„Het roer moet radicaal om Amerika neemt de leiding in de zaak tegen Franco Groote partij juweelen en brillanten opgespoord Gebr. Hoogenboom in Duitschland gearresteerd Neêrlands wilskracht tusschen de uiterwaarden KUNSTMATIGE SNEEUW Oud-premier bestrijdt argument, dat „het niet anders kon Zal men de Caudillo verzoeken af te treden? Gevechten bij Medan Ter waarde van 400.000 gulden Een brug loopt op rolletjes Wintersport waar men wil Gevolgen der mijnwerkersstakingen van uur tot uur ernstiger Vele scholen gesloten Tot hoofd en hart bureaux van redactie en administratie: Het verschil tussGhen kunnen en moeten Commissie-Generaal bij de Koningin In twintig uur 800 ton ijzer verplaatst Proces tegen dr. Tiso begonnen Meer Britsche wapens naar Griekenland DINSDAG 3 DECEMBER 1946 69ste JAARGANG No. 23713 RADIOREDE PROF. GERBRANDY 99 „Het kon met anders" „Roer moet om" 1 Conferentie van Borneo uitgesteld Terroristen gebruikten dum-dumkogels Sultan van Deli verwacht Het weer De Koek van Leeuwen tot 5 Mei 1947 geïnterneerd Citroenen voor de volwassenen sic' -v t'W. Vliegtuig in Frankrijk neergestort SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543 Postgiro 143450 ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart. Directeur: 3. W. Boerrigter. Vl/nd- hoofdredacteur: -JV Severin. COURANT ADVERTENTIETARIEF 30 cents pa, millimeter hoogte. Ingezonden mededeelirgen dubbel tarief. Omroepers 16 cents oer m.m hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren »Wy, Nederlanders, s'aan op het punt den oorlog alsnog te verliezen. Het ergste B'j het zich voltrekken van deze ramp is, dat het geschiedt met onze eigen mede werking. Tenzij wij resoluut ons omkee- *en op den weg, die ons thans heeft ge wacht tot de ontwCrp-overeenkomst van linggadjati, is onze rechtvaardige zaak Verloren, aldus oud-minister prof. Ger" Brandy gisteravond voor de radio. Deze door de Commissie-generaal ge- Parafeerde overeenkomst, zoo vervolgde Bij, die de Nederlandsche souvereiniteit °ver Indië prijsgeeft, feitelijk de volken a'daar uitlevert aan een kleine boven laag, welke staat onder leiding van een Bian, die met onzen vijand en dien van zijn eigen land collaboreerde en welke overeenkomst, om zekeren schijn te red- Ben, een Koning aan den top zet van een Unie, die voor de helft republiek is, deze, door de Commissie-generaal of Waarschijnlijk meer naar waarheid deze door de driehoeksfiguur VanvMook, Sjah. fir, lord Killearn geprojecteerde staats regeling beëindigt, als ze grondwet wordt, 't Rijk der Nederlanden en verspert den Volken in Ned.-Indië en het volk van Nederland den weg naar een betere toe komst. Zich aldus kantend tegen de tot dus ver gevoerde politiek, betoogde prof. Gerbrandy, dat dit voor het Koninkrijk beslissend probleem geen partij-politiek geding mocht zijn en dat men zich moest Plaatsen op den bodem der Koninklijke rede van 1942; dat men bovendien ge ducht rekening diende te houden met 't feit, dat er in Ned.-Indië met Japansche hulp een opstand tot schade van de groote massa der bevolking geschiedt. Prof. Gerbrandy achtte het zeker mo- Êelijk deze, aan die van Van Mook te gengestelde politiek bij de bondgenooten ingang te doen vinden. „Men heeft niet Zelfstandig het beleid bepaald, althans dat voor een deel aanvaard uit Britsche band", aldus Gerbrandy. Spreker trok een vergelijking tusschen de Britsche bemiddeling in Indië en de rol, die Lord Runciman in 1938 te Praag beeft gespeeld en zeide: „Ik som niet de knievallen op, die gedurende de wer king van den Britschen driehoek in Ned.-Indië achtereenvolgens door Van kïook en zijn discipelen zijn gedaan voor de extreme nationalisten. Ze leggen evenals in Praag stuk voor stuk getui genis af van de onmogelijkheid een staatkunde te bouwen op het drijfzand au aLcaemiugen cn wilsuitingen, d'e het oog sluiten voor de waarachtige wer kelijkheid eener historisch bepaalde staatsorde.'» Prof. Gerbrandy keerde zich vervol gens tegen het argument „het kon niet anders''. Volgens spr. had het echter zeker anders gekund, indien niet eenige der huidige bewindsmannen Ned.