 uitgezon
den eenheden van oorlogsvrijwilli
gers, die alsdan een tweejarigen
dienst aldaar zullen hebben vol
bracht.
Het feit, dat de landstrijdkrachten
In Nea.-Indië voor een steeds groo-
ter deel gaan bestaan uit onder
deden der Kon. Landmacht leidt
tot een zoodanig nauwe samenwer
king met het K.N.I.L., dat de mo
gelijkheid voor samensmelting dezer
heide legers van het Koninkrijk on
der de oogen moet worden gezien.
De opbouw van het wapen der
Koninklijke Marechaussee op de
basis van de in 1945 aanvaarde
grondslagen zal ook in 1947 werden
voortgezet. De grensbewaking zal in
1947 in steeds toenemende mate
door de Koninklijke Marechaussee
worden overgenomen.
Het voornemen bestaat de liqui
datie der uit vrijwilligers gevormde
gezagstroepen in 1947 te voltooien.
In den loop van 1947 zal de over
gang der in 1945 en 1946 opgerichte
provisorische opleidingseenheden
naar de uiteindelijke definitieve
vormen worden voltooid.
Het voornemen bestaat voorts
de opleidingen in Engeland in
Donderdagmiddag omstreeks vijf
üur is professor dr. ir. J. I. J. M.
Schmutzer, hoogleeraar in de phy-
sische faculteit in den leeftijd van
63 jaar te Utrecht overleden.
Dr. Schmutzer is in November
1882 te Ween®n geboren. Van 1894
—1899 doorliep hij de H. B. S. te
Soerabaja en vervolgens de Poly
technische School te Delft. Hij be
haalde zijn diploma als mijninge
nieur in 1904 te Delft. Vervolgens
was hij in 1905 student aan de
Universiteit te utrecht. In het jaar
1910 werd hij dokter in de techni
sche wetenschappen te Delft. In het
zelfde jaar assistent en privaat-do
cent voor de mineralogie aan de
Universiteit te Utrecht.
Van 19181929 was hij lid van
den Volksraad, tevens lid van het
College van Gedelegeerden en voor
zitter van de Indische Katholieke
partij. Na zyn repatkieering werd
hij hoogleeraar aan de Universiteit
te Utrecht ln de kristallografie,
mineralogie en petrografle. Tevens
was hij lid van den Radioraad.
In 1940 werd hij spoedig wegens
zijn hulp aan vluchtelingen opge
pakt. Prof. Schmutzer was bekend
door zijn hulpacties voor vluchtelln-
fen. Reeds tijdens den Spaanschen
urgeroorlog hielp hij, zoowel llnk-
eche als rechtsche vluchtelingen
Eerst werd hij naar het kamp Ora-
niënburg overgebracht, vandaar la
ter naar Buchenwald. Tenslotte
kwam hij in St. Michielgestel te
recht, waar hij tijdens de bevrijding
van het Zuiden van Nederland ont
vluchtte.
Omstreeks September 1944 stak
hij over naar Engeland waar hij van
24 Februari 1945 tot 16 Mei van
dat jaar ln het kablnet-Gerbrar.dy
als minister van Overzeesche Ge-
biedsdeelen optrad.
De plechtige H. Requiemmis voor
rof. Schmutzer wordt Maandagmor
gen half elf opgedragen ln de Kathe
drale kerk te Utrecht, waarna begra
fenis op de R. K. begraafplaats aan
de Prlnsesselaan.
Morgen, Zaterdag 28 September,
organiseert de wandelsportvereeni-
ging „St. Bonifacius" een grooten
wandeltocht voor de R. K. jeugd.
De deelneming is opengesteld voor
jongens en meisjes van 12 tot 17
jaar. Voor iederen deelnemer-
wordt een persoonlijke herinne
ring beschikbaar gesteld, terwijl de
groepen, bestaande uit 4 tot 15
wandelaars voor fraaie prijzen in
aanmerking komen. „St. Bonifa
cius", die de wandelsport onder cte
katholieke jongeren wil bevorde
ren, heeft een schitterend parcours
uitgestippeld over 15 km. Velen
hebben zich reeds voor den tocht
opgegeven, o.a. een geheele depu
tatie van het R. K. Lyceum. Lief
hebbers kunnen neg terecht bij Th.
