Het proces tegen Hitler's
wapenleveranciers
Een missie-bisschop in den oorlog
Mgr. dr. G. J. Vesters viert
zijn gouden feest
Autobusondernemers
protesteeren
Arrestatiebevel tegen
Udink ten Gate
Het bezoek van minister
Fiévez aan België
Thijssen zal niet terecht staan
ZATERDAG 19 OCTOBER 1946
PAGINA 5
Reis door Amerika
Naar Amerika
Terug naar Australië
TT et korte berichtje van
r~i eenige dagen geleden, dat
de Fransche minister van
Voedselvoorziening, Yv. Farge,
het bestaan van een enormen
zwarten handel in wijn heeft
ontdekt, heeft een lang staart
je. De wijn verhit de gemoede
ren, dat is een algemeen be
kende waarheid, maar in deze
grondwet-referendum en de
nadering van de groote ver
kiezingenblijkt de drank, zelfs
zonder dat zij gebruikt wordt,
een gevaarlijk iets te zijn. De
feiten zijn aldus: de minister,
die reeds bij zVn ambtsaan
vaarding aankondigde den
zwarten handel te zullen uit
roeien, heeft plotsling bekend,
gemaakt een „handel in wijn"
ontdekt te hebben, die zijn
vertakkingen had over geheel
Frankrijk en Algiers, meer dan
een milliard francs aan winst
opbracht en maandelijks onge
veer 40 a 50.000 liter ivijn aan
den gewonen handel onttrok.
Dit alles zou niet zooveel stof
behoeven op te waaien in
Frankrijk. Per slot van zaken
zijn er meer schandalen. Maar,
zooals reeds gezegd de verkie
zingen zijn opkomst en minis
ter Farge zou, hoewel officieel
neutraal, niet zonder commu
nistische sympathieën zijn. Te
gelijk met zijn bekendmaking
kwamen van alle kanten de ge
ruchten opzetten, dat sommige
leiders van de socialistische
partij bij dit „schandaal" be
trokken zouden zijn. Ex-pre
mier Gouin heeft in een inter
view tegen deze verdachtma
kingen fel geprotesteerd want
ook zijn naam is genoemd. Vol
gens hem wordt de omvang van
het bedrog met opzet overdre
ven om in een haat-campagne
„eerzame menschen" te com-
promitteeren.
Ruim honderd studenten in de luchtvaart, onder wie eenige
meisjes, bouwen in een werkplaats van het vliegveld nabij
Reading (Eng.) hun eigen twee-motorig vliegtuig, „The Venture"
genaamd. Een vliegtuigfabriek stelt deze jongelui, die zich geen
kostbare universitaire opleiding kunnen veroorloven, in de ge
legenheid. zich door middel van een kostelocze opleiding ge
durende drie jaar te bekwamen tot vliegtuig ontwerper of
-ingenieur. Leerlingen bezig met het repareeren van een vlieg
tuigvleugel. Op den achtergrond meisjes-studenten aan het werk
in „The Venture"
Farge lacht om dit alles en
gaat voort met te verklaren dat
het recht zijn strengen loop zal
hebben en hij „alle augias
stallen uit zal mesten". De an
ti,ere zijde zit evenmin stil en
heeft reeds zooveel bedreigin
gen tegen hem geuit, dat de
politie hem in bescherming
heeft moeten nemen. In Fran
sche kringen is het schandaal
het gesprek van den dag
Ook Nederland zou in deze
affaire nog een rol spelen.
Twee Nederlandsche schepen
althans, die volgens Fransche
bladen, bij het vervoer van den
wijn van Algiers naar Frank
rijk betrokken zouden zijn ge
weest.
Zooals het zoo vaak gaat na de
ontdekking van schandalen,
als een sneeuwbal zet de ont
maskering zich voortde kop
pen van de bladen meldden
reeds de ontdekking van een
valsche uitgifte van 500.000
broodkaarten per maand en
een complot, waardoor Parijs
het van Januari tot Juli bijna
zonder versch vleesch moest
stellen. Minister Farge speurt,
intusschen verder, of, om bij
zijn eigen terminologie te blij
ven, hij mest den stal verder
uit.
