Vliegtuigramp kost 21
personen het leven
Waarschuwende woorden van
maarschalk Smuts
Kinderen liepen als brandende
fakkels rond
Veertien getuigen a décharge
niet gehoord
Het weer
De reis van den
Kardinaal
Osservatore" over de motieven
Scheiding tusschen Oost en West
vergroot de algemeene vrees
Revolutie uitgebroken
op Zuid-Sumatra
Van Mook spreekt te
Pangkalpinang
Tol hoofd en hart
o
DINSDAG 8 OCTOBER -946
NIEUWE VLIEGRAMP
EISCHT 20 DOODEN
Het proces tegen Mgr. Stepinac
DE PRINSESJES
ALS BRUIDSMEISJES
MEER BORRELS
VOOR MINDER GELD?
In twee dagen Batavia-
Amsterdam
ZEE-MILICIENS MET
GROOT VERLOF
^7 r k
De nieuwe interiocale
telefoongids
69ste JAARGANG No. 23666
NIEUWE HAARLE
COURANT
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week
In den loop van gisteren en
vannacht is nog een aantal
slachtoffers van de vliegtuigramp
te Apeldoorn, die in het Juliana-
ziekenhuis zijn opgenomen, aan
de verwondingen bezweken. Het
totaal aantal slachtoffers onder
de leerlingen is gestegen tot 19
De toestand van de overige
7 slachtoffers is, naar wij ver
nemen, op dit oogenblik naar
omstandigheden redelijk wel te
noemen, hoewel daaruit nog
geenszins mag worden opge
maakt, dat zij ook buiten levens
gevaar zpn. Slechts twee leerlin
gen wisten ongedeerd nit de
vuurzee te ontsnappen.
Een tragische bijzonderheid is,
dat de moeder van den omgeko
men vlieger, die het ongeluk van
haar zoon zag gebeuren, door een
beroerte werd getroffen en kor
ten tijd later overleed- In totaal
zijn er dus met den vlieger mee
21 slachtoffers te betreuren.
De burgemeester van Apeldoorn,
A. l. des Tombe, heeft namens
de Koningin van haar deelneming
betuigd aan de ouders van de leer
ingen van de Chr. H.B.S., die bij de
vliegtuigramp om het leven zijn ge-
tomen.
Nader vernemen wij dat het ge
meentebestuur van Apeldoorn zijn
ïeelneming heeft betuigd aan de na
bestaanden van de slachtoffers van
ie ramp.
Onze speciale verslaggever meldt
omtrent deze catastrophe nog
bet volgende:
Het was korten tijd na het vree-
selijk gebeuren toen wij de Christe
lijke H B.S., gelegen aan de Jacht-
laan te Apeldoorn, bereikten. Aan
de voorzijde was niet veel te zien,
alleen in het dak was een gat zicht
baar, aan de achterzijde was de ra
vage echter des te grooter. De res
tanten van het vliegtuig lagen overal
verspreid. Hot gymnastieklokaal was
geheel uitgebrand, de toestellen ge
blakerd, de muren gescheurd. Ouders,
ontdaan en beangst, vroegen naar
de namen der jongens, maar In den
euormen chaos kon men nog niets
zeggen.
Ontzettende hitte
Na de „kunststukjes" die de piloot
Max Christern hoven Apeldoorn had
uitgehaald, raakte hij met den lin
kervleugel het schoolgebouw, het
toestel stortte neer, de benzine
tank scheurde open en de branden
de benzine regende als vuur naar
beneden in de gymnastiekzaal. waar-
In 28 jongens uit de tweede klas
hun oefeningen deden.
De hitte was zoo ontzettend,
dat de gesloten deuren ook aan
de buitenzijde geheel zwart ge
blakerd waren. Twee .jongens
wisten te ontkomen door een
stukgeslagen raam, de anderen
liepen als levende fakkels rond.
J. l\ Hopman, de kok van de
Cadi, uit het aan de achterzijde
van de H.R.S. gevestigde solda-
tenkanip, was de eerste die de
plaats van liet ongeluk bereikte.
HU vertelde, dat toen hij de deur
van het lokaal liad opengetrapt,
sommige jongens als waanzinnig
van angst, brandend naar buiten
renden en in den vijver sprongen.
De moesten lagen bezwijmd op
den grond en hijzelf heeft wel
vijftien jongens iiaar buiten ge
dragen en geblusclit. Ook de
gymnastieklceraaj, H. J. Dob
be liga, die zicli zeer moedig ge
dragen heeft, werd zwaar gewond,
doordat hij later weer het ge
bouw binnenging om jongens te
redden. Zijn met benzine door
trokken kleeren vatten toen weer
vlam. sommige .jongens waren
zoo verkoold, dat bun ouders ze
nauwelijks lierkenden.
