Onregelmatig handelsverkeer
met Duitschland
Parijsche conferentie
een onvoltooide?
D
Edam" start naar Zuid-Afrika
Veroordeelde Nazi-leiders
doen een laatste beroep
Strawinsky voor de microfoon
Gearresteerden beroepen zich er op
het algemeen belang te dienen
Commissies houden wedstrijden
in het uithoudingsvermogen
Vrouw van Goering
voor Tribunaal
Kermisbrand te
Den Haag
Verliezen in Indié
MAANDAG 7 OCTOBER 1946
PAGINA 3
Hel K.L.M.-vliegtuig „Edani" is Zondagnacht onder commando
van gezagvoerder Parmentier voor de eerste vlucht na den oor
log naar Johannesburg van Schiphol vertrokken. Het vliegtuig
gereed voor den start, welke om 1 uur 's nachts plaats vond
OFFICIEEL VERTREK
VAN SCHIPHOL
Raeder vraag1! so!
datendood
Geen gratieverzoek van
den Paus
Frau Goering voor eer
Duitsch tribunaal
Hansson overleden
Vier a vijf ton schade
AALMOEZENIER ONTVANGT
DEN WITTEN FOULARD
Bijzondere installatie op
Warnsborn te Arnhem
Composities zonder melodie
In verband met arrestaties, die
de Nederlandsche politie en de
Britsche bezettingsautoriteiten in
Duitschland hebben verricht,
vernemen wij, dat inderdaad in
het handelsverkeer tusschen Ne
derland en Duitschland onregel
matigheden zijn ontdekt. Het
ontstaan van dergelijke uitwassen
is grootendeels toe te schrijven
aan het feit, dat de Neder-
landsch-Duitsche grens meestal
door zeer dicht bevolkte streken
kw»pt. De toegepaste totale af
sluiting der grens, met alle econo
mische en sociale bezwaren van
dien, heeft onder die omstandig
heden noodzakelijkerwijs onregel
matige grensoverschrijdingen ten
gevolge.
Het is bekend, dat van Neder
landsche zijde herhaaldelijk bij de
geallieerde autoriteiten er op is
aangedrongen, dat een bevredigen
de regeling zoowel voor het perso
nen- als het goederen- en dien
stenverkeer met Duitschland tot
stand zou komen. Het herstel en
de wederopbouw in Nederland wer
den n.l. in ernstige mate vertraagd,
doordat bepaalde, voor ons land
onmisbare goederen, speciaal on-
derdeelen voor machines, hier ont
breken, terwijl zij aan de andere
zijde van de Duitsche grens nog
wel aanwezig blijken te zijn.
Zoolang geen overeenkomst met
de geallieerden over dit onderwerp
is gesloten, lag het uiteraard, zoo
deelt men ons mede, niet op den
weg van Nederlandsche ambtelijke
Instanties om na te gaan of invoer
van goederen uit Duitschland wel
overeenkomstig de daar geldende
voorschriften is geschied.
Het is zelfs mogelijk, dat een
enkele ambtelijke instantie, in
's lands belang, wel eens
rechtstreeks van onregelmatig
verkeer gebruik heeft willen
maken.
Verschillende der gearresteerde
personen beroepen zich nu op het
algemeen belang, dat zij gemeend
hebben te dienen. Naar het oordeel
der outoriteiten moet daar echter
tegenover worden gesteld, dat met
zwarten handel en curruptie het
algemeen belang nimmer gediend
wordt en dat zij, die het algemeen
belang dienen op een wijze, welke
kennelijk meer in hun privé-be-
lang is dan in het belang der ge
meenschap, zelfs bij een oppervlak
kige beschouwing geen gehoor
zouden vinden.
Naar wij vernemen heeft de re
geering reeds bijna twee maanden
geleden het strenge bevel uitge
vaardigd, dat ambtelijke instanties
In geenerlei opzicht onregelmatig
heden bij het handelsverkeer mo
gen toelaten, laat staan daaraan
medewerking verleenen.
