Financieele toestand van het
Rijk zorgwekkend
Attlee gispt de houding van
de Sovjet-Unie
Ministers nemen afscheid van
„Willem Barendsz"
Maatschappij vlag geheschen
Het lot van achttien
Amerika-vaarders
Na 21 Nov. geen
bloembon
200 DIVISIES
Opmerkingen van de Tweede Kamer
over het regeeringsbeleid
Alle tegenstanders van communisme
worden als fascisten gedoodverfd
DE VRIJLATING DER
GEDETINEERDEN
Waar zijn onze
Indiëschepen
CIJFER 7
voor nieuwe schoenen
Verhooging van den
melkprijs
VRIJDAG 25 OCTOBER 1946
PAGINA 3
Baitenlandsch overzicht
VERKENNERS-OORKONDE
TE ROME
Moed en volharding toch
nog beloond
Op IS November nog
25000 in de kampen
Bestrijding der bureaucratie
Loonen en prijzei
MOEILIJKHEDEN BIJ HET
SCHAAKKAMPIOEHSCHAP
Minder biscuits, beschuit
en vermicelli
BOTER NOG NIET
DUURDER
VJ
GRC37" ONTEVREDENHEID
IN TABAKSHANDEL
Zuid-Amerikaanwordt
ongewenscht geacht
GoiidriaanDriessen
De vraag over de aanwezigheid
van 2G0 Russische divisies in
Oost-Europa, die Churchill zijn
regeering stelde, houdt een
rieuwe ernstige waarschuwing aan de
wereld in. Niet ten onrechte schrijft
de „Times", dat zulk een vraag eerst
aan de regeering, niet in het open
baar, gesteld had moeten worden.
Kaar Churchill verklaarde, dat hij
met voorbedachten rade zijn vraag
volledig publiek had gemaakt. En dan
heeft hij ongetwijfeld behoorlijke re
denen om de wereld opnieuw te ver
ontrusten met veronderstellingen, die
zoo sterk aan oorlogsgevaren doen
denken.
Het is echter niet noodig aan te
nemen, dat de Engelsche oppositie
leider aan een werkelijk nabij en oor
log geloofde. Hij kan zich de weelde
veroorloven, een eigen politiek te vol
gen; zijn redevoeringen te Fulton en
te Zürich toonen, dat hij dit inder7
daad doet en dat hij zijn persoonlijk
gezag durft aan te wenden, desnoods
tegen den officieelen wil van zijn re
geering in. Dat deed hij ook nu; de
verlegenheid waarin minister MacNeil
verkeerde bij het geven van een ant
woord is daarvan voldoende bewijs:
dat antwoord n.l. was slechts vaag,
bevestigde noch ontkende.
Churchill's vraag richtte zich recht
streeks tegen de Russische verhalen
ever groote Britsche troepenmassa's
in het Midden-Oosten en tegen het
verzoek der Sovjets aan den Veilig
heidsraad, opgave te eischen van alle
legers, die zijn opgesteld in andere
landen dan het eigen. Zij had tot
onderwerp de strook lands, die voor
Moskou van wellicht de grootste be-
teekenis is en die tevens door de
Westersche mogendheden nog altijd
niet wordt opgegeven. Zij had de
strekking, voor de zooveelste maal een
ophalen van het ijzeren gordijn te
verlangen. En door dat alles was zij
van aanzienlijke intemationaal-poli-
tieke beteekenis. Alleen al de openlijk
uitgesproken verdenking, dat de U.S.
S.R. een geweldige strijdmacht in
Europa handhaaft, is een ondermij
ning van de Russische positie ter
U.N O.-conferentie. Zoodra de Sovjets
hun voorstel tot registratie van legers-
op-vreemden-grond ter tafel brengen,
zal bij ieder der gedelegeerden de
wensch ontstaan, dan ook eens precies
te weten wat de Russen doen in de
door hen bezette gebieden; een aan
neming van het Russische voorstel
kan nu haast niet meer verstoken
blijven van onderzoek door den Vei
ligheidsraad in de Sovjet-zones. Als
de Britsche regeering Churchill's vraag
handig uitspeelt, dan kan zij het Rus
sische verzoek tot een boemerang ma
ken, die zich tenslotte keert tegen
den werper zelf.
