125 jaar „Kunst zij ons doel"
cent
DE HOND WOEF EN IK
vanaf
De bewogen voorgeschiedenis
VRIJDAG 4 OCTOBER 1946
PAGINA 2
STAD EN OMGEVING
Distributieambtenaar
krijgt twee jaar
R.K, POLITIEBOND
„ST. MICHAEL"
Viering 30-jarig bestaan
Hongaarsch Strijkkwartet
Afscheid A. Muller
Van „echt" naar
surrogaat
Afhalen nieuwe
bonkaarten
DE VERRADERSROL VAN
LADUC
Tien jaar geëischt
Volksbond tegen drank
misbruik
Waarschuwing voor
winkeliers
Kostelooze inenting
en herinenting
Transport-rijwielbanden
Uitspraken rechtbank
Wat doet Zandvoort voor
de sportbeoefening?
TE HOOGE TAXATIES
TE ZANDVOORT
Glas-actie te Zandvoort
Krampachtig zette de distributie,
ambtenaar Th. H. v. d. P. uit Haar
lem zijn nagels in 't toch al verve-
looze verdachtenbankje van de
Haarlemsche Rechtbank bij de
rechtszitting, die de politierechter
vanmorgen hield. De beschuldiging
was dan ook niet mis. Verd. was
2 Mei erop betrapt, dat hij met een
groot aantal schoenenbonnen en
levensmiddelenkaarten in zijn zak
liep, terwijl deze bij den kassier
van het distributiekantoor te Bloe.
mendaal thuis hoorden. Verd. ver
klaarde, dat hij de bonnen altijd 'n
een laatje van zijn bureau bewaar,
de voor het geval, dat hij eens met
een tekort aan bescheiden te kam.
pen zou hebben. Zijn chef had hem
er echter op attent gemaakt, dat
het onverantwoordelijk was de bon
nen onbewaakt in het laatje te la
ten liggen en daarom had verdach.
te ze in zijn zak gestopt. In Juni
van het vorig jaar had v. d. P. ook
reeds terechtgestaan voor het ver-
koopen van bonkaarten en thans
was het de politie ter oore geko
men, dat v. d. P. weer was gaan
handelen met distributiebescheiden
en de Officier van Justitie eischte
daarom dan ook een flinke vrij.
heidsstraf van vier maanden met
onmiddellijke inhechtenisneming.
De vorige maal had verd. een voor
waardelijke gevangenisstraf gehad
van twee maanden, welke hij niet
had behoeven te ondereaar!. Deze
kreeg verdachte er nu bij. De po
litierechter veroordeelde hem tot
een gevangenisstraf voor den tijd
van twee maanden met bevel tot
onmiddellijke inhechtenisneming.
Gisteren heeft de afdeeling Haar
lem en omstreken van den R. K.
Politiebond St. Michael haar 30-ja-
rig bestaan gevierd. Tegelijkertijd
met dit jubileum herdacht de heer
Spee, voorzitter van deze afdeeling,
den dag, waarop hij vóór 25 jaar als
bestuurslid gekozen werd. De dag
werd met een H. Mis in de H. Hart-
fccrk begonnen, waarna de leden
hun jaarvergadering hielden. De
heeren H. L. Spee en Van der Kroft
werden resp. als voorzitter en pen
ningmeester herkozen, terwijl de
heer Zethof als nieuw bestuurslid
werd toegevoegd. Bij de Jaarverga
dering gaven o.a, de oud-bonds
voorzitter de heer Kruik en de
tegenwoordige bondsvoorzitter, de
heer J. P. J. Körner, blijk van hun
belangstelling. Des middags recipi
eerde het bestuur in De Leeuwerik.
Oud-leden, collega's, die aan andere
politiebonden zijn aangesloten, en
afgevaardigden van verschillende
gemeenten waren hier tezamen ge
komen, om na hun gelukwenschen
aan het bestuur te hebben aange
boden, nog eens een praatje te ma
ken over dienstbelevenissen van
vroeger. Ook de hoofdcommissaris
van politie, de heer E. H. Tenckinck
en de beide commissarissen, gaven
acte de présence. Nadat de be
stuursleden in de bloemetjes gezet
waren, werden de speeches afgesto
ken. Het pastoor Mersel-fonds
werd bij deze gelegenheid ook niet
vergeten en ontving in totaal f75.