NED BLOEMBOLLEN
NAAR ENGELAND
Met een daverend geronk en 'n scherpen lichtstraal startte dezer
dagen Bill Kitchen met een raket-motor in het Wembley-stadion
in EngelandDe snelheid was niet grooter dan gewoonlijk.
De telegrammen van de
„Waarheid"
Nieuw filmpje van
Schuitema
Tegen huidige verkeers-
coördinatie
Burgerlijke Stand
Vastere markt
Op 1 November
a.s. viert Z. H.
Exc. Mgr. dr. Cf.
J. Vesters M.S.C.,
oua-Apostoiiscn-
Vicaris van Ra-
baul zijn gouden
professie/eest. In
nevenstaand ar
tikel schetst Mgr.
zijn belevenissen
tijdens den oor
log. Hij heeft geruimen tijd in
Amerika doorgebracht en aldaar
o.m. drie Kardinalen bezocht.
Hij zou in Januari 1942 naar
Australië terugkeeren, doch de
overval o,v Pearl Harbour in De
cember 1941 verhinderde zulks.
Hij verbleef later in West-Indië
en vloog in Maart 1944 naar San
Francisco, om vervolgens met een
Zweedsche boot naar Australië
terug te keeren.
Men vraagt mij een korte
schets van mijn omzwervin
gen gedurende den oor
log, in verhand met mijn
gouden professie-jubilé als missio
naris van het Heilig Hart. Op het
eerste gezicht lijkt het verband
kunstmatig, doch in feite is het
werkelijk. Indien ik in de afgeloo-
pen 50 jaren een wereldreiziger was,
die niet enkel een paar malen de
reis om de wereld maakte, doch in
de meeste werelddeelen voor vele
jaren werken mocht, dan geschiedde
zulke niet als tourist, doch op bevel
en in het kader van de Congrega
tie der Missionarissen van het Hei
lig Hart, die haar vertakkingen
heeft in alle hemelstreken en naar
haar instelling en leuze letterlijk
overal de liefde van het H. Hart
tracht te verbreiden. Zij deelt dit
voorrecht met de Katholieke Kerk
zelve. Overal heb ik me echt thuis
gevoeld en werd als lid va» de
groote kloostergemeenschap broe
derlijk behandeld. Dat is, naast de
vele geestelijke voorrechten en werk
gelegenheden, mede een reden
waarom ik steeds den dag gezegend
heb, waarop ik het was 1 No
vember 1896 mij aan deze Socië
teit mocht verbinden. Dat was in
Salzburg, nadat We drie jaren in
Frankrijk de humaniora hadden ge
volgd. om in Antwerpen en Leuven
en later in Rome onze philosophi-
sche en theologische studiën voort
te zetten.
Als missionaris van het H. Hart
werd ik in 1911 naar de Filippijnen
gezonden, in 1915 naar Brazilië, in
1920 naar Celebes en in 1923 naar
Australisch Nieuw Guinea, totdat
een onverbiddelijke ziekte mil in
geweten verplichtte het roer van
bestuur over te gevRp aan een jon
gere kracht, die ik zelf als miin
opvolger tot de Bisschopoeliike
waardigheid mocht verheffen. Met
een bloedend doch gelaten hart ging
ik naar Australië, om aldaar, in de
nabijheid van mijp beminde missie,
nog' verder te kunnen werken.
Door den oorlog was de missie van
alle hulp uit Europa verstoken. Na
dat in Australië de edelmoedigheid
van de Katholieke missie vriend en
was ingeroepen, was het oogenblik
gekomen den bedelstaf ter hand te
nemen en naar het zooveel meer
bemiddelde Amerika over te steken.
Half Mei 1941 arriveerde ik te San
Francisco. Eerst werden onze ver
schillende huizen bezocht met hun
omgeving, waar onze paters om hun
algemeen erkende behulpzaamheid
vele vrienden tellen. Allen droegen
bil door giften in natura. als kerk-
benoodigdheden, boeken enz. Dan
kwamen de verdere streken aan de
beurt, vooral 't Midden-Westen en
Oosten met de groote centra als
New York, Boston. Philadelphia en
andere.
