„Het roer moet radicaal om
Amerika neemt de leiding
in de zaak tegen Franco
Groote partij juweelen en
brillanten opgespoord
Gebr. Hoogenboom in Duitschland
gearresteerd
Neêrlands wilskracht tusschen
de uiterwaarden
KUNSTMATIGE SNEEUW
Oud-premier bestrijdt argument,
dat „het niet anders kon
Zal men de Caudillo verzoeken
af te treden?
Gevechten bij Medan
Ter waarde van 400.000 gulden
Een brug loopt op rolletjes
Wintersport waar men wil
Gevolgen der mijnwerkersstakingen
van uur tot uur ernstiger
Vele scholen gesloten
Tot hoofd en hart
bureaux van redactie en administratie:
Het verschil tussGhen
kunnen en moeten
Commissie-Generaal
bij de Koningin
In twintig uur 800 ton
ijzer verplaatst
Proces tegen dr. Tiso
begonnen
Meer Britsche wapens
naar Griekenland
DINSDAG 3 DECEMBER 1946
69ste JAARGANG No. 23713
RADIOREDE PROF. GERBRANDY
99
„Het kon met anders"
„Roer moet om"
1
Conferentie van Borneo
uitgesteld
Terroristen gebruikten
dum-dumkogels
Sultan van Deli verwacht
Het weer
De Koek van Leeuwen tot
5 Mei 1947 geïnterneerd
Citroenen voor de
volwassenen
sic'
-v
t'W.
Vliegtuig in Frankrijk
neergestort
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143450
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. W. Boerrigter.
Vl/nd- hoofdredacteur: -JV Severin.
COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents pa, millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelirgen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
»Wy, Nederlanders, s'aan op het punt
den oorlog alsnog te verliezen. Het ergste
B'j het zich voltrekken van deze ramp is,
dat het geschiedt met onze eigen mede
werking. Tenzij wij resoluut ons omkee-
*en op den weg, die ons thans heeft ge
wacht tot de ontwCrp-overeenkomst van
linggadjati, is onze rechtvaardige zaak
Verloren, aldus oud-minister prof. Ger"
Brandy gisteravond voor de radio.
Deze door de Commissie-generaal ge-
Parafeerde overeenkomst, zoo vervolgde
Bij, die de Nederlandsche souvereiniteit
°ver Indië prijsgeeft, feitelijk de volken
a'daar uitlevert aan een kleine boven
laag, welke staat onder leiding van een
Bian, die met onzen vijand en dien van
zijn eigen land collaboreerde en welke
overeenkomst, om zekeren schijn te red-
Ben, een Koning aan den top zet van
een Unie, die voor de helft republiek is,
deze, door de Commissie-generaal of
Waarschijnlijk meer naar waarheid deze
door de driehoeksfiguur VanvMook, Sjah.
fir, lord Killearn geprojecteerde staats
regeling beëindigt, als ze grondwet wordt,
't Rijk der Nederlanden en verspert den
Volken in Ned.-Indië en het volk van
Nederland den weg naar een betere toe
komst.
Zich aldus kantend tegen de tot dus
ver gevoerde politiek, betoogde prof.
Gerbrandy, dat dit voor het Koninkrijk
beslissend probleem geen partij-politiek
geding mocht zijn en dat men zich moest
Plaatsen op den bodem der Koninklijke
rede van 1942; dat men bovendien ge
ducht rekening diende te houden met 't
feit, dat er in Ned.-Indië met Japansche
hulp een opstand tot schade van de
groote massa der bevolking geschiedt.
Prof. Gerbrandy achtte het zeker mo-
Êelijk deze, aan die van Van Mook te
gengestelde politiek bij de bondgenooten
ingang te doen vinden. „Men heeft niet
Zelfstandig het beleid bepaald, althans
dat voor een deel aanvaard uit Britsche
band", aldus Gerbrandy.
Spreker trok een vergelijking tusschen
de Britsche bemiddeling in Indië en de
rol, die Lord Runciman in 1938 te Praag
beeft gespeeld en zeide: „Ik som niet
de knievallen op, die gedurende de wer
king van den Britschen driehoek in
Ned.-Indië achtereenvolgens door Van
kïook en zijn discipelen zijn gedaan voor
de extreme nationalisten. Ze leggen
evenals in Praag stuk voor stuk getui
genis af van de onmogelijkheid een
staatkunde te bouwen op het drijfzand
au aLcaemiugen cn wilsuitingen, d'e
het oog sluiten voor de waarachtige wer
kelijkheid eener historisch bepaalde
staatsorde.'»
