Krachtige Amerikaansche
politiek jegens Rusland
Turkije zal de Dardanellen
alleen verdedigen
Als opvoeders staken...
v
Strijd tegen
de duurte
rr
Vrees voor een nieuwen oorlog werkt
verlammend op Europa
Gemeenschappelijk
werkprogram?
Russische eisch tot gemeenschappelijke
verdediging rechtstreeks afgewezen
Onderwijzersstaking in Dublin duurt
nu reeds zes maanden
DE „ROOVER-EDELMAN
Luchtdienst op Indië
uitgebreid
Tot hoofd en hart
69ste JAARGANG No. 23676
o
ZATERDAG 19 OCTOBER 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21543 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per week'
Amerikaansch protest
bij Joego-Slavië
Tsaldaris ontslaat
professoren
REDE VAN BYRNES
Ned.-lndië
„Indrapoera" naar Indië
Ongeval bij vertrek
„Boissevain" in Indië
aangekomen
Ongekroonde
koning
van
Sicilië^
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Zoowel de Katholieke Arbeiders
beweging als het N.V.V. hebben
zich deze week uitvoerig bezig
gehouden met hét groote
probleem dezer moeilijke na-oorlog-
sche periode: de wanverhouding
tusschen loonen en prijzen. Deze
wanverhouding is in het leven van
iederen dag zóó voelbaar en
schreeuwt zoó duidelijk om een op -
lossing op korten termijn, dat het
niet te verwonderen is, dat vooral
de arbeiders zich niet voetstoots
wenschen neer te leggen bij de jong
ste regeeringsverklaring van 4 Octo
ber en toegelicht op denzellden dag
door den minister-president dr.
Beel. Niet dat de arbeiders de juist
heid van zijn betoog, dat slechts
sombere perspectieven kon openen,
in twijfel willen trekken, maar zij
wenschen niet in deze somberheid
geïsoleerd te worden, zij wenschen
niet alléén de lasten te dragen om
het economisch leven van Nederland
weer op gang te brengen. En als wij
zien en hooren, welke enorme win
sten sommige ondernemers maken
en mógen maken, dan begrijpen wij
hun protest en achten dit gerecht
vaardigd. Wanneer er voor de loonen
der arbeiders een loonstop wordt
uitgevaardigd, dan moeten de onge
motiveerde winsten zeker ook on
mogelijk worden gemaakt. Reeds
eerder schreven wij, dat wij de wijze,
waarop dr. Beel de zaken voorstelde,
zeker op dit moment, niet tactisch
vonden. Té eenzijdig werd het pro
bleem der loonen en prijzen bezien
in verband met de loonen en te
weinig in verband met de prijzen.
Vandaar ook de reactie, welke op
de vergaderingen van de K. A. B.
en N. V. V. tot uiting is gekomen.
Kalm, maar beslist, hebben de
vakcentrales er bij de regeering op
aangedrongen de aangekondigde
prljsverhoogingen voor boter,melk
en brood voorloopig op te schorten.
Bovendien hebben zij de regeering
dringend verzocht overleg te plegen
met de vakbeweging inzake de con
trole op de prijzen, over de aan
wending van grondstoffen etc. ten
einde daardoor te geraken tot ver
laging van de kosten van levens
onderhoud.
Hier geen demagogisch commu
nistisch geschreeuw over
„hooge loonen en lage prij
zen", maar een duidelijke
waarschuwing aan de regeering, dat
zij op dezen weg niet mag voort
gaan. Een belangrijk punt der voor
stellen van de vakcentrales is, dat
deze adviseerende en controleerende
bevoegdheid wenschen inzake de
prijsvorming en grondstoffenaanwij-
zing. Deze elsch is begrijpelijk. In
tal van winkels ziet men vele, dure
luxe-artikelen tentoongesteld, ter
wijl de grondstoffen voor de fabri
catie hiervan gebruikt hadden kun
nen worden voor eenvoudige artike
len, waaraan groote behoefte be
staat. Het is duidelijk, dat hier dient
te worden ingegrepen. Het principe
van de „groote winst" mag onder de
huidige omstandigheden zeker niet
de maatstaf zijn, waarmede wordt
gemeten. Toch zien wij dit overal
rondom ons geschieden. Weliswaar
heeft de regeering ter bestrijding
van dit euvel een aantal onderne
mers verplicht om het zoogenaamde
utility-systeem toe te passen, waar
door de nuttigheid en noodzakelijk
heid bij de productie op de eerste
plaats komen, maar ook dan blijft
een scherpe controle op de prijzen
noodzakelijk. En ook hierin wenschen
de vakvereenigingen, wantrouwig ge
worden door de vele ontduikingen,
medezeggenschap te hebben. Of al
deze wenschen spodig ten volle ver
vuld zullen worden, blijft een vraag.
