Ais Haarlemmers naar het
buitenland willen
DE HOND WOEF EN IK
een spoorboekje
HALF OM van
FRANKEN
Arnold Meijer in
cassatie
Ruim zevenduizend paspoort-aanvragen
in Haarlem en omgeving
Winnaars van onze
sportprijsvraag
WOENSDAG 16 OCTOBER
1946
PAGINA 1
STAD EN OMGEVING
Verboden geschriften
voor kazernes
Steenen aan Duitschland
verkocht
Baron van Hardenhoek
staat terecht
Eerste ledenconcert
H.O.V.
Gesnapt
Beplanting autowegen
Kleine brand
Goede oogst
Gedeelte P, Q en R
Burgerlijke Stand
Voor harde werken,
die een stevige boter
ham vragen
Lezers klimmen in de pen
De brand in Haarlem-
Noord
Boektentoonstelling
Zeer veel aanvragen
TWEE KAMERS
Volgende maand:
Licht verdeelde markt
WAT BIEDT DE RADIO
In legerorder 315, welke thans Is
verschenen, is het verbod geregeld
voor het weren uit kazernes en der
gelijke van bepaalde geschriften,
welke de krijgstucht ondermijnen
Met name worden genoemd „De
Waarheid" van de C.P.N., „Geeft
Acht" van den Ned. Bond van Mili
tairen en „De Vredestichter" van
de groep „De Vredestichters"
De verordening stipuleert, dat in
het algemeen uit kazernes enz. moe
ten worden geweerd die geschriften
en boekwerken, waarvan de inhoud
of strekking nationaal-socialistisch,
fascistisch, revolutionnair, anti-mili-
tairistisch of radicaal-pacifistisch is.
ongeacht of deze al dan niet met
name zijn genoemd.
Voor het Bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam stonden hedenmor
gen terecht A. H. baron van Har-
denbroek van Ammerstol, presi.
dent-directeur van de N.V. Kunst-
zandsteenfabriek „Arnoud" te Hil.
legom, en H. A. Marcus uit Haar
lem, die gedurende den oorlog aan
de Duitschers steenen leverden om
vliegvelden als Schiphol, Ypenburg,
Eindhoven, Twente enz. te bouwen
en te herstellen. Er waren negen
getuigen a charge en vier a déchar
ge gedagvaard.
Verdachte Van Hardenbroek gaf
toe, dat de „Arnoud" aan de Duit.
sche Weermacht geleverd had, maar
de omstandigheden waren „van
bijzonderen aard" geweest. Hetgeen
de president, mr. Ruys, grif toegaf.
De andere verdachte zeide wel di
recteur, maar geen bestuurder te
zijn geweest; het Hof nam zulks
voor kennisgeving aan.
Bij het verhoor kwam al spoedig
aan het licht, dat Van Harden
broek met de verschillende getui.
gen a décharge tijdens zijn inter-
neering contact had gezocht en hen
had geïnstrueerd wat zij voor het
Hof moesten verklaren; een en an
der wekte begrijpelijkerwijze het
wantrouwen van het Hof op.
Een der getuigen, vertegenwoor.
diger van de fa. Arnoud, zei, dat
beide verdachten hem in den be
zettingstijd hadden toegevoegd:
„Verkoop maar wat je kan", en
dat ook in den tijd toen er geen
ander dan Wehrmachtswerk was.
Levendige discussie ontstond na de
nogal belastende getuigenis van een
der leden van het personeel, toen
Van Hardenbroek opmerkte, dat
deze getuige wegens diefstal ont
slagen was en nu kwam om wraak
te nemen. De zitting duurt voort.
