Nederlandsche eischen ten
aanzien van Duitschland
Radio-musici staken
Staking houdt verband met de
rechtspositie der dirigenten
Hoe men vroeger apotheker werd
Verkiezingszege van de
Republikeinen in V.S.
SPONTAAN
GEBAAR
De rekening
Annexatie die het karakter heeft
van grenscorrectie
Thomas Dewey blijft gouverneur
van den staat New York
LEVEND VERBRAND
SCHERPE AMERIKAANSCHE CRITIEK
OP DE TRAGE DENAZIFICATIE
Nazi's hebben te goede verdedigers
Onze likeuren naar
Engeland
Tot hoofd en hart
Economische voordeelen
primair
Bedrijfsleiding niet
voor taak berekend?
Geen trams meer in
Waterland?
Laaghartige inbraak bij
prof. dr. Miskotte
WOENSDAG 6 NOVEMBER 1946 o
69ste JAARGANG No. 23690
Het s.s. „San Dimitrio" met Joodsche immigranten aan boord, dat nabij
Haifa door de Engelschen werd aan gehouden, raakte lek. Om te beletten
dat het schip kapseist, hebben de immigranten zich aan één zijde op
het dek verzameld. (Radio-grafische foto).
ST Sïïer"&ST1,—r
(Vervolg op pagina 3)
Meening van den heer Speet
De heer Vogt
Honderdjarig bestaan der Maatschappij
ter bevordering der pharmacie
KWART MILLIOEN SCHADE
IN DEN OORLOG
Ambt en weduwe tegelijk
Het weer
Ontzettend auto-ongeluk
nabij Overschie
Vrijkomend materiaal voor de
lijn Amsterdam-Zandvoort
K.L.M.-vliegtuig bij landing
op de Aioren uê&uriauigu
Koude Decembermaand
verwacht
Wat minder sieraden, wat min
der fraaie kleeren. wat minder
kostbaar eten, wat minder mooi
speelgoedmaar wat meer liefde
zou het leven van velen, groot en
klein, aangenamer maken. j
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Adninistratie 21543
Postgiro 143483
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. J. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents pai millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Zooals wel te verwachten was, is er
op ons artikel „Ongewenschte uit
noodiging" nogal eenige reactie
gekomen. Een verheugende reactie overi
gens, afgezien dan van een zuur stukje
in „De Waarheid", die zegt, dat „de
tijden voorbij zijn waarin eens de katho
lieke reactionnair Ruys de Beerenbrouck
aan Lou de Visser den toegang tot In
donesië kon weigeren. Toen kon men zich
veroorloven de communisten als zooveel-
ste rangs Nederlanders te behandelen.
Dat gaat nu niet meer." Intusschen blijkt
het Nederlandsche „Dagblad" te Batavia
de uitnoodiging aan Gortzak even on-
gewenscht te hebben gevonden als wij.
Het blad schreef n.l., dat het 't spontane
gebaar van. de mannen van het 7e Reg.
Inf. weliswaar ten volle waardeerde, doch
het iets anders vond of men eenig nuttig
effect van deze reis mocht verwachten
Aanvankelijk hebben wij getwijfeld of
hier alleen van spontaneïteit sprake was.
maar na lezing van een aantal brieven,
die wij vooral van militaire zijde ont
vingen, is deze twijfel verdwenen. De
felle verontwaardiging, waarmede bijv.
de door de communisten in Amsterdam
ontketende staking in Indië is ontvan
gen, kan ons niet anders dan versterken
in deze meening. Er blijkt uit, dat de
communisten ook psychologisch een
enormen blunder hebben gemaakt.
Met groote verontwaardiging, aldus
schrijft een sergeant van het 7e Reg.
Inf., hebben wij hier kennis genomen
van de stakingen in Amsterdam. Het is
een beleediging voor de troepen, die hier
zijn. Zijn ze er in Nederland wel van
doordrongen, dat de jongens, die hier op
het oogenblik zijn, de beste zijn die het
Ned. volk kan voortbrengen? Het gar
nizoen van Semarang heeft een open
brief aan het communistische raadslid
Gortzak gezonden, om zelf maar eens
te komen kijken, hoe zijn vriendjes hier
rooven en moorden. Er zijn zelfs onder -
deelen, die gevraagd hebben naar Am
sterdam gestuurd te worden, om zelf dat
varkentje eens te wasschen. Tot zoover
onze sergeant.
Nog anderen commentaar ontvingen
we, in veel krachtiger bewoordin
gen gesteld. Echte soldatentaal,
maar wij hebben het begrepen.
Toch blijven wij ons afvragen, of dit
soort spontaneïteit wel het effect zal
hebben, dat men er van verwacht. Bo
vendien, en daar schijnt nog te weinig
aan te worden gedacht, is zulk een uit
noodiging, gezien ook van het standpunt
der militaire discipline uit, wel verant
woord? Hoe het ook zij, het lijkt ons
verstandig de Indische kwestie, die toch
al spanningen genoeg oproept, niet nóg
gecompliceerder te maken.
