klauwen van
eldsehietster
Naar touristïsche tolunie
Wereldtekort in de
huisvrouwenwereld
Vergemakkelijking van verkeer tusschen
Nederland, België en Luxemburg
ZATERDAG 2 NOVEMBER 1946
PAGINA 5
VAN GELDSCHIETERS
EN LEENBANKEN (II)
VJ
DE STRIJD TEGEN DE
BALDADIGHEID
Een experiment dat
navolging verdient
Huurkoop
Discretie verzekerd
PRIJZENSLAG DUURT
VOORT
Gunstige uitwerking
Een nieuwe verschijning in de luchtvaartwereld is de „G-E-Gyro-
Glider". Het vreemdsoortig, vleugellooze toestel tijdens een proef
vlucht op het nieuwe proefvliegveld van de Gen. Electric te
Schonectady. Het toestel dat gesleept wordt door een jeep, werkt
als een auto-gyro zonder voortstuwingskracht. Het kan 300 pond
vracht opheffen en heeft een klein landingsgebied noodig
Nobel-prijs geneeskunde
toegekend
(voor de vrouw)
EXPORTORDER VOOR
ELF FOKKERS
Prijsvraag voor ontwerp
van gedenkteeken
De nationale driekleur
Examens
(Van onzen specialen verslaggever)
Het gezin bestaat uit zes per
sonen Vader, moeder en vier
kinderen De man werkt in
een broodfabriek. Hij verdient
er f 40 in de week.
„Het staat er bij ons zoo voor",
zegt hij, „dat ik twee gezinnen heb
te onderhouden Mijn eigen en dat
van Tante Na Zoo bij stukjes en
beetjes heb ik nu met elkaar een
kleine honderdvijftig gulden van
haar geleend. Iedere week betaal
ik f 12.70 aan rente".
Als een vrouwelijke Shylock
oefent de leenvrouw haar sinister
bedrijf uit in de achterbuurten van
de groote steden. Veel risico loopt
zii er niet bij. Haar klanten betalen
haar de rente prompt. Zij weten
dat. wanneer zij in gebreke zouden
blijven, ze nooit meer op iets behoe-
ven te rekenen, en dat zou een zware
slag voor hen zijn. Als er in hun
leven iets bijzonders is, een bruiloft,
een geboorte, een begrafenis, dan
hebben zij de geldschietster noodig.
Hun loonen zijn niet berekend op
zulke gebeurtenissen, zeker niet als
de woekeraarster hen goed en wel
in haar greep heeft.
Dan kan het inderdaad voorkomen,
dat de slachtoffers haar wekelijks
bijna de helft van hun loon moeten
afdragen, alleen aan rente.
Het is moeilijk tegen dit soort
practijken op te treden. De politie
kan heel weinig doen. omdat er
maar zelden klachten binnenkomen.
In de eerste plaats is daar de dwaze,
maar algemeen bekende schroom, die
bij zulke menschen bestaat ten op
zichte van de handhavers van het
gezag. Zij willen niets met de po
litie van doen hebben en loopen als
hun weg langs „het bureau" voert,
er in een boogje omheen Een man,
die zichzelf respecteert en met eere
In de kringen der Hilversumsche
onderwijzers, die zich ergerden aan
de straatschending der jeugd,
kwam de gedachte op, ook buiten
de school op te treden tegen de
baldadige jeugd. Het gemeentebe
stuur werkte mee aan het verlee-
nen van opsporingsbevoegdheid op
het gebied van de straatpolitie aan
die onderwijskrachten, die zich
daarvoor beschikbaar stelden, in
totaal 41 personen.
