RUSLAND DOET AFSTAND
VAN VETORECHT
Accoord ontwapeningsplan
Duitsche geleerden naar Amerika
PEARL HARBOUR OVERVALLEN
z
TREIN BIJ SCHIEDAM ONTSPOORD
Geen persoonlijke ongevallen,
groote ravage
Vele van hun geschriften zijn van
onschatbare waarde
Proces dr. Tiso in critiek stadium
SINTERKLAAS, TOEN EN NU
Dagen van
grooten ernst"
John Lewis krijgt boete van
tienduizend dollar
Koude Decembermaand?
Vijf jaar geleden
Japans verraderlijk begin van
den oorlog
Nieuwe hoop in de U.N.O.
Atoom- en raket-
onderzoek
Ravage onder vloot
van Amerika
ATTLEE CONFEREERT
„Britten hebben ons
goed geholpen"
Philips, de glorie van Eindhoven
Tot hoofd en hart
J
Militaire situatie niet
verbeterd
J
DONDERDAG 5 DECEMBER 1946
69ste JAARGANG No. 23715
CLANDESTIENE GRENS
OVERSCHRIJDING
Britten in Duitschland
treden streng op
VAART
DE „M0DJ0KERT0
PROEF
Een nieuw schip voor de
Rotterdamsche Lloyd
1
Aldus de republikeinsche
„Merdeka"
Het weer
„Soldatenmoeder"
in arrest
Landgenoot aangegeven
bij de politie
MEDAN
Aanslag op gen.-majoor
Buurman van Vreeden
RADIOREDE VAN DEN
HEER CH. WELTER
Ned.-Indië
-O-
fcUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE;
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143450
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur; 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: -JV Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cenit psi millimeter
hoogte. Ingezonden mededeeMnger. dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
De Russische minister van Buiten-
la nci-che Zaken, Molotof, heeft in de
zitting van de politieke en veiligheids
commissie der UNO medegedeeld, dat
Rusland besloten heeft afstand te doen
van zijn vetorecht in verband met de
doorvoering van het ontwapeningspro
gram der UNO. Molotof heeft deze ver
klaring afgelegd, nadat hij haar twee
dagen had uitgesteld, gedurende welke
periode hy blijkbaar nieuwe instructies
uit Moskou heeft ontvangen.
Molotof zeide, dat het vetorecht en
de unanimiteit van de macht der groote
mogendheden behouden moeten blijven
in het plan tot ontwapening en buiten
de wet stelien van den atoomoorlog in
den Veiligheidsraad. Is het apparaat
om dezen dwang uit te oefenen eenmaal
voltooid, dan heeft het principe van de
unanimiteit geen reden van bestaan
meer. Er is geen reden om aan te nemen,
aldus Molotof, dat een mogendheid door
gebruik te maken van het vetorecht de
toepassing van controle en inspectie op
de uitvoering der ontwapeningsverplich
ting kan verhinderen. Evenmin achtte
hij er eenige reden voor om het veto
recht in beschouwing te nemen in ver
band met de twee commissies, die Rus
land in het kader van den Veiligheids
raad had voorgesteld met de bedoeling
de ontwapening te verwezenlijken en
den atoomoorlog buiten de wet te
stellen.
De Britsche afgevaardigde, sir Hart
ley Shawcross, merkte op, dat Molotof
belangrijke concessies had aangeboden,
zoodat de subcommissie nu vermoedelijk
tot een accoord over een ontwapenings
plan kon komen.
Molotof verwierp echter het voorstel
Van de V. S. om de ontwapening vast te
leggen In een serie van internationale
verdragen. Dit diende naar zijn meening
te geschieden in een door de mogendhe
den aanvaarde resolutie van den Veilig
heidsraad. Hij stemde toe in het intrek
ken van het Sovjetsvoorstel inzake de ont
wapening en het aanvaarden van het Ame.
rikaansche plan, mits voorzien van een
amendement, waarbij aan den Veilig
heidsraad de volledige verantwoordelijk
heid wordt gegeven voor de plannen tot
toezicht op de ontwapening en met de
erkenning van het belang van afschaf
fing der atoombommen en andere wa
pens voor massavernietiging.
Hij was het eens met het Amerikaan
sche principe, dat de commissie voor de
atoomenergie haar werk moest voort
zetten voor het vinden van een methode
van internationale controle op de atoom
energie.
