Nederlandsche troepen
op Sumatra geland
I
Geen hotel in „Groenendaal"
Molotov vraagt beperking van
de bewapening
V
Sparen
Churchill houdt vol
Tot hoofd en hart
Vervanging van Britsche garnizoenen
in Medan, Padang en Palembang
Voor de dames geen
rookersbon meer?
Het weer.
Zalennood in
Heemstede
Gebruik van atoom-bommen zal
verboden moeten worden
Avondzitting van
de U.N.O.
69ste JAARGANG No. 23685
WOENSDAG 30 OCTOBER 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21 "43 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per w.ek
Onthoudingsdag N
Vx
Gas uit het Roergebied
Te veel Sovjet-troepen
in Europa
Besprekingen beginnen
AKEN KOMT NIET BIJ
NEDERLAND
Belgische senaat over de
grenscorrecties
Van Klef fens over
veto-recht
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Het klinkt nogal paradoxaal om
in een periode, waarin de
wanverhouding tusschen loo-
nen en prijzen vrijwel over de
geheele wereld om een oplossing
schreeuwt, te spreken over sparen.
En toch heelt men den dag van
morgen als „wereldspaardag" aange
kondigd. Dat beteekent, dat men
eindelijk, na jaren lang overal mil-
liarden uitgegeven te hebben om
den verschrikkelijksten aller oorlo
gen te voeren, zich gaat bezinnen.
De menschheid maakt de balans op
en staat verbijsterd over het resul
taat; de geringe winst staat in geen
verhouding tot het enorme ver
lies, een chaos, waaruit redding
soms nauwelijks meer mogelijk lijkt.
Moeten we daarom echter bij de
pakken gaan neerzitten om alleen
te constateeren, dat voor de tweede
maal in deze eeuw bewezen is, dat
een wereldoorlog slechts verlies, ach
teruitgang in plaats van vooruit
gang beteekent, ondanks de vervol
making der techniek? Het antwoord
is duidelijk: overal richten de vol
ken zich op, zij willen leven. De
nachtmerrie van den oorlog trach
ten zij van zich af te schudden, zij
Willen werken voor den vrede. En
tn dit kader moeten wij den wereld
spaardag van 31 October zien, ook
Voor ons land.
In het dezer dagen verschenen
Voorloopig verslag over de Rijksbe-
grooting wordt nadrukkelijk, naast
opvoering der productie, de nood
zaak van sparen bepleit om den
Wederopbouw te doen slagen. Een
onafwijsbare voorwaarde voor het
slagen van een spaarcampagne, al
dus lezen wij echter in dit verslag, is
een voldoende vertrouwen bij
het publiek. Dit vertrouwen heeft
evenwel de laatste jaren een hevi-
gen schok gekregen. Duidelijker be
wijs hiervoor, dan de geringe animo
«ij het publiek om de door de re
geering geboden gelegenheid con-
sumentencredieten aan te vra
gen, is nauwelijks denkbaar. Terug
keer van vertrouwen is eerste eisch,
maar hiervoor is in de eerste plaats
de medewerking der regeering noo-
dig.
Het Nederlandsche volk is altijd
een zeer spaarzaam volk geweest
en voor een groot deel hadden wij
daaraan onze welvaart te danken.
Wil deze welvaart terugkeeren, dan
zal het niet met het geld moeten
blijven omgaan als het thans doet.
Voor velen heeft het den schijn of
geld geen waarde meer heeft en
daarom glijdt het zonder nadenken
door hun handen. De oorlog heeft
den menschen dikwijls op verschrik
kelijke wijze de betrekkelijke waarde
van bezit aangetoond. Zij, die met
hart en ziel zich vaak alleen aan
geldelijk bezit hechtten, hebben
wellicht het „ijdelheid der ijdelhe-
den" begrepen en iets gevoeld van
wat onthechting aan aardsch bezit
beteekent. Maar daarom mogen wij
biet in een ander uiterste vervallen.
