Kardinaal De Jong recipieert
in het Ned. College
Plechtige inbezitneming
van de titelkerk
Onderhoud met de Nederlandsche
journalisten in Rome
Generaal Spoor over eed-breuk
van voormalige officieren
Grootsch eerbetoon voor
Kardinaal De Jong
Pauselijke lof over
het Episcopaat
Ook beschuldiging jegens de Engelschen
Kleurrijk schouwspel
in de San Clemente
Verliezen in indië
MAANDAG 14 OCTOBER 1946
PAGINA 3
Landgenooten wenschen
geluk
De Paus en het verzet
Het portret van den
Kardinaal
Radio-telefoonverbinding
met de Oost
Indische K.V.P.
Generaal Eisenhower en veldmaarschalk Montgomery ontvingen
het eere-doctoraat in de rechten aam de Cambridge universiteit.
De twee beroemde veldheeren op weg naar het senaatsgebouw
v
Nieuwe vuurtorens en onderdee-
len daarvoor zijn over de geheele
wereld dringend noodig, daar
vele lichtbakens tengevolge van
het oorlogsgeweld verwoest of
zwaar beschadigd zijn. In de En
gel sche fabrieken, waar de ap
paraten voor vuurtorens ver
vaardigd wordenheerscht groo
te bedrijvigheid. Op de foto ziet
yien een acontal prisma's waar
uit lenzen worden samengesteld.
Op den achtergrond een lens be
stemd voor een vuurtoren in
West-lndië
Rede van den Kardinaal
Groote verheugenis
Nederland en de H. Stoel
Onderteekenmg der acte
DE ZWARTE BLADZIJDE
VAN DE LUCHTVAART
Wanneer effectenopbrengst
geheel in vrij geld?
Nieuwe generaal der
Passionisten
Duitsche contra-spion ter
dood veroordeeld
Zaterdagmiddag om half vijf arri
veerde aan het Nederlandsch college
te Rome. tijdelijk residentie van Z
Eminentie Kardinaal de Jong, de
Guardaroba van z. H- Monseigneur
Carlo Toraldo. De Kardinaal had ir.
de groote hal van het college plaats
genomen. De Pauselijke internuntius
monseigneur Paolo Giobbe, die juist
Zaterdagmorgen uit Den Haag te
Rome aankwam, Mgr. Adr. Smets, ti
tulair bisschop van Gangra, gewezen
apostolisch delegaat van Perzië. mgr.
Jan Olav Smit, mgr. B. Noots. jhr.
Van Weede, baron Gevers en echt-
genoote. alsmede alle bewoners van
het college, hadden zich rond den
Kardinaal opgesteld. Langzaam be
steeg de Pauselijke Guardaroba de
breede traip. gevoigd door een geheim
kamerheer met kap en degen en een
lakei van het Pauselijk hof, die een
zwaar zilveren blad droeg met Let
wapen van Z. Heiligheid, waaróp de
groote kardinaalshoed lag.
Mgr. Toraldi sprak zijn vreugde uit
over de verheffing van Z. Eminentie
tot kardinaal en hij wenschte hem
Gods zegen en een langdurig kardi
nalaat tot heil van de kerk en tot
zegen van Nederland.
Ti. Eminentie antwoordde in hel
latijn en verzocht den Guardaroba
zjin innigen dank en de betuiging van
zijn diepe aanhankelijkheid aan Z.
Heiligheid te willen overbrengen. Te
vens sprak de Kardinaal zijn vreugde
uit over de aanwezighed crp dit
oogcnblik van mgr. Giobbe. Vervol
gens aanvaardde de Kardinaal den
lioed en gaf hem, nadat alle aan
wezigen liet kostbare symbool van
liet hooge ambt hadden bewonderd
aan zijn secretaris dr. Geerdinek, hem
opdragend voor een veilige overkomst,
naar Holland te zorgen.
Onmiddellijk na deze korte maar
indrukwekkende plechtigheid begaf
Z. Eminentie zich naar ber.eden,
waar de groote receptie voor de Ne
derlanders te Rome een aanvang
nam.