Ome
menschen in
Indië moeten
ondervinden, dat
heel Nederland met
hen meeleeft. De
NI WIN rekent
daarbij ook
op U
OEN HAAG GIRO 511000
(Van onzen Romeinschen
correspondent)
Donderdag ls met een korte
plechtigheid de oorkonde, welke tij
dens de Koempoelan der Nederland-
sche Katholieke Verkenners werd
opgesteld en waarin dezen hun
aanhankelijkheid aan den H. Va
der tot uitdrukking brachten, op het
St. Pietersplein te Rome in ont
vangst genomen. De oorkonde werd
door verkenners te voet door Neder
land, België, Frankrijk, Zwitserland
en Italië naar Rome gebracht.
Bij de ontvangst was de gezant bij
den H. Stoel, jhr. mr. Marc van
Weede, tegenwoordig. Mede als ge
tuigen van de ontvangst fungeerden
Z. H- Exc. Mgr. Jan Olav Smit, de
zeereerw. heer Damen, vice-rector
van het Ned. college en de heer Jan
Engelsman, die als oud-vaandrig
van de St. Paulusgroep de Ned.
Kath. verkenners vertegenwoordigde.
De oorkonde werd ter hand ge
steld aan Ing. Momas, president van
de associatie der Italiaansche Kath.
Verkenners, waarna zij op het graf
van St. Petrus werd neergelegd om
daar bewaard te worden tot het
oogenblik, waarop een delegatie van
Italiaansche Verkenners haar aan
den H. Vader kan aanbieden.
Voor het eerst siiuls zeven
Jaren is er een normale rijks-
begrooting verschenen voor
de dienstjaren 1946 en 1941
en, zooals gebruikelijk, heeft de
Tweede Kamer bij het afdee-
lingsonderzoek haar opmerkin
gen gemaakt over het beleid der
regeering. Algemeen was men
het er over eens, dat de finan
cieele toestand van het Rijk
zorgwekkend is, verhooging van
de productie zal de oplossing
moeten brengen. Daarvan zal het
heele volk overtuigd moeten
Attlee heeft Donderdag op het
takvereenigingseongres in Brigh
ton zSjn misnoegen geuit over
het standpunt, dat volgens hem
de Sovjet-Unie inneemt n.l. dat
alle tegenstanders van het com
munisme fascisten zijn.
„Als de communisten ergens
verliezen", zei hij, „heet Set fas
cisme". Zoo wordt een verkiezing
in Griekenland, die onder inter
nationale controle staat, en die
De achttien Estlanders, die
eerst uit hun land en later uit
Zweden konden ontsnappen en
na een tocht van 10.000 km in
twee kleine sloepen op 21 Aug.
in Florida landden, zijn voor de
keus gesteld óf weer zee te kie
zen óf naar Zweden gebracht te
worden.
Zij moesten gisteren beslissen.
Vermoedelijk zullen zij over zee
naar de Dominicaansche republiek
gaan, waar de toestand voor hen
het gunstigst zal zijn.
President Truman heeft zich ech
ter in de zaak gemengd en gister
avond opdracht gegeven, „dat alles
gedaan moest worden, opdat de
Estlandsche refugees in de V. S.
kunnen blijven, zoodat zij eventueel
zelfs burgers kunnen worden."
De president drukte zijn bezorgd
heid uit over de Estlanders, „die
kortgeleden zulk een moed en be
slistheid tentoon spreidden door in
twee kleine open booten den At-
lantischen Oceaan over te steken."
Het Geallieerde bestuur in
Duitschland heeft de stopzetting
van alle postverkeer met Joego-Sla-
vië bevolen. Alle post, die uit Joe-
go-Slavië komt, zal worden terug
gezonden.
Op de „Willem Barendsz" is gis
teren een drukbezochte receptie ge
houden De president-commissaris
van de walvischvaartmij., C. J. baron
Collot d'ESquiry, dankte in zijn be
groetingswoord degenen, die het
aandeelenkapitaal hebben gefour
neerd. Eerlang zal een beroep wor
den gedaan op de Nederlandsche
kapitaalmarkt.
Minister s. L. Mansholt zeide on
der den indruk te zijn van wat door
veler samenwerking hier is opge
bouwd.
Buitengewoon moeilijk is de vet-
situatie in de heele wereld. Ons land
ls op eigen productie aangewezen,
die nauwelijks voldoende is voor de
eigen consumptie. Wel is onze boter-
productie grooter dan voor den oor
log, doch het surplus wordt benut
voor den noodzakelijken export. Het
gemis van de belangrijke vetbron:
varkens, maakt invoer van groote
hoeveelheden vooral dierlijk vet
noodzakelijk.