-Indië blnerlijk reeds hadden losgelaten. „Het nopens Indië gevoerde beleid, ge dragen door het „het kon niet anders", oorzaak geweest dat men aan de Extreme nationalisten in eigen oog en bi dat der wereld een prestige heeft ge- Seven, dat in geenen deele dekt wat ze Werkelijk waard zijn." Vervolgens sprak prof. Gerbrandy over de beteekenis van Linggadjati en de ge volgen, die het accoord op Nederlands Positie zou hebben. „Linggadjati laat het Koninkrijk, dat in onze grondwet verankerd is, los. Er blijft een Koninkrijk over, dat Nederland, Suriname en Curasao omvat. De Unie, welke de Vereenigde Staten van Indonesië en het Ko ninkrijk der Nederlanden schijnt saam te houden, is in de ontwerp overeenkomst een krachteloos en van zijn voortbestaan niet verzekerd duo." Deze losse verhouding tusschen Ne derland en Indië zou een sterke daling van den Nederlandschen levensstandaard Piet zich meebrengen. Dit achtte spr. echter geen te hoogen prijs voor de eer lijke inlossing van 7 December 1942. In dien wij hierdoor aan onze broeders in Ned.-Indië vrijheid, rechtszekerheid en welvaart zullen bieden, aldus prof. Ger brandy, dan moeten wij dit offer bren gen. Thans echter is er bijna geen verant woordelijk mensch, die de stellige ver zekering durft te geven, dat dit offer niet tevergeefsch zal zijn. „Uitspraken, zelfs van iemand als Van Mook, wijzen er op, dat hij diep in zijn hart toch twijfel koestert, of het wel waar is, dat dit offer niet voor niets wordt ge bracht. Dat dit offer een inlossen der belofte van 7 December 1942 is, houdt niemand vol." Het accoord van Linggadjati berust niet op een heilig moeten. „Het roer moet radicaal om. Het t'ransigeeren over de hoogste belan gen des Rijks met Soekarno, „presi dent" van een „republiek", die geen republiek is, moet ophouden. Het heeft geleid van de eene vernedering naar de andere en zal dat blijven doen. Men late zich toch niet in een dwangpositie brengen. Laten toch regeering en Staten-Generaal, die voor groote moeilijkheden, maar ook voor groote verantwoordelijkheden staan, ook niet den weg bewandelen van amendeering van een accoord, hetwelk zou zijn als het slaan van een spijker in het zand." Bovenal gaat het thans om het lot van tientallen millioenen menschen, aldus spr., voor wier wel en wee de weg, die gekozen wordt, beslissend is. „Dat lot is slechts dan ook voor verre toekomst verzekerd, indien een gezond gezag, een gezag, dat macht heeft en den wil heeft om het ree: t te dienen, als schild boven het hoofd van het inwendig bestuur en de rechtspraak, boven het be drijfsleven, boven zending en missie aan wezig is en werkt." Prof. Gerbrandy sprak verder van de gewoonte van sommige Nederlanders over de waarde van het Nederlandsch gezag, dat deze rol van waarborg voor bestuur en rechtspraak vervulde, scham per te praten, maar ik kan u verzekeren, dat naar het oordeel van wetenschappe lijke buitenlandsche onderzoekers en waarnemers, die zeker ook de tekortko mingen niet verbergen. Nederland met een glansrijke getuigenis verschijnt in de wereld der staten. Spr. was van meening, dat de „Re publiek" niet in staat is dit gezag over te nemen dat dit alles mist (spr. noemde het oordeel van een ob jectieven Amerikaanschen waarnemer) dat dit gezag tot een rechtsgezag maakt. Elke oplossing, die dit alles- beheerschende element verwaarloost, maakt Ned.