Zeer veel hulp hebben de milltai-
ïen uit het kamp geboden, zieken
auto's met verpleegsters en doktoren
waren zeer snel ter plaatse.
Max Christern, de piloot, die 21
jaar oud was, stond bij velen bekend
als een sympathieke jongeman, die
in het geheel geen waaghals was.
Het ongeluk echter, dat geheel aan
onverantwoordelijke roekeloosheid
moet worden toegeschreven, is daar
om voor velen onbegrijpelijk.
Hii was Heer enthousiast voor de
■uchtvaart en leerde voor den oorlog
zweefvliegen op het vliegveld Teuge.
Tiidens de bezetting werd hij als
Hijks-Duitscher gedwongen in het
Duitsche leger te treden. Hij deser
teerde echter en dook onder. Na de
bevrijding kreeg hij zijn vlieger-op
leiding in Engeland én was thans
gedetacheerd bij den marine-lucht
vaartdienst.
Zooals bPgiiiji'elijk is de verslagen
heid in de Veluwsche stad groot.
Vele menschel! verdrongen zicli voor
de bulletins en bespraken liet ou-
fvval.
Geoffrey de Havilland
gevonden
Het lijk van een man. dat Maandag
te Whistable aanspoelde, kon ge
ïdentificeerd worden als Geofffey de
Havilland. de 37-jarige Britsche test
piloot, die vermist werd sedert zijn
vliegtuig op 27 September in de mond
van de Theems stortte.
De plaats waar het lichaam gevon
den werd, ligt ongeveer 25 K.M. van
All-Hallows on the Sea, waar men
zijn toestel indertijd uiteen had zien
spatten.
SïïsSSSÖi
Verwachting tot Woensdag
avond
Overdrijvende wolkenbanken,
afgewisseld door perioden van
helderen hemel. Noord-Oostelijke
tot Noordelijken wind, overdag
matig. Droog, vrij koud weer.
Zon onder 18.04. Maan 18.02
5.56. Zon op 6.53.
Een overzicht van de uitgebran
de gymnastiekzaal te Apeldoorn,
waarin 4 H.B.S.-leerlingen le
vend verbrandden en 15 scholie
ren dusdanig werden gewond,
dat zij later zijn overleden
Z. E-.i. Kardinaal Respighi,
pauselijk ceremoniemeester, heeft
zich vandaag naar Castel Gandolfo
begeven, om schikkingen te tref
fen voor de plechtige uitreiking
van den rooden hoed aan Z. Em.
Joh. Kardinaal de Jong.
Mgr. de Jong brengt een gedeel
te van den dag in gebed en medi
tatie door in de kleine kapel, die
aan het Nederlandsche College
grenst.
Naar onze Romeinsche cor
respondent nog meldt, is Kar
dinaal de Jong zéér vermoeid
Hij heeft er van afgezien de
Nederlandsche kolonie en kerkelij
ke en wereldlijke autoriteiten op
de legatie te ontvangen.
Tengevolge van het neerstorten
van een York-toestel der R.A.F. in
de zee ten Noorden van het eiland
Pinang voor de Westkust van Ma-
lakka, zijn veertien passagiers en
zes leden der bemanning gedood.
Het vliegtuig was van Engeland op
weg naar Malakka.
Men heeft nog niets van de in
zittenden waargenomen.
Ondanks energieke pleidooien
van het openbaar ministerie, om
geen getuigen k décharge in het
proces tegen Mgr. Stepinac toe
te laten, besloot het hof Maan
dag 22 hunner te laten voorko
men. Veertien anderen werden
ecliter niet toegelaten.
De 48-jarige Aartsbisschop van Zagreb, Mgr. Aloysius Stepinac,
staat'met vijftien andere beklaagden voor het „gerechtshof" te
Zagreb te recht, om zich te verantwoorden voor z.g.n. collaboratie.
Mgr. stepinac, zesde van rechts, in de rechtszaal te midden van
de andere gevangenen
De president van het hof heeft
geen redenen voor de weigering
gegeven.
De verdediging begon met een ver
klaring van procureur Politeo voor
te lezen. Volgens deze verklaring
had de Aartsbisschop voor den oor
log en tijdens de bezetting order
gegeven om geen rassenonderscheid
te' maken. Hij was niet bij politieke
werkzaamheden betrokken geweest.