Sparen is thans noodzakelijk, zoowel
net individueele als het gemeen
schappelijke belang is hiermede ge
moeid.
Het is de plicht der regeering,
die het volk tot spaarzaam
heid aanspoort, in de eerste
plaats zelf hierin het goede
voorbeeld te geven. De premièr uit
het vorig kabinet moest zelf toege
ven, dat er, na den oorlog door al
lerlei officieele instanties met geld
„gesmeten" is, en hoewel er langza
merhand eenige verbetering valt te
bespeuren, gelooven wfj toch niet,
dat het begrip „spaarzaamheid" erg
diep in de kringen der meeste over
heidsinstanties is doorgedrongen.
Woorden wekken, voorbeelden trek
ken, zal ook hier de beste aanmoe
diging blijken.
In de tweede plaats is noodig,
zooals wij reeds zeiden, terugkeer
van het vertrouwen. Nog altijd
vinden wij het onbillijk, dat zoo
vele spaarders en wij denken hier
vooral aan de spaarpenningen van
de kleine luyden -door het blok-
keeren van hun geld gedupeerd zijn.
Het geval is zelfs denkbaar, dat
iemand genoodzaakt is een consu-
mentencrediet aan te vragen, om
dat zijn spaargeld geblokkeerd is.
Onbillijk hebben wij het ook gevon
den, dat de rente van, de Rijkspost
spaarbank verlaagd is.' Toen men
voor den oorlog rente-percentages
kende tusschen de 5 en 7 procent,
gaf de Rijkspostspaarbank nog geen
drie procent jarenlang heeft het
Rijk hiervan geprofiteerd.... De
kleine man dacht: mijn geld is safe
en verder dacht hij niet. Maar hij
wist niet, dat zijn spaarpenningen
ten deele geblokkeerd zouden wor
den. hij wist niet, dat zijn geld na
den oorlog aanzienlijk gedevalueerd
zou blijken
De regeering mag dus niets nala
ten om het geschokte vertrouwen
weer te herstellen. Moeilijk zal dit
niet zijn als zij zelf maar het goede
voorbeeld geeft en den menschen
het sparen weer aantrekkelijk
maakt. Het Nederlandsche volk is
van nature spaarzaam. Weet de re
geering deze nationale deugd te sti-
muleeren, dan zal de welvaart in
ons zoo geteisterd vaderland wel
licht spoediger terugkeeren dan ve
len in een al te groot pessimisme
verwachten.
Donderdag 31 October a.s. ver
plichte onthoudingsdag wegens
Vigilie van Allerheiligen.
Vrijdag 1 November a.s. géén
onthoudingsdag wegens het feest
van Allerheiligen.
Nederlandsche troepen zijn
op Sumatra geland ter vervan
ging van de Britsche garnizoe
nen te Medan, Padang en Pa
lembang. Geen enkel incident
heeft zich voorgedaan.
De troepen die gisteren geland
zijn, vormden de voorhoede van de
3500 Nederlanders, die de 2500 man
Britsche en Britsch.Indische troe
pen bij Palembang gaan vervangen,
vóórdat 9 November het commando
officieel overgedragen wordt. Bin
nenkort zullen te Medan en Padang
soortgelijke landingen geschieden.
De raffinaderij van de Standard
Vacuum Oil company, 8 km. buiten
Palembang, welke door haar waar
de van 100 millioen dollar de groot
ste Amerikaansche investeering in
één enkel object in Zuid-Oost-Azië
is, heeft niet direct iets te maken
met de commando-overdracht,
maar over tien dagen zullen de
Nederlandsche troepen de Britten
ook daar vervangen.
De 5000 Japanners, die sinds de
overgave wegens gebrek aan Geal
lieerde troepen, dienst gedaan heb
ben ter bescherming van de olie
installaties en de andere bezittin
gen, werden gisteren teruggetrok.
ken voor wachtdiensten in het ge
bied van Palembang. Zij zullen
allen, met uitzondering van 650, die
zullen achterblijven voor werkzaam
heden, binnenkort naar Japan ver
trekken.
