voor Bijzonder Gerechtshof
Nieuwe Fransche grondwet
aanvaard
LADY BADEN POWELL BEZOEKT
ONS LAND
„BEUL VAN AMERSFOORT"
TWEE POLEN
Geëvacueerden in
Batavia
TURKIJE WAAKZAAM
Pad vin dstersdemonstratie
op den Dam
Hardhandige
„Lager-oudste"
Afwijzende houding van De Gaulle
De intocht van
Koning George
MAANDAG 30 SEPTEMBER 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
Correspondentie voor
militairen
Lord Wavel, onderkoning van Britsch-Indië, bezocht de door rel
letjes getroffen wijken van Calcutta. Hierboven de onderkoning
(in wit costuum) op de markt, waar meer dan veertig personen
gedood werden
Op den Dam
De 27 watermolens in de omge
ving van Kinderdijk, die aan het
Zuid-Hollandsche landschap het
typisch Hollandsche cachet
geven, worden reeds meer dan
dertig jaar door de vereeniging
Monumentenzorg met medewer
king van verschillende instanties
onderhouden en gerestaureerd.
Benige der molens
Griekenland
Tsaldaris weer formateur
Na herwiwde eischen
van Rusland
Wenschen van Curacao
In de vergaderingen van den Veilig
heidsraad heeft de Sovjet-verte
genwoordiger Gromyko een trouwen
volgeling in den Poolschen afge
vaardigde dr. Oscar Lange. Zijn volg
zaamheid gaat zoover dat hij altijd
op dezelfde wijze zijn stem uitbrengt
als Gromyko, en als deze laatste af
wezig is behartigt hij de Sovjet-Rus
sische belangen. Hechtere vriendschap
in de politiek kan men zich al niet
denken. Dr. Lange is Pool van ge
boorte, doch liet zich tot Ameri-
kaanscli burger naturaliseeren. Toen
hij echter kans zag te Washington
gezant te worden van de regeering
van Warschau, zegde hij zijn tweede
vaderland vaarwel en kreeg ten twee
den male het Poolsche burgerrecht. De
Poolsche organisaties te Washington
zoowel als verschillende groote Ame-
rikaansche dagbladen protesteerden
tegen zulk een vertegenwoordiger,
doch uiteindelijk heeft de Sovjet-Unie
haar zin weten door te drijven en dr.
Lange werd als gedelegeerde In den
Veiligheidsraad aangenomen.
Het is niet te verwonderen als dr.
Lange Gromyko naar de oogen ziet.
Bovendien vertegenwoordigt dr. Lange
een regeering die niet geprotesteerd
heeft tegen de annexatie van bijna
de helft van Polen, waarmede elf
milüoen menschen gemoeid zijn.
In ruil voor deze verknochtheid
heeft Molotof onlangs verzekerd dat
Moskou de Westgrenzen van Polen
zooals vastgesteld op de conferentie
van Potsdam zou consolideeren. De
eeuwenoude Poolsche strijd om de
vrijheid vindt in deze slaafsche on
derdanigheid wel een twijfelachtige
bekroning.
Een andere vooraanstaande Pool
verloor dezer dagen zijn nationaliteit
en werd door de regeering van War
schau statenloos verklaard. Na den
roemvollen krijgstocht door Italië,
waarmede de Poolsche soldaten zich
de achting van de geheele wereld
verwierven, is generaal Anders, com
mandant van deze Poolsche strijd
krachten, niet waardig gekeurd het
Poolsche burgerrecht te bezitten, om
dat hij weigert te gelooven in de vrij
heid van zijn land, zoolang dit wordt
bestuurd door een regeering die prac-
tisch een vazal van Moskou is.
Het is het trieste einde van den
loemrijken veldtocht waarin de Pool
sche soldaten hun lauweren verdiend
hebben.
Schril steekt hierbij een figuur af
als dr. Lange. Met een kleine variant
Op het bekende spreekwoord zou men
kunnen zeggen: De een zijn brood "jb
den ander zijn dood.
Blijkens nadere berichten uit
Batavia betreffende de aankomst
van het transport van 549 geëva
cueerden uit het binnenland van
Java, arriveerde dit transport na
een treinreis van 26 uur uit Sce-
rakarta. De gezondheidstoestand
der geëvacueerden was goed, de
stemming dof en de kleeding
slecht, hcewel de vrouwen haar
uiterste best gedaan hadden. De
geëvacueerden deelden mede, dat
na een uiterst slechte behande
ling in de eerste maanden van hun
intemeering, de behandeling in 't
laatste kwartaal redelijk te noemen
was.