Dit geld wordt gebruikt om zonen
van politiecorpsleden, die Priester
roeping gevoelen, in de gelegenheid
te stellen te studeeren.
Debussy, de eerste streng-stylisti-
sche, tot nu toe en misschien voor
immer de bese impressionnist, com
poneerde evenals César Franck, van
wien hij den eyclischen vorm over
nam, slechts één kwartetwerk. Be.
schouwt men de impressiekunst als
een reactie op de romantiek, dan
kan dit werk hiervoor als één der
beste voorbeelden gelden. Bijna al
les van de romantiek is aan dit
werk vreemd. Het verschil tusschen
romantiek en impressiekunst viel
dezen avond wel bijzonder op: te
genover Debussy stond behalve
Beethoven een hoog.romanticus.
Maar gelukkig uit den hoog-ro-
mantischen tijd één der zuiverste
meesters: Schubert en van hem een
zijner mooiste en waardevolste
kwartetten: 161 in G. Hier over.
heerscht volgens den stijl het ge
voel, doch het wordt in Schubert's
schepping en gelukkig in de her
schepping door de Hongaren nooit
een overgevoeligheid, zelfs niet in
de zangrijke deelen van het An.
dante.
Het stijlverschil moest dus dezen
avond wel sterk opvallen, want het
is bij Debussy geen domineeren van
het gev oel, doch een weergeven van
indrukken met ragfijne klank- en
stemmingsbeelden. Alles klinkt
meestal charmant en gracieus, doch
in dit werk van Debussy merkt men
ook een geheel andere eigenschap
op. Hier spreekt tevens bewogen,
heid uit, de muziek is zelfs som?
gepassionneerd.
Al is de visie van de Hongaren
op Debussy vanwege hun landaard
tamelijk verschillend met die van
b.v. het Fransehe Calvet-kwartet,
toch is ze zeer muzikaal en boeiend
Daarenboven dwingt hun techniek
groote bewondering af.
Het kwartet van Beethoven (3-de
Russische) stond op dezen avond
als een sterke gevoelsuiting van
den heros in de kwartet-kunst.
Vooral in de breed-opgezette, fuga
achtige Finale kwamen door het
meesterlijk spel der Hongaren Beet.
hoven's macht en volkomen be-
heersching van dezen intiemen ka.
mermuziek-stijl duidelijk uit.
Het talrijk aanwezig Haarlemsche
kunstminnende publiek uitte zijn
dank voor het op sublieme wijze
aangebodene op ondubbelzinnige
wijze. Ol. Koop
De heer A. G. W. F. Muller
heeft den gemeentedienst van
Zandvoort verlaten wegens het be
reiken van den 65-jarigen leeftijd.
De burgemeester heeft hem dank
gezegd voor de goede diensten aan
de gemeente bewezen.
Bij het afscheid van het secre
tarie-personeel herinnerde de ge
meente-secretaris aan de bewogen
carrière van den heer Muller en
diens bij zonderen aanleg om als
„stootblok" tusschen de Duitschers
en gemeentebestuur te fungeeren.
De heer Muller heeft die taak uit
stekend verricht en de daaraan
verbonden gevaren getrotseerd.
Zoo heeft hij bijv. de vele val-
sche „Ausweise" welke ter secretarie
werden gemaakt met een onbewo
gen gezicht bij de vele „Deutsche
Dienststellen" laten afstempelen en
daarbij menig Duitscher om den
tuin geleid. Als bewijs van waar
deering werd hem een fraai boek
werk aangeboden. De secretaris
wenschte tenslotte den heer Mul
ler veel succes in de makelaardij,
welk vak de heer Muller weer gaat
opnemen.
De Haarlemsche politie heeft
proces-verbaal opgemaakt tegen
den grossier in levensmiddelen
L. R., uit Haarlem, die zijn klanten
een pakje echter nootmuskaat liet
zien en btij levering daarvan sur
rogaat nootmuscaat bezorgde.
Morgen, Zaterdag, is de letter
H tot Hen, aan de beurt voor het
afhalen van nieuwe bonkaarten.
Hedenmorgen is voor het B1'z-
Gerechtshof te Amsterdam de zaaa
behandeld tegen den gewezen
Haarlemschen politie-recherdheur
Laduc. In Juli 1941 ontmoette La-
duc toevallig den toen 19-jarigen
Th. v. d. Meer. Hij begon een ge
sprek met hem en wist zijn ver
trouwen te winnen. De jonge v. d.