-Indië tot een politiek vacuum, en wat, zoo vroeg prof. Gerbrandy zich af, zal het lot worden der kleinen, die geen wapenen bezit ten tot zelfbescherming? Tenslotte beval spr. als eenigen weg tot redding aan een politiek gedragen door de boodschap van 7 December 1942, die aanstuurt op een Rijksconferentie, waarop slechts gesproken zal worden met loyale vertegenwoordigers der verschil lende volken en groepen. Prof. Gerbrandy besloot als volgt: „En als u mij vraagt: kunnen wij dat Maandagmiddag 5 uur heeft H. M. de Koningin de leden van de Commissie- generaal in audiëntie ontvangen. Het °hderhoud heeft ruim een uur geduurd. De Commissie-Generaal werd Maandag avond door H.M. de Koningin te Den Haag in audiëntie ontvangen. V.l.n.r. Max van Poll. prof. W. Schermerhorn en F. de Boer op het terras van Huis ten Bosch De V.S. zullen een leidende rol eaan spelen bij de pogingen Franco val te brengen. Naar Maandagavond bekend is ge blaakt, zal Senator Tom Connally van de Amerikaansche delegatie bij de DNO( in de politieke commissie een resolutie indienen, waarin er bij de alêemeene vergadering van de UNO op aangedrongen wordt Franco te ver doeken als leider der Spaansche re geering af te treden. Nadat Senator Connally gisteren in de politieke commissie de resolutie had Thgesteld, deelde dr. Oscar Lange (Polen' ®an de commissie mede, dat Franco "doorgaat agenten van den vijand in Bescherming te nemen, met inbegrip van die, welke worden gezocht door gealli- ®erde regeeringen". D>r. Lange zei, dat het de wensch. van Prof. mr. P. S. Gerbrandy nog? Dan vraag ik u: Hebt u niet vijf jaren lang het onmogelijke gedaan, om dat het moest? Houd vol, houd vast, ga van dit standpunt nooit af, ge zult bond genooten overtuigen, want het woord van recht en waarheid vermag oneindig' veel, dat weet ik uit ervaring, en ge zult het welzijn van alle volken van het Koninkrijk herstellen. De crisis van heden zal dan blijken heftig maar voor bijgaand te zijn. De weg van Linggadjati voert voor verre toekomst de groote massa van Ned.-Indië naar een nacht van onvrijheid en onzekerheid." Officieel is bekend gemaakt, dat de con ferentie voor de organisatie van Borneo, wel ke oorspronkelijk 17 December zou worden gehouden, tot nader order is pitgesteld. Een woordvoerder van het KNIL heeft verklaard, dat met Nederlandsche artille rie, gesteund door de luchtmacht, Pe- moeda's verdreven zijn uit. stellingen, welke dezen bij Medan hadden betrok ken en welke zij, volgens beloften, 28 November hadden moeten ontruimen. In het door de Nederlanders bezette gebied van den Zuid-Oostelijken sector van Medan handhaafden de Indonesiërs hun sedert kort ingenomen stellingen en versterkten deze zelfs, ondanks toezegging van de Indonesische delegatie, dat zij ten laatste 28 November zouden worden ont ruimd. Na langdurige besprekingen heeft de Nederlandsche commandant verzocht de stellingen Zondag 1 December te ont ruimen. De Legervoorlichtingsdienst deelt mede, dat er volgens officieren van gezondheid en burgerartsen van de gesneuvelden in gevechten bij Medan 70 gedood zijn door dum-dumkogels. Een gevangengenomen Pemoeda bad een tasch met 50 dum-dumpatronen bij zich. Te Padang werd het Nederlandsche troepenschip „Plancius" beschoten. Het vuur werd beantwoord met zware mi trailleurs, Twee man sneuvelden. 1 December hebben Nederlandsche mi litairen de kampongs omsingeld en 99 terroristen gevangen genomen. Bij de fouilleering en het verhoor was de repu- blikeinsche burgemeester aanwezig. By Soerabaja hebben 70 T.R.I.-solda- ten de bevolking gedwongen de kampong Sidegaling te ontruimen en terroristen hebben in Tjandoeng de kampongbevol king beschoten. Aan boord van het m.s. „Oranje", dat Donderdagmorgen aan de Javakade te Amsterdam zal worden gedebarkeerd, bevindt zich ook Z.H. Toeankoe Osman, Alsanie Pedkasa, Alamshah, Sultan van Deli, die in gezelschap van zijn broer en twee leden van zijn hofhouding een bezoek aan Nederland brengt. Verwachting tot Woensdagavond; Aanvankelijk tijdelijk opklarend later weer toenemende bewolking met tijdelijk regen, plaatselijk wellicht vermengd met natte sneeuw, variee. rende wind, vrij koud. Maan 14.42—2.19. Zon 8.29—16.31. Het Haarlemsche Tribunaal heeft mr. T. W. A. de Koek van Leeuwen, in be zettingstijd commissaris van de Neder_ landsche Oost Compagnie en voorzitter van