Uitbreiding Prinselijk gezin
in Februari verwacht
Loon- en prijspolitiek der regeering
U. V. V.-actie voor baby-uitzetten
Brood-, melk- en boterprijzen
zullen worden verhoogd
Tol hoofd en hart
LOONEN EN PRIJZEN
DE MISSIE BEGINT
69ste JAARGANG No. 23664
o
ZATERDAG 5 OCTOBER 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
Loonniveau reeds
te hoog
Het loonpeil
Handelsmarges en grond
stoffen
fDe regeering heeft aan de\
Staten-Generaal een verkla
ring gezonden, waarin zij den
wensch uitspreekt, dat het
Nederlandsche volk wordt
voorgelicht omtrent de be
doelingen, welke de regeering
in het huidige tijdsgewricht
met haar loon- en prijspoli
tiek heeft. Op grond van deze
overweging besloot de regee
ring de hoofdpunten uiteen te
zetten van haar beleid ten
aanzien van de loonen en
prijzen. Bovendien heeft zij
daarbij enkele nieuwe maat
regelen aangekondigd. De
minister-president, dr. L. J.
M. Beelheeft een en ander
Vrijdagavond in een radio-
rede toegelicht.
Brood, melk en boter
duurder
(Vervolg op pagina 3)
HEILIGE MISSIE
Keert U tot God
en God keert Zich tot Uy
Nieuwe plannen van
prof. Vening Meinesz
Diep in de menschenziel
liggen vele waardevolle din
gen, welke hij, die oordeelt
naar den vaak zoo armzali
gen buitenkant, dikwijls over
\het hoofd ziet. j
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Iedere moderne oorlog wordt ge
kenmerkt door twee fundamen-
teele economische verschijnselen;
opdroging van den goederen
stroom en aanzwelling van den geld
stroom. Er Is een waarlijk gigantisch
samenspel van economisch-politieke
maatregelen vereischt om de slagen
van dezen oorlog zoo goed mogelijk
op te vangen."
Deze woorden schreef prof. dr. J.
V. d. Brink, de huidige econ. advi
seur van de Ned. Kath. Arbeiders
beweging, in een in 1944 verschenen
brochure en men zal moeten toege
ven, dat zij. helaas, maar al te juist
zijn gebleken. De spanning tusscheu
loonen en prijzen heeft momenteel
een zoodanigen vorm aangenomen,
veroorzaakt bovendien zóóveel on
rust. vooral onder de minst draag-
krachtigen der bevolking, dat er op
de een of andere wijze naaj een op
lossing moet worden gestreefd, welke
deze spanning weliswaar niet geheel
zal deen verdwijnen, hetgeen onmo
gelijk is, doch wel aanzienlijk zal
verminderen.
Dat een verzachting dezer spanning
uiterst moeilijk is, is voor ieder, die
zich niet door eenige goedkoope leu
zen van „Waarheid"-demagogie laat
misleiden, volkomen duidelijk. De
slagzin der communisten; ,,hooge
loonen, lage prijzen" moge fascinee-
rend werken op een deel der be
volking, te verwezenlijken is hij
niet. Overal ter wereld kan men
Constateren, dat in den wedloop
tusschen loonen en prijzen, de eer
ste altijd verliezer is, tot sohade
Vooral van hen, die moeten leven van
éen vast inkomen. En wie nog niet
overtuigd mocht zijn, dat wij door
den bezetter op den rand van den
afgrond zijn gebracht, hij neme de
moeite de onlangs gepubliceerde
Kijksbegrooting nog eens na te le
zen. Het hgt gelukkig allerminst ln
den aard van den Nederlander om,
hoe hachelijk de omstandigheden
ook zijn, bij de pakken te blijven
neerzitten. En zoo hebben wij vooral
de laatste maanden een zeer 'waarde
volle uitwisseling van gedachten tus
schen regeering en vakvereenigingen
kunnen constateeren in zooverre zij
beide naar een oplossine van dit
probleem zochten.
Zoowel de Ned. Kath. Arbeidersbe
weging als het N.V.V. hielden onlangs
een buitengewone vergadering, waarin
Uitvoerig de spanning tusschen loonen
en prijzen werd besproken. Ook de
Stichting van den Arbeid publiceerde
een aantal maatregelen, welke direct
dienden te woirden genomen. Wij
herinneren ons vooral de rede van
prof. van de Brink, op de Ver-
bondsvergadering van de N. K. A.
van 4 Sept. J.I., die in een uiter
mate deskundig en helder betoog de
nooden van het oogenblik schetste
en hun mogelijke oplossing aangaf.
