Moeilijkheden bij de radio
in acuut stadium
DE WIJZIGING VAN DE GRONDWET
BEZWAARSCHRIFT VAN KLEINE
BLOEMBOLLENKWEEKERS
NA BERLIJN
GROOTE RAZZIA IN
STUTTGART
Gezin het fundament
van de maatschappij
Tweede Kamer in
comité-generaal
Verlof aan militairen
in Ned.-lndië
Engelsch journalist in
Polen uitgewezen
Overleg met omroepverenigingen
over voorgenomen reorganisatie
Memorie van Antwoord
verschenen
Geen aanslag op
Z.H. den Paus
Financieele hulp
verzocht
Waar zijn onze
Indië-schepen
Nieuwe rantsoenbonnen
DINSDAG 22 OCTOBER 1946
PAGINA 3
Buitenlandsch overzicht
Op zoek naar plegers
van bomaanslag
Prinses Juliana:
Grenswijziging aan
de orde
UITGESLOTEN STUDENTEN
KUNNEN COLLEGE LOOPEN
RADIOREDE MINISTER
HUYSMANS
In bijzondere gevallen
LICHTE STIJGING
VAN DE LOONEN
Als de geschiedenis grapjes uit
haalt, zijn het nooit grapjes
zonder meer. En als men
glimlachen kan om de won
derlijke vertooning, dat vier over
winnaars zich het vuur uit de slof
fen loopen teneinde zich de, sympa
thie van den verslagene te verwer
ven, dan is deze vertooning toch
nog iets meer dan alleen maar grap
pig. Extra levensmiddelen, brand
stoffen, sigaretten moesten dienen
om den Duitschers een duidelijk in
zicht te geven in het vraagstuk, of
nu de Westersche dan wel de Rus
sische vorm van democratie de meest
verkieslijke was. Deze ijver vindt zijn
oorzaak in Duitschlands onmisbaar
heid voor iedere Europa-politiek: die
van de Sovjets, om door de schepping
van een communistisch Duitschland
een sterke actie-basis tegen West-
Europa, daarmee tegen de beide con-
curreerende groote mogendheden te
vormen; en die van de Angelsaksers
om een democratisch bolwerk tegen
het Russische opdringen op te wer
pen. En in dat opzicht is Duitsch
land dus een belangrijk onderdeel
van de wereldpolitiek.
Betrekt men den uitslag der ver
kiezingen, die met de Zondag ge
houden stemming voor den Berlijn-
sehen gemeenteraad tegelijk beëin
digd en bekroond werden en die een
duidelijken afkeer van de Sovjet-Unie
demonstreerden, op deze „groote po
litiek", dan ontkomt men niet aan
den indruk dat Engeland en Ameri
ka het goede spoor volgen en dat
zij een soort bewijs van vertrou
wen gekregen hebben dat slechts
overwinning kan heeten. De Russen
schijnen hieruit reeds dadelijk de
conclusie getrokken te hebben dat
zij dan maar tegen den wil van de
Duitschers, die ëigenlijk toch niets
te vertellen hebben, hun zin moe
ten doordrijven: alle extraatjes zijn
in hun zone weer afgeschaft en hét
komt er niet meer op aan of zelfs
degenen, die op de (communistischs)
S.Ë.D. gestemd hebben, hun Russi
sche sympathie zullen ruilen voor
een Westersche.
Interessanter dan de oorzaak is
het gevolg. Het komt ons voor dat
de Westersche mogendheden met
meer klem dan vroeger zullen aan
dringen op behandeling van Duitsch
land als één geheel. Eén econo
misch geheel, was tot nu toe hun
eisch, maar thans begunstigen de
omstandigheden ook het reeds ge
dane voorstel, het overwonnen Reich
weer als een staatkundige
eenheid te beschouwen. De bespre
kingen over Duitschland, die, zooals
de afspraak luidde, in November zul
len aanvangen, dienen dit probleem
oo te lossen, alvorens er iets anders
kan besloten worden. De Russen kun
nen hier weinig tegen doen. De over
eenkomst van Potsdam immers ver
wierp zulke eenheid niet. Wei kun
nen zij, als tegenprestatie voor hun
goedkeuring, handhaving van de hui
dige Poolsche grens eischen. En dat
het wegvoeren van Duitsch fabrieks-
materiaal uit de Sovjet-zone thans
in versterkte en versnelde mate zal
geschieden, lijkt wel voor de hand
te liggen.