De schaarschte over de geheele
wereld maakt het zoo moeilijk dit
te krijgen, terwijl bovendien deze
aankoopen deviezen kosten. Toch ge
ven de deviezen hier niet den door
slag. Voor het volgende jaar ls onze
vetvoorziening niet gedekt. Spr
Juichte deze nieuwe onderneming
toe. omdat zij hopelijk 18.000 a
20.000 ton traan zal produceeren.
Doch zelfs daarmee rekening hou
dende kan het vetrantsoen in 1947
zeker niet worden verhoogd.
De minister van Economische Za
ken, dr. G. W. M. Huysmans, noem
de de expeditie weliswaar riskant,
maar meende toch, dat zij vele goede
kansen bood. Amsterdam heeft meer
malen een initiatief geopenbaard,
dat later van groote beteekenis
bleek.
De minister van Financiën, prof.
mr. P. Lieftinck, wenschte allen
„goede vaart en bovendien goede
zaken".
De burgemeester van Amsterdam,
mr. Arn J. d'Ailly, was verheugd,
dat van Amsterdam (eertijds de
zetel van de Noorsche Compagnie)
wederom het eerste schip van dit
herrezen stuk zeevaart uitreist
Spr. overhandigde aan den heer
A. Warnderink Vinke. directeur van
de dirigeerende reederii der wal-
vischvaartmaatschappij. de Amster-
damsche stedenvlag in de officieele
maten.
Ten slotte wierp de heer A. Warn
derink Vlnke een terugblik cp de
moeilijkheden met de Noorsche re
geering en van anderen aard. Toch
begint morgen de expeditie.
Dan werd de ma&tschappijvlag ge
heschen.
tot resultaat lieeft, dat de uit
slag anti-communistisch is, auto
matisch In discrediet gebracht.
Maar als er ergens een plebisciet
wordt gehouden, waar de com
munisten de baas zijn, wordt de
uitslag beschouwd als de „heilige
stem des volks".
■Attlee deed ook een uitval tegen
de Russische regeering wegens haar
isolationistische politiek, en zei:
„Een van de tragedies op deze
wereld is, dat de Sovjet-Unie den
indruk maakt de omgang tusschen
het Russische volk en de rest van
de wereld willens en wetens te ver
minderen."
De menschen in Rusland mogen
niet weten, wat hun medemenschen
in andere deelen van de wereld
denken of doen", vervolgde Attlee.
„De Russische kranten gvven een
fantastische wan-voorstelling van de
wereld buiten de Sovjet-Unie Men
zou deuken dat de Russische heer-
schers trotsch op hun prestaties
in vredes- en oorlogstijd en met
geloof in hun eigen politieke sy
steem iedere gelegenheid zouden
aangrijpen om te komen tot een
nauwer contact tusschen de arbei
ders, maar het tegenovergestelde is
waar", aldus zeide Attlee verder
Het directoraat-generaal voor
Bijzondere Rechtspleging deelt het
volgende mede:
„Volgens mededeeling van het
directoraat-generaal voor Bijzon
dere Rechtspleging bedroeg het
aantal politiek verdachten in de
bewaringslcampen IS October 1946
nog 39044. Per 1 Juli 1946 en
kele dagen voor het optreden van
het nieuwe kabinet - beliep dit
aantal 59.093. In drie en een halve
maand is het getal dezer personen
dus met rond 20 000 verminderd.
Hoewel deze vermindering niet on
aanzienlijk is, beantwoordt zij niet
aan de verklaring, die de regeering
10 Juli 1946 in de Tweede Kamer
heeft afgelegd, blijkens welke het
in haar voornemen lag het aantal
van bovenbedoelde personen vóór
1 October j.l. te reduceeren tot
omstreeks 25-000.
Intusschen kan worden medege
deeld, dat de parketten van de pro
cureurs-fiscaal hun schiftingsar-
beid in dit opzicht nog niet hebben
voltooid, zoodat met een aanzien
lijke vermindering van bovenge
noemd cijfer van 39.044 in de
naaste toekomst kan gerekend wor
den.
De minister van Justitie heeft
in dit verband den procureurs-
fiscaal verzocht doortastende
maatregelen te nemen- opdat
de toestand, zooals de regeering
zich dien per 1 October gedacht
had, uiterlijk per 15 November
a.s. zal bereikt zijn.
Ter completeering van bovenge
noemde cijfers zij nog vermeld, dat
buiten de gedetinserden, die in de
bewaringskampen vertoeven, er per
1 Juli 1946 nog 1250 dergelijke per
sonen zich bevonden in Huizen van
Bewaring en gevangenissen: het
betreft hier over het algemeen de
zwaarste gevallen, zoodat hun aan
tal sinds 1 Juli niet noemenswaard
verminderd is.