Wanneer de belangstelling voor
dit eerste ledenconcert maatgevend
is voor het toekomstig concertbe
zoek, heeft de H.O.V. geen reden
tot klagen. De Gem. Concertzaal
was namelijk tot de laatste plaats
bezet en de aanwezigen werden
vergast op niet minder dan twee
groote pianoconcerten doer Stefan
Askenase, die hiermede opnieuw
een prestatie leverde van den aller-
eersten rang. Hij bleek op beide
van karakter zoo uiteenloopende
werken uitnemend ingesteld. In het
Piano-concert van Mozart, in C gr.
t. (K.V. 467) was zijn voordracht
gracieus en soepel, de klank uiterst
gedistingeerd en fijn afgewogen.
Het na de pauze gespeelde groote
piano-concert van Chopin in e. kl.
t. (op. 11) droeg hij voor met een
waarlijk meesterlijken, brillanten
aanslag, met groote variatie in de
belichting en met een levendigheid
van tempo, die geen oogenblik ver
slapte. Langdurig, applaus viel den
virtuoos ten deel en in het applaus
liet hij terecht dirigent en orkest
deelen, met wie hij in over het al
gemeen goed sluitend samenspel
beide werken ten gehoore bracht.
Het concert werd geopend met de
van kracht, levensvreugde en Gods
vertrouwen getuigende tweede Sym
phonic, in D gr. t. van Beethoven,
waarvan we slechts hier en daar
enkele contrasten wat sterker ge
accentueerd hadden willen zien,
doch waarvan de overigens correcte
weergave, zoo zij al niet sterk ver
mocht te boeien, toch een goeden
indruk maakte, en leidde tot een
welverdiend succes.
J. Scheepens.
De Haarlemsche politie heeft gis
teren L. J. G. van D., een bewaker
van het kamp Duinrust geverbali
seerd, omdat hü pakjes voor 'n ge
detineerde binnen het kamp smok
kelde en daarvoor een bedrag van
ƒ5.— per pakje in ontvangst nam.
Aangezien een beplanting op den
middenberm van den autoweg
AmsterdamSassenheim (Dtn
Haag) grootendeels on tb: ekt,
heeft de K.N.A.C. in verband met
de bijzondere anti-verblindende
werking hiervoor de aandacht van
den betrokken dienst gevraagd.
Tevens heeft zij verzocht 't snoeien
van het aanwezige struikgewas
op de juiste hoogte te doen ge
schieden.
Vannacht heeft een kleine brand
gewoed in een stookhok achter een
woning in de Molukkenstraat. De
brand was ontstaan, daar een klei
ne hoeveelheid hout in brand ge
raakte en enkele vonken daarvan
in een hoop zaagsel terechtkwa
men. De brandweer heeft met één
straal op de waterleiding het vuur
bedwongen.
Een surveilleerend agent liep
gisteravond op de Delftslaan, waar
hij een raampje van een woning
open zag staan, dat door vernieling
van het glas-in-lood was geopend.
De agen klom naar binnen en zag
daar een zekeren P. W. op tafel
zitten. Bij onderzoek bleek, dat de
man, die een oude bekende van de
politie is, juist was binnengekomen
met de bedoeling voorwerpen van
zijn gading te ontvreemden.
Morgen, Donderdag, zijn aan de
beurt voor het afhalen der nieuwe
bonkaarten de letters P vanaf Pop,
Q en R vanaf Ra tot Rus.
HAARLEM. Geboren; M. C.
StrikScholtz, z; N. M. Straat
manv. d. Broeke, d; E. v. Laar
Strijker, z; G. J. J. Herben—
Hogerheijde; z; M. G. E. Niesten—
v. Steen, d; A. WisseBerk, z;
H. Sloos—d. Wilde, z; G. C. Brox-
terman—Kortekaas, d; P. Mole
naard. Bruin, d; R. K. C. Fris
Sohouten, d; H. Braakensiek
Mouw, d; A. M. v. EmmerikHa
gen, z; P. Corverd. Vries, d; T.
G. NederstigtUitermark, z; C.
B. M. v. Ommerend. Graauw, d;
A. A. v. d. VlagKeesmaat, d; I.
M. A. WannerHofman, z; A. J.
OutDijkmans, z.
