EEN POLITIEK OP DE LANGE BAAN
H'
WERELDNIEUWS IN BEELD
Ernstig streven tot verbetering van
de volksgezondheid
Scherpe critiek van Churchill op
het Lahour-bewind
HONDERD JAAR PHARMACIE
De Japansche herstel
betalingen
Nenni naar Belgrado?
O
Tweede K.L.M.-vlucht
naar Zuid-Afrïka
Betere waarborg gevraagd voor het
bestaansminimum van werknemers
Critiek op het College
van Rijksbemiddelaars
Voedselpositie in Engeland thans
slechter dan in laatste oorlogsjaar
Onverbiddelijk verzet
tegen nationalisatie
Ernstige havenstagnatie
te Antwerpen
De zaak-Arnold Meijer
Voorzieningen op het gebied
van den dienstplicht
Receptie in Indisch Instituut
Duister
spel
Amerikaansche presiden tsverkiezingen
werpen hun schaduw vooruit
Joden van Cyprus
naar Palestina
Naar directe onderhandelingen
tusschen Italië en Joego-Slavië?
v Van slagschip tot schroot
„Gezelligheid" kent geen tijd
Albanië richt waarschuwing
tot Engeland
DONAU-SCHEPEN ZIJN
THANS VRIJGEGEVEN
m
Vragen over de aflossing van de troepen
welke onder de wapenen zijn
Ontploffingen in het
grensgebied
Autobus reed tegen
brugleuning
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1946
PAGINA 3
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Nota van Amerika aan
andere geallieerden
Attlee antwoordt
Zuidwand van de Royersluis
ingestort
KONIJNEN ZIJN DUUR
IN ENGELAND
Uitspraak uitgesteld
WAAROM GEEN AAL
EN PALING?
Bankbiljettencirculatie
gedaald
BataviaLos Angeles
4
AANDACHT GEVRAAGD VOOR
HET GROOTE GEZIN
Ontspanning
t [CWordt vervolgd)
In de toekomst minder schade
Drie ernstig gewonden
M.s. „Zuiderdam" gelicht
Het aantal radio-luisteraars
President Truman wees er in een ver
klaring voor de pers op, dat de poli
tiek van zijn land in het nabije ver
leden gesteund had op de goedkedring
zoowel van Republikeinen als van Democra
ten, daarom op de goedkeuring van het
geheele volk, en dat zij dus een nationale
politiek was. Volledig in overeenstemming
met de woorden van den Democraat Tru
man was de verzekering die de belangrijk
ste Republikeinsche deskundige voor bui-
tenlandsche zaken, Senator Vandenberg,
dezer dagen gaf: de Republikeinen stonden,
volgens dien zegsman, achter de politiek
van Byrnes. De eenig© felle critiek op Byr
nes is danook niet van de Republikeinen
doch van den linkschen Democraat Wallace
gekomen. De president legde er den nadruk
op dat een verandering in de volksverte
genwoordiging nog geen verandering in de
belangen der Vereenigde Staten beteekende;
evenmin als een verschuiving der partij-
verhoilding zooals vorige week door de
tusschentijdsche verkiezingen werd aange
bracht, dat beteekende.
Geen wijziging in de belangen en dus
geen echte wijziging in de politiek. Wij
schreven in dien geest al verleden week.
Maar daarmee is de kous niet af. Want
men kan nog wel van meening verschillen
over de manier waarop die belangen moe
ten worden behartigd, en izoo'n verschil
van meening bestaat inderdaad. Tegenover
het streven der Democraten de natio
nale welvaart te bevorderen door staats
leiding inzakebinnenlandsche productie,
loonen, prijzen enz. en inzake export,
scheepvaart enz.: tegenover de voorliefde
der Democraten voor een min of meer „ge
leide economie", staat bij de Republikeinen
een afkeer van staatscontrole over het bin
nen- en buitenlandsch handelsverkeer, staat
een drang naar vrijen handel. Een van
Trumans eerste daden na de verkiezing was
Amerika heeft aan Engeland, de
Sovjet-Unie en andere in de commissie
voor het Verre Oosten vertegenwoordig-
de landen medegedeeld', dat een voor
loopig Amerikaansch plan onmiddellijk
van kracht zal worden, als zij in Decem-
ber niet tot overeenstemming komen
over de veröeeling van de Japansche
herstelbetalingen, aldus heeft Edwin S.
Pauly, de vertegenwoordiger "Van Presi
dent Truman voor herstelbetalings
kwesties, verklaard.
Hij voegde hieraan toe, dat de laatste
kans, de zaak definitief te regelen, in
December zal komen, wanneer verte
genwoordigers van landen, die schade
vergoeding van Japan eisohen, te Wash
ington zullen vergaderen. De Sovjets
hebben de Amerikaansche uitnoodiging
voor deze vergadering nog niet aan
vaard.
De Italiaansche minister van Buiten
landsche Zaken, Pietro Nenni, zal mogelijk
deze week naar Belgrado reizen, aldus
wordt te Rome in kringen van het minis
terie van Buitenlandsche Zaken verno
men. Deze reis wordt in verband gebracht
met het bezoek van den Itallaanschen
communistenleider, Togliatti, aan Tito.
