11:'
Erkenning van „Republiek"
verwacht?
De Kardinaal had vertraging
Dr. P. Kasteel in ons land
Reisvisioenen
z
1946
Nederlandsche voorstellen
worden heden overhandigd
in
I
Nederlandsch verzoek
aan Groote Vier
Amelandsche postboot voor de kust
van Friesland gestrand
Curagao is een waar paradijs
Valsche f 10.-briefjes
in omloop
Tot hoofd en hart
69ste JAARGANG No. 23687
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1946
Bureaux Smedestraat 5. Telefoon Redactie 21544 Telefoon Administratie 21^43 Postgiro 143480 Abonnementsprijs 30 cent per -k
~:r
NED.-1ND1Ë
Belang bij regelingen
voor Duitschland
Voedselvergiftiging te
Hilversum
Dr. P. Kasteel, gouverneur van
Curagao, is Vrijdag per vliegtuig
op Schiphol aangekomenHij
zal in ons land besprekingen
voeren in verband met den toe-
komstigen status van Curagao
Na een drietal bomaanslagen in Jeruzalem werden de Joden in
de omgeving van de plaats van den aanslag uit hun huizen ge
haald en onder bewaking van een Engelschen soldaat op straat
bijeengebracht In de huizen wordt ondertusschen gezocht naar
terroristen
HET SPOORBOEKJE SPREEKT TOT ONZE
VERBEELDINGSKRACHT
TWEE D00DEN TE
KOOG A/D ZAAN
Aanhangwagen rijdt op
kerkgangers in
Te Koog a/d Zaan is gistermor
gen een ernstig ongeluk gebeurd,
dat twee dcoden heeft geëischt.
Nabij het station raakte de aan
hangwagen van den bodedienst
Machielse los van haar trekker.
Het toeval wilde, dat juist de kerk
uitging. De wagen reed op de
kerkgangers in, tengevolge waar
van menvr. Puls en haar zoontje
uit Zaandijk onmiddellijk werden
gedood; mevr. Heyne uit Assen-
delft is met een schedelbasisfrac-
tuur in het gemeente-ziekenhuis
opgenomen.
Z. H. de Paus ontvangt
verkennersoorkonde
Vliegtuigongelukken
in Frankrijk
Wie in de gedachten zijner
geliefden leeft, is niet dood;
hij is slechts ver weg. Dood
is alleen hij, die vergeten
\^wordt. j
1 i i
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
m
U. P. Seint uit Batavia, dat
de Nederlandsche voorstellen,
die vandaag overhandigd wor
den, de erkenning van de „re
publiek"-Indonesië, Java en
Sumatra omvattende, zullen
inhouden. De Nederlanders stel
len echter een overeenkomst
voor, die veel gelijkt op het ac-
coord in Fransch Indochina en
waarbij de Vereenigde Staten
van Indonesië in het uitzicht
worden gesteld met de „repu-
bliek"-Indoncsië als een fede
raal onderdeel. De federatie zou
een alliantie of Unie met het
Koninkrijk der Nederlanden
vormen.
Aan den anderen kant wenschen
de Indonesiërs niet alléén de on
middellijke erkenning van de „re
publiek" Java en Sumatra, maar
geleidelijke uitbreiding van de „re
publiek" door middel van een con-
constitueerende vergadering over
alle Buitengewesten, welk proces
z;ch binnen vijf jaar zou moeten
voltrekken. Bij plebisciet zou uitge
maakt moeten worden, of bepaalde
gebieden soms buiten de „republiek"
wenschen te blijven.
Vrijdagavond zijn in de woning
van Sjabrir politieke besprekingen
gevoerd tusschen de Nederlandsche
en de Indonesische delegaties, wel
ke ongeveer twee en een half uur
duurden. Br zijn geen bijzonderhe
den bekend gemaakt.
Vanmorgen is in de kathedraal
van Batavia een H. Requiem-Mis
opgedragen voor de overleden mili
tairen van het Koninklijk Neder-
landsch-Indiseh leger en de Ko-
Nederland, België en Luxemburg
hebben Vrijdag een verzoek inge-
dien om bij de aanstaande bijeen
komst van den raad van ministers
van Buitenlandsche Zaken, die het
Duitsche vredesverdrag zullen be
spreken, vertegenwoordigd te zijn.
In een beroep op minister Byrnes
hebben" de ambassadeurs van de drie
landen verklaard, dat de Groot?
Vier een overheerschende rol spelen
bij het opmaken van het verdrag
met Duitschland.
