Naar een publiekrechtelijke
woningbouw-organisatie
„Er is kerkvervolging in
Joego-Slavië"
Eerste bloembollenreizigers
naar Amerika vertrokken
Vijandelijke publieke tribune
Kath. Woningbouwvereenigingen
eischen haar deel op
Geen rijwielbelasting
Eenigszins gespannen toestand onder
kweekers en exporteurs
Mgr. Stepinac
Engelsche invloed in
Ned.-lndië
VRIJDAG 4 OCTOBER 1946
PAGINA 3
Een motie
De nieuwe speciale
textielpunten
Het „Lichtbaken"
K.V.P.-Heemstede
POOLSCHE SOLDATEN IN
ONS LAND
Raketmotorfiets rijdt met
slakkengang
De eerste motorfiets ter we
reld met raketaandrijving
had Donderdagavond 85.000
menschen in het Londensche
Wembley-stadion moeten
boeien, maar een oude man in
een driewieler had het ding
met gemak voorbijgesneld.
Bill Kitchen, de rijder, drukte
op den electrischen starter
Vlammen en rook braakten
uit de uitlaatpijpen aan de
achterzijde. Onder geloei van
de menigte vertrok het nieu
we wereldwonder ten slotte
met een slakkengang. De uit
vinder van de raketmotor
fiets was niet bij den doop van
^zijn geestesproduct aanwezig
ZWITSERS ZOCHTEN
SCHELPEN
„Professor" Pootjes
in arrest
De „Tegelberg" naar
Indië vertrokken
De prijzen
'eftige manifestaties tegen
Schuschnigg
Qngeanimeerde markt
Het formaat van Elsevier
Jubileumtournooi van
A'damschen Schaakbond
Schaaktournooi te Praag
De Engelsche League
WAT BIEDT DE RADIO
Gisteren, aan den vooravond van
den dag, waarop in Amsterdam de
Nationale Woningraad bijeen zou
komen teneinde zich zelf vla eeu
Ingrijpende statuten- wijziging voor
te dragen als het orgaan voor de
publiekrechtelijke organisatie van
de volkshuisvesting, hebben de Ne-
derlandsche Katholieke Woning
bouwvereenigingen te Utrecht een
congres belegd, waarop zij met stel
ligheid haar houding ten opzichte
van deze strevingen hebben be
paald. Noch de beide Inleiders, de
heeren J. Albers uit Amersfoort en
Th. de Groot uit Amsterdam, noch
de vergadering hebben daarbij eem-
gen twijfel laten bestaan over de
positieve afkeuring van een stel-
lingname tegen deze bedoeling. Het
is de pretentie van den Nationale
V'oningraad, aldus de sprekers, zijn
statuten zóó te wijzigen, dat hij.
wanneer hem publiekrechtelijke
macht wordt verleend, in de toe
komst uit zal maken welke wo
ningbouwvereenigingen zullen wor
den toegelaten, welke zullen mogen
blijven bestaan en welke eventueel
zuilen moeten worden samengevoegd
Het gevaar van dit streven,
waartegen de Katholieke leden
van den Nationale Woningraad
vandaag en morgen op het con
gres in Amsterdam met kracht
aullen stelling nemen, is dat
daardoor juist vele Katholieke
Woningbouwvereenigingen in
haar bestaan zullen worden be
dreigd en dat speciaal op dit
terrein, waar de principieele
instelling van zoo uitermate
groot belang is, de specifiek
Katholieke belangen niet vol
doende zullen zijn gewaarborgd.
De heer de Groot gaf een uit
voerig overzicht van de woningbouw
plannen, welke van de zijde van den
Nationale Woningraad naar voren
worden gebracht, waarbij huiskamers
van .15 M3 groot genoeg worden be
schouwd, keukens van 4 M3 wor
den begroot en een volkomen on
voldoend aantal slaapkamers wordt
ontworpen voor het herbergen van
groote gezinnen. Hier moet van de
zijde van een Nationaal Katholiek
Instituut voor Volkshuisvesting
krachtig tegen worden geageerd,
moeten plannen ook voor ruime-e
woningen worden ontworpen en on
dersteund. zoodat noch het groote
gezin, noch de ouden van dagen
ergens «part. bijna als curiositeit,
moeten worden ondergebracht.
