Feestelijke dag in IJmuiden-Oost
STAD EN OMGEVING
Projectiel explodeert
PRIJZEN IN HET BLOEMBOLLENVAK
Inkrimp der caltaar is niet zonder
groot gevaar voor den export
Inwijding en ingebruikneming van
de Fatima-kapel
LAND- EN TUINBOUWERS BESPREKEN
ACTUEELE VRAAGSTUKKEN
Duister
spel
Oe zeven van Neurenberg
VAN KERSBERGEN VOOR TRIBUNAAL
U bent nog erger dan Blokzijl"
St. Francisca Romana huldigt
haar directeur
Het consumentencrediet
De concurrentie van de wereldmarkt en de
loon- en prijspolitiek
AGENHA"
PRIMAAT VAN HONGARIJE
VRAAGT INTERVENTIE
Officieels tennis-ranglijst
MAANDAG 9 DECEMBER 1946
PAGINA 2
15-jarige jongen verminkt
ROSA SPIER
Vechtpartij
Diefstal
Slapen ho-maar - Pijn des te meer
Brand in Dr, Kuyperschool
Bonnen vervalscht
Loterij postduivenhouders
PRIJZENCOMMISSIE
Bonkaarten
Geloof en Wetenschap
DE HEMEL KOMT
LATER WEL!
Zielsverhuizing bij
„Comedia"
Herwonnen Levenskracht
HEEMSTEDE
St, Nicolaasfees't K.A.B.
(Wordt vervolgd):
ZANDVOORT
Kath. Arbeidersbeweging
Oranjevereeniging
W aarschuwing
Repatrieering Duitsche
krijgsgevangenen
99
PRIJS VAN ONTBIJT- EN
KANTKOEK
Sociaal voorbeeld van Phnlips
Een hevige ontploffing in het perceel
aan de Brouwerskade 45 rd. te Haar
lem deed gisteravond omstreeks 10.30 u.
de bewoners van omliggende woningen
opschrikken. De 15-jarige leerling-meu
belmaker C- J- v. d. Weg, die reeds lan
gen tijd in het bezit was van een pro
jectiel, had hiermede gespeeld op zijn
kamer met het gevolg, dat het voorwerp
explodeerde. Eenige maanden geleden
had de jongeman in de duinen bij
Kraantje Lek te Overveen dit projectiel
gevonden en mee naar huis genomen.
Verschillende malen was hij reeds bezig
geweest om het voorwerp te demontee-
ren zonder dat er iets mee gebeurde.
Gisteravond had hij echter een dopje
met een combinatietang afgeschroefd en
was het projectiel in rijn hand tot ex
plosie gekomen. De linkerhand van den
jongen werd afgerukt, terwijl hij ook
verschillende wonden aan borst en
schouders opliep. De schade in de kamer
was minder ernstig. De gewonde jonge
man rende het huis uit en begaf zich
naar een dokter aan d^n Zijlweg, die na
een behandeling hem over liet brengen
naar de Mariastichting.
Het concert, door Rosa Spier in de
Begijnhofkapel gegeven, behoort tot de
merkwaardigste concerten in dit sei
zoen. Merkwaardig allereerst door het
instrument: harp, het eenigste tokkel-
instrument, dat zich een vaste plaats
heeft veroverd in de groote Symphonie-
orkesten (alleen door Mahler werden
de andere tokkelinstrumentende guitaar
en mandoline in de Serenade van zijn
Zevende Symphonie gebruikt), en ver
volgens door de bespeelster, één der
meest hoogstaande harpisten, die na
jaren van afwezigheid wederom optrad
en tenslotte door het programma, dat
behalve standaarwerken een nieuw
werk voor drie vrouwenstemmen met
harp van den Engelschen componist
Benjamin Britten bevatte.
Rosa Spier opende met de Fantasie van
Saint-Saëns, waarin alle techniek- en
klankmogeiykheden van de harp voor
komen. Dit werk klinkt charmant, ls
echter geen diepgaande muziek. In een
Sonate van Tournier merkte men be
halve deze mogelijkheden, ook een diep-
gaanden inhoud op. Vooral het lang
zame deel boeide door een sterk-muzi-
kalen gedachtengang De Variations
pastorales op een oud Kerstlied door
Rousseau voldeden door het fijn-om
rankt spel van de gevarieerde melodie,
die Rosa Spier steeds duidelijk liet uit
komen.
„A Ceremony of Carols" van Britten
bestaan uit een 10-tal zangnummers
aanvangende en afsluitende met „Hodie
Christus natU3 est" in Gregoriaansche
lezing en een Interlude voor harpsolo.
De teksten zijn mooie, kleine gedich
ten, wjjduitloopend van stemming, die
alle fraai, hoogst artistiek en op spe
cifieke wijze zijn verklankt. He^ is mo
derne muziek, maar die steeds hoogst
natuurlijk aandoet. Prachtvolle con
tracten worden bereikt door Britten.
Kaast gedragen, indrukwekkende, telt
deze cyclus door hun krachtige stuwing
begeesterende onóerdeelen.
Britten's schrijfwijze toont aan, dat
hij de techniek van schrijven volkomen
beheerscht. Het blijft daarentegen niet
bij een techniek alleen, boven alles uit
domineert immer de innerlijkheid zijner
muziek.
De dames Ludolph, Koster en Her
mes kweten zich lofwaardig van hun
taak. Vanzelfsprekend zullen zij na
doorgezette studie dit veeleischende werk
nog beter gaan beheerschen.
Het talrijke gehoor toonde zich hoogst
ingenomen me^ het geheele programma.
Of. Koop.
Gisteravond is in de Grcote Houtstraat
een vechtpartij ontstaan tusschen enkele
Haarlemmers en eenige personen uit de
Haarlemmermeer. De Haarlemmer J. M.
A., die van een tot nu toe onbekend ge
bleven meisje een tafelmesje kreeg toe
gestopt, stak hiermede een tegenstander
in de borst.