De Nederlandsche ambassadeur
in Washington, dr. A. Loudon, die
uit naam van den Belgischen am
bassadeur en Luxemburgschen ge
zant sprak, zeide, dat de diploma
tieke vertegenwoordigers van de drie
landen te Londen, Moskou en Pa
rijs dezelfde verzoeken indienden.
„De Nederlandsche regeering", aldus
dr. Loudon, „heeft herhaalde malen
de aandacht van de Amerikaansche
regeering gevestigd op het wezen
lijk belang, dat Nederland heeft Dij
de toekomst van Duitschland. De
Nederlandsche regeering heeft meer
dan eens haar verlangen te kennen
gegeven van het begin af aan
deel te hebben aan het uitwerken
van dien status. Met het oog op de
aanstaande bijeenkomst van den
raad van ministers van Buitenland
sche Zaken der Groote Vier heeft de
Nederlandsche regeering - nogmaals
dit dringende verzoek aan de Ame
rikaansche regeering gericht."
Een woordvoerder van het minis
terie van Buitenlandsche Zaken In
Washington heeft medegedeeld, dat
aan de drie landen is geantwoord,
dat, „gelijk zij natuurlijk op prijs
zouden stellen", een beslissing op
het verzoek een zaak voor den raad
was.
Na een verjaardagspartijtje met een
f eestelij ken maaltijd heeft zich bij de
familie C. aan de 's-Gravenlandsche-
laan te Hilversum een ernstig geval
van voedselvergiftiging voorgedaan.
Zes personen werden dusdanig ziek
dat een ontboden arts van drie hun
ner directe opneming in het zieken
huis noodzakelijk achtte.
Vermoedelijk is ondeugdelijke olik-
groente de oorzaak dezer vergiftiging.
De toestand van de zes slachtoffers
is inmiddels vooruitgaande.
ninklijke Landmacht.
Volgens een te Batavia ontvangen
bericht meldt een communiqué van
het Nederlandsche leger de eerste
botsingen, die zijn voorgevallen, sinds
de Nederlandsche troepen weer op
Sumatra zijn gekomen. Volgens dit
communiqué zijn drie Nederlandsche
soldaten gewond bij een aanval van
.extremisten'' in liet Westelijk deel
van Medan. Bij een anderen aanval
in Medan, op een Geallieerd convooi,
werden een Nederlander en drie
Britsch-Indiërs gewond en werd een
Britsch-Indiër vermist. Ook op Ce
lebes en in Soerabaja waren schiet
partijen.
Niet zooclra zit de wind enkeie
dagen Oost, of het eiland Ame
land is geïsoleerd, als gevolg
van den lagen waterstand van
de Waddenzee. Vrijdagmid
dag trachtte de postboot van
den dienst AmelandHolwerd
de pier van Holwerd te berei
ken. Er stond echter zoo weinig
water op het wad, dat de boot
ongeveer 300 M. voor de pier
aan den grond liep.
Bij de passagiers, die zich plotse
ling van elke verbinding verstoken
zagen, bevond zich ook Z. Em. Joh.
Kardinaal de Jong, die op Ameland
het 300-jarig bestaan van de paro
chie had bijgewoond.
Op Ameland was de mare van de
stranding spoedig bekend geworden,
en in allerijl werd de motorboot
„Friesland" in de haven van de Nes
in gereedheid gebracht. Ook deze
boot had op het wad met den lagen
waterstand te kampen. Met luid ge
juich zagen de opvarenden van de
postboot de „Friesland" naderen,
passagiers en post werden overge
nomen en de motorboot wendde zijn
steven naar de haven van Holwerd.
Doch het gejuich was te voorbarig
geweest; dicht onder de kust
scheelde het maar een haar of ook
de „Friesland" liep aan den grond
Na veel gemanoeuvreer gelukte
het de „Friesland" behouden de
haven bir.nen te loopen, waar
passagiers en post met een ver
traging van ongeveer drie kwar
tier aankwamen. De „Friesiand"
is 's avonds niet meer naar de
Nes teruggekeerd. Met een klei
ne vertraging heeft Kardinaal
de Jong zijn reis naar Utrecht
voortgezet, waar hij 's avonds
omstreeks half zeven arriveerde.
fr
Vrijdagmiddag is de gouver
neur van Curagao, dr. P. A. Kas
teel, op Schiphol aangekomen
Ter begroeting waren van regee-
ringswege op het vliegveld aan
wezig oud-minister P. A. Ker-
stens en de heer Th. A. Peltzer,
hoofd der afdeeling West-Indië
van het departement Overzee.
sche Gebiedsdeelen.
In de repatrieeringsloods werd dr.