Het is niet doenlijk allen te noe
men die gekomen zijn om den kerk
vorst geluk te wenschen. Gedurende
ruim twee uren verbleef Z. Eminentie
temidden van een groote steeds toe
nemende menigte landgenooten, die
allen aan hem werden voorgesteld
door den vice-rector van het college,
den weleerwaarden heer Jan Damen
die den gastheer mgr. dr. Bern. Eras,
door ongesteldheid gedwongen eenige
dagen het hed te houden, verving.
Allen die op Castel Gandolfo aan.
wezig waren en allen die r.aar het
college kwamen, hebben mgr. Eras,
die reeds gedurende zoovele jaren
een der belangrijkste figuren is on
der de Nederlanders te Rome, noode
gemist op dezen dag, die voor hem
meer nog dan voor anderen een on
vergetelijk hoogtepunt moet zijn ge
weest.
Tegen het einde van de receptie
stond de Kardinaal een onderhoud
toe aan de te Rome aanwezige Ne
derlandsche journalisten.
'/Tij n e Eminentie vertelde met
dankbaarheid over de audiëntie bij
den H. Vader, tijdens welke de Paus
met grooten lof over de houding der
Nederlandsche bisschoppen en ge-
loovigen tijdens den oorlog sprak. O?
Paus had onmiddellijk met groote
belangstelling naar Hare Majesteit
geïnformeerd. De Kardinaal bracht
In herinnering hoezeer liet Episco
paat zicli gesteund had gevoeld tij
dens de zware oorlogsjaren door de
wetenschap dat de li. Vader met
goedkeuring en bewondering aan het
werk der bisschappen dacht. De
Paus had liet telegram gememoreerd
dat Hij op 10 Mei 1940 aan Hare
Majesteit had gezonden.
Sprekende over de bezettingsjaren
roemde de Kardinaal de houding der
protestantsche kerken en noemde in
dit verband speciaal dominé H. E
Gravemeijer. Hij onderstreepte met
nadruk dat het dikwijls voor pro
testantsche geestelijken, bij wie ge
zinsomstandigheden een rol speel
den. moeilijker was geweest, dan
voor onze priesters. De bezetting
autoriteiten schrokken er voor terug
een prelaat te arresteeren, doch na
men vele dominé's gevangen. Ook
dominé Gravemeijer werd het slacht
offer en verbleef gedurende maan
den in een concentratiekamp.
Sprekende over de hooge onder
scheiding', welke Hare Majesteit aar.
den Kardinaal had verleend, vertelde
deze, hoe de Koningin hem persoon
lijk tijdens zijn verblijf in ai.jn ge
boorteplaats op Ameland, hiervan
had verwittigd door een telegram
waarin Zij zich verheugd noemde der
Kardinaal deze hoogste onderschei
ding te kunnen uitreiken.
Met warmte sprak de Karainaa'
over zijn vele gesprekken met Hare
Majesteit en over haar inzicht en
kennis van alles wat de bezetting
meebracht.
Op de vraag of de zetel var
Utrecht nu voortaan tevens een
kardinalaat zou zijn, antwoordde Z
Eminentie, dat alleen de H. Vader
hierover beslissen kon, doch dat dit
zeer te hopen was.
Over de titelkerk toonde Z. Emi
nentie zien uiterst verheugd. Als
historicus voelt hij zich gevleid van
deze kerk, een der belangrijkste van
Rome, de titularis te zijn. Hij me
moreerde het feit dat de Paus, die
Willebrord tot bisschop wijdde, dien-
naam zoo barbaarscir vond klinken,
dat Hij hem Clemens als meer chris
telijk klinkende naam had gegeven
Wat de verzorging en het onderhoud
van deze zeer oude kerk betreft, had
Z. Eminentie zich zich nog geen
oordeel kunnen vormen. Mocht even
wel een restauratie geboden zijn, dan
hoopt de Kardinaal, dat een beroep
op de Nederlandsche katholieken,
om de titelkerk van hun Kardinaal
in stand te houden, niet tevergeefs
zal zijn.