"olgens de ..Giornale d'Italia" zou Nenni
communistischen minister van Finan-
faam^^coecimarro. gezegd hebben, 'dat hy
momenteel wacht op offlcieele Joego-Slavi-
sche voorstellen over de mogelijkheid van
directe onderhandelingen tusschen Italië en
Jcego-Slavlë.
Reuter's diplomatieke correspondent ver
neemt van gezaghebbende zijde, dat er een
begin zal worden gemaakt met het over
brengen van Joden, die wegens illegale
immigratie in Palestina thans in kampen
op Cyprus worden vastgehouden, wanneer
°P 15 November en 15 December het toe
gestane aantal van 150o immigranten per
maand In Palestina zal worden toegelaten,
hi November zullen, naar men meent te
Weten, alle illegale immigranten in de
kampen in Palestina en eenige honderden
Van Cyprus bewijzen voor toelating ont
vangen.
Xn een nieuwe nota aan de ministers
van Buiitenlandsche Zaken te New
York, heeft de Italiaansche regeering
verklaard, dat zij de opschorting van
het onderzoek in de beslissing, die in
zake triëst genomen is, beschouwt als
een indirecte uitnoodiging om. een ba
sis voor overeenstemming tusschen
—Italië en Joego-Slavië te vinden.
De nota vervolgde: „De Italiaansche
regeering neemt met groote belangstel-
ling de mogelijkheid in overweging
tot directe onderhandelingen met
Joego-Slavië te komen. Elke overeen
komst, die tusschen de twee landen zal
v. orden bereikt, moet echter de garan
tie van de .Vereenigde Naties hebben".
Het Amerikaansche slagsohip „Oklaho
ma", dat ten onder ging bij den Japanschen
aanval op Pearl Harbour, zal als schroot
worden verkocht.
De ..Oklahoma'"- was het eerste vaartuig
va.n de Amerikaansche marine, dat in den
tweeden wereldoorlog in Pearl Harbour tdt
zinken werd gebracht. Door torpedo's en
bomtoen getroffen sloeg het om en zonk.
De marine heeft het gelicht om de haven
vrij te maken.
Het schip werd op 23 Maart 1914' te water
Êelaten.
dan ook het afschaffen van de binnenland
sche loon- en prijzencontröle-van-regeerings-
wege,
st is sterk de vraag of den eersten
tijd ook de buitenlandsche handel
vrijer zal worden. De Republikein
sche partij heeft nu wel een goede
overwinning behaald, maar daarmee heeft
zij nog lang niet de gansche regeerings-
macht in handen. Zij bezit de meerder
heid in het Congres, dat het wetgevend
lichaam is. Tégen besluiten van het Con
gres heeft de president echter een, zij het
beperkt, vetorecht. Bovendien liggen alle
uitvoerende bevoegdheden bij hem. Truman
lijkt allerminst van plan dit alles nu maar
uit te leveren aan de tegenpartij. Men heeft
hem „aftreden" toegeroepen; men heeft
hem gezegd, alle ministers behalve Byrnes
door Republikeinen te vervangen; maar hij
wil er niet van hooren. De kans voor de
Republikeinen zal dus wel pas komen bij
de presidentsverkiezingen in 1948. En om
des te vlekkeloozer voor de kiezers te ver
schijnen kunnen zij niet beter doen dan
zich verre te houden van verantwoordelijk
heid voor een politiek die zoo ongewis is
in een zoo ongewisse wereld als die van
1946. Zij zullen hun Democratischen presi
dent en de zijnen stilletjes- laten tobben,
niet spaarzaam zijn met critiek 'en bij ie-
deren misslag laten uitkomen dat zij het
wel veel beter gedaan zouden hebben. Als
er dus in de toekomst iets te zien valt
en tot meer dan een aanvechtbare veron
derstelling kan men het uiteraard niet
brengen dan is het, dat men aan weers
kanten welwillend èn venijnig zal zijn: de
Democraten vertoonen nieging de bin
nenlandsche aangelegenheden naar den zin
van de anderen te regelen, in de hoop dat
het een bar slechte regeling wordt, die de
kiezers met afgfijzen voor de Republikeinen
vervult; de Republikeinen zullen hun po
gingen tot wederinvoering van een zekeren
vrijhandel zooveel mogelijk camoufleeren
om toch vooral den smaad niet op zich te
laden van ontijdig de wereldeconomie 1ji
de war gestuurd te hebben. Want men is
tot nu toe werkelijk niet door de over
tuiging, dat die economie zeer hecht is,
gedreven bij het krampachtig handhaven
van allerlei reglementen en beperkingen
voor den internationalen handel. En het
was niet toevallig dat na den eersten we
reldoorlog de groote crisis juist groeide tij
dens een Republikeinsche periode, die onder
president Hoover precies op dezelfde wijze
eindigde als thans onder Truman de De«
mocratische dreigt te eindigen.
verigens dien^ men wel in het oog
te houden dat in zoo groote partijen
als de Amerikaansche over vele
vraagstukken geen eenstemmigheid
bestaat. De Republikeinen tellen heel wat
aanhangers, die de New Deal van Roosevelt,
welke gericht was op beheersching der
Amerikaansche economie ten cunste van
„den kleinen man", uitstekend vonden.
