Verbod tot vervoer van vee
over groote rivieren
Ontstellende smokkelhandel
over Zuidelijke grens
Vraag naar radio's overtreft
ver het aanbod
WRAK VAN DE DAKOTA GEVONDEN
op helling van „Wetterhom
„Vrijwillige verduistering"
in de Ver. Staten
Verkiezingsoverwinning van het
Roemeensch regeeringsblok
I
m
Eind 1947 voldoende kunstzijden
kleeding
m
Militaire gebeurtenissen
1940 onder* de loupe
Dit jaar 80.000 toestellen in den
handel gebracht
EEN NIEUWE RUBRIEK
r -
Truman en Lewis op hun posten
Zal Engeland de erkenning van
regeering-Groza intrekken
Gebrek aan chemicaliën en
kleurstoffen
Televisie in België en Amerika
LANGS FORSCHE
LIJNEN
Tol hoofd en hart
Totaal rond 50.000 man in Indië
Amerikaansck toestel
Met ingang van
24 November
„STAAKT HET VUREN"
NIET NAGEKOMEN
Parys-Londen in
41 minuten
Zullen parachutisten
worden ingezet?
Onderscheiding voor
Ned. Roode Kruis
Baltische dienstmeisjes
naar Nederland
Onverwachte resultaten
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1146
69ste JAARGANG No. 23705
TERRORISTEN OP BALI
GEDOOD
Telegrammen aan dr. Beel
Straalvliegtuig maakt
nieuwe recordvlucht
Engelsch vliegtuig stort neer
op een autobus
^Dynamiet-maniakjn Stockholm^
DE MIJNWERKERSSTAKING
PRESIDENT ONDERBREEKT
ZIJN VACANTIE
Gouden medaille aan Prinses'
Juliana overhandigd
BUREAUX VAN REDACTIE EN «.UtvilNISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143450
ABONNEMENTEN: 50 ets, p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd- hoofdredacteur: X' Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERIENTIETARIEF 30 cents pei millimeter
hoogte. Ingezonden mededeel:nger dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m hoogte.
De administratie behoudt zien het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
De smokkelhandel in vee en paarden
naar België Is sedert geruimen tijd in
ontstellende mate toegenomen. Duizen
den stuks vee zijn op onregelmatige
Wijze over de grens gebracht, hetgeen
niet alleen groote' schade toebrengt aan
de vleeschvoorziening en nadeelig is
voor de ontwikkeling van den "veestapel
in ons land, doch ook leidt tot een ver
lies aan deviezen, waaraan paal en
perk gesteld moet worden. Indertijd
zijn ter beteugeling van het kwaad be
palingen uitgevaardigd ter versterking
van de grenscontrole op het vervoer
van vee, doch de?e bepalingen hebben
onvoldoende uitwerking gehad, terwijl
ook een verhoogde krachtsinspanning
van den Centralen Controle Dienst in
de grensgebieden het omvangrijke
euvel niet heeft kunnen terugdringen,
hoe succesvol het plaatselijk optreden
ook veelal was.
Thans echter heeft het Bedrijf
schap voor Vee en Vleesch een ver
bod afgekondigd van het vervoer
van vee en paarden over de groote
rivieren van ons land, welke Neder
land in een Noordelijk en Zuidelijk
gebied scheiden. Op deze wijze
wordt de mogelijkheid geschapen
den aanvoer van vee naar het Zuid
den, bestemd voor den clandestie-
nen uitvoer, af te snijden. Het ver
bod treedt in werking met ingang
van Zondag 24 November.
De grens tusschen de twee gebieden
wordt van de Oostelijke rijksgrens
naar het Westen gevormd door de
volgende rivieren en stroomen: de Rijn
tot de splitsing van Rijn en Waal, de
Waal. de Merwede tot de splitsing van
Merwede en Nieuwe Merwede, de
nieuwe Merwede, het Hollandsch Diep
en vervolgens de stroomen, gelegen
tusschen de provincie Zuid-Hollanfl
eenerzijds en de provincies Zeeland en
Noord-Brabant anderzijds.
Van het verbod om paarden en vee
van het Noorden naar het Zuiden te
vervoeren, zal slechts in zeer bijzondere
gevallen ontheffing worden Verleend.