de Kamer van Koophandel te Am sterdam, veroordeeld tot in;emeering tot 5 Mei 1947, ontzetting uit de kiesrechten voor den tijd van tien jaar en verbeurd verklaring van een vermogensbedrag groot 40.000. Met ingang van 1 December j.l. is tot directeur van den Rijksdienst voor Land- bouwherstel benoemd ir. S. Herweyer. Wederom heeft de Centrale Vermo gens-Opsporingsdienst, in samenwer king met de P.R.A., afd. collaboratie, een groote partij juweelen en bril lanten ter waarde van 400.000 gulden in de hoofdstad opgespoord. Een onderafdeeling van den C.V.O. te Rotterdam had een zaak in onderzoek, waarvan de sporen naar een 48-jarigen chauffeur E. te Amsterdam liepen, die reeds geruimen tijd onder verdenking stond. E. zou tijdens de bezetting in nauw contact hebben gestaan met de „Sammel- verwaltung", welke organisatie zich o.a bezig hield met het leeghalen van Jood- sche woningen in het „Sperrgebiet". Men had het vermoeden, dat E. zich oo onrechtmatige wijzre aan deze goederen had vergrepen. Een onderzoek in zijn wo ning leverde echter geen resultaat op. Vorige week deden rechercheurs van den C.V.O. en P.R.A. een inval in de woning van de schoonouders van E. in de 2e Jan Steenstraat te Amsterdam. Bij huiszoeking In Frankfort zijn gearresteerd Cor nells Hoogenboom, 24 jaar, en diens broer Jacob Hoogenboom, 22 jaar, verdacht van den moord in de War moesstraat te Amsterdam op de 61-ja- rige alleenwonende vrouw Anna M. Marsman op 2 November j.l. De arrestatie geschiedde 28 November J.l. wegens onbevoegde grensoverschrijding en het zich bevinden in andermans wo ning zonder verblijfsvergunning. Toen de gebroeders Hoogenboom hiervoor voor een Duitsch gerecht terecht stonden, wilde het toeval, dat de aan dit gerecht als tolk werkzame Nederlander in Nederlandsche kranten over den moord en 't verzoek tot opsporing en aanhouding van Jacob Hoo genboom gelezen had. De broers werden toen onmiddellijk ter beschikking gesteld van de Nederlandsche militaire missie te Frankfort. Bij hun verhoor gaven zij toe de grens illegaal te hebben overschreden 5 Novem ber j.l. bij Susteren-Kaldenkirchen, om in Duitschland onder te duiken. Zij had den tot nu toe van den zwarten handel voornamelijk verkoop van koffie, welke zij uit Nederland hadden meegebracht geleefd en waren in het bezit van ruime geldmiddelen. Het was hun na hun aan komst in Frankfort gelukt direct contact te verkrijgen met kringen van de Frank- fortsche onderwereld, die hun onderdak verschaften en aan valsche papieren zou den helpen. Voordat zij deze echter kre gen, werden ze gearresteerd. De gear resteerden zullen vermoedelijk binnenkort naar Nederland worden overgebracht. vond men een partij juweelen en bril lanten ter waarde van 400.000 gulden, o.a. in een kast en een peluw. Bovendien had den de bewoners uit angst een koffertje n.et sieraden op een politiebureau gede poneerd, waar het later door de recher cheurs is afgehaald. Deze goederen zijn vermoedelijk afkomstig van Joodsch bezit en van collaboratiegevallen: bovendien bet niet uitgesloten dat een gedeelte van de sieraden „gewoon" gestolen is. E. en zijn vrouw zijn gearresteerd. Ook verschillende kostbaarheden die E. uit voorzorg op andere plaatsen had on dergebracht, zijn inmiddels opgespoord. Een uitgebreid onderzoek naar de her komst van deze goederen is nog gaande. Geleidelijk aan worden de tijdenS de be zetting op mysterieuze wijs» verdwenen Joodsche bezittingen opgespoord, dit is. met de ontdekking van den schat in de villa in de Schubertstraat te Amsterdam, maar het begin. Voor allen, die geboren zijn in 1925 of vroeger worden circa 200 gram citroe nen per persoon beschikbaar gesteld. Het C.D.K. deelt mede, dat men, om deze citroenen te verkrijgen, bon 49-1 A reserve bij een handelaar in groenten en/of fruit uiterlijk Zaterdag: 7 Decem ber dient in te leveren. De aflevering» zal geschieden naarmate de citroenen aangevoerd worden. Dit zal vermoedelijk