Over het portret van den Kardi
naal, dat in de titelkerk dient te
worden opgehangen, sprak Z. Emi
nentie de hoop uit. dat Dom Leu-
sink O.S.B., een oud-leerling van Z.
Eminentie, bereid zal zijn dit te
schilderen.
In den loop van de receptie kwa
men talrijke telegrammen binnen,
waaronder wij slechts noemen de
gelukwenschen van den vicaris-ge
neraal van het Aartsbisdom Mgr.
D Huurdeman. mede-onderteekend
door Th. W. van Luenen, tweeden
secretaris van Z. Eminentie, alsmede
een telegram gezonden door een
groep missionarissen op weg naar
hun missie, die vanaf de Oranje"
aan Z. Eminentie hun hulde tele
grafeerden.
Met ingang van 21 October a.s.
wordt de rechtstreeksche radio
telefoonverbinding met Neder-
landsch-Indië heropend. Voorloopig
kunnen alleen gesprekken gevoerd
worden met Batavia en Bandoeng,
waarmede afwisselend verbinding
wordt onderhouden. De verbinding
met Batavia is geopend Maandag,
Woensdag en Vrijdag van 13 tot 17
uur.
De verbinding met Bandoen^ is
geopend o|p Dinsdag, Donderdag en
Vrijdag.
Zoowel de verbinding met Ban
doeng ais die met Batavia is ge
opend van 10 tot 17 uur.
Het algemeen secretariaat van de
Katholieke Volkspartij deelt mede
dat 15 September }.l. te Batavia de
constitueerende vergadering van de
Indische Katholieke Volkspartij is
gehouden. Het voorloqpig bestuur be
staat uit: G. Pastor, voorzitter; H. J
A. Vermijs, 1ste secretaris; J. Matur-
bongs, 2de secretaris; dr. Ting Sioe
Thjan, 1ste penningmeester; J. W
Arnold, 2de penningmeester: R
Poedjowijatna; mr. Han Tiauw Hing;
J. H. smit; mr. E. Rijkmans en mr.
J. P. C'oglovius.
Luitenant-generaal S. H. Spoor,
opperbevelhebber der Nederland
sche strijdkrachten in Indië heeft
een vertrouwelijk memorandum
gericht tot de onder zijn bevel
staande officieren, waarin hij de
beschuldiging uit, dat de Engel-
schen ,,niet hun woord hebben
gehouden" inzake een „gentle
man's agreement" behelzend, dat
de Britten geen onderhandelingen
zouden voeren met voormalige of
ficieren van het Kon. Ned.-In
disch leger, die hun eed aan de
Koningin verbroken hebben, door
dienst te nemen in het Indone
sische republikeinsche „leger".
In de circulaire waarvan exem
plaren aan den correspondent van
Associated Press werden getoond
wordt verklaard: „Ik verwacht en
eisch van een ieder die de uniform
van het Ned.-Indisch of Nederlandsch-3
leger draagt, dat zij beslist ieder per
soonlijk contact met deze officieren
zullen vermijden."
Generaal Spoor zegt verder: Hoe
liberaal het standpunt dat men in
neemt ook moge zijn, alle wateren
van den Oceaan kunnen niet het feit
(Van onzen Romeinschen corr.)
Zondagmiddag om half vijf heeft
Kardinaal De Jong in alle glans en
kleur van zijn vorstelijke waardig
heid, op plechtige wijze bezit ge
nomen van zijn titelkerk. In de San
Clemente onder den gouden absis
op een Imogen troon gezeten, het
purper in lange golven neervallend,
heeft «1e kerkvorst de hulde in ont
vangst genomen van de Ierselie Do
minicaner monniken, die de kerk
bedienen en die in een lange rij
naderden en voor hem neerknielden.
Het was een feest van kleuren en
gewaden, een indrukwekkend eer
betoon voor den Kardinaal, die om
ringd was van bisschoppen en pre
laten, abten en priesters.