Prof. Gerbrandy keerde zich vervol
gens tegen het argument „het kon niet
anders''. Volgens spr. had het echter
zeker anders gekund, indien niet eenige
der huidige bewindsmannen Ned.-Indië
blnerlijk reeds hadden losgelaten.
„Het nopens Indië gevoerde beleid, ge
dragen door het „het kon niet anders",
oorzaak geweest dat men aan de
Extreme nationalisten in eigen oog en
bi dat der wereld een prestige heeft ge-
Seven, dat in geenen deele dekt wat ze
Werkelijk waard zijn."
Vervolgens sprak prof. Gerbrandy over
de beteekenis van Linggadjati en de ge
volgen, die het accoord op Nederlands
Positie zou hebben.
„Linggadjati laat het Koninkrijk,
dat in onze grondwet verankerd is,
los. Er blijft een Koninkrijk over,
dat Nederland, Suriname en Curasao
omvat. De Unie, welke de Vereenigde
Staten van Indonesië en het Ko
ninkrijk der Nederlanden schijnt
saam te houden, is in de ontwerp
overeenkomst een krachteloos en
van zijn voortbestaan niet verzekerd
duo."
Deze losse verhouding tusschen Ne
derland en Indië zou een sterke daling
van den Nederlandschen levensstandaard
Piet zich meebrengen. Dit achtte spr.
echter geen te hoogen prijs voor de eer
lijke inlossing van 7 December 1942. In
dien wij hierdoor aan onze broeders in
Ned.-Indië vrijheid, rechtszekerheid en
welvaart zullen bieden, aldus prof. Ger
brandy, dan moeten wij dit offer bren
gen.
Thans echter is er bijna geen verant
woordelijk mensch, die de stellige ver
zekering durft te geven, dat dit offer
niet tevergeefsch zal zijn. „Uitspraken,
zelfs van iemand als Van Mook, wijzen
er op, dat hij diep in zijn hart toch
twijfel koestert, of het wel waar is,
dat dit offer niet voor niets wordt ge
bracht. Dat dit offer een inlossen der
belofte van 7 December 1942 is, houdt
niemand vol."
Het accoord van Linggadjati berust
niet op een heilig moeten.
„Het roer moet radicaal om. Het
t'ransigeeren over de hoogste belan
gen des Rijks met Soekarno, „presi
dent" van een „republiek", die geen
republiek is, moet ophouden. Het
heeft geleid van de eene vernedering
naar de andere en zal dat blijven
doen. Men late zich toch niet in een
dwangpositie brengen. Laten toch
regeering en Staten-Generaal, die
voor groote moeilijkheden, maar ook
voor groote verantwoordelijkheden
staan, ook niet den weg bewandelen
van amendeering van een accoord,
hetwelk zou zijn als het slaan van
een spijker in het zand."
Bovenal gaat het thans om het lot van
tientallen millioenen menschen, aldus
spr., voor wier wel en wee de weg, die
gekozen wordt, beslissend is.
„Dat lot is slechts dan ook voor verre
toekomst verzekerd, indien een gezond
gezag, een gezag, dat macht heeft en den
wil heeft om het ree: t te dienen, als
schild boven het hoofd van het inwendig
bestuur en de rechtspraak, boven het be
drijfsleven, boven zending en missie aan
wezig is en werkt."
Prof. Gerbrandy sprak verder van de
gewoonte van sommige Nederlanders
over de waarde van het Nederlandsch
gezag, dat deze rol van waarborg voor
bestuur en rechtspraak vervulde, scham
per te praten, maar ik kan u verzekeren,
dat naar het oordeel van wetenschappe
lijke buitenlandsche onderzoekers en
waarnemers, die zeker ook de tekortko
mingen niet verbergen. Nederland met
een glansrijke getuigenis verschijnt in de
wereld der staten.
Spr. was van meening, dat de „Re
publiek" niet in staat is dit gezag
over te nemen dat dit alles mist
(spr. noemde het oordeel van een ob
jectieven Amerikaanschen waarnemer)
dat dit gezag tot een rechtsgezag
maakt. Elke oplossing, die dit alles-
beheerschende element verwaarloost,
maakt Ned.-Indië tot een politiek
vacuum, en wat, zoo vroeg prof.
Gerbrandy zich af, zal het lot worden
der kleinen, die geen wapenen bezit
ten tot zelfbescherming?
Tenslotte beval spr. als eenigen weg
tot redding aan een politiek gedragen
door de boodschap van 7 December 1942,
die aanstuurt op een Rijksconferentie,
waarop slechts gesproken zal worden met
loyale vertegenwoordigers der verschil
lende volken en groepen.