Sir Hartley Shawcross noemde vier
punten, waarop het Engelseihe stand
punt gebaseerd was. 1. De atoom-,,phase"
van de ontwapening moet in handen
blijven van de commissie voor de atoom
energie. 2. De ontwapening mag niet
Partieel zijn. Wanneer de productie van
atoombommen buiten de wet wordt ge
steld, moeten andere wapens van mas
sale vernietiging eveneens verboden
worden. 3. Er moet een doeltreffend in
spectiesysteem worden ingevoerd. 4. In
spectie en controle mogen niet onder
worpen zijn aan het vetorecht.
Het feit, dat Molotof zich kan veree
nigen in principe althans met al
deze voorwaarden, heeft de hoop in de
kringen der UNO doen herleven.
In een haast zeldzaam te noemen sfeer
van harmonie benoemde de politieke en
veiligheidscommissie een subcommissie,
bestaande uit vertegenwoordigers van
twaalf landen w.o. ook Nederland, wel
ke tot taak zal hebben de verschillende
ontwapeningsvoorstellen te coördineeren
en aan de volledige commissie een plan
voor te leggen, dat kan dienen als aan
beveling voor de Assemblée op het punt
van ontwapening.
In verband met het feit, dat den laat-
sten tijd vele Nederlanders trachtten de
Nederlandsch-Duitsche grens te over
schrijden zonder in het bezit te zijn van
de daarvoor vereischte documenten,
wordt de aandacht erop gevestigd, dat
daartegen door de Britsche militaire ge
rechtshoven in Duitschland zeer streng
wordt opgetreden. Overtreders kunnen
tot een maximum-geldboete van
RM. 10.000.subs. 1 jaar gevangenis
straf worden veroordeeld.
Enkele van de overtreders zagen zich
reeds veroordeeld: tot een a vier maan
den gevangenisstraf.
I»»
De „Modjokerto," een nieuw enkel-
schroef-schip van de Rotterdamsdhe
Lloyd van 10.155 ton, heeft met succes
proefgevaren op de Tay.
Op haar maidentrip zal het schip te
Aalborg (Denemarken), Antwerpen en
Rotterdam lading innemen voor Indië.
Een gestruikeld, paarddat op de rails was blijven liggen, was de oorzaatc van hei
spoorwegongeluk nabij Delftwaarbij de e lectrische trein Amsterdam-Rotterdam
geheel ontspoorde
Naar wij uit De Bilt vernemen zal
de lichte vorst, die hedennacht en
vanmorgen op diverse plaatsen in ons
land is waargenomen, voorloopig jven
blijvend karakter dragen. Men mag
derhalve de eerste dagen zeker geen
Ijsvi'eugde verwachten, wèl houdt men
in De Bilt de verwachting staande, dat
December in ziin geheel kouder zal
zijn dan andere jaren, den ne.nrt aan,
dat dit jaar de temperatuur beneden
het Deeeni'ber-gemiddelde van 3.2 gr.
C. zal blijven. Of djt eehter door con
stante groote koude of een bepaalde
zéér koude week zal geschieden, valt
niet te voorzien.
Over de verdere verwachtingen voor
dezen winter kan men zich nog niet
uitspreken.
Het ministerie van Oorlog der Ver.
Staten heeft bekend gemaakt, dat nog
730 Duitsche en Oostenrijksche geleer
den naar de V. S. zouden worden ge
bracht en daarbij medegedeeld, dat
naar schatting de Duitsche en Oosten
rijksche geleerden den V. S. meer dan
750 millioen dollar hebben bespaard
alleen reeds op het gebied van funda
menteel raketonderzoek.
Volgens de bekendmaking heeft het
gebruik maken van de diensten van ge
leerden der voormalige vijanden het
Amerikaansche onderzoek op verschei
dene gebieden van 2 tot 10 jaar vooruit-
gebracht.
Sinds September 1945 is het aantal
der naar de V. S. overgebrachte geleer
den tot 270 opgsloopen en men wil het
op 1000 brengen zoodra het transport
is geregeld.
Vrijwillig zijn naar de V- S. o.m. reeds
gekomen de voormalige hoofd< ntwerper
van de Mes-er.schmidt-vliegtuigfabrie
ken en de technische leider van het
raketproefstation, dat de nazi's tijdens
den oorlog in het Oostzeegebied had
den.