Overleden: 11 Oct. T. Herkes, 3
d; J. MaasdamKoelewijn, 85 j;
C. H. J. Keijser. 77 j; H. Hommes,
31 j; H. A. M. d. Wit, 3 m; D.
PelemaFrankena, 71 j; W. v. d.
Sluis, 79 j.
(dun snijden)
Naar aanleiding van den brand
in Haarlem-Noord en alles wat
daarbij gebeurde schrijft een abon-
né uit de Tugelastraat het volgende:
Bij den flinken brand in het per
ceel No. 351 aan den Rijksstraatweg
hebben de getroffen bewoners over
hulp niet te klagen gehad Met
man en macht toog men aan het
werk, maar hoe? Het huisraad
werd er uit gesmeten, ledikanten
canapé's en andere meubelstukken
gooide men pardoes van boven uit
naar beneden, zoodat de boel in
stukken en brokken op den grond
terecht kwam.
Zoo ging het ook met het huis
raad van den buurman, den be
woner van No. 349, die een huisge
zin heeft van 8 kinderen.
Men ging daar op dezelfde ma
nier te werk, terwijl men toch tijd
genoeg had om een en ander be
hoorlijk te redden.
Het is werkelijk erg zooals het
huisraad van dezen bewoner eraf
gekomen is; men heeft het kost
bare zeil met geweld van den grond
getrokken in plaats vain op te rol
len. Er is hoegenaamd niets van
overgebleven
Ook waren er nog eenige militai
ren te hulp gesneld en die hebben
nog kans gezien een flesch jenever
te bemachtigen.
En de grootste ramp is voor die
menschen, dat van vergoeding geen
sprake kan zijn, omdat er niets
verbraind is.
Kan men in zoo'n geval niet be
ter doen, door er met de handen
maar vanaf te blijven en het red
den van meubilair maar aain be-
roepsmenschen (en dat is dan in
zoo'n geval de brandweer) over te
laten?
De orgelbespeling in de groote St.
Baaf door George Robert vermeldt
voor Donderdag 17 October: Pre
ludium en fuga v. kl. t. van J. S.
Bach; Choralvorspiel und fuge van
Joh. Brahms; Cantabilé van C.
C. Franck; twee orgelkoralen van
Flor Peters; Pièce sur des airs po
pulates flamands van Nadia Bou-
langer en Carillon van L. Boëll-
mann.
51. Het was een drukke dag ge
weest voor den burgemeester, maar
toch ging hij dien avond tevreden
slapen, want. er waren gewichtige
besluiten genomen. Den volgenden
morgen sou het gedierte, dat de
stad onveilig maakte, zijn trekken
thuis krijgen. O, zoo. En met een
glimlach ging de burgervader onder
zeil. Hoe lang hij in het land der
droomen verkeerd had, wist hij niet,
maar ap een goed oogenblik werd
hij van daar tot de werkelijkheid
terug geroepen. Of.... geroepen?
Eigenlijk geklopt. Want toen hij goed
en wel recht overeind in zijn bed
zat, hoorde hij het met ontstellende
duidelijkheid: daar klopte iemand
tegen het raam van zijn slaapkamer.
Tik! ging het en dan een heelen
tijd niets en dan weer: „tik!" Het
was om er kippenvel van te krijgen,
want, dat was het rare de slaap
kamer van den burgemeester lag op
de eerste verdieping. En welk mensch
was zóór lang, daf hij daar bij het
raam kon?! Het liefste was hij dan
ook met zijn hoofd diep onder de
dekens gedoken. Maar al hoorde je
dan het griezelige tikken niet meer,
het zou er even goed nog z ij n.
Dus nam de burgemeester een kloek
besluit. Hij sloeg een kruisje, sprong
snel zijn bed uit, greep naar de
karaf op het nachtkastje, schoof
met een ruk het raam open en
plenste een fiksche puts water naar
beneden.