Prof. Gerbrandy besloot als volgt:
„En als u mij vraagt: kunnen wij dat
Maandagmiddag 5 uur heeft H. M.
de Koningin de leden van de Commissie-
generaal in audiëntie ontvangen. Het
°hderhoud heeft ruim een uur geduurd.
De Commissie-Generaal werd Maandag
avond door H.M. de Koningin te Den Haag
in audiëntie ontvangen. V.l.n.r. Max van
Poll. prof. W. Schermerhorn en F. de Boer
op het terras van Huis ten Bosch
De V.S. zullen een leidende rol
eaan spelen bij de pogingen Franco
val te brengen.
Naar Maandagavond bekend is ge
blaakt, zal Senator Tom Connally van
de Amerikaansche delegatie bij de
DNO( in de politieke commissie een
resolutie indienen, waarin er bij de
alêemeene vergadering van de UNO
op aangedrongen wordt Franco te ver
doeken als leider der Spaansche re
geering af te treden.
Nadat Senator Connally gisteren in de
politieke commissie de resolutie had
Thgesteld, deelde dr. Oscar Lange (Polen'
®an de commissie mede, dat Franco
"doorgaat agenten van den vijand in
Bescherming te nemen, met inbegrip van
die, welke worden gezocht door gealli-
®erde regeeringen".
D>r. Lange zei, dat het de wensch. van
Prof. mr. P. S. Gerbrandy
nog? Dan vraag ik u: Hebt u niet vijf
jaren lang het onmogelijke gedaan, om
dat het moest? Houd vol, houd vast, ga
van dit standpunt nooit af, ge zult bond
genooten overtuigen, want het woord
van recht en waarheid vermag oneindig'
veel, dat weet ik uit ervaring, en ge zult
het welzijn van alle volken van het
Koninkrijk herstellen. De crisis van
heden zal dan blijken heftig maar voor
bijgaand te zijn. De weg van Linggadjati
voert voor verre toekomst de groote
massa van Ned.-Indië naar een nacht
van onvrijheid en onzekerheid."
Officieel is bekend gemaakt, dat de con
ferentie voor de organisatie van Borneo, wel
ke oorspronkelijk 17 December zou worden
gehouden, tot nader order is pitgesteld.
Een woordvoerder van het KNIL heeft
verklaard, dat met Nederlandsche artille
rie, gesteund door de luchtmacht, Pe-
moeda's verdreven zijn uit. stellingen,
welke dezen bij Medan hadden betrok
ken en welke zij, volgens beloften, 28
November hadden moeten ontruimen.
In het door de Nederlanders bezette
gebied van den Zuid-Oostelijken sector
van Medan handhaafden de Indonesiërs
hun sedert kort ingenomen stellingen en
versterkten deze zelfs, ondanks toezegging
van de Indonesische delegatie, dat zij ten
laatste 28 November zouden worden ont
ruimd. Na langdurige besprekingen heeft
de Nederlandsche commandant verzocht
de stellingen Zondag 1 December te ont
ruimen.
De Legervoorlichtingsdienst deelt
mede, dat er volgens officieren van
gezondheid en burgerartsen van de
gesneuvelden in gevechten bij Medan
70 gedood zijn door dum-dumkogels.
Een gevangengenomen Pemoeda bad
een tasch met 50 dum-dumpatronen
bij zich.
Te Padang werd het Nederlandsche
troepenschip „Plancius" beschoten. Het
vuur werd beantwoord met zware mi
trailleurs, Twee man sneuvelden.
1 December hebben Nederlandsche mi
litairen de kampongs omsingeld en 99
terroristen gevangen genomen. Bij de
fouilleering en het verhoor was de repu-
blikeinsche burgemeester aanwezig.
By Soerabaja hebben 70 T.R.I.-solda-
ten de bevolking gedwongen de kampong
Sidegaling te ontruimen en terroristen
hebben in Tjandoeng de kampongbevol
king beschoten.
Aan boord van het m.s. „Oranje", dat
Donderdagmorgen aan de Javakade te
Amsterdam zal worden gedebarkeerd,
bevindt zich ook Z.H. Toeankoe Osman,
Alsanie Pedkasa, Alamshah, Sultan van
Deli, die in gezelschap van zijn broer
en twee leden van zijn hofhouding een
bezoek aan Nederland brengt.
Verwachting tot Woensdagavond;
Aanvankelijk tijdelijk opklarend
later weer toenemende bewolking met
tijdelijk regen, plaatselijk wellicht
vermengd met natte sneeuw, variee.
rende wind, vrij koud.
Maan 14.42—2.19. Zon 8.29—16.31.
Het Haarlemsche Tribunaal heeft mr.