Ook hij kwam tot de conclusie, dat
de diepste oorzaak der huidige im
passe ligt in de te geringe productie.
„Verzachting van de spanning kan
slechts verwacht worden," aldus prof.
dr. v. d. Brink, „van een beduidende
opvoering van de productie en deze
heeft niet plaats oP de rijksbureaux,
maar in de ondernemingen, wa,ar een
goede verstandhouding tusschen
overheid, bedrijfsleiding en werkne
mers moet heerschen."
Als een roode draad liep dit
zelfde thema door heel de rede
van onzen minister-president
gisteravond. Herhaaldelijk leg
de Di-. Beel er den nadruk op, dat
Verhooging der arbeidsproductle de
paeest dringende voorwaarde is voor
een economisch herstel.
Een belangrijke vraag is echter,
Welke concrete maatregelen de re
geering denkt te nemen om de hui
dige spanning op korten termijn te
verminderen. Weliswaar" is er juist
Öezer dagen een zesjarenplan ver
schenen voor den economischen op
bouw en de komende jaren, uitgaan
de van het Centraal Planbureau
onder leiding van Prof. Dr. J. Tin
bergen en is de regeering voorne
mens, de daarin genoemde cijfers
voor bepaalde onderdeelen als con
sumptie, investeering enz. tot uit
gangspunt van haar beleid te ne
men, doch de sombere perspectie
ven. die uit dit plan spreken, zijn
o.i. allerminst geschikt, om de on
rust. die onder een groot deel der
bevolking heerscht, weg te nemen
Wij zijn daarom verheugd, dat de
regeering thans eenige maatregelen
heeft genomen, welke ongetwijfeld
een gunstigen invloed kunnen uit
oefenen. In de eerste plaats noemen
wij dan het z.g. consumentencre-
dtet. dat het den weinig draag-
krachtigen mogelijk zal maken zich
het allernoodzakelijkste aan klee
ding, schoeisel enz. aan te schaffen
•n in de tweede plaats de wijziging
ln den kinderbijslag.
Zooals men weet wil de regeering
een kinderbijslag verleenen van
12.40 per week voor leder
k i n d en dit reeds met ingang van
1 Oct. doen ingaan. Zij wil, of
schoon zij een algemeene loonsver-
hooging momenteel niet verant
woord acht Dr. Beel liet dit gis
teravond nog eens duidelijk uitko
men toch aan de moeilijkheden,
welke zich in het bijzonder in de
gezinnen met kinderen voordoen,
tegemoet komen. In katholieken
kring wenscht men echter een an
dere toepassing van de wet dan
door de regeering voorgesteld. Men
wil vooral de middel-groote en
groote gezinnen van den kinderbij
slag doen profiteeren en stelt daar
om voor het werd ook in een re
solutie op de verbondsvergadertng
van -de N.K.A. tot uitdrukking ge
bracht den kinderbijslag te bren
gen van f2.40 op f3.60 per kind
rr week van het derde
1 n d af, terwijl voor het twee-
Men deelt ons het volgende mede:
Enkele dagen geleden bezochten de
presidente en de secretaresse van de
Unie Vrouwelijke Vrijwilligers haar
ef>re-presidente, Prinses Juliana.
Het bleek n.l. in U.V.V.-kringen,
dat onder de Nederlandsche vrou
wen de behoefte leeft, uiting te
geven aan haar vreugde over het
feit, dat er in vri) Nederland weer
pen Oranjetelg komen gaat. Reeds
nu zijn veel vrouwenhanden aan
het werk om kleertjes voor de baby
te maken.
Hierover sprekende, ontspon zich
het volgende gesprek;
'H. K. H.„Ik ben erg gevoelig voor
deze blijken van medeleven. Maar
ik heb zelf voor de nieuwe baby al
voldoende, zooveel meer heeft die
niet noodig. Als de schenksters dan
eens goed vonden, dat ik met hun
gaven andere moeders hielp?"
Pres. U. V. V.: „Dan zou de U.V.V.
het maken van babygoed kunnen
6timuleeren, zoodat u zooveel mo
gelijk voor dit doel ter beschikking
krijgt."
H. K. H.„Daarmee zou men mij
nog veel meer plezier doen dan door
het enkel voor mijn kindje te ge
ven. Maar ik zou het toch heel
prettig vinden, als alle geschenken
naar Soestdijk gezonden werden,
zoodat ik ze zelf kan bekijken en
zoodoende weet, wie de goede geef
sters zijn".
Pres. U.V.V.„Graag zal de U.