Koek, Teijlerstraat 27 Haarlem-
Oost, C. J. van Rijn, Tweede
Vocruitgangstraat 7 Haarlem-
Oost of W. Braan, Indischestraat
69 Haarlem Noord. De start is Za
terdagmiddag van 2.30 tot 3.30 aan
de Zomervaart 144, vanaf lunch
room Hummels.
1947 te beëindigen, behalve wel
licht enkele speciale cursussen.
Alsdan zal ook de functie van
commandant Nederlandsche
troepen in Engeland vervallen.
De achter ons liggende oorlog
heeft voldoende de waarde van een
goed functionneerende luchtmacht
bewezen. Bij den wederopbouw van
het wapen der militaire luchtvaart
is uitgegaan van den organisatievorm
van de Royal Air Force. Besloten ls
een aanvang te maken met de uit
voering van een voorloopig plan
voor de Luchtverdediging Nederland.
Dit plan voorziet ln de meest
urgente behoefte om ons land bij
een vijandelijken aanval in staat
te stellen zich niet alléén in de
lucht te verdedigen, maar ook het
'leger in zijn taak te steunen. Hier
voor was het noodlg een aantal
gevechtsvliegtuigafdeelingen te
projecteeren, waarvan qe oprich
ting in den loop van 1947 zal be
ginnen. Aan het einde van 1947
zullen vijf dezer gevechtsvliegtuig
afdeelingen geheel bemand en
uitgerust op de militaire vlieg
velden van Nederland aanwezig
zijn.
Het ligt in de bedoeling in 1947
te beginnen met het opbouwen van
een radarnet in Nederland.
Gedurende 1947 zullen de oplei
dingsscholen ln Nederland verder
tot ontplooiing worden gebracht.
De opleidingscentra zijn het vlieg
veld Gilze-Rijen, met als hulpveld
het vliegveld Woensdrecht en het
vliegveld Twenthe.
In samenwerking tusschen de
Ned. Bank en den douane-recher
chedienst ls een groote smokke
larij van deviezen achterhaald,
die een bedrag van f 350.000 om
vatte. Vjjf commissionnairs in
effecten zijn gearresteerd en
tientallen personen verhoord.
Twee maanden geleden is men het
complot op het spoor gekomen en
dank zy het feit dat men direct
de hoofddaders te pakken had kon
men snel de geheele zaak achter
halen en bleef de omvang beperkt
die anders zieker ln de millioenen
zou zijn geloopen.
De gearresteerden hadden met twee
Zwitsersche bankiers een middel ge
vonden om bulten de wettelijke mo
netaire overeenkomst tusschen Ne
derland en Zwitserland om Zwit-
sersch geld over te maken. Daartoe
was bij een der gearresteerden den
60-jarlgen commlssionnair in effec
ten C. F. Jibben een rekening ge.
opend op naam van een Zwitserschen
bankier waarby de eveneens gearres
teerde 49-Jarlge koopman J. C. A.
Heimig, eveneens te Amsterdam, die
al eens meer bij deviezensmokkel be
trokken is geweest, zyn bemiddeling
verleende.
Er werd ln Zwitserland geld ge
stort op deze rekening, van waaruit
dan natuurlijk geheel buiten de
Ned. Bank om, Nederlandsche cre
diteuren ln Nederland, die vorderin
gen hadden op Zwitserland, werden
voldaan. Deze agn. „lnlandbetalin
gen" zyn net zoo gevaarlijk voor on
ze deviezenposltie als het smokkelen
van deviezen naar het buitenland.
Ook werd ln het buitenland Ne-
derlandsch geld voor een appel en
een ej opgekocht en bracht men dit
clandestien naar Amsterdam, waar
het dan op de agn. rekening van den
Zwitserschen bankier bil Jibben werd
gestort. Zwitserland ls thans een der
grootste geldmarkten van Europa en
zeer groote bedragen aan Neder-
landsch geld gaan vooral via België
naar dit land toe, waar het den toch
al lagen guldenkoers nog lager maakt.