Van 21 t/m 28 October zal in de
raadzaal aan het Prinsenhof een
tentoonstelling worden gehouden
van het Amerikaansche en Etngel-
sche boek van 1939—1946. De ex
positie omvat ongeveer 2500 boe
ken op de meest verschillende ge
bieden van wetenschap, kunst en
litteratuur.
Voor den B'ijzonderen Raad van
Cassatie te Den Haag heeft vandaa-"'
terecht gestaan Arnold Meijer, voor
malig leider van „Nationaal Pront"
die door het Bijzonder Gerechtshof
te Den Bosch veroordeeld was tot
een gevangenisstraf van vijf jaren
met aftrek van voorarrest, waaronder
tevens begrepen de tijd. dien hij, op
last van het M.G., in het kamp te
Vught heeft doorgebracht. Hij werd
bij dit arrest tevens, ontzet uit het
actief en passief kiesrecht voor den
tijd van tien jaar.
De president ging eenige >n de
dagvaarding opgenomen passages uit
artikelen van verd. na. Aan een
Nederlandsch-Duitsche Kultuurge
meenschap zeide verd. o.a. mede te
wilton werken. Voorts heeft hij te
kennen gegeven, dat er vriendschap
kan zijn tusschen Duitschland en
Nederland, indien Duitschland wilde
medewerken aan een Groot-Neder
land.
Requirant geeft te kennen, dat de
bedoeling was den weg naartoe oper.
te houden na den oorlog'.
Mr. 3. A. Berger te Haren (Gronin
gen) is belast met de waarneming van
het voozitterschap van het College
van Rijksbemiddelaars.
Ondanks de zware slagen, die den Nederlanders tijdens de Duitsche
bezetting zijn toegebracht en die in de harten van talloozen niet te
heelen wonden hebben veroorzaakt, hebben de bewoners van ons kleine
landje zich weer opgericht en wordt alles in het werk gesteld de positie,
die Nederland voor den oorlog op de wereldmarkt heeft ingenomen, te
heroveren. Direct na de bevrijding werden reeds de verbroken verbin
dingen hersteld en oude banden weer nauwer aangehaald. Ook Haarlem
met haar omgeving heeft zich hierin niet onbetuigd gelaten, getuige
de vele transacties, welke gesloten worden tusschen de Haarlemsche
industrie en binnen- en buitenlandsche firma's en bedrijven, de uit
wisseling van sportsmen, studenten, zieken en door de oorlogsomstandig
heden verzwakte personen.
Vooral na 1 Januari van dit jaar,
toen met een schoone lei begonnen
werd, doordat alle paspoorten, ver_
gunningen van in_ en uitgang, be
wijzen van Nederlanderschap e.d.
ongeldig werden verklaard en de
gelegenheid opengesteld werd nieu
we passen aan te vragen, werden
verwoede aanvallen op de gemeen.
te-secretaries van Haarlem, Heem
stede en Bloemendaal gedaan. Wan
neer de reden van een buitenland,
sche reis urgent genoemd kon wor
den, werden er paspoorten verstrekt.
De grootste moeilijkheid bleek ech
ter het verkrijgen van een visum,
die alleen gegeven werden, wanneer
het een dringende zakenreis of een
sterfgeval e.d. betrof. Langzamer
hand werd het soepeler en werd
een visum onnoodig geacht voor
reizen naar België, Luxemburg en
Frankrijk. Velen prezen zich geluk
kig.
Het aantal aanvragen in de
meeste gevallen worden deze niet
direct geweigerd ligt in ge
noemde gemeenten zeer hoog.
Haarlem boekte namel. reeds van
het begin af al ongeveer 4500 aan
vragen, Heemstede 1100 en Bloe
mendaal circa 1500.