geruimen tijd in beslag nemen. Uiterlijk 7 December dient men ook de reeds bekend gemaakte bonnen voor sinaasappelen, bon 49-6 of 50-8 alge meen, waarop te zijner tijd voor alle leef tijdsgroepen 500 gram sinaasappelen ver strekt zullen worden, bij een kleinhan delaar in te leveren. Op het eerste na-oorlogsche congres van psychiaters te Berlijn is medegedeeld, dat de nazi's meer dan 275.000 geestes- atiënten om het leven hebben gebracht. Maanden tevoren was alles be rekend. Nachtenlang hadden de ingenieurs achter hun *;ee- kenborut-n gezeten, iedere manoeuvre voorbereid en elke mogelijkheid be keken. Zondag werd het in praktijk ge bracht. Er heerschte op de spoorbrug bij Ravensteln die jachtige sfeer, die den bruggenbouwer kenmerkt en die inhaerent is aan zijn arbeid, even on verzettelijk als het water, dat be streden moet worden. Twintig uren hadden de ingenieurs berekend. Twintig uren, in welken tijd 800.000 kg. metaal zes meter moest worden verplaatst, 1400 m. rails ver legd en alles wat de buitenwereld er van zou weten was: Lijn Nijmegen Den Bosch gestremd van Zondagoch tend tien uur tot Maandagmorgen zes wegens herstelwerkzaamheden aan de spoorbrug bij Ravenstein. Hef heeft iets van de stoere kracht, die ooit Den Hartog moet hebben geïnspi reerd tot zijn „Hollands Glorie". Honderd vijftig man hoog boven de Maas. wijd beens met schallende stemmen, die door het water worden teruggekaatst. Hun spiegelbeelden zijn grotesk en grillig. De gestalten rollen uit met de golven, ver dwijnen in een kam en komen voor een oogenblik ongeschonden terug in den kal- men spiegel tusschen twee rollers. Hun arbeid heeft met dat grappige spel echter even weinig van noode als hun aard. Hebben de ingenieurs twintig uur berekend, zij berekenen minder en het 1® aan hen te bewijzen, dat ook Jan met de pet. die geen logarithmen en geen stereometrie toepast zoo om en nabfl kan bepalen hoe lang zoo'n karweitje moet duren. Dus scheppen zij .er genoegen in, elkaar te beconcurreeren en sneller te werken dan noodig. Het doet hun deugd, dat het gaat zooals het moet en de brug naar haar plaats rolt als een knikker naar het potje. Twee jüar geleden in die zenuwsloopen- de Septemberdagen van 1944, toen de race naar Arnhem, de doorbraak ter wille van de eerste Britsche luchtlandingsdivisie, die bij Oosterbeek vocht voor haar lijfs behoud. de eenige inzof was vpo.r A-'ie operaties bleek deze~brug niet te houden Door de kracht van het Duitsche dyna miet spoten de beide middelste bogen als speelgoedradertjes de lucht in. Toch was zij noodig en de Engelschen stonden voor de taak haar te herstellen. Veel tijd was er niet en dus verschoven de mannen van die voortreffelijke genie die ooit een in genieur Bailey voortbracht, de beide op ritten. die wel intact waren gebleven zóó, dat, terwijl hun beginpunten nog precies op het steenen basement van de brug bleven liggen hun uiteinden juist naast de ruïnes van de beide opgeblazen bogen midden in het water kwamen te liggen. Die uiteinden verbond men met een nood- Baileybridge en voort daverde het ver keer over de brug bij Ravenstein. onmis. baar voor den onophoudelijken stroom oorlogstuig noodzakelijk voor de instand houding van het bruggenhoofd bij Nij megen. Zoo bleef de toestand twee jaar en ook de eerste treinen van de Ned. Spoorwegen joegen over deze noodverbinding die zoo wel om der wille van de veiligheid als de schoonheid niet gehandhaafd mocht blij- Zoo kwam het dat de ingenieurs zich achter hun teekenborden zetten en de mannen van de praktijk begonnen met de voorbereidingen in de uiterwaarden vlak rond de brug. De peilers waarop beide middenbogen hadden gerust, wer den hersteld. De middenbogen zelf her bouwd en weer geplaatst daar. waar zij altijd over het water hadden gegrepen, naast de noodbrug dus. En wie in dien tijd, dat die bogen daar doelloos stonden boven het water van de Maas. met den trein de noodbrug passeerde en