Omtrent de voeding in het in-
terneeringskamp deelden de ge-
evacueerden mede, dat zij maan
den lang 150 gram rijst ontvingen
en zij alle bezittingen van de hand
gedaan hadden, om vleesch te
koopen.
Lord Kiliearn heeft Zondag
een onderhoud gehad met
Sjabrir. Men weet niet, waar
over het ging, doch men neemt
aan, dat het was over den
datum, waarop de onderhan
delingen zullen beginnen. Van
daag zullen de leden van de
Commissie-generaal, Lord Kil
iearn en Sjahrir tezamen in
liet paleis van den Luitenant-
Gouverneur-Generaal lunchen.
Naar in Djokjakarta verluidt,
heeft de Sultan van Djokjakarta'
de uitnoodiging van Sjahrir, om
zitting in het nieuwe republikein-
sche „kabinet" te nemen, aan
vaard.
Tengevolge van een misverstand
Is te Batavia een Nederlandsche
schildwacht gedood en zijn ette
lijke andere leden van de Seaforth
Highlanders gewond bij het aan
houden van een legervrachtauto.
Er is onmiddellijk een onderzoek
ingesteld.
Correspondentie voor de militai
ren aan boord van het m.s. „Kota
Agoeng" en het mJs. „Ruys'.' be
hoort uiterlijk 2 October 21 uur te
Amsterdam te z(jn bezorgd, om nog
In eer» aanloophaven aan den belang
hebbende te kunnen worden uitge
reikt. De stukken zullen dus in het
algemeen 1 Oct. moeten worden be
zorgd. Nadere Inlichtingen hierover
Verstrekken de postkantoren.
Gistermiddag: arriveerde op
Schiphol Lady Baden Powell, de
opperleidster (chief guide) van
alle padvindsters over de geheele
wereld. Zij kwam uit Praag, waar
zij des morgens om zeven uur do
H. Mis in de Kathedraal had bij
gewoond ter opening van een
groote padvindersdemonstratie in
die stad.
Op Schiphol werd zij in een speci
aal door de K.L.M. ter beschikking
gestelde ontvangstbarak begroet door
een vertegenwoordiger van de Neder
landsche regeering en vele padvinders
leiders. Van Indische padvlndster3,
die zelfs ln de Japansche kampen
het werk der padvinders hadden voort
gezet, ontving zij een „zitlap" va»
stroo door haar vervaardigd en met
padvindstersemblemen versierd.
In het Victoriahotel heeft Lady Ba
den Powell talrijke padvindstersleid-
sters toegesproken en aan de pers
heel veel verteld van haar reizen over
de geheele wereld en van de opkomst
en bloei der padvinderij in België,
Frankrijk, Griekenland, de Noordelijke
landen, Italië en ook in Nederland.
Zij prees de energie en den wil tot
aanpakken der Nederlanders en legde
de traditioneele verklaring af over he-
vlugge herstel van Nederland. Ook
deelde zij mede dat tegen het einde
van den oorlog een speciale hulpor
ganisatie voor de bevrijde landen
door de Engelsche padvindsters wos
gevormd, die o.a. met drie teams (een
volledig uitgerust hospitaalteam) in
Nederland hebben gewerkt.
Langs een eerewacht van padvind
sters over de geheele lengte van het
Damrak opgesteld begaf Lady Baden
Powell zich naar den Dam, waar zij
o.m. werd begroet door den waarn.
burgemeester wethouder B. C. Franke
en den nieuwen burgemeester van
Amsterdam mr. A. J. d'Ailly. Het was
vcor Lady Baden Powell een zonder
linge gewaarwording door twee bur
gemeesters van dezelfde stad toege
sproken te worden
gewone padvindstersuniform?), lint-
dansen, gymnastiek, enz. De zang
werd begeleid door de Brandweerhar
monie. Lady Baden Powell hield een
toespraak, kwiek en energiek als haar
geheele persoonlijkheid is, en reikte
oorlogs kruisen aan haar, die gedu
rende den oorlog trouw gebleven zijn
aan de padvinderij. Tenslotte volgden
een défilé en diner in het Victoria
hotel.
Vandaag reist Lady Baden Powell
naar het Gooi en Utrecht. Morgen
zit zij aan een lunch bij het Prin
selijk Paar op Soestdijk en aan een
tea bij H.M. de Koningin op het Loo.
Dan volgt een reis door Nederland van
Groningen tot Eindhoven, die beëin
digd wordt te Den Haag volgende week
Maandag.