Kasteel omringd door 'n groot aan
tal journalisten, die hem met vra
gen bestormden.
„Wat is het doel van uw komst in
Nederland?"
„Ik ben nu vier jaar gouverneur
van Curagao. Het wordt langzamer
hand tijd eens in Nederland te ko
men praten over allerlei lóopende
zaken. De Rijkseenheid? Wellicht zal
die ook ter sprake komen. Het is
op Curagao een waar paradijs. De
vreemdelingen, Amerikanen en En-
gelschen, zijn er niet over uitge.
praat, dat bij ons niets gerantsoe
neerd is. Wij hebben groote uitbrei
dingsplannen, bruggenbouw, aan
leg van vliegvelden. Er is thans een
interinsulaire telefoonverbinding tot
stand gekomen, terwijl het net op
Curagao zelve geheel geautomatiseerd
is. Het groote vliegveld op Aruba
zal een modern station krijgen,
waarvan de uitbreidingsplannen in
voorbereiding zijn. Ook Bonaire heeft
een eigen vliegveld, evenals St. Maar.
ten waar het vliegveld naar Prinses
Juliana genoemd is. Saba is te onef
fen om er een vliegveld aan te leg
gen."
„Hoe is het in economisch opzicht
op Curacao gesteld?"
„Onze export was zoo groot, dat
wij ertoe moesten overgaan de
zen min of meer te beperken. Zoo
als bekend moeten wij veel invoeren,
vooral de invoer van bouwmateria
len, in verband met onze uitbrei
dingswerkzaamheden, is zeer groot."
„Kunt u nog iets zeggen over de
maatregelen inzake de opheffing van
de Curagaosche militie, die vervangen
zal worden door Nederlandsche troe
pen?"
eg niet, dat het spoor
boekje het saaiste
drukwerk is dat U ooit
in handen hebt gehad.
Want dan bewijst U daar
mee, dat U geen gevoel hebt
voor een bepaald soort ro
mantiek. De romantiek na
melijk van het gefantaseerde
avontuur. Wat prikkelt
meer de fantasie dan het
bladeren in een boekje,
waarin U kunt lezen hoe
laat U precies in Roode-
school op den trein moet
stappen om zoo en zoo laat
in Lichtenvoorde te arrt-
veeren? En wat al schok
kende dingen zoucten er
niet kunnen gebeuren tij
dens een reis van Gouda
naar Meppel? Heeft U het,
speurend in een spoorgids,
nooit beleefd, dat Uw aan
dacht plotseling getrokken
werd door een naam: Roe
lof sarends veen, Zoeterwoude
of Schin op Geul, waardoor
U plotseling aan het mij
meren ging
w&é,r wat er in het spoor
boekje staat, verbijsterend
waar en volledig; de meest
scherpzinnige, psycholo-
gisch-realistische moderne
roman haalt het daar niet
bij.
Staat in het spoorboek,
dat U om één minuut over
half negen kunt instappen
om naar Eysden gebracht
te worden, dan staat prompt
om dien tijd de trein op
honderd geloopen vredes
conferentie zijn er slechts
enkele van.
Bovenstaande geringe fi
losofische bokkesprong ont
stond naar aanleiding van
het verschijnen van het
nieuwe spoorboekje. Op 18
November komt hij: de
nieuwe spoorweggids, de
eerste na de bevrijding, in
een omvang van vermoede
lijk 80 pagina's, zooals ons
het station op U te wach
ten. Leest U er in, dat II
in Utrecht moet overstap
pen in een anderen trein
en dat U daar dertig mi
nuten den tijd voor hebt,
dan kunt U gerust in dat
half uur in de wachtkamer
een broodje met kaas gaan
over toén....? eten Het sp0orboekje
wordt in onfeilbaarheid
slechts overtroffen door den
Bijbel.
Er is dan ook maar wei
nig verbeeldingskracht voor
noodig om te raden wat de
gevolgen van één fout -n
het spoorboekje zouden
kunnen zijn: een mislukte
huwelijksreis en een in het
En is het u, als ons nooit
overkomen, dat u maar
nauwelijks weerstand kon
bieden aan de verzoeking
om, met uw oogen dicht,
een willekeurige bladzijde
op te slaan en dan te zeg
gen: „Daar ga ik nu eens
naar toe!"
Bovendien, het is alles
verteld werd door een
vriendelijken heer, dien wij
na lang dolen door de gan
gen en kamers van de im
posante gebouwen der Ne
derlandsche Spoorwegen in
Utrecht gevonden hadden.