Het zou te ver voeren alle plaat
sen op te noemen waar ik aanklop
te, bij aartsbisschoppen, van wie er
thans drie kardinaal zijn, bisschop
pen, geestelijken, orderioversten, bij
colleges en scholen, vooral bij de
directeuren van het Genootschap
tot Voortplanting van het Geloof en
talrijke missienaaikringen.
Genoeg zij het te zeggen dat ik
voortdurend telegrafische wissels
overmaakte en kerkgoederen opsta
pelde. al moet ik er bijvoegen, dat
zekere beperkingen het werk wel
eenigszins belemmerden.
Maar intusschen waren de 6
maanden verstreken en mijn terug
reis naar Australië was bepaald
Daar viel als een donderslag de
overval van Pearl Harbour en de
kansen waren verkeken. Nochtans
reisde ik naar Los Angeles in Cali-
fornië om iedere uitgaande boot om
een plaatsje te vragen. Doch men
beduidde mij heel vriendelijk, dat
de schepen toch al niet te tal
rijk -soldaten moesten overbren
gen, geen bisschoppen. Het wachten
eindelijk moede, besloot ik voor één
jaar naar West-Indië te gaan. waar
onze Canadeesche Provincie een
missie heeft in Santo Domingo, het
eiland van Columbus. De Aartsbis
schop. Mgr. Fittlnl, van de Con
gregatie der Salesianen, Primaat
van Amerika, ontving mij met open
armen.
Ik voelde mij echter tot Australië
getrokken, dichter bij mijn vorige
Missie, en daar de geldigheid van
mijn vliegtuigbewijs na één jaar
verstreek, 6poedde ik me op den
laatsten dag naar Amerika en
kwam, na doortocht op Haiti en
Cuba, half Januari 1944 te Wash
ington aan.
Daar wachtte me mijn goede
vriend father P. Mommersteeg, die
groote plannen koesterde om de
bedrukte Ned.-Indische missies bij
te staan. Jammer genoeg verzetten
zich onverwachte omstandigheden
tegen de verwezenlijking.
In Maart kon ik door bemidde
ling van de Nederlandsche Legatie
te Washington naar Sai; Francisco
vliegen en op een ZweeSsche boot
naar Australië terug keeren. Gedu
rende onzen overtocht, geheimzin
nig in volledige „black-out" vol
bracht, hebben we noch land noch
schip mogen zie». Weldra bevond
ik me weer in Melbourne en smaak
te de voldoening zoowel Rabaul Vi
cariaat als den Missies van Ned.
Nieuw Guinea, Celebes en d s Philip-
pijnen. toevertrouwd aan .ie Neder
landsche Provincie der Missionaris
sen van het H. Hart, belangrijke
hulp te bezorgen.
Het was een hartevr°ugde hier
als in Brisbane en Sydney zoovele
missionarissen te ontmoeten, verlost
uit de vreeselijke nachtmerrie van
verhongering en verwoesting, en me
echt als M. S. C. te gevoelen. Dat
was een der grootste vreugden van
mijn 56 jaren missionaris van bet
H. Hart, en Ut zal er het II Hart
inniff voor danken zoolang ik leef.
Tevens trof ik hier tal i'ke Neder
landsche militairen en uitgewekenen
alt Ned.-Indië. alsmede jeugdige
recruten uit het vaderland, de
meeste uit het Zuiden, die ik
mocht toespreken en voor wie ik de
H. MiK kon opdragen.
Moge de goede God de wereld een
duurzamen vrede schenken en de
missies in vollen bloei herstellen.
Tegen Udink ten Cate, den ver
tegenwoordiger van den Wederop
bouw in Nederland, is een arresta
tiebevel uitgevaardigd. Na zijn
eventueele arrestatie zal hij voor
een Nederlandsch krijgsgerecht
worden gedaagd. Deze functionaris
heeft het „Reconstruction Com
mand of the Netherlands" opge.
richt om het handelsverkeer tus-
schen Duitschland en Nederland te
bevorderen. Het Ministerie van
Economische Zaken achtte dit van
't allergrootste belang en daar het
van meening was dat het R-C.N.
een legale instantie was, zocht het
er contact mee. Toen het haar ech
ter op den duur duidelijk werd, dat
het R C.N. misstappen beging, trok
het zich oogenblikkelijk van deze
instelling terug.