Het licht glansde op de eeuwen
oude mozaïeken, op het marmer
van ongetelde kleuren en de wierook
steeg wazig omhoog, terwijl het
,,Ecce Sacerdos" van Perosi in ijle
jongensstemmen door deze heerlijke
kerk klonk. Links van den troon
hadden plaats genomen de officieele
getuigen van de inbezitneming,
hunne Hoogwaardige Excellenties
Mgr. Adr. Smets en Mgr. Jan Olov
Smit, alsmede Mgr. B. Noots, gene-
raal-abt der Premonstratensers.
Mgr. Lod. Kaas, protonorarius apos-
tolicus, las de pauselijke bulle voor,
waarna de vicaris-generaal van de
Dominicanen, de hoogeerwaarde
pater Raymond Dowjall, een over
zicht gaf van d« roemvolle historie
van de kerk.
Toen verhief zich de Kardinaal en
hield in het Latijn een rede. De nu
plaats gehad hebbende plechtige in
bezitneming van deze zeer beroemde
kerk, toegewijd aan den H. Paus
Clemens, aldus de Kardinaal, herin
nert mij levendig aan den oorsprong
van de kardinaalswaardigheid. Im
mers waren niet de hoofden van de
kerken in het oude Rome de eerste
helpers en raadgevers van den bis
schop van Rome bij het besturen
van de kudde van onzen Heer?
Vormden zij niet geleidelijk aan den
senaat van den Paus? Daarom wij
zen deze ceremonieën mij helder en
duidelijk op de zwaarte van den
last, die op mijn schouders werd
gelegd. Daarom ook ben ik niet zon
der huivering en schroom naar deze
eerbiedwaardige kerk gekomen, die
de H. Vader mij als titelkerk heeft
willen geven. Ik begrijp en door
schouw nu beter de reden waarom
de aanwijzing van de titelkerk ver
schoven wordt tot den tijd, waarop
de titularis persoonlijk bezit kan
nemen van zijn kerk, n.L opdat deze
zich er dieper van bewust worde,
welke taak en welk ambt hem is
toevertrouwd. Hij maakt deel uit
van den raad van den Paus en staat
dicht bij den stoel van Petrus.
Mijn zwakke gezondheid belette
mij om in Februari van dit jaar
naar het eeuwige Rome te komen,
maar des te meer ben ik nu ver
heugd, dat ik mij bevind te midden
van u, die de getuigen zijt, hoe ons
aller moeder de H. Kerk tegelijk is
én Katholiek én Roomsch, omdat de
titularis van verre is gekomen, aldus
bewijzende, dat de Kerk bovenna
tionaal is. Roomsch omdat naar
Rome als naar het centrum en het
Hoofd der Kerk toestroomen allen,
die deelnemen aan het bestuur der
Kerk. Groote dank echter ben ik den
H. Vader verschuldigd ook hierom,
omdat Hij mij heeft willen geven de
kerk van den H. Clemens, welke zoo
eerbiedwaardig is door haar historie
en zoo beroemd door haar kunstge
wrochten. Want het ouderlijk huls
door den patriciër Clemens tot een
bidplaats voor de christenen Inge
richt, ging tijdens een vervolging
weliswaar als bidplaats verloren en
diende een tijd lang voor de uit
oefening van den Mithras-cultus,
maar zij werd uiteindelijk toch weer
in een Katholieke Kerk veranderd.
Zoo roept deze eerbiedwaardige
kerk de wisselvalligheden der ge
schiedenis in herinnering, maar zij
bewijst tevens haar apostoliciteit van
den katholieken godsdienst, die hier
op deze plaats reeds vanaf de eerste
eeuw werd uitgeoefend, namelijk
vanaf den tijd van den H. Clemens,
den derden opvolger Van den H. Pe
trus. Deze kerk Is mij bovendien
zeer dierbaar, omdat de H. Clemens
de patroon ls van de parochiekerk,
waar ik door het H. Doopsel werd
herboren. Nog nader rust zij mij aan
het hart omdat het de H. Clemens
was, wiens naam aan St. Willibrord
werd gegeven, den Apostel der Frie
zen en eersten bisschop van Utrecht,
wiens onwaardige opvolger ik ben.