Generaal Spoor heeft een bood.
schap gericht tot de Nederlandsche
troepen, die te Palembang zijn
aangekomen. Hij wijst er op, dat
hun gedragingen van grooten in
vloed zijn voor het herstel van het
vertrouwen in de Nederlandsche
troepen op Sumatra, alsmede voor
Naar onze Haagsche redac
teur van alleszins bevoegde zijde
vernam, zijn de vooruitzichten
voor vrouwelijk rookend-Ne-
derland allesbehalve gunstig.
Het is n.l. onwaarschijnlijk, dat
de 2.4 millioen damestabaks-
kaarten in de toekomst gehono
reerd zullen kunnen worden-
Dinsdagmiddag is aan de Neder-
landsch-Duitsche grens onder Eiji-
gelshoven de gasleiding tusschen
Alsdorf en de Staatsmijn Emma in
bedrijf gesteld. Het gasnet öer
Staatsmijnen is hierdoor recht
streeks gekoppeld aan het wijdver
takte net in West-Duitschland en
Nederland betrekt dus nu gas uit
het Roergebied.
Churchill heeft medegedeeld,
dat hij de verklaring van
Stalin, dat er in de door
hem genoemde gebieden niet
meer dan 60 divisies aanwe
zig waren, toegejuicht, Hij voegde
hier echter aan toe: „Zelfs 60 di
visies op oorlogssterkte zouden
natuurlijk de Engelsche en Ame
rikaansche strijdkrachten in het
bezette vijandelijke gebied van
Europa aanzienlijk overtreffen."
„Bovendien hebben de cijfers van
Stalin geen betrekking op Roe
menië," zeide Churchill. „Evenmin
hebben zij natuurlijk betrekking op
de groote concentraties in de ge
bieden van Leningrad en Odessa."
Hij verklaarde, dat de Engelsche
regeering zijn veronderstelling, dat
de Sovjet-divisies 200 bedroegen,
niet had tegengesproken.
De „Wllem Barendsz", die Zon
dagmiddag de haven van IJmuiden
verliet, om de reis naar de Zuide
lijke IJszee te aanvaarden, is te
Southampton aangekomen.
het gunstig verloop van de vervan
ging van de Britsche troepen te
Medan en Padang.
Op de plenaire zitting van heden
van de Nederlandsche en Indonesi
sche delegaties te Batavia, die bijna
twee uur heeft geduurd, is besloten,
dat de politieke besprekingen tus
schen de voltallige Nederlandsche en
Indonesische delegaties Vrijdag zul
len beginnen.
Gistermorgen werd het huwelijk voltrokken tusschen jhr. ir. J.
Röell en jkvr. C. Feith. De prinsesjes Beatrix en Irene fungeerden
als bruidsmeisjes. Rechts prinses Margriet. Een opname bij het
verlaten van de kerk
Verwachting tot Donderdag
avond
Zwaar bewolkt met op veie
plaatsen nevel ol' mist en slechts
hier en daar tijdelijke opklaring.
Geen neerslag van beteeken is.
Matige Oostelijke wind. Vrij koud.
Zon onder 17.1", maan 13.58
21.17, zon op 7.31.
De rectificatie van de Nederlandsch-
Duitsche grens Is Dinsdag in de
Belgische Senaat ter sprake gehr icht.
De socialistische senator Rollin deel
de mede dat hij in het bezit was
van een kaart, die de grenscorrectie
aangeeft en waaruit blijkt, fat Aken
bij Nederland zou komen. ,,Ik wensch
de betrekkingen tusschen België en
Nederland niet in het minst scha
den", meende Rollin, „maar een
dergelijke situatie zou onvermijdelijk
nadeelig voor ons aijn".
De minister van Onderwijs, Vos,
die Spaak als minister van Bui-
tenliamlsche Zaken verving, ver
klaarde dat de Nederlandsche
regeering deze inlichting reeds
„onjuist" had genoemd.