Naar schatting zijn meer dan 70 ter
roristen gedood toen Nederlandsehe
troepen tegenmaatregelen namen in
verband met een aanval, dien 75 terro
risten 21 November op een politie-deta-
chement te Tabanan (Bali) hebben uit
gevoerd, aldus meldt de Regeeringsvoor-
lichtingsdienst. Aan Nederlandsehe zijde
vielen geen dooden.
Dit jaar heeft de Nederlandsehe
radio-industrie 70.000 tot 80.000, voor
het meerendeel kleinere, radiotoestel
len in den handel gebracht. Men zal
zich wellicht afvragen, waar deze
toestellen blijven en waarom men
dan geen radio's in de winkels ziet-
Het antwoord luidt, dat de vraag
ongeveer het tienvoudige van het
aanbod bedraagt en dat de handel
daarom lijsten voor de aflevering
aanlegt. Hoewel ongeveer 50 pro
cent van het aantal in 1939 ver
kochte Nederlandsehe toestellen in
den loop van dit jaar de Nederland
sehe huiskamers bereikt, kan slechts
ongeveer 10 procent van het aantal
gegadigden tevreden worden gesteld.
De stichting „Indië in Nood" heeft
een telegram aan dr. Beel gezonden,
waarin er op wordt gewezen, dat Van
Mook het Nederlandsehe volk omtrent
zijn plannen in onwetendheid laat. Het
bevel „staakt het vuren" wordt voorts
door de Indonesische troepen niet na
gekomen. Op allerlei plaatsen gaan de
aanvallen door. Aangedrongen wordt
aan deze onwaardige en misdadige toe
standen oogenblikkelijk een einde te
maken.
Dë politieke partijen in Batavia heb
ben eveneens een telegram gezonden aan
den minister-president, waarin er met
klem op wordt aangedrongen de belofte
te vervullen om bekwame vertegenwoor
digers en een vertrouwehsman uit Ned.-
Indië naar Nederland te ontbieden, om
hun meeningen in de Staten-Generaai
uiteen te zetten aangaande specifiek
Nederlandsch-Indische belangen. In
verband hiermede vragen zij om uitstel
van beslissing door de regeering en de
Staten-Generaai.
1 i
Het Engelsche vliegtuig met straal
aandrijving van het type Lancaster,
het eerste passagiersvliegtuig met
straalaandrijving, is Vrijdag in 41 mi
nuten van Parijs naax Londen gevlogen
en heeft zoodoende zijn eigen record
voor het oversteken van Het Kanaal.
Riet 9 minuten verbeterd. Het vorige
record werd 18 November gevestigd.
Het vliegtuig was in het geheel 49
minuten in de lucht; 8 minuten werden
besteed voor het cirkelen boven de
luchthavens van VillacouMay en Lon
den.
Een vliegtuig van de Royal Air Force,
dat op het punt stond te landen, is te
Locking in botsing gekomen met een
autobus van twee verdiepingen. Volgens
de eerste berichten werden zeven man
van de R.A.F., die zich in den autobus
bevonden, gedood en twintig a dertig ge
wond. Van de inzittenden van het vlieg
tuig liep niemand eenig letsel op.
Twee inwoners van Den Bosch gingen
d?s avonds de herstelwerkzaamheden in
«ogenschouw nemen, welke aan de spoor
brug over de Dieze waren uitgevoerd. Ter-
Wijl zij op de brug stonden, nadprde een
trein uit Nijmegen. Op het nippertje kon
één der mannen zich nog in veiligheid
stellen. Van den tweeden is tot nu toe
echter geen spoor te bekennen. Men ver
moedt, dat de man bij de poging om zich
te redden van de brug te water is geraakt.
Deze gegevens verstrekte de voorzitter
van het Centraal Bureau tot Bescher
ming van den Radiohandel, (Cebubera),
de heer M. Franken. Deze organisatie
omvat de Nederlandsehe fabrikanten en
importeurs van radiotoestellen. De heer
Franken deelde mede, dat de totale pro
ductie van radiotoestellen, m Nederland
over een tijdvak van twee jaar voldoen
de zou zijn om lederen afnemer in het
binnenland tevreden te stellen. Aange
zien export echter dwingend noodzake
lijk is, kan een gunstige radiomarkt in
het binnenland zich voorloopdg nog niet
ontwikkelen. De tijd zal leea-en, wat in
de toekomst kan worden gedaan.