De Haarlemsche politie heeft Zaterdag
een detacheur W. C- 't H. van een rei-
nigingsbedrijf te Haarlem geverbaliseerd
terzake diefstal van een overjas bij zijn
werkgever.
Als ge slaapt voelt ge Uw rheumatische
pijnen niet, maar juist die pijnen ver
oorzaken Uw slapeloosheid. En zóó ver
zwakt Uw gestel en weerstandsvermogen
nog méér. Begin daarom zoo gauw moge
lijk die weldadige Kruschen-kuur. Kru-
schen brengt Uw bloedzuiverende organen
tot krachtiger werking. De pijnverwek-
kende onzuiverheden verdwijnen, omdat
het bloed krachtiger stroomt. Pijnen val
len van U af, lusteloosheid verdwijnt,
kortom ge wordt al gauw weer veerkrach
tig en fit. Kruschen Salts is verkrijgbaar
bi] alle apoth. en drog. Pabr. Griffiths
Hughes Ltd., Manchester (Engeland).
(Adv.)
De meisjes en moeders van St. Fran
cisca Romana hebben Zondagmiddag in
hotel ,,De Leeuwerik" aan den directeur
van het Romana-werk, den weleerw. heer
C. A. Tijssen van de St. Jozefsparochie,
ter gelegenheid van zijn koperen pries
terfeest, een feestmiddag aangeboden.
Na een welkomstlied hield een van de
leidsters een feestrede, waarin zij den
jubilaris namens allen, die het St. Fran
cisca Romana Liefdewerk zijn toegedaan,
complimenteerde. Behalve een groote
taart, aangeboden door een der moeders,
mocht kapelaan Tijssen nog vele ge
schenken ontvangen. Vervolgens was het
woord aan de jeugd, die in reidansen,
vroolijke schetsjes en met een lied haar
vreugde over het jubileum van haar
directeur te kennen gaf. In de pauze
werden alle gasten op gebak en koek ge-
tracteerd.
Op onverklaarbare wijze is gister
avond brand ontstaan in de Dr. Kuyper
school. Terwijl niemand in de school
aanwezig was, was een kast met leer
boeken in brand geraakt. De brandweer
bedwong met één straal het vuur. Naar
de oorzaak stelt de recherche een onder
zoek in.
De politierechter, belast met de econo
mische zaken, kreeg Zaterdagmorgen een
achttal personen, die zich schuldig ge
maakt hebben aan bonnenvervalsching,
te berechten. Doof dat men bonnen,
waarop slechts in bepaalde distributie
kringen blikgroenten beschikbaar gesteld
zouden worden, van een ander kring
nummer voorzag, werden dus waarde-
looze bonnen als geldige bonnen ingele
verd. Het motief varieerde van „niet we
ten" en „klanten helpen". Er was er zelfs
een die deze verandering in het openbaar
aanbracht. De straffen varieerden van
f 50 tot f 150.
De trekking van de loterij voor de lig-
h allen BredercdeDuin vanwege den
Nieuwen Nederl. Algemeenen Bond van
Postduivenhouders afd. Haarlem, is in
hotel 't Hof van Holland geschied. De
prijzen zijn op de volgende nummers
gevallen: 30 le prijs, 971 2e pr.. 783 3e
pr., 9607 4e pr., 3707 5e pr., 3489 6e pr.,
2615 7e pr., 6472 8e pr., 6618 9e pr., 5836
10e pr.
De prijzen kunnen worden afgehaald
bij C. Th. Verdonk, Santpoorterstr. 60.
Een volksbelang van de eerste orde
eischt, dat de loon- en prijspolitiek van
de regeering slaagt. Zonder medewer_
king van winkeliers en consumenten kan
dit werk niet tot een succes worden ge
maakt. Daarom is de PTijzencommissie
benoemd. Men houde haar op de hoogte
van de overtredingen, die worden ge
pleegd.
De commissie houdt zitting: Dinsdag
n.m. Kruisweg 4, le verdieping: Don
derdag nm. Zaanenstraat 18 le verd.,
telkens van 24 uur. Voorts kan men
zich wenden (alleen schriftelijk) tot de
secretarissen: A. Mars, Kruisweg 74; J.
v. d. Veldt, Van 't Hcffstraat 296, bei
den te Haarlem.
Morgen, Dinsdag, zijn aan de beurt
voor het afhalen bonkaarten de letters
P het restant en Q.
Van de s;.oor bruggen, welke in Nederland werden vernield, moest de spoorbrug oan
Westervoort het 't meest ontgelden. De herstelwerkzaamheden zijn thans in vollen
gang. Het monteer en van de eerste boogoverspanning over den IJssel.
Geen g-elcide economie in het bloem -
bollenvak; men houde de te nemen
maatregelen zoo eenvoudig mogelijk,
aldus schreven wij Dinsdag 22 October
en wij vestigden speciaal de aandacht
op de onmogelijkheid vooruit te kun
nen bepalen hoeveel leverbaar er ge
raapt zou kunnen werden.
Vraag en aanbod regelen ten slofte
de markt en het is niet mogelijk ge
bleken daar doeltreffende maatregelen
tegen te nemen. In het bloembollenvak
heeft men gedurende een twaalftal jaren
getracht de teelt en de prijzen te be
heerschen maar de resultaten zijn be
neden de verwachting gebleven.
De vastgestelde prijzen werden door
surpluskortingen dermate beïnvloed, dat
de prijs, welke de kweekers ten slotte
m handen kregen, beneden de productie
kosten kwam.
De zeer hooge vastgestelde prijzen zijn
in feite alleen goed geweest voor de
exporteurs, die een zeker percentage
winst op die prijzen moeten .nemen.
Vanzelfsprekend leidt dit eenigszitis
tot ongewenschte toestanden en trach
ten de expjorteurs hooge vastgestelde
prijzen te behouden. Voor de kweekers
zijn die prijzen van geen werkelijke
waarde, daar het surplus uiteindelijk
den prijs, welke zij in handen krijgen,
bepaalt.