Deze maatregel is in April geno
men en in October belegde de bur
gemeester van Hilversum een bij
eenkomst met bedoelde leerkrach.
ten, teneinde omtrent de opgedane
ervaringen van gedachten te wis
selen. Daarbij bleek, dat in de
meeste gevallen van ergerlijk ge
drag reeds door tactisch optreden
veel werd bereikt. Slechts in een
enkel geval moest een delinquent
worden genoopt zich op het politie
bureau te melden. Het aantal ter
kennis van de politie gebrachte
klachten over baldadigheid ver.
minderde van 135 in Mei tot 3 in
September
De Commissaris der Koningin
in de provincie Noord-Holland
heeft hierin aanleiding gevonden,
den burgemeesters van zijn ge
west in overweging te geven na
te gaan of in hun gemeente na
volging van het Hilversumsche
initiatief aanbeveling verdient.
Het Amerikaansehe ministerie van
Oorlog, heeft meegedeeld, dat Groot-
Brittannië en de V. S. de mogelijk
heid van standaardisatie van hun
legerwapens hebben besproken. Men
weigerde echter te zeggen, of er een
accoctrd bereikt ls.
door het leven gaat, zorgt ervoor
nimmer met de politie in aanraking
te komen. En daarbij komt dan nog.
dat wie een leenvrouw aanbrengt
zichzelf de kans ontneemt, om, als
hn ooit weer in geldelijke moeilijk
heden raakt, iets te kunnen óp-
nemen.
Dikwijls is de leenvrouw niet al
leen geldschietster Zij levert goede
ren op afbetaling. Dekens zijn veelal
geliefde objecten. Een bepaalde prijs
wordt bii den koop niet bedongen.
De partijen maken het zóó af, dat
elke week een of twee kwartjes be
taald worden, enkele jaren lang.
Een lorrig prul. ter waarde van nog
geen tientje, brengt zoo veertig, vijf
tig gulden op. Niet zelden dwingt de
woekeraarster haar radelooze klanten
op die manier dingen te koppen,
die ze heelemaal niet noodig heb
ben. Ze komen om geld, om een paar
gulden. Ja, dat treffen ze nu slecht,
want Tante Na heeft toevallig geen
cent in huis. zal ze er zoo bij neer
vallen, als het niet waar is! Maar
ze heeft wel iets anders. Iets bijzon
ders en het is, dat ze elkaar al zoo
lang kennen, want als 't niet ver
trouwd zou wezen, dan begon ze er
niet aan, nogal glad. hè. Een effec
tief fijne wollen deken moet ie
es voelen wat een wol! die ze fei
telijk voor d'r eigen genomen had.
want die ze heeft worden wat dun
netjes, maar alia, onder vrienden,
nietwaar en we zijn er per slot om
elkaar te helpen. Nou. wat zeg je
d'r van maak je toch zeker mét
gemak twintig pop voor, als het geen
geeltje is! De klant zucht en weet,
dat er toch niets anders op zit. De
overeenkomst wordt gesloten en een
paar uur later brengt de deken drie
rijksdaalders op of een lommerd
briefje met vijf gulden. Maar Tante
Na trekt haar geld. Over twee jaar
nóg
Het is een heel keurige kamer in
een heel keurig huis in een heel
keurige buurt. En de mevrouw is
een dame.
De mijnheer met het zorgvuldig
geperste, op de naden wat glimmen
de pak trekt nerveus met zijn mond.
Zijn oogen staan zorgelijk. Hij ver
frommelt den hoed op zijn knie.
„Ja", zegt de dame met veel na
druk. „Ja, uw aanbeveling is in or
de. U begrijpt, ik kan mij niet met
iederéén iniaten. daarvoor is de zaak
te.... eh.... te delicaat Natuurlijk,
zulke dingen komen in de beste fa
milies voor en juist daarom ik
tel alleen de allerbeste families on
der mijn cliënteele. Werkelijk de
éérste families. Vandaar, dat ik ook
geen borgen verlang. U begrijpt,
daarmee neem ik een groot risico,
maar in bepaalde kringen is het te
pijnlijk om zijn goede kennissen te
vragen borg te willen blijven, niet
waar?"
„Juist ja" zegt de mijnheer, om
dat hp begrijpt, dat er van hem ver
wacht wordt, dat hij iets zegt.
En het contract wordt aangegaan.