De radiofabricage, aldus de heer Fran
ken, is voornamelijk gericht op kleine
toestellen en zelfs gedeeltelijk op toe
stellen met één golflengte, de midden
golf. De aan de radio-industrie toege
wezen materialen, voornamelijk messing,
zijn zeer krap. Het is dus te begrijpen,
dat men hiermee woekert. Om zooveel
mogelijk toestellen op de markt te bren
gen, zonder aan kwaliteiten te tornen,
dient men dus klein te bouwen.
De Stockholmsche politie heeft
duizenden vrijwillige helpers gerecru-
teerd om een dynamiet-maniak,
die reeds zeven achtereenvolgen,
de Zaterdagavonden gehouwen in het
centrum van Stockholm heeft opgebla
zen, te grijpen
De politie heeft verklaarddat zij
in staat zal zijn 3 minuten na een
ontploffing de geheele omgeving af te
zetten. Bijzondere ^maatregelen zijn op
de politièbhreaux genomen om al dege
nendie op de plaats van de ontplof
fing zullen worden aangehoudenop te
kunnen brengen. I
De onderteekening. van het Fransch-Neder landsch cultureel verdrag op het Ministe
rie van Buitenlandsche Zaken te Parijs. Mr. Star Busman, zaakgelastigde van Ne.
derland in Frankrijk, teekent het verdrag. Links van hem Georges Bidault, die
in naam van Frankrijk teekende en rechts mr. Dumaine, chef van het protocol.
Achter mr. Dumaine staat prof. J. J. Gielen, minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetensch appen
J fet is de besliste taak van de Katholieke pers de verdieping van
f~7 het inzicht in de Katholieke idealen te bevorderen. Hierbij dient
zij er zich van bewust te zijn dat dit een proces van langen duur
beteekent.
De ervaring leert dat, bij een oogenschijnlijk enthousiaste
deelname van velen aan een bepaalde beiveging, het inzicht van de
1massa in de uiteindelijke ideaalstelling van zulk een beweging eerst veel
later optreedt. Bij extremistische bewegingen als het nationaal-socialisme
bleek dit tot funeste gevolgen te leiden. T.a-v. bewegingen, welker doel
stellingen wij onderschrijven en icaarvan wij een overtuiging hebben,
dat zij tot een meer i deale samenleving voeren, is dit evenwel te
betreuren.
Sinds jaar en dag strijdt ons blad voor 't hebben van 'n open oog voor
t i&eaal eener beweging, waarvoor tijd en geld en moeite worden geofferd."
'Zeer bijzonder geldt dit den Katholieken arbeiders en hun beweging.
Teneinde onze taak als Katholiek dagblad in dit opzicht nog beter te
kunnen vervullen, noodigden wij een kenner der Kath. Arb. Beweging in
Nederland uitzijn inzichten omtrent doel en wegen dier beweging als
mede de talrijke vraagstukken, die de arbeiderswereld van nu beroeren,
in ons blad te willen ontvouwen.
Het feit, dat op 8 Dec. a.s'. de Utrechtsche Diocesane Bond zijn
stichting op 1 Oct. 1893 herdenkt (welke herdenking werd ver
traagd door den oorlog) was een geschikte aanleiding deze nieuwe rubriek
bij onze lezers te introduceeren.
Hier immers ligt het wezenlijk begin van de Katholieke Arbeiders
Beweging in Nederl&nd. .zooals wij die thans in heel haar forschheid
kennen.
Een Britsche Lancaster en twee
Amerikaansche Vliegende Forten
hebben gisteren in den namiddag het
wrak van het vermiste Amerikaansche
Dakota-toestel ontdekt. Het toestel ligt
op 3000 meter hoogte op de Oostelijke
helling van den Wetterhorn, een
bergtop in de Jungfrauketen, 13 Km.
ten Zuid-Oosten van Interlaken. Een
radiotoestel, voedsel, medicamenten en
waarschuwingsmateriaal werden di
rect afgeworpen.
Een der Vliegende Forten werd be
stuurd door generaal Ralph Snavely,
wiens vrouw zich aan boord van het
verongelukte toestel bevond. Het vlieg
tuig ligt op een kale bergvlakte, waar
de wind snelheden bereikt van 120 Km.
per uur.