Onder de Democraten treft men een radi
calen linkervleugel, waarvan Wallace de
belangrijke woordvoerder is. En zulke scha
keeringen bestaan er nóg meer. Natuurlijk
wint een politiek niet aan kracht door deze
verdeeldheid. En misschen is Harry Truman,
een gematigd Democraat, voor een behoor
lijk aantal Republikeinen nog wel meer
aanvaardbaar dan hun eigen candidaat, voor
de plaats in het Witte Huis wanneer deze
een fel liberaal blijkt te zijn. Hij is een
soort middenfiguur, die het in de pas ont
stane verhoudingen wel zal kunnen uithou
den, en wiens kalme, weinig overdreven
maatregelen misschien nog wel den Demo
craten opnieuw; den wind in de zeilen kun
nen geven. Dat zal pas blijken over twee
jaar. Even lang kan het nog duren voor de
Amerikaansche politiek een definitief ka
rakter aanneemt.
Donderdagavond is er twee uur
lang door een 200-tal menschen
gevochten in het café ,,Métropole"
te Boedapest. De strijdmiddelen
liepen uiteen van tafeltjes met
marmeren bladen tot muziek
instrumenten. De aanleiding van
het gevecht was: iemands meisje
werd door een ander ten dans
gevradgd.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiii
Het traject van de tweede bijzondere
vlucht naar Zuid-Afrika, die de K.L.M.
7 December a.s. zal uitvoeren, leidt over
Tripolis, Kano, Leopoldville, Johannesburg
v v. Zoowel op de heen- als op de terugreis
wordt thans dus via Tripolis gevlogen, in
afwijking van de route van de eerste bij
zondere vlucht naar Zuid-Afrika, die op
de heenreis over Algiers en op de terugreis
over Tripolis liep. Het vliegtuig zal, be
halve de uit 8 leden bestaande bemanning,
40 passagiers en ongeveer 500 kg. vracht
vervoeren.
In het voorloopig verslag van de Kijks-
begrooting voor Sociale Zaken wordt
met waardeering kennis genomen van
het ernstig streven der regeering om
de zeer ongunstige positie, waarin onze
volksgezondheid ingevolge de bezetting
thans verkeert, wederom te verbeteren,
totdat ten minste het peil van vóór den
oorlog is bereikt. Vele Tweede-Kamer
leden bepleitten daarin verandering van
naam van het ministerie in ministerie
van „Sociale Zaken en Volksgezondheid."
Vele leden gaven ten aanzien van de
loonpolitiek te kennen, dat de z.g. loon
stop niet mag beletten, dat de onder
linge verhouding van sommige
groepen van loonen of salarissen,
waar deae nog niet te billij
ken verschillen vertoont, wordt
verbeterd door de benoodigde loons ver
hooging.
Verscheidene leden bepleitten nog het
leggen van een z.g. loonvloer, die een
bestaansminimum voor de werknemers
waarborgt.
Sommige leden waren gekant te
gen het langer voortbestaan zoowel
van het College van Rijksbemidde
laars als van de Stichting van den
Arbeid.
Zeer vele andere leden merkten op,
dat geen enkel lichaam in staat zal
zijn den arbeidsvrede te handhaven,
zoolang onverantwoordelijke elementen
dien vrede moedwillig trachten te ver
storen door tegen het uitdrukkelijk af
wijzend standpunt der erkende vakver-
eenigingen in stakingen te provoceeren.
Ten slotte werd nog gevraagd, of de
naam van het College zioh zelf niet
eenigszins hoeft overleefd en zou moe
ten luiden: College van Loonregelaars.
In het antwoord van de ministers
van Sociale Zaken en van Finan
ciën op de schrifteftjke vragen
In de eerste Lagerhuiszitting na de
troonrede heeft Churchilj, na nog
maals gewezen te hebben op het vitale
belang van een Vereenigd Europa,
scherpe critiek uitgeoefend op het
Labour-bewind.
Over de betrekkingen met de Sovjet-
Unie zeide spreker, dat by de alge-
meene verkiezingen de verzekering werd
gegeven, dat de socialistische regeering
zeer goed met de Sovjet-regeering zou
kunnen opschieten. De betrekkingen
waren echter steeds slechter geworden.
De Britsche en Amerikaansche -strijd
krachten in Europa zijn langzamerhand
teruggetrokken, aldus Churchill, doch de
Russische troepen zijn gehandhaafd.
Meer dan een derde van Europa wordt
door de Russen beheerscht. De militaire
grens van de Sovjets is aan de Elbe en
het valt moeilijk te zeggen wat de toe
komst van Frankrijk zal zijn.
De Britsche regeering heeft zich niet
schuldig gemaakt aan provoceerende
daden. Toch is 18 maanden na de over
gave van Duitschland het wereldbeeld
nog donker, zorgwekkend en verward,
niettegenstaande door Amerika verleen
de hulp.
Wij moeten zoo spoedig mogelijk zor
gen, dat de Duitschers op eigen beehen
kunnen staan, zoo vervolgde Churchill.
Zoowel aan wraak als aan liefdadigheid
moet een einde komen.
Sprekende over Palestina zeide Chur
chill, dat het diep te betreuren was, dat
het Jodendom zoo onnoodig was teleur
gesteld, doordat de socialistische partij
in gebreke was gebleven de voor de
algemeene verkiezingen gedane beloften
te vervullen. Spreker beschuldigde deze
partij van besluiteloosheid en gebrek aan
tact en vervolgde: „Als wij onze belof
ten aan de Zionisten dan niet kunnen
nakomen, moeten wij ons mandaat voor
Palestina onverwijld ter beschikking van
de V. N. stellen en ons uit dat land
terugtrekken. Dan zal de last, die te
zwaar geworden Is om alleen te dragen,
internationaal worden. Indien Amerika
zulk een stap afkeurt, moet het ons te
hulp komen, niet alleen met geld, maar
ook met menschen."