Verder legde Politeo nog documen
ten over om te bewijzen, dat Mgr.
Stepinac bij Pawelitsj geprotesteerd
had tegen de door de Oestasjies be
dreven misdaden, met inbegrip van
de mishandeling van enkele katho
lieke priesters.
Natko Katitsjits, de tweede verde
diger, toonde documenten, waaruit
bleek, dat Stepinac tegen massa-be
keering was en dat hij een actieve
rol speelde in het werk, om vele
Serven uit de concentratiekampen
te halen.
Zes priesters namen in de morgen
uren plaats in de getuigenbank, zij
getuigden, dat zij opdracht hadden
gekregen zich van politieke activi
teit te onthouden.
De „Osservatore Romano" consta
teerde gisteren dat het ware motief
achter het proces tegen Stepinac
is, dat allen die zich verzetten te
gen het nieuwe regime geëlimineerd
moeten worden. Volgens de „Osser
vatore" heeft een spreker op een
anti-fascistische meeting, dezer dar
gen in tie Dalmatische stad Split ge
houden, deze meening verkondigd.
Het officieele Joego-Slavische
nieuwsbureau Tanjug meldt, dat Vi
caris-Generaal Ivan Jeric te Maribor
(Marburg) '"oor een volkstribunaal
moet verschijnen. Hii wordt ervan
beschuldigd een terroristische bende
georganiseerd te hebben, die het dorp
Sovenske Gorice geplunderd heeft.
De Zuid-Afrik, premier, maar
schalk Smuts, heeft in een rede voor
de Parijsche conferentie verklaard,
dat de eene teleurstellende en ont
moedigende trek van de Paiijschc
Conferentie is, dat de Slavische en
VVestersche groepen voortdurend te
gengesteld stemden. De Conferentie
is geen mislukking geworden. Er is
zelfs grooter succes behaald dan men
verwacht had.
Sprekende over de verdeelina. by
hét stemmen tusschen Oost en West
zeide Smuts: „Dit is een vredescqn-
fcrentie, en deze moet niet het 6e-
gin van nog grootere worstelingen
zijn". De conferentie moet de alge
meene vrees niet vergrooten en geen
nieuwe gevaren inluiden.
Hij noemde vervolgens de twee
„moeilijkste problemen" waarvoor
thans een oplossing is gevonden; de
kwestie Zuid-Tirol en Triest. „Indien
de conferentie het plan voor Triëst
goedkeurt, zal het een der interes
santste Internationale experimenten
zijn tot nog toe beproefd. Het zal van
Triëst maken, waartoe de natuur het
bestemd heeft: de groote uitgang
naar de Middellandsche Zee voor den
handel van Italië en Joego-Slavis
alsmede voor een groot deel van
Bestuurders afgezet
Recente berichten uit de lain-
pongs Zuid-Sumatra maken
er melding van, dat deze residentie
tlians in een toestand van sociale
revolutie verkeert. De republi-
kelnsche „resident" Abbas, en een
tiental overheidsfunctionarissen
zijn door bet volk afgezet en ver
vangen. De revolutie verloopt
bloedeloos, in Djambi lieerscht
een zelfde toestand, aldaar heeft
de TRI tijdelijk de macht aan ziel»
getrokken. Ook in Palembang
brengt de sociale revolutie velé
gemoederen in beweging.
Het ZTijn de meer links-georiën
teerde groepen en wel vooral de
jeugdorganisaties, die zich in dezen
roeren en activiteit ten toon sprei
den. Zij achten vele van de huidige
bestuurders te tam, te burgerlijk, al
te zeer vastgeroest in oude denk
beelden en te weinig bezield door den
waren republikeinschen geest, aldus
meldt Aneta uit Palembang.
Het Hijn ook deze groepen, die ern
stige critiek hebben geleverd op het
beleid van de P.P.M., de vakvereeni-
ging van arbeiders, werkzaam in de
olie-bedrijven, die een overeenkomst
met de olie-maatschappijen heeft
gesloten, waardoor een hervattin',
van de werkzaamheden op de raffi
naderijen mogelijk is geworden.
Naar wij vernemen zullen bij
het huwelijk van jkvr. S. C.