T. W. A. de Koek van Leeuwen, in be
zettingstijd commissaris van de Neder_
landsche Oost Compagnie en voorzitter
van de Kamer van Koophandel te Am
sterdam, veroordeeld tot in;emeering tot
5 Mei 1947, ontzetting uit de kiesrechten
voor den tijd van tien jaar en verbeurd
verklaring van een vermogensbedrag
groot 40.000.
Met ingang van 1 December j.l. is tot
directeur van den Rijksdienst voor Land-
bouwherstel benoemd ir. S. Herweyer.
Wederom heeft de Centrale Vermo
gens-Opsporingsdienst, in samenwer
king met de P.R.A., afd. collaboratie,
een groote partij juweelen en bril
lanten ter waarde van 400.000 gulden
in de hoofdstad opgespoord.
Een onderafdeeling van den C.V.O. te
Rotterdam had een zaak in onderzoek,
waarvan de sporen naar een 48-jarigen
chauffeur E. te Amsterdam liepen, die
reeds geruimen tijd onder verdenking
stond. E. zou tijdens de bezetting in nauw
contact hebben gestaan met de „Sammel-
verwaltung", welke organisatie zich o.a
bezig hield met het leeghalen van Jood-
sche woningen in het „Sperrgebiet".
Men had het vermoeden, dat E. zich
oo onrechtmatige wijzre aan deze goederen
had vergrepen. Een onderzoek in zijn wo
ning leverde echter geen resultaat op.
Vorige week deden rechercheurs van den
C.V.O. en P.R.A. een inval in de woning
van de schoonouders van E. in de 2e Jan
Steenstraat te Amsterdam. Bij huiszoeking
In Frankfort zijn gearresteerd Cor
nells Hoogenboom, 24 jaar, en diens
broer Jacob Hoogenboom, 22 jaar,
verdacht van den moord in de War
moesstraat te Amsterdam op de 61-ja-
rige alleenwonende vrouw Anna M.
Marsman op 2 November j.l.
De arrestatie geschiedde 28 November
J.l. wegens onbevoegde grensoverschrijding
en het zich bevinden in andermans wo
ning zonder verblijfsvergunning. Toen de
gebroeders Hoogenboom hiervoor voor een
Duitsch gerecht terecht stonden, wilde
het toeval, dat de aan dit gerecht als tolk
werkzame Nederlander in Nederlandsche
kranten over den moord en 't verzoek tot
opsporing en aanhouding van Jacob Hoo
genboom gelezen had. De broers werden
toen onmiddellijk ter beschikking gesteld
van de Nederlandsche militaire missie te
Frankfort.
Bij hun verhoor gaven zij toe de grens
illegaal te hebben overschreden 5 Novem
ber j.l. bij Susteren-Kaldenkirchen, om
in Duitschland onder te duiken. Zij had
den tot nu toe van den zwarten handel
voornamelijk verkoop van koffie, welke
zij uit Nederland hadden meegebracht
geleefd en waren in het bezit van ruime
geldmiddelen. Het was hun na hun aan
komst in Frankfort gelukt direct contact
te verkrijgen met kringen van de Frank-
fortsche onderwereld, die hun onderdak
verschaften en aan valsche papieren zou
den helpen. Voordat zij deze echter kre
gen, werden ze gearresteerd. De gear
resteerden zullen vermoedelijk binnenkort
naar Nederland worden overgebracht.
vond men een partij juweelen en bril
lanten ter waarde van 400.000 gulden, o.a.
in een kast en een peluw. Bovendien had
den de bewoners uit angst een koffertje
n.et sieraden op een politiebureau gede
poneerd, waar het later door de recher
cheurs is afgehaald. Deze goederen zijn
vermoedelijk afkomstig van Joodsch bezit
en van collaboratiegevallen: bovendien
bet niet uitgesloten dat een gedeelte van
de sieraden „gewoon" gestolen is. E. en
zijn vrouw zijn gearresteerd.
Ook verschillende kostbaarheden die E.
uit voorzorg op andere plaatsen had on
dergebracht, zijn inmiddels opgespoord.
Een uitgebreid onderzoek naar de her
komst van deze goederen is nog gaande.
Geleidelijk aan worden de tijdenS de be
zetting op mysterieuze wijs» verdwenen
Joodsche bezittingen opgespoord, dit is.
met de ontdekking van den schat in de
villa in de Schubertstraat te Amsterdam,
maar het begin.
Voor allen, die geboren zijn in 1925
of vroeger worden circa 200 gram citroe
nen per persoon beschikbaar gesteld.
Het C.D.K. deelt mede, dat men, om
deze citroenen te verkrijgen, bon 49-1 A
reserve bij een handelaar in groenten
en/of fruit uiterlijk Zaterdag: 7 Decem
ber dient in te leveren. De aflevering»
zal geschieden naarmate de citroenen
aangevoerd worden. Dit zal vermoedelijk
geruimen tijd in beslag nemen.