H£J- is voor discussie vatbaar of het
niet verstandiger van de Neder
landsche regeering was geweest
onmiddellijk na de bevrijding met den
meesten nadruk haar eischen ten aan
zien van Duitschland te formuleeren
zooals ook Frankrijk niet heeft nagelaten
bij tal van gelegenheden te doen, maar
aangezien dit nu eenmaal niet geschied
is, moeten wij in ieder geval toegeven,
dat, indien ooit, het huidige moment, nu
de ministers van Buitenlandsche Zaken
der Groote Vier het probleem-Duitsch-
land in hun besprekingen te New York
zullen betrekken, goed gekozen is.
Intusschen is bewaarheid hetgeen wij
reeds in ons artikel van 23 October schre
ven. dat de regeering niet méér zou vra
gen dan eenige bescheiden grenscorrec
ties. Weliswaar gaat de regeering in haar
memorandum uit van het onbetwistbare
recht op herstel ten laste van Duitsch
land, maar in de praktijk zijn haar
eischen uiterst miniem, daar zij zich, o.i.
terecht, laat leiden door de gedachte dat
het Nederlandsche volk traditioneel tegen
annexionisme gekant is. Het is trouwens
de vraag, of grootere eischen wel eenige
kans van slagen zouden hebben. Wij ge-
looven toch reeds voor een al te groot
optimisme ten aanzien van de huidige
geringe aanspraken, te moeten waar
schuwen. Wij wezen er al eerder op, dat
zeker het streven van Engeland en de
Ver. Staten er op gericht is, Duitschland
is toch te houden en zoo spoedig zoo ver-
Ver op de been te helpen, dat het zich
economisch zelfstandig kan redden. In
1944 verklaarde Attlee wel in het Lager
huis, dat Engeland eventueele eischen
van Nederland na Duitschlands neder
laag warm zou steunen, maar de jongste
verklaring van Bevin is heel wat voor
zichtiger.
„Het spreekt vanzelf," aldus zei de
minister 22 Oct. j.l., „dat de meeningen
van landen, die oorlog tegen Duitschland
hebben gevoerd, zullen moeten worden
gehoord. De precieze procedure, welke
daarbij gevolgd zal worden, moet eerst
in den Raad van Vier worden uitgewerkt.
Het is echter duidelijk, dat ^geen defini
tieve beslissingen kunnen worden geno
men, voordat alle mogendheden, die ac
tief in oorlog met Duitschland zijn ge
weest, een gelegenheid hebben gehad
hun inzichten kenbaar te maken."
Hun. inzichten kenbaar te maken
De doorgaans goed ingelichte Londen-
sche correspondent van de n. r. crt
meent, dat het beste, wat de kleine mo
gendheden kunnen verwachten, waar
schijnlijk hierin zal bestaan, dat zij de
zen keer niet na, zooals tijdens de
Parijsche conferentie maar tijdens het
overleg van den Raad van Viei gehoord
Zullen worden.
Wanneer wij bij de komende bespre
kingen waarschijnlijk reeds zoo m e
hoek worden geduwd, lijkt het ons ye
standig over het uiteindelijk resuita
geen al te groote verwachtingen te koes-
eren. De regeering heeft echter haai
plicht gedaan. Zij heeft de rekening ge
presenteerd. In verhouding tot de fi-
nancieele en economische ontreddering,
(Joor Duitschland in ons land gebracht
is zij veel te klein. Wordt deze rekening
echter gehonoreerd-, waarbij wij op den
steun en goodwill der Groote Vier zijn
aangewezen, dan brengt zij in ieder ge
val eenig licht in de overigens nog zoo
duistere toekomst van ons vaderland.
De krijgsraad te velde te Den Haag
heeft den soldaat J. I., die van een hem
in Februari verleend verlof niet was te
ruggekeerd en in Juli gearresteerd werd,
veroordeeld tot zes maanden gevangenis
straf zonder aftrek van preventieve hech
tenis. De cisch was zes maanden met af
trek van preventief.
(Van'onzen parlementairen redacteur)
De nota van de Nederlandsche regeering inzake de schadeloosstelling, waarop
Nederland ten aanzien van Duitschland aanspraak maakt, is thans aan dc
ministers van Buitenlandsche Zaken der Groote Vier overhandigd. Hiermede
is de diepe, schoon niet bijster geslaagde geheimzinnigheid, welke i-v om de Neder-
ndsche eischen heerscht, opgeheven- De eischen blijken inderdaad neer te komen
op de vijf punten, welke gisteren via een Amerikaansch blad bekend werden en
reeds door ons werden gepubliceerd.
tarieven inzake de zeehavens en de bijzondere
tarieven, welke vroeger voor water- en spoor
wegen in Duitschfand golden, zoodat onze
zeehavens, maar evenzeer de Belgische en
de Fransche havens, de voordeelen van hun
natuurlijke positie kunnen ondervinden.