Meer, die Laduc niet kende als
N.S.B.-er, noodigde hem uit nam
een uitzending van den Engelschen
zender te komen luisteren. Laduc
accepteerde deze uitnoodiging gre
tig en vroeg na afloop om nog eens
terug te mogen komen. Daarna
begaf hij zich naar zijn chef,
hoofdinspecteur Drager, aan wlen
hij een en ander mededeelde. Bel
de heeren zijn toen naar de Duit-
sche instanties gestapt en hebben
deze ervan in kennis gesteld, dat
er -s avonds in de woning van v. d.
Meer naar de Engelsche nieuws
berichten werd geluisterd. Even
vóór 7 uur begaf Laduc zich daar
heen en nauwelijks was de uitzen
ding begonnen of er werd gebeld.
Het waren twee Duitschers in bur
ger. Ze stelden een onderzoek in,
arresteerden alle aanwezigen en
namen het radiotoestel in beslag.
Hoewel de gearresteerden aan
vankelijk alles ontkenden, waren
zi\ nadat Laduc zijn verklaring
had afgelegd, wel genoodzaakt het
feit toe te geven. De hoofdgetuige,
de heer P. C. v. d. Meer, verbleef
daarna bijna 2 jaar in Duitsche
gevangenissen en is daarna tot de
bevrijding nog verplicht te werk
gesteld. Alle andere aanwezigen
zijn korteren of langeren tijd voor
dit feit in de gevangenis geweest.
De procureur-fiscaal wees in zijn
requisitoir op den slechten naam,
dien verdachte tijdens de bezetting
bij zijn stadgenooten had en op de
ernstige gevolgen van het verraad.
Hij eischte een gevangenisstraf van
10 jaar, met ontzetting uit het
actieve en passieve kiesrecht voor
het leven.
De afdeeling Heemstede van den
Volksbond tegen drankmisbruik
organiseert een knutselwedstrijd,
waaraan jong en oud kan deelne
men.
Deelnemerskaarten kunnen afge
haald worden bij den beheerder van
de cantine aan den Heemsteedsche
Dreef.
Men is geheel vrij in de keuze
van het te maken voorwerp, al
leen moet het op 18 November vóór
12 uur ingeleverd zijn, want 19 en
2o November wordt van de ver.
vaardigde voorwferpen een tentoon
stelling georganiseerd in de beken
de cantine.
Oude kranten met onopval
lende berichtjes en vergeelde
notulenboeken met krullende let
ters in nu verschoten inkt, ge
moedelijk gesteld in voor ons
weidsche taal, wat inhoud be
treft echter verre van volledig;
ziedaar de bronnen waaruit het
ontstaan en de geschiedenis van
onze Haarlemsche schildersver-
eeniging kan worden gelezen.
De huidige voorzitter, de schilder
Albert Arens, heeft zulks gedaan,
en vertelde ons dit verhaal van
een 125-jarig bestaan tijdens een
bezoek, dat wij hem brachten naar
aanleiding van het eerbiedwaardig
jubileum van de vereeniging.
Niet opwindend maar toch feller
dan de geschiedenis van het tee
kencollege onder zijn huidigen
vroom en bescheiden-wer.schenden
naam was de vóórgeschiedenis.
Men schreef 1772. Een langade
mige stilte was gevolgd op den
gouden storm van cultureele ont
ladingen uit de glorievolle periode
met het St. Lucasgild van die
grenzen en eeuwen overschrijdende
grooten: Hals, Ruysdael, Steen,
Brouwer en Verspronck. Tot vóór
eenige weken getuigden dezen bij
het stadsjubilé van den adeldom
der geesten.
Een dor ravijn lag achter den
berg. even diep als de berg hoog.
Dat jaar '72 echter gaf uitzicht op
een langzaam stijgend pad.