Inmiddels zijn C 47's met nieuwe
voorraden op weg naar de plek van het
ongeluk, aangezien van het veronge
lukte vliegtuig een kort radio-bericht
was ontvangen luidende: „Gebrek aan
voeding en kleeding".
Uit Interlaken is een groep Zwitser-
sche berggidsen, vergezeld van Ameri-
kaanséie verpleegsters en doktoren,
oogenblikkelijk naar de plaats des on-
heils vertrokken.
Spoedig nadat de Dakota was gevon
den, viel de nacht in. waardoor het on
mogelijk werd onmiddellijk eerste hulp
te verleenen. De Amerikaansche para
chutisten-vrijwilligers te Frankfurt, die
zich gereed hielden, konden dus niet
meteen worden ingezet.
Op het hoofdkwartier van de Ameri
kaansche luchtmacht heeft men ver
klaard, dat het zeer twijfelachtig is, of
de parachutisten Vrijdagavond nog zou
den trachten te springen.
Voorbereidingen zijn echter getroffen,
om te trachten de operatie Zaterdag
morgen vroeg ten uitvoer te brengen.
Een piloot van de R.A.F., luitenant
Thomas Frewin, heeft medegedeeld, dat'
hij morgen een poging zal wagen met
een zweefvliegtuig te landen in de na
bijheid van de plaats, waar de Ameri
kaansche Dakota is neergekomen. Hij
heeft het besluit genomen ondanks de
waarschuwingen van Amerikaansche
autoriteiten op luchtvaartgebied. „Wij
zuilen landen," zoo zeide Frewin, „maar
ik kan niet zeggen of we onbeschadigd
zullen neerkomen".
De laatste berichten van het vliegveld
Orly zeggen, dat 8 van de 11 slachtof
fers gezien zijn, terwijl zij zich in. de
nabijheid van het wrak bewogen. Er
woedt daar thans een hevige storm.
Volgens onbevestigde berichten uit
Fransche bron is in het gegied van den
Mont Blanc het wrak van een tweede
vliegtuig gevonden, mogelijk dat van
een sinds zes weken vermist Ameri-
kaansch legervliegtuig.
Een Amerikaansch vliegtuig, dat op
zoek was naar de Dakota, is Vrijdag
middag te 14 uur neergestort op het
massief des Sept Laux.
President Truman heeft gisteren zijn
vacantie in Florida afgebroken en zal
zich vanudaag per vliegtuig n..ar Wash
ington begeven, om ter plaatse de lei
ding te nemen in den strijd van de re
geering met. John Lewis, eten strijd die
zijn hoogtepunt op Maandag zal berei"
ken, wanneer de befaamde arbeidsleider
zich zal hebben te verantwoorden voor
rechter Goldsborough van het districts
gerechtshof.
Volgens de einduitslagen van de
Zondag in Roemenië gehouden verkie
zingen heeft het regeeringsblok 84 pUt.
der stemmen op zich vereenigd en
.kreeg Manioe's nationale boerenpartij
7.21 pCt.
De uitslagen luiden als volgt:
Regeeringsblok 348 zetels; Nationale
Boerenpartij (dr. Manioe) 32 zetels; Na
tionale Liberale Partij (Bratianoe) 3 ze
tels; Hongaarsche Volks-Unie 29 zetels;
Democratische Boerenpartij (dr Loeroe)
2 zetels.
De aan het regeeringsblok gekomen
zetels zijn als volgt evrdeeld: Commu
nisten 73; Liberalen (Tatarescoe) 75;
Sociaal Democraten 75; Ploegers front
(dr. Groza) 70; Nationale Volkspartij 26;
Dissidenten 31.
Volgens te Londen ontvangen officieele
berichten, aldus een woordvoerder van
het Engelsche ministerie van Buiten
landsche Zaken, hebben twee tot de op
positie behoorende leden van de R°e-
meensche regeering, die na de conferen
tie te Moskou in 1945 hun ambt aan
vaard hadden op voorwaarde, dat Roe
menië door de drie groote mogendheden
zou worden erkend', een verzoek om ont
slag ingediend
Engeland bepaalt thans opnieuw zijn
houding ten opzichte van Roemenië en
waarnemers te Londen achten het niet
uitgesloten dat Engeland zijn erkenning
van de regeering-Groza zal intrekken. In
dat geval zou het Roemeensche vredes
verdrag op losse schroeven komen te
staan, daar Engeland alleen een ver
drag kan onderteekenen met een erken
de regeering.