Feith en jhr. ir. J. Roell te
Hilversum de drie prinsesjes
bruidsmeisjes zijn
(Van onzen Haagschen redacteur)
Naast de zekerheid, dat per 1 No-
vember meer gedistilleerd in distribu
tie komt, n.l. 75 pet. van de voor-
oorlogsche hoeveelheid, staat de waar
schijnlijkheid, dat men voor dit groo
ter aantal borreltjes minder geld zal
behoeven te betalen. De desbetreffen
de autoriteiten overwegen namelijk,
dat de indertijd ingevoerde prijsver-
hooging, welke haar oorzaak vond in
de geringere omzetten, thans voor een
belangrijk deel kan worden teniet
gedaan. Het besluit is echter nog niet
genomen, doch verwacht mag worden,
dat deze zaak nog voor het einde
van deze maand haar beslag krijgt.
De K.L.M.-Constellation, die 3
October te Batavia is aangekomen,
is gisteren weer naar Amsterdam
vertrokken. Het vliegtuig zal een
recordvlucht van twee dagen maken.
In de Memorie van Antwoord
betreffende het wetsontwerp
„dienstplichtvoorzieningen" deelt
de regeering mede, dat zeemiliciens
in ieder geval vóór 1 Januari 1947
met groot verlof zullen worden
gezonden.
Zuid-Oost-Europa. Het zal in feits
de rol spelen, welke de oude Hanze
steden in het verleden voor Noord"
Europa vervulden."
„In wat werkelijk noodig is zijn
wij het allen eens. De mensch
moet gevoed, behuisd en gekleed
zijn en tegen werkloosheid, ziekte
en alle andere ellende in ona
dagelijksch leven beschermd zijn.
In dit alles is er geen Oost of
West en zijn er geen ideologieën.
Tijdens de algemeene debatten
te Pangkalpinang verklaarde Van.
Mook in zijn antwoord onder meer,
waarom deze conferentie eerst nu
was bijeengeroepen en waarom nu
geen algemeen vertegenwoordigend
lichaam werd ingesteld. De reden is,
dat zes maanden geleden zulk een
conferentie slechts verwarrend kon
werken. Eerst was een Malino noo
dig, maar dat kon slechts georgani
seerd worden na de terugtrekking
van het geallieerd militair bestuur
uit Borneo en de Groote Oost.
De regeering moet haar taak vol
voeren n den verwarden knoop van
betrekkingen met het moederland,
de militaire autoriteiten, de Brit
sche regeering, een nauwelijks voor
ons sympathie voelende buitenwe
reld en republikeinscli-georiënteer.
de Indonesiërs. In deze omstandig
heden is het niet doenlijk, zoo-
iets als een vertegenwoordigend li
chaam te vormen. Een openbaar de
bat zal in deze dagen bewijzen ca-
tastrophaal in zijn gevolgen te zijn.
ELINJOE
u
ÖENRjAILIAT
jMUNTOK
PANGKALPINAN
__B
BANKA
PALEMBANG
TOBOAL
SUMATRA
CARTO - 4615
Het moeilijkste deel van de taak
om- den oorlog in het Midden-Oosten
en het Verre Oosten te liquideeren
was aan het Britsche Rijk toegewe
zen en dit Rijk kon en wilde niet
betrokken worden in een oorlog met
de Indonesiërs, die zich verzetten te
gen het onvoorwaardelijke herstel van
ons erkend gezag, aldus Van Mook.
Het is juist dit laatste punt, dat da
oorzaak is van alle openlijke en fpr-
borgen wrijving met onze bondgenoo-
ten.
,,Met betrekking tot een vertegen
woordigend lichaam wordt thans
een herziening van het besluit tot
instelling van den Volksraad over
wogen in dien zin, dat een regeling
voor een vertegenwoordigend lichaam
op korten termijn mogelijk zal zijn,"
aldus Van Mook.
Eerste deel spoedig te
verwachten
Naar wij vernemen zal waarschijn
lijk eind October, maar in ieder ge
val vóór half November, het eerste
deel van de interiocale telefoongids
verschijnen. Het tweede deel zal
eerst drie a vier maanden later ver
schijnen. Men heeft de gids in twee
deelen gesplitst, om het publiek al
thans een deel van de gids zoo
spoedig mogelijk te kunnen leveren.
Het eerste deel loopt van ,.A" tot
en met „G". Het tweede deel zal de
overige letters bevatten.
De nieuwe gids zal qua indeeling
op eenige kleine wijzigingen na. niet
veel verschillen van vorige uitgaven.
Als opvolger van wijlen mr. dr.
E. J. Beumer als lid der Eerste Ka
mer komt in aanmerking de heer
A. W. Biewenga te Garsthuizen.
Iedere familie is een stad
in het klein. Er gelden daar
regels voor het algemeen
welzijn. Persoonlijke belan
gen moeten achterstaan bij
yhet algemeen belang.j