In het Buitenlandsch Overzicht
van gisteren ontstond eenige wan
orde. De lezer zal begrepen hebben
dat het eerste deel, dat met een
grootere letter gezet was, behoorde
te vervallen. Tevens zal hij opge
merkt hebben dat in de dei'de ali
nea van hetgeen overblijft de zin
snede ats men Zwitserland uit
sluit...." had moeten luiden:
als men Duitschland uit
sluit.
Meer dan 300 man Amerikaansche
politie hebben Maandag met steun
van tanks een razzia gehouden in
Stuttgart In verband met de bom
aanslagen van Zaterdag op Duitsche
en Amerikaansche militaire instal
laties. Een twintigtal tanks en
tientallen jeeps met Amerikaansche
politie daverden de plaats van de
razzia binnen. Daarachter kwamen
200 Duitsche agenten in vracht
auto's.
De politiemannen sommeerden de
Duitschers tegen den muur te gaan
staan. Om de twaalf meter stond
een Amerikaansche soldaat met een
licht machinegeweer. Intusschen
doorzochten gewapende patrouilles
de huizen
Men had het vermoeden, dat zich
in de stad een aantal personen ver
borgen hield, die medeplichtig
waren aan de sabotage van Zaterdag.
Er werden 55 Duitschers gearres
teerd. Volgens Amerikaansche agen
ten waren de ondergrondsche bun
kers onderdak voor oproerige ele
menten.
De Poolsche minister van Bui-
tenlandsche Zaken heeft geweigerd
het visum voor verblijf in Polen
van Derek Selby, correspondent van
de „Sunday Times", te verlengen.
De Bngelsche correspondent, die
zich sinds ongeveer een jaar in Po
len bevindt, moet hët land binnen
aoht dagen verlaten hebben. De
Poolsche regeering heeft deze wei
gering niet met redenen omkleed,
maar wel verklaard, dat zij niet het
plan heeft de vrijheid van de an
dere buitenlandsche corresponden
ten te beperken. Zij behoudt zich
echter het recht voor, in bepaalde
gevallen haar houding in dezen te
wijzigen.
Naar aanleiding van berichten,
die zijn verschenen over een wij
ziging in het tijdelijke radiobestel,
verneemt het A.N.P. van bevoegde
zijde het volgende:
Bedoelde berichten, die een ge
volg zijn van indiscreties, moeten
voorbarig en in verscheidene op
zichten onjuist worden geacht.
Een N ederlandsche militaire
studiecommisie, welke onder
leiding staat van overste van
den Bergh, brengt een bezoek
aan de Ziuitsersche wapenfa
briek te Bern. Majoor Torrinai,
majoor Rutz en overste van den
Bergh bezichtigen een Zwitser-
sche karabijn
„Het is goed ons telkens weer te
bezinnen op het familieleven, dat
door dezen oorlog en zijn gevolgen
zoo zeer geleden heeft. Het jaren
lang gescheiden leven, ieder in
eigen sfeer, het met elkander en
met anderen samenwonen in te
nauwe ruimte, het verschil in le
vensopvatting van ouderen en jon
geren, dat alles heeft maar al te
vaak tot ernstige botsingen geleid.
Slechts wie de levenskunst ver
staat in eigen gezin, is in staat die
ook toe te passen in grooter ver
band. Het gezin immers is het fun
dament van ons geheele maat
schappelijke leven," aldus Prinses
Juliana gisteravond voor de radio,
in verband met de gezinsweek, die
van 2128 October wordt gehou
den.
Daar leeren wij ons aanpassen,
zoo vervolgde zij, ons zelf wegcij
feren, ons deel van een geheel
voelen, kortom wij leeren daar
eigenschappen, die wij als goede
leden van het groote Nederland-
sche gezin zoo zeer noodig hebben.
Werken niet zóó de gezinsverhou
dingen door in ons geheele volks
leven?
Thans wordt een beroep op het
geheele Nederlandsche volk gedaan
zich weer bewust te worden van
het belang en de functie van het
gezin voor de geheele samenleving.
Het is een kwestie van practisch
idealisme. Slechte gezinnen vormen
een vergiftigde maatschappij en
uit goede gezinnen kan een har
monische samenleving groeien.