Uiterlijk 7 December dient men ook
de reeds bekend gemaakte bonnen voor
sinaasappelen, bon 49-6 of 50-8 alge
meen, waarop te zijner tijd voor alle leef
tijdsgroepen 500 gram sinaasappelen ver
strekt zullen worden, bij een kleinhan
delaar in te leveren.
Op het eerste na-oorlogsche congres
van psychiaters te Berlijn is medegedeeld,
dat de nazi's meer dan 275.000 geestes-
atiënten om het leven hebben gebracht.
Maanden tevoren was alles be
rekend. Nachtenlang hadden
de ingenieurs achter hun *;ee-
kenborut-n gezeten, iedere manoeuvre
voorbereid en elke mogelijkheid be
keken.
Zondag werd het in praktijk ge
bracht. Er heerschte op de spoorbrug
bij Ravensteln die jachtige sfeer, die
den bruggenbouwer kenmerkt en die
inhaerent is aan zijn arbeid, even on
verzettelijk als het water, dat be
streden moet worden.
Twintig uren hadden de ingenieurs
berekend. Twintig uren, in welken tijd
800.000 kg. metaal zes meter moest
worden verplaatst, 1400 m. rails ver
legd en alles wat de buitenwereld er
van zou weten was: Lijn Nijmegen
Den Bosch gestremd van Zondagoch
tend tien uur tot Maandagmorgen zes
wegens herstelwerkzaamheden aan de
spoorbrug bij Ravenstein.
Hef heeft iets van de stoere kracht,
die ooit Den Hartog moet hebben geïnspi
reerd tot zijn „Hollands Glorie". Honderd
vijftig man hoog boven de Maas. wijd
beens met schallende stemmen, die door
het water worden teruggekaatst. Hun
spiegelbeelden zijn grotesk en grillig. De
gestalten rollen uit met de golven, ver
dwijnen in een kam en komen voor een
oogenblik ongeschonden terug in den kal-
men spiegel tusschen twee rollers.
Hun arbeid heeft met dat grappige spel
echter even weinig van noode als hun
aard. Hebben de ingenieurs twintig uur
berekend, zij berekenen minder en het 1®
aan hen te bewijzen, dat ook Jan met
de pet. die geen logarithmen en geen
stereometrie toepast zoo om en nabfl kan
bepalen hoe lang zoo'n karweitje moet
duren. Dus scheppen zij .er genoegen in,
elkaar te beconcurreeren en sneller te
werken dan noodig. Het doet hun deugd,
dat het gaat zooals het moet en de brug
naar haar plaats rolt als een knikker
naar het potje.
Twee jüar geleden in die zenuwsloopen-
de Septemberdagen van 1944, toen de race
naar Arnhem, de doorbraak ter wille van
de eerste Britsche luchtlandingsdivisie,
die bij Oosterbeek vocht voor haar lijfs
behoud. de eenige inzof was vpo.r A-'ie
operaties bleek deze~brug niet te houden
Door de kracht van het Duitsche dyna
miet spoten de beide middelste bogen als
speelgoedradertjes de lucht in. Toch was
zij noodig en de Engelschen stonden voor
de taak haar te herstellen. Veel tijd was
er niet en dus verschoven de mannen van
die voortreffelijke genie die ooit een in
genieur Bailey voortbracht, de beide op
ritten. die wel intact waren gebleven zóó,
dat, terwijl hun beginpunten nog precies
op het steenen basement van de brug
bleven liggen hun uiteinden juist naast
de ruïnes van de beide opgeblazen bogen
midden in het water kwamen te liggen.
Die uiteinden verbond men met een nood-
Baileybridge en voort daverde het ver
keer over de brug bij Ravenstein. onmis.
baar voor den onophoudelijken stroom
oorlogstuig noodzakelijk voor de instand
houding van het bruggenhoofd bij Nij
megen.
Zoo bleef de toestand twee jaar en ook
de eerste treinen van de Ned. Spoorwegen
joegen over deze noodverbinding die zoo
wel om der wille van de veiligheid als de
schoonheid niet gehandhaafd mocht blij-
Zoo kwam het dat de ingenieurs zich
achter hun teekenborden zetten en de
mannen van de praktijk begonnen met
de voorbereidingen in de uiterwaarden
vlak rond de brug. De peilers waarop
beide middenbogen hadden gerust, wer
den hersteld. De middenbogen zelf her
bouwd en weer geplaatst daar. waar zij
altijd over het water hadden gegrepen,
naast de noodbrug dus. En wie in dien
tijd, dat die bogen daar doelloos stonden
boven het water van de Maas. met den
trein de noodbrug passeerde en uit het
raampje zag, kan angstige momenten
Polen was, dat alle leden van de Ver.