Voor zoover daarbij is gehandeld
in strijd met de Nederlandsche
wetten, worden de ontdekte onre
gelmatigheden door de Neder
landsche politioneele en fiscale in
stanties, zonder aanzien des per-
soons, uitgezocht. Geruchten, als
zouden hooggeplaatste personen op
onoibare wijze voordeden uit der
gelijke onregelmatige praktijken
hebben getrokken, zijn, op zij n
zachtst gezegd, voorbarig.
Zondagnacht is liet eerste
vliegtuig van de K.L.M. na de
bevrijding naar Zuid-Afrika ver
trokken, het derde sinds de
K.L.M. in 1938 haar vluchten op
Zuid-Afrika was begonnen.
Was de oorlog er niet tusschen
gekomen, dan zou reeds een gere
gelde dienst op Zuid-Afrika zijn
geopend, zoo vertelde de directeur-
generaal van de K.L.M,, de heer
Plesman, in een toespraak tot de
vele genoodigden en andere be
langstellenden die Zaterdagnacht
ondanks den kouden wind op
Schiphol waren samengestroomd en
de repatrieeringsbarak geheel vul
den. De heer Plesman vertelde, dat
reeds in 1938 en 1940 vluchten naar
Zuid-Afrika gemaakt zjjn en de
K.L.M. had reeds eerder na de be
vrijding de luchtlijn naar dit we
relddeel willen heropenen, maar de
diensten op Amerika en Ned.-Indië
gingen voor.
Deze eerste vlucht na den oorlog
gaat langs een nieuwe route: Am
sterdamAlgiers—KonoLeopolds-
villeJohannesburg, en de heer
Plesman wenschte dan ook de be
manning, die onder leiding van
Parmentier staat, een goede reis.
Ben regeeringscommissie, onder
leiding van den Nederlandschen
ambassaderaad te Parijs, mr. A. J.
O. Steenstra Toussaint, vliegt mee
naar Johannesburg om een lucht
vaartverdrag tusschen Nederland en
Zuid-Afrika af te sluiten. Aan boord
bevinden zich ook de leider van
het bekende B.B.C.-quintet Fred
Hartley alsmede oud-leden van het
Concertgebouw- en Residentie-or
kest, die een contract met Zuid-
Afrika hebben afgesloten.
Behalve bloemen, heeft het vlieg
tuig, de ,,Bdam", ook 160 kg. vracht
en 170 kg. post te vervoeren, als
mede 300 kg. voedsel voor de 42
passagiers en de 8 leden der be
manning onderweg. Er wordt op de
930o K.M lange route maar twee
keer gestópt zoodat lunchen en
dineeren aan boord geschieden.
Opmerkenswaard is ook, dat
de „Edain" een thermostaat be
zit, dié zal moeten uitwijzen of
de temperatuur in het vliegtuig
op de reis zoodanig is, dat met
succes oesters door de lucht
naar Zuid-Afrika geëxpedieerd
kunnen worden.
Om half een des nachts stapten
de reizigers, die wegens de deviezen-
en douanebepalingen zich ver van de
genoodigden en de bemanning moes
ten houden en merkwaardiger wijze
dan ook niet bil het officieele af
scheid aanwezig konden zijn, m en
vertrok de ,,Edam", die Dinsdag
avond in Johannesburg zal arrivee-
ren en op 14 October terugkeert. Er
was muziek en veel licht bij het af
scheid, de passagierstrap droeg voor
het eerst de aanduiding Johannes
burg: gejuich en de volksliederen
luidden deze nieuwe K.L.M.-route
in De volgende sprong zal naar
Zuld-Amerika zijn.