De vergadering, waarop 57 Katho
lieke woningbouwvereenigingen waren
vertegenwoordigd, nam hierna een
motie aan, waarin zij als haar oor
deel uitsprak, dat de Katholieke
woningbouwvereenigingen voor een
doelmatig herstel van de volkshuis
vesting noodzakelijk zijn, wil aan de
uit de Katholieke levensbeschouwing
voortvloeiende normen in dit op
zicht voldaan worden; dat de Ka
tholieke woningbouwvereenigingen
zich in diocesane woningbouwcen-
trales moeten aaneensluiten; dat de
Zooals bekend, is kortelings een
nieuw model speciale textielpunten
in. gebruik genomen, ter vervanging
van de speciale punten, die met
Ingang van 25 September >.1. ongel
dig waren verklaard. Geruchten
deden de ronde, dat deze vervanging
haar oorzaak zou vinden in een
massale circulatie van valsche tex
tielpunten. Deze geruchten stemmen
niet met de feiten overeen.
De reden, waarom de speciale tex
tielpunten (dat zijn de textielpun
ten, die bulten de kaarten om voor
costuums, jassen, e.d. worden be
schikbaar oesteld) werden vervangen
is de noodzakelijkheid om het aantal
in circulatie zijnde speciale punten
te kunnen controleeren. Geconsta
teerd is, dat de uitgegeven speciale
punten niet steeds direct besteed
worden, maar dikwijls maandenlang
worden vastgehouden. Deze „boven
de markt zwevende punten" vormen
een onzekeren factor in de mogelijk
heden van de textieldistributie, waar
door men het noodig acht van tijd
tot tijd schoon schip te maken, door
de loopende speciale punten op kor
ten termijn ongeldig te verklaren en
door nieuwe te vervangen.
Van Zaterdag 5 Oct. af spreekt
Henri de Greeve zijn Lichtbaken voor
den K.R.Ö. niet meer uit om 8 uur
's avonds, maar om 7.35 uur.
Tijdens de vergadering, die de
aföeeling Heemstede van de K.
V. P. Vrijdagavond 8 uur in het
R.K. Vereenigingsgebouw zal hou
den, is er gelegenheid naar de
radiorede van dr. Beel te luiste
ren. Het bezwaar, dat men niet
bij de verkiezing van een nieuw
bestuur aanwezig zou kunnen zijn,
is hiermede opgeheven.
De heer f'. v d. Haak hoopt op
25 October den dag te herdenken
waarop hij voor 40 jaar bij de fa.
Frans Perquin in dienst trad.
Opgeheven is het verbod tot het
per advertentie te koop aanbieden
van schrijfmachines.
diocesane woningbouwcentrales zicji
moeten formeeren in een Natio
naal Katholiek Instituut voor Volks
huisvesting, als een instelling van
de Nederlandsche K. A. B., aan
welke instelling een speciaal bureau
met deskundige krachten zal worden
verbonden; dat dit Nationaal Katho
liek Instituut samenwerking moet
zoeken met Nationale Woning
raad teneinde tezamen tot een pu
bliekrechtelijke organisatie voor do
volkshuisvesting te komen.
Naar aanleiding van berichten,
als zou de regeering voornemens
zijn de rijwielbelasting te herstel
len, verneemt het A.N.P., dat deze
geruchten op gissingen berusten en
dat ten departemente van Finan
ciën omtrent zulke voornemens
niets bekend is.
Zestig Poolsche officieren zijn
Woensdag in Enschede aangeko
men voor een medisch en psycho
technisch onderzoek. Zij maken
deel uit van een groep van 1000
Poolsche militairen, die binnenkort
in Nederland tewerkgesteld zullen
worden.