Naties de diplomatieke betrekkingen
met Franco zouden verbreken, en dat
de Caudillo zou worden uitgesloten van
het lidmaatschap van en de deelname
aan de organen van de V. N.
Salvador en Costa Rica verzetten zich
tegen de actie tegen Franco.
Hector Castro van Salvador zinspeelde
er op, dat er regeeringen waren, die lid
waren van de V. N. en even „ondemo
cratisch" konden worden genoemd als
het Franco-regime.
Aan het slot van de rede van Castro
merkte Manuilsky op: „De atmosfeer
in dit vertrek is, erg drukkend en ik
stel voor wat meer te ventileeren".
Senator Connally deelde aan de com
missie mede, dat hij Dinsdag over üe
Amerikaansche resolutie wenschte te
spreken.
Ni eerst op kunstmatige wijze in een
laboratorium sneeuwvlokken te
hebben geproduceerd, heeft de heer
Vincent Schaeffer, die verbonden is aan
het laboratorium voor wetenschappelijk
onderzoek van de General Electric Com
pany, onlangs een kunstmatigen sneeuw
val teweeggebracht door uit een vlieg
machine droge ijskorrels te laten vallen
in een wolk van bijna 5 kilometer lengte.
De adjunct-directeur van het labora
torium, Dr. Irving Langmuir, verklaarde
van meening te zijn, dat het op deze
wijze mogelijk zou zfjn, in den winter
vocht te verzamelen voor bevloeiing in
de lente en voor waterkrachtstations.
Hy zei, dat wolken, die onder nor
male omstandigheden geen neerslag pro-
duceeren door de droogte van het kli
maat, zouden kunnen worden veranderd
in sneeuw, welke bij gunstige tempera
turen in de lente zou blijven liggen.
Tijdens den lentedooi zou 't water kun
nen worden afgeleid om bevloeiingswer
ken en waterkrachtstations te voeden.
Het proces zou volgens Dr. Langmuir ook
kunnen worden toegepast om sneeuwval
boven groote steden te beletten, daar men
de wolken zou kunnen bewerken alvorens
deze het stadsgebied bereiken. Zoo zou
men van den anderen kant ook sneeuw
kunnen leveren voor de wintersport.
Schaeffer, die over het Greylock-
gebergte in W.-Massachusetts vloog,
wierp droge ijskorrels uit op een hoogte
van ongeveer 4500 meter.
Langmuir deelde mede, dat „binnen
twee minuten na het oogenblik, waarop
Schaeffer per radio het teeken had ge
geven, dat hij gereed was om te begin
nen, een radicale verandering in de wolk
plaats greep en sneeuwpluimen zich uit
'de basts van de wolk begonnen los te
'■iêt'i
maken."
„Ofschoon dit op meer dan 80. kilome
ter afstand geschiedde," zoo zeide hij,
„konden wij dit alles gemakkelijk met
het bloote oog waarnemen."
Langmuir verklaarde, dat bij een vol
komen bewolkten hemel een enkel vlieg
tuig in staat moest zijn, „honderden
millioenen tonnen sneeuw" te doen ont
staan op een vlucht van vijf uur. Dit
zou echter niet noodzakelijkerwijze be-
teekenen, dat meer dan enkele centime-
t,e.£§ êfieeuw op den .grond zou vallen.
hebben beleefd. Want als hij aanreed
over den eersten boog va.n den oprit en
de beide middenbogen naast de rijrich
ting van zijn trein ontwaarde kan hij
de suggestie hebben ondergaan, dat de
trein midden in de rivier te water zou
rijden, omdat de lage JBaileybridge, die
beide opritten verbond, tegenover die
machtige bogen aan zijn aandacht ont
snapte.
Dat gevaar is nu voorbij. Wat de Engel-
sphc genie deed in dien barren oorloes-
winter nat deden de Spoorwegen en de
Vries Robbé en Co. Zondag. De beide op
ritten plus bogen, gevaarten, die stuk voor
stuk rond 400.000 kg. wegen werden op
nieuw verrold. Nu zoo, dat ze weer kwa
men te liggen, waar ze altijd gelegen
hadden, recht voor en achter de beide
middenbogen. zooals gen fatsoenlijk brug
betaamt.
Tweemaal vierhonderd duizend kilo. Uw
en onze belangstelling gaat en ging uit
naar de vraag: Hoe men dat verrolt op
tilt en zes meter verder weer neerlegt in
twintig uur tijds.