Het is ons aller zaak, zoo be
sloot de Prinses, dat deze roep
worde verstaan en overal worde
doorgegeven.
Aan de Memorie van Antwoord van
den minister van Binnenlandsche Za
ken betreffende de wetsontwerpen toe
verandering in de grondwet, is het
volgende ontleend:
Het stemde de regeering tot vol
doening, dat vele leden opnieuw hun
instemming met het wetsontwerp be
tuigden. Terecht werd er op gewezen,
clat het wegnemen van de grondwet
telijke belemmering tegen het uitzen
den van dienstplichtigen naar Ned.-
Indië de mogelijkheid van een vreed
zame oplossing van de situatie aldaar
riet beïnvloedt. De dezer dagen tot
stand gekomen wapenstilstand wijst
in een geheel andere richting.
Afgescheiden van de vraag, waar
de grenzen liggen van de taak, die
de troepen van het Nederlandsche
leger in Indië hebben te vervullen,
is er geen reden te vreezen, dat
zij verder zullen gaan dan de be
velen reiken.
Zelfs bij de eerste der uitgezonden
troepen, die haar opleiding niet als
een aaneengesloten geheel en niet
systematisch hebben kunnen ontvan
gen, voor wie de opleiding in Neder
land afgebroken en o.a. op Malakka
voortgezet moest worden, heerscht
een goede tucht. Des te meer waar
borgen bestaan daarvoor bij de troe
pen, die daarna een meer regelmatige
opleiding hebben gehad.
Inderdaad ligt een begrenzing van
de taak van onze troepen buiten de
strekking van de aanhangige wets-
voordracht. Nu deze taak echter in
het geding wordt gebracht, stelt de
regeering er prijs op deze in het al
gemeen aan te duiden met „bij te
dragen tot herstel en handhaving van
recht en veiligheid"; te spreken van
„politietaak" acht de regeering min
der gelukkig in verband met den zeer
beperkten zin, die gewoonlijk aan dit
begrip wordt gehecht.
(Van onzen Romeinschen corres
pondent)
De opwindende berichten over
een aanslag op het leven van den
Paus, die zich Zondagmiddag
voor het eerst na zijn vacantie in
den St. Pieter vertoonde, verdie
nen de grootste reserve. De aan
slag zou zijn ontdekt of verijdeld
vlak vóór of tijdens de plechtig
heid, dië gewijd was aan de zalig
verklaring van Moria-Thérèse
Soubiran.
Het Fransche persagentschap, dat
als eerste het nieuws wereldkundig
maakte, baseerde een en ander op 't
feit, dat de Italiaansche politie een
vrouw zou hebben gearresteerd, die
van Joegaslavische nationaliteit zou
zijn. Noch de Pauselijke lijfwacht,
nóch de Edelgarde, welke Zondag
middag in de kerk dienst deden, heb
ben echter iets gemerkt en eerst
Maandagmorgen kennis gekregen
van het verhaal.
Er schijnen eenige dagen geleden
reeds geruchten te hebben geloopen.
dat een aanslag op het leven van
den Paus niet onwaarschijnlijk was,
doch men doet verstandig deze ge
ruchten. die een gunstig onthaal
vinden bij het publiek, dat iedere
misdaad graag door Joego-Slaven
begaan ziet. met groote reserve te
behandelen.