De Poolsche soldaten behooren
tot de gepantserde divisie van ge
neraal Maczek, die in October 1944
Breda hebben bevrijd en ook ver
der deelgenomen hebben aan de
bevrijding van Nederland. Een ge
deelte van de Polen zal In de
mijnen van Zuid-Limburg tewerk
gesteld worden. In afwachting van
den uitslag van het onderzoek zul
len de Polen weer naar- Duitsch-
land terugkeeren. Men verwacht
dat er na deze eerste groep nog
meer zullen volgen.
De loonen van alle Portugeescbe
rijksambtenaren en gewapende strijd
krachten worden van l Oct. af met
20 a 30 pet. verhoogd. Zij worden
hierdoor 40 k 50 pet. hooger dan de
vooroorlogsche loonen.
Onlangs is een hooggeacht en
hooggeleerd gezelschap Zwitsers
te gast geweest in Nederland.
Ze kwamen ook in Alkmaar te
rechtwaar ze kaas aten en ja, toch
ook de zee moesten ze zien.
Hoewel er eigenlijk geen tijd voor
was reed men naar de zee, be
keek en passant den Atlantikwall,
waarover men in Zwitserland al
leen maar gelezen haden van
de Noordzee in haar bruisende
golven. En als kleine kinderen
stortten al de groote mannen
uit het Zwitsersche hoogland
zich op de schelpen aan het
strand. Toen de tijd van vertrek
ivas aangebroken, bedelden ze
nóg om vijf minuten voor wat
schelpjes
Enfinde bus vertrokkwam
in Knollendam en daar was op-
°ens de weg weg. Met een veer
pont, die slechts 750 kg. kon
vervoeren, moest de drie ton
zware bus het water over. „Mis
schien zinkt de vont wel, zei de
veerman, maar die halen we wel
weer op". Over de bus en de pas
sagiers sprak hij niet!
Na veel gepraat werd de in-■
middels leege bus overgezet en
er was nog plaats voor één pas
sagier. Als zoodanig heeft een
Zwitsersche Regierungsratzich
gewaagd. Het is het indrukwek
kendste avontuur van de gehee-
le reis geweest
De beruchte professor Pootjes van
de z.g. „vredestichters", die in de
Langestraat te Hilversum tot erger
nis van zeer velen opnieuw pamflet
ten voor zijn ramen etaleerde, is
Donderdag in zijn woning gearres
teerd. Alle papieren zijn in beslag
genomen. Ook had de prof een on
dergedoken militair in zijn woning
verborgen. Deze is eveneens gear
resteerd en bleek een zekere G. uit
Hilversum te zijn. De professor is
naar Amsterdam overgebracht.
Omstreeks half vijf is gister
middag het motorschip „De Tegel
berg" met ruim 2600 man aan boord
naar Indië vertrokken. De troepen
staan onder commando van overste
R. Boer, De stemming onder de
manschappen was uitstekend.
Zes treinen waarmede militairen
uit Amersfoort, Steenwijk, Assen en
Wezep aankwamen droegen op
schriften als „Weg met de commu
nisten" en „Liever honger en ont
bering dan communisten in de re
geering". Voor de afvaart werd aan
majoor Hemmes, namens het Haag-
sche comité „Paraat" voor ont
spanning en ontwikkeling der mi
litairen 500 boeken aangeboden.
Terwijl het grijze schip langzaam
de kade afvoer speelde de Konink
lijke Militaire Kapel het Wilhelmus
Op de beurs te Hillegom verna
men wij, dat de volgende week
reeds weer eenige reizigers rtaar
Amerika zullen gaan, teneinde daar
den handel in bloembollen voor het
volgende seizoen voor te bereiden.
Dit was vroeger eveneens het ge
val maar toen werden met dezelfde
boot gewoonlijk d2 restanten bloem-
bollen, welke nog overgebleven wa
ren, verzonden en bij aankomst
door de reizigers nog verkocht.