„Dit nieuws", aldus de mir.i?ter,
„is overdreven. Er is reeds contact
tusschen de Belgische en Nederland
sche regeering te dezer zake"
Het bericht dat het Verver-
schingshuis in Groenendaal
gaat verdwijnen en dat er een
groot modern hotel gebouwd
zal worden kunnen wij ten
stelligste tegenspreken.
Men kan van meening ver
schillen of het gewenscht en
noodzakelijk is, de hotel.acco-
modatie uit te breiden, doch
dit wil niet zeggen, dat, gesteld
dat er inderdaad behoefte is
aan een of meer hotels, een
dergelijk hotel nu juist in het
midden van Heemstede's kost
baarste bezit, het wandelbosch
„Groenendaal", geplaatst moet
worden.
Wel zjjn er destijds stemmen
opgegaan om de bijbehoorende
villa, thans „Bosbeek" genaamd,
te bestemmen voor hotel. Dit plan
is niet doorgegaan, vermoedelijk
omdat Heemstede toen pas in het
begin van haar ontwikkeling stond
en men geen al te groote sprongen
aandurfde; wellicht is ook de toe.
stand, waarin de villa in dien tijd
verkeerde, aanleiding geweest, f an
In de avondzitting van de Ü.N.O.
heeft Molotov gisteren zijn met
spanning verwachte rede gehouden.
Hij betreurde het feit, dat de Veilig
heidsraad geen actie tegen Spanje
ondernomen had. De Veiligheidsraad
had een groote fout begaan bij zijn
behandeling van het Perzische vraag
stuk, hetgeen zijn prestige geschaad
had. De Veiligheidsraad, aldus Molo
tov, moest weten, waar Geallieerde
troepen in het buitenland gelegerd
waren. De kwestie van het recht van
veto was naar voren gebracht om de
aandacht van andere belangrijke za
ken af te leiden
Hij constateerde, dat vlooteenhe-
den en vliegtuigen gebruikt worden
om diplomatieken onderhandelingen
kracht bij te zetten en dat de dol-
lar-diplomatie beoefend wordt om
de dollar-democratie te doen zege
vieren.
Het plan-Baruch voor de atoom
energie is volgens Molotov gebaseerd
op Amerika's monopolie van atoom
bommen. Hij meent, dat het gebruik
van atoombommen verboden moet
worden.
Molotov besloot zijn rede met
de formuleering van een resolutie,
welke de volgende punten omvatte:
1) De alge.meenc vergadering acht
het in het belang van den vrede
noodzakelijk, dat er een algemeene
beperking der bewapening komt;
2) Een eerste taak moet liet zijn,
den aanmaak en het gebruik van
atoombommen voor den oorlog te
verbieden. 3) De algemeene ver
gadering vindt het gewenscht, dat
de Veiligheidsraad practisehe maat
regelen op dit gebied beraamt. 4)
De algemeene vergadering doet een
beroep op alle regeeringen om den
Veiligheidsraad in deze belangrijke
dingen te steunen.
Elk der vier punten werd met ap-
plaus begroet door de afgevaardig
den van Joego-SIavië, de Oekraïne,
Polen, de Sovjet-Unie en Wit-Rus-
land, terwijl andere gedelegeerden
elkaar zaten aan te kijken.
In de ochtendzitting had mr. Van
Klef fens het woord gevoerd, waarin
hi] speciaal den nadruk legde op het
feit, dat wij in één wereld leven.
Iets, waarnaar nog steeds niet ge
handeld wordt.
Over Spanje zeide Van Klsffens,
dat de Nederlanders niet minder dan
wie ook vriendschap gevoelen voor
het Spaansche volk en afkeer van
het regiem, zooals dat in Spanje nog
steeds aan de macht is.
Ons standpunt ten aanzien van
het veto-recht zal nader duidelijk
gemaakt worden wanneer dit punt
ter sprake komt. Het is welbekend,
dat wij in principe het veto-recht
afwijzen. Evenwel zijn wij niet blind
vqor de realiteit van de politieke
situatie en voor de onvolmaaktheden
van de internationale gemeenschap.