De mevrouw leent geld. zonder borg
en van haar discretie kan de mijn
heer zich verzekerd houden. De
rente is wat hoog. hooger dan ge
bruikelijk maar er zijn ook geen bor
gen en dus js er geen verhaal. Wel
beschouwd is met 10 pCt. per
maand zoo'n risico nog maar matig
radekt De mijnheer moet natuur
lijk niet denken, dat de mevrouw
aan hem twijfelt, aan hem persoon
lijk. geen sprake van. de naam
van de persoon, die den mijnheer
heeft aanbevolen, zegt genoeg. Bo
vendien. hier komen alleen vertrouw
den. kennissen van kennissen,
enfin, waar zullen ze nog over pra
ten? En dan. de mijnheer is immers
ambtenaar, ach nee, op kantoor bii
de firmaeen eerste klas
firma, die alleen nette menschen in
haar dienst heeft en zeker.... stél
'ns het geval.... maar waarom zou
den ze het geval ook stellen? Alle
maal onzin, de mijnheer komt zeker
zijn verplichtingen na. Iemand, die
niet menschen omgaat en gezichten
kent, ziet zooiets dadelijk....'
En elke maand betaalt de mijnheer
zijn 10 pCt. rente. Want stél 'ns het
geval
De prijzenslag in de provincie
werd gisteren voortgezet, waarbij
voornamelijk aandacht werd be
steed aan Harlingen, Achtkarspe-
len, Emmen, Zuidbroek, Heeren
veen, Winschoten, Groningen, Vlis-
singen en de Langstraat.
Ofschoon weer een groot aantal
processen-verbaal moest worden
opgemaakt, vooral wegens het te
duur verkoopen van huishoudelijke
artikelen, bleek de activiteit van
de prijscontrole met name in de
Langstraat een gunstige uitwer
king op het prijspeil te hebben
gehad. Twee controleurs deden de
ondervinding op, dat zwarte han
delaren ook wel eens onvoorzich
tig kunnen zijn. Hun werd een
hoeveelheid costuumstof voor f 27
per meter aangeboden. De heeren
werden ingerekend.
Bij K. B. is bij het ministerie van
Landbouw, Visscherlj en Voedselvoor
ziening henoemd tot raadsadviseur
in algemeenen dienst, drs. J. Hor-
ring.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllll
Het gaat allemaal
heel discreet. Finan-
cieele moeilijkheden
kunnen in de beste
familie voorkomen,
nietwaar, en trou
wens, heeren, die
niet tot de beste
families behooren,
telt zij niet onder
haar cliënteele. Als
meneer nu even zijn
naam precies zou
willen opgeven en
zijn beroep en waar
hij in betrekking
isniet om het
een of ander na
tuurlijk, maar in
zoo'n delicate aan
gelegenheid weet
men toch graag pre.
cies met wien men
te doen heeft.
„Hoewel een zekere controle wel
altijd zal moeten blijven bestaan,
wordt er naar gestreefd in de naaste
toekomst tot een soort touristische
tolunie te komen tusschen Neder
land, België en Luxemburg'. Het
tijdroovende en hinderlijke douane
onderzoek in het grensverkeer tus
schen deze landen zou den reizigers
hierdoor voor een groot gedeelte be
spaard kunnen blijven", aldus jhr.
W. Boreel, directeur-generaa] van
de Alg. Ned. Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer tijdens een
onderhoud, dat een verslaggever van
het A.N.P. met hem had.
,,De voorbereidende besprekin
gen", zoo vertelde de heer Boreel
verder, „hebben van 29 tot 31 Oct.
te Den Haag plaats gehad tusschen
de bestuurders der Nederlandsche,
Belgische en Luxemburgsche orga
nisaties. In hst bijzonder werden in
het verloop van deze conferentie de
moeilijkheden besproken, waarte -
genover touristen zich thans nog ge
plaatst zien bij het verkrijgen van
deviezen. Hoewel Nederland op het
öogenblik vrijwel geen deviezen ter
beschikking kan stellen, wordt ver
wacht dat hierin door het toepas
sen van het beginsel van wederkee-
righeid verandering kan worden ge
bracht. De gedelegeerden op dezs
conferentie hebben zich tevens in
beginsel bereid verklaard in bepaal
de landen een gemeenschappelijke
propaganda te voeren voor het toe
risme in de lage landen en hiertoe
bok eikaars propagandamateriaal
uit te wisselen."