(Telefonisch van onzen
correspondent)
e conferentie van Parijs schijnt
als zoodanig gedoemd te zijn
een onvoltooide conferentie te
blijven, daar de eindopstel-
ling der hier behandelde vredesver
dragen door de ministers der groote
vier wel niet te Parijs zal geschie
den, terwijl omtrent de plaats van
handeling voor de apotheose, de
plechtige onderteekening der ver
dragen, nog niets vaststaat. Als
laatste phase zal dan ook moeten
gelden de opstelling van de aanbe
velingen. welke de voltallige confe
rentie aan den raad van ministers
heeft aan te bieden. En daarmede
wordt hedenmiddag een aanvang
gemaakt. De plenaire conferentie
zelf gaat hierbij te werk aan de
hand van de rapporten, waarin de
Op drie na hebben alle door
het Neurenbergsche tribunaal
gevonniste Nazi-leiders een laat
ste beroep gedaan on den Geal
lieerden contróleraad.
Toen Zaterdagmiddag om kwart
voor vier de termijn hiervoor ver
streken was, bleek dat geen verzoek
ontvangen was van Ernst Kalten-
brunner, Albert Speer en Baldur von
Schirach. slechts enkele minuten
voor het sluiten van den termijn
kwam het gratieverzoek vanVon
Rïbbentrop binnen.
De 70-jarige admiraal Erich Rae
der schijnt er weinig voor te voelen,
zijn laatste levensjaren In de gevan
genis te slijten. Hij heeft nj. tot den
geallieerden bestuursraad het ver
zoek gericht het vonnis, waarbij hij
tot levenslange gevangenisstraf werd
veroordeeld, te veranderen in de
doodstraf.
Schacht en Fritsche leven nog
steeds in onzekerheid over hun toe
komstig lot. Hoewel zij door qe Duit
sche politie officieel op de hoogte
zijn gesteld van het feit, dat zij
voortaan vrij zullen zijn en niet
meer bedreigd worden door het ar
restatiebevel dat het zuiveringsge
recht van Beieren tegen hen heeft
uitgevaardigd, durven zij zich niet
buiten hun verblijven te begeven,
daar Amerikaansche en Duitsche po
litie de huizen omsingeld houdt om
hen te beschermen.
Von Papen, die tot nog toe ge
weigerd heeft het paleis van justitie
te verlaten, wil zich naar Stock-
hausen in West-Duitschland bege
ven, waar hij verleden jaar gearres
teerd werd.
Dr. Alfred Seidl, de verdediger van
Hans Frank, heeft aan U P. medege
deeld, dat zijn vroegere verklaring
dat de Paus om clementie voor
Frank verzocht heeft, voorbarig was.
Vatlcaansche kringen weigerden zich
op dit punt uit te' spreken, terwijl
Zondag ook de geallieerde controle-
raad verklaarde van niets te weten.
Volgens Radio-Frankfort zal Frau
Goering, echtgenoote van den veroor-
delden nazi-leider, voor 'n Duitsch
tribunaal gedaagd worden.
Op het „Internationaal Muziek
concours" te Genève, waaraan door
77 vlolisten, waaronder 5 Nederlan
ders, uit geheel Europa werd deel
genomen, is de 3e prijs, een gouden
medaille, toegekend aan Dick de
Reus. Der» lsten prijs kreeg een Ita
liaan, den 2en prijs een Oostenrijker.
diverse politieke, militaire en eco
nomische commissies voor de betrok
ken ex-vijandelijke landen het resul
taat van hun uitvoerige discussies
hebben neergelegd.
In hun ijver om den achterstand
hunner werkzaamheden in te halen
hebben verschillende commissies In
het afgeloopen weekend ware wed
strijden in het uithoudingsvermogen
gehouden. Het record is met ver
pletterend overwicht gevestigd door
de economische commissie voor de
Balkanlanden en Finland, die aan
één stuk door heeft vergaderd van
Vrijdagavond half tien tot Zaterdag
middag half drie. Zij heeft de mili
taire commissie, die onder aanvuring
van den voorzittenden Poolschen
Generaal Mossor erin geslaagd was
stand te houden tot 7 uur ln den
ochtend, een heel eind achter zich
gelaten. Niettemin hebben de „mili
tairen" het genoegen gesmaakt de
prestatie van de „burgers" der poli
tieke commissies voor Italië te ver
beteren, die, bezig met het statuut
voor Triest, eenige dagen voordien
tot half vijf 's ochtends had verga
derd, waarbij vier volle uren in be
slag werden genomen door een
groot en ingewikkeld aantal te ver
richten stemmingen.