Evenzoo wil de Nederlandsche regeering
een einde gemaakt zien aan de stelselmatige
verbetering van het West-Duitsche kana-
lenstelsel, waardoor de scheepvaart van den
Rijn naar Rotterdam en Amsterdam werd
afgeleid.
In het kort gezegd, maakt Nederland
aanspraak op minimale grenscorrecties,
alsmede op vrü omvangrijke, doch op
zichzelf genomen zeker niet onredelijke
economische voordeelen. De grenscorrec
ties beoogen een gebied van niet meer
dan 1750 K.M.2. De economische voordeelen
laten zich minder gemakkelijk in een
cijfer uitdrukken. Zij omvatten vier pun
ten. Ten eerste kolen- en kaliconcessies;
ten tweede dc staking door Duitschland
van de discriminatie ten aanzien van
onze havens, vast te leggen in het ver
drag; ten derde het nalaten van het
aftappen van het normale Rijnvaart-
verkeer door het verbod om nieuwe ka
nalen te bouwen of bestaande kanalen
tot dit doel te verbeteren; ten vierde het
verbod om een monetaire politiek te voe
ren als handelspolitiek wapen, vooral
met het oog op het vervoer op den Rijn.
Deze summier weergegeven eischen lichtte
men ons op Buitenlandsche Zakeu als volgt
to*"
Het aantal mijnen, dat Nederland vraagc,
bedraagt zes. die zich in productie bevin
den en wel op den linker Rijnoever in de
buurt van Duisburg en Homberg. Bovendien
vraagt Nederland zeven nog onontgonnen
mijnconcessies (een en ander voorloopig
voor 40 of 50 jaar).
Indien wij deze eischen toegewezen
krijgen zal dc opbrengst van dc kolen-
productie binnen ons eigen economisch
verband, met de productie van dc mij
nen, die wij reeds bezitten, meegere
kend, voldoende zijn om onze Jaarlijk-
sche behoeften te dekken.
De kali-concessies, die wij vragen, zijn
van groote beteekenis voor de verbetering
van onze kunstmestpositie. Zij zijn gelegen
in een gebied bij Wesel en nog niet ont
gonnen, daar Duitschland deze gebieden
tot dusver in reserve had gehouden. Een
Belgische mijn heeft daar in de buurt wel
steenzoutontginningen, doch de Nederland
sche regeering is geenszins voornemens te
reflecteeren op concessies, die zich in Bel
gische handen bevinden.
Indien ook doze kolen- en kali-eischen
worden toegewezen, is het de bedoeling;
deze productie, ofschoon zij zal geschieden
op plaatsen, die buiten de strook vallen,
welke wij in de grenscorrecties willen be
trekken en midden in Duitsch gebied lig
gen, volledig te trekken binnen de Ne
derlandsche economie en haar dus met
Nederlandsche guldens te financieren
waartegenover staat, dat wij een aantal
Duitsche mijnarbeiders zelf zullen moe
ten voeden.
De andere economische eischen zijn van
een einde komt aan de uitzondermgs-
Het staken van de monetaire poli
tiek als handelspolitiek wapen zal de
goéde uitwerking hebben, dat onze
markenvorderingen niet in Duitsch
land behoeven te blijven staan, doch
dat wij er over zullen kunnen be-
schikkeai.
Wat onze eischen ten aanzien van de
grenscorrecties betreft, de opsomming
van de strooken gronds, die de regeering
in haar nota aan dc Groote Vier vraagt,
neemt een ruimte in beslag, die omge
keerd evenredig is aan dc beteekenis
dezer gebieden, kwantitatief zoowel als
kwalitatief. Het hoofddoel is grenscorrec
tie de grens wordt er dan ook van
525 tot 340 K.M. door bekort
De Marinevoorlichtingsdienst deelt
mede, dat 4 November het begin van
een kleine brand op het vliegtuigmoe
derschip „Karei Doorman" werd ont
dekt, dat thans op de reede van Soera-
baya ligt. Het vuur werd onmiddellijk
gebluscht. Er is slechts geringe schade.
De reeds lang dreigende staking der omroepmusici is thans een feit. Aanvan
kelijk werd alléén gestaakt door het Omroep- en het Kamerorkest, omdat
men moest repeteeren onder nieuwe dirigenten en men van meening was
dat het terzijde schuiven van vier oude en bekende dirigenten, onder wie Marinus
van 't Woud en Hugo de Groot, een aantasting was van hun sociale rechts
positie. Gistermiddag 4 uur hebben alle musici op last van den Nederlandschen
Toonkunstenaarsbcnd het werk neergelegd en zich daardoor solidair verklaard
met de stakers. Slechts enkele musici hebben echter nog hun krachten gegeven
aan den bonten Dinsdagavond, welke ten bate van de actie voor Limburg gister
avond in de Avro-studio werd gehouden
De stakende musici hebben gister
avond te kennen gegeven, dat de
staking niet een gevolg is van een
loongeschil, maar verband houdt met de
rechtspositie der dirigenten, welke in-
haerent is met die van de musici zelf.