Het Engelsche ministerie van
Handel heetf medegedeeld, dat
eenigen tijd geleden een regeling
werd getroffen, volgens welke 6000
ton bloembollen, gerokte knollen
en knollen voor 31 Maart 1947
zonder speciale invoervergunning uit
Nederland mochten worden inge
voerd. Deze hoeveelheid is thans
vergroot tot 7000 ton, met dien
verstande, dat voor 31 December
van dit jaar niet meer dan 6000
ton mag worden geïmporteerd. De
overige 1000 ton mogen slechts
tusschen 1 Januari en 31 Maart
worden ingevoerd.
Millioenen tulpen- en narcissenbol-
!en zijn als geschenk van Nederland
sche kweekers voor Moskou en Lenin
grad in de haven van Leningrad aan
gekomen.
De Belgische minister van
Landsverdediging lt.-kol. de Frai-
teur, heeft voor journalisten ge
sproken over het doel en de resul
taten van het bezoek van minister
Fiévez. Deze laatste had er voor
alles prijs opgesteld België dank
te zeggen voor zijn bijdrage tot d:
bevrijding van Nederland. Van
September 1944 af had de brigade-
Piron zich bij het kanaal van Aes-
sen opgesteld, en hield dit gedu
rende verscheidene maanden in be
zit. Het eerste bataljon fuseliers
streed aan de Maas ten Noorden
van Breda tot aan den aftocht van
den vijand. De dapperheid der Bel
gische valschermspringers en van
de 1ste Poolsehe divisie is in Ne
derland niet vergeten. Hetzelfde is
het geval met het belangrijk aan
deel dat de Belgische commando's
in October 1944 in den aanval op
Walcheren hebben gehad.
De Nederlandsche minister dank
te ook voor de toelating aan de
officieren van de Hoogere Krijgs
school om in de Ardennen ma
noeuvres te mogen houden. De
twee ministers hebben den huldi
gen staat der legers van hun lan
den vergeleken en de wederzijd-
sche hulp besproken, welke men
elkander zou kunnen bieden.
Op de vragen van bet Eerste
Kamerlid Koejemans Inzake bet stui
ten van eenige telegrammen op den
stakingsdag, 24 September j.l.,
aangeboden door „De Waarheid" en
bestemd voor bladen te Londen,
Praag, Parijs en Brussel, heeft de
minister van Verkeer geantwoord,
dat de inhoud van de telegrammen
niet beperkt was tot slechts feite
lijke mededeelingen over de stakings
gebeurtenissen, doch bovendien en
kele passages bevatte, welke In strijd
moesten worden geacht met de vei
ligheid van den staat en de openbare
orde. De stuiting geschiedde na over
leg met den minister-president.
In de Paramount studio's te Parijs
is Paul Schuitema gereed gekomen
met de vervaardiging van een nieuw
Nederlandsch filmpje, dat in kleu
ren is opgenomen. Het beeldt het lij
den en de bevrijding uit van het
Joodsche volk, zooals Chaja Gold
stein het reeds eerder op het toonetl
in het „Fartisanenlied" heeft weer
gegeven. Onder dezen naam ook zal
het filmpje verschijnen, al duurt het
nog wel eenigen tijd, voor het voor
vertooning gereed is.
(Van onzien Utrechtschen corres
pondent)
In een te Utrecht gehouden
persconferentie heeft het hoofd
bestuur van den Landelijken
Bond van Autobusondernemers
scherp stelling genomen tegen de
wijze, waarop tijdens de bezet
ting en nu na de bevrijding on
der leiding van d'e commissie-
Van Breen een coördinatie van
het autovervoer-personen werd
en wordt doorgevoerd, welke het
bestuur kwalificeert als een
openlijke steunverleening aan
monopolistische strevingen van
de Nederlandsche Spoorwegen,
en haar dochterondernemingen
op het gebied van het wegver
keer.