Anderen zijn door Sovjet-Rusland en
Engeland in dienst genomen. Zij die
naar de V. S. komen worden zorgvuldig
getest op betrouwbaarheid en ont>. an-
gen volgens contract een maximum sa
laris van 3.120 dollar plus een toeslag
voor dagelijksche uitgaven van 6 dollar
per dag, hetgeen belangrijk minder is
dan her. salaris, dat Amerikaansche bur_
gers voor overeenkomstig werk ontvan
gen.
Bovendien hebben velen toestemming
gekregen het Amerikaansche burgerschap
aan te vragen. Zij kunnen alien voedsel
pakketten naar huis zenden en hun ge
zinnen hebben woningen gekregen te
5 November 1941. Een Japansche vloot van zes vliegdekschepen geëscorteerd
door kruisers en torpedojagers kreeg bevel zich naar de Koerillen te begeven.
Denzelfden dag vloog Saburo Ku/usu naar Washington om te spreken over den
VredeLater is gebleken, dat weliswaar Kurusu niets van de Japansche aan
valsplannen wist, doch dat de regeering, die hem uitzond, wèl degelijk op de
hoogte was van het lot, dat Pearl Harbour zou wachten.
7 November gaf een operatie-order een
lot in details uitgewerkt plan tot den
onverhoedschen aanval welke 7 Decem
ber zou moeten worden uitgevoerd, onder
bevel van admiraal Yamamoto. Hij kreeg
opdracht van de Koerillen in Noordelijke
richting te varen langs de Aleoeten en
ban recht naar het Zuiden, tot een punt
2000 K.M. ten Noordwesten van Oahu.
°p dit punt aangekomen, moest de Ja
pansche admiraal het sein tot den aanval
kfwachten.
3 December stelden de Japansche am
bassadeurs in Berlijn en Rome de Duit-
Sc'he en Italiaansche regeeringen op de
hoogte van de beraamde plannen om 7
December den oorlog tegen Amerika te
beginnen.
Gedurende den nacht van 4 op 5 De
cember arriveerde Yamamoto op het be
paalde punt, waarna hij onmiddellijk op
bracht kreeg tot den aanval over te gaan.
Uil speed stoomde de Japansche vloot
nu op tot 300 K.M. ten Noorden van
Dahu, welk punt in den vroegen ochtend
van 7 December werd bereikt. 350 Japan-
Eche vliegtuigen waren gereed voor den
hanval. Ain boord van ieder vliegtuig
een kaart waarop stond aangegeven,
b°e de Amerikaansche vloot was gemeerd
u de haven.
De luchtvloot was verdeeld in een
j"°f daan val en een tweede aanvalsgroep.
"0 bommenwerpers, 40 torpedovliegtuigen,
ub duikbommenwerpers, begeleid door 50
Jagers, voerden den hoofdaanval uit in
pen. Vijf Amerikaansche oorlogs
schepen, waaronder de „Arizona" en
de „Oklahoma", waren vernield. In
totaal werden 19 schepen getroffen.
Van de 202 Amerikaansche marine
vliegtuigen, die op den noodlottigen
ochtend op de velden waren, bleven
er slechts 52 over. Het aantal doo-
den en gewonden waa evenredig
zwaar. Ruim 3000 Amerikaansche
militairen werden slachtoffer van
dezen Japanschen aanval, uitgevoerd
zonder dat de oorlog was verklaard.
Admiraal Yamamoto maakte zich
spoedig met zijn vloot uit de voeten. Hij
had 60 vliegtuigen verloren door het
Amerikaansche afweergeschut.
Een Amerikaansch marine-vliegtuig
slaagde er in de vloot te achterhalen,
doch werd door Japansche vliegtuigen
verhinder 1 de schepen te benaderen
drii
e opeenvolgende golven. De opdracht
uidde: vernietiging van de schepen in
earl Harbour. De tweede aanvalsgroep
"'stond uit 170 vliegtuigen. Deze hadden
°t opdracht, de Amerikaansche vlieg-
<len °P de Hawaii-eilarden buiten ge
bruik te stellen.