Naar hun meening is het onjuist om
dirigenten, die reeds meer dan 15 en 17
jaar werkzaam zijn geweest, opzij te
schuiven. Wanneer 't met deze dirigen
ten gebeurt kan het ook met de musici
gebeuren. De musici eischen dan ook
medezeggenschap in de muzikale lei
ding. Zij betwisten de competentie van
dirigenten, bij de Stichting, die geen
practische ervaring hebben. Geen der
vijf dirigenten bezit deze ervaring. Op
de in Hilversum gehouden vergadering
waren vrijwel alle ruim tweehonderd
musici aanwezig. Met algemeene stem
men werd het besluit van den Neder
landschen Toonkunstenaarsbond om de
staking voort te zetten, overgenomen.
Tevens werd overgegaan tot het benoe
men van een stakingscomité en werden
alle maatregelen getroffen om de sta
king efficient te doen zijn.
De musici zijn nimmer gekend in de
maatregelen, welke de Stichting zou
treffen. Alleen de leden van het Kamer
orkest hebben over drie dirigenten ge
stemd. De eerste dirigent verkreeg
twaalf stemmen, de tweede negen stem
men en de derde, de heer B. van Lier,
drie stemmen. De laatste werd door het
Stichtingsbestuur geaccepteerd, waaruit
volgens de musici voldoende is gebleken,
dat hun meening in dezen gang van za
ken volstrekt niet werd ontzien. Op de
vergadering werd vastgesteld, dat deze
De Engelschen zullen met Kerstmis
in de gelegenheid zijn buitenlandsche
likeuren op tafel te brengen, waartoe
A-, mlpistiyf vp,flr do .T>toedselvoorzleping
in beperkte mate toestemming verleend
heeft. Uit Nederland, Frankrijk en Dene
marken zullen resp. 12.000, 18.500 en
3500 kisten likeur worden ingevoerd. Zij
vertegenwoordigen ongeveer 60 van
het volume der vooroorlogsche importen.
Uit ons land komen advocaat, Curasao,
kummel en cherry brandy.
kwestie niet in het belang is van het
radiowezen noch van de luisteraars. De
musici wenschen slechts het beste te
brengen wat mogelijk is.
Het bestuur van de Stichting Ra
dio Nederland in Overgangstijd
heeft te kennen gegeven, dat de
rechtspositie der musici haar na
aan het hart ligt, maar daar staat
tegenover, dat in de afgeloopen 18
maanden, aldus de stakende musici,
nog niets positiefs tot stand is ge.
bracht. Het negeeren van figuren
als Marinus van 't Woud. Hugo de
Groot en Willem Lohoff maakt het
radiobedrijf kapot,aldus de musici.
De heer Speet, directeur van den
K.R.O., gaf zijn meening als volgt weer:
De omroepmusici zijn in dienst van
Radio Nederland en staan derhalve niet
onder gezag der omreepvereenigingen.
Hier wreekt zich alweer de principieele
fout bij Radio Nederland namelijk, dat
de omroepvereenigingen slechts de pro
gramma-voorbereiding hebben, terwijl ae
programma-uitvoering en hiertoe be-
hooren de musici en de orkesten in han
den ligt van personeel der Stichting.
Onder beheer der omroepvereenigingen
zou een dergelijke staking niet zijn voor
gekomen. Toen de omroepvereenigingen
den geheelen omroep verzorgden en de
artisten in eigen dienst hadden, heeft er
steeds een aangename verstandhouding
geheerscht tusschen de directies der om
roepvereenigingen eenerzijds en de mu
sici anderzijds. Indien er klachten of
wenschen waren, zoowel van de eene als
de andere zijde, werden deze steeds tot
genoegen geregeld, omdat orkestcommis
sies, waarin de musici hun vertrouwens
mannen benoemden, bij de directies der
c mroepvereenigingen een gewillig oor von
den. Bovendien, aldus de heer Speet, was
de rechtspositie der musici afdoende ge
regeld in behoorlijke arbeidscontracten,
in overleg met den Nederlandschen
Toonkunstena arsbon d
In de meer dan 15 jaar, dat ik als
directeur van den K.R.O. met de mu
sici te maken heb gehad, heb ik nim-
jner eenige jnoeite of last ondervonden.
Integendeel. De musici werkten met
ijver en hadden hart voor hun omroep,
indien zoo spoedig mogelijk het juiste
gezag hersteld wordt en gelegd daar
waar hët behoort te liggen, indien dit
gezag op de juiste wijze wordt uitgeoe
fend. indien de sociale en rechtspositie
der musici in overleg met de organisa
ties worden vastgelegd en indien de
reorganisatie der -omroeporkesten en de
kwestie der dirigenten worden geregeld
op een wijze, dat ook de orkestinstan
ties hun stem hierin kunnen laten
hooren, ben ik ervan overtuigd, aldus
de heer Spest, dat èn de directies èn
de omroepcommissies elkander zullen
vinden.