„Het loslaten van India en het voeren
van oorlog met de Joden om Palestina
aan de Arabieren te geven is zulk een
ongerijmdheid van gedachten en daden
als zelden is voorgekomen in de ge
schiedenis van de menschheid."
Churchill critiseerdc vervolgens de bin
nenlandsche politiek van de Labour-
regeering. Hij vond het treurig, dat de
voedselpositie in Engeland in het eer
ste vredesjaar slechter was dan tijdens
het laatste oorlogsjaar. Tenslotte ver
klaarde Churchill, dat hy en de zijnen
zich onverbiddelijk zullen blijven ver
zetten tegen nationalisatie der transport
middelen en electriciteitsbedrijven.
In zijn antwoord aan Churchill ver
klaarde Attlee, dat de voedselpositie van
Groot-Brittannië moeilijker is dan ge
durende den oorlog, maar voor de massa
van het volk gunstiger dan In vredes
tijd. Attlee betreurde Churchill's opmer
kingen over Palestina: Engeland moet
.zoowel de belangen der Arabieren als die
van de Joden in het oog houden. Naar
samenwerking met de V.S. is ernstig ge
streefd.
van den heer Maenen is toe
gezegd, dat spoedig een regeling
tegemoet kan worden gezien ter ver-
leenónig van passende uitkeeringen aan
werklieden!, die voor den oorlog in
Duitschland werkzaam waren en thans
de hun ingevolge de Duitsche sociale
wetgeving verschuldigde ouderdoms- of
invaliditeitsrente niet ontvangen, wel
ke hun toekomt ingevolge een destijds
tusschen Nederland en Duitschland op
dit punt getroffen overeenkomst. Vele
leden vestigden er de aandacht op, dat
deze regeling intusschen nog steeds niet
is afgekomen.
Vele leden achtten het gewenscht, dat
naast de reeds by de Kamer aanhangig
gemaakte wettelijke instelling van een
Ziekenfondsraad zoo spoedig mogelijk
een Centrale Raad voor de Volksgezond
heid bij de weit wordt ingesteld.
Sommige leden vestigden de aandacht
op den ergerlijken achterstand in de
uitkeering van subsidies voor de volks
gezondheid. Nadrukkeiyk vroegen enkele
leden nog eens de medewerking van
den minister voor het beschikbaar stel
len van vervoermiddelen voor degenen,
die met de zorg voor de volksgezondheid
zijn bSlast.
Wegens den financieelen nood, waar
in de koloniehuizen verkeeren, werd
aangedrongen op een zoo spoedig mo-
gelijke uitkeering van subsidies, alsme
de van de beschikbaar te stellen gelden
aan die huizen, welke met groote kos
ten voor herstel htm taak reeds hebben
hervat. Een subsidie van 20.000 gulden
voor de opleiding van geztasverzorgsters
is zoo meenden eenige leden be
slist te laag.
In den nacht van 10 op 11 November
is de Zuidwand van de Royer-sluis in
de haven van Antwerpen over een lengte
van 95 meter ingestort. Hierdoor is de
op één na de grootste zeesluis van de
Antwerpsche haven buiten gebruik ge
steld. De aangerichte schade is zeer
aanzienlijk. Voor zoover kon worden na
gegaan hebben de sluisdeuren zelf niet
geleden. De herstellingswerken aan de
sluis, die het tijdens d ekrijgsverrichtin-
gen hard te verduren heeft gehad, zullen
geruimen tyd in beslag nemen. Er zijn
geen persooniyke ongelukken te betreu
ren,
De regeering van Albanië heeft En
geland gewaarschuwd, dat elke poging
van de Britsche vloot de Albaneesche
territoriale wateren van mijnen te zui
veren, beschouwd zal worden als een
„bewuste schending der Albaneesche
souvereiniteit".
In een nota heeft d© Britsche regee
ring geantwoord, dat zij geen redenen
aanwezig acht niet met het vegen der
mijnen door te gaan.
Volgens officieele mede'deeling van
Mac Narnef zullen de 600 handelssche
pen der Donaulanden, die in de Ameri
kaansche. zone tussèhen Passau en De-
gendorf onderkomen hadden gevonden,
aan de Donaulanden worden teruggege
ven. Men herinnert zich, dat de Ameri
kaansche politie enkele maanden geleden
veel verdachte personen op deze schepen
heeft gearresteerd en wapens in beslag
heeft genomen. Sindsdien bevonden de
schepen zich onder directe controle der
Amerikaansche troepen.
Ondanks de sterk verhoogde prijzen,
vergeleken met voor den oorlog, worden
vele der tentoongestelde konijnen op de
tentoonstelling van de National Live
stock Associations in de Royal Horti
cultural Hall te Westminster gekocht
door fokkers uit Nederland, Italië,
Frankrijk en België.
De konijnen voor den handel brengen
35 Pond op, Havana's 25, Seal 40 en
Chinchilla's 25 Pond.