Voorts kan nog vermeld worden,
dat onder het getal van 39.044 per
15 October 1946 in kampen gedeti
neerden zich 1609 personen onder
de 21 jaar bevonden en 5679 per
sonen van 21 tot 23 jaar
worden en dat zal gemakkelijker
gaan, zoo meende vele leden,
door een spoedige regeling van
de bedrijfsorganisatie, <iie liet
rechtsgevoel der producenten be
vredigt, doch bovendien door een
sociale wetgeving, welke een ge
voel van zekerheid geeft.
De beschouwingen openen overi
gens met enkele opmerkingen van
algemeenen aard: zoo is er bijvoor
beeld de vraag, of de Troonrede van
23 Juli en de ontwerp-begrooting
een bevestiging opleveren van de in
de Kamer gegeven karakteristiek van
het kabinet: vooruitstrevend in
christelijke richting. Vele leden
meenden die vraag bevestigend te
kunnen beantwoorden, vele anderen
wilden dat niet te eng zien opgevat.
En vele leden waren het er mee
eens, dat geen contact met de com
munisten werd opgevat, toen het
kabinet werd gevormd.
De begrooting voor 1947 bevat een
tekort van twee milliard: dat is
weliswaar minder dan in 1946, maar
het is niettemin een angstaanjagend
cijfer. Nu valt het verscheidene leden
tégen, dat de legeering niet met een
constructief financieel plan is ge
komen; dat hadden zij, met andere
leden, verwacht, ,om te komen tot
vermindering en tenslotte verdwij
ning van het tekort op den gewonen
dienst. Verscheidene leden hadden
berekend, dat de schuld in een jaar
met 3.6 milliard is gestegen en dat
achtten zij verontrustend. Vele leden
schreven den zorgwekkenden finan-
cieelen toestand toe aan de na-
deelige verhouding van de staats
uitgaven tot de volksinkomsten.
Redmiddel: verhoogde productie.
Die is evenwel afhankelijk van de
medewerking van de daarbij betrok
ken maatschappelijke groepen, die
daarom, zoo meenet vele leden, bij
de regeeringsmaatregelen ingescha
keld moeten worden.
Grondwetsherziening achten vele
leden dragend gewenscht; het na-
tionaal-socialisme, zeiden zij, heeft
vele democratische vrijheden mis
bruikt, om zijn invloedssfeer uit te
breiden, het communisme doet nu
hetzelfde. Het is nu geen vraag
meer. of de democratie haar vijan
den vrij baan moet geven.
Van verschillende zijden wensch
te men een krachtige bestrijding der
bureaucratie; functioneele decentra
lisatie en meer burgers betrokken
bjj de overheidsbemoeiingen.
De buitenlandsche politiek der
regeering kreeg eenige critiek: vele
leden vroegen zich af, of Nederland
niet te veel optreedt als kampioen
van een der groote mogendheden:
anderen vreesden ook, dat de belan
gen van het koninkrijk te veel op
den achtergrond raken ten gunste
van de gemeenschappelijke belangen
der volkeren.
De kwestie der grenscorrecties vond
vele voorstanders, zij het velen met
de noodige reserve. Er werd ook aan
gedrongen op deelneming aan de
bezetting van Duitschland.
De regeeringspolitiek t.a.v. Indië
vond vrijwel algemeen Instemming,
aan den eenen kant werd de na
druk gelegd op de vrijheid voor het
Indonesische nationalisme, aan den
anderen kant op het behoud van het
rijksverband. Vele leden hadden er
bedenkingen tegen, dat de regeering
haar bezwaren tegen Soekarno blijk
baar had laten varen. Enkele uitla
tingen en sommige handelingen van
prof. Schermerhorn werden becritl-
seerd.
Het beleid t.a.v. loonen en prijzen
lokte verscheidene opmerkingen uit;
den loonstop achtten velen aanvaard
baar, als ook maar de prijsverlaging
werd doorgevoerd. De grens der nog
toelaatbare looncorrecties achtten
evenwel vele leden te laag getrok
ken Verscheidene leden waren het
met den loonstop geheel niet eens,
nu de prijzen van de belangrijkste
levensmiddelen worden verhoogd.
Er werd dan verder nog gepleit
voor de oorlogslachtoffers zoowel
burgers als oud-Uiilitairen en oud
illegalen en tensotte pleitte men
van verschillende zijden voor een
publiekrechterlijke bedrijfsorganisatie.