De hyacinthen brachten verleden jaar
een besten prijs op en zijn nu weer veel
gevraagd, waardoor een goed loonenden
prijs te maken is.
De gladiolen zijn betrekkelijk vrij; wel
moet opgegeven worden, hoeveel er ge
plant wordt. Prijzen worden niet vast
gesteld. alleen worden de vermoedelijke
prjjzen gepubliceerd.
Verleden jaar waren de prijzen, waar
voor de exporteurs begonnen te koopen.
tot Januari hoog.De verkoop in het
buitenland werd daardoor ongunstig be-
invloed, maar ten slotte ging al het
leverbaar toch nog naar het buiten
land. De binnenlandsche prijzen gingen
na Januari sterk omlaag.
Dit jaar verliepen de eerste veilingen
slecht; er werden geen koopen van be-
teekenis afgesloten dan tegen lage prij
zen. Er stonden veel meer gladiolen ge
plant dan verleden jaar, waardoor de
Voorafgegaan door een Maria-
triduum van enkele dagen, ge,
schiedde op het feest van Maria
Onbevlekt Ontvangen, voor de Paro-..
chie van den H. Lauren tius van
Brindisië, een bijzondere plechtig
heid, ter gelegenheid van de in,
wijding en ingebruikneming van
de Fatima-Kapel. Des morgens werd
een plechtige H. Mis opgedragen
door den pater-rector, met assisten
tie, en onder alle H.H. Missen werd
een predicatie over Maria gehouden.
De kerk en de kapel waren rijk met
witte bloemen versierd.
Des middags wer^ onder een plechtig
Lof, de Fatima.Kapel ingewijd door den
Hoogeerw. pater Provinciaal der Capu-
cijnen met assistentie pater-rector, dr.
Clemen tius en den oud-rector pater
Richatdus, onder wiens bestuur het p an
voor de Kapel is gerijpt- Pater Prede-
gandus O.M. Cap., uit het Klooster te
Rotterdam, hield de predicatie. In
gloedvolle woorden gaf hij de aanleiding
tot den bouw van de Kapel weer en
wees in het bijzonder op de grootheid
en verhevenheid van Maria.
Het Kerkkoor onder leiding va-a den
directeur Ad. Blüm, zong zeer verdien
stelijk en stemmingsvol. De burgemees
ter, mr. M. M. Kwint, en de loco-secre
taris, de heer Chr. W. Suverink, wa
ren bij de middagplechtigheden -egen-
woordig. Het was voor de parochianen
een groote dag, hetgeen ook bleek uit de
enorme belangstelling bij de plechtighe
den, zoowel 's morgens asl 's middags.
De buitenkerkelijke viering geschiedde
des avonds in het Patronaatsgebouw,
hetwelk geheel bezet was. De heer N.
Kaam, voorzitter van de Kapelcommissie,
bedankte allen die hadden geholpen tot
het- bereikte resultaat te komen, waarna
hij het cadeau van de parochianen „De
Fatima-kapel" aan den pater rector over
droeg. De rector dankte ontroerd voor
zooveel offers door zijn parochianen ge
bracht, vooral voor de geldelijke offers
tot een bedag van ƒ20.000. Het was voor
hem de mooiste dag die hy sedert zijn
verblijf in IJmuiden-Oost heeft doorge
bracht. Ook de Hoogeerw. pater Provin
ciaal heeft zyn bewondering, dank en
felicitatie geuit en vroeg Maria's mach
tige bescherming voor deze wel uitzon
derlijke parochie. De avond werd verder
gevuld met de opvoering van het tooneel-
spel „De Triomph van O. L. Vr. v&,n Fa-
tima", door de Tooneelvereeniging „Wil
len is Kunnen" uit Amsterdam, die het
op boeiende en zeer verdiensteiyke wijze
vertolkte. De voorzitter van de Kath.
Actie besloot dezen schoonen dag met een
kernachtige toespraak.
meening gevestigd werd, dat er veel te
veel leverbare gladiolen aan de markt
zouden komen. Daar kwam neg bij, dat
de bloemenverkoop in Italië en Frankrijk
tegengevallen was, zoodat de exporteurs
op die landen weinig of niets kochten.
Door deze lage prijzen werden offer
tes verzonden met evenredig lage prij
zen, welke, nadat de vraag toenam,
hooger werden. Van verschillende soorten
is de leverbare voorraad reeds uitver
kocht en de prijs was natuurlijk bedui
dend opgeloopen.
Verleden jaar stonden er minder gla
diolen dan dit jaar het geval is geweest.
De oogst viel tegen, er werd minder
leverbaar geraapt dan ten tijde der
groei te velde verwacht werd.
De prijzen zijn opgeloopen, som
mige soorten brengen nu den drie-
dubbelen prijs op dan in het begin
van het seizoen en dat ondanks de
beduidend grootere oppervlakte, welke
dit jaar geplant werd.
Voor Nieuw Europa wordt thans een
prijs besteed, welke zoo hoog ligt, dat
de koopers er door afschrikken. Er was
evenwel reeds veel besteld en door den
minder goeden groei is het niet mogelijk
het verkochte aantal te leveren. Dit is
met meerdere soorten het geval.
De teelt van gladiolen is vrij, maar
wanneer nu de teelt vorig jaar eens
hetzij vrijwillig of gedwongen inge
krompen had moeten worden, wat zou
den dan de gevolgen geweest zijn?
Dan hadden nog meer orders niet
uitgevoerd kunnen worden, hadden wij
deviezen verspeeld, en daar hebben wy
dringend behoefte aan.
De uitslag der gladiolenhandel levert
een overtuigend bewijs, dat een inkrimp
der cultuur niet zonder groot gevaar is
voor den export en het zelfs heel goed
mogeljjk is, dat wij de kip, welke de
gouden eieren legt, te veel kortwieken.