Wel zal o.i. de strijd tegen de duur
te, thans door de vakvereenigingen
aangebonden, zijn uitwerking op het
regeeringsbeleid niet missen.
De nood is hoog gestegen. De
stem, die deze week uit de vakver
eenigingen opklonk, is een waar
schuwing. Zij geeft weer, wat leeft
in de harten van de goedwil
lende' arbeiders. De regeering geve
den communisten niet nog méér
wind in de zeilen!
De Amt-iikaansche ambassadeur in
Joego-Slavië, Richard Patterson, heeft
aan het Joego-Slavische ministerie
van buitenlandsche zaken een nota
overhandigd, waarin critiek wordt ge
leverd aip de Joegoslavische regeering
In de nota wordt Joego-Slavië er van
beschuldigd personen, die beweren
Amerikaansche purgers te zijn, slech
ter te behandelen dan men krij»s-
gevangenen krachtens (je Geneefsche
conventie mocht behandelen.
Later deelden Amerikaansche
functionarissen aan een correspon
dent van Reuter mede, dat in het
totaal 10 dergelijke personen in
Joegoslavische kampen zijn gestorven,
terwijl 165 andere slavenarbeid moes
ten verrichten.
Nog 200 professoren en leeraren
zullen op grond van hun linksche
opvattingen uit hun ambt ontzet
worden, heeft het Grieksche mi
nisterie van Opvoeding Vrijdag be
kend gemaakt.
Op een van Neerlands grootste groentenveilingen, te Bovenkarspel,
worden groote hoeveelheden bloemkool doorgedraaid. Benige
weken geleden werden deze bloemkoolen nog vernietigd. Thans
worden ze naar Duitschland geëxporteerd
James Byrnes, de Amerikaan
sche minister van Buitenland
sche Zaken, heeft gisteravond op
nieuw een rede gehouden, waar
in lii| aan het Amerikaansche
volk verslag uitbracht van de
l'arijsche conferentie en waarbij
hi| vooral weer den nadruk legde
op de Amerikaansch-Russlsche
betrekkingen.
„Wat mij verontrust," aldus
Byrnes, ,,ls de voortdurende, zoo
niet toenemende spanning tus
schen de V. S en Rusland. De
vrees, dat een nieuwe oorlog on
vermijdelijk Is, werkt verlam
mend op hef economisch herstel
van Europa."
Blijkbaar bedoeld aan het adres
van den vroegeren minister var
Handel, Henry Wallace, zei Byrnes
dat, de V. S. een „krachtige" poli
tiek zonder onbuigzaamheid of toe
gevendheid tegenover Rusland voe
ren.
Hii verklaarde met andere woor
den, dat de V. S. genoeg concessies
aan Rusland gedaan hadden
„Twee staten kunnen snel tot
overeenstemming komen, indien een
ervan aan alle elschen toegeeft," al
dus Byrnes.
,,De V. S. zijn hiertoe niet bereid
en' vragen dit ook niet van anderen.
Byrnes bracht verder verslag uit
over de Parijsche conferentie.
Hij sprak over verschillende ge
troffen compromis-regelingen en gaf
een overzicht van de kwesties met
de Sovjet-Unie, met name Triest en
de Donau-scheepvaart.