„19 November a.s.", zoo zeide de
heer Boreel tenslotte, „zullen de
vertegenwoordigers der drie ver
schillende landen opnieuw te Den
Haag bijeenkomen. Aan de alsdan
Aan prof. Hermann J. Muller, een
Amerikaansehe bioloog is door de
commissie voor den Nobel-prijs van
de medische hoogeschool te Karolinska,
de Nobel-prijs voor medicijnen toe
gekend.
De prijs is toegekend voor revolu-
tionnaire onderzoekingen op het ge
bied der Genetica.
Volgens de officieele
rapporten sehutlt de
huidige huishoude
lijke hulp-nood
hoofdzakelijk In de na-
oorlogsche omstandighe
den: zóóveel meisjes °P
regeeringsbureau, zóóveel
die financieel niet ge
dwongen zijn te werken
omdat ze thuis in
„zwarte" sfeer leven, zóó
veel die niet meer vanuit
het Oostelijk buurland een
plaats in onze keuken ko
men vervullen. Inderdaad,
dat is allemaal zoo, maar
is het niet eigenlijk een
veel wijder strekkend, veel
dieper borend, veel ingrij
pender probleem dan de
daagsche reeksen adver
tenties in de dagbladen;
„gevraagd een net meisje."
doen vermoeden?
Het is niet alleen het
probleem van ons land Het
is het probleem ook van
het vlakbij liggende België
en van Engeland aan de
overziide van het Kanaal.
Van Frankrijk, van Noor
wegen en Zweden in den
kop van Europa en van
Italië in den voet. En In
Amerika is het misschien
nóg moeilijker om huis
houdelijke 'hulp te krijgen.
Toen wij kortgeleden een
jonge vrouw spraken, die
luist uit Brazilië was te
ruggekeerd, vroegen wij
haar belangstellend, hoe
het daar met den dienst-
bodennood gesteld was.
„Negerinnen," zei ze, „hoe
zwarter, hoe beter." Wan
neer het met de hulp
moeilijk is, zoekt men
graag vreemden. Zoo redt
Frankrijk zich nu met
Elzasser vrouwen, die een
paar maanden 'n Parijs
willen ziln
AL we den aardbol ovc--
schouwen in verhouding
tot de dienstbode, dan
kunnen we concludeeren
dat er een wereldtekort is
aan huishoudelijke hulp,
een wereldtekort aan stof
fende, schurende, stoppen
de, roerende en zorgende
vrouwenhanden. Toch wij-
Zen de statistieken uit
dat nog steeds aanmerke
lijk meer vrouwen dan
mannen de aarde bevol
ken. Het is niet de eman
cipatie van de vrouw ge
gaan als met een lont die
men aansteekt. Men kan
de gevolgen nooit precies
berekenen.
Mogelijk komt er een
reactie, er zit ook lets van
eh en vloed in de samen-
lev'ng En een enquête, ge
houden onder de Limburg-
sche fabrieksmeisjes, heeft
uitgewezen, dat tachtig
procent liever huishoude
lijk werk zou doen, maar,
financieel gedwongen, ln
de fabriek werkt. Op het
oogenblik echter wreekt
het met de emancipatie
vervlochten gebrek aan
dienstbaarheid zich op dat
deel der vrouwen, dat
haar natuurlijke bestem
ming volgt, namelijk de
gezinsmoeders.
ZooaL onlangs gemeld
zijn in de hoofdstad de
meisjesstudenten een
dienst begonnen om een
paar uur per dag in een
gezin te gaan helpen. Een
initiatief dat allen lof ver
dient en de voorkeur ho
ven het systeem ln Ame
rika, waar het schering
en inslag is, dat school
kinderen van veertien,
vijftien jaar voor een halve
benaming voor dezen ..op
passen als moeder 's mid
dags uit is. „Sitters" is de
benaming voor deze .op
pas," die, terwijl baby
slaapt of in de box speelt
huiswerk zit te maken.