Tegelijkertijd zijn de meeste staten en
steden reeds met ©en vrijwillige „ver
duistering" begonnen, nog voordat de
regeering is overgegaan tot een der-
gelijken order, die tot doel heeft de nog
voor 36 dagen voorradige kolen aan de
ziekenhuizen en openbare nutsbedrijven
te verstrekken.
In Washington zelf zijn alle regee-
ringsgebouwen op de verduisteringsbasis
van den oorlog gesteld. Broadway in
New-York echter vertoonde gisteravond
nog dezelfde lichtzee van altijd! Spoor
wegen daarentegen hebben bekend ge
maakt, dat van de treinen, die dagelijks
New-York verlaten, er driehonderd zul
len vervallen.
John Lewis heeft gisteren voor het
eerst sinds 36 uur zijn drïfe verdiepingen
hooge landhuis in Alexandria (Virginia)
verlaten om zich naar zijn bureau in
Washington te begeven. Hij was in de
beste stemming, doch weigerde eenige
verklaring af te leggen. Toen hij zijn bu
reau binnentrad, overhandigden regee-
ringsambtenaren hem het bevel, om tien
uur Maandagamorgen voor 't gerecht te
verschijnen.
Uit Wilkesbarre in Pennsylvania wordt
gemeld, dat nu ook duizenden arbeiders
uit de anfchracietmijnen niet op het werk
verschenen zijn. Bestuurders van de
United Mine Workers noemden den toe
stand in de anthracietmijnen een van
de uiterste verwarring. Volgens vroegere
berichten waren minstens zesduizend
van 76 duizend arbeiders in de anthra-
cietindustrie weggebleven.
Vrijdagmiddag te vijf uur heeft men
op de helling van dit massief een vuür-
pijl en een groote rookzuil gezien. Het
geluid van de ontploffing werd duidelijk
gehoord door het personeel van de elec-
trische centrale te Fonds de France.
Reddingsploegen, bestaande uit 110
ervaren skiërs, zijn tegen het vallen van
den avond vertrokken om de overleven
den te redden.
De hulptroepen van het Amerikaan
sche leger, die bewoners van het
FranschItaliaansche grensgebied ten
Oosten van Turijn hebben ondervraagd,
voorzien de mogelijkheid, dat „nog een
vliegtuig in de Alpen is neerfestort".-
Inderdaad hebben verscheidene boe
ren uit dit gebied Dinsdag een groot
transportvliegtuig gezien, dat moeilijk^
heden scheen te hebben.
Gistermorgen geschiedde in het gebouw
van het hoofdbestuur van het Nederland
sehe Roode Kruis te 's.Gravenhage de uit
reiking van de groote gouden dr. C. B.
Tilanus-medaille, de hoogstè onderschei
ding, welke de Nederlandsehe vereenigine
kan toekennen.
De voorzitter van E. H. B. O., dr. A
Oterdoom deelde in een toespraak mede.
dat wijlen, dr. C. B. Tilanus, de stichter
van de Ned. Vereeniging voor E. H. B. O.
de bepaling heeft gemaakt, dat deze me
daille kon worden toegekend aan instel
lingen. die op. bijzondere wijze het doel
der vereeniging hebben helpen bevorderen.
In den achter ons liggendèn tijd, al
dus de heer Oterdoom, heeft het Neder
landsehe Roode Kruis in den ruimsten
zin van het woord medegewerkt aan het
doel van de E. H. B. O. Talloos zijn de
voorbeelden, waarby het Nederlandsehe
Roode Kruis de helpende hand heeft ge
boden. de hand, die in de eerste maanden
van 1945 voor vele Nederlanders mis
schien de „reddende hand" is geweest. De.
ze onderscheiding wil dan ook zijn de uit
drukking van de erkentelijkheid van de
Ned. Ver. voor E. H. B. O. voor alles, wat
het Ned. Roode Kruis heeft gedaan voor
land en volk.
Hierna ging dr. Oterdoom over tot de
uitreiking van de medaille aan H. K. H.
Prinses Juliana, voorzitster van het Ned.
Roode Kruis.
Namens het hoofdbestuur dankte de
Prinses hartelijk voor deze onderscheiding.