De prijzen waren dikwijls laag en
een dergelijke handelspolitiek was
niet de juiste, omdat daardoor een
ongezonde concurrentie geschapen
werd. Dit was niet het geval wan
neer er geen overschotten waren.
Nu is van een lateren verkoop
geen sprake meer, er wordt niet ge
tracht de restanten op te ruimen,
doch deze worden eenvoudig aan
het surplusfonds geleverd-
In gecontingenteerde landen is
het niet mogelijk door speciale re
clame of bezoek van de gebruikers
den afzet te vergrooten. Zonder uit
zondering worden de toegestane
contingenten daar ten volle benut.
Engeland heeft het contingent
met een duizend ton verhoogd. Voor
de najaarsartikelen 500 ton en
eveneens 500 ton voor de gladiolen
en andere voorjaarsgewassen. Voor
de hyacinten maakt het geen ver
schil, daar is toch geen surplus van,
voor tulpen en narcissen speelt het
eveneens geen rol, omdat daarvan
het surplus zoo geweldig groot is
Voor de gladiolen is het wel van
beteekenis temeer daar de oogst van
de gladiolen niet best is. Toch is het
van groote beteekenis dat dit re
sultaat met Engeland bereikt is, het
geeft wat meer hoop op de toe
komst, wanneer weer besprekingen
gehouden moeten worden voor het
volgende seizoen.
Op het oogenblik heerseht er
onder de bloembollenkweekers
en exporteurs een eenigszins
gespannen toestand. De expor
teurs zijn over het algemeen
genomen tevreden over de fi-
nancieele resultaten van den
export, de kweekers klagen
daarentegen over de slechte
uitkomsten van hun bedrijf.
De vastgestelde hooge prijzen
waarborgden den exporteurs een
goede verdienste. Deze prijzen zijn
voor de kweekers slechts in theo
rie goed, de geweldige kortingen
zijn oorzaak, dat er in werkelijk
heid slechts lage en onvoldoende
prijzen over blijven.
Het is noodzakelijk dat hierin in
de toekomst verandering gebracht
wordt, zoo doorgaan is niet moge
lijk.
De eerste reizigers gaan reeds
naar Amerika, anderen zullen bin
nenkort volgen- Er worden dus
reeds stappen gedaan om den ver
koop van onze bloembollen te be
vorderen. Het is van het grootste
belang reeds nu een open oog te
hebben voor de te nemen maatre
gelen den handel in Amerika be
treffende.
De vastgestelde prijzen van 1946
waren te hoog. waardoor een vrij
groote categorie koopers is
uitgeschakeld en het surplus
werd vergroot- Met een lage-
ren prijs zouden ongetwijfeld
eenige millioenen tulpen en nar
cissen meer zijn verzonden
en minder van die genoemde
bloembollen als veevoeder verma
len. Het getal gebruikers zou dan
eveneens veel grooter geweest zijn,
wat met het oog op de toekomst
niet te onderschatten is.
Een onpersoonlijke reclame is
vooral in Amerika op zijn plaats.
De prijzen moeten eveneens
vroegtijdig bekend gemaakt wor
den, niet zooals dit jaar gebeurd
is, dat de reizigers bij hun klan
ten komen en dan nog geen prijs
kunnen bepalen, omdat die nog
niet vastgesteld is. Dat bevordert
ten weinig vlotten verkoop
Het verhoor van Mgr. Stepinac werd
gisteren beëindigd.
Twee uur lang heeft de procureur-
generaal document na document voor
gelezen en beschuldiging na beschul-
ging geuit. De aartsbisschop ant
woordde hierop heel kort. Toen de
procureur hem de reden van zijn
stilzwijgen vroeg, antwoordde hij: ,,Ik
heb daar mijn reden voijr".
De procureur heeft verklaard, dat
Mgr. Stepinac hoopte, dat er een con
flict zal komen tusschen Rusland en
Engeland en Amerika en dat dit con
flict zijn redding zou beteekenen.
In een dramatische verklaring
heeft aartsbisschop Stepinac een
krachtige beschuldiging geuit, n.l.
dat de vervolging van de Katho
lieke Kerk in Joego-Slavië nog
voortduurt en heeft hij de hou
ding van de kerk verdedigd.