Vandaar dan ook dat de geldsmok-
kelarij zoo uiterst funest is voor Ne
derland. De buitenlanders worden
door de gesmokkelde guldens, die zij
heel goedkoop in hun land kunnen
koopen, ln staat gesteld weer goede-
1 en op te koopen ln Nederland waar
door zij flinke winsten maken, de
toch al geringe goederenvoorraden
ln Nederland doen slinken en ons
verhinderen de voor ons noodzake
lijke goederen uit hun land te im
porteeren. Het mes snijdt dus aan
twee kanten. Er staat dan ook maxi-
mum vier Jaar gevangenisstraf op
deze geldsmokkelarij.
Helaas blijken ook eenige per
sonen uit beurskringen aan de
grootscheepsche ontduiking der
üeviezeribcpallngen schuldig te
zyn, n.l. de 35-jarige arbitragvmt
•J. Z. Zwart (die vroeger ook be
trokken is geweest bij een devie-
zensmokkekvrij), qe 49-jarige ar-
bltragant L. d. vmn Biene en de
53-jarige directeur van een N.V.
3. J. de Costa Sr.
Talrijke tusschenpersonen en me
deschuldigen zijn verhoord doch la
ter weer op vrije voeten gesteld. Ook
met Eng-eland én Amerika zijn devie
zen gesmokkeld, maar hier ging het
om kleinere bedragen aooals eenige
duizenden ponden of dollars.
Er ls veel gewerkt met valsche na
men en ook was een complete code
uitgevonden, waarin Zwitsersche
francs: Nestle" heetten, Belgische
francs: ,,'ciment", ponden: „Vickers",
dollars: '„cottons", peseta's: „Hispa-
no", lires: „Plrelll" Tsjechische kro
nen: „Skoda" roebels: „Gl'omsky" en
Nederlandsche guldens hadden den
r.aam gekregen van „Samen" (Duit.
sche woord voor zaad). Soms werden
zo ook wel Tulpensamen tulpenzaad
genoemd. In een brief wordt b.v.
gezegd dat 20.000 K G. Tulpensamen
zijn overgemaakt. Dit deed men om
eventueele contróle op een dwaal
spoor te brengen, want tulpenzaad ls
een geoorloofd lm- en exportartikel.
Ondanks de geraffineerde wyze,
waarop men te werk ging zijn de
deelnemers aan het complot toch wel
spoedig achter slot en (pendel geko
men. De grootste winst ls ongetwij
feld door de Zwitsersche bankiers
gemaakt, tegen wie eveneens een
aanklacht is ingediend.
Naar het A.N.P. verneemt, zal mr.
Van Kleffens, minister zonder por
tefeuille, voor de opening van de
assemblee der Vereenigde Naties, 23
October een bezoek aan Nederland
brengen, teneinde contact op te ne
men met zyn ambtgenooten.
Mr. H. M. Fruin, oud-presidént van
het Amsterdamsche Gerechtshof en
oud-president van de Utrechtsche
rechtbank, is hedenmorgen door de
Eerste Kamer van het Utrechtsche Tri
bunaal wegens zijn lidmaatschap van
de N.S.B., zijn leiderschap van Rechts
front, veroordeeld tot vier jaar inter-
neering, met aftrek van het voorarrest,
tot verbeurdverklaring van 10.000 en
het verlies van de beide kiesrechten,
het recht tot het bekleeden van amb
ten en het recht de functie van ad
vocaat en procureur te vervullen.
De eindstrijd om het tennis
kampioenschap van Nederland tus
schen Leimonias (Den Haag) en Het
Spiegel (Bussum) ls op de banen
van Festina te Amsterdam voort
gezet. De stand van den wedstrijd
ls nu 4o voor Leimonias op 42
gekomen. Er moeten nog 2 partijen
worden gespeeld.
De Amerikaansche ambassade
heeft de Amerikaansche leeszaal en
bibliotheek Donderdag om 12 uur
gesloten, na ontvangst van een nota
van de Joego-Slavische regeering,
waarin werd "verzocht .zonder
uitstel" de werkzaamheden van den
dienst stop te zetten.