uit het raampje zag, kan angstige momenten Polen was, dat alle leden van de Ver. Naties de diplomatieke betrekkingen met Franco zouden verbreken, en dat de Caudillo zou worden uitgesloten van het lidmaatschap van en de deelname aan de organen van de V. N. Salvador en Costa Rica verzetten zich tegen de actie tegen Franco. Hector Castro van Salvador zinspeelde er op, dat er regeeringen waren, die lid waren van de V. N. en even „ondemo cratisch" konden worden genoemd als het Franco-regime. Aan het slot van de rede van Castro merkte Manuilsky op: „De atmosfeer in dit vertrek is, erg drukkend en ik stel voor wat meer te ventileeren". Senator Connally deelde aan de com missie mede, dat hij Dinsdag over üe Amerikaansche resolutie wenschte te spreken. Ni eerst op kunstmatige wijze in een laboratorium sneeuwvlokken te hebben geproduceerd, heeft de heer Vincent Schaeffer, die verbonden is aan het laboratorium voor wetenschappelijk onderzoek van de General Electric Com pany, onlangs een kunstmatigen sneeuw val teweeggebracht door uit een vlieg machine droge ijskorrels te laten vallen in een wolk van bijna 5 kilometer lengte. De adjunct-directeur van het labora torium, Dr. Irving Langmuir, verklaarde van meening te zijn, dat het op deze wijze mogelijk zou zfjn, in den winter vocht te verzamelen voor bevloeiing in de lente en voor waterkrachtstations. Hy zei, dat wolken, die onder nor male omstandigheden geen neerslag pro- duceeren door de droogte van het kli maat, zouden kunnen worden veranderd in sneeuw, welke bij gunstige tempera turen in de lente zou blijven liggen. Tijdens den lentedooi zou 't water kun nen worden afgeleid om bevloeiingswer ken en waterkrachtstations te voeden. Het proces zou volgens Dr. Langmuir ook kunnen worden toegepast om sneeuwval boven groote steden te beletten, daar men de wolken zou kunnen bewerken alvorens deze het stadsgebied bereiken. Zoo zou men van den anderen kant ook sneeuw kunnen leveren voor de wintersport. Schaeffer, die over het Greylock- gebergte in W.-Massachusetts vloog, wierp droge ijskorrels uit op een hoogte van ongeveer 4500 meter. Langmuir deelde mede, dat „binnen twee minuten na het oogenblik, waarop Schaeffer per radio het teeken had ge geven, dat hij gereed was om te begin nen, een radicale verandering in de wolk plaats greep en sneeuwpluimen zich uit 'de basts van de wolk begonnen los te '■iêt'i maken." „Ofschoon dit op meer dan 80. kilome ter afstand geschiedde," zoo zeide hij, „konden wij dit alles gemakkelijk met het bloote oog waarnemen." Langmuir verklaarde, dat bij een vol komen bewolkten hemel een enkel vlieg tuig in staat moest zijn, „honderden millioenen tonnen sneeuw" te doen ont staan op een vlucht van vijf uur. Dit zou echter niet noodzakelijkerwijze be- teekenen, dat meer dan enkele centime- t,e.£§ êfieeuw op den .grond zou vallen. hebben beleefd. Want als hij aanreed over den eersten boog va.n den oprit en de beide middenbogen naast de rijrich ting van zijn trein ontwaarde kan hij de suggestie hebben ondergaan, dat de trein midden in de rivier te water zou rijden, omdat de lage JBaileybridge, die beide opritten verbond, tegenover die machtige bogen aan zijn aandacht ont snapte. Dat gevaar is nu voorbij. Wat de Engel- sphc genie deed in dien barren oorloes- winter nat deden de Spoorwegen en de Vries Robbé en Co. Zondag. De beide op ritten plus bogen, gevaarten, die stuk voor stuk rond 400.000 kg. wegen werden op nieuw verrold. Nu zoo, dat ze weer kwa men te liggen, waar ze altijd gelegen hadden, recht voor en achter de beide middenbogen. zooals gen fatsoenlijk brug betaamt. Tweemaal vierhonderd duizend kilo. Uw en onze belangstelling gaat en ging uit naar de vraag: Hoe men dat verrolt op tilt en zes meter verder weer neerlegt in twintig uur tijds. Zooals alles wat goed Is, is ook dit eenvoudig. Om tien uur daverden Zon dagmorgen nog de beide laatste treiner over de brug Toen begon het werk. De