Rechts hoven: Vijf en twintig millloen
Franschen hebben Zondag de nieuwe
Eerste Kamer van Frankrijk gekozen.
Zelfs de slotzusters ontbraken niet op
het appèl en hebben zij het maar voor
een oogenblikje haar klooster verlaten,
om haar stemplicht te vervullen. Links
boven: Van dezen bommenwerper, de
B 36, van de U.S. Army Air Forces, heb
ben de Amerikanen gezegd, dat hij „een
atoombom kan vervoeren tot in welk
bewoond deel der wereld ook, en daarna
weer op zijn basis kan terugkeeren"Vol
gens de Amerikanen is dit de grootste
bommenwerper ter wereld
De Bijzondere Raad van Cassatie zou
vandaa.a1 uitspraak doen in de zaak tegen
Arnold Meyer, den voormaligen leider van
„Nationaal Front", die ter zake van „het
voortgezet misdrijf van opzettelijk in tijd
van oorlog den vijand hulp verleenen" door
het Bijzonder Gerechtshof te 's-Hertogen-
bosch was veroordeeld tot een gevangenis
straf van vijf jaar met aftrek van voor
arrest, waaronder tevens begrepen de tijd,
dien hij, op last van het „Militair Gezag"
In het kamp te Vught heeft doorgebracht,
zoomede tot ontzetting uit het actief en
passief kiesrecht voor den tijd van tien
jaar.
De procureur-fiscaal, prof. mr. G. E.
Langemeyer, had hy de behandeling de
zer zaak 16 October 1.1. geconcludeerd tot
vernietiging der sententie van het Bos
sche Hof, alleen voor wat de bijkomende
straf betreft, welke hij bepaald wenschte
te zien op ontzeting uit de belde kies
rechten voor het leven.
De Raad heeft de uitspraak voor onbe-
paalden tijd aangehouden, ten einde na
dere Inlichtingen te verkrijgen omtrent de
vraag of Meyer voor zichzelf of voor zijn
partij gelden heeft ontvangen van of door
middel van D-uitsche rijde.
Dit onderzoek wordt opgedragen aan het
Nederlandsch Genootschap tot zedelijke
verbetering van gevangenen, dat schrifte.
lijk aan den Raad rapport zal uitbrengen
Het zal het publiek opgevallen zijn,
dat er den laatsten tijd geen aal en pa
ling in de vischwinkels verkrijgbaar is
en terecht zal men zich afvragen, waar
dit kostelijke product gebleven is, aldus
c'eelt men ons van bevoegde zy<jp mede.
Tot goed begrip moge dienen, dat de
voornaamste aalproductie in ons land
komt van het IJsselmeer en wel gedu
rende den tyd, dat de kuilvisschery is
toegestaan. Om biologische redenen is
de kuilvisschery, het visschen met een
sleepnet, niet het geheele jaar toege
staan en bestaat er een gesloten tijd
voor deze visscherij van 1 October tot
1 Mei van het volgende jaar.
Gedurende dezen tyd mogen wel an
dere vangmethoden, zooals fuiken-,
hoekwant- en hengelvisschery enz., wor
den toegepast, doch de vangsten met
deze vlschtuigen zijn in verhouding tot
de opbrengsten van de kuilvisschery
zeer gering.
Uit den weekstaat van de Nederland
sche Bank per 11 November blykt, dat
de bankbiljetten in omloop in de week
van 4—11 Nov. met 20 millioen zijn
gedaald tot 2.608.073.785.
Zaterdag zal van Batavia uit de eer
ste proefvlucht vopr den dienst Bata-
via-Los Angeles gehouden worden, aldus
verklaarde te Batavia de adjunct-di
recteur van de K.N.I.L.M., de heer Ver-
steegh. Omstreeks 1 December zal de
dienst worden geopend.
De rivier de Mozzen op Sardinië is tengevolge van regenstormen buiten haar
oevers getreden, waardoor 33 menschen gedood weiden en duizenden huizen wer
den verwoest. De slachtoffers van deze overstrooming trachten uit de ruïnes te
redden wat er nog te redden valt.
Aan het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer van de commissie van rapporteurs
over het ontwerp van wet tot het treffen
van voorzieningen op het gebied van den
dienstplicht is het volgende ontleend:
Verscheidene leden verklaarden ernstig
bezwaar te hebben tegen de wijziging, tij
dens de behandeling In de Tweede Kamer,
in het wetsontwerp aangebracht. Bij de
opstelling hiervan is. zoo betoogden zij, een
stelsel gevolgd, wellicht aannemelyk voor
het crlsisitivoerrecht van vóór den laatsten
oorlog, doch weinig aanbevelenswaardig
voor de regeling van onderwerpen, als thans
aan de orde zijn, nu het geldt de vaststel
ling van zeer ver strekkende en de volks
vrijheid In hooge mate beroerende rege
lingen.
