NEDERLANDSCH VOLKSTOONEEL DEBUTEERT Paus weerlegt Joegoslavische beschuldigingen Overbrugging van kloof tusschen staat en individu Somber vooruitzicht Zege van Derksen Churchill voorspelt bloed en tranen Protesten tegen de berechting van Mgr. Stepinac Nieuwe taak voor Prins Bernhard-fonds MAANDAG 7 OCTOBER 1946 PAGINA 7 „Vechtend Volk" een spel van weinig kracht De prijs van het schoorsteenvegen Eerste Volksconcert Nieuw opleidingshuis voor gezinsverzorgsters Mgr. Ammerlaan verricht de plechtige inwijding De „Van Oldenbarnevelt" vertrokken Met vrijwilligers naar Ned.-Indië Ned. delegatie voor New York Straks weer 3 a 400.000 werkloozen? NAT. JONGEREN VERBOND Lidmaatschap met comm. vereeniging onvereenigbaar WAT BIEDT DE RADIO Het Nederlandsch Volkstooneel heeft bezit genomen van de t„t schouwburg omgetooverde Doelen zaal der Maatschappij van den Wer kenden Stand aan den Kloveniers burgwal te Amsterdam en aldaar de eerste voorstelling gegeven van het Russische tooneelstuk „Vechtend Volk" door Konstantin Simonov. Enkele sprekers hebben een kort •woord ter inleiding gezegd, waarna burgemeester d'Ailly met het door knippen van een lint het gordijn gelegenheid gaf plechtig uiteen te splijten om het woord te laten aan de artisten. De handeling van „Vechtend Vol':" speelt zich af aan het Zui delijk Russisch front in 1941 in een stad aan den mond van een rivier, die de plaats in twee deelen snijdt, waarvan er een door de Russen, een door de Duitschers is bezet. De ingesloten Russen, die een aan val van het Roode Leger verwachten, trachten contact te krijgen met de hoofdmacht en daartoe stuurt de jeugdige commandant zijn chauf- feuse, op wie hij verliefd is, eenige malen naar den anderen oever, waar de Duitschers hun terreur uitoefe nen met de grondigheid, die wij van hen kennen. In het troepje duikt een spion op. die ontmaskerd wordt, de chauffeüse valt in handen van de beulen, de moeder van den com mandant zal zonder vorm van pro ces worden opgehangen, een quasi verraderlijk partisaan komt de span ning aanzetten, en tenslotte breekt het groote offensief los en de offers zijn niet vergeefs gebracht. Voor een Russisch publiek, dat dit stuk tijdens en na de bloedige gebeurtenissen zag, zal de verbeel ding van deze gebeurtenissen onge twijfeld meer attractie hebben ge had dan voor ons mogelijk is. Het staat of valt met de actualiteit, het geen zeggen wil, dat het niet daar boven uikomt. Noch de dramatische spanning, noch de psychologische verantwoording is van een dusda nige kracht, dat het boven alle ac tualiteit uit algemeen menschelijken gevoelens dwingend vorm geeft, doch het kan zijn, dat de auteur zijn stuk heeft geschreven met het oog op een Russischen speeltrant, die monu- mentaler is dan de Nederlandsche en zeker dan die van dit ensemble. TVt het stuk „ons in aanraking brengt met lieve, onbevangen men- schen". zooals Perd. Sterneberg in het nrogramma opmerkt, is niet be paald een overweging van drama- tischen aard en draagt dus weinig bij tot de dramaturgische mérites van het drama. De spelers hebben hun werk ge daan met een toewijding, die wel eens de plaats van de kundigheid Rij het begin van het schoor steen veg ersseizoen zijn de prijzen van het schoorsteenvegen opnieuw vastgesteld. Tot nu toe was het „gewoon", dat door vaklieden ƒ2.50 tot ƒ3.voor het vegen van een enkel rookkanaal wera gevraagd, terwijl daarnaast ae seizoenleurders met hun dikwijls gebrekkige uitrusting voor 1. per schoorsteen