Gisteren is van Schiphol vertrokken
het K.L.M.-toestel PH—TAR, de „Rot
terdam". Aan boord bevonden zich 25
passagiers; te Lissabon komen er nog
15 passagiers bij. Het toestel komt 25 No
vember in Buenos Aires aan.
Aan een aantal Nederlanders, die tijdens
de bezetting hulp verleenden aan militaire
vliegers, werd te Amsterdam namens de
Amerikaansche regeering een onderschei
ding uitgereikt, De heer Smit wordt door
kol. Frank Johnson, mil. attaché der
Ver. Staten, gedecoreerd
Een kieine groep meisjes, afkomstig
uit de Baltische stalen, die zicli thans „i
kampen in Duitschland bevinden, zullen
toestemming krijgen naar Nederland te
komen, waar zij als dienstmeisjes zullen
worden tewerkgesteld, aidus heeft de
Nederlandsehe vreemdelingendienst van
daag bevestigd, er aan toevoegende, dat
deze eerste proefgroep waarschijnlijk
dpor een grootere zal worden gevolgd.
De organisatie der Ver. Naties heeft
aan de Nederlandsehe regeering ge
vraagd, of zij bereid is Polen uit het le
ger van generaal Anders op te nemen.
Hierover is ndg geen beslissing gevallen,
maar het is niet onmogelijk, dat hun
tewerkstelling als mijnwerkers zal wor
den overwogen.
Het Sovjet-Russische nieuwsbureau
Tass heeft bericht, dat men in „kringen
van de Algemeene Vergadering van de
„V.N." aanneemt, dat er politieke motie
ven ten grondslag liggen aan de aan
randing të New-York, waarbij een Oe-
krainsch afgevaardigde een schot in het
been kreeg.
I
Vrijdag werd in het Belgische blad
„La Dernière Heure" evrklaard, dat men
bezig is met televisieproeven van Enge
land naar België met behulp van speciale
apparaten, die opgesteld staan aan de
Belgische kust.
Terwijl men bezig was in te schakelen
op het Engelsche televisienet, werden
onverwacht en zeer duidelijk de uitzen
dingen van het Fransche televisiestelsel
ontvangen, voegt het blad hieraan toe.
De proeven gaan uit' van het nationale
instituut voor radio en cinema.
Twee Amerikaansche firma's hebben
een contract geteekend via een televisie
uitzending. Zij noemden dit de eerste
transactie van deze soort.
Het contract is gesloten tusschen de
Chevroletfabriek van General Motors en
de Du Moiit Television en heeft betrek
king op een aantal in 1947 te geven tele
visieprogramma's, die door Chevrolet ge
financierd zullen worden.
Twee televisie-studio's te New York en
Washington waren per kabel met elkaar
verbonden. De functionarissen van Du
Mont toekenden het contract in New
York, die van Chevrolet in Washington.
Elke partij zag twee televisieschermen,
waarop de scènes van de „conferentie"
werden geproduceerd.
Twee contracten werden geteekend en
gefotografeerd, vervolgens werden de af
beeldingen op het scherm er boven ge
plaatst, hetgeen ten gevolge had, dat er
een akte ontstond, die beide handteeke-
ningen droeg.
De juridische afdeelingen van de fir
ma's zeiden, dat deze foto's van het con
tract wettig waren.
„Katoen en wol voor kleeding zullen
in het komende jaar nog niet aan
de vraag beantwoorden- De positie
van kunstzijden kleeding zal eind
1947 echter gunstiger zijn", aldus de
heer P. Fertener van Vlissingen,
directeur van de N.V. Van Vlissingens
Katoenfabrieken te Helmond. „Dit
beteekent", zoo deelde hy mede, „dat
kunstzijden damesstoffen, voering,
tricotage en lingerie naar alle waar
schijnlijkheid in zoodanige hoeveel
heden verkrijgbaar zullen zijn, dat
men voor het allergrootste deel in
zijn behoeften op dit gebied zal kun
nen voorziet.."
Helaas beteekent het nog niet, dat het
kleedingprobleem in het binnenland
hiermee zal zijn opgelost. Immers katoe
nen en wollen stoffen kunnen nog niet
in voldoende mate worden afgeleverd.
Zeer groote moeilijkheden ondervindt
de Nederlandsehe textielindustrie door
gebrek aan chemicaliën en kleurstoffen.