In Februari stelde Albert Tesart
de stadsregeering schriftelijk voor
een teekenacademie op te richten
naar model van die te Leiden en
Amsterdam, met 2 hoofddirecteu
ren, 3 oudste en 3 jongste direc
teuren. De man, die zijn naam
gaf aan het Teylermuseum, Pleter
Teyler van der Hulst, in 1775 hoofd
directeur dezer academie, bood zijn
huis in de Damstraat aan als
vervanging van de voormalige por
tierswoning aan de Zijlpoort, waar
de eerste lokaliteit van de academie
gevestigd was. Het „Hof van Hol
land" in de Warmoesstraat werd
in 1781 betrokken-
In 1796, één jaar na de notarieele
ontbinding, werd, nadat de vereeni
ging ter ziele was gegaan opnieuw
begonnen, en wel in een huis aan
het Klein Heiligland, direct weer
gesteund door donateurs en de
Teylerstichting, echter met dit
principieele verschil, dat de leden
thans niet meer onder leiding
werkten. Deze vereeniging ontving
in 1899 den schoonen naam:
„Kunstzin en Vlijt", waaruit zich
in 1821 een aantal belangrijke
kunstenaars afscheidde, waardoor
zoowel de kunstzin als de vlijt in
1826 door bloedarmoede verkom
merden.
De jonge vooruitstrevende groep
was een langer leven beschoren: zij
leeft tot in onzen tijd door onder
den naam „Kunst zij ons doel",
waarmede zij 125 jaar geleden,
vrij van elke aanmatiging, werd
gekroond.
Sinds 1841 is haar zetel de „Stads
waag", na omzwervingen door
Zogsteeg en Klein Heiligland.
Met eenige klinkende namen, die
vermeld staan in de oude ledenlijs
ten, mogen wij deze schetsmatige
biografie besluiten: dit zijn Mauve,
Breitner, Koekoek en Bosboom.
L. T
41. Nadat Arie Riem hem op
handslag beloofd had de muilkorven
nog dienzelfden dag op het Stad
huis te zullen afleveren, haastte
Jan Sabel zich naar de werkplaats
van Dorus Klepelden klokkengie
ter. Dorus had juist een nieuw ca
rillon voor de oude Stadswaag in be
stelling en toen hij den veldivachter
zag komen, dacht hij, dat die door
den burgemeester gezonden was, om
eens te informeeren hoe het daar
mee stond. Maar Sabel lachte fijn
tjes. „Nee, Klepel," zei hij, „ik kom
voor heel iets anders. Jij bent, om
zoo te zeggen, de man,die de kat
de bel moet aanbinden!" De klok
kengieter keek hem achterdochtig
aan. „Als het je bedoeling is mij
in het ootje te nemen, Jan", stoof
hij op, „dan ben je met mij nog
niet klaar, mannetje, al hoor je nu
ook honderd maal tot de politie!"
Jan Sabel wierp verstolen een blik
op Dorus' stevige knuisten en ril
de eventjes. „Houd je gemak, Kle
pel," zei hij toen. „Ik denk er niet
over je in het ootje te nemen. Ik
kom kattenbelletjes bij je koipen
je weet wel, van die kleine, ko
peren dingsigheidjes, die sommige
menschen hun poezen aan een lintje
om den hals binden". „Zeg dat
dan dadelijk!" bromde de klokken
gieter. „Ga maar even met me mee,
dan zal ik wat laten zien. Je treft
het, want ik heb van de week iets
bijzonder moois op dat gebied ge
maakt!" De veldwachter volgde
hem naar een hoek van de werk
plaats, waar aan een lijn een heele
rij koperen belletjes hingen. „Moet
je hooren", zei Dorus trotsch en
met een stokje begon hij tegen ver
schillende van de belletjes te slaan.
Ze gaven allemaal een ander ge
luid en zóó vaardig wist Klepel ze
uit te zoeken, dat het niet een ge
woon geklingel %vas, maar dat er
een leutig melodietje opklonk. Jan
Sabel, die zijn ooren nauwelijks kon
gelooven, herkende duidelijk de wijs
van „Dat gaat naar Den Bosch toe,
zoete, lieve Gerretje!"
Dezer dagen zijn verschillende
winkeliers wegens ernstige bonnen-
tekorten ter verantwoording geroe
pen voor den tuchtrechter te
Haarlem. Naast zeer hooge geld
boeten hoorden deze beschuldigden
straffen tegen zich uitspreken,
waarbij hiun bedrijven voor den tijd
van zes maanden gesloten moesten
worden.