hun diensten aan boden. Met ingang van 14 October a.s. zijn de prijzen vastgesteld op ƒ1.75, ƒ1.50, en ƒ1.35, al naar grootte der gemeente, waarvoor men dan ook mag verwachten, vakkundig te worden bediend. De ze prijzen gelden voor één rook kanaal. Voor Amsterdam is een ai- zonderiijke prijs vastgesteld van 2. Als opdracht tot het vegen van meer dan een schoorsteen wordt gegeven is de prijs aanmerkelijk lager, bijvoorbeeld voor twee rook kanalen in Amsterdam 1.75 per rookkanaal en in de overige groote plaatsen 1.50 per rookkanaal. Pe plaatselijke verschillen in prijs komen overeen met de loon- verschillen voor de metselaars, Schoorsteen v egerij en metselarij zijn meestal in één bedrijf gecom bineerd. Dinsdag 8 October 8 uur zal in de gemeentelijke concertzaal het eerste concert worden gegeven van de senie Volksconcerten 1946-'47. Als solist zal optreden de violist Jan Keessen. Hij zal uitvoeren Poème van E. Ohausson en de Symphonie Espagnole van Ed. Lalo Het orkest dat onder leiding staat van Kees Hartvelt, opent me,t de Fantasie sur deux airs populaires Angevins van G. Leikeu, gevolgd door Viviane voor orkest van Chausson en Poème voor viool en orkest van denzelfden componist. Na. de pauze volgt een uitvoering innam. Het valt dus na deze eerste prestatie niet te beoordeelen, of het Nederlandsch Volkstooneel zal uit groeien tot een hecht ensemble, dat in staat zal zijn het goede tooneel tot het volk te brengen. En rest dan nog de vraag wat men onder volkstooneel te verstaan heeft: een bepaald genre stukken, die In het bijzonder tot de volksverbeelding spreken, dan wel het superieure tooneel, dat ln bepaalde vormen „het volk" móet aanspreken. De poging van het Nederlandsch Volkstooneel blijft nochtans loffe lijk als Intentie, zoodat wij van harte hopen, dat het gezelschap de wegen en de stukken zal we ten te vinden, die het volk met goed gevolg kunnen bereiken. Het publiek, dat het zaaltje vul de, en waaronder uiteraard vele ge- noodlgden waren, toonde zich dank baar en zeer voldaan. Dbg. Zondagmiddag heeft Mgr. N L. A. Ammerlaan in tegenwoordigheid van en groot aantal prominente persoonlijkheden in het katholieke leven het nieuwe opleidingshuis voor gezinsverzorgsters, gelegen aan het Ledeganckplein te Den Haag, plechtig ingewijd, bij welke gelegenheid, zooals men zich kan voorstellen, vele sprekers van de groote ingenomenheid met de tot standkoming van het nieuwe oplei dingshuis getuigd hebben. Met reden, want met de opening van dit huis is thans de gelegenheid geschapen om een definitief begin te maken met de opleiding van jonge vrouw tot steun en hulp van de groote gezinnen, steun en hulp in de eerste plaats in materieelen, maar daarbij niet minder in mo- reelen zin. Veertien meisjes hebben zich voor dezen cursus opgegeven. Het duurt een half jaar, verdeeld in drie maanden opleiding en drie maanden practisch werken in gezinnen in een daarvoor aange wezen stad. Na deze volledige op leiding zijn de meisjes gerechtigd het Malthezer Kruis te dragen. Hiermede zijn dus de eerste be scheiden stappen gezet om aan het nijpend tekort aan de zoo onont beerlijke gezinshulp een einde te maken. „Gebrek aan tijd om pro paganda hiervoor te maken is de oorzaak, dat er zich nog maar een 200 gering aantal heeft opgege ven," verklaarde ons een der leid sters. Wanneer nu maar het mee- rendeel van de vrouwen, in het bij zonder de jongeren, zich eindelijk eens rekenschap gaat gever, van de belangrijke taak, die