Vooral de affaire-Stepinac heeft
er het hare toe bijgedragen sensatio-
neele berichten over de verhouding
tusschen Joego-Slavië en het Vati-
caan tot geliefde lectuur te maken-
De Bond van kleine en jonge
kweekers in het bloembollenvak
heeft aan H. M. de Koningin, den
minister van Landbouw en de
Staten-Generaal een bezwaarschrift
gezonden met de volgende eischen
als conclusie: 1. Medezeggenschap
van de kleine en jonge kweekers in
de bestuursorganen van het Be
drijfschap voor Sierteeltproducten;
2. Oogenblikkelijke intrekking van
alle maatregelen, welke schadelijk
geacht moeten worden voor de ge
zonde ontwikkeling van het klein
bedrijf- en die het kleinbedrijf in
zijn bestaansmogelijkheid aantas
ten: 3. Uitbreiding van teeltrecht
voor de kleine kweekers tot een re
delijk bestaansminimum in overeen
stemming met de grootte van het
gezin; 4. Het scheppen van de mo
gelijkheid voor geschoolde jonge
vakmenschen om te komen tot een
eigen bedrijf, waarbij strenge
eischen, wat betreft vakkennis en
geschiktheid, in aanmerking dienen
te worden genomen; 5. Samenvoe
ging van teeltrecht en opheffing van
de ongelijke verdeeling van de are
aalheffingen, zoodat het hyacin
ten-, tulpen- en narcissenareaal ge
lijk belast wordt, terwijl de gronden
geklassificeerd dienen te worden;
6. Financieele hulp voor noodlij
dende kleine kweekers, wien zooda
nige hulp waardig mag worden
geacht; 7. Uitbetaling van de ge
dwongen ingeleverde voor export
geschikte mendeltulpen; 8. Ver
lichting van areaalheffing voor het
kleinbedrijf, dat de teelt uitoefent
op minderwaardigen grond; 9. Ver
lichting van lasten opgelegd naar
aanleiding van het teveel geteelde
voor die bedrijfjes, welke liggen be
neden een redelijk bestaansmini
mum, zoodat de opgelegde straf de
draagkracht niet te boven zal gaan
10. Stopzetting van de uibreidings-
mogelijkheid voor alle grootere be
drijven, zoodat elke toegestane uit
breiding van areaal steeds ten goe
de zal komen aan het kleinbedrijf
en de beginners in het vak; 11. Het
omzetten van 't bestaande „Bloem-
bollen-Surplusfonds" in een egali
satiefonds, waaruit bekostigd kan
worden zoowel de opkoop van over
tollig leverbaar als ook die van
overtollig plantgoed, in het bijzon
der van zulke soorten, welke in het
buitenland geen voldoenden afzet
meer vinden; 12. Verlaging van de
prijzen voor de eindafnemers, zoo
wel in het buitenland als in het
binnenland, met handhaving van de
bestaande prijzen voor de kweekers
van het product; daar de winst
marge voor den tusschenhandel te
"root wordt geacht en hierdoor de
afzet van het eindproduct ge
schaad wordt.
INBRAPOERA uitr. pass. 21
Oct. Finisterre.
KOTA BAROE uitr. 21 Oct. V
Gibraltar.
KOTA GEDE uitr. 18 Oct. v
Singapore.
SIBAJAK thuisr. pass. 21
Oct. Pantellaria.
GERARD BOU uitr. 21 Oct
V. Aden.
KEIPF ONTEIN 19 Oct. v
Batavia.
VAN RUYSDAEL 21 Oct. v
Batavia n. Penang.
De Tweede Kamer is telegra
fisch bijeengeroepen Donderdag 24
October één uur.
Na regeling van werkzaamheden
zal in de afdeelingen worden on
derzocht het wetsontwerp ter voor
ziening in het bestuur der gemeen-,
te Opsterland. Om twee uur volgt
weer een openbare vergadering,
waarin eenige hamerstukjes zullen
worden afgedaan.
Daarna gaat de Kamer in be
sloten vergadering, ten einde de
regeering in de gelegenheid te stel
len een verklaring af te leggen be
treffende de door haar aan de
vier groote mogendheden kenbaar
te maken desiderata omtrent
grenscorrecties.
De minister van O., K. en W heeft
een wijziging in de studentenbeoor-
deelingsbeschikking aangebracht.
De aanvangsdata der u'tslui-
tingstermijnen, die voor de rijksin
stellingen van hooger onderwijs (Gro
ningen uitgezonderd) tusschen 8 Au
gustus en 24 September 1945 vielen,
zijn nu uniform op 5 Mei 1945 vast
gesteld. Een algemee.ne verkorting
der uitsluitingstermijnen van 3 tot
4y2 maand is hiervan het gevolg
Daar bovendien werd bepaald, dat
de studenten, wier uitsluiting op 5
November 1946 of eerder eindigt, zich
reeds nu mogen laten inschrijven,
zijn de rijksuniversiteiten en -hóoge-
scholen voor allen, die voor niet lan
ger dan iV2 jaar werden uitges'oten.
thans weder onvoorwaardelijk open
gesteld. Het effect van deze'n maat
regel is groot, daar slechts 9 pCt
van alle uitsluitingen op langer dan
1(4 jaar is gesteld.