Wrschenèn ls een K.B., waarbij
ever 1945 een uitkeering ineens
wordt toegekend aan de z.g. mobl-
ltsatieslachtoffers, die over dat jaar
aanspraak hadden op een wetteiyke
uitkeering.
De toestand van 's Rijks fi
nanciën in het algemeen en de
deviezenpositle ln het bijzon
der laten het ook nu nog niet
toe een in een vaststaand aan
tal jaren te voltooien vlootplan
ter goedkeuring aan de Staten-
Generaal voor te leggen. Dit
blijkt uit de Rijksbegrootlng
van Marine over het jaar 1947.
Het beteekent uiteraard een
vertraging van het aanbouw
schema.
Van het plan van aanbouw 1947
noemt de toelichtende staat: aan
bouw van een kruiser, eerste ter-
myn, aanbouw van een lightfleet-
carrier, eerste termijn, aanschaffing
van 2 torpedo boot jagers 9 en 10,
aanbouw van 2 torpedobootjagers 11
en 12, eerste termijn, aanschaffing,
c.q. aanbouw van een moederschip
a, aanbouw van een moederschip b,
eerste termijn, aanbouw van een on
derzeeboot eerste termijn, aanschaf
fing en inrichting van een torpe-
do-werksehlp, voorbereidende maat
regelen vcor den aankoop ln 1948
van een lightfleetcarrier, aanschaf
fing van 8 mijnenvegers, aanbouw
van een opleidingsvaartuig voor de
onderzeebootbestrydlng.
Op 23 September werd te Cannes
met algemeene stemmen de Fedéra-
tion Internationale de la Presse Ci-
nematographique (Fipresci) opge
richt. Aile 19 aan het filmfestival
te Cannes deelnemende landen tra
den toe. Presidente van het execu
tieve comité werd de Engelsche Di-
lys Powell, secretaris de Belg Leon
Duwaerts. Elk and wijst een verte
genwoordiger in re executieve aan,
waarby voor Nederland werd geko
zen: J. A. Wlersma, als secretaris
van den Nederiandschen kring van
filmcritici.
Het doel van de Fipresci is het
verdedigen van onafhankelijke film.
critiek en het behartigen der be
langen van beroepsfllmjournallsten.
Met ingang van 1 October a.s.
zal de benzineprijs van 20 tot 19
cent per liter worden verlaagd.
Met het sa. „Kota Agoeng" van
den Rotterdamschen Lloyd zijn
Donderdag twee bataljons, n.l. het
derde bataljon van het 3e regiment
infanterie en het derde bataljon
van het 5e regiment infanterie uit
de Merwedehaven te Rotterdam
naar Indië vertrokken. Verwacht
wordt, dat deze bataljons dienst
plichtigen, die als bewakingsbatal
jons zullen dienst doen, 25 October
in Soerabaja zullen aankomen. Zij
maken deel uit van de „7 Decem-
ber-divisie," waarvan reeds een
aantal leden per „Khpfonteon." (dit
waren de kwartiermakers) en per
„Boissevain" vertrokken zijn. Ver
moedelijk zullen de verschepingen
tot 29 October voortduren, dan is
de geheele divisie uit het vaderland
vertrokken.
Wij waren in de gelegenheid met
een aantal soldaten te spreken. De
stemming onder hen was goed, zoo
als ze zelf verklaarden.
De chef van den genferalen staf,
luitenant-generaal mr. H. J. Kruis,
deed den bataljons uitgeleide. Tij
dens een kort onderhoud, dat wij
met mr. Kruis hadden, verklaarde
hij, dat de soldaten in Indië niet
voor taken gesteld zullen worden,
welke ze niet kunnen vervullen. De
thans vertrokken bataljons zullen
voor bewakingsdiensten gebruikt
worden.
Bijzondere omstandigheden
voorbehouden, aldus luitenant-
generaal Kruis, zullen de solda
ten. twee jaar wegblijven. Hij
deelde voorts nog mede, dat de
tweede divisie eventueel pas in
het volgende voorjaar zal ver
trekken. In Indië bevinden zich
op het oogentolik 25 30.000
vrijwilligers.