Men schryft ons vanwege de Bis
schoppelijke Hulpactie voor Oorlogs
slachtoffers omtrent het Consumenten
crediet het volgende:
De regeering heeft het consumenten
crediet, waarvoor de indieningstermijn
van aanvraagformulieren is verlengd tct
en met 14 December ingesteld, om den
geziinnen de mogelijkheid te verschaf
fen, tot de zoo dringend noodzakelijke
vernieuwing te komen van huisraad,
kleeding en schoeisel.
Aangezien een belangrijke loonsver-
hooging niet mogelijk wordt geacht,
meende de regeering tot dezen vorm van
sociale hulpverleening te moeten over
gaan.
Wij raden al dengenen, die 't probleem
der noodzakelijke vernieuwing met
eigen inkomsten niet weten op te lossen,
dringend in hun eigen belang aan, een
aanvraagformulier in te vullen. Ook de
besturen van huizen voor ouden van da
gen, weeshuizen en dergelijke wordt
aangeraden een aanvraag in te dienen.
Eveneens kunnen politieke delinquen
ten en hun gezinnen van deze faciliteit
gebruik maken, zoo ook de gerepatrieer-
den. Wanneer later de wijze van terug
betaling bezwaarlijk voorkomt, kan de
aanvraag ongedaan worden ge
maakt. Het is voor de pasto-
ries, de afdeelingen der Bisschoppelke
lingen een volkomen onmogelijkheid,
den gezinnen bij deze vernieuwingen in
belangrijke mate hulp te verleenen.
Met het invullen der formulieren kan
men op den aangekondigden tijd en
plaats door de Bisschoppelijke Hulp
actie, alsook door andere instellingen op
sociaal-maatsehappeiyk gebied, bystand
ontvangen.
Voor de leden van G. en W. zal het
Zuid-Ned. Tooneel Maandag 23 Dec, 8
uur, in den Stadsschouwburg een uit
voering geven van Ghéon's „Kermis
volk op Kerstmis". Een week daarna,
Maandag 30 December, zal „Comedia"
opvoeren „Iphigeneia in Tauris" van
Goethe.
De L.T.B. in het Bisdom Haarlem
hield Maandag te Amsterdam zyn jaar
vergadering. De voorzitter, de heer G. W.
Kampsohoër, heette de afgevaardigden
der 13.000 leden welkom en herdacht de
overledenen, de heeren N. Dekker, H.
Ruijter en ir. J. Vet. De organisati is niet
alleen een vakvereeniging, maar ook en
haast meer een standsorganisatie, waar
bij het Katholieke principe vóór alles
gaat. Hoewel er reden tot dankbaarheid
is, kan niet gezegd worden, dat alle ge
ledingen van den stand een redelijk be
staan hebben. De intensieve opengrond-
tuinders hebben een zeer moeilijk jaar
doorgemaakt, terwijl de consumptiemel
kers rond de groote steden den kleinen
kweekers veel zorgen geven. Twee facto,
ren vragen de aandacht: De concurren
tie van de wereldmarkt en de loon- en
pryspolitiek. De boeren, tuinders en
kweekers mogen by het streven naar
meer producten en lagere prijzen niet
de sluitpost vormen. Spr. bleef uitvoerig
stilstaan bij de vestigingsmogelijkheden
voor de jongeren.
In den Noord-Oostpolder zijn vele mo
gelijkheden, doch dan moet de verstrek
king van crediet op vasten grond staan.
Er ligt thans een ontwerp gereed tot
stichting van een waarborgfonds, waarin
ook de LTB zal moeten deelnemen.
Inpolderen van de Zuiderzee, ruilver
kaveling en ontginning van woeste
gronden kan geen afdoende oplossing
geven om den landihonger te stillen.
Door samenwerking met de Stichting
„Landverhuizing" kan groot werk tot
stand komen, waarbij we denken aan
Frankrijk en Brazilië. Spr. drong aan
op handhaving van de loonen- en ar
beidsvoorwaarden, waarna hij de instel
lingen van den L.T.B. onder de loupe
nam.
De heer ,Jac. Groen Azn. gaf een
overzicht van de tuinbouwpolitiek en
wees erop, dat op enkele uitzonderingen
na de tuinbouw nog geheel gebonden is
aan overheidsmaatregelen. Het is ge-
wensoht groenten, hard en zacht fruit
by deze ordening van één gezichtspunt
Men moet bet maar in zijn hoofd halen,
de theorie der zielsverhuizing te ge
bruiken voor een blijspel-fantasie. De
Amerikaansche schrijver Harry Segall
heeft het klaargespeeld -n ons gister
avond via de tooneelgroep „Comedia"
eenige uren geamuseerd, in de „tusschen-
sfeer" van het heelal zetelen de mannen
der eeuwigheids-registratie. Er kunnen
echter fouten gemaakt worden, wat een
'ookser-viieger ondervindt, die eerst In het
jaar 2006 als overleden geregistreerd is
maar nu reeds door „boodschapper 7013"
wordt binnengebracht. Daar zitten de
heeren mee en aangezien de bokser nog
60 jaar naar de aarde terug moet, krijgt
hii het omhulsel van andere menschen,
eerst van een millionnair, die in aijn bad
kuip vermoord is en dan van een beroemd
bokser, die tijdens een match wordt dood
geschoten. Het lijkt alles inderdaad zeer
fantastisch en dat is hte ook, maar ook
zeer amusant, al heeft de schrijver de
spanning geen zes tafreelen kunnen vol
houden. Denkt vooral niet aan kwetsende
situaties, want zelfs de zielsverhuizers ln
de zaal zijn niet weggeloopen, omdat de
onzin te groot is.