V. V. er dan voor zorgen, dat de
kleertjes worden doorgezonden aan
de baby's, die gelijk met uw kindje
geboren worden".
H. K. H.: „Dat is een prachtig
plan. Ik hoop, dat, als ongeveer hal"
Februari de baby komt, de U. V. V.
andere gelukkige moeders kan ver
rassen."
Htt hoofdbestuur van de U. V. V.
doet nu een beroep op allen, die over
wol of ander materiaal beschikken,
aan het werk te gaan. Ook goede,
gebruikte kleedingstukjes zullen wel
kom aljn.
Alle pakjes, geadresseerd aan H. K.
H. Prinses Juliana, paleis Soestdijk,
worden vóór 15 Januari a.s. verwacht.
Het wordt zeer op prijs gesteld, als
naam en adres van afzendster aan
de kleertjes worden gehecht.
Vanavond wordt in de Haar-
lemsche parochies en voor
een deel in die der omgeving
de H. Missie geopend. Reeds lang
te voren zijn de katholieken er op
voorbereid; door een novene is
Gods zegen over het welslagen van
de Missie afgesmeekt en de be
sturen der Katholieke Actie hebben
vele uren besteed om de velden te
ploegen, waarin de missionarissen
straks het zaad zullen zaaien. Wan
neer ooit een week van bezinning
en oriëntatie op God noodzakelijk
was, dan is het nu. Zeker, in de
oorlogsjaren hebben wij zwaar ge
boet, gedwongen moeiten vasten,
voortdurend den dood voor oogen
gehad. In de kerken klonken de
predicaties, waarin de vraag van
bereidheid om te sterven gesteld
werd, niet als ijdele klank, want
herhaalde malen werd een bede
huis nog in heit zelfde uur door
bommen of granaten getroffen.
Toen de oorlog voorbij was, leek
het alsof de ongebondenheid de
wereld, die smeekte om hei-stel, die
per in het moeras zou storten.
Naast de enorme materieele scha
de stond en staat de schade die
aan de zielen is toegebracht, die
Vrijwel overal wordt een sterke drang waargenomen naar een ver
hooging van loonen en salarissen. Een begrijpelijke drang, aldus de
minister-president, dr. L. J. M. Beel, Vrijdagavond in een radiorede
over de loon- en prijspolitiek van de regeering, „Wat is het leven
schrikbarend' duur", verzuchten dagelijks duizenden huisvrouwen en "jj
voegen daar aan toe: „Ik kan er met mijn huishoudgeld niet komen
De mannen, voor wie het aanhooren van dergelijke uitroepen alles
behalve pleizierig is, reageeren hierop door nogmaals op hoogere loonen
en salarissen aan te dringen. Als dat meerdere geld nu maar betaald
wordt, dan is tenminste aan de moeilijke financieele huiselijke om
standigheden een einde gekomenzoo denken velen. Helaas.
Want het steeds verhoogen van loonen en salarissen, landgenooten,
helpt ons alleen van den wal in de sloot. Het zou een wedloop worden
lusschen hoogere loonen en weer hoogere prijzen, een wedloop die ten
slotte zijn einde zou vinden in een catastrofale inflatie.
Bij dezen wedloop zouden al spoe
dig velen van ons niet meer mee
kunnen. De loontrekkers en ln het
bijzonder de laagstbetaalde groepen
en zij, die vast geldinkomen genie
ten zooals sociale rentetrekkers,
gepensionneerden, lijfrentetrekkers
en dergelijken zouden zonder twij
fel „verloren" zijn. Daarom streeft de
regeering er naar dezen gevreesden
wedloop tegen te gaan.
Vooropstellend nu, landgenooten,
het alles overlieerschende belang van
onzen export als voornaamste
middel om onze noodzakelijke invoe
ren mogelijk te maken staat het
vast, dat het toelaatbare loonpeil in
ODS land niet los kan worden ge-
zien van het loonpeil in het buiten
land.
En aangezien het uit dit oogpunt
te aanvaarden loonniveau niet alleen
reeds is bereikt, doch zelfs over.
schreden, zon een verdere stijging
tan het kosteupeil hier te lande
onze concurrent iemo^elijk heden in
het buitenland op verschillende ge-
de kind een tijdelijke duurtetoeslag
van f 3.60 p. week zou worden ge
geven Wij gelooven echter, dat het
voorstel der regeering, dus kinder
toeslag van het eerste kind af, de
meeste kans van slagen heeft.
Indien ooit, dan is uit de jong
ste regeerlngsverklaring wel geble
ken, dat wij er zonder uiterste
krachtsinspanning niet komen.