Nu de Duitsche I. G. Farben vrijwel ge
heel is uitgevallen, bestaan zeer beperkte
mogelijkheden om deze stoffen te betrek
ken- Ons eigen land produceert deze hulp
stoffen slechts in bescheiden mate. De
Engelsche chemische industrie kan pre
cies de eigen behoefte dekken en uit de
Ver. Staten en Frankrijk is de aanvoer
niet noemenswaard.
Wat de kunstzijde betreft kon de heer
Fentener van Vlissingen een meer op
timistisch geluid laten hooren. In 1947
zal 60 procent meer kunstzijde dan in
1939 ter beschikking van de Nederland
sehe textielindustrie worden gesteld. In
het laatstgenoemde jaar werd 4000 tot
4500 ton verwerkt. De kunstzijde zal in
gespoten draden aan de weverijen wor
den geleverd. Nu de spinnerij in de
Kleefsche Waard bij Arnhem weer in
bedrijf is, zullen de kunstzijden „vlokken"
die gesneden worden uit gespoten dra
den, weer gesponnen kunnen worden.
Dit spinnen zal echter in mindering
komen op het spinnen van katoen. Men
zal bij de fabricage van kunstzijden klee-
dingstoffen dus alle kanten kunnen uit
gaan.
Of het gouden bestaansfeest van een
organisatie het herdenken waard
is, wordt op de eerste plaats be
paald door haar balans; waarbij wij
uiteraard niet bedoelen de balans van
geldelijke bezittingen en schulden, maar
de balans van haar werkzaamheden en
bereikte resultaten aan den eenen kant
en de som van hiertoe gebrachte offers
'aan de andere zijde.
De bet eekenis, die de Kath. Arbeiders
beweging in Nederland op het oogen-
blik heeft, is boven eiken twijfel ver
heven.
Wie programma's leest van politieke
partijen, welke een belangrijke plaats ln
het Nederlandsehe leven innemen, van
organen en organisaties, die een wel
haast beslissende' stem hebben in het
Nederlandsehe sociale en economische
leven, zien daarin steeds terug de ge
dachte aan ordening van het openbare
leven in al zijn geledingen.
Er is een onmiddellijk verband tus
schen 50 jaar arbeid van de Kath. Ar
beidersbeweging en de voorvermelde
programma's. Reeds dr. Ariëns, toen hij
zijn eerste Werkliedenvereeniging in 1889
had gefundeerd, wilde deze vereeniging
aanvankelijk een Broederschapsband
noemen. Hiermede gaf hij te kennen, dat
het zijn vereeniging niet alleen was be
gonnen om materieele lotsverbetering,
zelfs niet alleen om grooter geestelijken
rijkdom voor den stand der verdrukten,
maar uiteindelijk om een verbroedering
tu§schen de klassen, die haat-geladen
tegenover elkander stonden.
En Schaepman, in zijn rede van 1 Oc-
tober 1893 te Zwolle, veiklaarde nadruk
kelijk: Het gaat bij de doelstelling van
den Bond niet om een cent loon per uur
meer of een uur arbeid minder, Zon
dagsrust, verzekering tegen ongevallen
en voor hooge leeftijden, bescherming
van vrouwen en kinderen, het is dat al
les en nog iets meer. Op dat iets nu
komt het aan. Dat iets meer is het
scheppen van een nieuwen, liever nog,
het henstellen van een ouden rechtstoe
stand. Uit latere redevoeringen van
Schaepman blijkt overduidelijk, dat hij
bij het „herstellen van dien ouden
rechtstoestand" speciaal gedacht heeft
aan wat hij de „hoogste ordelijkheid"
noemde: het samenwerken van patroon
en arbeider in het productie-proces.
In de latere geschiedenis van de be
weging treft ons al zeer vroegtijdig een
Bedrijfsradencongres, en rond de twin
tiger jaren vult Henri Hermans welhaast
eeh geheelen jaargang van Het Roer
met regelmatig terugkeerende beschou
wingen over het vraagstuk van de Be-
drij fsorganisatie.
Kort voor den eersten wereldoorlog
zet de Kath. Arbeidersbeweging haar
grootsche actie naar de „Nieuwe Ge
meenschap" in. Even ging het gordijn
daarna toe, en toen na een pauze van
vier jaar het scherm opnieuw gehaald
werd, t er toonoe bet tocaieel een anaer
wereldbeeld. Groepeeringen van men-
schen, die voorheen wars hadden ge
staan van iedere gedachte aan maat
schappelijke ordening politieke zoo
wel als sociale en economische hadden
boven aan de lijst van hun urgentie
program geplaatst: „Invoering van de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie".