Een audiëntie bij Kardinaal De
Jong moest afgelast worden we
gens de reis van den Kardinaal
naar Rome.
Daar de kwestie van de aansluiting
van de gidsen bij de padvindsters nog
niet is opgelost namen de gidsen niet
aan de begroeting van Lady Baden
Powell deed. Wei was een delegatie
der Kath. padvinders (de verkenners)
aanwezig.
Voor liet Bijzonder Gerechts
hof te Amsterdam stond terecht
de 33-jarige F. H. M. vrli de
Laar Bit Weert, bijgenaamd de
„Beul van Amersfoort".
Aai) verd. werd ten laste ge
legd: jn weerinachtslEVeranties
vr'ni ledikanten, matrassen en
andere huishoudelijke artikelen
te hebben bemiddeld van Augus
tus 1941September 1.942, en
wreedheden, die hij in 1944 In
zijn positie van „Lag'eraKeste"
begaan heeft tegenover niede-
g-evangerfen.
De getuige F. C. Mucke, een Duit-
scher, die in 1933 om politieke
redenen naar Nederland gevlucht
was, vertelt van zijn functie als eco
nomisch adviseur van het Reichs-
mmisterium en eenigszins opschep
perig geeft hij op van zijn relaties
met „groote Amerikaansche bankiers"
en „consuls-generaal". Via J. Daudey,
een notoir zwarte handelaar en
leverancier aan de Duitschers, kwam
hij in contact met van de Laar
raar zijn neggen een „zeer rijk man,
wiens verschijning op de beurs
gewoonlijk een schok veroorzaakte
onder de beursmenschen", hetgeen
verdachte een bescheiden doch ge
vleid lachje ontlokt.
Getuige's verklaring, dat Daudey
een „correct" zakenman is, doet de
president de opmerking plaatsen:
„correct van Duitsch standpunt be
zien, en dat zegt veel".
Bij de afwikkeling van Daudey's
loopende zaken had verdachte
f 350.000 in handen. Hij was niet
bereid van dit geld te scheiden en er
ontstonden verwikkelingen, die zelfs
tot gevolg hadden, dat er tusschen
leden van het Reiehsministerium en
rien S. D. een twist ontstond. Mucke,
die voor de „Noorsche unie" op
trad, genoot het volle vertrouwen
van Van de Laar, ook omdat, volgens
Mucke, de Belgische minister Spaak
president-commissaris was van deze
unie.
Dit de verklaring van den toen-
maligen Duitschen politiechef, O
Wentsky, bleek dat verdachte's be
voorrechte positie in het kamp
Amersfoort voortsproot uit het feit,
dat de Duitschers eigenlijk geen Juri
dische termen vonden om hem vast
te houden, maar dat zulks geschied
de om persoonlijke motieven van een
groep functionarissen van het
Kijksnvnisterie. Hij had zijn functie
als „Lageralteste" na overleg met
andere kampgevangenen aanvaard
om als zoodanig ln hun belang op
te kunnen treden.
Met rustige stem vertelt van de
Op den Dam waren 5000 padvind
sters uit geheel Noord-Holland en de
legaties van de padvindersgroepen van
Amsterdam verzameld. Er werd vlos
een bont programma afgewerkt van
volksdansen (waarom in zgn. natio
nale, lees Volendammer costuums, die
rergens naar leken inplaats van in
De nieuwe gemeenteraad van Nij
megen ziet er nu als volgt uit:
K.v.p. 25 zetels. Partij van den Ar
beid 8 zetels, Combinatie C.H.U. en
.2, zetels. Partij van de Vrijheid
1 zetel, C.P.N. „De Waarheid" 3 ze
tels.
(Telefonisch van cmzen Parijschen
correspondent)
Zooals 11a het accoord der drie
groote Fransche partijen reeds vast
stond, heeft de tweede Constituan
te thans met 440 stemmen vóór en
106 tegen de grondwet aangenomen.
Zeven maanden waren haar voor dit
werk toegemeten, maar overeen
komstig haar belofte liet land met
bekwamen spoed te verlossen van
het voorloopige regime, heeft
bet in Iets minder dan vier maan
den klaar gespeeld.
Tegen gestemd rebben de Radica
len, de linksch republikeinen en de
Republlkeinsehe Vrijheidspartij en
de overige rechterzijde.