De meeste aanvragen voor pas
poorten betreffen België, Luxem
burg, Frankrijk, Engeland en Indië.
Bij het aanvragen wordt steeds ge
vraagd voor welk land het paspoort
voornamelijk noodig is, omdat men
hiermede rekening moet houden
met de taal, waarin de verschil
lende gegevens moeten worden ge
schreven. Opmerkelijk is, dat bij
deze vraag steeds naar voren komt,
voor welk doel den pas gebruikt
wordt. De reizen naar België be
treffen voornamelijk familiebezoek,
evenals naar Luxemburg; Frankrijk
en Engeland worden hoofdzakelijk
bezocht door zakenlieden, Zwitser
land krijgt meestal zieken en zwak
ke personen, die voor genezing en
herstel naar dit land gaan, binnen
haar grenzen; Denemarken en Zwe
den wordt hoofdzakelijk door oud
illegalen betreden, eveneens om zich
te herstellen; gerepatrieerden en
personen, die in dienst zijn van een
militaire instantie, vertrekken veelal
naar Indië.
De weg, die ligt tusschen de
aanvraag en de afgifte is lang en
heeft vele bochten en zijwegen.
Wanneer men zich met medene
ming van drie recente pasfoto's
bij den Burgerlijken Stand ver
voegd heeft, om de wenschen be
kend te maken, en het doel van
de reis b.v. een familiebezoek,
een sterfgeval, een zakenreis of
emigratie, is urgent genoeg
bevonden om een paspoort te ver
strekken, dan vertrekt de aan
vrage naar de afdeeling registra
tie van het passenbureau, om via
het hoofdbureau van politie bij de
P. R. A. te belanden, die nagaat
of de persoon in kwestie politiek
betrouwbaar is of niet. Is het
„fiat" gegeven, dan schrijft de
Burgemeester een bewijs van geen
bezwaar en gaat het paspoort naar
de Provinciale Griffie. Dit laat
ste geldt alleen voor de Provin
ciehoofdstad Haarlem, die den
vrijbrief wederom naar de afdee
ling registratie stuurt alwaar men
dan de autorisatie verkrijgt,
wanneer geen visum noodig is
om door het vreemde land te rei.
zen. De tijd, die ermede gemoeid
is, voordat de aanvrage in een pas
veranderd is, kan 2 dagen, 2 we
ken, of enkele maanden zijn. Dit
laatste komt bijna niet voor, doch
het is reeds in Haarlem gebeurd,
dat de voorraad passen geheel
uitgeput was, en men geen pas
kon bemachtigen. Gewoonlijk
duurt het 2 weken.
Als men echter zelf alle kanto
ren, afdeelingen en bureaux af
loopt en den pas dus niet steeds
per post behoeft opgestuurd te
worden, heeft men het zaakje
binnen twee dagen kant en klaar.
Tal'jooze mogelijkheden zijn dus
weer herschapen, waardoor de
levensruimte niet aiTeen tot ons
land beperkt blijft. De deviezen zijn
zoowel voor zakenreizen als sport-
uitwisselingen etc. zeer schaarsch.
Voor familiebezoek worden zelfs
in het geheert geen deviezen Ver
strekt.
EVRAAGD
met kookgelegenheid, in Haarlem cf
omg. Br, onder no. 77907 bur v d bi.
Resultaat van Zondag 13 Oct.:
Ie prijs: C. Uytendaal, Kruidber-
gerweg 7, Santpoort, 5 punten.
2e prijs: Th. Sistermans, „Dek-
kerswald", GrOesbeek bij Nijmegen,
5 p.
3e prijs: L. 3. Roeland, Van
Nesstraat 8, Haarlem, 4 p.
4e prijs: C. van Noort, Zeestraat
19, Noordwijkerhout, 4 p.
Uitgeloot; G. C. Loogman, A. v.
d. Brandt, P. F. v. d. Teyl, allen te
Haarlem en B. Kluft, Heemstede,
4 p.