Dat de regeering, trots de weerstanden
en tegenheden van velerlei aard, welke
zfl bij haar beleid heeft moeten onder
vinden o.a. gebrek aan scheepsruim te
er in is geslaagd, aan al de haar ge
stelde eischen zoo goed mogelijk tege
moet te komen, dat thans geregeld troe
pen naar de Oost kunnen worden ge
dirigeerd en dat zelfs laatstelijk een
divisie daarheen kon worden uitgezon
den, moet stemmen tot waardeering van
de regeeringspolitiek. te dezen gevolgd,
alsmede van de werkkracht van de mi
nisters van Oorlog en van Marine en hun
directe ambtsvoorgangers-
Vele leden erkenden, dat het thans nog
niet mogelijk is den dienstplicht naar
vaste normen voor langen duur te rege
len. Deze leden waren'van oordeel, dat de
Infanterie het hqgfdwapen 'zal blijven. Het
is dit in den laatsten oorlog ook geweest.
Alleen de Infanterie zal duurzaam bescher
ming kunnen verleenen en in staat zijn
vijandelijke gebiedsdeelen te bezetten.
Mankracht zal boyendien van noode zijn
voor de vervulling van tal van onmisbare
militaire functies van secundairen aard.
Verscheidene leden Juichten toe. dat het
probleem van de ontspanning van onze
vrijwilligers en dienstplichtigen zoozeer de
aandacht der regeering heeft. Minder goed
konden zij zich echter vereenigen met de
wijze, waarop dat vraagstuk soms wordt
opgelost. Met zeer gemengde gevoelens toch
De Secretaris-Generaal, mr. Van
vRhijn, als vertegenwoordiger van den
minister van Sociale Zaken, den voor
zitter van de Fédération Internatio
nale Pharmacie en talrijke gasten uit
binnen- en buitenland en een groot
aantal leden hadden zich gistermid
dag verzameld in het Indisch Insti
tuut te Amsterdam, om in een
plechtige bijeenkomst het eeuwfeest
van de Maatschappij tot Bevordering
van de Pharmacie en van het depar
tement Amsterdam dezer Maat
schappij te herdenken.
Dr. Blok, als voorzitter van het depar
tement Amsterdam en de heer J. Nieu-
wenhuis, als voorzitter van de Maat
schappij gaven een duidelijke, beknopte
Roman op een
Waddeneiland
8)
Wat vervelend dacht hy. Bleef ze
maar weg!Hij vond, dat ny
zich deze unieke gelegenheid om
een poos met Helke Paulsen samen
te zyn, niet mocht laten ontglip
pen. Zoo'n kans kwam waarschijnlijk
n>et gauw weer. Hij overlegde haastig.
Neen, Gesa mocht hem hier niet met
de dochter van Jan Paulsen aantreffen.
En evenmin zou het voor Helke om aan
te zien zijn, dat hij met een ander meis
je naar het duin roeide. Het speet hem
hu nogi meer, dat hy aan den wensch
van Gesa had toegegeven. Wat had zij
daarginds ook te maken? En waarom
zou hij zich iets van hajar aantrekken?
Zij was de zuster van Hein, goed, en
daar had hij rekening mee te houden,
maar in elk geval had zij zich nu aan
hem opgedrongen.
Daar stond hij nu met zijn innerlijken
tweestrijd. Dat kwam ervan, als je niet
onmiddeliyk voet by stuk hield. Neen,
't was zyri bedoeling niet, Gesa voor het
hoofd te stooten. Maar nog veel minder
hou hy Helke nu eenvoudig naar huis
sturen. Dat deed ie voor niets ter we
reld!
„Weet je," zei hy opeens, „ik heb
ergen haast, 'k Moet nog naar het Zui-
derzand. Weet je wat, jij vaart-mee!"
„Naar het duin?" vroeg zij, verlegen
'en blij tegelijk. „Maar dat gaat niet,
Kay, dat houdt me veel te lang op."
„Gaat bestin een uur of twee, drie
zyn we terug. Kom maar, Helke, je
verzuimt er niets mee.... Of ben je
bang?"
Zij liet hulpeloos de armen hangen en
zag hem besluiteloos aan.
Hij herhaalde zyn verzoek. Zonder te
antwoorden sloeg zy verdrietig haar
oogen neer.
Hij zag, dat ze graag mee zou gaan,
maar uit vrees voor haar ouders aarzel
de. Ongeduldig drong hij aan. Weer
.kwam uit de verte de slag van een klok,
dóór den wind vervaagd. Twee uur!
Kay rekte zich uit. Dan nam hij plot
seling' besloten het meisje op, tilde haar
hoog op zijh armen en droeg haar vlug
in de roeiboot.
„Ziezoo," lachte hy overmoedig. „Ik
ontvoer je gewoonweg. Je bent er toch
niet boos om, hè?"
Zij bloosde diep, spartelde wild met
haar beenen en schold hem uit. Doch
haar tegenstand was in het geheel niet
ernstig gemeend. Toen hij haar achter
in .de boot by het roer had neergezet en
haastig de riemen greep, om de schuit
met een paar forsche slagen de baai
uit naar het vrije wad te roeien, lachte
zy hartelijk. Aan een poging om te ont
komen had zy geen oogenblik gedacht.
„Nee maar," zei ze, nog hijgend van
de emotie, „je bent toch nog dezelfde
wildebras van vroeger. Och hemeltje,
Kay, ik ga wét graag met je mee als
er maar niemand erg in heeft."
„Nou, en Wat zou dat nog?" vroeg hij.
Zij antwoordde niet, maar hurkte wat
dieper neer op den bodem, vatte het
roer en stuurde de boot in rechte lijn
naar het duineneiland, dat met zijn
lange, geelwitte zandheuvels in de verte
uit den grijsgroenen vloed van de wad
denzee opdoemde.