haar wacht, dan mogen de overbelaste huis vrouwen de toekomst werkelijk iets lichter inzien. Ook in andere bis dommen is men aan het werk be gonnen of zal men binnenkort hier aan beginnen. Slaagt het en het moet slagen dan zal er althans voor de dringendste gevallen hulp komen. ,,'t Is voor Holland, dus het moet!' Dat hebben ze gisteren tegen ons geaegd en zoo denken wij er allemaal over. De tintelende oogen in den glunderen Limburgechen kop bewij zen wel, dat die plicht niet als een al te zwaren last wordt gevoeld. Eq opschriften op de treinen getuigen van eenzelfden geest. Het zijn dan ook bijna allemaal vrijwilligers, de 1500 militairen, die met de „Johau van Oldenbarnevelt" naar Indiii vertrekken. Een groep mariniers js 81 anderhalf jaar in opleiding en ze zijn blij nu eindelijk hun taak te kunnen gaan vervullen. Het vroeger zoo luxueuze schip heeft zijn staatsie kleed moeten afleggen en is nu ge heel ingericht om militairen te her bergen. Een heete kop koffie met een paar koeken, een pakje cigaret- tcn en dan gaan de mannen aan boord. Sommigen gaan eerst hun nieuwe omgeving eens verkennen, anderen beginnen meteen met een brief en weer anderen zitten al da delijk aan een warmen maaltijd. Nou, ik denk. dat ik het hier best za] uithouden", merkt een marinier op. De muziek speelt, de soldaten hangen over de reeling- en langzaam maakt de „Van Oldenbarnevelt' zich los van de kade. Eerst gaat het naar Engeland, waar ongeveer de helft der passagiers zal achterblij ven. Hun plaatsen worden dan door anderen ingenomen en dan gaat het door naar Indië. In de delegatie, welke Neder land zal vertegenwoordigen in het tweede gedeelte van de eerste al- gemeene vergadering van de Ver. Naties, welke 23 October te New York zal bijeenkomen, is be noemd: minister Van Boetzelaer van Oosterhout, minister Van Kleffens, de oud-ministers dr. Van Roijen, mr. Steenberghe en mr. Burger en pater mr. dr. L. Beaufort OF.M ln een rede te Castel Gamlolfo tot de leden van de kerkelijke rechtbank heeft de Paus Zondag toespelingen gemaakt op het proces tegen Mgr. Stepinac te Zagreb. „Volgens berichten in de pers ter gelegenheid van een infaam proces", zoo zeide de Paus, „heeft een procureur-generaal verklaard, dat de Paus zijn toestemming heeft gegeven aan gedrongen be- keeringen. Wij hebben den plicht een dergelijke leugenachtige be schuldiging van de hand te ivy zen." Teneinde deze tegenspraak „naai lehooren te documenteeren" haalde de Paus een nota aan, die Zijn staats secretariaat op 25 Januari 1942 aan c.e Joegoslavische legatie bij den Hei ligen Stoel had doen toekomen. De legatie had inlichtingen ge vraagd betreffende de vele bekeerin gen van „Kroatische dissidenten" in Joegoslavië tot het katholicisme, daarbij „uitdrukkelijk erkennende' aldus de Paus „dat noch de Heilige stoel, noch het katholieke episcopaat ln Joegoslavië daar eerpg deel aan had". „Bijgevolg" zoo heette het in de nota „kan het feit, dat plot seling groote aantallen Kroatische dissidenten verzoeken, in de Katho lieke Kerk te worden opgenomen, slechts de bezorgdheid van het Kroa tische episcopaat wekken „Er is een speciale bisschoppe lijke commissie ingesteld, om er voor te waken, dat de bekeerin gen de vrucht zijn van overtui ging en niet van dwang", zoo eindigde de nota. Radio Vaticana heeft een pro testnota van het Vaticaan" uitgezon den, waarin wordt geprotesteerd te gen de omstandigheden die het van de d'erde Sympthonie van Bob proces te Zagreb