Loonsverhoogingen zijn niet moge
lijk en sommige levensmiddelen
zullen wederom duurder worden,
daar de regeering hierop minder
subsidies zal verstrekken. Hiertegen
over staat, dat de regeering meer
dan tot dusver de prijzen zal druk
ken.
Zoo is er anderhalf jaar na de
bevrijding nog weinig opwekkends
te constateeren. Een wereldoorlog
gaat nu eenmaal niet ongestraft
aan de menschheid voorbij. Toch
neemt Nederand. dat tot de zwaarst
getroffenen behoort, een eerste
plaats in op den weg naar herstel.
Moge het door de inspanning van
ons allen de welvaartszon spoedig
weer zien opgaan.
nieden ernstig benadeelcn en daar
door vanzelfsprekend onzen zoo hoop
noodigen uitvoer in gevaar brengen.
Het gevolg daarvan zou zijn een
ontreddering van onze binnénland-
3che productie en dus van onze goe
derenvoorziening, hetgeen uiteraard
ontoelaatbaar is. Evenmin kan de
regeering het toelaten de subsidiee-
ring van de goederenprijzen op den
tegen woord igen voet, voor onbe-
perkten tijd, voort te zetten. Boven
dien dient de regeering paal en perk
te stellen aan den invoer op cre-
diet van gebruiksgoederen.
Met liet algemeen belang voor
oogen Is het dus onder de huidige
omstandigheden niet mogelijk het
gemiddelde loonpeil van het oogen
blik verder te verhoogen.
Een verbetering in de arbeidspro
ductiviteit hetzy als gevolg van
een betere toerusting met productie,
middelen, hetzij door verhooging van
de persoonlijke arbeidsprestatie,
betzij door een combinatie van deze
beide factoren is hiertoe een nood
zakelijkheid.
Zoolang deze voorwaarden niet
zijn vervuld, kan een verhooging van
het peil der geldloonen de arbeiders
klasse als geheel niet haten, daar
zulk een verhooging onvermijdelijk
zou leiden tot een hernieuwde stij-
g.ng van de prijzen en dus ook van
de kosten van levensonderhoud.
Iedereen, die realistisch wil denken,
zal moeten toegeven, dat wij nu
eenmaal voor 't onoverkoombare feit
staan, dat ons volk niet meer kan
verbruiken dan het zelf voortbrengt.
Om de productie in de naaste toe
komst ln versterkte mate te richten
op de vervaardiging van de meest
noodzakelijke goederen in een be
perkt aantal typen wordt thans met
het bedrijfsleven overleg gepleegd.
Tevens voert de regeering in het
algemeen besprekingen met het be
drijfsleven teneinde tot een verla
ging van de handelsmarges in ver
schillende bedrijfstakken te komen.
Voorts is het de bedoeling in de
toekomst grondstoffen toe te wijzen
in overeenstemming met de vraag,
die bi| het publiek naar liet pro
duct van een bepaald bedrijf bestaat
In verband met de goede kwaliteit
of den lagen prii»- Van dit systeem
ivordt een prljsverlagende wcriking
verwacht.
Het is evenwel ook noodzakelijk
ter verlichting van de zwaar be
proefde staatsfinanciën een begin
te maken met de vermindering van
de subsidies op de prijzen van le
vensmiddelen. Deze subsidies bedra
gen n.l. honderden millioenen gul
dens per jaar. In de eerste nlaats
zal de subsidie van het broodgraan
worden verlaagd met een bedrag,
lat neerkomt op één cent per brood.
De prijs van het brood mag
dus met één cent stijgen. Ik
zeg mag stijgen met één cent.
De zoogenaamde vaste prijs voor
brood zal echter vervangen wor
den door een maximumprijs, het
geen beteekent dat bakkers,
wier bedrijf dit mogelijk maakt,
hun brood gerust tegen een la-
geren prijs mogen verkoopen.
In de tweede plaats wordt de
maximum-melkprijs voor den
consument eveneens met één
cent per liter verhoogd.
In de derde plaats zal de prijs
voor de boter met 3o cent pér
pond worden verhoogd, doch de
margarineprijs blijft gehand
haafd.
En aangezien men in het vervolg
ziin boterbonnen voor margarine
zal kunnen besteden, zullen de uit
gaven voor hen, die uitsluitend
margarine wenschen te betrekken,
kunnen dalen.
Door het nemen van deze drie
maatregelen meent de regeering een
begin te kunnen maken met ver
laging van de subsidies op levens
middelen, zooveel mogelyk zonder
het volk te treffen.