Zooals alles wat goed Is, is ook dit
eenvoudig. Om tien uur daverden Zon
dagmorgen nog de beide laatste treiner
over de brug Toen begon het werk. De
railverbinding tusschen land. en brug-
spoor en de railverbinding tusschen de
deelen van de noodbrug onderling wer
den verbroken. De brugdeelen werden
losgemaakt, zoodat zij vrij op de peilers
lagen. Dan werden de vijzels, laat ons
zeggen instrumenten, die door samen
persing van water In een zuiger dezelfde
werking hebben als een dommekracht,
tusschen peiler en brug gebracht en de
laatste opgetild als een kind door zijn
moeder. Vervolgens werden op de nu
vrijgekomen peilers horizontale ijzeren-
balken neergelegd, glijbanen, waarover
straks de brug zou worden weggerold.
Het derde en laatste bedrijf der voor
bereidingen vormde het neerleggen van
metalen rolwagentjes op de balken,
waarop de brug zou komen te rusten,
zoodra de vijzels bulten werking werden
gesteld. Resultaat derhalve een brug
op rolletjes, kleine wieltjes op een
gladde ijzeren baan.
De rest is het ei van Columbus. Drie
«zware ijzeren kabels op verschillende
plaatsen aan dn overspanning van de
brug bevestigd en tien, twaalf man
trekken de brug langzaam zes meter
weg In haar breedterichting. Simple
comme bonjour, als er tenminste nog
wordt bij verteld, dat het trekken ge
schiedt via drie lieren, die gezamenlijk
een kracht ontwikkelen van 20.000 kg.
Voila, tweemaal vierhonderd duizend
kilo weggetrokken door tweemaal 20.000
kg. kracht. Klaar, de maanden voorbe
reiding en berekening niet meegerekend.
Ondertusschen. terwijl de man, die in de
uiterwaarden staat, de bogen van de brug
langzaam in elkaar ziet vervloeien zijn
aan de opritten van de brug te land ploe
gen wegwerkers bezig ook de aanvoerende
spoorlijnen over 'n afstand van zes- tot
achthonderd meter om te leggen. Ze doen
dat met groote metalen staven, waarmee
ze de rails met biels en al omwrikken naar
het tevoren gereedgemaakte nieuwe grint-
bed. Dat levert een ongewoon schouwspel.
Het schijnbaar onwrikbare geheel der
beide raiis. onmisbaar symbool voor
iederen schooljongen, die voor het eerst
leert dat evenwijdige lijnen elkaar in het
oneindige snijden, ligt als een lint in
duizend bochten en kronkels, alsof het
geen staal maar aluminium was.
Dat moge voor den toeschouwer vreemd
schijnen voor de mannen van de Spoor
wegen niet. Zjj rechten dat weer. sluiten
het aan op de brug. die ook nog en pas
sant een paar meter in de lengterichting
wordt verschoven en als in de vroege
morgenuren van Maandag de eerste trein
uit Den Bosch nadert, zijn alle werkzaam,
heden geëindigd en de werklui verdwenen.
Ravenstein is weer hetzelfde rustige
plaatsje van altijd. Een vriendelijk dorpje
met een oud-middeleeuwsch poortje dat
uitzicht geeft op het wijde water, de pol
ders en aan den horizon de talrijke kerk
torentjes waaraan dit vlakke land zoo
rijk is.
Twintig uren werk. Dit is Nederland.
Give us the tools and we'll finish the job
De spoorbrug bij Ravenstein, gelegen in het baanvak Hijmegen's-Her:ogenboscii.
is Maandag weer in gebruik gesteld. Met man en macht is er aangepakt, om het
werk op tijd ge reed te hebben
Maandag Is de derde dag van het
proces tegen John Lewis, den leider der
Amerikaansche mijnwerkers, begonnen.
De regeering heeft bekend gemaakt,
dat de Amerikaansche minister van
Binnenlandsdhe Zaken, Krug, en tien
andere getuigen opgeroepen zullen wor
den. Krug teekende het contract met
Lewis, dat uitliep op de staking van zijn
400.000 mijnwerkers die 12 dagen ge
leden begon.
Gisteren hervatte de verdediging van
den Vereenigde Mijnwerkersbond het
kruisverhoor van den eersten regee-
ringsgetuige, den beheerder van de ko
lenmijnen. Collisson, die verklaard heeft,
dat Lewis nooit rechtstreeks zijn
eischen waarom het gaat bij het huidige
geschil, kenbaar gemaakt heeft.
De gevolgen van de mijnwerkerssta
king, die twaalf dagen geleden is uit
gebroken, doen zich uur na uur heviger
gevoelen.