Ik betreur het, dat aan deze onmis
bare voorwaarden voor goede verstand
houding nog niet is voldaan. Ik betreur
het eveneens, dat het mooie omroepWerk
door de staking wordt geschaad. Eener
zijds past eerbied voor het gezag, echter
een gezafe, dat uitgeoefend moet worden
door competente personen, doch ander
zijds en in niet mindere mate dient er
begrip te zijn voor de zorgen en moeilijk
heden der musici.
De meening van den heer Vogt werd
ons als volgt medegedeeld. „Deze staking
is het einde van het dolste instituut, dat
Nederland ooit heeft gekend. De direc
tie van de Stichting* Radio Nederland in
Overgangstijd is in de positie gekomen
van den drager van het motief van een
bij het stakend phtlharmonisch orkest
welbekend stuk „De tooverleerling" van
Dukas. De tooverleerling weet het was
sende water van den chaos niet te be
dwingen, omdat hij zich de formule niet
kan, herinneren. De staking is een on
vermijdelijk gevolg van een bedrijfslei
ding, die niet tegen haar taak is op
gewassen. Bij de omroepvereenigingen is
in de zeventien jaar van haar werkzaam
heid niet één staking voorgekomen. Dit
behoeft ook niet het geval te zijn wan
neer het artistieke temperament bij dit
stakend gedeelte van het personeel met
tact en verstand zou zijn ontzien. Het
op deze wijze terzijde schuiven van diri
genten, wier namen begrippen zijn ge
worden in de huiskamer, is een maat
regel, waarvan men op 'zijn vingers kan
natellen, dat hij stof opjaagt.
Wanneer er een behoorlijk gezag
over een omroep is gesteld, aldus de
heer Vogt, is een staking als deze
ontoelaatbaar, maar evenzeer on
waarschijnlijk. Maar wanneer de
omroep ondeskundig wordt bestuurd,
is zij onvermijdelijk.
Deze staking is in wezen een roep
om leiding en zij zal wellicht voor de
regeering aanleiding zijn haar voorne
mens in den geest van de denkbeelden
van de federatie van omroepvereenigin
gen snel ten uitvoer te brengen. Dan
zal de omroep van Hilversum weldra
zijn ouden roep van harmonieuze werk
gemeenschap terugwinnen en hij zal
verlost worden van de organisatorische
caricatuur, die den Nederlandschen
omroep belachelijk en verkwistend heeft
gemaakt."
De heer Van Dijk, directeur van de
N.C.R.V., achtte den grond van de sta
king niej.iuist.
De heer Leton van de V.A.R.A., die
eigenlijk over deze kwestie geen offi
cieel oordeel kon geven de heer
Broeksz vertoefde namelijk in Brussel
betreurde het, dat de zaak zoover was
gekomen. Vroeger, aldus de heer Lebon,
kwamen stakingen bij het omroepwezen
niet voor.
Ren voorbeeld ter navolging. In het kader van de Veilig-Verkeers-actie
worden door leerlingen van een Haagsche school op de speelplaats prac
tische verkeersoefeningen gehouden, een methode, welke zeer de aan
dacht verdient.
Op 23 April 1942 bestond de Ned.
„Maatschappij tot bevordering der
pharmacie" honderd jaar of beter ge-
.zegd zou honderd jaar bestaan hebben,
indl de befaamde Apothekerskamer
op dien datum niet juist haar plaats
had ingenomen. Op 12 November a.s.
zullen de leden van de Maatschappij te-
Amsterdam in algemeene vergadering
bijeenkomen en bij deze gelegenheid
zal dan tevens het eeuwfeest worden
gevierd, want een eeuwfeest is het
toch, wanneer we de jaren van de op
heffing niet mederekenen.
De voorgangers van de Maatschappij zijn
eigenlijk twee Amsterdamsche leesgezel-
t w- het „Chemisch leesgezel-
,„f,aP en dat van prof. W. S. Swart. Deze
aa; was het ook, die in 1842 tezamen
mi«„h^a?nen al« Ir. S. Sarphati, de dyna-
van hien tijd, Dirk Pas, F.
fnitiXf en J' F- C' Kprkhoff het
MhntkPho» de oprichting van de
vijf haren tvoor Pharmacie",
Si/.v,+ina vo ïater gevolgd door de
Stichtm„ van het A. Z A (Abemeen
Ziekenfonds Amsterdam). Dat de maat-
schappij al dadelijk als een officieel orgaan
werd erkend, moge blijken uit het feit,
dat reeds in het najaar van 1842, een
half jaar na de stichting, een apotheker
benoemd werd in een commissie, die tot
taak had het tot stand brengen van de
eerste nationale pharmacopeé, het „Apothe
kerswetboek".