Om 5 minuten voor acht begon
nen beide aanvallen gelijktijdig, on
der dekking van een zwaren regen-
storm. Na verloop van 45 minuten
Waren beide Japansche aanvallen
uitgevoerd. Toen toonde de oorlogs
haven Pearl Harbour het trieste beeld
Van gezonken en brandende sche-
Gisteren heeft de Britsche minister
president Attlee, een blijkbaar niet be
moedigende conferentie gehouden met de
Mohammedaansche leiders Jinnah en
Khan.
Van welingelichte zijde werd medege
deeld, dat de Indische delegatie aan den
minister-president heeft gezegd, dat de 90
millioen Mohammedanen nimmer zonder
voorbehoud een volkomen opoffering van
hun politieke en godsdienstige gelijkheid
zouden kunnen goedkeuren. Zij zijn van
oordeel, dat een dergelijke opoffering
deel uitmaakt van het Engelsche pro
gramma voor de onafhankelijkheid van
India.
Vernomen werd, dat Attlee geantwoord
heeft, dat, tenzij de Mohammedanen hun
rol willen spelen bij het bereiken van een
politieke eenheid van India, aldaar een
broedertwist zou ontstaan.
JAPANSCHE OVERVAL OP PEARL HARBOUR 7 DEC. At
Waipahu
Positi« Japanacha vliag-
dakachapan vwo vMaaruW
vliegtuigen PEARL
HARBOUR bombardearden.FEzE
HONO
LULU
KAUAI—
==AIOLOKAI
.BII7I V.PELT
Ladshut bij Miinchen. Ook hebben eeni-
gen hun gezinnen mee mogen brengen.
De eerste, die naar Amerika zijn ge
komen waren raketdeskundigen, waar
onder degenen die de V-2 tot ontwik
keling hielpen brengen. Hun weten
schap en ervaring- zijn gebruikt om de
studie van den bovendampkring voor
uit te brengen. Zij werden gevolgd
door experts in aërodynamica.
Minder dam een dozijn zijn naar
Duitschland teruggekeerd, ;etzij dat
hun onderzoekingsgebied afgewerkt
was, hetzij om persoonlijke redenen of
omdat ze onbruikbaar waren gebleken.
Ongeveer 20 hebben hun contracten
vrywillig vernieuwd.
Hun arbeid omvat het gebied der elec.
tronen, supersonische vliegtuigen, be
stuurde projectielen, straalaandrijving en
verder allerlei voor de industrie belang
rijke zaken als brandstoffen, smeermid
delen, cptische instrumenten, syntheti
sche producten en andere belangrijke
toepassingen van natuur- en scheikunde.
„Van onschatbare waarde voor de
Amerikaansche industrie en weten
schap zijn voorts vele van hun ge
schriften, zoowel publicaties als per
soonlijke aanteekenmgen, die zij heb
ben medegebracht te zamen met waar
devolle uitrustingstukken, die in
Duitschland zijn vervaardigd, die in
techniek verder vooruit te brengen,"
aldus het ministerie van Oorlog.
Het orgaan der republikeinsche Indo
nesiërs, „Merdeka", schrijft:
„De Britten hebben ons, zonder het
overigens zelf te willen en zonder begrip
van de feitelijke toestanden, goed gehol
pen. Christison's feitelijke erkenning van
de republiek heeft het zelfvertrouwen
van de bevolking in belangrijke mate ver
hoogd. Ook op een heel andere manier
hielpen de Britten de volksbeweging: toen
het in Soerabaja misliep, dachten de
Britten, dat ze in 2 maal 24 uur de In
donesiërs zouden hebben bedwongen
het heeft 3 weken geduurd. De Japanners
hadden een week noodig voor heel Java
In Soerabaja hebben wij onze gevechts-
waarde bewezen.
De Britten kwamen hier zoogenaamd
om een geallieerde opdracht uit te voe
ren. In wezen echter was hun missie er
een, die past in den nieuwen blauwdruk
van het Britsche imperialisme. Ook het
tot stand brengen van de overeenkomst
tusschen Nederland en Indonesië moet
men bezien In het licht van de Britsche
politiek, die sporen achterlaat in den
vorm van troebel water, waarin het goed
visschen is.
Volk van Indonesië, wees gewaar
schuwd bij het vertrek van de Britten"
aldus besluit de „Merdeka".