Rusland heeft zijn gebied en in-
Welingelichte kringen in Singa
pore hebben voorspeld, dat de
Nederlanders en de Indonesiërs vóór
30 November, den datum, waarop
de laatste Britsche troepen zullen
vertrekken, tenminste een gemeen
schappelijk programma van werk
zaamheden zullen opstellen voor
den algemeenen gang van zaken op
Java.
Onder da tonen van het „Wilhel
mus" vertrok gistermiddag het m.s.
„Indrapoera" van de Rotterdamsche
Lloyd met 1555 man troepen aan
boord naar Indië. Even voor net
vertrek deed zich aan boord een
ongeval voor. Een der manschappen
trok op onvoorzichtige wijze aan iiet
vieringstouw van een reddingsvlot,
dat zich daardoor los maakte. Drie
personen raakten bekneld en een
der soldaten moest, vrij ernstig ge
wond, van boord worden gebracht
om in een ziekenhuis te worden op
genomen.
Hedenochtend vroeg is dc „Bois
sevain" de haven van Tandjong
Priok binnengeloopen. Lt.-generaal
Spoor en het stafmuziekcorps van
het K.N.IL. gingen aan boord, waar
zij enthousiast door ruim 2000 sol
daten, behoorende tot de eerste de
tachementen van de „7 Deeember-
divisie", ontvangen werden.
vloed tijdens en na den oorlog ver
groot, zei Byrnes. Het heeft de Bal-
tische staten overgenomen en de
Poolsche en Finsche grenzen werden
ten gunste van de Sovjet-Unie ge
wijzigd.
„Rusland is zeker niet een mis
deeld land," aldus Byrnes.
„Voor de parijsche vredesconferen
tie." vervolgde hij, „hadden de V. S.
niets onbeproefd gelaten om hun
standpunt inzake de vredes-verdra-
gen aan dat der Sovjet-Unie aan te
passen."
Hij betreurde het dat de Russen
een leelijk gezicht trekken als de
V.S. trachten goede betrekkingen
met de Oost-Europeesche landen te
onderhouden en hij ontkende dat te
Parijs een anti-Russisch blok had
bestaan.
Hij sprak zijn verbijstering uit
over de door Molotof te Parijs ge
uite beschuldigingen dat de Ver.
Staten zich in den oorlog hebben
verrijkt en nu Europa economisch
tot slavernij trachten te brengen.
Deze beschuldigingen achtte Byr
nes des te meer te betreuren daar
zij van Rusland kwamen, „dat tij
dens den oorlog meer dan
10.000.000.000 dollar aan materiaal
uit hoofde van de Leen- en Pacht
wet ontvangen heeft."
Voorts verklaarde Byrnes: „De V.S.
hebben nooit het recht voor zich
opgeëischt anderen landen te dictee-
ren hoe zij hun eigén handel en ver
keer dienen te regelen. Wij hebben er
in het belang van alle volken slechts
öp aangedrongen dat geen enkel land
onderscheid in de handelsbetrek
kingen met andere landen dient te.
maken. Dit ls het principe der
V. S."
„De Ver. Staten," aldus Byrnes,
„wenschten aan het herstel van
Europa mee te helpen, „omdat wij
gelooven, dat een welvarend Europa
tot de wereldwelvaart en den we
reldvrede zal bijdragen. Dat is
geen dollar-democratie en geen im
perialisme, maar rechtvaardig en fair
play."
Turkije heeft Vrijdagmorsen
een laiig gedetailleerd antwoord
yezonden aan de Sovjet-Unie op
het tweede verzoek, inzake de
kwestie der Dardanellen, aldus
wordt uit betrouwbare bron me
degedeeld.
Over den Juisten inhoud wer
den geen mededeelingen ver
trekt, maar een goed ingelichte
bron meldde, dat het verzoek
voor een Russisch-Turksche ver
dediging van deze zeestraat en
't bestuur van dezen vitalen wa
terweg uitsluitend door Zwarte-
Zee-mogendheden, vierkant ver
worpen is.
Naar bericht wordt, staat Turkije
afwijzend tegenover elke Internatio
nale conferentie, indien hieraan niet
alle onderteekenaars van Montreux
deelnemen.