Deze apotheker was een voorzaat
van den huldigen burgemeester van
Amsterdam en was evenals de Am
sterdamsche burgervader genaamd A.
J. d'Ailly.
De eerste nationale pharmacopee
kwam gereed in 1851. De werkzaamheden
van de Maatschappij streken zich inmid
dels over velerlei terrein uit. De. instelling
van den plaatselijken keuringsdienst van
levensmiddelen te Amsterdam in 1867, de
voorlooper van onze hedendaagsche, was
voor. een groot deel aan het onvermoeide
streven van de Maatschappij te danken.
In vroeger jaren was het veelal niet
moeilijk geweest het ambt van apotheker
op te .nemen, de z.g. knecht, daarna
de meesterproef waren voldoende om zich
als apotheker te vestigen. Ook kwam het
wel eens voor, dat de knecht na den dood
van den apotheker diens weduwe trouw
de en daarmede tegelijkertijd het ambt
overnamD'e wet op de artsenijbe-
reidkunst in 1865 en de latere wijzigingen
op deze wet maakten aan dergelijke
mogelijkheden een einde. Tegenwoordig
kost het minstens zeven jaar academische
studie voor men zich apotheker kan noe
men.
Dat het beroep niet zoo lucratief is
als wei eens wordt aangenomen blijkt
wel hieruit, dat bijv. in Amsterdam
in 1870 met 260.000 inwoners 172 apo
thekers gevestigd waren. Thans in
1946 heeft Amsterdam 800.000 inwo
ners doch slechts 125 apotheken, het
geen overigens ruim voldoende is.
Behalve dr. Sarphati en zijn tijdgenoo-
ten heeft de Maatschappij ook in de
laatste vijftig jaar vele mannen in haar
gelederen gehad, wier namen tot ver over
onze grenzen een goeden klank bezitten.
Prof. dr. L. van Itallie, oprichter van de
„Fédération Internationale Pharmacauti-
que" en oud-hoogleeraar aan de Univer
siteit te Leiden, prof. P. van der Wielen,
eveneens oud-hoogleeraar, dr. J. J. Hofman,
oud-voorzitter van de „Fédération Inter
nationale" en niet te vergeten Victor van
Itallie, die Maandag j.l. naar zijn laatste
rustplaats gebracht werd.
Op het gebied van Indische onderzoe
kingen verwierven zich in den loop der
tijden de Rotterdamsche apotheker dr. G.
F. de Vrij (kina-onderzoek) en dr. H. Jans.
sonius (onderzoek tropische houtsoorten)
wereldvermaardheid.
Na den eersten wereldoorlog nam de Mij
het Initiatief tot een internationaal phar-
maceutisch congres, waaraan 75 landen
deelnamen en dat in 1920 gehouden werd
te Amsterdam.
De bezetting van ons land maakte het
werk der Maatschappij onmogelijk. In
Maart 1942 werd ze eenvoudig opgeheven
en in de week, waarin het honderdjarig
bestaan gevierd zou worden, kwam het
laatste pharmaceutisch weekblad uit. Do
Apothekerskamer begon op dat tijdstip
haar „zegenrijk bewind". Nu de rekening
is opgemaakt, of beter: nog wordt opge
maakt, want de chaos is, zooals overal,
zeer groot, meent men te kunnen spreken
van een schade van ongevber een kwart
millioen. De Joodsche apotheken werden
gesloten en de inhoud verdween. In veel
medewerking heeft de Apothekerskamer
zich echter nooit mogen verheugen. De
apothekers weigerden contributie te be
talen en daar waar. de kamer „een hak
gezet" kon worden, werd dit niet nage
laten. Een voorbeeld hiervan is het geval
van een Haagschen apotheker, die een
deurwaardersexploït kreeg wegens het niet
voldoen van zijn contributie: hij moest
een goed deel van zijn inboedel verkoopen.
doch collega's kwamen hem te hulp. Voor
een schilderij werd al dadelijk het ver
schuldigde bedrag geboden en toen de
N.S.B.-deurwaarder het bedrag wilde in-
casseeren, bleek er nog een deurwaarder
aanwezig te zijn, ditmaal die van den
Haagschen apotheker, die prompt op het
bedrag beslag legde wegens het iil gebreke
blijven van de Apothekerskamer den apo
theker een hem toekomend bedrag uit te
keeren.
En zoo komen dan op 12 November
apothekers uit het geheele land naar Am
sterdam, niet met zwarte jas en lioogen
hoed, zooals in vroeger jaren, maar met
minstens evenveel beroepsijver als de
mannen uit die dagen. Er Is een feestver-
gadering in het Leidschepleintheater en
een bijeenkomst in het Indisch Instituut,
waar het gezelschap na een rondvaart door
de grachten per boot zal arriveerén.
Het gemeentebestuur van Amsterdam zal
de jubileerenden dien dag 's ochtends om
elf uur op het gemeentehuis ontvangen.