Toen hem onverwacht toestemming
werd verleend om zijn verklaring af
te leggen, begon Stepinac met een
felle verdediging van bet katholieke
geloof en verklaarde: „Indien de com
munisten het recht hebben voor -se,
materialistische theorie te strijden,
dan hebben wij het recht om voor het
christendom te strijdenNiet al
leen heeft de kerk in Joego-Slavië
geen vrijheid, doch zij wordt met ver
nietiging op korten termijn bedreigd".
Mgr. Stepinae's verklaring werd
herhaaldelijk door kreten van de vij
andelijke publieke tribune onderbro
ken. Bij elke onderbreking verzocht
de president om stilte, doch vroeg hij
den toeséhouwers niet zich van
demonstraties te onthouden.
De toeschouwers, die de afgeloopen
drie dagen het proces hebben bij ge
woond. waren den aartsbisschop open
lijk vijandig gezind, doch onder de
burgers van Zagreb merkt men ge
makkelijk een stemming op, welke
sterk ten gunste van den aartsbis
schop is.
Toen Mgr. Stepinac de zaal verliet,
stond de apostolische nuntius. Mgr.
Hurley op en groette hem, wat hij
lederen keer gedaan heeft, wanneer de
beklaagde de zaal binnenkwam of
verliet.
Dr. Schuschnigg, de voormalige
Oostenrijksche bondskanselier, heeft
Donderdagavond in het Palais des
Beaux Arts te Brussel een lezing
gehouden over „Het lot van Euro
pa", welke lezing aanleiding heeft
gegeven tot heftige manifestaties.
Herhaaldelijk werd zijn rede on
derbroken door kreten als „moor
denaar" en „fascist", waardoor zijn
'ezing gedeeltelijk onverstaanbaar
-as, zelfs voor hen, die op de voor-
e rijen zaten.
Amsterdam, 3 Oct. 1946
De stemming op de Amsterdam-
sche beurs was v.-einig opgewekt.
Aand. Kon. Olie liepen onder het
beursuur tot 370 terug. Op de
Obligatiemarkt brokkelden de koer
sen eveneens af wegens de geringe
belangstelling die hier bestond.
Op de conferentie van Don
derdag te Pangkalpinang wer
den beschuldigingen geuit, dat
Engeland in de interne poli
tiek van Ned.-lndië tusschen-
beide kwam, om een jonge,
onervaren Indonesische repu
bliek in het leven te roepen,
die onder den invloed van
Singapore zou staan.
Dr. J. L. G. Tersteeg, af
gevaardigde van de eenheids-
groep, betoogde, dat de Ne
derlanders op hun hoede
moesten zijn voor Lord Kil-
leam's bemiddeling, omdat
Engeland hoopte een onaf
hankelijk Indië onder den in
vloed te brengen van Malak-
ka, dat de Engelsdhen tot 't
hoofdkwartier maken van hun
Aziatische belangensfeer, nu
zij India hebben opgegeven.
Het Indonesisch-republikeinsch
persbureau Antara meldt, dat met
de samenstelling van het nieuwe
„kabinet" de macht, die tijdelijk in
handen was gelegd van den „pre
sident van de republiek", thans
weer aan den „raad van ministers"
is overgedragen.
Op vragen van het Kamerlid Tho
massen betreffende het formaat va-a
Elsevier's Weekblad heeft de minis
ter van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen geantwoord, dat het
hem niet is ontgaan, dat Elsevier's
Weekblad bij voortduring verschijnt
in een grooter formaat dan het
daartoe bevoegde orgaan voor d;t
soort weekbladen heeft vastgesteld.
Hij heeft overleg gepleegd met het
daartoe bevoegde orgaan en zal, waar
de sancties van het tijdelijk pers
besluit ontoereikend blijken dezen
misstand doeltreffend bestrijden op
korten termijn in samenwerking m?t
zijn ambtgenoot van Economisch©
Zaken maatregelen treffen, die den
aangeduiden misstand opheffen.