De internationale schaakfederatie
(F I.D.E.j heeft zich teruggetrokken
van de organisatie van den wed
strijd, waaraan de titel van wereld
kampioen zou worden verbonden.
De situatie is thans zoo. dat de
zes aangewezen spelers t.w. dr.
Euwe, de Russen Botwlnnik, Keres
en Smyslov en de Amerikanen Re-
shevsky en Fine onderling zullen
moeten uitmaken, hoe de match aal
moeten worden georganiseerd.
Vrijdagnacht is te Rotterdam uit
New York aangekomen het Neder
landsche s.s. „Noordam" met 170
passagiers aan boord, o.w. vier over
levenden van de ramp met het ,.Sa-
bena"-vlie°tuig te Gander
Cnze vcorraadpositie van tarwe
is in den laatsten tijd moeilijk ge
worden, daar de invoer uit de
Ver. Staten tengevolge van de sta
kingen aldaar geruimen tijd stag
neert. Als gevolg daarvan zullen
onze inlandsche tarwe en rogge in
ruimere mate moeten worden ge
bruikt voor de broodvoorziening.
Aangezien er ten opzichte van het
verbruik van de beschikbare graan
voorraden de noodige voorzichtig
heid betracht moet worden, zal er
ingaande 21 November voorloopig
geen bon voor bloem of zelfrij
zend bakmeel worden aangewezen.
Er komt na den thans aangewezen
bloembon nog eenmaal een bon
voor zelfrijzend bakmeel, waarvan
nog voorraden bfj den handel aan
wezig zijn.
Ook de bon vrije artikelen koek
jes, gebak, biscuits, beschuit, ver-
micellie e.d. zullen in mindere
mate beschikbaar kunnen worden
gesteld. De toewijzingen aan tarwe
bloem voor deze artikelen worden
voorloopig met een kwart vermin
derd.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat in den loop van
November 1946 diegenen voor een
schoenenbon in aanmerking ko
men wier stamkaartnummer op het
cijfer 7 eindigt, voor zoover zjj se
dert 1 Januari 1945 nog geen bon
voor schoenen hebben ontvangen.
Evenals vorig maal het geval
was, zullen de plaatselijke distri
butiediensten eerst in de tweede
helft van November de bonnen op
nader vast te stellen data tegen
overlegging van de stamkaart met
bijtoehoorend inlegvel uitreiken.
■In overeenstemming met het
voornemen van de regeering over te
gaan tot de verhooging van den
melkprijs voor de consumenten,
zullen met ingang van 27 October
a.s. alle maximum-consumentenprij
zen van melk en melkproducten
over het geheele land met één cent
per liter worden verhoogd.
De in de Regeeringsverklaring
van 4 October j.l. aangekondigde
verhooging van den maximumprijs
voor boter met 30 cent per pond
zal niet doorgaan, zoolang het nog
niet mogelijk is op den bon voor
boter desgewenscht margarine te
betrekken.
KLIPFONT EEN, 23 Oct. v
Soerabaja te Batavia.
SINGKEP, uitr., pass 24 Oct.
Dungeness.
TABIAN 24 Oct. te Suez.
De vakgroep detailhandel in Ta
bak en Tabaksfabrikaten schrijft
ons:
„Gezien de stijgende ontevreden
heid van de leden van de vakgroep
detailhandel in Tabak en Tabaksfa
brikaten als gevolg van de afleve
ring van ongewenschte Domingo-
(Zuid-Amerikaansche) sigaretten
en thans versterkt door de mededee
ling van den minister van Econo
mische Zaken betreffende de ver
strekking van de zoo gewenschte
Importsigaretten aan Ned. Volks
herstel, dreigt nu in winkelierskrin
gen het geheele distributiestelsel
omvergeworpen te worden
Om deze reden is aan den minis
ter van Economische Zaken een te
legram verzonden var, den volgen
den inhoud:
„Verzoeke ten spoedigste in
audiëntie te worden ontvangen
in verband met de houding van
de leden vakgroep detailhandel
in Tabak en Tabaksfabrikaten
in zake den aankoop van siga
retten, gefabriceerd van Zr>'
Amerikaansche tabak en a,.o-
vering importsigaretten -an
Ned. Volksherstel. Ontevreden
heid leden stjjgt ten top, vree
zen ernstige onregelmatighe
den."
De bekende zaak Goudrlaan—
Driessen ls gisteren te Utrecht voort,
gezet met het hooren van vier ge-
tulgen, waarna de behandeling werd
verdaagd tot 28 November, voor de
enquête der eischende partij.