Het was Dinsdag prachtig herfstweer,
toen de Amerikanen naar de stembus
sen togen voor de eerste maal sinds
liet eind van den oorlog.
Het heeft er allen schijn van. dat
het aantal uitgebrachte stemmen voor
een tusselientijdsche verkiezing een
record zal zijn, want Dinsdagmorgen
vroeg had een groot deel van de 35
millioen kiesgerechtigden reeds zijn
stem uitgebracht, voornamelijk in de
groote steden.
Alles wijst tenslotte op een groote
republikeinsche overwinning.
Drie uur na het einde van de stemming
erkenden de Democraten officieel, dat de
Republikein Thomas E. Dewey tot gouver
neur van den staat New York was her
kozen. Hiermede zijn de kansen van Dewey
in den strijd om het presidentschap in
1948 versterkt.
Uit Washington wordt gemeld, dat het
thans vaststaat, dat dc Republikeinen bij
de Amerikaansche verkiezingen het groot
ste aantal zetels in het Huis van Afge
vaardigden hebben behaald.
Volgens den uitslag van de Senaatsver
kiezingen zijn in Connecticut, New York,
Pennsylvania. New Mexico en West-Vir
ginia Republikeinsche senatoren gekozen.
De Republikeinen zijn hiermee aardig op
weg ook in den Senaat het aantal zetels
te behalen, ctat noodig is om met de helft
plus één de leiding te hebben.
De Democraten kunnen zich verzekerd
achten van 104 zetels in het Huis van Al
gevaardigden, vooral dank zij het Zuiden,
dat hun onwankelbaar trouw is gebleven.
Daarentegen hadden om 12 uur plaatse
lijken tijd de Republikeinen elf zetels in
hét huis veroverd, waaronder zich een
aantal bevond, dat de Democraten niet
gedacht hadden te zullen verliezen
Wat den Senaat betreft, de Republikei
nen hebben 4 zetels veroverd en hebben
de leiding bn den strijd om 17 andere. In
totaal gaat het om 36 zetels.
De Republikeinsche tendenz is vooral
duidelijk in New York, Massachusetts,
Pennsylvania en New Jersey.
De Republikeinen hebben acht gouver
neursposten en hebben de leiding in deu
Strijd om 16 andere. De Democraten heb
ben er slechts 5 en hebben de leiding in
den strijd om eveneens vijf.
De „sleutelstaat" Pennsylvania heeft zich
onbetwistbaar aan de zijde der Republi
keinen geschaard.
Verwachting tot Donderdagavond:
Plaatselijk nevel of mist, overigens
meest zwaar bewolkt met hier en daar
een tijdelijke opklaring. Droog weer.
Weinig wind- Ongeveer dezelfde tem
peratuur als vandaag.
Maan 16.396.14. Morgen zon 7.44
17.03.
Gisteravond omstreeks kwart
over zeven is ter hoogte van het via
duct te Rotterdam, dat deel uitmaakt
van den Rijksweg, onder voormalig
Overschie, een ontzettend ongeluk
gebeurd, waarbij twee slachtoffers
zijn te betreuren. Door tot nu toe
onbekende oorzaak is daar een met
steenen beladen vrachtauto in bot
sing gekomen met een luxe wagentje,
waarin twee personen gezeten waren.
De luxe auto vloog in brand en was
weldra één vlammenzee. De inzitten
den moeten wanhopige pogingen
hebben aangewend om het portier
te openen en zoodoende te ontsnap
pen. Vermoedelijk heeft de steenen-
last van den vrachtauto zulks belet.
De bestuurder van den vrachtauto
heeft nog al het mogelijke gedaan om
hulp te bieden, maar hij moest lijdelijk
toezien, hoe de in de cabine opgesloten
menschen een zekeren dood tegemoet
gingen. Toen de Geneeskundige Dienst
met twee wagens arriveerde, vond men
niet anders dan de verkoolde resten van
twee vermoedelijk jonge menschen. De
luxe auto was blijkens de letters uit de
provincie Zuid-Holland afkomstig.
Naar wij nader vernemen, heeft de
politie eerst hedenmiddag de slachtof
fers geïdentificeerd. Het zijn de 40-ia-
rige veehandelaar W. Straver en den
34-jarige architect Terpstra uit Was
senaar.
De directie der N.Z.H. overweegt plan
nen. de tramlijnen AmsterdamEdam
Monnikendam en Purmerend op te hef-
fen en daarvoor in de plaats autobus
diensten in te stellen. Een definitieve
beslissing is nog niet genomen, doch
het is zeer waarschijnlijk, dat deze
plannen zullen worden uitgevoerd.
De daardoor vrijkomende tramwagens
zullen, voor zoover ze nog bruikbaar zijn
in Waterland is het materieel tamelijk
oud op de lijn AmsterdamZandvoort
In gebruik worden genomen.