railverbinding tusschen land. en brug- spoor en de railverbinding tusschen de deelen van de noodbrug onderling wer den verbroken. De brugdeelen werden losgemaakt, zoodat zij vrij op de peilers lagen. Dan werden de vijzels, laat ons zeggen instrumenten, die door samen persing van water In een zuiger dezelfde werking hebben als een dommekracht, tusschen peiler en brug gebracht en de laatste opgetild als een kind door zijn moeder. Vervolgens werden op de nu vrijgekomen peilers horizontale ijzeren- balken neergelegd, glijbanen, waarover straks de brug zou worden weggerold. Het derde en laatste bedrijf der voor bereidingen vormde het neerleggen van metalen rolwagentjes op de balken, waarop de brug zou komen te rusten, zoodra de vijzels bulten werking werden gesteld. Resultaat derhalve een brug op rolletjes, kleine wieltjes op een gladde ijzeren baan. De rest is het ei van Columbus. Drie «zware ijzeren kabels op verschillende plaatsen aan dn overspanning van de brug bevestigd en tien, twaalf man trekken de brug langzaam zes meter weg In haar breedterichting. Simple comme bonjour, als er tenminste nog wordt bij verteld, dat het trekken ge schiedt via drie lieren, die gezamenlijk een kracht ontwikkelen van 20.000 kg. Voila, tweemaal vierhonderd duizend kilo weggetrokken door tweemaal 20.000 kg. kracht. Klaar, de maanden voorbe reiding en berekening niet meegerekend. Ondertusschen. terwijl de man, die in de uiterwaarden staat, de bogen van de brug langzaam in elkaar ziet vervloeien zijn aan de opritten van de brug te land ploe gen wegwerkers bezig ook de aanvoerende spoorlijnen over 'n afstand van zes- tot achthonderd meter om te leggen. Ze doen dat met groote metalen staven, waarmee ze de rails met biels en al omwrikken naar het tevoren gereedgemaakte nieuwe grint- bed. Dat levert een ongewoon schouwspel. Het schijnbaar onwrikbare geheel der beide raiis. onmisbaar symbool voor iederen schooljongen, die voor het eerst leert dat evenwijdige lijnen elkaar in het oneindige snijden, ligt als een lint in duizend bochten en kronkels, alsof het geen staal maar aluminium was. Dat moge voor den toeschouwer vreemd schijnen voor de mannen van de Spoor wegen niet. Zjj rechten dat weer. sluiten het aan op de brug. die ook nog en pas sant een paar meter in de lengterichting wordt verschoven en als in de vroege morgenuren van Maandag de eerste trein uit Den Bosch nadert, zijn alle werkzaam, heden geëindigd en de werklui verdwenen. Ravenstein is weer hetzelfde rustige plaatsje van altijd. Een vriendelijk dorpje met een oud-middeleeuwsch poortje dat uitzicht geeft op het wijde water, de pol ders en aan den horizon de talrijke kerk torentjes waaraan dit vlakke land zoo rijk is. Twintig uren werk. Dit is Nederland. Give us the tools and we'll finish the job De spoorbrug bij Ravenstein, gelegen in het baanvak Hijmegen's-Her:ogenboscii. is Maandag weer in gebruik gesteld. Met man en macht is er aangepakt, om het werk op tijd ge reed te hebben Maandag Is de derde dag van het proces tegen John Lewis, den leider der Amerikaansche mijnwerkers, begonnen. De regeering heeft bekend gemaakt, dat de Amerikaansche minister van Binnenlandsdhe Zaken, Krug, en tien andere getuigen opgeroepen zullen wor den. Krug teekende het contract met Lewis, dat uitliep op de staking van zijn 400.000 mijnwerkers die 12 dagen ge leden begon. Gisteren hervatte de verdediging van den Vereenigde Mijnwerkersbond het kruisverhoor van den eersten regee- ringsgetuige, den beheerder van de ko lenmijnen. Collisson, die verklaard heeft, dat Lewis nooit rechtstreeks zijn eischen waarom het gaat bij het huidige geschil, kenbaar gemaakt heeft. De gevolgen van de mijnwerkerssta king, die twaalf dagen geleden is uit gebroken, doen zich uur na uur heviger gevoelen. In het Oosten en Midden-Westen des lands werden de autoriteiten bestormd om kleine toewijzingen uit de snel ver minderde kolenvoorraden. Tientallen scholen