Een keur van spelers en speelsters
werkte mee. Joan Remmelts heeft van
den bokser een kostelijk type gemaakt, de
zware rol hij was den gehéelen avond
op de planken lag hem prachtig en zijn
figuur leende er zich bijzonder voor. Cruys
Voorbergh tippelde als een sobere, astrale
figuur óver de planken. Ko van Dijk was
een boks-manager. zóó uit dat wereldje
weggeloopen, Rie Gilhuys het meisje waar
op ,.de man, die ln een aftder huisde"
verliefd werd. De anderen deden de si
tuaties mede tot hun recht komen. De
schouwburg was uitverkocht. Men houdt
van stukken als dit, waarschijnlijk omdat
we allemaal een beetje zweven in dezen
na-oorlogsche wereld. Deer er uit. dat we
geregistreerd zijn en op een onverwacht
moment zullen worden opgeroepen. En
lach om de rest. v. w
Woensdag 11 December a.s. 8 uur
houdt het plaatselijk comité van Her
wonnen Levenskracht een belangrijke co
mité-vergadering in het gebouw St. Ba-
vo. Hoofdpunt van de agenda is uitwis
seling van gedachten tusschen afgevaar
digde van hoofdbestuur-, bestuur- en
ccmité-leden. Tevens aanvulling van
twee bestuursvacatures.
Zondagmiddag vierden de kinderen
van de leden der Kath. Arbeidersbewe
ging in het R- K. Vereenigingsgebouw
'n St. Nicolaasfeest. Dat de Sint met zijn
zwarten knecht aanwezig was, spreekt
vanzelf en de groote Kindervriend werd
door den voorzitter van het St. Nicolaas-
comité, den heer H. A. Meeuwenoord, har
telijk welkom gebeeten. St. Nicolaas zelf
sprak eenige vriendelijke woorden tot
de groote schare van jeugdige belang
stellenden en nadat de jeugd onder aan
voering van den heer J. Schneiders een
aantal Sinterklaasliedjes had gezongen,
werden de kinderen niet alleen getrac-
teerd, doch kregen zij ook allen een mooi
geschenk. Na afloop van het feest kregen
de kinderen nog een speculaaspop.
Roman op een
^Waddeneiland
30)
Maar haar afkeer van hetgeen haar va
der van haar vorderde, was nu zoo sterk,
dat zy alle bezwaren verdrong en ook de
vrees voor ontdekking onderdrukte.
Niets bewoog zich in huis, het was
rondom stil.
Zij blies de kaars uit en luisterde nog
even. Toen opende zy het kamervenster,
dat dicht boven den beganen grond lag,
tilde voorzichtig haar koffer over den
dorpel en stapte dan haastig naar buiten.
Toen zij in den voortuin stond haalde
zij diep adem. Vooreerst voelde zij zich
vrij en gered. Maar toen greep de angst
haar weer aan. Zy nam haar koffer op,
sloop den tuin door en zette er den pas
in, toen zij in de richting van Kay Möl-
ler's huis liep.
Ademloos en trillend over het geheele
lichaam kwam zy daar aan. zy keerde
zich nog eenmaal om naar haar ouder
huis en toen zij zag dat alles donker en
stil tleef, trad zij onder 't venster, dat
zij van Kav's kamer dacht te zyn.
Nu klopte zij. eerst zacht, dan harder,
net zoolang tot het venster open werd ge
daan.
De jonge visscher opende het venster
en vroeg slaperig: „Wie is daar?"
„Ik, Helke Paulsenfluisterde het
meisje, bleek van emotie.
„JyHelke?Maar, om 's hemels
wil, wat is er dan gebeurd?"
„Ik moet je spreken, Kay. Ik heb je
hulp noodig. Vader wil me dwingen, met
Uwe Tonner te trouwen. Ik ben gevlucht,
ik ga naar myn familie in de Wilster-
marsch. Help me, Kay, breng me naar
de kust!"
Kay richtte zich op. Eerst was hij hevig
geschrokken, maar toen pakte hem een
groote vreugde. Helke had de kracht ge
vonden, den wil van haar vader te trot-
seerenZy was in verzet gekomen
en had het ouderlyk huis den rug toege
keerd om niet het slachtoffer van een
krankzinnigen toeleg te worden. En nu
kwam ze naar hem, stelde op hem haar
vertrouwen, vroeg hem om hulp. Zoo was
het goed!
„Meisjeslief," zei hy blij, „ik sta van
je te kyken. Ik had nooit gedacht, dat jy
zoo dapper zou zyn. Ik moet je feitelyk
excuus vragen, want ik dacht dat je
zwak en willoos zou zyn, als het mes je
op de keel werd gezeten nu blijkt
het tegendeel. Je ziet het immoreele van
dien dwang in en je weert je als de teste.
Kranige meid! Wacht 'n oogenblikl"
Helke hijgde nog wat na van het snelle
loopen en het klimmen tegen de helling
op. Zij streek zich met den rug van haar
hand over de oogen en forceerde een
dapper lachje. Om haar heen was de
sterke geur van bloemen en het loome
ritselen van bladeren in den nachtwind.
Nu hoorde zij, dat van binnen de gren
del van de voordeur werd geschoven en
spoedig daarop greep Kay Möller haar
handen vast. Toen was er voor die twee
een moment van geluk.
ACHTSTE HOOFDSTUK
Marschhof Holst by Wilster.
Lieve Kay,
Nu ga ik myn belofte nakomen en je
aanstonds na myn aankomst op den
Marschhof vertellen, dat alles naar
wensch verloopen is.
Toen ik vanmiddag hier zoo plotseling
opdook, was mijn familie natuurlijk erg
verbaasd. Ik praatte er niet om heen,
maar, zooals jij 't me aangeraden had,
legde ik hun dadèlyk de reden van mijn
komst uit. En 't was goed dat ik 't dee.