Vervolgens wie weet niet dat de
H. Paus Clemens In zijn brief aan
de Corinthiërs reeds veronderstelt
en in feite benadrukt het primaat
van den bisschop van Rome. En nu
kan ik zonder eenige aarzeling ge
tuigen, dat de katholieken van Ne
derland zich allernauwst aan den
Heiligen Stoel verknocht gevoelen
en altijd en overal bereid zijn dit
primaat van den Paus te verdedigen
en te verkondigen.
Ten slotte blijft niets anders meer
over dan opnieuw uitdrukking te
geven aan mijn gevoelens van dank
baarheid jegens den H. Vader, wiens
primaat lk vast geloof en belijd.
Want waar Petrus is, is de Kerk.
Moge God hem nog lang behouden
doen blijven. In het bewustzijn ech
ter van mijn zwakheid smeek ik
dringend alle aanwezigen, dat zij
door hun blijvend gebed aanvullen,
wat aan mijn zwakke krachten ont
breekt.
De rector van de kerk, Prior van
de Iersche Dominicanen, hief daarop
het Te Deum aan, dat door het koor
juichend werd overgenomen.
Ten slotte besteeg de Kardinaal
het altaar en gaf plechtig zijn zegen.
Onder de tonen van het Jubilate
Deo van Perosi verliet de Kardinaal
met zijn gevolg de kerk, om zich
naar de sacristie te begeven, waar
de acte van inbezitneming werd
voorgelezen en door den Kardinaal
en de getuigen werd onderteekend.
Hierna werd de Kardinaal in de
sacristie gelukgewenscht door de
officieele genoodigden, van wie wij
slechts noemen Jhr. Mr. Marc van
Weede, Gezant van Hare Majesteit
bij den H. Stoel, Mgr. Camagni, ver
tegenwoordigend het Staatssecre
tariaat, Baron W. J. G. Gevers en
echtgenoote, Mgr. Paolo Giobbe,
alsmede vele bij den H. Stoel ge
accrediteerde ambassadeurs en ge
zanten, waaronder de ambassadeurs
van België, Ierland, Spanje, Polen
enz.
Toen de Kardinaal de kerk verliet
verdrongen zich de mensch n rond
om hem om zijn zegen te ontvangen
en hielden hem hun kinderen voor,
die Z. Eminentie glimlachend een
kruisje gaf. Ten slotte vertrok de
Kardinaal met zijn gevolg In auto's
van het Vatlcaan, die hem tijdens
zijn verblijf te Rome ter beschik
king zijn gesteld, naar het Neder
landsche College.
In het verslag in ons blad van 11
October betreffende dienstplicht voor
zieningen in de Tweede Kamer staat
vermeld, dat de kostwinnersvergoe
ding zoo wordt geregeld, dat het ge
zinsinkomen tot 150 gulden per week
verhoogd zou kunnen worden. Dit is
honderd gulden teveel.
wegwasschen, dat zij (de voormaliga
officieren) hun eed van trouw aan da
Koningin verbroken hebben, welken
eed zij zóó plechtig op de Koran
hebben afgelegd. Zij zijn daarom
schuldig aan eed-breuk, want alléén
de Koningin kan hen van hun eed
ontheffen. Dit is niet geschied. Deze
officieren werden om staatsbelangrijka
redenen 17 Augustus 1945 uit den
dienst ontslagen, zoodat zij niet lan
ger als officieren van ons leger waren
te beschouwen.
Aan de circulaire van generaal
Spoor, welke 1 October was gedateerd,
gingen verscheidene incidenten vooraf,
waarbij Nederlandsche officieren die
gast waren in een Britsche officers-
mess, de lokaliteit hadden verlaten
als officieren van het Indonesisch»
republikeinsche leger de mess als
gast betraden.
Het aigeloopen weekeinde heeft
zich gekenmerkt door een nieuwe
serie vliegongevallen, waaraan dertig
menschenlevens ten offer zijn geval
len. Frankrijk kende twee ongeluk
ken: een transporttoestel, dat op
een nachtelijke vlucht boven N.