Gisteravond, ongeveer 6 uur is de
rein AmsterdamRotterdam tusschen
j Schiedam en Delft op ongeveer 4 kilo-
meter van Schiedam bij een overweg in
volle vaart op een met een paard be
spannen boerenkar gereden. De trein
derailleerde met alle assen en versperde
hierdoor de sporen van beide richtin
gen. Het paard voor de kar werd gedood,
doch persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor. De Ned. Spoorwegen hebben
voor dit baanvak onmiddellijk een zoo-
genaamden pendeldienst met bussen in-
gelascht. De technici meenden gister
avond, dat zij vandaag in den loop van
den dag de sporen vrij zouden krijgen.
Nader vernemen wij, dat het spoorweg
ongeluk onder Ketel geschiedde. De ra
vage, die aangericht werd, was enorm. De
beide sporen werden geheel vernield, ter
wijl de dwarsliggers over grooten afstand
versplinterd werden. Onder de naar
schatting 1000 passagiers van den trein
brak aanvankelijk een paniek uit. Zij
sprongen aan beide zijden uit den trein.
Hierdoor ontstond het gevaar, dat de
trein uit de richting Schiedam, die ieder
oogenblik kon passeeren, op de kris
kras over de spoorlijn loopende passagiers
zou inrijden. Dank zij het kordate op
treden van den conducteur van den ver
ongelukten trein, die den aankomenden
Verwachting tot Vrijdagavond:
In den nacht en ochtend plaatselijk
lichte vorst, tijdelijk toenemende be
wolking met op vele plaatsen nevel of
mist. Geen neerslag van beteekenis.
Weinig wind-
Maan 15.19—5.05, zon 8.31—16 31.
trein tegemoet liep en tot stilstand
bracht, werd echter deze ramp voor
komen.
Ernstiger zag het er uit met den
vo'genden trein uit de richting Delït,
die 'n de inmiddels ingevallen duis
ternis met groote snelheid naderde.
Een onbekend gebleven militair
slaagde er echter in, ook dezen trein,
zij het slechts op een afstand van ze
ven meter voor den verongelukten
trein, tot staan te brengen. Bjj deze
poging werd hij echter aan den arm
gewond.
De passagiers moesten de circa acht
kilometer naar Schiedam te voet afleg
gen.
De P. R. A. te 's-Gravenhage heeft
gearresteerd mevrouw M. A. Hiddink
de Haan, meer bekend onder den naam
„soldatenmoeder". Zij wordt er van ver
dacht tijdens de bezetting een landge
noot te hebben aangegeven bij de po
litie.
Deze zaak is eerst nu aan de orde
gekomen, omdat er bij de P- R. A. tot
dusverre geen klachten tegen haar wa
ren binnengekomen. Eerst na de publi
catie, dat zij in haar functie als „sol
datenmoeder" naar Indië zou vertrek
ken, is er eenig gerucht ontstaan. Op
verzoek van andere instanties is deze
zaak thans in samenwerking met de
Haagsche politie onderzocht. Daarna ging
men tot arrestatie over.
Het College van Rijksbemiiddelaars
heeft een bindende regeling van loonen
en andere arbeidsvoorwaarden vastgesteld
voor personen, werkzaam in het beroeps
vervoer van personen en goederen langs
den weg en voor bemiddelingsorganen
zooals bode- en bestelhuizen.
I Bezint eer gij begint. Maar als gij
begonnen zijt. weifelt dan niet.
I Zij, die weifelen, slageti nooit in
hun ondernemingen.
ondag 6 December 1942. Viering
van den jaardag van st. Ni-
colaas. Neerlands straten en
trottoirs slijten onder Duitsche laar
zen. Oorlog. Angst. Surrogaten. Ne
derland wacht af. Doen de Engel-
schen nog wat? Of Vechten alleen
de Duitschers? Grauw is Nederlands
toekomstbeeld. Grauw hangt de lucht
over Eindhoven, de Philipsstad. In
den einder is gezoem. Het groeit.
Het wordt angstaanjagend. Zwarte
stippen staan in de lucht geteekend.
Zü worden grooter. Mosquito's! Ja,
Engeland vecht Eindhovens bevol
king loopt te ho°p. Zij juicht. Zij
schreeeuwt. Hoera voor de Engel-
schen!
De Mosquito's razen over de stad.