tegen Mgr. Ste- van Mianken, waarna de solist be- sluit met de reeds genoemde Sym phonie Espagnole van Lalo. Te Utrecht is na een kortstondigs ziekte overleden mr. dr. E. J. Beumer, lid van de Eerste Kamer en voor zitter van de Eerste Kamer van het Tribunaal te Utrecht. pinac omgeven en tegen de Joego slavische pers, die geen melding maakt van de goede daden van den aartsbisschop tijdens de Duitsche be zetting. toen hij „Joden, orthodoxe Serven en niet in 't minst gezinnen van communisten, die nu hooge functies bekleeden, de helpende hand bood." met duizenden geloovigen, die voor Mgr. Stepinac kwamen bidden. De politie heeft naar aanleiding hiervan samenscholngen van meer dan vijf man verboden en de priesters voat cïe uitvoering van dit verbod ver antwoordelijk gesteld. Kardinaal Spellman, de aartsbis schop van New York, heeft Zondag een aanval gedaan op wat hij noem de „satanische Sovjet-pluimstrijkers" in Joegoslavië, die Mgr. stepinac voor het gerecht gesleept hadden. Hij zei, dat het „lot van dezen ede len preister reeds bezegeld was." Op het te Middelburg gehouden congres van het, departement Zee land van de Ned. Maatschappij van Nijverheid en Handel heeft drs. G. A. Kohnstam, chef van de afd. technische en economische vraagstukken van het departe ment van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, er op gewezen dat Nederland zooveel geleend heeft in het buitenland, dat ons land geen dividenden meer trekp maar rente moet betalen. Deze schade kan alléén door export worden vergoed. Onze sociale economie heeft industrialisatie noodig om aan onze groeiende bevolking overschot aan werk te geven. Lukt dit niet dan zal Neder land in het jaar 1950 tot 1955 wederom drie a vierhonderd dui zend werkloozen tellen. Het Nationaal jongeren Verbond heeft zijn eerste vergadering na de bevrijding te Amsterdam gehouden. De aigem. voorzitter, de heer A. Th. C. Schiebergen, gaf een overzicht van de bezettingsjaren en waar schuwde in het bijzonder te gen het communisme, waarbij spr. het Algem. Nederlandsch Jeugdver- bond als een communistische jeugd organisatie karakteriseerde. In qe In dische kwestie eischte spr. onvoor waardelijke handhaving van de Rijks eenheid. Een voorstel van de afdeelmg Vlaardingen om het lidmaatschap van de Communistische Party Ne derland of een harer mantelorga nisaties onvereenigbaar te verkla ren met het lidmaatschap van het Nationaal Jongeren Verbond, werd met algemeene stemmen aangeno men. De voorzitter deelde vervol gens mede, dat er een Ouderen- Raad van Advies is ingesteld. Daarin hebben o.a. zitting geno men: oud-minister dr. J. j. c. van Dijk, luitenant-kolonel mr. J. W. O. Doornbos, president van het hoog militair gerechtshof, luitenant-admi raal J. Th. Furstner, mr. W. G. F. jongejan, voorzitter van den onder- nemersraad voor Ned.-Indië, prof. mr. A. c, Josepnus Jitta, hoogleeraar te Delft, mr. S. baron van Heemstra, oud-commissaris der Koningin in Gelderland, prof. mr. W. P. J. Pom- pe, hoogleeraar te Utrecht. L. Neher, directeur-generaal der P.T.T., vice- admiraal J. W. Termijtelen, chef van den marinestaf, jhr. mr. A. W- L. Tjarda van Starkenborgh Stae- houwer, oud-gouverneur-generaal en ambassadeur te Parijs, luit.