Kay, nu vol bruisenden levenslust,
hanteerde de riemen en zag haar vroo-
lijk aan.
,,'t Is zes jaar geleden, dat we daar
voor het laatst geweest zijn weet je 't
nog? Maar toen heb je mij een draai om
me ooren gegeven, waar je nog altyd
niet voor geboet hebt."
„En of!.... En waarom, weet je dat
ook nog?"
„Dat'zal ik myn leven lang niet ver
geten. Ik mocht dat trotsche juffertje
niet eens een zoen geven!"
Zy bloosde opnieuw en lachte be
schaamd.
Over haar schouders heen keek hij
naar het eiland en daar zag hy op de
zandverstuiving aan de Noordkaap Gesa
Lührs staan, die roerloos zijn boot na
staarde.
Ze is toch gekomen, dacht hy, niet
bijster op zijn gemak, en nu ziet ze, dat
ik met Helke ben weggevaren
Maar hij deed zyn best, Helke niets
te laten merken en hij wist te voorko
men, dat zij naar het eiland omkeek en
het andere meisje aan de Noordkaap
ontdekte.
De overtocht naar het Zuiderstrand
duurde bijna een uur. .Toen zij eindelyk
hun bestemming bereikten, was Kay
hartelijk bly, want de ongewone in
spanning van zijn armspieren had hem
kennelijk vermoeid.
Zij trokken de boot een eind op het
vlakke strand, bliezen eens uit en slen
terden naar de plek, waar een breede
geul de hooge helling van het uitge
strekte duin onderbrak.
„Kijk eens, Helke," zei Kay, „de geul
Is inmdidels een echte pas geworden.
Weet je nog, dat we hier soms den hee-
len middag glijbaan speelden?"
„O ja, wat was dat leuk!"
„Eerst was je bang, Helke. Maar toe»
ik beneden ging staan ofn je In myn
armen op te vangen, liet je je kalmpjes
glyden."
„Ja,EigenaardigIk heb altijd ver
trouwen in jou gehad, hè?"
Hy zag haar peinzend aan. „Was dat
nóg maar zoo," zei hy na een poos, en
toen zü hem niet scheen te begrijpen, en
bleef zwijgen, nam hij haar bij de hand.
„Laten we naar boven gaan!"
Boven aangekómen stonden zy een
poos stil en staarden de wydte in naar
het oosten, waar hou wad zien met zyn
eilanden uitstrekte, en naar het westen,
waar de open zee blonk en ver aan den
horizon een paar visschersschuiten en
een stoomboot voorby trokken.
Daarna gingen zy aan den anderen
kant de zacht glooiende helling af, om
spoedig stil te staan voor een beschei
den blokhut, die Kay's vader hier in een
tegen wind en water beschermde del
had gebouwd.
„Daar staat ze," zei Kay, „en ze is
nergens beschadigd. Dat valt me mee.'
Met den meegebrachten sleutel opende
hy de smalle eiken deur, Toen trad hy
binnen en maakte een der zijluiken
open, zoodat het daglicht het kleine ven
ster binnenstroomde.
„Moet je zien, Helke, hoeveel netten
hier geborgen zijn! En daar hebben we
twee geweren voor de zeehondenjacht.
En hier de fuiken en de oesterkoxven.
En alles prima in orde
„Ja," zei Helke, die naast hem kwam
staan en haar hand op zyn arm legde,
„je vader was 'n beste man, zoo yverig
practisch en degelijk, en daarbij zoo op
recht. Wat jammer van hem...."
levensbeschrijving van de honderdjarige.
De heer Nieuwenhuis sprak van de
moeilijkheden die men had ondervonden,
cm wettelijke erkenning en handhaving
van de rechten van den appthekers-
stand te verkrijgen. Spr. memoreerde
ook den zwaren tyd van de Duitsche
bezetting, toen dé Maatschappij had
moeten plaats maken voor de Apothe
kerskamer. Hij deelde vervolgens mede,
dat namens de jublleerende Maatschappij
een telegram van eerbiedige hulde aan
H. M. de Koningin was gezonden. Aan de
Deensche Pharmaceutische Vereenigmg
werden twee Delftsche borden aangebo
den als dank voor de hulp. die de leden
van deze vereenigmg dadelijk na de bevrij
ding aan hun Nederlandsche collega's
hebben verleend. Daarna hield prof. dr.
Van Arkei een lezing ovér de ontwik
keling van de geneesmiddelen van plant-
aardlgen en dierlijken oorsprong. Ver
volgens reikte een vertegenwoordiger
van de Engelsche Pharmaceutische Ver
eenigmg de Hanburry-medaille uit aan
dr. Jansonius, als erkenning van zijn
verdiensten voor de pharmaceutische
wetenschap.
De secretaris-generaal, mr. Van
Rhyn, bracht daarna de gelukwenschen
van de regeertag over en wees op de
goede samenwerking, die er tegenwoor
dig tusschen de rageering en de Maat
schappij bestaat.
Nadat de heer Nieuwenhuis had be
dankt voor alle gelukwenschen en voor de
geschenken en bloemstukken, recipieerde
het bestuur in de hall van het Insti
tuut.