In het Oosten en Midden-Westen des
lands werden de autoriteiten bestormd
om kleine toewijzingen uit de snel ver
minderde kolenvoorraden.
Tientallen scholen werden geslo
ten, tengevolge van een totaal ge
brek aan kolen of bij wijze van
kolenbesparing, en behalve de mijn
werkers waren meer dan 100.000
arbeiders werkloos, daar een aantal
industrieën, die afhankelijk zijn van
l Hef is met de menschen als met I
kaarsen. De waskaars brandt met
I heldere, rustige vlam, de vetkaars
knettert en walmt. j
Het proces tegen Mgr. Josef Tiso,
president van de „Slowaaksche repu
bliek" tijdens de Duitsche bezetting van
Tsjecho-Slowakije, is gisteren voor een
Volksgerechtshof te Bratislawa begon
nen met de voorlezing van de acte van
beschuldiging, wellke 213 bladzijden
omvat.
Tiso wordt er van beschuldigd con
tact te hebben gezocht met de leidende
nazi's, zooals Goering en von Ribben-
trop, teneinde hun steun te verkrijgen
bij de afscheiding van Slowakije van
den Tsjechoslowaaksdhen staat. Hij
heeft tevens de onafhankelijkheid van
Slowakije uitgeroepen. Tiso verzocht om
het zenden van. Duitsche terroristen
naar Bratislawa om de politici, die zich
tegen de afscheiding venzetten, te inti-
mideeren. Het laatste gedeelte van de
beschuldiging handelt over Tiso's maat
regelen in Slowakije zelf, in het bij
zonder zijn strijd tegen de partisanen
en de deportatie van joden.
De Bulgaarsehe regeering heeft besloten
de Spaansche republikeinsche regeering in
ballingschap te erkennen. Er zullen diplo
matieke betrekkingen worden aangeknoopt.
de kolenprcductie, gesloten zijn of
sterk zijn beknot.
In de staalindustrie schatte men de
cpbrengst van deze week op niet meer
clan 60.2 procent van de normale capa
citeit.
Een zegsman van het departement
van handel voorspelde, dat binnen twee
maanden 5D00.000 arbeiders werkloos
zullen zijn, hetgeen een totale vermin
dering van de productie van ongeveer
20 procent tengevolge zal hebben, en
waardoor 80 procent van de voornaamste
Amerikaansche wegmaatschappijen zul
len zijn stilgelegd.
Dit zou een ernstige bedreiging vor
men voor het vervoer van vitale le
vensmiddelen, bestemd voor den export,
en voor die deelen van het land, die ver
van de productiecentra liggen.
Het lid van het Huis van. Afgevaardigden,
John Rankln, heeft na een onderhoud met
President Truman verklaard, dat de Presi
dent het voornemen koestert, het congres in
Januari te verzoeken een nieuwe arbeidswet
geving aan te nemen.
Een booge Grieksche bron verklaarde
Maandag, dat Engeland van plan :s
Griekenland nog 10.00C stuks wapenen
te verschaffen voor het meerenderi
zware automatische wapenen en dat
het de uitbreiding van het Grieksche
leger met 5000 man goedkeurde.
De behoefte aan automatische wapenen
werd duidelijk gedurende de gevechten te
gen republikeinsche guerillastryders in
Noord-Griekenland, waar deze strijders
vaak beter gewapend waren dan de Griek
sche regeeringstroepen.
Naar verwacht wordt zal veldmaarschalk
Montgomery Dinsdag in Athene een onder
houd hebben met generaal Spiliotopoulos.
Het Grieksche parlement is Maandag in
comité-generaal bijeengekomen, om te de-
batteeren over een motie, om een geheime
zitting te houden.
Men neemt aan, dat het hier stappen
van de oppositie betreft, om den premier,
Constantine Ts a ld ar:s. aan te vallen.
De motie, om een geheime zitting te
houden, is verworpen en de gewone zitting
is hervat.
Ben militair vliegtuig van onbekende
nationaliteit is gistermiddag op de
Ballon d'Alsace, in de Vogezen, neer
gestort.
Een reddingsploeg heeft reeds vier
lichamen uit het wrak verwijderd en
men vreest, dat er nog andere slacht
offers zijn.
De „Egyptian Gazette" meldt, dat er een
onderzoek wordt ingesteld naar een com
plot om den Egyptischen premier. Sidkv
Pasja, te vermoorden. Er zijn speciale voor
zorgsmaatregelen genomen.
Albanië wordt tengevolge van groote
overstroomingen, waardoor meer dan '30
van alle bouwland is verwoest en voor meer
dan 10 millioen gulden schade is aange
richt. dezen winter met hongersnood be
dreigd.