Tien, twintig, dertig, honderd! Nog
meer! Hoera voor de Engelschen. De
vliegtuigen laten bommen uit. Ze
dommelen omlaag. Sint Nicolaas. De
bommen lijken als de met kwik ge
vulde mannetjes van een gezelschaps.
spel. Ze schuddebollen naar de aarde.
Bominslag. Hier en daar. Overal.
Rook en puin Gejammer. Dood en
ellende. Philips' hoofdkantoor in
puin. De telefooncentrale in puin.
Eten Mosquito vliegt in een Philips-
gebouw. De piloot hangt dood over
een door vlammen gekrulden ijzeren
balk. De Demer ligt in asch. Door
de verschillende bombardementen
werden 103.000 M2 bij Philips ver
woest.
Vrijdag 6 December 1946. Vier jaar
later. Viering van Sint Nico
laas, den onsterfelijke. Het puin
is geruimd. De sporen van den oor
log zijn nog overal te vinden.
Philips vond in het bombardement
het excuus om het in den Duitschen
tijd kalm aan te doen. Doch de
plannen werden voorbereid. Zij zijn
gereed als de bevrijding er is.
Nauwelijks bekomen van den feest
roes, gaat Eindhoven, met Philips
aan het hoofd, aan den slag. De
opbouw begint. Langzaam maar ze
ker. En nu? Van den totalen export
neemt Philips niet' minder dan 10
tot 15 pet. voor haar rekening. De-
viezenbron. Vóór de bombardemen
ten beschikte Philips over 396.000 M2
ruimte. Eenige maanden geleden had
men alweer 359.000 M2 beschikbaar.
En zeer waars ohijinlijk deze
maand zal Philips het jaar be
sluiten met een vooroorlogsche pro
ductie! In het jaar 1947 wordt een
export verwacht van 120 pet. van
het jaar 1939, dit is bijna het dub
bele van dit jaar en de binnenland-
sche handel zal evenveel radiotoe
stellen ontvangen als in het jaar
1939.
Moeizaam richt Nederland zich op
Krom van de ellende. Doch hei
hoofd zal weer in den neg worden
geworpen. Veel moet nog worden
gedaan. Doch kijken wq naar Eind
hoven, dan kunnen wij zeggen: he'
zal waarachtig wel gaan.
Mgr. Tiso gaf gisteren voor het volks
gerecht te Bratislawa toe, dat hij inder
tijd een brief had opgesteld en onder
teekend, waarin de leiders der Hlinka-
partij bij president Benesj protesteerden
tegen de mobilisatie in Tsjecho-Slowakije
in September 1938, kort voordat het
accoord van München bereikt werd. Mgr.
Tiso gaf echter te kennen, dat hij niet
persoonlijk verantwoordelijk was voor
het protest, doch dat het was opgesteld
na een conferentie met Sidcr, den
Tsjechische minister van Buitenl. Za
ken, en op direct initiatief van Hodza.
Dr. Hodza was te dien tijde minister
president van Tsjecho-Slowakije.
De leiders der Hlinkapartij hadden
echter, naax Mgr. Tiso verklaarde, una
niem besloten dat zij ..een militaire op
lossing van de crisis" niet zouden onder
steunen. De prosecutie wil thans aan-
toonen, dat deze poging, de Slowaaksche
soldaten te weerhouden van het op
volgen der mobilisatie-order, gelijk staat
met militair verraad.
Mgr. Tiso's directe ondervraging, die
vermoedelijk de rest van de week zal
voortduren, heeft thans een kritiek sta
dium bereikt, daar het gerechtshof de
De militaire situatie te Medan is nog
niet verbeterd. Het Ned.-Indische leger
communiqué meldde gisteren activiteit
van scherpschutters ten oosten van Pa-
dang. Op den weg naar ëmme-haven
en het vliegveld hebben Indonesiërs
mijnen gelegd. Twee Nederlandsche
brengun-carriers zijn op ten mijn ge-
loopen, waarbij 14 personen werden ge
dood en 10 gewond.
Binnen het gebied van Batavia wer
den Nederlandsche patrouilles door ter
roristen beschoten. Ook in het oostelijke
gedeelte van Bandoeng werden Neder
landsche patrouilles herhaaldelijk be
schoten. De Indonesiërs hebben de Ne
derlandsche stellingen ten Oosten en
Westen van Semarang onder vuur ge
nomen.