De uitslagen van bet in „Belie-
vue" te Amsterdam gespeelde Jubi
leumtournooi van den A.S.B. lulden:
le Ronde eeregroep B: Koomen
Wolthuis 1—0-
2e Ronde eeregroep A; Van Schel-
:inga—Euwe Freen—Cort-
iever V4-
Eeregroep B: WolthuisSchelfhout
>4i/,; KoomenBeen Vo'i
Eeregroep C: OudheusdenKnip
10; CrabbendamVan Mindeno
1—0.
NajdorfPachman afgebr. na 40
zetten, GligorichGuimard afgebr.,
FoltysGolombek afgebr., Katetov
Rohachek 10 (39 zetten), Sajtar
Zita 10, TrifunovichStoltz
10 (42 zetten).
Swansea Town, dat nummer
laatst op de ranglijst der tweede
divisie stond, won vandaag met den
steun van Lockhart, die in den lan-
denwedstrijd te Belfast beide doel
punten scoorde en daarom door
Swansea Town werd gekocht, den
thuiswedstrijd tegen Southampton
met 42. Lockhart scoorde niet al
leen het eerste doelpunt, maar bad
tevens een groot aandeel in de
overwinning.
Het m.s. „Boissevain", dat met Ne
derlandsche troepen op weg is naar
Ned.-lndië, arriveerde 3 Oct. te Port
Saïd.
Hedenavond en morgen
HILVERSUM I, 301 M. 18.00
Nieuwsber. 18.15 Gram. 18.30 De
Ned. Strijdkr. 19.00 Denk om de
bocht. 19.15 Gram. 19.30 Causerie.
20.00 Nieuws. 20.05 K.N.M.I. 20.08
Plano. 20.30 Causerie. 21.00 Bene
dict Silberman. 21.20 Gram. 22.00
Buitenl. overz. 22.15 Jazz-uitz.
22.40 Avondw. 23.00 Nieuwsber.
23.15 Gram.
7.00 Nieuwsber. 7.15 Ochtend-
gymn. 7.30 Gram. 8.00 Nieuwsber.
8.15 Gram. 10.00 Morgenw 10.20
Planoree. 10.45 Gram 11.45 Faml-
lieber. uit Ind. 12.00 Eddy Walls
12.35 Kwartet Jan Corduwener.
13 00 De Ned. Strijdkr. 13.30 Me-
tro-Sax-Quintet. 13.40 Mimosa-
orkest. 14.00 Chopin. 14 30 Sport.
14.45 Radio Philharm. ork. 15.S0
Lezing. 16.15 Lezing. 16.30 Gram.
17.00 De A.J.C. 17.30 Volksmuz.
HILVERSUM II. 415 M 18 00
Gram. 18.15 Lezing. 18.30 Orgel
concert. 18.50 Als ik slapen ga
19.00 Nieuwsber. 19.15 Departe
ment. 19.30 Arthur Whiremore.
19.45 „The Rape of Lucretia". 23 00
Nieuwsber. 23.15 Avondgebed. 23.30
Gram.
7.00 Nieuwsber. 7.15 Ochtend-
gymn. 7.30 Morgengebed 7.45
Gram. 8.00 Nieuwsber. 9.30 Wa-
terst 9.50 Gram 10.15 Brahms-
programma. 10.45 Voordracht.
1100 Zonnebloem. 11.45 Gram.
12 03 Louis Somer. viool, Jan Ne-
derpelt, piano. 12.30 Lunchcon
cert. 13.00 Nieuwsber. 13.45 „De
Tooneelkijker" door Mr. Jan Derks
14.00 Gram. 15.00 Kinderland
15.30 „De Wigwam". 16.00 Qugrtet.
16.30 Causerie. 17.00 Kiosk. 1715
Kunstenaars. 17.45 K. A.
Directeur: J. J W Boerrigter
Waarn Hoofdredacteur: W. Severln.