Naar wij van goed ingelichte ayde
vernemen, heeft het onderhoud 9Us-
schen het gemeentebestuur van Otter-
sum met eenige Nederlandsche en En
gelsche officieren tot resultaat geleid,
dat de ontplofbare hoeveelheden mu
nitie en mijnen in de naaste toekomst
tot 1/6 van de thans gebruikelijke hoe
veelheid zal worden teruggebracht. Het
gunstige gevolg hieivan is, dat de scha
de, voortvloeiende uit de ontploffingen
in het Noord-Limburgsche grensgebied
minder erg zullen zyn.
hadden deze leden kennis genomen van
de geestdriftige verslagen van tournees
door Ned.-lndië van cabaret-artisten. Zij
waren namelijk van meening, dat het mee-
rendeel van de aldaar vertoevende vrywil-
ligers en dienstplichtigen, gelet op het
milieu, waaruit zij afkomstig zyn, op hun
beginselen en op hun levenshouding, ge
wend zün op andere wyze hun vrijen tyd
te besteden dan door het bywonen van
variété-voorstellingen. Deze leden verzoch
ten de regeering te bevorderen, dat ook
aan dezulken de mogelijkheid wordt re-
boden zich te ontspannen op een wijze,
die hen bevredigt en hun de gewenschie
levensvulling biedt.
Verscheidene leden achtten het nood-
zakeiyk, dat thans reeds wordt over
wogen. hoe op den grondslag1 van de
huidige organisaties het meest doeltref
fende leger-stelsel kan worden bpge-
bouwd. Te dien einde zouden zij gaarne
vernemen, hoe de regeering zich voor
stelt de lichtingen, die thans onder de
wapenen zijn. af te lossen en welke de
bestemming van deze lichtingen wordt.
Nog stelden zy de vraag, welke bestem
ming wordt gegeven aan de oudere lich
tingen waarop de bepalingen van de
dienstplichtwet nog van toepassing zijn.
Verder achtten zij het van belang, dat
werd medegedeeld, welke troepen er be
schikbaar zijn en welke er ter beschikking
zouden kunnen komen, indien de inter
nationale toestand een zoo ongunstige
wending zou nemen, dat er in Europa weer
een oorlog zou uitbreken.
Daar de leden, hier aan het woord, Ne
derland moreel verplicht achtten, hij te
dragen tot de bezetting van Duitschland.
dient bit den opzet der legerorganlsatie
ook daarmede reeds onmiddeliyk te wor
den gerekend.
Ten slotte werd er op aangedrongen, dat
de regeering bij de verleening van vrijste -
ling acht zou slaan op de belangen van de
groote gezinnen.
Gisterennacht omstreeks 1 uur is een
autobus van de garage Dusseldorp te
Lichtenvoorde tegen de leuning gereden
van de Bailey-brug tusschen Zutphen
en Warnsveld. Het voorste gedeelte van
den bus werd vernield, de radiateur arong
zioh vast tusschen de constructie van de
brugleuning. In den bus bevond rich een
gezelschap van 16 personen uit Winteer-
wijk en Lichtenvoorde, leden van een
kegelclub. ale van een concours te Bram
men naar huls terugkeerden.
Tengevolge van den schok en door
glasscherven werden verschillende in
zittenden gewond, waarvan drie vrij
ernstig. Dokter Thate uit Warnsveld
verleende de eerste medische hulp,
daarna werden allen naar het alge
meen ziekenhuis te Zutphenver
voerd.
13 Passagiers konden, na verbonden te
rijn, met een andere vervoergelegenheid
naar huis gaan, doch twee Winterswij -
kers en een inzittende van Lichtenvoorde,
n.l. de heeren Kwant, Bos en Raat, wer.
den in het ziekenhuis opgenomen. De
chauffeur J. H. N., die bekneld heeft ge
zeten. klaagde wel over pijn in de borst
kas, maar behoefde niet in het zieken
huis te worden opgenomen.
De oorzaak van het ongeval is waar.
schynlijk te wijten aan den toen hangen
den dichten mist en aan de gladheid vap
het wegdek van de brug.
Het Nederlandsche m.s. Zuiderdam,
12150 brt., dat de Duitschers 22 Sep
tember 1944 in de Maas tegenover
Maassluis tot zinken brachten, is 13
November met behulp van meer dan
duizend arbeiders en negen lieren ge
licht.
Men is er in geslaagd het schip recht
te'trekken, na eerst 2500 ton slib uit de
ruimen te hebben verwyderct Een
gunstig gety wordt nu afgewacht om
het schip naar de Waalhaven te Rotter
dam te sleapen, hetgeen vermoe delljk
einde dezer week zal geschieden.
Zooals bekend beho ort de „Zuider
dam" aan de HollandAmerika Lyn.
De vyand heeft haar als blokkadeschip
gebruiktj om de vaart op de Maas te
stremmen.
1 November j.l. bedroeg het aan
tal aangegeven radio-ontvangtoestellen
649.128 tegen 618.919 pp 1 October j.L
1 October jd. bedroeg het aantal aan
sluitingen op het RyksdistrMJatienet
458.995 tegen 452.683 1 September j.l.
Helene Schwerzel, die er van beschul
digd wordt dr. Karl Goerdeler. voormalig
burgemeester van Leipzig en een der lei
ders in het mislukte complot tegen Hitier
in 1944, aangegeven te hebben, zal Don
derdag a.s. door een Duitach tribunaal wor
den. berecht.