Ware er nu slechts rekening te
houden met de vóór- of tegenstem
mers der diverse partijen, dan
stond het van te voren vast, dat op
33 October a.s. een overweldigende
meerderheid van het volk den uit
slag van de kamerdebatten zou
sanctionneeren. Er zou in de cam
pagne van het referendum niet de
minste spanning zitten. Nu zal deze
campagne echter overheerscht wor-
oen door de vraag of het gezag van
één man alleen W staat Is het tegen
het gezag van de drie grootste par
tijen op te nemen.
Generaal De Gaulle heeft na
melijk Zondag tijdens zijn triom
fantelijke bezoek aan Épinal in
de Vogezen zijn afwijzing ook
van deze ter elfder ure nog ge
wijzigde gróndwet, ten volle ge
handhaafd en verwerping aan
geraden^
„In deze harde en gevaarlijke
wereld," aldus concludeerde de ge
neraal, „waar een eerzuchtige sa
menbundeling der Slavische volken,
goedschiks of kwaadschiks bewerk
stelligd onder de leiding van een
macht zonder grenzen, zich auto
matisch stelt tegenover het jeugdige
Amerika, dat overvloeit van hulp
bronnen en dat zoo pas op zijn
beurt de perspectieven van het
oorlogvoerend vermogen heeft ont
dekt terwijl het Westen van Euro
pa geruïneerd en verscheurd is, heb
ben Frankrijk en de Fransche Unie
slechts een kans om hun onafhan
kelijkheid, veiligheid en rechten te
handhaven. Indien de Staat in staat
is een zware en onafgebroken ver
antwoordelijkheid te dragen."
De onderhavige grondwet, aldus
kan men de tendenz van De Gaulle's
betoog samenvatten, schept niet den
sterken staat, die Frankrijk noo-
dig heeft. Naar zijn inzicht berust
alle werkelijke macht nog te exclu
sief bit de Nationale Vergadering en
vla dat lichaam bij de partij of de
groep van partijen die haar domi-
neeren
De Gautle verklaarde slechts
verachting tc hebben voor de
belachelijke aantijgingen, waar
van hij de laatste maanden liet
voorwerp is geweest. „Ik zal
dictatoriale aspiraties koeste
ren", zei de generaal, „ik, die
na de bevrijding het Fransche
volk heb opgeroepen nieuwe ver
tegenwoordigers te kiezen?"
De Grieksche premier Tsaldaris
heeft Zaterdag den Griekschen ko
ning het ontslag van zijn kabinet
aangeboden. Hij is met de vorming
van een nieuw kabinet belast.
Omgeven door een escorte van 120
motorrijders reed de koning Zater
dag naar het centrum van Athene.
In de kathedraal werd een Te
Deum gezongen. De Sowjet-zaakge-
lastlgde te Athene was niet aanwezig
en ook niet vertegenwoordigd. Er was
ook geen Joego-Slavische vertegen
woordiger.
Na het Te Deum begaf de koning
zich naar het Grondwetplein, waar
duizenden hem met donderend ge
juich begroetten. Voor het volk
stonden tal van detachementen van
ieder regiment van het Grieksche
leger opgesteld. Toen de koning aan
den voet van het monument voo-
den onbekenden soldaat stond, boog
en een lauwerkrans aan den voet er
van neerlegde, weerklonk trompet
geschal. Nadien werd het Grieksche
volkslied gespeeld, waarop een mi
nutenlange stilte volgde.
Laar over zijn positie in het kamp.
Hij schetst den wantoestand, die ia
het kamp heersclite, voordat liij ia
functie trad. De gevangenen buitten
elkaar uit en exorbitatnte prijzen
werden verlangd voor een bordje
eten of een brood.
Waar ten aanzien van de weer
machtsleveranties niet geheel kwam
vast te staan, welke rol verdachts
hierbij gespeeld heeft, bleek het
volgende punt van de tenlaste leg
ging het opzettelijk verraden van
een ontvluchtingsplan van enkele
gevangenen niet door de verkla
ringen van den verdachte en da
opgeroepen getuigen te kunnen wor
den gestaafd. Het ontvluehtingsplan
was te ver doorgelekt en verdachte
had ln overleg met andere verant
woordelijke gevangenen besloten het
ontvluehtingsplan bij de Duitschers
bekend te maken ter wille van het
lot der andere kampgenooten. Da
bekendmaking geschiedde volgen»
verdachte terloops toen hi) zijn da-
gelijksch rapport aan den kampcom
mandant uitbracht en niet op het
officieel daarvoor bestemde formu
lier. Wat betreft de tuchtigingen,
die de Lageralteste op gevangenen
toepaste, vertelden de getuigen, dat
deze wel noodig waren tegen da
slechte elementen, zooals zwarte
handelaren e.d., die door hun waxi-
duden de andere kampgenooten
blootstelden aan de strafmaatregelen
der Duitschers. Een der getuigen,
een politie-inspecteur uit Woerden,
die ook in Amersfoort gevangen had
gezeten, verklaarde, dat de ver
dachte door zijn bevoorrechte posltia
niet het vertrouwen genoot van zijn
kampgenooten. Ten aanzien van 4a
mishandelingen gaven de getuigen
vrijwel allen te kennen, dat het
diciplinaire maatregelen waren om
de kamporde te bewaren. Van da
Laar werd geschilderd als een im
pulsief man, die snel driftig. wordt.