Woensdagavond 8.05 uur zal mi.
nister Huysmans een radiotoe
spraak houden, waarbij hij mede-
deelingen zal doen over een extra-
textielvoorziening voor de noodge-
bieden. Deze toespraak zal over bel
de zenders worden uitgezonden.
De waarheid is deze, dat het te
genwoordige kabinet bij zijn op
treden een aantal moeilijkheden in
de Stichting „Radio-Nederland in
den Overgangstijd" aantrof, die
een ingrijpen noodzakelijk deden
zijn. Het vorige kabinet had den
Radioraad reeds ingeschakeld en
hem verzocht ter zake een advies
uit to brengen.
Inmiddels zijn de moeilijkheden
in genoemde Stichting in een acuut
stadium getreden en is onverwijld
ingrijpen noodzakelijk geworden,
zoodat de regeering verplicht was
cich met spoed omtrent in dit op-
'icht te nemen maatregelen te be
raden. Bij dit beraad is een be
paalde gedachte omtrent een reor
ganisatie van het tijdelijke radio-
bestel in concreten vorm gegoten,
terwijl den voorzitter der Stichting
machtiging is verleend hierover
contact met de bestaande omroep
verenigingen op te nemen. Dit
overleg is nog gaande en over het
resultaat daarvan zal de Radio-
raad in de gelegenheid worden ge
teld zich op korten termijn uit te
spreken, waarna de regeering een
beslissing zal nemen.
Bij beschikking van den minister
van Oorlog is o.m. bepaald:
Indien In Nederland de echtge-
noote van een militair overlijdt,
dan wel ten gevolge van een ern
stige ziekte ter zeer langdurige ver
pleging is opgenomen in een in
richting, kan den militair, indien
hjj zulks wenscht, verlof verleend
worden, teneinde in Nederland or
de op zaken te stellen, dan wel
eventueel de opvoeding van zijn
kind(eren) tot zijn terugkeer naar
Nederland te regelen.
Het verlof wordt verleend
voor den duur van één maand,
ingaande op den dag van aan
komst in Nederland. Indien er
een of meer minderjarige kinde
ren zijn achtergebleven, kan de
militair, op zijn verzoek, in ver
band met de opvoeding van deze
kinderen worden teruggeplaatst
naar Nederland.
Bij ziekte, operaties, enz. van
echtgenoote of kinderen en bij be
vallingen, wordt in het algemeen
geen verlof verleend, tenzij het
ziektegeval zóó ernstig is, dat
naar het oordeel van den inspec
teur van den Geneeskundigen
Dienst der Kon. Landmacht groote
kans op doodelijken afloop binnen
enkele maanden bestaat.
In dat geval kan den militair een
verlof, waarbij hij 46 weken in
Nederland verblijft, worden toege
staan. In alle genoemde gevallen
geschiedt de reis naar Nederland
per vliegtuig.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat met ingang van 27
October rantsoenbonnen en rant-
soenkaarten van nieuw model in
gebruik zullen worden genomen
voor voedings- en genotmiddelen.
De nieuwe bonnen zijn uitgevoerd
in de kleuren rood. blauw, rood met
blauw en rood met grijs. De tekst
is gedrukt in zwarte titters en be
staat uit de aanduiding van hoe
veelheid en artikel, voorafgegaan
door de letter E. De thans in om
loop zijnde rantsoenbonnen en bon
nen der toeslagkaarten blijven gel
dig t.m. 21 December 1946. De in
omloop zijnde wisselbonnen finven
ook na laatstgenoemden datum gel
dig, eveneens blijven geldig de
rantsoenbonnen „een rantsoen arti
kel A" voor 14 rantsoen huishoud-
of toiletzeep en „een rantsoen arti
kel K" voor een paar schoenen.
(Uitsluitend uitgereikt aan gerepa-
trieerden uit Ned.-lndië).
Het indexcijfer voor loonen vol
gens regelingen, waarbij 1938'39 op
100 is gesteld, bedroeg voor Septem
ber 1946 volgens een opgave van het
C.B.S. 176,8 tegen 176,4 In Augus
tus De stijging is veroorzaakt door
hoogere loonen voor de arbeiders in
de nijverheidsbedrijven, n.l. 166,4 te
gen 166. Het indexcijfer voor de loo
nen in den landbouw bedroeg in Sep-
1 tember onveranderd 240,5.