-generaal J. J. G. baron van Voo-rst tot Voorst, gouverneur der residentie en oud minister Ch. J. I. M. Weiter. Voorts zeide de voorzitter, dat het Verbond in de komende weken over eenige kwartieren zendtijd zal be schikken. Van verschillende zijden uit de vergadering werd tot het hoofd bestuur het verzoek gericht een protest in te dienen bij de regee ring, naar aanleiding van de uit latingen van prof. Schermerhorn over soekarno en de interventie van buitenlandsche mogendheden, hetgeen het hoofdbestuur toezeg de. 14 October zullen in Gronau, dat even over de Duitsche grens ligt, verschillende Nederlanders terechtstaan, in hoofdzaak Twen tenaren, die verdacht worden van clandestiene aankoopen in Duitschland. Prins Bernhard, die regent is van het „Prins Bernhardfonds", heeft hedenmorgen dit bestuurscollege vóór het begin van de constituee- rende vergadering, in het gebouw van de Ned. Handel Maatschappij te Amsterdam, plechtig geïnstalleerd. Hij hield daarbij een rede, waarin hij er o. m. op wees, dat toen hem het idee voorgelegd werd, het P. B. F. niet op te heffen, maar te richten op een nieuwe taak, n.l. die van de financieele steunverleening aan den arbeid van ons volk voor zijn gees telijke en cultureele weerbaarheid, hij gaarne besloten had aan dit ver zoek gevolg te geven. Het was mede een aantrek kelijke gedachte, dat het initia tief van de landgenooten bui ten het bezette gebied nu in dezen tijd van opbouw werd doorgedragen. Het zal nu straks uw eerste werk zijn, zoo zeide hij, om door samen stelling van statuten en reglemen ten de meest geëigenden vorm voor deze nieuwe en uiterst nuttige taak van het P. B. F. te vinden. Ongetwijfeld heeft de staat en ook De kathedraal en de andere her-1 de lagere overheid van provincie en ken van Zagreb waren Zondag beset J gemeente op het binnenlandsche ïront voor geestelijke weerbaarheid een belangrijke taak. De staat zal ook hier in het moderne leven veel meer «aan doen, dan vroeger Maar toch kan en mag hij niet verder gaan, dan de voorwaarden scheppen en de mogelijkheden bereikbaar ma ken, waarop de individuen en de kleinere groepen naar eigen aard en inzicht hun cultureele activiteit kunnen ontplooien. tiaar tusschen de mogelijkheden die de staaf kan scheppen en die van het Individu of de groep ligt dikwijls een kloof, waardoor beiden elkaar vaak niet kunnen naderen. Hier dienen bruggen gebouwd te. worden, waartoe èn staat èn de particuliere activiteit beiden krach ten bijeen dienen te brengen. Welnu, zoo vervolgde de Prins, hier ligt een taak voor het P.B'.F. om door een samenballing van alle krachten van het vrye maatschap pelijke leven voor alle werkers de noodige geldmiddelen voor dezen bruggenbouw bijeen te brengen. De Prins deelde tenslotte mede, dat het nieuwe P.B.F., nog voor het officieel bestaat, met de Anjerdag- 1946 ruim f 400.000 bijeen heeft ge bracht (Vervolg van pagina 1) De meerderheid van Derksen was zeer overtuigend. Al in den eersten rit trok hij zoo geweldig van leer, dat er van den Senfftleben, die Sehe- rens en Van Vliet versloeg, niets, maar dan ook niets overbleef. De Pranschman verloor met bijna vier lengten. Senfftleben zette er alles op om in den tweeden rit revanche te ne men en het scheen, dat dit inder daad zou gelukken, want bij de laatste bocht had de Franschman nog steeds de leiding. Maar Derk sen, die begreep, dat de kans op den wereldtitel dit jaar mooier was dan hij ze misschien ooit nog zou krijgen, raapte al zijn krachten sa men en met een enorme eindspurt, die Senfftleben verraste en de Zwitsersche toeschouwers, die er ondanks het ongewone uur nog waren, in verbazing bracht wist hij zijn tegenstander nog juist vóór de finish te passeeren. Het verschil bedroeg