De KLM-Constellation PH-TAV. on.
der commando van Evert van Dijk, die
uit Amsterdam is vertrokken met be.
stemming New York, is in den afgeloo
pen nacht op het vliegveld van Santa
Maria op de Azoren bij den uitloop na
de landing beschadigd. Volgens binnen
gekomen telegrammen is het vliegtuig
voorloopig niet in staat de reis voort te
zetten. Geen der passagiers heeft eenige
verwonding opgeloopen en allen ver.
keeren in goeden weisand.
De K.L.M. heeft maatregelen geno
men, om de gestrande passagiers hun
reis te laten vervolgen. De D.C.-4
„Friesland" is vanmiddag, onder com
mando van gezagvoerder Snitselaar.
van Schiphol naar Santa Maria ver
trokken.
De afdeeling Klimatologi? van het
K.N.M.I. te De Bilt meldt:
Er zijn enkele aanwijzingen, da-t de
temperatuur in December beneden
normaal zal zijn. Echter werden en
kele berichten uit het buitenland,
die tot het opmaken van deze ver
wachting moeten dienen, niet ont
vangen. Toch meent het Instituut
voor een kouden Decembermaand te
^nogen waarschuwen.
Terwijl prof, dr. K. H. Miskotte te Lei
den, in wiens gezin onlangs twee slacht
offers vielen tengevolge van de gerucht
makende vergiftiging tijdens een bruilofts
diner te Amsterdam, op ziekenbezoek was
bij zijn kinderen, die eveneens tengevolge
van genoemde vergiftiging in het zieken
huis werden opgenomen, hebben inbrekers
hun slag geslagen in het woonhuis aan
den Wassenaarsche weg te Leiden. Zij for
ceerden het slot van de voordeur, door
zochten alle kasten en bureaux en ont
vreemdden voor een groote waarde aan
geld, kleeding en kostbaarheden, waaronder
den trouwring van zijn echtgenoote, die
kort geleden het leven verloor bij genoemd
ongeval te Amsterdam. Gezien het laag
hartige karakter van deze misdhdigers is
het vrijwel nutteloos een beroep op hen te
doen, om althans dit laatstgenoemde
kleinood terug te zenden. Een tweede in
braak in hetzelfde huls bleef zonder resul
taat, aangezien de buren op hun hoede
waren. De onverlaten namen hierbij de
vlucht.
Inmiddels kan bericht worden, dat de
vier thans nog verpleegd wordende kin
deren van prof. Miskotte buiten levensge
vaar geacht kunnen worden. Hun toestand-
verbetert.
Luienant-generaal Clay heeft aan den
Duitschen Raad van Staten in de Ameri
kaansche zone verklaard, dat de Ameri
kaansche militaire regeering 'zeer te
leurgesteld was over de Duitsche behan
deling van de denazificatie en stelde den
raad ervan op de hoogte dat, tenzij deze
behandelingi snel verbetert, de militaire
regeering het werk zelf weer ter hand
zal nemen.
Het was de scherpste critiek op de
voorloopige Duitsche regeering, die tot
nog toe door functionarissen van de
militaire regeering geleverd was sinds
in de afgeloopen lente aan de Duit-
schers de verantwoordelijkheid werd
overgedragen om hun eigen rijen van
nizisme te zuiveren.
Hoewel Clay Maandag verklaarde dat
hij in het bijzonder misnoegd was over
de denazificatie in Beieren, koos hij
gasteren geen bijzonderen staat uit. De
rede was gericht tot de geheele Ameri
kaansche zone,
,.Ik zal in de kömende zestig da
gen uw werk met bijzondere aan
dacht beschouwen in de hoop, dat
bewezen zal worden, dat de wil om
dit werk te doen aanwezig is, het
geen heden niet bewezen is," aldus
Clay tot de Duitsehers.
„Afgezien van de uitwerking op de
Duitsche economie en den tijd dien het
mag kosten, zal de militaire regeering,
wanneer de wil tot, uitvoering van de
denazificatie zich niet ontwikkelt, ge
noodzaakt zijn maatregelen te nemen,
om te zorgen, dat de denazificatie wel
uitgevoerd wordt."
Clay waarschuwde de Duitsehers. dat
het falen van de denazificatie hun hcop
op toekomstig zelfbestuur in gevaar zou
brengen.
Clay beschuldigde de denazificatie-
hoven ervan „op het oogenblik zooveel
mogelijk heden in hun vroegere functies
te doen terugkeeren." Clay confereerde
met de minister-presidenten na zijn
rede en zeide na afloop op eenpers
conferentie:
„De minister-presidenten aanvaardden
mijn critiek in goede trouw en beloof
den hun uiterste best te zullen doen om
betere resultaten te bereiken."
Op een vraag, welke verontschuldiging
de presidenten gaven voor het falen van
de denazificatiehoven, die door de Duit
sehers in de afgeloopen lente ingericht
werden, zei Clay, dat zij zeiden, dat het
lag aan de „te goede verdedigers", die
zij gekregen hadden.