Op den chef van den generalen
staf generaal-majoor D. C. Buur
man van Vreeden, is van een af
stand van 100 M. een aanslag ge
pleegd, toen hij met een gezelschap
in den westelijken sector van Medan
de grenslijn inspecteerde. Er werd
niemand getroffen.
Hedenavond zal voor de A.V.R.O. in
de uitzending „Echo van den dag" om
ongeveer 20.05 uur (na het nieuws in het
kort) de heer Ch. J. I. M. Weiter spfe-
ken over de overeenkomst van Ling-
gadjati.
bevoegdheid heeft de beklaagden slechts
te veroordeelen wegens daden, begaan
tijdens de periode van „toenemend ge
vaar voor de republiek", welke officieel
op 21 Mei 1938 begon.
Gedurende zijn bewijslevering van
Dinsdag zeide Mgr. Tiso, dat alles wat
hij gedaan had, overeenstemde met de
overeenkomst van Pittsburgh.
Deze overeenkomst was na den vorigen
wereldoorlog in Amerika gt teekend door
geëemigreerde Slowaken. Et werd in uit
eengezet wat de Slowaaksche status was
binnen het raam van de Tsjecho-Slo-
waaksche staat en vele Slowaken
hebben altijd op het standpunt gestaan,
dat deze overeenkomst hun een werke
lijke autonomie in de republiek waar
borgde.
Terwijl de Partij van den Arbeid in de
groote steden huis aan huis, dus ook in
ieder katholiek gezin, een extra-nummer
van haar blad „Met- volie zeilen" ver
spreidt, waarin uit den aard der zaak
ten duidelijkste blijkt het standpunt van
die partij ten aanzien van Ned.-Indië
(vóór de ontwerp-overeenkomst van
Lingadjati), wijdt „De Opmarsch", het
propagandablad van de Kath.
Volkspartij, in haar nummer van 5 De
cember nog slechts de volgende korte
beschouwing aan deze voor Nederland en
Indië zoo belangrijke kwestie:
„Op het tijdstip, dat zulks noodzakelijk
was, heeft de Katholieke Volkspartij haar
Indische Studiedagen gehouden, waarin
het kader der Partij haar standpunt ten
opzichte van het Indonesische probleem
in eenige zeer belangrijke resoluties heeft
vastgelegd, resoluties die algemeen weer
klank vonden in de Katholieke pers.
Vrijwel onmiddellijk daarna werd de
overeenkomst van Cheribon gepubliceerd,
waarin èn de Commissie-Gen. en de
Indonesische delegatie een basis zien
voor verdere onderhandelingen.
Vervolgens meldde de pers, dat de mi
nisters van Overzeesche Gebiedsdeelen en
Justitie, naar aanleiding van deze over
eenkomst, naar Batavia zouden vertrek
ken. Dit is niet geschied. De regeering
oordeelde het noodzakelijk, dat de Com
missie-Generaal zich naar Nederland be
gaf.
De Commissie is inmiddels reeds gear
riveerd en heeft besprekingen gevoerd
met de regeering. Deze bepaalt thans
haar standpunt ten opzichte van de over
eenkomst van Cheribon.
Dan zal het oordeel der Kamer ge
vraagd worden.
Op het oogenblik, dat wij deze regels
schrijven, zijn de beraadslagingen in het
Parlement nog niet aangevangen.
De taak der Kamer is geenszins een
benijdenswaardige. Het ingewikkelde,
vitale probleem legt een groote verant
woordelijkheid op de volksvertegenwoor
diging. Zeer in het bijzonder drukt deze
verantwoordelijkheid op de Katholieke
fractie, gelet op de positie welke zij in
de Kamer inneemt. Haar houding zal
van beslissende beteekenis zijn.
De voorzitter der fracue. Prof. Mr. C.
Romme, heeft als leider van de Indische
Studiedagen der Partij zelf de resoluties
dezer dagen uiteengezet en aan de ver
gaderden, waaronder talrijke leden der
fractie, voorgelegd. De instemming der
vergadering was algemeen en spontaan.
Straks zal de fractie spreken in het
volle besef van de groote draagwijdte
harer verantwoordelijkheid.