Tante Ebbe zat er verstomd van. Maar
oom Göde niet. Die lachte, alsof het een
vrooiyke geschiedenis was, hy kneep me
in de wangen en zei: „Prachtig meid,
prachtig dat heeft m'n zure zwager dik
verdiend!" Hij had er echt schik in, dat
ik weggeloopen was, hij nam me met
open armen op en was het er aanstonds
mee eens, dat ik op zyn hoeve blijven
zou, tot vader van idee veranderd was en
die trouwplannen opgegeven had. Ook zal
hij myn ouders zelf nog schryven. Hy zal
vader eens ferm de les lezen, ook over
dat speculeeren. Daar hij er als kleiboer
warmpjes in zit, kan hy hem ook wel uit
de schuld helpen, maar hij zegt, dat va
der eerst maar eens zyn valschen trots
moet opgeven en hem om hulp moet vra
gen. Of ie dat doen zal?
Nu zit ik dus een halve dagreis van
Hallig Hohne af in de Wilstermarsch.
't Is hier mooi; de groene marschweiden
zyn bont van de bloemen en aan alles
kun je zien, dat het lente is. Ik zal na
tuurlijk probeeren me hier nuttig te ma
ken en flink meehelpen met melken, voe
ren en boter karnen. Als ik maar niet
zoo'n angst had om vader ik ben maar
bang, zie je, dat hy per saldo toch te
maken heeft met die geschiedenis, waar
jullie je zoo druk om maakt. En als ik
maar niet te veel last krijg van heimwee
naar thuis en naar het eiland daar
zat ik dezen eersten avond den besten
al mee te houden.
Maar ik heb één troost en dat is mijn
liefde voor jou. Ja, Kay, ik heb altyd van
jou gehouden, me dunkt zoolang als ik
me iets herinneren kan. Ik was me er
alleen niet goed van bewust, omdat ik
in jou altijd niet meer dan mijn ouden
speelkameraad dacht te zien. Maar nu
heb ik de waarheid begrepen. En nu is 't,
of ik opeens wakker ben geworden en
ik voel me heelemaal anders. Zoo is 't
heusch, Kayi Ik laat niet langer het
hoofd hangen en willoos met me sollen.
Ik heb zelfvertrouwen, moed en hoop ge
kregen en ik heb plotseling maar één
wensch, waar ik voor leven wil. Wat dat
voor een wensch is? Och, lieve Kay, dat
kun jy makkelijk radenvraag 't an
ders maar aan je eigen hart!
Maar genoeg, daar kunnen we 't beter
mondeling over hebben. Mijn gedachten
en gevoelens op dat punt bewaar ik maar
liever voor een gelukkiger dag.
Ik hoop nu op spoedig antwoord. Hoe
hebben mijn ouders mijn vlucht opgeno
men? Wat doet mijn vader? Is er nog
iets naders bekend over dat geval met
Jens Rlckmers? En wat zegt Uwe Tonner
er wel van, dat hij zijn verlovingsringen
nu voor niets gekocht heeft?
Zeg, Kay, je moet ook niet vergeten, op
goeden voet te komen met onzen knecht
Jasper Kroeger; die oude trouwe ziel
staat aan mijn kant en zal je graag een
en ander toevertrouwen, dat voor mij be
stemd is. Nu schiet me ook te tinnen,
dat hij me eens heeft verteld van een
geheimzinnigen kelder en hy liet daarby
doorschemeren, dat Karsten Tewes in
dertijd die schuilplaats stilletjes heeft
laten metselen, om ze voor het een of
andere verborgen doel te gebruiken. Ik
weet 't niet meer zoo precies, je moet"
hem maar eens uit zien te hooren. Mis
schien is die kelder wel van belang voor
de zaak van Jens Rickmers
uit te bekijken. Voor fruit is het verloop
in 1946 zeer gunstig geweest. De telers
van bladgroenten hebben het vaak
slecht gehad. De primeurs hebben veel
kunnen goed maken. Met den export
gaat het nog niet zoo gemakkelijk. Om
dat er niet voldoende zuidvruchten wor_
den ingevoerd, behoefde de binnenland
sche fruitteelt niet beschermd te worden.
Aan het Duitsche volk is 60.000 ton
groente, die doorgedraaid was, verstrekt.
40.000 ton werd normaal geëxporteerd.
De uitvoer naar Engeland is tegengeval
len. De Nederlandsohe tuinbouw kan
alleen bloeien, wanneer een ruime nor
male export naar Duitschland mogelijk
is, waartoe een goed ruilverkeer nood
zakelijk is. Het stelsel van vrije prijzen
is goed bevallen, daar de minimum-prij
zen een behoorlijke hoogte hadden. Spr.
veronderstelde, dat de» uitkeering voor
de doorgedraaide producten en voor de
tekorten op de Duitsche export enkele
millioenen heeft bedragen of 1 pet. van
de opbrengst van alle producten samen.
Nederland is selfsupporting geweest; het
landibouwcrisisfonds zal over 1946 geen
cent aan den tuinbouw tekort komen.
Het standpunt van het bestuur is één
fonds voor den geheelen tuinbouw.
De heer J. W. A. Lefeber bezag de
vraagstukken van de kweekers. Vóór den
oorlog was Engeland de grootste afne
mer van bloembollen met 25 millioen.
Thans mag slechts 6.000 ton geëxpor
teerd warden, waardoor een aanzienlijk
overschot geboekt moest worden. De ex
port heeft dit jaar 50 millioen gulden
aan deviezen opgebracht, maar hij kan
worden opgevoerd tot 100 millioen gul
den. Spr. keerde zich fel tegen „zwarte"
telers van bloembollen. De kolennood
werkt zeer ongunstig op het bloembol-
lenverbruik. Spr. waarschuwde ervoor,
geen bedrijf te beginnen, als niet de ze
kerheid bestaat, dat ook het geteelde
product een redelijke afzet zal vinden.
Daarna belichtte spr. het L.T.B.-plan
der jonge en kleine kweekers, waarover
wij reeds een en ander publiceerden.
De heer M. P. v. d Weijden stelde
vast, dat de landbouwpolitiek in het al
gemeen moeilijk vooraf is te bepalen.