De Turksche ambassadeur te Lon
den heeft Vrijdagavond verklaard,
dat Turkije „sterk en vereenigd"
de Russische eischen om in de ver
dediging der Dardanellen te deelen,
niet kan aanvaarden.
De ambassadeur Cevad Acikalin,
deelde aan journalisten mee. dat zijn
regeering „het nut niet inziet van
verder bilaterale besprekingen" er.
was van meening dat er nu een in
ternationale conferentie gehouden
diende te worden voor de vorming
van een nieuw bestuur over de zee
engte.
Acikalin's verklaring gaf ve.moe-
delijk .iet standpunt der Turksch»
regeering weer.
„Het definitieve standpunt der
T'urksche regeering staat buiten elk»
gokkerij op buitenlandschen steun",
verklaarde Acikalin. „Turkije is sterk
en vereenigd en kan in deza
kwestie niet op een compromis in
gaan".
Voorts noemde hij „handhaving der
ongeschonden nationale onafhanke
lijkheid het grondprincipe van het
Turksche standpunt".
„In ieder geval", vervolgde Acika
lin, „hebben de Dardanellen thans
op grond der moderne wapenen geen
strategische beteekeuis meer. Geen
enkele vloot zou een bombardement
rlskeeren in de nauwe zee-engte tus
schen de Dardanellen en den Bos
porus".
Acikalin onderstreepte voorts d«
Turksche ontkenning van de Rus
sische beschuldiging als zou Turkije
in zijn verplichtingen als bewaker
van de Dardanellen te kort gescho
ten zijn door oorlogsschepen van d»
As toe te laten.
„Het kan zijn dat een of twee
koopvaarders van de As met ver
keerde bedoelingen door de zee
engte voeren", zej hij. „maa' de
Turksche regeering heeft onmiddel
lijk stappen genomen om herhaling
te voorkomen zoodra lij hierop at
tent gemaakt werd.
oor veertig duizend kinde
ren in Dublin is bet
feest. Hun onderwijzers
staken en dat duurt nu al zes
maanden lang. De verbitterde
ouders zijn de wanhoop nabij
en vervolgen de Iersche regee
ring met steeds nadrukkelijker
vertoogen om aan d'e staking
der 1100 stadspaedagogen een
einde te maken.
Sinds 20 Maart zijn de 180 opent,
scholen der stad gesloten. De van
staatswege gesalarieerde opvoeders
der jeugd legden het bijltje er bij
neer om kracht bij te zetten aan
hun looneischen, die strekken tot
een gemiddelde verhooging van
ongeveer 70 pCt.
De regeering heeft zekere verhoo
gingen aangboden, maar die wer
den door de vakvereeniging der on
derwijzers onvoldoende geacht. Alle
pogingen om tot een regeling te
komen zijn doodgelcopen en een
onlangs door den Aartsbisschop,
Mgr. John Charles McQuaid, ge
daan aanbod om als bemiddelaar
99
99
Het royalistische
Sicilië, dat met
heimwee wacht
op den terugkeer
van Umberto II, heeft
zich voor het „inter
regnum" een nieuwen
koning gezocht. Hi.i
heet Giuliano en heeft
zichzelf den naam ge
kozen van Briganti
gentiluomini, „Roover-
edelman". Roover is hij
zeker. Edelman minder
zeker.
„Salvatore Giuliano,
oud 30 jaar, geboren te
Partinicostaat op
een affiche, dat de
trekken van den held
van den dag reprodu
ceert: een ernstig stu
dentengezicht met
kleurlooze oogen, die
doen denken aan den
„Man met de zeegroene
oogen" van Titiaan.
Zijn glad achterover
gekamde haren zijn
goed verzorgd en de
boord va-n een helder
wit Schillerhemd is
over den kraag van
zijn jas geslagen. Niets
op het portret wijst op
een misdadigerstype,
uitgezonderd misschien
de karakterlooze mond
met de te smalle lip
pen.