Deze belangrijkste van de diverse
commissies beeft Zaterdagvoormid -
dag in een laatste zitting van for-
meelen aard de opstelling van haar
rapport beëindigd, waarna Wischins-
ky in een zijner bloemrijkste en gees
tigste redevoeringen zeventien deug
den opsomde, die hij in den commis
sie-president, den Zuid-Afrikaander,
Lies Egeland, had ontdekt en dezen
prees om het beleid „waarmede hij
ons schip over de stormachtige zee
van onze discussies heeft weten te
sturen naar een haven, die misschien
nog niet de eindbestemming is. maar
die toch een étappe beteekent. De
geest van internationale samenwer
king. dien hij in den boezem der
commissie heeft weten te handhaven
zal zich uitstrekken, daar ben ik ze
ker van, tot de internationale betrek
kingen". Met deze toespraak lokte
Wischinsky driemaal een ovatie uit:
na de origineele Russische speech en
na de twee vertalingen. Lies Egeland,
die door deze en nog vele andere be
minnelijkheden geheel van streek
was, wist slechts ln het Engelsch.
Franscb en Russisch „Dank U" te
tamelen
De Zweedsche Eerste-Minister
Hansson is plotseling op 61-jari-
gen leeftijd overleden. Hij was eer-
ste-minister vanaf 1932. Hansson
was de zoon van een arbeider,
werd journalist en later leider
van de Zweedsche sociaal-demo
cratische partij.
Zondagmorgen tegen 5 uur is
brand uitgebroken in het Luna-
paric, dat bij de maritieme ten
toonstelling van het algemeen Ne-
derlamdsch comité „Orize Marine"
op het Malieveld, die Zaterdag
onder groote belangstelling in aan
wezigheid van admiraal Hilfrich
en luit.-generaal van Voorst tot
Voorst werd geopend, te 's-Graven-
hage is opgesteld.
Waarschijnlijk is een tusschen
serpentines geworpen brandende
sigarettenpeuk de oorzaak geweest
van dezen bpand, die ontstond in
den groeten stoomicarroussel van de
kermisexploitante mevr. Janvier.
Deze carroussel, die rijk was bezet
met spiegels en fel gekleurde hou
ten beelden, werd een gemakkelijke
prooi van de vlammen en stond,
samen met de cakewalk en een
danstent van Janvier, in lichter
laaie, toen de brandweer om kwart
over vijf met drie spuiten arri
veerde.
Hoofdbrandmeester v. Hou
ten, die het blusschingswerk
leidde, Het de stralen van een
aes-tal slangen tegen den
stormwind leggen, die, steeds
draaiend, van tijd tot tijd een
vonkenregen over de andere ker
mistenten sproeide. Dit, de
ruime bouw van het Lunapark
en het feit, dat de nabijstaan-
de tenten vlug van hun zeil-
daken werden ontdaan, zijn oor
zaken geweest, waardoor de
brand tot de drie Janvier-ten
ten beperkit is gebleven.
Om zes uur kon de brandweer
met het nablusschen beginnen. Be
halve de stoommachine van den car
roussel, zijn de drie kermisinstalla-
ties volkomen verloren gegaan. De
schade wordt op 4 i 5 ten ge
raamd.
De Japansche oorlogsmisdadiger
Hiroshi Shutara heeft te Makas
sar zelfmoord gepleegd. De krijgs
raad had hem ter dood veroordeeld.