Het protesteert tegen de wijze,
waarop de commissie-Van Breen
aan particulieren de vergunning tot
het onderhouden van autobus-
diensten ontneemt en ter beschik
king stelt van dochterondernemin
gen der Nederlandsche Spoorwe
gen, die naar hun oordeel in te
genstelling tot de particulieren
vaak geen rendabel beheer kunnen
voeren. Bovendien werden de on
dernemingen tijdens de bezetting
door de commissie-Van Breen ge
dwongen zaak en concessie tegen te
lagen prijs aan de Spoorwegen te
verikoopen.
Zij eisohen hiervan rechtsherstel
en hebben deze kwesties aanhangig
gemaakt bij den Raad van Rechts
herstel, waarvan zij verwachten,
dat de particuliere ondernemingen
in hun rechten zullen worden her
steld.
Daarenboven verlangen zij,
dat de coördinatie, die nu door
de commissie wordt ingeluid en
volgens welke per 15 Mei 1948
talrijke particuliere busdien
sten ten gunste van de Neder
landsche Spoorwegen zullen
moeten verdwijnen, in overleg
met haar zal worden doorge
voerd, waarbij zij zich voorstel
len de regeering een coördina
tieplan aan te bieden, dat voor
ziet >n het voortbestaan van
het particulier personenvervoer.
Het BelgischLuxemburgsche valu-
tabureau heeft medegedeeld, dat de
Belgische banken van Dinsdag af geen
Zwitsersche franken en cheques meer
mogen afgeven ten behoeve van Bel
gische reizigers voor Zwitserland.
Bij het komende Amerikaan
sche proces tegen de Duitsche
groot-industrieelen zullen twee
der voornaamste fabrikanten niet
betrokken zijn. Ofschoon een
groot aantal Amerikaansche ju
risten sinds het begin van den
zomer de zaak tegen Krupp
voorbereidt, is op het laatste
oogenblik besloten dat deze
fabrikant door de Britten be
recht zal worden, in wier zone
hij na Duitsehlands ineenstor
ting werd gearresteerd en in wier
zone zijn enorme wapenfabrie
ken gelegen zijn.
Thijssen, de andere groote Duit
sche wapenfabrikant, zal in het ge
heel niet terecht staan. Ofschoon hij
Hitler's partij in haar opkomst ten
deele financierde, heeft hij in 1939
met den Fuehrer gebroken.
Men zal zich herinneren dat Thys-
sen, die na zijn breuk met de Nazi's
uit Duitschland vluchtte, een heftig
boek met memoires tegen Hitier ge
schreven heeft. De Duitschers namen
hem in 1942 in Zuid-Frankrijk ge
vangen.
De jonge Krupp zal de plaats van
zijn vader innemen in de beklaag
denbank, daar Krupp Sr. wegens
gezondheidsredenen door het inter
nationale tribunaal niet werd ge
dagvaard.
De industrieelen zullen niet voor
einde December of begin Januari
terecht staan. Onder hen zuilen
magnaten der staalindustrie en der
I. G. Farben zijn.
Het groote proces tegen de
SS-doktoren, die met mensche-
lijke wezens hebben geëxperimen
teerd, zal half November een
aanvang nemen.
HAART.EMMERLIEDE. Gebo
ren; Franken—Ter Weijde d-
Gehuwd; A. C- Koomen, 22 j. en
C. A. Baars, 23 j.
Amsterdam, 18 Oct. 1946.
Bij den voorgenomen handel in
Amerikaansche en in dollars luiden
de obligaties, die heden zou plaats
hebben, bleken de moeilijkheden van
technischen aard zoo groot te zijn,
dat het voor de arbitrage onmogelijk
was biedingen uit te brengen
De beurs had vandaag een ka!m
verloop. De obligatiemarkt toonde
weinig verandering, terwijl de aan-
deelenmarkt bij opening een iets
gunstiger ondertoon had Het slot
was algemeen iets vaster. Philips
kon circa 7% oploopen. Rott. Lloyd
steeg SfJ