Marokko is neergestort en een ander
toestel, dat bij Clermont Ferrand
een noodlanding wilde maken, in
aanraking kwam met telefoondra
den, neerstortte en In brand vloog.
Een Constellation van de Amen -
kaansche maatschappij Transworld
Airlines is in de omgeving van New
castle (V. S.) omlaaggestort.
Een toestel van de Eastern Air
lines kwam Zaterdag in dichten mist
van Miami te New York aan en
vloog, bij gebrek aan voldoende
zicht, zoo laag langs den grond, dat
het over een veld schuurde en over
den kop sloeg. Een der inzittenden
bedacht zich geen oogenblik. haalde
zijn zakmes voor den dag en sneed
een gat In den romp. De vlammen
sloegen reeds uit het toestel, doch
van de drie en twintig passagiers
kwam niemand om het leven.
Uit Zwitserland wordt een ongeval
gemeld met een militair oefenvlieg
tuig. De piloot verloor hier het le
ven.
Generaal Smuts, op weg van
Valkenburg naar Brussel, heeft even
eens een noodlanding moeten maken
wegens slecht zicht. Er deden zich
hierbit geen persoonlijke ongevallen
voor.
In de Zaterdag gehouden verga
dering van leden der Vereeniging v.
d. Effectenhandel heeft de voorzit
ter, de heer Carel F. Overhoff, me
degedeeld, dat de verhandeling ter
beurze van Amerikaansche en an
dere in dollars luidende obligaties
binnen eenige dagen zal worden
opengesteld. Vooralsnog zullen ech
ter uitsluitend als koopers mogen
ontreden die leden, die de verplich
ting op zich nemen, ln Amerika
door te verkoopen.
De bepaling, krachtens welke bij
verkoop van effecten de helft resp.
40% van de verkoopopbrengst op
geblokkeerde rekening moet worden
geboekt, zal komen te vervallen
twee maanden na het einde van den
termijn, binnen welken de aanmel
ding voor de effectenregistratie moet
zijn geschied.
Het einde van dezen termijn ls
thans vastgesteld op 1 December
1946, doch met eenige verlenging
moet rekening worden gehouden.
De regeering maakt bekend, dat
haar leedwezen in de afgeloopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd; Gesneuveld of over
leden tengevolge van oorlogshande
lingen: Kon. Marine; tijd. korporaal
der mariniers. H. F. van der Horst
uit Almelo, stamb. no. 4503662, ge
sneuveld op 11-20-1946. Koninklijke
Landmacht: soldaat G. Knoop., le-
gerno. 261028011 van staf wacht v.
brigade, afkomstig uit Moordrecht.
Overleden 2 October 1946 tengevolge
van een schotverwonding. Soldaat
Th. M. Creemers, legerno. 210326001
van 2-13-R.I., afkomstig uit Roer
mond. Gesneuveld 4 October te Se-
marang'. Koninklijk Nederl.-Indisch
leger: soldaat Lausestijn alg. stamb.
no. 7463037 afkomstig uit Ned.-Indlë
Gesneuveld op 2 October 1946. Ma
joor der Infanterie J. J. Ie Roy, af
komstig uit 's-Gravenhage. Czesneu-
veld op 4 October 1946.
In het Generaal-Kapittel der pa
ters Passionisten. gehouden te Rome
in het klooster van de H.H. Johan
nes en Paulus, is tot generaal ge
kozen pater Albertus, van de Moe
der van Smarten (G. Deane). De
nieuwe generaal werd geboren in
Argentinië 25 Mei 1908. De ,,Osser-
vatore Romano" merkt op, dat hij
onder de huidige generale oversten
de jongste ls.
Hedenmorgen heeft het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam A. Rid
derhof, die gedurende de bezetting
aangesloten was bij de Duitsche
contra-spionnage. en door zich ln te
dringen in illegale organisaties meer
dan 100 illegale werkers heeft doen
fusilleeren, tot de doodstraf ver
oordeeld. Recht op cassatie werd hem
niet verleend.