EPtl lapmiddel, maar dat
getuigt van efficiency
Alle hulp is immers wei-
kom. zoolang het reuze
probleem van het wereld
tekort, dat de huisvrouwen-
wereld blijft teisteren,
niet 1R opgelost.
A. Bgl.
.e houden conferentie zullen even-
sens de departementale deskundi
gen der drie landen deelnemen. Aan
leze conferentie zal voor wat Ne
derland betreft, 8 November a.s.
nog een vergadering voorafgaan,
waar vertegenwoordigers der Neder
landsche touristenorganisaties en
die der bij deze aangelegenheid be
trokken ministeries bijeen zullen
komen.
De firma Schreiner en Co te
's-Gravenhage «deelt ons mede, dat.
zij een expoTtorder heeft verkregen
voor elf Fokker-Diepen-F 25-vlieg-
tuigen, welke aan een importeur in
Denemarken zullen worden gele
verd. Zooals bekend, is de F 33 een
vierp ersoons-zakenvliegtuig. Voorts
werd een order verkregen voor een
eerste leverantie van de door de
Esco Electric te Amsterdam te te-
veren materiaal en apparaten voor
vliegtuigverlichting; dit ten be
hoeve van het vliegveld Kastrup in
Denemarken. Met beide orders te
zamen is een bedrag van een half
millioen gulden gemoeid.
De minister van O., K. en W. acht
het van zeer groote beteekenis, dat
op de honderden plaatsen waar ge
durende den bezettingstijd Nederlan
ders werden gefusilleerd, een gelijk
vormig of althans overeenkomstig ge
denkteeken wordt opgericht, opdat
door het geheele land zulk een plek
gronds als gewijde grond herkenbaar
zij.
Hij heeft hiertoe een openbare drie
ledige prijsvraag uitgeschreven, waar
in wordt gevraagd een ontwerp voor
het gedenkteeken zelf, alsmede een
symbool en een spreuk om op het
gedenkteeken zelf aan te brengen. Er
zullen geen geldprijzen worden uit
geloofd, doch de inzenders behouden
de auteurs- en reproductierechten
waarvan de vergoeding door den mi
nister zal worden vastgesteld. Alle
inlichtingen worden op verzoek gratis
verstrekt door den secretaris der door
den minister ingestelde jury, den heer
K. E. Schuurman, Paulus Potterstraat
24 Amsterdam. Daar de termijn van
inzending op 1 Februari 1947 wordt
gesloten, is bet spoedig aanvragen van
inlichtingen gewenscht.
In een lezing voor de Ned. Na
tuurkundige vereeniging vertelde
drs. H. Selling, dat ondanks het
wetsontwerp van 1937 de Neder
landsche vlag nog steeds niet ge
standaardiseerd is, d.w.z. de kleu
ren zijn niet wettelijk vastgesteld.
„Rood, wit en blauw" laat ruimte
voor talrijke opvattingen. In de
Ver. Staten is onze driekleur wel
gestandaardiseerd. Bij een officieele
gelegenheid werd de traag gesteld
wat de juiste kleurschakeeringen
van onze vlag waren. Een hoogge
plaatst regeeringsambtenaar haalde
zijn vlag te voorschijn, en zeide:
„Dit wordt de standaardvlag".
En zoo is het ook eewerden!
NIJMEGEN - R.K. Universiteit
Gesl. candidaatsexamen rechten
mej. C. C. Barendsma, Heeze
(N.Br.) cn de heeren H. J. M. Stie-
ger, Goes, F. M. J Pompen. Ber-
geyk en P. J. Pauwels. Heerlen.
in het geneeskundig gestich1 ..Voor
burg" te Vueht is met grooten luiser
het eeuwfeest der Congregatie van
de Zusters van Barmhartigheid ge
vierd.