(Van onzen specialen verslaggever)
Voor het eerst is Zondagmor
gen de witte foulard der „Pre
mière Lourdes", de internationa
le organisatie van verkenners-
brancardiers bij de bedevaarten,
in Nederland uitgereikt. Tijdens
een reünie op de Warnsborn bij
Arnhem van de Lourdesgroep,
waarin sinds kort de Nederland
sche verkenners-brancardiers zijn
vereenigd, werd de Aalmoezenier
dezer groep. Pater E. Mettrop
S.S.S., geïnstalleerd als titulair,
de hoogste graad van lidmaat
schap van bovengenoemde „Pre
mière Lourdes" van de Scouts do
France.
Het is sinds 1932. dat onze ver
kenners bij de Nationale bedevaar
ten naar Lourdes als brancardiers
fungeeren en zich in deze kwaliteit
een uitstekende reputatie verwier
ven. Zij kregen al spoedig contact
met de Scouts de France, die in een
speciale groep, de „Première Lour-
qes", eenzelfde dienende taak jegera
de zieken vervullen. Als afzonderlijke
patrouilles werden Nederlandsche
verkenners reeds in 1934 in de „Pre
mière Lourdes" opgenomen, welke
ook voor nlet-Franschen openstaat.
Dit jaar is de organisatie van onze
verkenners-brancardiers verder uitge.
bouwd door de oprichting van een
Lourdesgroep van de Katholieke
Verkenners. De leden dezer groep
zijn uiteraard over het heele land
verspreid: na het deelnemen aan
tenminste twee bedevaarten kunnen
z(j ook lid worden van de „Première
Lourdes", eerst als novice, later als
titulair. De installaties in de „Pre
mière Lourdes" moeten 111 Lourdes
geschieden, bij uitzondering is hier
thans van afgeweken. Hopman L.
Scheerder van de Lourdesgroep, die
ook deel uitmaakt van de leiding
der „Première Lourdes", werd ge
rechtigd de plechtigheid te verrich
ten.
De installatie ving Zondagmorgen
aan met een gezongen H. Mis in
de openlucht. Het had zwaar ge
regend 's nachts, de druipende bos-
schen geurden als wierook. De zang
der verkenners werd door den wind
begeleid, orgelend in het herfstloof.
En rond het altaar, met roode chry
santhen versierd, stonden zilveren
berken devotelijk toe te zien. Na da
H. Mis volgde het ceremonieel van
de opname. Met het voorgeschreven
formulier hing Hopman Scheerder
den Aalmoezenier de witte halsdoek
om. Tevoren had Pater Th. Peters
M.S.C. foulard en insignes geze
gend. De plechtigheid, besloten met
een voor Nederlandsche oogen nog
wat onwennige accolade, werd ook
bijgewoond door Jhr. Mr. F. van
Nispen tot Sevenaer. namens het
Nationaal Bedevaart Comité en door
leden van de St. Bonifaciusgroep ta
Arnhem, die als gastheeren fungeer
den
De regeering maakt bekend, dat
tot haar ieedweizen in de afgeloopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd: Gesneuveld of over
leden tengevolge van oorlogshande
lingenKon. Marine: geen verlie
zen; Kon. Landmacht: geen verlie
zen; Kon. Ned. Indisch Leiger: sol
daat M. Vaas, alg. stamib.no.
87689, afkomstig uit Rotterdam, ge
sneuveld 18 Augustus 1946.
Met Ingang van heden is de reeds
bestaande verbinding met doorgaan
de slaaprijtuigen AmsterdamKo
penhagen en de verbinding met door
gaande le. 2e en 3e klasse-rijtuigen
AmsterdamBerlijn van éénmaal op
tweemaal per week gebracht.