Dinsdag 8 October zal in het Ge
zondheidshuis aan de Lieven de
Keylaan, des middags van 33.30
uur, gelegenheid zijn tot kostelooze
inenting. Voor het nazien der re.
sultaten van deze inenting zal 15
October op denzelfden tijd en in
hetzelfde gebouw wederom zitting
worden gehouden. In overweging
wordt gegeven kinderen van drie
maanden tot 2 jaar aan deze in
enting te onderwerpen, aangezien
gebleken is, dat deze leeftijd als de
meest geschikte voor dit doel moet
worden beschouwd. Het trouwboek
je moet worden meegebracht en
zoo mogelijk een verklaring van
den huisarts omtrent den gezond
heidstoestand van het gezin, waar
toe het te vaccineeren kind be
hoort.
Ten behoeve van handelaren en
bedrijven, werkzaam in het belang
van de voedselvoorziening, is een
zeer beperkt aantal transport-rij
wielbanden beschikbaar.
Aanvraagformulieren kunnen
worden afgehaald 7 Oct. a.s. aan
het kantoor Zijlstraat 70, loket 15.
De formulieren dienen eveneens
uitsluitend aan het kantoor Zijl
straat 70, 8 en 9 Oct. d.a.v. te wor
den ingeleverd.
Terzake suikerdiefstal bij Hero de
Jager te Koog a/d Zaan, werden B.
L. te Zaandam en J. v. d. M. te
Zaandam ieder tot 1 jaar gev.straf
met aftrek van preventief veroor
deeld. H. v. d. R., caféhouder te
Zaandam, kreeg 2 mnd. met aftrek
van preventief wegens heling. S.
G., handelaar te Haarlem, werd
vrijgesproken.
Deze vraag beantwoordde wet
houder van der Moolen Woensdag
avond, toen hij namens het ge
meentebestuur den heer J. A. B.
van Pagee feliciteerde met zijn
121/2-jarig jubileum als leider van
de gymn. vereeniging O.S.S.
Voor den aanleg van vijf sport
velden stelde de gemeente be
schikbaar 36000 M2 grond, ter
waarde van f 180.000.Het ge
schikt maken van dezen zand
grond voor sportterrein en den
aanleg van een grasveld kan in
werkverschaffing worden uitge
voerd. Rijk en gemeente betaal
den hiervoor samen f 100.000.
De huren van de sportvereni
gingen zijn bijna niet toereikend
om de uitgaven voor onderhoud (op
dezen zandgrond een dure geschie
denis!) te dekken.
De conclusie is, dat de gemeente
Zandvoort zich voor de sportbe
oefening groote offers getroost.
Naar wij vernemen wordt een
onderzoek ingesteld naar de taxatie
van de te Zandvoort gesloopte per.
ceelen. Het is namelijk gebleken,
dat deze taxaties voor de groote
gebouwen als hotels en pensions
soms aan den zeer hoogen kant
zijn. Het schijnt voorgekomen te
zijn, dat een hotel is getaxeerd
voor een veelvoud van het bedrag,
waarvoor het een jaar tevoren was
gekocht. Desniettemin stelde de
eigenaar beroep in bij de instantie
te Den Haag en slaagde erin het
vergoedingsbedrag nog verder op te
voeren. Een anderen „gedupeerde"
gelukte het van de N.S.B.-ln.
stantie Rambonnet In Den Haag
gedaan te krijgen, dat zijn veel te
hooge taxatiebedrag uitbetaald
werd en niet zooals ln de andere
gevallen op het grootboek van
den wederopbouw werd geblok
keerd. Ook is het voorgekomen, dat
een gebouw op het gerucht, dat het
gesloopt zou worden, werd aange
kocht en toen de slooning geschied,
de, voor bijna het dubbele van de
koopsom werd getaxeerd. Dit alles
wordt nu onderzocht en verwacht
wordt, dat het schadebedrag, dat
voor Zandvoort 13 millioen gulden
beloopt, voornamelijk voor de groot
ste gebouwen met enkele millioenen
zal verminderen.
In het kader van de glasactie
van Henri de Greeve is in het pa
tronaatsgebouw eiken werkdag van
5 tot 6 uur gelegenheid glas te be
zorgen voor de geteisterde gebieden.
Goed, goedkoop en zuinig licht
voor iedereen. Goed goedkoop en
zuinig licht voor iedereen. Goed,
goedkoop «rv zuinig licht voor
êV— y iedef6en>^^
goedkoöp^eti^ zuinig licht vooï
iedereen. Goed, goedkoop en zuinig
licht voor iedereen. Goed, goed
koop en zuinig licht voor iedereen