Het Katholieke volksdeel beware thans
de rust en kalmte, die in deze periode
tan sponning noodzakelijk is, vertrou
wend op hen die gekozen zijn om na
mens dit volksdeel te spreken.
Het moge tevens voldoen aan den
uitdrukkelijken wensch van het Neder-
landsch Episcopaat en daarom God in
den Hemel bidden om wijsheid en kracht
voor de Katholieke fractie, in deze
dagen van grooten ernst-
In het stemmigzivart van de 17. N. O., r erg adering te New York, vormt Prins Fat-
sal van Saudi Arabië steeds een kleurrijke nootAls deze koninklijke minister van
Buitenlandsche Zaken een receptie geeft in Waldorf Astoriadan schijnt iets van
ae 1001-nacht sfeer in het democratisch-zakelijke Amerika te zijn binnengeslopen
Dit bevalt Guri Lie, de dochter van den Secretaris.Generaal der U.N.Oblijkbaar
welte oordeelen naar haar opgewekten lach als zij den held uit het sprookje de
hand geeft
Het federale Hof te Washington
heeft John Lewis een boete van tien
duizend dollar opgelegd en den mijn-
werkersbond een boete van drie en
een half millioen. De verdedigers
deelden mede dat zij onmiddellijk
beroep zouden aanteekenen.
Nadat de raadsman van de regeering
gepleit had voor het opleggen van boete
in plaats van gevangenisstraf, zeide Lewis
tot den president van het Hof, dat hij
zich van het opleggen van een boete niet
moest laten weerhouden door de gedach-
MALAKKA
Medan
SERA WAK
De „Piet Hein
beschoten vanof
de kust v. Atieh
Sintang
SUMATRA
Pontianok
.Nangapinoh
BORNEO
Ketapang
Kofawaringin
ngkalpinang
Laatste deT
Britse leger op 29
Nov. vertrokken
PAIEMBANG
Benkoe len
Laatste delen v. h
Britse leger op 29
Nov. vertrokken
Op Modoera heerst
hongersnood
Contact tussen de plaatselijke
Ned. en Indon. commandanten:
Soerpbajo 29 Nov
Semörang 1 Dec.
Medan 3 Dec
Podong 5 Dec.
RIBON
Java Semorong «s5i?abojo
Gending^
Band.
Jogjakorta
De toekomstige
Indon. hoofdstad?
x Plaatsen, waar onlangs ge
vechten hebben plaats gehad
CARTO 4648
te aan de financieele omstandigheden,
waarin hij zich persoonlijk bevond.
In antwoord op een opmerking van den
president, dat hij een tweede beleediging
van het Hof moest vermijden, antwoord
de Lewis, dat hij „aan dit Hof niet om
erbarming wilde vragen".
Bij het uitspreken van het vonnis ver
klaarde de president: „Dit is geen geval
van een gewone inbreuk op het recht.
Het is een slecht en monsterachtig iets.
Het beteekent honger, koude en nood
druft."
De president meende, dat „indien Lewis
overeenkomstig zijn misdaad zou moeten
worden gestraft, hy in de gevangenis zou
moeten boeten."
De boete, die werd opgelegd, kwam over
een met het bedrag, dat door den raadsman
van de regeering was gevraagd.
De vakvereeniging. die na de uitspraak
onmiddellijk beroep aanteekende. vroeg het
Hof het vonnis op te schorten hangende
het beroep en de regeering verzocht het
beroep hedenochtend aan te teekenen.
Het officieele vakblad „Iron Age"
meldde gisteren, dat Lewis in feite met
de mijneigenaren overeenstemming
heeft bereikt over alle punten van een
nieuw contract, behalve over den duur
ervan.
De massale staking doet zich geducht
gelden.
Dozijnen bedrijven beginnen stil te lig
gen. Honderden scholen sluiten, millioe-
r.en menschen huiveren van koude. Bijna
alle groote industrieën zullen binnen en
kele dagen volkomen lamgelegd zijn. Het
aantal werklooze Amerikanen begint
reeds het millioen te naderen en zal
waarschijnlijk aan het eind van de week
het V/2 millioen bereiken. De Auto-in
dustrie, waarbij direct en indirect mil-
lioenen menschen betrokken zijn, zal
bijna onmiddellijk tot stilstand gebracht
worden.