Het is zonder meer duidelijk, dat hier
een doorbreken van bepaalde levensop
vattingen aan de orde is, waarvan de
oorsprong overduidelijk heenwijst naar
de katholieke sociologie, welke groeide,
vooral ook in de Ned. Kath. Arbeiders
beweging
Wij zouden die allerbelangrijkste
maatschappelijke verschuiving
als post I willen plaatsen op de
creditzijde van de balans, welke de
waarde van dezen thans jubileerenden
bond moet aangeven.
En weer gaan wij terug in de historie,
om het tweede punt te construeeren.
Weer zien wij een groepje arbeiders
rond Ariëns op zijn kamer, pratend, re-
deneerend, philosofeerend over belang
rijke levensvragen, en in de eerste sta
tuten van de eerste zuivere Werklieden
vereeniging omschrijft men het doel o.a.
als te zijn: het vrijwaren van de arbei
ders tegen anti-christelijke en socialis
tische invloeden. Regelmatig daarna ko
men zij te staan tegenover groote drei
gingen voor het geestelijke en daarmede
voor het materieele leven. Het socialis
me van het eind der vorige eetiw was
positief God-" ud, zoodat het Engels
een der bekw.iste pioniers tot de
uitspraak bracht, dat dit socialisme de
arbeiders dreigde te berooven van het
laatste houvast in het leven: de hoop op
een. eeuwige zaligheid. Dit naar omvang
niet te schatten gevaar werd gekeerd.
De massa van katholiek arbeidend Ne
derland zulks in tegenstelling met
welhaast alle andere Europeesche of
speciaal katholieke landen bleef ka
tholiek. Het arbeidende volk wees het
socialisme af. Dit was een massa-reactie,
die de diepe beteekenis van den 6tands-
organisatorischen arbeid voor goed voor
de geschiedenis vastlegde.
(Vervolg op pagina 3)
I In moeilijkheden moet een I
mensch bewijzen wat hij kan en
I wat hij is; in lijden hoe groot-
\moedig en grootdadig zijn ziel is^J
Aan het Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer over de begrooting van Oorlog is
het volgende ontleend:
Met de leden diê gevraagd hebben om
een samenvattend overzicht van de mili
taire gebeurtenissen hier te lande gedu
rende de maanden Februari tot en met
Juni van het jaar 1940. is de minister
van meening, dat hieruit verstrekkende
conclusies zijn te trekken bij den opbouw
van de nieuwe weermacht.
In het geloot, dat ondanks de on
gunst van het oogenblik een zoodanige
herbouw weder mogelijk zou worden, is
reeds in den zomer van 1940 by het toen
malige Algemeen Hoofdkwartier, later om
gezet in Hoofdregelingsbureau, begonnen
met de bewerking van een stafwerk betref
fende „Nederlands verdediging tegen den
Duitschen aanval". De verschijning kan
spoedig tegemoet worden gezien.
De minister betoogt, dat de kinderziek
ten, inhaerent aan iedere nieuwe schep
ping, bij de Koninklijke Landmacht thans
voor een belangrijk deel zjjn overwonnen
Ten aanzien van het gebruik maken van
Engelsche hulp by den wederopbouw van
ons leger, past een woord van groote er
kentelijkheid voor de medewerking in dit
opzicht van het Vereenigd Koninkrijk on
dervonden.
Teneinde ook te kunnen profitee-
van do ervaringen onzer Oostelijke
bondgenooten, wordt thans het noo-
dige verricht om te geraken tot de
benoeming van militaire attacbé's te
Moskou en Praag.
Met betrekking tot de geallieerde leger-
onderdeelen, welke zich in Nederland be
vinden, zij vermeld, dat geallieerde troe
peneenheden in Nederland niet meer aan
wezig zijn. Het commando der Nederland
sehe troepen in Engeland zal met ingang
van 1 Januari 1947 worden opgeheven.
Het aantal troepen der Kon. Landmacht,
dat zich 1 Januari 1947 in Ned.-Indië zal
bevinden, bedraagt ongeveer 2100 offi
cieren, 3900 onderofficieren en 41000 min
deren, totaal derhalve 47000 man.