Het spoorboekje zal het
teeken zijn van de meer
definitieve vormen, die het
spoorwegverkeer gaat aan
nemen. Maar als in Maart
de brug bij Geldermalsen
weer in orde isdan zal
er toch wel weer een nieuwe
spoorweggids noodig zijn.
Wij waagden de vraag:
hoe ontstaat eigenlijk zoo'n
spoorboekje? En toen wil
den wij, dat wij haar nooit
gesteld hadden, want het
nuchtere antwoord ontnam
ons iets van de poëtische
gevoelens, waarvan wij zoo
even gewaagden. Er kwa
men tabellen en grafieken
met horizontale lijnen (de
stations) en verticale (de
uren) aan te pas en proef
ondervindelijk vastgestelde
rijtijden en „starre dienst
regelingen" die, welke
in een verbinding van bij
voorbeeld elk half uur
voorzien. En er zijn tellin
gen van het reizigersver-
voer in den trein en bij de
stations zij worden twee
maal per jaar gedurende
een week gehouden aan
voorafgegaan
De nieuwe internationale
dienstregeling voor 1947 is
kort geleden op een te.
Montreux gehouden confe
rentie in groote lijnen vast
gesteld. En, o ja, practischö
lezer: in het nieuwe spoor
boekje is al vast opgeno
men een dienstregeling op
het baanvak Nijmegen—
Venlo, al zal die pas half
December ingaan en de
trein tusschen Amsterdam
en Enschede zal er in het
vervolg twintig minuten
korter over gaan doen.
Maar dit bewees ons het
bezoek aan de keukens ,van
de Nederlandsche Spoorwe
gen, dat niets doodelijker
is voor 's menschen poëti
sche gevoelens, dan het
precies weten hoe iets in
elkaar zit.
„Ik kan u slechts dit zeggen, dat
de Curagaosche soldaten maar al te
blij zijn, dat zij niet meer in dienst
hoeven. De militaire schutters veror
dening was op Curagao iets excep
tioneels. De verdediging van Curagao
is altijd een Rijksaangelegenheid ge
weest."
Het A.N.P. verneemt van den
crimineelen rijksvoorlichtingsdienst
het volgende: Sedert eenige maan
den zijn er in Nederland valsche
tiengulden-biljetten in om'oop.
Hoewel de biljetten op zeer bedrieg
lijke wijze zijn nagemaakt, vallen
de verschillen bij vergelijking met
een echt biljet spoedig in het oog.
Het publiek wordt er in het bij
zonder op attent gemaakt, dat de
ze bankbiljetten de nummering
5 b a of 5 b o op den achterkant
dragen, terwijl in het midden van
de gedrukte tekst op den achter
kant de strafbepaling dus in
plaats van letters, kleine schuine
streepjes voorkomen. Een ieder, die
deze valsche bankbiljetten in zijn
bezit'heeft of ontvangt, wordt ver
zocht hiervan onmiddellijk aangif
te te doen bij het naastbijzijnde
politiebureau, zoo mogelijk onder
opgave van het signalement van
dengene, docr wien >t valsche bil
jet is uitgegeven.
(Van onzen Romeinschen
correspondent)
„Een heldhaftig volk" noemde de
Paus Donderdag het Nederlandsche
volk, toen Hij het woord richtte tot
de Romeinsche verkennersgroep, wel
ke de oorkonde van de Ned. Kath.
padvinders aan den H. Vader aan
bood. Sprekend over de wijze waarop
deze oorkonde door de Verkenners
werd overgebracht, zooals men weet
geschiedde dit door middel van een
estafette van Nederland naar Italië,
zeide de H. vader: „Deze Verkenners
hebben getoond, te midden van een
wereld welke verscheurd wordt door
rampzalige rivaliteit, dat zij hun sa
menwerking niet zien als een koud,
wiskundig opstel, som van gelijke
krachten die egoïstisch worden uit
gerekend, doch als een samengaan in
eenheid en liefde."
Een en twintig inzittenden van
een vliegtuig op de lijn ParijsCas-
sablanca zijn Vrijdag omgekomen
bij het neerstorten van het toestel
in de bergachtige streek in de om
geving van Limoges.
Er werd onmiddellijk, nadat men
op het vliegveld het ongeluk
vernomen had, een reddingsbrigade
uitgezonden. Het vliegtuig is uit el
kaar gesprongen, nadat het tegen
een heuvel was gevlogen
De ramp heeft plaats gehad bij
het dorp St. Leger la Montagne.
Het toestel was een Junkers
ransportvliegtuig.
Een Fransch militair vliegtuig is
te Marignane in de lucht in brand
gevlogen en neergestort. Drie per
sonen zijn onmiddellijk gedood.