Het Tweede Kamerlid Vonk heeft
den minister van overzeesche Ge_
biedsdeelen inlichtingen gevraagd
over het feit, dat de Indische re
geering mr. Slamet afgewezen
heeft als vertegenwoordiger van
den Democratischer» Bond ln Indië
ter conferentie te Pangkalplnang.
Verder vraagt hy of het den mi
nister bekend ls, dat velen in Indië
den luitenant-gouverneur-ger.eraal
e?' in het algemeen van beschuldigen,
dat hy personen, die zich met zijn
politiek niet vereenigen en hieraan
op gepaste wyze uiting geven, in
openbare functies niet duldt, hen
daaruit weert, ten gevolge waarvan
talrijke deskundige en trouwe func
tionarissen, ongeacht hun landaard
of herkomst, zich bevreesd en ln hun
bestaan bedreigd zïyn a«an gevoelen.
Is het den minister bekend, zoo
vraagt de heer Vonk verder, dat
velen in Indië den luitenant-gou
verneur-generaal er ln het bijzonder
van beschuldigen, dat hij ook voor
de te Mallno gehouden conferentie
aan de toen toegelaten vertegen
woordigers van bevolkingsgTot pen
eischen van politiek inzicht of poli
tieke meegaandheid heeft gesteld,
met het oogmerk zyn persoonlijke
staatkunde te bevorderen, althans
belemmeringen daarvan te voorko
men?
Ten slottq wordt gevraagd, of de
minister wil bevorderen, dat mr.
Slamet alsnog ter conferentie wordt
toegelaten en daar zijn politieke in
zichten vrijelijk kan uiten.
Koning George van Griekenland
zal Zaterdag ln Athene arriveeren.
Premier Tsaldaris heeft naar aan
leiding hiervan verklaard, dat de
regeering onmiddellyk na zijn aan
komst zal aftreden. Het nieuwe ka
binet zal, aldus verklaarde hij. voor
4 October gereed moeten zijn en
geen coalitie-ministerie kunnen zijn.
Tsaldaris zal weer met de vorming
belast worden.
De Grieksche politie heeft vele
maatregelen genomen voor het
bewaren van de orde. Alle ver
gunningen voor liet dragen van
wapens zijn ingetrokken. Langs
den weg, dien de parade zal vol
gen, vanaf de Faleronbaai tot de
Grieksche kathedraal in het hart
van de stad, zal het iedereen
verboden zyn te loopen. Het is
aan iedereen verboden deze
„entree joyeuse" van den koning
gade te slaan vanaf daken en
terrassen. Alleen op een afstand
van meer dan honderd meter
mag van baleons en uit ramen
naar den intocht van den ko
ning gekeken worden.
Het offensief der ultra-linksche
groepeeringen ln Griekenland breid
de zich Donderdag nog verder uit.
Verspreide gevechten worden van de
grenzen van Joego-SIavië en Albanië
gerapporteerd Het Grieksche leger
stuitte o a. op een sterke strijdmacht
te Gravena.
Te Londen deelde de regeerings-
zegsman mede, dat de staat van
burgeroorlog het terugtrekken van
de Britsche troepen uit Griekenland
onmogelijk maakt De Grieksche re
geering is ervan verwittigd dat de
Britten geëvacueerd zullen worden
„zoodra de omstandigheden gunstig
zijn en hun werk voltooid is".
'Het Foreign Office weigert te ont
hullen hoeveel Britten er ln Grie
kenland zijn. Het getal 50.000 wordt
ernstig overdreven genoemd
Honderden Turken vluchten uit
West-Thracië om te ontsnappen aan
onderdrukking door communisti
sche henden". Wie niet vluchten
kon. werd afgemaakt, aldus schrijft
een Turksch blad over den toestand.
Koning George van Griekenland
heeft Londen hedenmorgen per
vliegtuig verlaten. Hl) zal zich naar
een haven aan de Middellaudsche
Zee begeven en zich daar op een
torpedojager inschepen, welke hem
naar Athene zal brengen.