Ten aanzien van de veehouderij geldt
ook het parool: De productiekosten en
den kostprijs te verlagen. De L.T.B.
steunt dit streven. De landbouwende be
volking kan haar levenspeil niet verder
terugbrengen, haar arbeidsduur is veel
langer dan die in andere bedrijven, haar
productiekosten hebben het minimum
bereikt. De veehouder in het Westen
moet belangrijke subsidies ontvangen,
om tot bedrij fsverbetering te kunnen ko
men. De gedwongen veelevering zal ge
handhaafd blijven. Het hoofdbestuur zou
de gedwongen levering echter zoo spoe
dig mogelijk willen afschaffen. Het drij
ven naar centraal slachten is volgens
spreker tegen de gevestigde volksover
tuiging.
De heer H. A. Giesen, voorzitter van
de vakgroep akkerbouw, besprak de
aardappelkwestie en verklaarde, dat de
schuld niet by de boeren ligt Nog steeds
is de betaling van de door inundatie
verloren gegane suikerbieten van de
oogst 1944 niet geregeld. De teelt van
suikerbieten is nog wel voor uitbreiding
vatbaar. Gestreefd wordt naar een spoe
dige bekendmaking der prijzen voor de
akkerbouwproducten. Aardappelen en
suikerbieten zullen een veer moeten la
ten, erwten en lijnzaad zullen er een
schepje bovenop krygen.
De pas opgerichte Zandvoortsche af-
deeling van de Kath. Arbeidersbeweging
houdt Woensdag 11 December 8 uur in
het patronaatsgebouw een ledenverga
dering ter verkiezing van het bestuur.
De plannen tot oprichting van een
Oranjevereeniging beginnen vasten vorm
aan te nemen. Binnenkort zal men leder,
en donateurs gaan werven, want men wil
nog vóór het nieuwe jaar de zaak zijn
beslag geven.
DINSDAG 10 DECEMBER
Stadsschouwburg: Haarlemsche Ope
rette Spelers: Rip van Winkle, 7.30 u.
Concertgebouw: H. O. V. Ledenconcert,
8 uur.
BIOSCOPEN
Rembrandt: Karavaan (18 j.). Cinema
TalaceVier van den ooievaar (18 j.):
Luxor: Winterkoningln (14 j.), 2 4.15, 7
en 9.15: City: Pygmalion, 2.15, 4.30. 7 en
9.15 (14 j.); Frans Hals: Wij lachen weer,
(14 j.). 2, 4.30, 7 en 9.15; SPaarne-Theater
Piloot X (14 j.) 2.30, 7 en 9.15; Zond.
2, 4.15, 7 en 9.15.
Apotheektliensten: De Zondags- en
avonddiensten worden tot 14 Dec. waarge
nomen door: fa. C. G. Loomeyer en Zn.,
Bartelj.str. 11, tel. 10175. Park Apotheek,
Klevernarkweg 13. tel. 11793, Teyler Apo
theek, "Teylerpl. 79, tel. 17946.
Ziekenvervoer: Pa. Mathot, Gr. Houtstr.
39, telef. 11990; Margriet, Turfmarkt, tel.
21400 (dag en nacht).
De opperbrandnieester van Zandvoort-
waarschuwt de ingezetenen, en in het
bijzonder de ouders, voor het gevaar, dat
ontstaat, wanneer kinderen met vuur
spelen in de voor slooping bestemde ge
bouwen. Reeds driemaal moest de brand
weer uitrukken voor een begin van
brand in leegstaande gebouwen. Geluk
kig kon erger worden voorkomen, doch
er was steeds gevaar voor belendende,
bewoonde, perceelen.
Een Amerikaansche beambte, die in
nauwe aanraking is met de zeven Neuren-
berg-gevangenen, heeft Vrijdag voorspeld,
dat vier hunner de vijf eerste jaren van
hun vonnis wel niet zouden overleven
Volgens medische rapporten was er een
kans, dat Baldur von Schirach. en Al-
bert Speer die nog betrekkelijk jong
zijn hun tijd zouden uitzitten.
Hess schijnt er physiek ook niet slecht
voor te staan, doch is psychopaat en men
zal 'oij hem rekening moeten houden met
zelfmoordplannen.
Punk, die levenslang heeft, is er licha
melijk het ergst aan toe.
Vón Neurath en Raeder vertoonen de
symptomen van den ouden dag en von
Neurath zal het zeker niet langer dan een
klein deel van zijn straf uithouden. Rae
der heeft levenslang.
Doenitz schijnt een hartkwaal te heb
ben.
Ook zal het volgens den ambtenaar een
groot verschil voor de gevangenen ma
ken, dat zij het na hun huidige eten
hetzelfde als de krijgsgevangenen krijgen
ln Berlijn met gevangeniskost zullen
moeten stellen.
(Van onzen Romeinschen
correspondent)
Het ls in Vaticaanstad bekend gewor
den, dat kardinaal Mindszenty pri
maat van Hongarije, zich op 25 Novem
ber tot, den aartsbisschop van Westmin
ster, kardinaal Griffin,, gewend heeft
en hem heeft verzocht al zyn invloed
aan te wenden bij het Foreign Office
teneinde een Britsche interventie te
verkrijgen bij de Tsjechische autori
teiten, die op 17 November begonnen
zijn de Hongaren, die ten gevolge van
de nieuwe grensregeling thans op Tsje
chisch grondgebied wonen te verdry-
ven. Deze Hongaren worden van huis
en haard verdreven en het is hun ver
boden ook maar iets mede te nemen.
Heele dorpen zouden reeds zyn geëva
cueerd op deze niets ontziende manier.
De regeering heeft een verzoek van de
Amerikaansche ontvangen, zich ermedo
accoord te verklaren, dat de Duitsche
krijgsgevangenen, die zich nog in Neder
land bevinden, uiterlijk 1 October 1947
sullen zijn gerepatrieerd.