Volgens een der getuigen zou hij
bij het „roode ballen"-appèl (appèl
van politieke gevangenen, die een
roden cirkel als kersteeken droegen)
„doffe dreunen" (kaakschooten met
gebalden vuist) hebben uitgedeeld.
Volgens verdachte's eigen verklarin
gen, en volgens die van zijn voor
ganger als Lageralteste, die ook als
getuige optrad en bij de gevangenen
zeer populair was, deed hij dit om
als het ware de Duitschen con
troleurs voor te zijn om zoo ernstiger
mishandelingen te voorkomen.
Een getuige vertelde hoe verdach
te een viertal gevangenen met een
stok had geslagen om er achter te
komen wie de dader was van een
gepleegden gelddiefstal ten nadeelo
van een medegevangene. Teen ver
dachte zeide, dat hij wel eens ge
noodzaakt was dergelijke maatrege
len toe te passen om achter da
waarheid te komen, reageerde da
president op felle wijze:
„Dit zijn barbaarsche. middeleeuw-
sche en Duitsche methodes", riep
lii) uit, waarop de publieke tribune
net een luid applaus haar bijval
toonde.
Van de Laar zeide, dat door zijn
vaak hardhandig optreden de orde
gehandhaafd bleef en dat daardoor
maatregelen van de Duitschers ach
terwege bleven. „Op 1 Januari 1945",
zeide hij, „had mijn soepele opvolger
het ochtendappèl niet op tijd ln het
gelid verzameld. Het gevolg was, dat
èr 175 gevangenen door de Duit
schers het ziekenhuis in geranseld
werden."
- Na het verhoor der getuigen 4
charge, las de president nog een
aantal schriftelijke verklaringen van
gevangenen voor over het gedrag van
verdachte. In het algemeen komen
de verklaringen hierop neer, dat-
verdachte de gevangenen schopte en
sloeg.
De zitting werd vervolgens ver
daagd tot 12 October. Dan zullen
de getuigen 4 décharge worden ge
boord.
Voordat de verdachte weggeleid
werd kreeg hij van iemand een slag
in het gezicht.
Als gevolg van Ruslands plotseling
hernieuwde eischen op de Dardaneileu,
verwacht men in Istanboel snelle con-
ierenties met de Britsche en Ameri
kaansche regeeringen, zooals die oolc
voorafgingen aan het Turksche ant
woord op de eerste nota van de Sov
jet-Unie.
Alle waarnemers waren er zeker van,
dat Turkije opnieuw de eischen zal
afwijzen, evenmin zal het bereid zijn.
alleen met Rusland aan tafel te gaan
zitten. Turkije zal blijven aandringen
op een conferentie van de ondertee
kenaars van de conventie van Mon-
treux, met Amerika er bij, welke dan
zal moeten beslissen over de ev.en-
tueele revisie van het reglement voor
de zeestraten.
Er hangt iets in de lucht, dat een
pessimistisch gevoel geeft. Er zijn
symptomen, dat er iets abnormaals
kan gaan gebeuren. Dit kan natuur
lijk juist de indruk zijn, die een of
andere vijand wenscht te wekken,
maar het kan ook ernstig zijn, aldus
verklaarde een Turksche bron.
„In elk geval", aldus werd vervolgd,
.is Turkije op alles voorbereid en de
militaire leiding is buitengewoon
waakzaam. Wordt Turkije aangeval
len, dan is het binnen 5 minuten
klaar om den oorlog in te gaan. en het
is vastbesloten zijn rachten te verde
digen."
De Staten van Curacao hebben
te Willemstad met 5 stemmen tegen
3 uitdrukking gegeven aan hun
vertrouwen, dat de regeering van
Nederland binnenkort de verwerke
lijking van de wenschen van Cu
rasao met betrekking tot het poli
tiek bestaan van de Nederlandsche
Antillen mogelijk zai maken.