Toch is deze zoon van
een eerzamen boer een
gevaarlijk heerschap,
die een gedeelte van
het land terroriseert.
terwijl een ander deel
in extase naar hem c.p-
ziet. De bende, waar
over hij den schepter
zwaait, omvat ongeveer
15o man. Hij heeft zich
gespecialiseerd in „kid
napping" en zijn ope-
ratieterrein strekt zich
uit tot in de steden,
waar hij zelfs op klaar
lichten dag zijn slag
slaat. Zijn laatste
slachtoffers, tevens de
meest belangrijke, zijn
geweest de mijneigenaar
Virga, wien hij zijn vrij
heid teruggaf tegen be
taling van 25 millioen
lire, en de stoffenfa-
brikant Agnello, wien
het 50 millioen kostte.
Eenigen tijd tevoren
had hij getracht den
juwelier Lupo op te
pakken. Deze bevond
zich met zijn vrouw-
in een auto. doch ver
dedigde zich hevig.
Men gaat immers op
Sicilië niet ongewapend
uit.
Het gelukte hem
aan zijn aanvallers te
ontsnappen om thuis
te gaan sterven aan de
drie kogels, die hij had
opgeloopen.
Te Rome schijnt men
echter niet erg op den
roover-edelman te zijn
gesteld. Vandaar de
affiches met zijn foto.
Romita, de minister
van binnenlandsche
zaken, heeft 200.000 lire
beloofd aan dengene
die hem Giuliano dood
of levend zal overle
veren. De „koning"
heeft nu echter het
portret van Romita la
ten aanplakken. Hij
schijnt echter over meer
kapitaal te beschikken
dan de Italiaansche
staat, want hij looft
voor den lévenden
Romita 2 millioen en
voor zijn Hjk 500.000
lire uit.
Daardoor is Giüliano
populair bij de massa,
ondanks zijn twintig
moorden. Hij weet
overigens zijn popula
riteit aan te kweeken.
want de armen hebben
niet over hem te kla
gen.
En als een koning
heerscht hij in zijn
adelaarsnest in de ber
gen, waarheen de poli
tie maar liever niet een
gevaarvolle expeditie
onderneemt, die overi
gens toch tot een échec
gedoemd ls.
op te treden, werd afgeslagen. De
minister van onderwijs, Tom Dor-
rig, heeft verklaard: „Er is maar
één manier, waarop deze staking
kan eindigen en dat is, dat de on
derwijzers besluiten naar de scho
len terug te keeren."
Maar de stakers, die worden ge
steund dcor den landelijken vak
bond van onderwijzers, die hun 90
procent van het tot dusverre door
hen verdiende salaris uitkeert, zit
ten vast in het zadel. Hun stakings-
uitkeering is mogelijk gemaakt
door een vrijwillige bijdrage van
de andere Iersche schoolmeesters
ten beloope van 10 pCt. van hun
salaris. Op deze wijze is reeds een
bedrag van 60.000 Pond aan sta-
kingsgeld uitgekeerd en nog steeds
komt per maand een bedrag van
10.000 Pond aan bijdragen binnen.
De funeste gevolgen van de
staking worden reeds zichtbaar.
Met de sluiting der openbare
scholen is de jeugdcriminaliteit
onrustbarend toegenomen en
de maatschappelijke werkers
slaan tezamen met de ouders
alarm.
Zoodra de Dail (het Iersche par
lement) bijeenkomt, zal een motie
der oppositie aan de orde komen,
waarin de aandacht wordt geves
tigd op dit „ernstig gevaar en het
nadeel voor de opvoeding" en
wordt aangedrongen op de instel
ling van een verzoeningscommis
sie. De bijzondere scholen zijn open,
maar deze kunnen geen leerlingen
meer opnemen.
Het departement van Verkeer en
Waterstaat te Bataia heeft met de
KL.M. een overeenkomst gesloten,
op grond waarvan de K.L.M. 3
Skymasters heeft gehuurd, waarbij
de K.N.I.L.M. eenige bemanningen
ter beschikking stelt. Deze vliegtui
gen zullen worden gebruikt op den
AmsterdamBatavia-dienst. Hier
door zal het aantal vluchten naar
en van Indië kunnen worden uit
gebreid.
Wilt gij uw gebreken de baas
worden? Begin bij uw hoofd
gebrek, den stam, waaruit de
takken opschieten.