werden geslo ten, tengevolge van een totaal ge brek aan kolen of bij wijze van kolenbesparing, en behalve de mijn werkers waren meer dan 100.000 arbeiders werkloos, daar een aantal industrieën, die afhankelijk zijn van l Hef is met de menschen als met I kaarsen. De waskaars brandt met I heldere, rustige vlam, de vetkaars knettert en walmt. j Het proces tegen Mgr. Josef Tiso, president van de „Slowaaksche repu bliek" tijdens de Duitsche bezetting van Tsjecho-Slowakije, is gisteren voor een Volksgerechtshof te Bratislawa begon nen met de voorlezing van de acte van beschuldiging, wellke 213 bladzijden omvat. Tiso wordt er van beschuldigd con tact te hebben gezocht met de leidende nazi's, zooals Goering en von Ribben- trop, teneinde hun steun te verkrijgen bij de afscheiding van Slowakije van den Tsjechoslowaaksdhen staat. Hij heeft tevens de onafhankelijkheid van Slowakije uitgeroepen. Tiso verzocht om het zenden van. Duitsche terroristen naar Bratislawa om de politici, die zich tegen de afscheiding venzetten, te inti- mideeren. Het laatste gedeelte van de beschuldiging handelt over Tiso's maat regelen in Slowakije zelf, in het bij zonder zijn strijd tegen de partisanen en de deportatie van joden. De Bulgaarsehe regeering heeft besloten de Spaansche republikeinsche regeering in ballingschap te erkennen. Er zullen diplo matieke betrekkingen worden aangeknoopt. de kolenprcductie, gesloten zijn of sterk zijn beknot. In de staalindustrie schatte men de cpbrengst van deze week op niet meer clan 60.2 procent van de normale capa citeit. Een zegsman van het departement van handel voorspelde, dat binnen twee maanden 5D00.000 arbeiders werkloos zullen zijn, hetgeen een totale vermin dering van de productie van ongeveer 20 procent tengevolge zal hebben, en waardoor 80 procent van de voornaamste Amerikaansche wegmaatschappijen zul len zijn stilgelegd. Dit zou een ernstige bedreiging vor men voor het vervoer van vitale le vensmiddelen, bestemd voor den export, en voor die deelen van het land, die ver van de productiecentra liggen. Het lid van het Huis van. Afgevaardigden, John Rankln, heeft na een onderhoud met President Truman verklaard, dat de Presi dent het voornemen koestert, het congres in Januari te verzoeken een nieuwe arbeidswet geving aan te nemen. Een booge Grieksche bron verklaarde Maandag, dat Engeland van plan :s Griekenland nog 10.00C stuks wapenen te verschaffen voor het meerenderi zware automatische wapenen en dat het de uitbreiding van het Grieksche leger met 5000 man goedkeurde. De behoefte aan automatische wapenen werd duidelijk gedurende de gevechten te gen republikeinsche guerillastryders in Noord-Griekenland, waar deze strijders vaak beter gewapend waren dan de Griek sche regeeringstroepen. Naar verwacht wordt zal veldmaarschalk Montgomery Dinsdag in Athene een onder houd hebben met generaal Spiliotopoulos. Het Grieksche parlement is Maandag in comité-generaal bijeengekomen, om te de- batteeren over een motie, om een geheime zitting te houden. Men neemt aan, dat het hier stappen van de oppositie betreft, om den premier, Constantine Ts a ld ar:s. aan te vallen. De motie, om een geheime zitting te houden, is verworpen en de gewone zitting is hervat. Ben militair vliegtuig van onbekende nationaliteit is gistermiddag op de Ballon d'Alsace, in de Vogezen, neer gestort. Een reddingsploeg heeft reeds vier lichamen uit het wrak verwijderd en men vreest, dat er nog andere slacht offers zijn. De „Egyptian Gazette" meldt, dat er een onderzoek wordt ingesteld naar een com plot om den Egyptischen premier. Sidkv Pasja, te vermoorden. Er zijn speciale voor zorgsmaatregelen genomen. Albanië wordt tengevolge van groote overstroomingen, waardoor meer dan '30 van alle bouwland is verwoest en voor meer dan 10 millioen gulden schade is aange richt. dezen winter met hongersnood be dreigd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1946 | | pagina 1