De K.R.O. heeft Zondagmiddag een
bijzonder belangwekkende uitzending
gegeven van een programma, dat,
eenigszins bont van samenstelling
weliswaar, een overvloed van novi
teiten aan de orde stelde. De clou
van het heele programma was onge
twijfeld Strawinsky, van wien een
aantal werken, waaronder van zijn
meest recente, gespeeld werden, en
nog belangwekkender wa„ dit. omdat
zijn zoon, Soulima, wiens faam als
pianist reeds eerder tot hier was
doorgedrongen, daaraan medewerkte.
Men hoorde dan van Strawinsky's
nieuwste werken de sonate voor
twee piano's en het ..Scherzo e ja
Russe" in de bewerking voor dezelf
de bezetting, door Soulima en Lia-
palla uitgevoerd, alsmede de Elegie
voor alt-viool-solo, gespeeld door
Louis Mieremet. Zij openbaarden
Strawinsky, met ijzeren consequentie
op den vele Jaren geleden ingeslagen
weg van de strakke, a-sentimenteele
muziek, een spel van spanningen en
verhoudingen, dat wellicht tot won
derlijke resultaten had kunnen lei
den, Indien het Strawinsky gegeven
ware melodie vinden. Doch dit is
zijn zwak. dat hij ons met ziln altijd
intelligent spel eri zeker niet ongevoe
lige fantasie tracht te doen vergeten.
Soms lukt hem dit bepaald niet, n.l.
vooral wanneer hij een elegie schrijft
voor een strijkinstrument. Dat blijft
een vreemde, stijve vorm. die leeg
staat te wachten op de bevruchtende
idee. Het Scherzo is een van zijn
harde constructies, die bijna geen
verheffing of daling kennen. Maar
in de sonate zijn momenten van
groote bekoring: al zijn ook daar wel
doode plekken, het is toch met zijn
spitse contrapuntiek een fameus knap
stuk van helderen, lichten toets.
In het tweede deel ziet men Stra
winsky in ..a nutshell", een leeg,
louter harmonisch thema, krakerig
als sprokkelhout, maar variaties daar
op, die fascineerend zijn van geheim
zinnig leven.
Toch staat deze muziek, zoo pro
blematisch zij mag zijn, veel dichter
bij een Mozart, van wien Soulima
Strawinsky de Pianosonate in D gr.t.
K.V. 311 speelde, dan Strawinsky's
eigen drie Etudes voor piano van
een jaar of veertig terug. Men mag
ze. zoo men zich op het standpunt
stelt, dat het alleen om de emotie
gaat, hartelijker muziek noemen, za
behooren echter tot een volmaakt
verleden tijd,
Strawinsky heeft het dus klaar ge
speeld die periode, waarin hu reedg
een meester was, volledig te overwin
nen om daarna met eindelooze moeite
toch zeker iets te realiseeren van een
nieuwe muzikale taal, die een oud en
weer verjongd ideaal huldigt. Dit ia
meer dan de meesten hebben ge
presteerd. En daarom dient men
altijd weer verdacht te zijn op een
verrassing, waarmede Strawinsky nog
kan komen. Hij heeft ze ons iri ver
schillende perloden van zijn leven
reeds bereid.
Nog een andere noviteit hoorde
men in deze uitzending, namelijk
een aantal nieuwe liederen van Haiia
Henkemans op teksten uit Bertus
Aafjes' „De Tooverfluitvertalingen
uit „Des Knaben Wunderhorn", zeer
gevoelige, van groote klankvoorstel
ling getuigende liederen, waartegen
men. zooals tegen zoovele he-
dendaagsche liederen, het bezwaar
kan hebben, dat zit meer piano
stukken met een obligate stem zijn,
Albert Dana zong ze. evenals Ravel'a
„Histoires naturelles", met Henke
mans als een brillant pianist aan
den vleugel. Aan pianistisch talent
was op dezen middag geen gebrek.
Wat Soulima Strawinsky In Mozart
liet hooren grensde aan de volmaakt
heid.
Ter afwisseling van al deze muzi
kale evenementen droeg Hella Haase
uit eigen werk voor. L. H