Wij zijn bereid In zulk (^n speciaal
prerogatief van de groote mogend
heden te berusten zoolang dit on
vermijdelijk is. Daartegenover ver
wachten wij, dat het veto-recht
slechts gebruikt zal worden in ge
vallen van werkelijk belang.
Wij zijn verheugd op te mer
ken. dat verschillende landen,
onder wie Nederland, hebben
doen blijken van hun plan om
aangelegenheden met betrekking
tot onder hun gezag staande ge
bieden zonder autonomie in be
handeling te brengen. Voor zoo
ver dergelijke gebieden deel uit
maken van het Koninkrijk der
Nederlanden zij opgemerkt, dat
zij den status van autonome ge
bieden zullen verkrijgen.
Wanneer die nieuwe gebieden zul
len worden toegelaten als leden van
de V. N.. zal men dichter naderen
tot het algemeen lidmaatschap van
alle vredelievende landen.
dit voornemen af te zien. Hoe het
ook zij, dit plan is een plan geble
ven en het toenmalige gemeente
bestuur verkocht de villa aan een
particulier.
Wat nu den heerschenden zalen-
nood betreft, dient te worden opge
merkt, dat reeds voor den oorlog
een plan ontworpen was in Heem
stede een groot gebouw te vestigen,
waarin niet alleen filmvoorstellin
gen konden worden gegeven, doch
ook voldoende vergaderzalen aan
wezig zouden zijn.
Het was de afdeeling Heemstede
van den Volksbond tegen Drank
misbruik, die daarmede reeds voor
den oorlog naar voren is gekomen,
doch het draaide op den duur uit
op een meeningsversehil tusschen
het toenmalige gemeentebestuur en
deze vereeniging n.l. over de plaats
waar het gebouw zou komen. Het
einde van de zaak was, dat een
noodoplossing werd gevonden door
op de tegenwoordige plaats de be
kende houten cantine van den
Volksbond tegen Drankmisbruik te
plaatsen, met alle bezwaren die nu
eenmaal aan enkelwandige houten
gebouwen verbonden zijn. Men
heeft destijds toen ook nog een
vrij lange houten schuur overgeno
men van de gemeente Bloemendaal
en deze op den Cruquiusweg neer-
geplant, niet ver van het gebouw
van Openbare Werken. De werk.
loozen hebben daar gestempeld, de
Centrale Keuken is daar gevestigd
geweest, het gebouw heeft voor tal
van tijdelijke doeleinden ged'end
en thans hebben de padvinde-s er
zich genesteld. Dit gebouw heeft
echter in geen enkel opzicht bijge
dragen tot de oplossing van het
zalenprobleem. de houten cantine
van den Volksbond tegen Drank
misbruik doet dit wel. al is het in
den winter verre van aangenaam
om in dit gebouw te vergaderen.
Het laat zich aanzien, dat de
heerschende zalennood voorloo.
pig niet opgelost is en in be
voegde kringen neemt men aan,
dat het nog wel tien jaar zal
duren, voordat men met den -
bouw kan beginnen. Men zou
daaruit kunnen afleiden, dat
het karakter van den huidigen
zalennood niet zoozeer de ruim
te als wel de doelmatigheid van
de thans beschikbare zalen en
zaaltjes betreft.
En wat dat betreft, kunnen we
ons spoedig troosten; vele landge-
nooten in de geteisterde gebieden
hebben niet alleen geen zalen,
maar ook geen woningen en vinden
een onderkomen in kippenhokken.
Donderdagavond houdt de In
dische buurtvereeniging een leden
vergadering in „Het Wapen van
Heemstede." Op de agenda komt
om. voor de organisatie van een
St. Nicoiaasfeest voor kinderen en
een kienavond voor volwassenen.
Van de binnenplaats van een ge
bouw aan de Raaks is vannacht
een rijwiel ontvreemd.
Keer wat goed in u is naar
den ander, zooals een bloem
\zich draait naar de zon.
ir I
I