misschien twee banddikten, maar het was genoeg, voor onzen landgenoot om juichend de armen in de lucht te gooien en even later in het kam- piocnstricot van de U.C.I. zijn eereronde te rijden. Op het congres der conservatieve party te Blackpool heeft Churchill een heftigen aanval gedaan op de Labour-regeering, die hij beschul digde van „weifeling, zonder eenig vaststaand plan of definitieve poli. tiek in Palestina". Ellende en bloed vergieten zou komen voor millioe- nen menschen in India. „Door het verlies van India en Burma zal wellicht spoedig hef. zelfde lot ondergaan" zei Chur chill, „wordt het aantal onderda nen van den koning verminderd tot nauwelijks een vierde van wat het geslachten lang geweest is." ..Rusland heeft ter zelfder tijd millioenen menschen onder het despotisch beheer van het Kremlin gebracht", verklaarde Churchill, ,.en het breidt zich nog steeds uit." „Ondanks de vele binnen- en bui. tenlandsche problemen zou het heel eenvoudig voor mij zijn, mij thans terug te trekken uit het openbare leven. Ik voel nu echter, dat de toestand zoo ernstig en dat wat ér komen gaat, wellicht zoo somber is, dat ik besloten heb, voort te gaan de vlag te dragen, zoolang ik de noodige kracht en energie heb en uw vertrouwen." Renee Clement heeft de hoofdprij zen van het Internationale Filmfes tival te Cannes bekend gemaakt. Mi chelle Morgan kreeg den titel van ..beste actriceRav Miland werd tot „beste acteur" verklaard. De film ..La Bataille du rail" ging met den grooten Internationalen prijs voor de beste film strijken. Zondagmiddag zijn te Hoek van Holland de pieren binnengevaren de Engelsche ss. „Empire Conforth" en de „Empire Shelter". Beide schepen hadden, ongeveer 600 Duitsche krijgs gevangenen uit Engeland aan boord, die thans ingevolge internationale overeenkomst door bemiddeling van The British Ministry of Transport naar Duitschland terugkeeven. Hedenavond en morgen HILVERSUM I. 301 m. 18 00 Nieuws. 18.15 Gram. 18.30 Ned. Strijdkr. 19.00 Benedict Silber- man. 19.15 Lezing. 19.45 Depart, uitz. 20.0C Nieuws. 20.05 K.N.M.T. 20.08 Dingen. 20.20 Orkest. 21.00 Voordr. 21.15 Ramblers. 21.45 Koor. 22.10 Duo. 22.45 Lezing. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymn. 7.30 Gram. 8.00 Nieuws. 8.15 Aubade. 8.30 Gram. 9.00 Carillon- muziek. 9.15 Morgenw. 9.30 Gram. 10.30 Vrouw. 10.35 Fluitreclta! 11.00 R.V.U. 11.30 Gram. 11.45 Familieber. 12.00 Reportage. 12.30 Platteland. 12.40 „Contrasten". 13.15 Bloemententoonstelling 13.20 Vaudeville-orkest. 14.00 Naald en schaar. 14.20 Paulina Marcelle. zang. 14.45 Gram. 15.00 Lee. 15.15 Gram. 15.30 Piano. 16.30 Gram. 16.40 Schoolbel. 17.00 Voordr. 17.30 Skymasters. 17.45 Rijk Overzee. HILVERSUM II, 415 m. 18 15 Gram. 18.45 Sport. 19.00 Nieuws. 19.15 Gram. 19.40 Lez. 20.05 Lez. 21.15 Gram. 21.30 Gram. 22.00 Nieuws. 22.15 Na het nieuws.... 22.30 Gram. 22.45 Avondoverd. 23.00 Zangrecital. 23.30 Gram. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymn. 7.30 Morgengeb. 7.45 Gram. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.30 Waterst. 9.50 Lichtbaken. 10.15 Gram. 10.45 Lez. 11.00 Pianorecital. 11.30 Lez. 11.45 Gram. 12.03 Stafmuziek. 12.30 Lunchconcert, 13.00 Nieuws. 13.45 Lee. 14.00 Hartvelt-kwartet. 14.30 Searlatiana. 15.00 Vrouw. 16.00 Zonnebloem. 16.45 Kamer muziek. 17.15 Kamerkwartet. 17.45 Dinermuziek. Directeur: J. J W Boerrigter Waarn Hoofdredacteur; VS- Severin.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1946 | | pagina 7