Bovendien dient bedacht te wor
den dat de prijs van aardappelen
reeds gedaald is en verder zal dalen.
Verder zal bij voortduring aan
dacht worden besteed aan de groen-
teprijzen. Getracht zal worden een
stijging van deze prijzen boven het
niveau van den vorigen winter te
gen te gaan.
.Tenslotte wordt overwogen op
Uen versnaperingsbon naar keuze
ook suiker beschikbaar te stellen,
zooals dat reeds met den jambon
het geval is. Men zal het dus in de
hand hebben de totale kosten van
voeding niet te doen stijgen. Moge
lijk kan men deze zelfs door een
bepaalde keuze laten dalen.
In dit verband wil lk u tevens
mededeelen dat de huishuren
voorshands niet verhoogd zul
len worden
voor Haarlem en Omstreken
5 tot 15 October
allen van goeden wil diep moet ver
ontrusten. Een klein voorbeeld:
Alleen in de stad Haarlem bedraagit
biet aantal echtscheidingen sinds
1 Januari 1946 niet minder dan 236.
Goddank is er nu een daling te
constateeren en het stemt tot
vreugde, dat het aantal geboorten
veelal boven de 400 per maand
ligt.
Het is een goede gedachte naast
de ochtend- en avondoonferentie»
speciale bijeenkomsten te beleggen
voor de sohoolgaande jeugd, de
jonge vrouwen en de jongemannen.
Er zijn zoovele en zulke ernstige
problemen dezer dagen te behan
delen, dat een kleine specialisatie
de vruchten van de Missie slechts
schooner kan maken.
De dagen der H. Missie zijn
uitermate belangrijk voor de kleine
gemeenschap waarin wij leven. De
prinoipieelen zullen gesterkt war
den en door een nieuw Pinkster
vuur getroffen, de lauwen en zwak-
ken'zullen steun en kracht vinden
om betere strijders voor Christus-
Koning te worden, de afgedwaal-
den, die het geluk hebben op de
Missie opmerkzaam te zijn ge
maakt, kunnen de reddingsplank
grijpen en een nieuw, onmisbaar
geluk, dat in en door Christus
straalt, veroveren. De missionaris
sen verwachten, dat gij in de da
gen der H, Missie alles opzij zet
om de oefeningen te kunnen vol
gen: dat gij dus geen bioscoop of
schouwburg bezoekt, geen feesten
viert en uw nachtrust zoodanig re
gelt, dat u des morgens in de vroeg
te reeds de oefeningen kunt bijwo
nen, voor het werk u roept.
Het is daarom goed op deze
plaats vast te leggen, dat de aan
kondigingen en eventueele versla
gen 'van vermakelijkheden in onze
courant verband houden met de
verschijning in groote oplage ook
buiten de stad Haarlem. Om een
voorbeeld te noemen, nóch in Over-
veen, noch in Santpoort of Ben-
nebroek is deze week Missie en
daar wil men door de eigen krant
ook op het gebied der ontspanning
in deze dagen voorgelicht blijven.
Een wereld van vraagstukken en
onderwerpen tot het houden van
meditatie opent zich voor de ka
tholieken van onze stad. Leest er
de teksten maar eens op na: le
vensroeping, levensdoel, rechtvaar
digheid, naastenliefde, apostolaat,
het huisgezin, het huwelijk, etc. De
paters zullen u de waarheden en de
verplichtingen voorhouden, maar
zij zullen u ook wijzen oip de
eeuwige belooning die den mensch
wacht, als hij geleefd heeft naar
Gods geboden. Daarom raadplege
men de parochieele programma's
en richte den tijd zoodanig in, dat
ieder uit het gezin in staat gesteld
wordt aan de uitnoodiging te be
antwoorden, want God roept u.
God kómt tot u, God zal u zege
nen in -en betere maatschappij,
met vrede en welvaart en met
menschen, die Zijn wetten erken
nen en er naar leven.
De wereld zal bekeeren
En God zal triomfeeren.
Prof. dr. ir. P. A. Vening Mei
nesz, de Nederlandsche geophysicus,
die zoojuist uit de Ver. Staten iri
ons land is teruggekeerd, heeft in
een interview medegedeeld, dat
plannen in wording zijn voor on
derzoekingen met onderzeebooten
in het Oceaangebied tusschen Indië
en Japan. Men verwacht, dat deze
onderzoekingen nieuw licht zullen
werpen op aardbevingen en vulca-
nische formatie in dit uitgestrekte
gebied van den Stillen Oceaan,