Naar wij vernemen zal per 18 No
vember, den datum waarop de elec-
trificatie van AmersfoortUtrecht
een feit wordt en tevens den dag,
waarop de brug bij Mook weer in
gebruik zal worden genomen, de
eerstvolgende nieuwe dienstregeling
van de Nederlandsche Spoorwegen
uitkomen. Deze dienstregeling zal
voor het eerst na den oorlog in den
vorm van een boekje verschijnen,
opengesneden en bevestigd met een
nietje.
Na UtrechtAmersfoort maken
de Spoorwegen een begin met de
electrificatie van de lijn Zaandam-
Alkmaar, welke men eind Decem
ber hoopt gereed te hebben.
Amsterdam, 15 Oct. '46
De affaire was vandaag eerder af
nemende B'egin beurs bestond eeni
ge vraag naar de Indische waarder.
op de verwachting, dat aan het eind.
van de volgende maand waarschijn
lijk een duidelijker kijk op den toe
stand in Indië verkregen zal zijn.
De aandeelenmarkt sloot eenigs-
zins verdeeld. De koersen stelden
zich overwegend enkele precentei:
onder gisteren, een enkele verbetering
in sommige afdeelingen kwam ech
ter ook voor.
Hedenavond en morgen.
HILVERSUM I, SOI M.18.00
Nieuws, 18.15 Kwartet Jan Cor-
duwener, 1880 Ned. atrijdkr
19.15 Lezing, 20.00 Nieuws, 20 0.7
K.N.M.I., 20.08 Dingen van dei'
dag, 20.20 Operette, 21.20 Hoor
spel, 22.20 Ramblers, 22.45 Le
zing, 23.00 Nieuws, 23.15 Gram
7.00 Nieuws, 7 15 Ochtend-
gymn., 7.30 Gram., 8.00 Nieuws,
8.15 Gram., 9.15 Morgenw.. 9 30
Gram., 10.30 Vrouw, 10.35 Gram.,
10.50 Kleuters, 11.00 Causerie,
11.15 Nell Vëelo, zang, 11.45 Fa-
milieber., 12.00 Hubert Barwahse-.
fluit; 12.30 Spionnetje, 12.35
Renova-Septet, 13.00 Nieuwsber
13.15 Pierre Palla, orgel; 14 00
Lezing, 14.20 Piano-recital, 15 00
Lezing', 15.20 Aeolian-Sextett,
17.00 Kaleidoscoop, 17.20 Dr. A
F. J. Portielje, 17.30 Skymasters.
HILVERSUM II, 415 M.18 00
Celesta Ensemble, 18.20 Orgel-
besp., 19.00 Nieuws, 19.15 Lezing
19.30 Engelsehe les, 20.00 Nieuws,
20.05 Padvindersrevue, 21.30
Gram., 22.00 Nieuwsber., 22.IJ
Na het nieuws.22 30 Emanuel
Feuermann, cello; 22.45 Avond-
overd., 23.00 Gram.
7.00 Nieuws, 7.15 Ocht.-gymn
7.30 Morgengebed, 7.45 Gram.,
8.00 Nieuwsber., 8.15 Gram., 9 30
Waterst., 9.50 Kwartet, 10 00
Gram., 10.15 Morgend.. 10 45
Gram., 11.00 Ziekenbezoek. 12.01
Piet Lentz, cello, 12.30 Lunch
concert, 13.00 Nieuws, 13.15 Mu
ziek, 13.45 Vrouw, 14.00 Kamer
koor, 13.30 Gram., 14.40 Causerie
15.00 Gram. 15.10 Orkest, 16.00
Bijbell., 16.45 Zangrecital, 17.15
Cellorecital, 17.30 H.A.R K„ 17.50
Rijk Overzee.
Directeur: J. J. W Boerrigter.
Waarn. Hoofdredacteur: W. Sevenn.