Naar wij vernemen, bevinden zich eenige
honderden Duitschers in krijgsgevangen
schap hier te lande. Zij zijn in hoofdzaak
te werk gesteld bit hét opruimen van
mijnen.
De commissie van den K.N.L.T.B. heeft
de volgende ranglijsten samengesteld
Heeren: 1. Wilton, 2. Van Swol, 3. Rin
kel, 4. Krijt, 5. Van Meegeren, 6. Tami-
niau, 7. Teschmacher, 8. Bouman, 9. Bor-
ren, 10. Van der Kruk, 11. Reidt, 1213
Bosschaart en Went, 1416 Karsten,
Marinkelle en Wlegers, 1720 V. d. Hel
de, Lathouwers, Stas en Volkmaars.
Dames: 1. mevr. BlaisseTerwindt, 2.
mej. Rollin Couquerque, 3. mej. Van der
Wal. 45. mej. Knottenbelt en mevr. V. d.
KrukSchmier, 6. mej. Hermsen, 7. mej.
Grosveld, 8. mevr. Jonquiere, 9. mevr.
Scholten—Klein, 10. mevr. Vleugels
Schutter, 11. mej. Diemer Kool. 12. mevr.
LubbersFischer.
Vrijdag heeft het Gooisch Tribunaal
onder voorzitterschap van mr. E.
Stutterheim zich geruimen tijd bezig
gehouden met de zaak tegen den 35"
jarigen J. A. van Kersbergen, die door
zijn fanatiek optreden voor de radio
tallooze Nederlanders heeft geërgerd.
Hem werd o. m. ten laste gelegd: W.A.-
man te zijn geweest en de rubriek „De
N.S.B. antwoordt" te hebben verzorgd.
Voorts had hij liedjes geschreven, welke
gebundeld verschenen onder den titel:
„Zingend door de Dietsche gouwen".
Verder vermeldde de tenlastelegging, dat
hy na September 1944 was gaan werken
voor de te Hilversum gestationneerde
Deutsche Rundfunk, terwyl hij in de
laatste maand voor de bevrijding ver
bonden was geweest aan den zender
„Vesting Holland". Dit laatste ontkende
Van Kersbergen, het overige gaf hij toe.
Volgens getuigenverklaringen was hy
een fanatiek N.S.B.-er en chef van de
beruchte afdeeling ontwikkeling en voor
lichting van het departement van On-
derwys geweest. Zijn uitdagende hou
ding van vroeger was verdwenen. Ge
kleed in een armoedige plunje en het
hoofd gebogen stond hij deemoedig voor
het Tribunaal en zei ernstig berouw te
hebben. Destyds werden de B.N.O.-be-
richten z. i. met te weinig overtuiging
omgeroepen en hy heeft dit zelf toen
geruimen tijd gedaan.
Verder was hij ook nog hoofd
redacteur van het „gesproken woord"
by de radio en heeft op deze wijze
een groot aantal voor het Neder
landsohe volk zeer krenkende uit
zendingen samengesteld.
Ter gelegenheid van „den verjaardag
van den Führer aller Germanen", 20
April 1944, sprak de beschuldigde o. a.
de volgende woorden: „Gij zijt zoo goed,
zoo sterk, zoo oneindig rein. Heer, Heer,
sta onzen Führer bij, dat zón werk het
Uwe zij." De leden van het Tribunaal
zeiden in hun uitlatingen over Van
Kersbergen o. a.: „Alle perken te buiten
gaande, en nog erger dan Blokzijl." Uit
het getuigenverhoor bleeik, dat beschul
digde nog eenigen tijd werkzaam was
geweest als hoofd van de afdeeling
„Theater en Dans" van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten.
„U zult de consequenties van dit
alles moeten dragen," zei de voorzit
ter van het Tribunaal. „U was een
der weinige goed ontwikkelde en
ook financieel onafhankelijke N.S.B.-
ers, Van Maasdijk is een dergelijke
figuur als u, en hij kreeg onlangs
20 jaar. U heeft volledige verant
woordelijkheid voor uw daden, zon
der verzachtende omstandigheden."
Verdachte kon niet anders dan dit
toegeven. Hy zeide dit alles toen
niet te hebben beseft, nu wist hy
echter wel beter.
Dc uitspraak is 20 December.
Een onderzoek bij een aantal fabrikant-en
van ontbijtkoek heeft 't Bedrijfsschap voor
granen, zaden en peulvruchten aangetoond,
dat de prijzen van de goedkoopste soort
ontbijtkoek verlaagd kunnen worden.
Blijkens het voedselvoorzieningsblad van
5 December 1.1. gaat de verbruikersprijs.
naar gelang van de grootte van de koek,
met één tot drie centen omlaag. De kwali
teit van de koek blijft onveranderd.
De overige koeksoorten, waarin duurdere
grondstoffen ziln verwerkt, zijn in prijs ge
lijk gebleven, doch m kwaliteit verbeterd.
De verbruikersprijs van het kleinste mo
del verpakte ontbijtkoek, n.l. van 200 gram.
varieert nu, naar gelang van de kwaliteit,
van 21 tot en met 25 cent. Tevens is voor
geschreven dat een eenheid ontbijtkoek
(105 gram) tenminste 50 gram bloem en
50 gram zoetmiddel moet bevatten.
De verbruikersprijs van kantkoek Is nu
ten hoogste f 1per kg. verpakt en f 0.90
per kg. onverpakt.
In de op 19 Deo. te Eindhoven te hou
den vergadering van preferente aandeel
houders in de Philips Gloeilampenfabr.
zal ln stemming worden gebracht een
voorstel om den Raad van Beheer te mach
tigen, per 31 Deo. 1946 over te gaan tot
uitgifte van 2000 preferente aandeelen van
f 750 a pari aan de N.V. Gem. Bezit van
aand. Philips, tegen in ontvangstname van
een gelijk aantal preferente aandeelen
Gem. Bézit, teneinde de uitgifte van per-
soneelscertificaten mogelijk te maken
